Funkcje aparatu
Wstęp każdy aparat musi umożliwić ustawienie podstawowych parametrów ekspozycji (ostrość, czas, przysłona) oprócz nich konstruktorzy aparatów wprowadzili wiele dodatkowych funkcji pozwalają one lepiej kontrolować proces powstawania obrazu mogą być dostępne bezpośrednio lub w menu aparatu znajomość możliwości jakie oferuje aparat oraz ich kreatywne wykorzystanie pozwala na uzyskanie bardziej interesujących fotografii
Automatyka ekspozycji poprzez pomiar światła umożliwia określenie i ustawienie poprawnych parametrów naświetlenia zdjęcia zazwyczaj cztery tryby pracy P, S, A, M z funkcją tą ściśle związany jest wybór sposobu pomiaru światła występuje w aparatach analogowych i cyfrowych
Automatyka ekspozycji
Tryb P - program aparat sam dobiera wartość przesłony oraz czas ekspozycji czasem również wartość czułości matrycy zazwyczaj są to średnie wartości nie ma możliwości kontroli głębi ostrości oraz czasu otwarcia migawki w aparatach kompaktowych może to być jedyny tryb pracy niektóre aparaty umożliwiają przełączanie pomiędzy automatycznie dobranymi parami czas-przesłona
Tryb A - aperture priorytet przysłony fotograf decyduje o wielkości przysłony aparat dobiera automatycznie czas naświetlania w przypadku aparatów cyfrowych także czułość poprzez kontrolę nad przysłoną fotografujący świadomie wpływa na głębię ostrości zdjęcia należy kontrolować wartości dobierane przez automatykę zbyt długi czas naświetlania i zbyt duża czułość mogą być niekorzystne
Tryb S - shutter priorytet migawki (czasu) fotograf decyduje o czasie ekspozycji (otwarcia migawki) aparat dobiera automatycznie wielkość przesłony oraz czułość matrycy poprzez kontrolę nad czasem ekspozycji fotografujący świadomie wpływa na rozmycie poruszających się obiektów na zdjęciu należy kontrolować pozostałe wartości dobierane przez automatykę
Tryb M - manual praca manualna fotograf samodzielnie decyduje o czasie ekspozycji i wielkości przysłony automatyka aparatu sygnalizuje wartości, nastaw jednak należy dokonać samodzielnie aparat umożliwi wykonanie zdjęcia nawet przy nieprawidłowym doborze parametrów umożliwia pełną kontrolę nad głębią ostrości, oddaniem ruchu na zdjęciu, celowe prześwietlanie lub niedoświetlanie zdjęcia ma duże walory edukacyjne
Automatyka ekspozycji
Tryby tematyczne są dopełnieniem podstawowych trybów pracy automatyki aparatu w pewien sposób podpowiadamy automatyce, co będzie tematem naszego zdjęcia zazwyczaj oznaczane są ikonką z symbolem fotografowanego obiektu niektóre aparaty same potrafią inteligentnie zorientować się co fotografujemy świadomy fotograf potrafi samodzielnie zrealizować każdy tryb tematyczny
Tryby tematyczne
Tryb krajobrazowy przeznaczony do robienia zdjęć pejzażowych aparat samoczynnie ustawia ostrość na nieskończoność oraz przymyka przysłonę celem uzyskania jak największej głębi ostrości zazwyczaj ustawiany jest dłuższy czas naświetlania oraz większa czułość matrycy
Tryb portretowy przeznaczony do robienia zdjęć portretowych aparat ustawia małą wartość przysłony - małą głębię ostrości ostry będzie jedynie główny plan zdjęcia - twarz fotografowanej osoby czasem aparat ustawia również wartość ogniskowej na około 80 mm niektóre aparaty mają funkcję automatycznej detekcji twarzy na zdjęciu i ustawiania w tych miejscach ostrości oraz ekspozycji zazwyczaj ustawiany jest krótszy czas naświetlania oraz mała czułość matrycy
Tryb sportowy przeznaczony do robienia zdjęć obiektów w ruchu aparat ustawia możliwie krótki czas naświetlania obiekty szybko poruszające się nie zostaną rozmyte dodatkowo aparat może przełączyć autofocus w tryb ciągły lub z wyprzedzeniem zazwyczaj ustawiana jest mała wartość przysłony oraz większa czułość matrycy
Tryb nocny przeznaczony do robienia zdjęć przy słabym oświetleniu (np w nocy) aparat ustawia bardzo długi czas naświetlania przy małej ilości światła zdjęcie zostanie poprawnie naświetlone zazwyczaj ustawiana jest mała wartość przysłony oraz duża czułość matrycy czasem dodatkowo uruchamiana jest lampa błyskowa celem zamrożenia i doświetlenia pierwszego planu
Tryb korekcji tylnego światła przeznaczony do robienia zdjęć obiektu na jasnym tle duże jasne tło powoduje zafałszowanie pomiarów ekspozycji obiekt na pierwszym planie jest niedoświetlony tryb korekcji tylnego światła wymusza niewielkie przeeksponowanie (prześwietlenie) zdjęcia niż wynika to z pomiarów automatyki obiekt jest naświetlany poprawnie, zaś tło nieco prześwietlane czasem dodatkowo uruchamiana jest lampa błyskowa celem doświetlenia pierwszego planu
Tryb makro przeznaczony do robienia zdjęć małych obiektów powoduje przestawienie optyki obiektywu tak, aby możliwe było ostrzenie z bardzo niewielkiej odległości (nawet kilku cm) zazwyczaj zdjęcia makro charakteryzują się niewielką głębią ostrości
Tryb makro
Tryb video przeznaczony do nagrywania filmów wyłącznie w aparatach cyfrowych możliwa jest rejestracja filmów o różnych rozdzielczościach (nawet FullHD) oraz często o długości ograniczonej jedynie pojemnością karty pamięci
Tryby ekspozycji pojedyncza - aparat wykonuje jedno zdjęcie wielokrotna - umożliwia kilkukrotne naświetlenie tej samej klatki filmu można uzyskać ciekawe plastyczne efekty nakładających się zdjęć zdjęcia seryjne - aparat wykonuje serię zdjęć w bardzo krótkich odstępach czasu (np 3 kl/sek) przydatny jest podczas fotografowania scen w szybkim ruchu, reportażu szczególnie użyteczny w aparacie cyfrowym odmianą jest wykonywanie serii zdjęć każde w określonym odstępie czasu (np co 1 h)
Wielokrotna ekspozycja
Sterowanie lampą błyskową zazwyczaj każdy współczesny aparat posiada lampę błyskową różne tryby pracy lampy umożliwiają pełniejszą kontrolę nad naświetlaniem zdjęcia w przypadku lustrzanek i bardziej zaawansowanych kompaktów cyfrowych możliwa jest także współpraca z zewnętrznymi lampami błyskowymi na podobych zasadach
Sterowanie lampą błyskową tryb automatyczny - automatyka aparatu decyduje o uruchomieniu lampy błyskowej na podstawie pomiaru światła zazwyczaj lampa używana jest zbyt często czasem w niewygodnych dla nas sytuacjach zawsze włączona - lampa zostanie uruchomiona przy każdym zdjęciu, nawet gdy jest wystarczająca ilość światła przydaje się do doświetlania obiektów na pierwszym planie odmianą jest błysk dopełniający (fill-in)
Sterowanie lampą błyskową zawsze wyłączona - lampa błyskowa nie zostanie użyta nawet, gdy automatyka stwierdzi, że światła jest zbyt mało przydaje się, gdy fotografujemy w miejscach, gdzie nie wolno korzystać z lampy błyskowej redukcja czerwonych oczu - lampa wysyła krótki przedbłysk lub serię małych błysków przed zasadniczym błyskiem i zrobieniem zdjęcia usuwa to efekt czerwonych oczu przedłuża czas wykonania zdjęcia ustawianie mocy błysku - regulacja ilości światła emitowanego przez lampę
Błysk dopełniający
Bracketing polega na automatycznym wykonaniu kilku zdjęć (zazwyczaj 3) z różnymi nastawami najczęściej stosowany jest bracketing ekspozycji pierwsze zdjęcie jest wykonywane normalnie, drugie niedoświetlone, a trzecie prześwietlone o zadaną wartość przydatny, gdy nie jesteśmy pewni swoich nastaw w przypadku zdjęć cyfrowych daje większe możliwości późniejszej edycji zdjęcia w programie graficznym
Bracketing
Kompensacja ekspozycji służy do wprowadzenia stałej zmiany w poziomie naświetlenia wszystkie zdjęcia będą konsekwentnie prześwietlane lub niedoświetlane o stałą ustawioną wartość przydatna w prostych aparatach, nie posiadających trybów manualnych do wpływania na ekspozycję zdjęcia
Kompensacja ekspozycji
Balans bieli umożliwia korektę barwy oświetlenia pozwala dostosować kolorystykę zdjęcia do warunków oświetleniowych umożliwia prawidłowe oddanie barw na zdjęciu można też zmieniać kolorystykę zdjęcia automatyczny - aparat sam dobiera korektę predefiniowany - użytkownik wybiera kilka gotowych ustawień (żarówka, słoneczny dzień, pochmurny dzień, itp.) w niektórych aparatach jest możliwość kalibracji
Balans bieli
Kalibracja balansu bieli
Tryb pomiaru światła określa sposób w jaki światłomierz aparatu dokonuje pomiaru oświetlenia wynik pomiaru jest wykorzystywany przez automatykę aparatu do ustalenia ekspozycji uśredniony - mierzona jest średnia jasność całej powierzchni kadru najstarszy, najprostszy tryb pomiaru centralnie ważony uśredniony - pomiar wykonywany w całym kadrze ze wzmocnieniem w miarę zbliżania się do centrum kadru nieco bardziej zaawansowany
Tryb pomiaru światła wielosegmentowy (matrycowy, wielopunktowy) - pomiar dokonywany jest w wielu punktach (czasem nawet cała matryca), następnie analizowana jest jasność kadru i obliczane parametry ekspozycji najbardziej zaawansowany algorytmicznie tryb pomiaru, najlepszy dla początkujących punktowy - pomiar dokonywany jest na małym obszarze kadru (2-5%) zazwyczaj w centrum umożliwia precyzyjny pomiar światła w danym punkcie kadru niektóre aparaty pozwalają na wyświetlanie histogramu dla wykonanego zdjęcia lub na żywo
Tryb pomiaru światła
Efekty, filtry twórcze wbudowane w aparat algorytmy przetwarzania obrazu występują wyłącznie w aparatach cyfrowych zdjęcie czarno-białe, czasami symulacja ziarna filmu sepia symulacja niektórych filtrów (zmiękczanie) symulacja starego aparatu, starego filmu itp. praktycznie każdy efekt możemy uzyskać w programie do obróbki grafiki
Efekty, filtry twórcze
Efekty, filtry twórcze
Ustawienie czułości w aparacie analogowym ustawiamy czułość zgodnie z zakładanym filmem, czasem wykorzystuje się kod DX forsowanie - naświetlanie i późniejsza obróbka chemiczna filmu niezgodnie z jego nominalną czułością (podniesienie czułości) forsuje się cały film, nie można forsować pojedynczych klatek w aparacie cyfrowym można ustawić czułość matrycy indywidualnie dla każdej klatki
Tryby ustawienia czułości automatyczny - aparat sam dobiera czułość automatyczny z ograniczeniem - można określić górną granicę czułości dobieranej przez automatykę aparatu umożliwia to uniknięcie szumów na zdjęciu manualny - czułość ustawiona na stałe przez użytkownika
Zapis zdjęć rozmiar - fizyczny rozmiar zapisywanego zdjęcia w pikselach - najlepiej ustawić na wartość maksymalną proporcje - stosunek boków zdjęcia (3:2, 4:3, 16:9) zmiana proporcji zdjęcia nie powoduje zmian proporcji matrycy format zapisu - sposób zapisu danych cyfrowych jpeg - obraz kompresowany stratnie, po obróbce przez oprogramowanie aparatu RAW - dane bezpośrednio z matrycy, bez obróbki przez aparat, duże pliki, konieczność obróbki jakość - umożliwia ustawienie stopnia kompresji pliku jpeg - najlepiej ustawić na najlepszą
Stabilizacja obrazu system redukcji drgań aparatu zmniejsza ryzyko poruszenia zdjęcia przy dłuższych czasach naświetlania stabilizowany może być obiektyw lub matryca ponieważ system stabilizacji analizuje ruchy aparatu i stara się ustawiać matrycę lub optykę z wyprzedzeniem, gdy nie jest on potrzebny powinniśmy go wyłączyć (paradoksalnie np. przy zdjęciach ze statywu z długim czasem naświetlania) czasem system sygnalizuje drgania aparatu i informuje o konieczności użycia stabilizacji
Inne funkcje tworzenie panoram - automatyczne łączenie kilku zdjęć w jedno zdjęcie panoramiczne oznaczanie daty/czasu na zdjęciu nagrywanie audio - umożliwia nagranie krótkiej notatki dźwiękowej do zdjęcia blokada ekspozycji/af - umożliwia zablokowanie nastawionych przez automatykę parametrów celem przekadrowania zoom cyfrowy - bezwzględnie wyłączamy reset do ustawień fabrycznych - jak coś namieszamy na pewno to nie jest wszystko...
Zadanie domowe przeczytać dokładnie instrukcję obsługi swojego aparatu cyfrowego spróbować odnaleźć w menu aparatu wszystkie wymienione funkcje zanotować jakich funkcji aparat nie posiada