Anatomia radiologiczna. Kończyny

Transkrypt

1 Anatomia radiologiczna. Kończyny Zakład Radiologii i Diagnostyki Obrazowej Uniwersytet Medyczny w Łodzi Kierownik: prof. dr hab. n. med. Ludomir Stefańczyk 1

2 Jak to się zaczęło 8 listopada 1895, w trakcie jednego z ekspe-rymentów, Roentgen zauważył słabe świecenie kawałka papieru fluorescencyjnego leżącego w pobliżu lampy katodowej. W tym samym roku opublikował artykuł, "Ueber eine neue Art. Von Strahlen. Vorläufige Mitteilung" (Nowy rodzaj promieniowania. Raport wstępny), w którym podał charakterystykę odkrytego promieniowania. Roentgen napisał tam; Po umieszczeniu dłoni między lampą, a ekranem - można zobaczyć ciemne zarysy kości i jaśniejsze zarysy całej dłoni". To spostrzeżenie legło u podstaw medycznego wykorzystania odkrytego zjawiska. Wilhelm. C. Roentgen ( ) Nagroda Nobla z Fizyki

3 Metody diagnostyczne Radiologia klasyczna zdjęcia RTG efekt cyfrowy 3

4 Metody diagnostyczne Obraz rentgenowski z jakim mamy do czynienia w praktyce klinicznej NIE JEST zdjęciem sensu stricte!!!! 4

5 Obraz rentgenowski 5

6 Obraz rentgenowski 6

7 Obraz rentgenowski Zdjęcie RTG jest zapisem cieni rzucanych przez struktury w ciele człowieka na ekran (detektor) oświetlaną falą elektromagnetyczną (Roentgena). Możliwe są sytuacje w których cienie pewnych struktur przesłaniają się lub zlewają się z innymi oraz ulegają zniekształceniu. Struktury ciała mają różną gęstość optyczną i przezierność dla fali EM Roentgena co jest źródłem złudzeń optycznych (np. pasma macha). 7

8 Obraz rentgenowski Pasmo macha: po lewo widzimy dodatkowe białe i czarne pasmo, po prawo to samo w przybliżeniu, widać że nic tu nie ma. 8

9 Metody diagnostyczne Angiografia 9

10 Metody diagnostyczne Angiografia DSA subtrakcja 10

11 Metody diagnostyczne Inne angiografie angio-rm Angiografia TK (angio-tk) 11

12 Metody diagnostyczne Tomografia komputerowa - CT 12

13 Metody diagnostyczne Tomografia komputerowa - TK System tomografii komputerowej opracowali w 1972 dwaj naukowcy Godfrey Newbold Hounsfield oraz Allan McLeod Cormack za co otrzymali w 1979 nagrodę Nobla w dziedzinie medycyny. Pierwszy skaner akwizycji surowych danych dokonywał w ciągu kilku godzin a rekonstrukcji obrazu w ciągu kilku dni. 13

14 Metody diagnostyczne Tomografia komputerowa -TK Skala Hounsfielda [ ] Współczynnik pochłaniania promieni RTG dla wody wynosi 0 jednostek Hounsfielda dla powietrza 1000 j.h, kości powyżej 140 j.h, a dla metalu powyżej 1000 j.h. 14

15 Metody diagnostyczne Monoslice CT Multislice CT 15

16 Metody diagnostyczne Tomografia komputerowa - TK Voxel; 0,6mm 0,2mm!!! 16

17 Metody diagnostyczne Tomografia komputerowa - TK 17

18 Metody diagnostyczne pierwszy obraz MR przy wykorzystaniu stosowanej w TK matematycznej metody projekcji wstecznej: Paul Christian Lauterbur pierwszy obraz ciała ludzkiego - Damadian Lauterbur i pierwszy obraz MR Damadian 18

19 Metody diagnostyczne Rezonans magnetyczny RM (MRI) 19

20 Metody diagnostyczne Ultrasonografia z detekcję przepływu (US-CD, US-PD, US-PW) Ultrasonografia w prezentacji B (B mode) 20

21 Metody diagnostyczne Ultrasonografia kodowana 21

22 Metody diagnostyczne Ultrasonografia z kontrastem (CE-US) 22

23 Techniki specjalne artrografia tradycyjna artrografia RM 23

24 Projekcje badania RTG - minimum 2 projekcje - zdjęcia porównawcze - zdjęcia czynnościowe - zdjęcia celowane - zdjęcia tomograficzne (warstwowe) A-P boczne 24

25 Płaszczyzny badania RM/TK Płaszczyzna poprzeczna Płaszczyzna czołowa Płaszczyzna strzałkowa 25

26 Płaszczyzny badania USG Badanie wykonujemy w przekrojach: podłużnych poprzecznych skośnych każdy staw ma swoje typowe, obowiązkowe projekcje oraz projekcje dowolne (zależne od operatora) projekcje więzadłowe W dużych stawach (kolano, bark) obowiązują standardowe płaszczyzny 26

27 Tomografia komputerowa Rekonstrukcje objętościowe 27

28 Rezonans Magnetyczny Obraz T1 zależny Obraz T2/PD zależny 28

29 Rezonans Magnetyczny Tractografia RM 29

30 Metody diagnostyczne RM serca 30

31 Metody diagnostyczne Kończyna górna 31

32 RTG Obręcz kończyny górnej 32/31

33 RTG Staw ramienny 33

34 Rezonans magnetyczny Staw ramienny 34

35 Rezonans magnetyczny Staw ramienny 35

36 USG staw ramienny Płaszczyzny badania Bark, wg. Hedtmanna i Fetta: 1. Standardowa I wzdłuż więzadła kruczobarkowego 2. Standardowa II prostopadła do standardowej I 3. Dodatkowa płaszczyzna standardowa I przekrój poprzeczny przez bruzdę międzykłykciową 4. Dodatkowa płaszczyzna standardowa II płaszczyzna grzbietowa (podłużny m. podgrzebieniowego) 5. Dodatkowa płaszczyzna standardowa III przekrój przezpachowy Każdą płaszczyzna badamy z rotacją wewnętrzną i zewnętrzną. 36

37 USG staw ramienny Standardowa I wzdłuż więzadła kruczo-barkowego 37

38 USG staw ramienny Standardowa II prostopadła do standardowej I 38

39 Anatomia ultrasonograficzna stawu ramiennego stawu ramiennego (płaszczyzna II) Dodatkowa płaszczyzna standardowa I przekrój poprzeczny przez bruzdę międzykłykciową USG staw ramienny 39

40 Anatomia ultrasonograficzna Dodatkowa płaszczyzna standardowa II płaszczyzna grzbietowa (podłużny m. podłopatkowego) stawu ramiennego stawu ramiennego (płaszczyzna II) USG staw ramienny 40

41 USG staw ramienny Anatomia ultrasonograficzna 1. Dodatkowa płaszczyzna standardowa III przekrój przezpachowy stawu ramiennego (płaszczyzna II) 41

42 RTG Staw łokciowy 42

43 Tomografia komputerowa Staw łokciowy 43

44 RTG Staw łokciowy Staw ramienno-łokciowy Staw ramienno-promieniowy 44

45 Tomografia komputerowa Staw łokciowy 45

46 Anatomia ultrasonograficzna Staw łokciowy (staw łokciowy) - norma USG -płaszczyzna podłużna tylna -płaszczyzna poprzeczna przednia -płaszczyzna podłużna przednia -płaszczyzny boczne (wzdłuż ww. pobocznych) 46

47 Anatomia ultrasonograficzna Staw łokciowy (staw łokciowy) - norma USG 47

48 Anatomia ultrasonograficzna Staw łokciowy (staw łokciowy) - norma USG 48

49 Anatomia ultrasonograficzna Staw łokciowy (staw łokciowy) - norma USG 49

50 Anatomia ultrasonograficzna Staw łokciowy (staw łokciowy) - norma USG 50

51 RTG Nadgarstek Staw promieniowo-łokciowy dalszy Staw promieniowo-nadgarstkowy Stawy nadgarstkowo-śródręczne Staw nadgarstkowo-śródręczny kciuka Anatomia radiologiczna - Kości 51

52 Rezonans magnetyczny Nadgarstek 52

53 Rezonans magnetyczny Ręka Stawy międzyśródręczne Stawy śródręczno-paliczkowe Stawy międzypaliczkowe bliższe Stawy międzypaliczkowe dalsze Staw międzypaliczkowy kciuka 53

54 Rezonans magnetyczny Nadgarstek Staw promieniowo-nadgarstkowy Stawy nadgarstkowo-śródręczne Stawy śródręczno-paliczkowe Staw promieniowo-łokciowy dalszy 54

55 Kończyna dolna 55

56 RTG Obręcz kończyny dolnej 56

57 Rezonans magnetyczny Staw biodrowy 57

58 Rezonans magnetyczny Staw biodrowy 58

59 Rezonans magnetyczny Staw biodrowy 59

60 Tomografia komputerowa Staw biodrowy 60

61 Tomografia komputerowa Staw biodrowy 61

62 Tomografia komputerowa Staw biodrowy 62

63 Anatomia ultrasonograficzna płaszczyzny badania (staw biodrowy) - norma USG staw biodrowy -Płaszczyzna przednia-tylna -Płaszczyzna przednia-tylna poprzeczna -Płaszczyzna boczno-przyśrodkowa 63

64 USG Staw biodrowy 64

65 USG Staw biodrowy 65

66 RTG Staw kolanowy 66

67 Rezonans magnetyczny Staw kolanowy 67

68 Rezonans magnetyczny Staw kolanowy 68

69 RTG Staw kolanowy 69

70 Rezonans magnetyczny Staw kolanowy 70

71 Tomografia komputerowa Staw kolanowy 71

72 Tomografia komputerowa 72

73 USG Kolano: 1. Przedni przekrój poprzeczny, nadrzepkowy (przy wyprostowanym kolanie i zgięciu) 2. Przedni przekrój podłużny, podrzepkowy 3. Przyśrodkowy przekrój podłużny 4. Boczny przekrój podłużny 5. Tylny przyśrodkowy przekrój podłużny 6. Tylny pośrodkowy przekrój podłużny 7. Tylny boczny przekrój podłużny 8. Tylny przekrój poprzeczny 73

74 USG Przedni przekrój podłużny, nadrzepkowy 74

75 USG Przedni przekrój poprzeczny, nadrzepkowy 75

76 USG Przedni przekrój podłużny, podrzepkowy 76

77 USG Przyśrodkowy przekrój podłużny Boczny przekrój podłużny 77

78 USG Tylny pośrodkowy przekrój podłużny 78

79 USG Tylny przekrój poprzeczny 79

80 RTG Staw skokowo-goleniowy 80

81 Tomografia komputerowa Staw skokowo-goleniowy 81

82 RTG Staw skokowo-goleniowy Staw skokowo-goleniowy Staw skokowo-piętowy Staw skokowo-piętowo-łódkowy Staw piętowo-sześcienny Staw klinowo-łódkowy Stawy stępowo-śródstopne 82

83 Rezonans magnetyczny Staw skokowo-goleniowy 83

84 Rezonans magnetyczny Staw skokowo-goleniowy 84

85 Rezonans magnetyczny - artrografia Staw skokowo-goleniowy PD/T2, fs T1 z/k 85

86 Rezonans magnetyczny - artrografia Staw skokowo-goleniowy PD/T2, fs T1 z/k 86

87 Anatomia ultrasonograficzna Staw skokowy projekcja podłużna przednia projekcja podłużna tylna (staw skokowy) - norma projekcja więzdłowe np. przez więzadło strzałkowo-skokowe przednie projekcje skośne USG 87

88 USG Staw skokowy 88

89 Dziękuję za uwagę