PROGRAM NAUCZANIA DLA ZAWODU TECHNIK LEŚNIK, 314301 O STRUKTURZE PRZEDMIOTOWEJ

ROGRAM NAUZANIA DLA ZAWODU TEHNIK LEŚNIK, 314301 O STRUKTURZE RZEDMIOTOWEJ wersja przed recenzją (wersja robocza) z dn. 30.06.2012 Warszawa 2012 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.

SIS TREŚI 1. TY ROGRAMU: RZEDMIOTOWY... 4 2. RODZAJ ROGRAMU: LINIOWY... 4 3. AUTORZY, REENZENI I KONSULTANI ROGRAMU NAUZANIA:... 4 4. ODSTAWY RAWNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO... 4 5. ELE GŁÓWNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO... 5 6. RZEDMIOTY ROZSZERZONE W TEHNIKUM... 5 7. KORELAJA ROGRAMU NAUZANIA DLA ZAWODU TEHNIK LEŚNIK Z ODSTAWĄ ROGRAMOWĄ KSZTAŁENIA OGÓLNEGO... 5 8. INFORMAJA O ZAWODZIE TEHNIK LEŚNIK... 6 9. UZASADNIENIE OTRZEBY KSZTAŁENIA W ZAWODZIE... 7 10. OWIĄZANIA ZAWODU TEHNIK LEŚNIK Z INNYMI ZAWODAMI... 8 11. ELE SZZEGÓŁOWE KSZTAŁENIA W ZAWODZIE TEHNIK LEŚNIK... 9 12. LAN NAUZANIA DLA ZAWODU TEHNIK LEŚNIK... 9 13. ROGRAMY NAUZANIA DLA OSZZEGÓLNYH RZEDMIOTÓW... 13 1. odstawy ekonomiki leśnej... 14 2. Język obcy w leśnictwie... 23 3. Technika prac leśnych... 26 4. rzepisy ruchu drogowego... 30 5. Biologia leśna... 36 6. Hodowla lasu... 40 7. Ochrona środowiska leśnego... 59 8. odstawy gospodarowania zwierzyną... 68 9. Urządzanie lasu... 73 10. Użytkowanie lasu... 81 11. Obsługa maszyn stosowanych w leśnictwie... 89 12. Biologia leśna i łowiectwo... 97 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 2

13. race hodowlane w leśnictwie... 107 14. race urządzeniowe w leśnictwie... 124 15. Ochrona i użytkowanie zasobów leśnych... 133 16. raktyki zawodowe... 147 ZAŁĄZNIKI... 183 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 3

TY SZKOŁY: TEHNIKUM 1. TY ROGRAMU: RZEDMIOTOWY 2. RODZAJ ROGRAMU: LINIOWY 3. AUTORZY, REENZENI I KONSULTANI ROGRAMU NAUZANIA: Autorzy: mgr inż. Izabela uczyłowska, dr inż. Jerzy Wójtowicz Recenzenci: Konsultanci: mgr inż. Ewa Marciniak-Kulka 4. ODSTAWY RAWNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO rogram nauczania dla zawodu Technik leśnik opracowany jest zgodnie z poniższymi aktami prawnymi: Ustawą z dnia 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw Rozporządzeniem w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego z dnia 23 grudnia 2012 r. Rozporządzeniem w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach z dnia 7 lutego 2012 r. Rozporządzeniem w sprawie ramowych planów nauczania z dnia 7 lutego 2012 r. Rozporządzeniem w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręczników z dnia 8 czerwca 2009 r. Rozporządzeniem w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych z dnia 30 kwietnia 2007 z późn. zmianami. Rozporządzeniem w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach z dnia 17 listopada 2010 r. Rozporządzeniem w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach z dnia 31 grudnia 2002 r. z późn. zmianami. Ustawą z dnia 20 czerwca 1997 r. - rawo o ruchu drogowym. Rozporządzeniem w sprawie szkolenia, egzaminowania i uzyskiwania uprawnień przez kierującymi pojazdami, instruktorów i egzaminatorów z dnia 27 października 2005 r. z późn. zmianami. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 4

5. ELE GŁÓWNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Opracowany program nauczania pozwoli na osiągnięcie co najmniej następujących celów ogólnych kształcenia zawodowego: elem kształcenia zawodowego jest przygotowanie uczących się do życia w warunkach współczesnego świata, wykonywania pracy zawodowej i aktywnego funkcjonowania na zmieniającym się rynku pracy Zadania szkoły i innych podmiotów prowadzących kształcenie zawodowe oraz sposób ich realizacji są uwarunkowane zmianami zachodzącymi w otoczeniu gospodarczospołecznym, na które wpływają w szczególności: idea gospodarki opartej na wiedzy, globalizacja procesów gospodarczych i społecznych, rosnący udział handlu międzynarodowego, mobilność geograficzna i zawodowa, nowe techniki i technologie, a także wzrost oczekiwań pracodawców w zakresie poziomu wiedzy i umiejętności pracowników. W procesie kształcenia zawodowego ważne jest integrowanie i korelowanie kształcenia ogólnego i zawodowego, w tym doskonalenie kompetencji kluczowych nabytych w procesie kształcenia ogólnego, z uwzględnieniem niższych etapów edukacyjnych. Odpowiedni poziom wiedzy ogólnej powiązanej z wiedzą zawodową przyczyni się do podniesienia poziomu umiejętności zawodowych absolwentów szkół kształcących w zawodach, a tym samym zapewni im możliwość sprostania wyzwaniom zmieniającego się rynku pracy W procesie kształcenia zawodowego są podejmowane działania wspomagające rozwój każdego uczącego się, stosownie do jego potrzeb i możliwości, ze szczególnym uwzględnieniem indywidualnych ścieżek edukacji i kariery, możliwości podnoszenia poziomu wykształcenia i kwalifikacji zawodowych oraz zapobiegania przedwczesnemu kończeniu nauki. Elastycznemu reagowaniu systemu kształcenia zawodowego na potrzeby rynku pracy, jego otwartości na uczenie się przez całe życie oraz mobilności edukacyjnej i zawodowej absolwentów ma służyć wyodrębnienie kwalifikacji w ramach poszczególnych zawodów wpisanych do klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego. 6. RZEDMIOTY ROZSZERZONE W TEHNIKUM W programie nauczania dla zawodu technik leśnik uwzględniono przedmioty ogólnokształcące: biologia i matematyka, których nauka odbywać się będzie na poziomie rozszerzonym oraz uwzględniono przedmiot historia i społeczeństwo, jako przedmiot uzupełniający. 7. KORELAJA ROGRAMU NAUZANIA DLA ZAWODU TEHNIK LEŚNIK Z ODSTAWĄ ROGRAMOWĄ KSZTAŁENIA OGÓLNEGO rogram nauczania dla zawodu technik leśnik uwzględnia aktualny stan wiedzy o zawodzie ze szczególnym zwróceniem uwagi na nowe technologie i najnowsze koncepcje nauczania. rogram uwzględnia także zapisy zadań ogólnych szkoły i umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia w szkole ponadgimnazjalnej umieszczonych w podstawach programowych kształcenia ogólnego, w tym: rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 5

1) umiejętność zrozumienia, wykorzystania i refleksyjnego przetworzenia tekstów, prowadząca do osiągnięcia własnych celów, rozwoju osobowego oraz aktywnego uczestnictwa w życiu społeczeństwa; 2) umiejętność wykorzystania narzędzi matematyki w życiu codziennym oraz formułowania sądów opartych na rozumowaniu matematycznym; 3) umiejętność wykorzystania wiedzy o charakterze naukowym do identyfikowania i rozwiązywania problemów, a także formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych dotyczących przyrody lub społeczeństwa; 4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w językach obcych; 5) umiejętność sprawnego posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi i komunikacyjnymi; 6) umiejętność wyszukiwania, selekcjonowania i krytycznej analizy informacji; 7) umiejętność rozpoznawania własnych potrzeb edukacyjnych oraz uczenia się; 8) umiejętność pracy zespołowej. W programie nauczania dla zawodu technik leśnik uwzględniono powiązania z kształceniem ogólnym polegające na wcześniejszym osiąganiu efektów kształcenia w zakresie przedmiotów ogólnokształcących nauczanych na poziomie rozszerzonym, czyli biologię oraz matematykę. Korelacje dotyczą również takich przedmiotów jak podstawy przedsiębiorczości i edukacja dla bezpieczeństwa. Zastosowanie rozszerzeń z tych przedmiotów pozwoli na przybliżenie uczniom zagadnień związanych z systematyką i anatomią i fizjologią roślin i zwierząt. Z kolei rozszerzenie z matematyki ułatwi realizację zagadnień związanych ze skalowaniem rysunków i planów, w istotnym procesie projektowania oraz przybliży wykonywanie prostych pomiarów terenowych (geodezyjnych). 8. INFORMAJA O ZAWODZIE TEHNIK LEŚNIK Technik leśnik zajmuje się planowaniem, organizowaniem i nadzorowaniem prac z zakresu gospodarki leśnej nadleśnictwa: szkółkarstwa, hodowli, ochrony i użytkowania lasu. Nadzoruje czynności podległych mu pracowników, prowadzi dokumentację materiałową, sprawuje nadzór techniczny nad wykonywanymi pracami, dobiera właściwe narzędzia i urządzenia do wykonywanych prac. raca technika leśnika odbywa się na wolnym powietrzu, w zmiennych warunkach atmosferycznych w lesie lub szkółkach leśnych. Może odbywać się też w pomieszczeniach produkcyjnych oraz biurowych. Technik leśnik może pracować w jednostkach organizacyjnych lasów państwowych, w lasach samorządów lokalnych i wspólnot majątkowych oraz w przedsiębiorstwach, biurach i organizacjach zajmujących się gospodarką leśną, ochroną lasów i sfer zieleni. rzykładowe zadania zawodowe to: planowanie, organizowanie i nadzorowanie zbioru, przechowywania i przygotowania nasion drzew i krzewów leśnych, kierowanie produkcją szkółkarską, ustalanie składu gatunkowego upraw leśnych pod względem odporności na choroby i szkodniki, planowanie, organizowanie i nadzorowanie prac odnowieniowych i zalesieniowych, prowadzenie akcji zadrzewieniowych, organizacja zabiegów pielęgnacyjnych w różnych fazach wzrostu i rozwoju drzewostanu, rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 6

rozpoznawanie zagrożeń powodowanych przez różne czynniki, w tym pożary leśne oraz zapobieganie im, określanie wieku drzew i drzewostanów, prowadzenie przebudowy drzewostanów, dobieranie odpowiednich narzędzi i urządzeń do wykonywania prac leśnych, organizowanie prac z zakresu zagospodarowania łowisk leśnych, kierowanie ruchem turystycznym narządzanym obszarze leśnym, patrolowanie lasu i prowadzenie dochodzenia w przypadku stwierdzonych szkód, kradzieży płodów leśnych i kłusownictwa, organizowanie i nadzorowanie pozyskiwania i zrywki drewna, sporządzanie stosownej dokumentacji, 9. UZASADNIENIE OTRZEBY KSZTAŁENIA W ZAWODZIE Obecnie (stan za rok 2010) obszary leśne zajmują 9121 tys. ha, co stanowi 29,2% powierzchni kraju. Od końca II wojny światowej zasoby leśne olski systematycznie się powiększają. Zgodnie z Krajowym rogramem Zwiększania Lesistości w 2020 roku lasy mają stanowić 30% powierzchni kraju, a w 2050 33%. Technik leśnik może poszukiwać pracy w jednostkach organizacyjnych lasów państwowych, w lasach samorządów lokalnych i wspólnot majątkowych, oddziałach Biura Urządzania Lasu i w Geodezji Leśnej. Może być zatrudniony w przedsiębiorstwach, biurach i organizacjach społeczno-gospodarczych zajmujących się gospodarką leśną, ochroną lasów i stref zieleni, pracowniach usługowo-badawczych i marketingowych produktów leśnych oraz jednostkach samorządowych. Może być prywatnym przedsiębiorcą prowadzącym firmę świadczącą usługi na rzecz leśnictwa (zakładanie i pielęgnacja zadrzewień) lub łowiectwa oraz popularyzowania wiedzy przyrodniczo-leśnej. Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik leśnik może podejmować pracę w: jednostkach organizacyjnych lasów państwowych, oddziałach biura Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej, arkach Narodowych, jednostkach prowadzących gospodarkę leśną, jednostkach samorządowych na stanowiskach wymagających przygotowania w zakresie leśnictwa oraz Zakładach Usług Leśnych. Absolwent może prowadzić własną działalność gospodarczą. Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik leśnik jest przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych: - powiększania zasobów leśnych, - ochrony ekosystemów leśnych, - udostępniania lasów społeczeństwu, - rozwoju produkcji leśnej. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 7

10. OWIĄZANIA ZAWODU TEHNIK LEŚNIK Z INNYMI ZAWODAMI odział zawodów na kwalifikacje czyni system kształcenia elastycznym, umożliwiającym uczącemu się uzupełnianie kwalifikacji stosownie do potrzeb rynku pracy, własnych potrzeb i ambicji. Brak jest w zawodzie technik leśnik wspólnych kwalifikacji z innymi zawodami. Natomiast grupą wspólnych efektów dotyczących obszaru zawodowego są efekty stanowiące podbudowę kształcenia w zawodach określone kodem KZ(R.a) KZ(R.c) i KZ(R.i). Kwalifikacja Symbol cyfrowy zawodu Zawód Elementy wspólne R.1. Obsługa maszyn stosowanych do prac leśnych 834105 Operator maszyn leśnych KZ(R.a) KZ(R.c) R.13. Ochrona i zagospodarowanie zasobów leśnych 314301 Technik leśnik OMZ KZ(R.a) R.14. Użytkowanie zasobów leśnych 314301 Technik leśnik KZ(R.c) KZ(R.i) R.2. Wykonywanie prac rybackich w akwakulturze 622201 Rybak śródlądowy KZ(R.b) 314208 Technik rybactwa śródlądowego KZ(R.c) R.3 rowadzenie produkcji rolniczej 613003 Rolnik KZ(R.c) 331402 Technik agrobiznesu KZ(R.d) 314207 Technik rolnik R.4. rowadzenie produkcji pszczelarskiej 612302 szczelarz KZ(R.c) 314206 Technik pszczelarz KZ(R.d) R.5. Zakładanie i prowadzenie upraw ogrodniczych 611303 Ogrodnik KZ(R.c) 314205 Technik ogrodnik KZ(R.e) OMZ R.9. rowadzenie chowu, hodowli i inseminacji zwierząt 324002 Technik weterynarii KZ(R.c) KZ(R.h) R.19. Organizowanie chowu i hodowli koni 314203 Technik hodowca koni OMZ KZ(R.c) KZ(R.k) R.21. OMZ rojektowanie, urządzanie i pielęgnacja roślinnych 314202 Technik architektury krajobrazu KZ(R.c) obiektów architektury krajobrazu KZ(R.l) rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 8

11. ELE SZZEGÓŁOWE KSZTAŁENIA W ZAWODZIE TEHNIK LEŚNIK Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik leśnik powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych: organizowania i nadzorowania prac związanych z hodowlą lasu; organizowania prac związanych z ochroną zasobów leśnych; prowadzenia prac pomiarowych i inwentaryzacyjnych w drzewostanach; prowadzenia prac związanych z pozyskiwaniem surowca drzewnego oraz użytków ubocznych; organizowania prac związanych z łowiectwem i rekreacyjnym zagospodarowaniem lasu; prowadzenia i obsługi ciągnika z przyczepą(przyczepami). Do wykonywania zadań zawodowych niezbędne jest osiągnięcie efektów kształcenia określonych w podstawie programowej kształcenia w zawodzie technik leśnik: efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów(bh, KS, DG, JOZ, OMZ) efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru rolniczo-leśnego z ochroną środowiska, stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów KZ(R.a), KZ(R.c) i KZ(R.i) efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji wyodrębnionych w zawodzie R.13. Ochrona i zagospodarowanie zasobów leśnych; R.14. Użytkowanie zasobów leśnych. 12. LAN NAUZANIA DLA ZAWODU TEHNIK LEŚNIK Zgodnie z Rozporządzeniem MEN w sprawie ramowych planów nauczania w technikum minimalny wymiar godzin na kształcenie zawodowe wynosi 1470 godzin, z czego na kształcenie zawodowe teoretyczne zostanie przeznaczonych minimum 735 godzin, a na kształcenie zawodowe praktyczne 735 godzin. W podstawie programowej kształcenia w zawodzie technik leśnik minimalna liczba godzin na kształcenie zawodowe została określona dla efektów kształcenia i wynosi: - na kształcenie w ramach efektów wspólnych dla wszystkich zawodów i wspólnych dla zawodów w ramach obszaru kształcenia przeznaczono minimum 350 godzin; - na kształcenie w ramach kwalifikacji R.13. przeznaczono minimum 420 godzin; - na kształcenie w ramach kwalifikacji R.14. przeznaczono minimum 420 godzin. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 9

Tabela 3. lan nauczania dla programu o strukturze przedmiotowej Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Lp. Nazwa przedmiotu Klasa Liczba godzin w cyklu kształcenia I II III IV tygodniowo łącznie Kształcenie zawodowe teoretyczne 1 odstawy ekonomiki leśnej 1 1 2 60 2 Język obcy w leśnictwie 0,5 0,5 1 30 3 Technika prac leśnych 1 0,5 1,5 45 4 rzepisy ruchu drogowego 1 1 30 5 Biologia Leśna 1,5 1 2,5 75 6 Hodowla lasu 2 1,5 1 4,5 135 7 Ochrona środowiska leśnego 0,5 2,5 1 4 120 8 odstawy gospodarowania zwierzyną 1 1 30 9 Urządzanie Lasu 1,5 1 2,5 75 10 Użytkowanie lasu 1,5 2 1 4,5 135 Łączna liczba godzin na kształcenie zawodowe teoretyczne 5 11 6,5 2 24,5 750 Kształcenie zawodowe praktyczne* 11 Obsługa maszyn stosowanych w leśnictwie 1 1 2 60 12 Biologia leśna i łowiectwo 2 2 4 120 13 race hodowlane w leśnictwie 2 2 1 5 150 14 race urządzeniowe w leśnictwie 2 0,5 2,5 75 15 Ochrona i użytkowanie zasobów leśnych 2 2,5 2,5 7 210 16 RAKTYKI ZAWODOWE 2,5 2,5 5 160 Łączna liczba godzin na kształcenie zawodowe praktyczne 4 7 9 5,5 25,5 775 raktyki zawodowe w 3 klasie 2 tygodnie w 4 klasie 2 tygodnie *zajęcia odbywają się w pracowniach szkolnych, warsztatach szkolnych, centrach kształcenia praktycznego oraz u pracodawcy. EGZAMIN OTWIERDZAJĄY IERWSZĄ KWALIFIKAJĘ K.1. ODBYWA SIĘ O ZAKOŃZENIU SEMESTRU 2 KLASY 3. EGZAMIN OTWIERDZAJĄY DRUGĄ KWALIFIKAJĘ K.2. ODBYWA SIĘ O ZAKOŃZENIU SEMESTRU 1 KLASY 4. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 10

Wykaz działów programowych dla zawodu technik leśnik Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Nazwa przedmiotu Nazwa działu Liczba godzin przewidziana na dział 1. odstawy ekonomiki leśnej 1.1. Organizacja leśnictwa w olsce 30 1.2. Działalność gospodarcza 30 2. Język obcy w leśnictwie 2.1 Język obcy w leśnictwie 30 3. Technika prac leśnych 3.1. Maszynoznawstwo ogólne 25 3.2. Maszynoznawstwo leśne 20 4. rzepisy ruchu drogowego 4.1. Bezpieczeństwo w ruchu drogowym 10 4.2. Zasady ruchu drogowego 10 4.3. Jazda w różnych warunkach drogowych 10 5. Biologia leśna 5.1. Botanika leśna 50 5.2. Zoologia leśna 25 6. Hodowla lasu 6.1. rzyrodnicze podstawy gospodarki leśnej 26 6.2. harakterystyka hodowlana drzew i krzewów leśnych 17 6.3. Nasiennictwo leśne 22 6.4. Szkółkarstwo leśne 22 6.5. Odnawianie lasu 17 6.6. Melioracje leśne 7 6.7. ielęgnowanie lasu 7 6.8. Sposoby zagospodarowania lasu 12 6.9. rowadzenie plantacji i upraw plantacyjnych 5 7. Ochrona środowiska leśnego 7.1. Ochrona lasu 92 7.2. Ochrona przyrody 18 7.3. Edukacja i turystyka 10 8. odstawy gospodarowania zwierzyną 8.1. Gospodarowanie zwierzyną 15 8.2. olowania 15 9. Urządzanie lasu 9.1. Mapy i plany urządzeniowe 30 9.2. omiar drzew i drzewostanów 20 9.3. Wykorzystanie surowca drzewnego 10 9.4. Geodezja leśna 15 10. Użytkowanie lasu 10.1. Klasyfikacja surowca drzewnego 30 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 11

10.2. ozyskanie surowca drzewnego 60 10.3. Wykorzystanie surowca drzewnego 30 10.4. Uboczne użytkowanie lasu 15 11. Obsługa maszyn stosowanych w leśnictwie 11.1. Maszynoznawstwo ogólne 15 11.2. Maszynoznawstwo leśne 45 12. Biologia leśna i łowiectwo 12.1. Botanika leśna 50 12.2. Zoologia leśna 40 12.3. Gospodarowanie zwierzyną 15 12.4. olowania 15 13. race hodowlane w leśnictwie 13.1. rzyrodnicze podstawy gospodarki leśnej 10 13.2. harakterystyka hodowlana drzew i krzewów leśnych 10 13.3. Nasiennictwo leśne 20 13.4. Szkółkarstwo leśne 20 13.5. Odnowienia i zalesienia 40 13.6. ielęgnowanie lasu 25 13.7. Sposoby zagospodarowania lasu 25 14. race urządzeniowe w leśnictwie 14.1. Mapy i plany urządzeniowe 15 14.2. omiar drzew i drzewostanów 25 14.3. Wykorzystanie surowca drzewnego 15 14.3. Geodezja leśna 20 15. Ochrona i użytkowanie zasobów leśnych 15.1. Ochrona lasu 60 15.2. Klasyfikacja surowca drzewnego 20 15.3. ozyskanie surowca drzewnego 25 15.4. Wykorzystanie surowca drzewnego 15 15.5. Użytkowanie komputerów 90 16. raktyki zawodowe 16.1. Nasiennictwo leśne 6 16.2. Szkółkarstwo leśne 12 16.3. Odnowienia i zalesienia 18 16.4. ielęgnowanie lasu 18 16.5. Sposoby zagospodarowania lasu 6 16.6. Ochrona lasu 24 16.7. Ochrona przyrody 12 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 12

16.8. Edukacja i turystyka 12 16.9. Gospodarowanie zwierzyną 6 16.10. olowania 6 16.11. omiar drzew i drzewostanów 14 16.12. Geodezja leśna 6 16.13. ozyskanie surowca drzewnego 14 16.14. Uboczne użytkowanie lasu 6 13. ROGRAMY NAUZANIA DLA OSZZEGÓLNYH RZEDMIOTÓW W programie nauczania dla zawodu technik leśnik zastosowano taksonomię celów AB B. Niemierko 1. odstawy ekonomiki leśnej 60 godzin 2. Język obcy w leśnictwie 30 godzin 3. Technika prac leśnych 45 godzin 4. rzepisy ruchu drogowego 30 godzin 5. Biologia Leśna 75 godzin 6. Hodowla lasu 135 godzin 7. Ochrona środowiska leśnego 120 godzin 8. odstawy gospodarowania zwierzyną 30 godzin 9. Urządzanie lasu 75 godzin 10. Użytkowanie lasu 135 godzin 11. Obsługa maszyn stosowanych w leśnictwie 60 godzin 12. Biologia leśna i łowiectwo 120 godzin 13. race hodowlane w leśnictwie 150 godzin 14. race urządzeniowe w leśnictwie 75 godzin 15. Ochrona i użytkowanie zasobów leśnych 210 godzin 16. raktyki zawodowe 160 godzin rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 13

1. odstawy ekonomiki leśnej 1.1. Organizacja leśnictwa w olsce 1.2. Działalność gospodarcza 1.1. Organizacja leśnictwa w olsce Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi. oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia KS(10)1. przydzielić zadania członkom zespołu roboczego; Struktura organizacyjna aństwowego Gospodarstwa KZ(R.i)(7)1. scharakteryzować strukturę organizacyjną Lasów aństwowych; Leśnego Lasy aństwowe. KZ(R.i)(7)2. określić zadania nadleśnictwa; Zadania jednostek organizacyjnych GL L. KZ(R.i)(7)3. określić zadania Regionalnej Dyrekcji Lasów aństwowych; odstawowe informacje o źródłach finansowania prac KZ(R.i)(7)4. określić zadania Dyrekcji Generalnej Lasów aństwowych; leśnych. KZ(R.i)(7)5. określić zadania innych jednostek wchodzących w skład Lasów harakterystyka funduszu leśnego. aństwowych; harakterystyka podatku leśnego. R.14.2(6)1. wymienić źródła finansowania prac leśnych; A lanowanie składu zespołów roboczych oraz ilość R.14.2(6)2. scharakteryzować fundusz leśny jako jeden ze źródeł finansowania sprzętu wraz z paliwem potrzebnym do pozyskania prac leśnych; drewna w różnych systemach pozyskania drewna. R.14.2(6)3. scharakteryzować podatek leśny; R.14.2(8)1. zaplanować skład zespołów roboczych w zależności od planowanego systemu pozyskania drewna; R.14.2(8)2. zaplanować ilość sprzętu w zależności od planowanego systemu pozyskania drewna; R.14.2(8)3. określić ilość paliwa potrzebnego w procesach pozyskania drewna; lanowane zadania 1. Określenie zadań Dyrekcji Generalnej Lasów aństwowych. 2. Określenie zadań Regionalnej Dyrekcji Lasów aństwowych. 3. Określenie zadań Nadleśnictwa. 4. Scharakteryzowanie funduszu leśnego. 5. Scharakteryzowanie podatku leśnego. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 14

6. lanowanie sił i środków niezbędnych do wykonywania zadań zawodowych. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Dział programowy Organizacja leśnictwa w olsce wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do wykonywania zadań związanych z wykonywaniem zawodu technika leśnika. owinny być kształtowane umiejętności związane z interpretowaniem aktów prawnych oraz umiejętnym doborze niezbędnych sił i środków do wykonywania zadań zawodowych. Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz zadań tekstowych. Środki dydaktyczne zbiory przepisów prawa w zakresie prawodawstwa leśnego (ustawa o lasach z dnia 29 września 1991 z póź. zmianami, statut GL L, itp.) katalogi norm czasu pracy, filmy i prezentacje multimedialne dotyczące działalności GL L oraz organizacji leśnictwa w olsce oraz prowadzeniu firmy leśnej, komputer z dostępem do Internetu zestawy ćwiczeń wraz z instrukcją, urządzenia multimedialne, poradnik dla ucznia, kamera, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów. Zalecane metody dydaktyczne Dział programowy Organizacja leśnictwa w olsce wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem metody ćwiczeń, metody sytuacyjnej i dyskusja dydaktycznej. Dominującymi metodami powinny być metoda ćwiczeń i dyskusja dydaktyczna. Metody te zawierają opisy czynności niezbędne do wykonania zadania, a uczniowie pracują samodzielnie lub w małych zespołach. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie lub grupowo. Zajęcia należy prowadzić w oddziałach klasowych uwzględniając konieczność indywidualnego bądź grupowego wykonywania projektu. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia 1. Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno odbywać się systematycznie przez cały czas realizacji programu, na podstawie kryteriów przedstawionych na początkowych zajęciach. 2. Kryteria oceniania powinny uwzględniać zakres i poziom opanowania wiadomości i umiejętności przewidzianych w uszczegółowionych efektach kształcenia. 3. Osiągnięcia uczniów mogą być oceniane na podstawie sprawdzianów ustnych i pisemnych. 4. odczas kontroli i oceny osiągnięć uczniów należy zwracać uwagę na: - umiejętność korzystania z aktów prawnych, - umiejętność korzystania z katalogów norm czasu pracy, - właściwy dobór sił i środków niezbędnych do wykonania zadań zawodowych, rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 15

- organizację pracy, - posługiwanie się specjalistycznymi programami komputerowymi. 5. W ocenie końcowej należy uwzględnić wyniki wszystkich zastosowanych przez nauczyciela metod sprawdzania osiągnięć uczniów. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia. dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. 1.2. Działalność gospodarcza Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi. oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna BH(1)1. wyjaśnić zasady ochrony przeciwpożarowej w przedsiębiorstwie handlowym BH(1)2. rozróżnić środki gaśnicze A BH(1)3. wyjaśnić pojęcie Ergonomia A BH(2)1. wymienić instytucje oraz służby działające w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w olsce A BH(2)2. scharakteryzować zadania i uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w olsce BH(2)3. wymienić podstawowe przepisy dotyczące prawnej ochrony pracy BH(3)1. wymienić prawa i obowiązki pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy BH(3)2. wymienić obowiązki pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy BH(3)3. opracować procedurę postępowania w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy w zawodzie technika leśnika BH(4)1. rozpoznać źródła i czynniki szkodliwe w środowisku pracy technika leśnika BH(4)5. scharakteryzować sposoby zapobiegania zagrożeniom zdrowia i życia w Materiał kształcenia Gospodarki na świecie, rawo podatkowe, Ustawa o ochronie danych osobowych, Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej, Ustawa kodeks spółek handlowych, Literatura fachowa, Mikro i makroekonomia Marketing i zarządzanie, Źródła przychodów i kosztów w firmie gospodarczej. Ochrona przeciwpożarowa w przedsiębiorstwie. Zadana i uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w olsce. rzepisy dotyczące ochrony pracy; rawa i obowiązku pracownika i pracodawcy w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska. Źródła i czynniki szkodliwe w środowisku pracy. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 16

miejscu pracy technika leśnika Zapobieganie zagrożeniom zdrowia i życia w miejscu BH(4)9. ustalić sposoby zapobiegania zagrożeniom zdrowia związanych z pracą pracy. technika leśnika horoby zawodowe. BH(4)13. dokonać analizy możliwych zagrożeń dla zdrowia i życia człowieka oraz zynniki szkodliwe dla organizmu człowieka mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych występujące w środowisku pracy. BH(4)17. określić choroby zawodowe występujące w zawodzie technika leśnika Zasady organizacji stanowiska pracy podczas BH(5)1. ustalić rodzaje czynników szkodliwych występujących w środowisku wykonywania zadań z zakresu gospodarki leśnej. pracy technika leśnika Kształtowanie odpowiedniej postawy zawodowej BH(5)5. dokonać charakterystyki czynników szkodliwych występujących w Organizacja pracy pracowników w leśnictwie środowisku pracy technika leśnika BH(5)8. określić sposoby zabezpieczania się przed czynnikami szkodliwymi w pracy technika leśnika BH(5)12. rozpoznać źródła czynników szkodliwych w środowisku pracy technika leśnika BH(6)1. zidentyfikować czynniki szkodliwe dla organizmu człowieka występujące w środowisku pracy BH(6)4. wyjaśnić działanie czynników szkodliwych na organizm człowieka w środowisku pracy technika leśnika BH(6)8. dokonać analizy skutków oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka BH(6)12. ustalić sposoby zapobiegania zagrożeniom życia i zdrowia w miejscu pracy BH(6)1. zidentyfikować czynniki szkodliwe dla organizmu człowieka występujące w środowisku pracy BH(6)4. wyjaśnić działanie czynników szkodliwych na organizm człowieka w środowisku pracy technika leśnika BH(7)1. zorganizować stanowisko pracy technika leśnika zgodnie z wymogami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej B i ochrony środowiska BH(7)5. zastosować zasady organizacji stanowiska pracy podczas wykonywania zadań z zakresu gospodarki leśnej BH(9). zinterpretować przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej BH(9). scharakteryzować zasady bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 17

pracy KS(1)1. przestrzegać zasad kultury osobistej KS(1)2. przestrzegać zasad etyki zawodowej KS(3)1. definiuje pojęcie odpowiedzialność za powierzone zadania w pracy zawodowej A KS(3)2. dokonuje analizy przypadków działań podejmowanych niezgodnie z zasadami zawodowymi KS(4)1. dostosować metody pracy do potrzeb zmieniającego się rynku KS(4)2. wprowadzać nowe metody pracy podczas realizacji zadań zawodowych KS(5)1. przystosować się do zmieniających się warunków pracy; KS(6)1. aktualizować wiedzę z zakresu zadań zawodowych; KS(7)1. interpretować przepisy prawa dotyczące tajemnicy zawodowej KS(7)2. stosować w praktyce przepisy prawa dotyczące tajemnicy zawodowej KS(8)1. interpretować przepisy prawa dotyczące odpowiedzialności za wykonywane zadania zawodowe; KS(9)1. charakteryzować pojęcia negocjacji A KS(9)2. stosować negocjacje w działalności gospodarczej OMZ(1)1. określić zakres prac do wykonania w zespole roboczym; OMZ(1)2. planować pracę zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań; OMZ(2)1 dobierać osoby do wykonania przydzielonych zadań; OMZ (2) 2. rozpoznawać kompetencje i umiejętności osób w zespole OMZ (2) 3. rozdzielać do wykonania w zespole roboczym; OMZ(3)1. wydawać polecenia osobom podległym pracownikom; OMZ (3) 2. prowadzić nadzór nad zadaniami realizowanymi przez podległych pracowników; OMZ(4)1. kontrolować jakość wykonywanych zadań przez podległych pracowników; OMZ(4)2. porównać jakość wykonywanych zadań z obowiązującą dokumentacją; OMZ(5)1. analizować organizację wykonywanych zadań w miejscu pracy; OMZ(5)2. proponować zmiany w organizacji pracy mające na celu poprawę warunków pracy; D OMZ(5)3. proponować zmiany w organizacji pracy mające na celu poprawę w jakości pracy; D rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 18

OMZ(6)1. stosować właściwe formy komunikacji interpersonalnych; OMZ(6)2. wysłuchać argumentów podległych pracowników; OMZ(6)3. przedstawiać argumenty podejmowanych decyzji; DG(1)1. rozróżnić pojęcia z obszaru funkcjonowania gospodarki rynkowej; B DG(1)2. zdefiniować pojęcia: małe, średnie i duże przedsiębiorstwo; A DG(2)1. zinterpretować przepisy prawa pracy, przepisy o ochronie danych osobowych i prawa autorskiego; DG(2)2. zinterpretować przepisy prawa podatkowego; DG(2)3. analizować przepisy prawa pracy, przepisy o ochronie danych osobowych oraz przepisy prawa podatkowego i prawa autorskiego; D DG(2)4. określić konsekwencje wynikające z nieprzestrzegania przepisów o ochronie danych osobowych oraz przepisy prawa podatkowego i prawa autorskiego; DG(3)1. zinterpretować przepisy dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej; DG(3)2. analizować przepisy dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej; D DG(3)3. przewidywać konsekwencje wynikające z nieprzestrzegania przepisów z zakresu prowadzenia działalności gospodarczej; DG(3)4. stosować przepisy dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej; DG(4)1. wymienić przedsiębiorstwa i instytucje występujące w handlu i powiązania między nimi; A DG(4)2. zinterpretować przedsiębiorstwa handlowe na równych szczeblach obrotu towarowego; DG(4)3. określić powiązania przedsiębiorstwa handlowego z otoczeniem; DG(5)1. dokonać analizy działalności handlowej gospodarczej na rynku; DG(5)2. dokonać analizy czynników kształtujących popyt na sprzedawane towary; DG(5)3. porównać działania prowadzone przez przedsiębiorstwa konkurencyjne; DG(6)1. zinterpretować procedury zakupu i sprzedaży w przedsiębiorstwach handlowych funkcjonujących na rynku; DG(6)2. zorganizować współpracę z kontrahentami w zakresie zaopatrzenia i sprzedaży; DG(6)3. określić zakres i zasady współpracy z przedsiębiorstwami handlowymi z A rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 19

branży; DG(6)4. zaplanować wspólne przedsięwzięcia dotyczące promowania towarów na rynku; D DG(7)1. opracować harmonogram postępowania przy założeniu działalności gospodarczej; D DG(7)2. zaproponować właściwą formę organizacyjno-prawną planowanej działalności gospodarczej; DG(7)3. sporządzić dokumenty niezbędne do uruchomienia i prowadzenia działalności gospodarczej; DG(7)4. zaproponować formę opodatkowania działalności gospodarczej; DG(7)5. sporządzić biznesplan dla wybranej działalności gospodarczej; DG(8)1. zorganizować stanowisko pracy biurowej z zastosowaniem zasad ergonomii; DG(8)2. rozróżnić ogólne zasady formułowania i formatowania pism; B DG(8)3. sporządzić pisma związane z prowadzeniem działalności gospodarczej; DG(8)4. wykonać czynności związane z przyjmowaniem korespondencji w różnej formie; DG(8)5. wykonać prace biurowe zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy; DG(9)1. obsłużyć urządzenia biurowe potrzebne do wykonywania zadań zawodowych w działalności gospodarczej; DG(9)2. zastosować programy komputerowe wspomagające prowadzenie działalności gospodarczej; DG(10)1. rozróżnić elementy marketingu mi; D DG(10)2. dobrać (zaplanować) działania marketingowe do prowadzonej działalności gospodarczej; D DG(10)3. opracować kwestionariusz badania ankietowego dotyczącego potrzeb klientów; D DG(10)4. analizować potrzeby klientów na podstawie przeprowadzonych badań ankietowych; D DG(11)1. zinterpretować składniki kosztów i przychodów w działalności gospodarczej; DG(11)2. określić wpływ kosztów i przychodów na wynik finansowy; rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 20

DG(11)3. wskazać możliwości optymalizowania kosztów prowadzonej działalności gospodarczej; D KZ(R.a)(17)1. wykorzystać programy komputerowe w działalności gospodarczej; lanowane zadania 1. Kształtowanie umiejętności prowadzenia negocjacji. 2. Kształtowanie umiejętności obliczania kosztów stałych i zmiennych przed rozpoczęciem działalności gospodarczej. 3. Sporządzenie Biznesplanu. 4. Kształtowanie umiejętności obsługi urządzeń biurowych. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w pracowni szkolnej wyposażonej w środki dydaktyczne dotyczące tego obszaru wiedzy. Dział programowy Działalność gospodarcza wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do wykonywania zadań umożliwiających założenie własnej działalności gospodarczej. owinny być kształtowane umiejętności związane z negocjacjami, samodzielnym poszukiwaniem aktów prawnych i ich czytaniem ze zrozumieniem, obsługą urządzeń biurowych, jak również zdobywaniem umiejętności wspomagania działalności gospodarczej programami komputerowymi. Należy także kształtować postawę odpowiedzialności przedsiębiorcy wobec przyszłych klientów i kontrahentów. Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz zadań praktycznych. Środki dydaktyczne filmy dydaktyczne, poradniki dla ucznia, akty prawne, literatura specjalistyczna, zestaw do prezentacji komputerowej, ekran i rzutnik pisma, kamera, urządzenia biurowe (fa, ksero, skaner, itp.), wzory dokumentów i pism w obrocie gospodarczym, zestawy ćwiczeń wraz z instrukcją, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów, komputer z dostępem do Internetu. Zalecane metody dydaktyczne Zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do wykonywania zadań przyszłego przedsiębiorcy. Dział programowy Działalność gospodarcza wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem metody ćwiczeń, tekstu przewodniego, metody przypadków, mapy myśli, dyskusji dydaktycznej metody sytuacyjnej (w tym metody zdartej płyty, metody projektów i ćwiczeń praktycznych. Formy organizacyjne rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 21

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej. Ćwiczenia powinny odbywać się w grupie liczącej do 15 osób z podziałem na zespoły 2 3 osobowe. Należy również organizować wycieczki dydaktyczne do nadleśnictw znajdujących się w regionie, na wystawy, targi produktów leśnych. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia 1. Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno odbywać się systematycznie przez cały czas realizacji programu, na podstawie kryteriów przedstawionych na początkowych zajęciach. 2. Kryteria oceniania powinny uwzględniać zakres i poziom opanowania wiadomości i umiejętności przewidzianych w uszczegółowionych efektach kształcenia. 3. Osiągnięcia uczniów mogą być oceniane na podstawie sprawdzianów ustnych i pisemnych. 4. odczas kontroli i oceny osiągnięć uczniów należy zwracać uwagę na: - przygotowanie uczniów do udziału w scenkach sytuacyjnych, - umiejętność wyszukiwania aktów prawnych, - umiejętność obsługi urządzeń biurowych, - umiejętność organizacji pracy, - posługiwanie się specjalistycznymi programami komputerowymi. 5. W ocenie końcowej należy uwzględnić wyniki wszystkich zastosowanych przez nauczyciela metod sprawdzania osiągnięć uczniów. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia; - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 22

2. Język obcy w leśnictwie 2.1. Język obcy w leśnictwie 2.1. Język obcy w leśnictwie Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi. oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia KS(6)1. aktualizować wiedzę z zakresu zadań zawodowych; - Słownictwo związane z wykonywaniem zadań JOZ(1)1 posługiwać się zasobem środków językowych z uwzględnieniem zawodowych w leśnictwie; specjalistycznego słownictwa stosowanego w gospodarce leśnej; - Zastosowanie zwrotów grzecznościowych; JOZ(1)2 zaplanować poprawnie przeprowadzoną rozmowę sprzedażową w języku - Rozmowa sprzedażowa; obcym zawodowym z uwzględnieniem wypowiedzi sprzedającego surowiec - Wydawanie poleceń; drzewny i klienta; - Negocjowanie warunków sprzedaży; JOZ(1)3 przeprowadzić rozmowę dotyczącą sprzedaży surowca drzewnego; - Organizacja stanowiska pracy. JOZ(1)4 przeczytać i przetłumaczyć korespondencję otrzymywaną za pomocą poczty elektronicznej; JOZ(1)5 zastosować zwroty grzecznościowe w rozmowach sprzedażowych; JOZ(2)1 określić czynności związane z wykonywanymi zadaniami; A JOZ(2)2 posługiwać się językiem obcym w zakresie wspomagającym wykonywanie zadań zawodowych; JOZ(2)3 negocjować warunki sprzedaży surowca drzewnego w języku obcym; D JOZ(3)1 przetłumaczyć na język obcy z zachowaniem podstawowych zasad gramatyki i ortografii, teksty zawodowe napisane w języku polskim; JOZ(3)2 przeczytać i przetłumaczyć obcojęzyczne instrukcje dotyczące zasad obsługi urządzeń stosowanych w leśnictwie; D JOZ(3)3 zredagować notatkę w języku obcym z tekstu zawodowego słuchanego i czytanego; JOZ(4)1 porozumiewać się z zespołem współpracowników; rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 23

JOZ(4)2 wydawać polecenia w języku obcym dotyczące realizacji prac w zawodzie technik leśnik; D JOZ(5)1 przeczytać ze rozumieniem obcojęzyczną prasę branżową; B JOZ(5)2 skorzystać z obcojęzycznych zasobów Internetu związanych z tematyką zawodową; lanowane zadania 1. Stosowanie słownictwa związanego z wykonywaniem zadań zawodowych w leśnictwie; 2. Stosowanie zwrotów grzecznościowych; 3. rzeprowadzenie rozmowy sprzedażowej; 4. Wydawanie poleceń dotyczących zadań zawodowych; 5. rowadzenie negocjacji warunków sprzedaży; Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni szkolnej z dostępem do urządzeń multimedialnych w celu odtworzenia nagrań, filmów, prezentacji multimedialnych. Środki dydaktyczne zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, słowniki branżowe, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów; czasopisma branżowe katalogi branżowe, filmy, nagrania i prezentacje multimedialne o tematyce leśnej; Zalecane metody dydaktyczne W dziale powinny być kształtowane umiejętności porozumiewania się w języku obcym z klientami, współpracownikami i pracownikami zewnętrznymi, zdobywanie wiedzy poprzez wyszukiwanie i analizowania informacji zawartych w zagranicznej prasie branżowej. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie lub grupowo. Zajęcia należy prowadzić w grupach 15 osobowych. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 24

ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia 1) Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno odbywać się systematycznie przez cały czas realizacji programu, na podstawie kryteriów przedstawionych na początkowych zajęciach. 2) Kryteria oceniania powinny uwzględniać zakres i poziom opanowania wiadomości i umiejętności przewidzianych w uszczegółowionych efektach kształcenia. 3) Osiągnięcia uczniów mogą być oceniane na podstawie sprawdzianów ustnych i pisemnych. 4) odczas kontroli i oceny osiągnięć uczniów należy zwracać uwagę na: stosowanie słownictwa obcojęzycznego, wydawanie poleceń dotycząych zadań zawodowych, prowadzenie rozmów z kontrahentami. 5) W ocenie końcowej należy uwzględnić wyniki wszystkich zastosowanych przez nauczyciela metod sprawdzania osiągnięć uczniów. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia; - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 25

3. Technika prac leśnych 3.1. Maszynoznawstwo ogólne 3.2. Maszynoznawstwo leśne 3.1. Maszynoznawstwo ogólne Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi. oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia KZ(R.a)(6)1. scharakteryzować materiały konstrukcyjne stosowane do budowy Mateiały konstrukcyjne. maszyn i urządzeń; Obróbka ręczna i mechaniczna. KZ(R.a)(6)2. scharakteryzować podstawowe operacje obróbki ręcznej i Budowa maszyn. mechanicznej metali; Korozja metali i ochrona przed korozją. KZ(R.a)(6)3. wymienić zastosowanie poszczególnych rodzajów materiałów A ołączenia części maszyn. konstrukcyjnych do budowy maszyn i urządzeń; KZ(R.a)(7)1. rozpoznać zjawiska korozyjne i określić ich skutki; A KZ(R.a)(7)2. określić sposoby ochrony maszyn i urządzeń przed korozją w procesie ich eksploatacji; KZ(R.a)(12)1. rozróżnić rodzaje połączeń ruchowych; B KZ(R.a)(12)2. rozróżnić rodzaje połączeń spoczynkowych części maszyn; B KZ(R.a)(12)3. rozróżnić części maszyn i urządzeń oraz określić ich funkcje; B lanowane zadania 1. harakteryzowanie materiałów konstrukcyjnych oraz ich zastosowanie. 2. harakteryzowanie operacji obróbki ręcznej i mechanicznej. 3. harakteryzowanie zjawiska korozji oraz sposobów ochrony przed nią. 4. harakteryzowanie części maszyn oraz określanie ich funkcji. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni maszynoznawstwa, wyposażonej w stanowisko komputerowe dla nauczyciela z dostępem do Internetu i z pakietem programów biurowych, modele maszyn leśnych do uprawy gleby, ochrony lasu, pozyskiwania i transportu drewna, zrywki i wywozu, modele podzespołów maszyn, modele pilarki spalinowej, wycinarki, modele narzędzi ręcznych do pozyskiwania drewna, pilarki, zestaw przyrządów pomiarowych, symulatory harwestera i maszyn leśnych. Dział programowy Maszynoznawstwo ogólne wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do wykonywania zadań rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 26

związanych z wykonywaniem zawodu technika leśnika. owinny być kształtowane umiejętności związane z rozróżnianiem materiałów konstrukcyjnych stosowanych we współczesnej technice, podstawami obróbki ręcznej i mechanicznej, charakteryzowaniem zjawiska korozji oraz sposobami zapobiegania przed nią oraz charakteryzowaniem poszczególnych części maszyn wraz z określeniem ich funkcji. Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz zadań tekstowych. Środki dydaktyczne próbki metali i ich stopów, gatunki drewna, tworzyw sztucznych, szkła, gumy, materiałów ściernych, filmy dydaktyczne i przezrocza dotyczące materiałów konstrukcyjnych i ich zastosowania, urządzenia multimedialne, przykładowe rodzaje korozji, materiały stosowane do zabezpieczania przed korozją. zestawy ćwiczeń wraz z instrukcją, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów, Zalecane metody dydaktyczne Dział programowy Maszynoznawstwo ogólne wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem wykładu z objaśnieniem, dyskusji dydaktycznej oraz metody ćwiczeń. Dominującymi metodami powinny być wykład z objaśnieniem i dyskusja dydaktyczna. Metody te zawierają opisy czynności niezbędne do wykonania zadania, a uczniowie pracują samodzielnie lub w małych zespołach. Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz zadań tekstowych Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie lub grupowo. Zajęcia należy prowadzić w oddziałach klasowych uwzględniając konieczność indywidualnego bądź grupowego (podzielonego na zespoły 2-3 osobowe) wykonywania ćwiczeń. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia 1. Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno odbywać się systematycznie przez cały czas realizacji programu, na podstawie kryteriów przedstawionych na początkowych zajęciach. 2. Kryteria oceniania powinny uwzględniać zakres i poziom opanowania wiadomości i umiejętności przewidzianych w uszczegółowionych efektach kształcenia. 3. Osiągnięcia uczniów mogą być oceniane na podstawie sprawdzianów ustnych i pisemnych. 4. odczas kontroli i oceny osiągnięć uczniów należy zwracać uwagę na: - zastosowanie materiałów konstrukcyjnych, - charakteryzowanie zjawiska korozji oraz sposobów ochrony przed nią, - charakteryzowanie części maszyn oraz określanie ich funkcji. 5. W ocenie końcowej należy uwzględnić wyniki wszystkich zastosowanych przez nauczyciela metod sprawdzania osiągnięć uczniów. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia. dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 27

3.2. Maszynoznawstwo leśne Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi. oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia KS(6)1. aktualizować wiedzę z zakresu zadań zawodowych; Silniki spalinowe. KZ(R.a)(11)2. określić budowę oraz zasady działania maszyn i urządzeń Rysunek techniczny maszyn. A stosowanych do prac z zakresu hodowli lasu; ilarka spilinowa przekrój. KZ(R.a)(11)3. określić budowę oraz zasady działania maszyn i urządzeń ilarka spalinowa instrukcja. A stosowanych do prac z zakresu ochrony lasu; Maszyny stosowane w hodowli lasu. KZ(R.a)(13)1. wymienić elementy budowy pilarki spalinowej; A Maszyny stosowane w ochronie lasu. KZ(R.a)(13)2. scharakteryzować budowę i przeznaczenie części składowych pilarki spalinowej; KZ(R.a)(13)3. scharakteryzować zasadę działania układów występujących w pilarce spalinowej; KZ(R.a)(13)4. scharakteryzować zasadę działania silników spalinowych; KZ(R.i)(5)1. scharakteryzować elementy legendy do rysunku technicznego; KZ(R.i)(5)2. odczytywać rysunki techniczne; lanowane zadania 1. Określanie budowy silników spalinowych. 2. Odczytywanie rysunków technicznych maszyn i urządzeń. 3. harakteryzowanie elementów budowy pilarki spalinowej. 4. harakteryzowanie budowy i przeznaczenia poszczególnych układów pilarki spalinowej. 5. harakteryzowanie budowy i przeznaczenia maszyn stosowanych w hodowli i ochronie lasu. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni maszynoznawstwa, wyposażonej w stanowisko komputerowe dla nauczyciela z dostępem do Internetu i z pakietem programów biurowych, modele maszyn leśnych do uprawy gleby, ochrony lasu, pozyskiwania i transportu drewna, zrywki i wywozu, modele podzespołów maszyn, modele pilarki spalinowej, wycinarki, modele narzędzi ręcznych do pozyskiwania drewna, pilarki, zestaw przyrządów pomiarowych, symulatory harwestera i maszyn leśnych. Dział programowy Maszynoznawstwo leśne wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do wykonywania zadań związanych z wykonywaniem zawodu technika leśnika. owinny być kształtowane umiejętności związane z odczytywaniem rysunków technicznych maszyn i urządzeń, charakteryzowaniem budowy silnika spalinowego oraz charakteryzowaniem części i układów pilarki spalinowej. Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz zadań tekstowych. W procesie nauczania-uczenia się wskazane jest stosowanie zasady poglądowości - z wykorzystaniem pomocy dydaktycznych oraz dostępnych materiałów, sprzętu i urządzeń. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 28