ORTOPEDIA Z ELEMENTAMI RADIOLOGII Witold Miecznikowski
DEFINICJA Ortopedia (gr. orthos prosty, prawidłowy oraz paideía wychowanie, wykształcenie)
Co obejmuje? Choroby i urazy kości, stawów, aparatu więzadłowego, mięśni, nerwów, naczyń. Radiologia Reumatologia Neurologia Chirurgia naczyniowa Neurochirurgia Geriatria
Kości Wzrastanie kości na długość chrząstka nasadowa ( kostnienie śródchrzęstne ) wyjątek obojczyk (kostnienie na podłożu tkanki łącznej) Przyrost grubości kości apozycja. Odkładanie kolejnych warstw od okostnej
Kości Tworzenie i resorbcja kości trwają całe życie Okres dziecięcy przewaga tworzenia Okres tzw młodych dorosłych - równowaga Po 28/31 r.ż - przewaga resorbcji
rys
Wiek szkieletowy Wiek kostny / szkieletowy Wiek metrykalny RTG lewej ręki AP, atlas wieku kostnego - Greulich i Pyle - Kopczyńska-Sikorska - Test Rissera
Przebudowa kośći Prawo biologiczne Delpecha i Wolffa : kości pod wpływem sił mechanicznych nacisku, grawitacji, pociągania (więzadła, ścięgna, mięśnie) ulegają remodelowaniu
Badanie Wywiad Oglądanie Badanie dotykiem Badanie dynamiczne Pomiary długości kończyn i obwodów Zakresy ruchu
Badania dodatkowe Rtg USG Tk Mri Emg Scyntygrafia Laboratoryjne
Badanie c.d. Oglądanie asymetrie, rotacje, zmiana barwy, zmiany wrodzone na skórze Dotyk Dotykiem rozpoznajemy, czy proces toczy się w tkance podskórnej, w powięzi, w mięśniach, w łączności ze ścięgnem, z kością, czy jest śródstawowy, czy okołostawowy itd.!!!!!
Badanie Rtg Podstawowe badanie obrazowe 2 podstawowe projekcje Kości i stawy Projekcje specjalne Badanie czynnościowe Badania i procedury pod rtg
Badanie USG Tkanki miękkie Stawy Biopsje i podanie leku
Badanie TK Wielokrotne badanie rtg dookoła pacjenta Większa dawka, lepsza przestrzenna lokalizacja Przekroje Rekonstrukcja 3D
Badanie MR Pole magnetyczne wzbudzające drgania jąder wodoru Różne uwodnienie tkanek czyli różna zawartość H Duży kontrast i duża ilość informacji obrazy przypominają przekroje anatomiczne Nie można u pacjentów z implantami ferromagnetycznymi i np. rozrusznikiem serca
Kończyna górna Staw barkowy Projekcja AP standard Projekcja osiowa Projekcja Y Projekcja osiowa skośna
Staw barkowy Osiowa wady: odwodzenie bolesne po urazie Y łatwe do wykonania, bez dyskomfortu, łatwa inerpretacja Osiowe skośne bez dyskomfortu, widoczne fragmenty kostne oderwane przy obrąbku stawowym, złamania okołopanewkowe
Najczęściej szukamy Zwichnięcia i złamania: Stawu ramienno-łopatkowego Łopatki K. ramiennej Stawu barkowo-obojczykowego Obojczyka Zmiany zwyrodnieniowe
Staw łokciowy Projekcja przednio-tylna Projekcja boczna Elementy anatomiczne Podsciółka tłuszczowa Linia ramienna przednia Linia promieniowo-główkowa CRITOL
Nadgarstek i dalsze nasady kości przedramienia AP Boczne Łódka płynie, księżyc świeci, trójgraniasty groszek leci, na trapezie, trapeziku wisi główka na haczyku. CLR
Przedramię i nadgarstek Urazy nasad złamanie Colesa, Smitha, zielona gałązka Urazy nadgarstka złamania k łódeczkowatej, zwichnięcia okołoksięzycowate
Ręka i Palce Stawy MCP szpary stawowe 1-2 mm Palce przyczepy więzadeł obocznych, dłoniowych, ścięgien prostowników i zginaczy
Kręgosłup Nie ma potrzeby wykonywania rtg kręgosłupa po urazie jeśli wszystkie kryteria ze strony pacjenta zostały spełnione Przytomny Nie zatruty Bez odchyleń neurologicznych w badaniu Bez bólu i tkliwości w okolicy kręgosłupa
Kręgosłup szyjny AP Boczne Przez usta Skośne L i P na otwory międzykręgowe
Prawidłowa anatomia 3 linie 1 wzdłuż przednich krawędzi trzonów kręgów 2 wzdłuż tylnych krawędzi trzonów kręgów 3 wzdłuż podstaw wyrostków kolczystych Trzony poniżej C2 regularne, prostokątne Krążki jednakowej wysokości Ząb obrotnika za łukiem C1 do 3mm, dorośli, do 5mm dzieci Lordoza szyjna