Warunki życia i pracy w krajach Europejskiego Obszaru Gospodarczego Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej Departament Rynku Pracy

Transkrypt

1 FINLANDIA SPIS TREŚCI 1. Informacje ogólne o Finlandii Informacje geograficzne Cechy charakterystyczne Finlandii Powszechne święta narodowe i dni wolne od pracy Telefony alarmowe i informacyjne Adresy polskich placówek dyplomatycznych Adres informacyjnej strony internetowej o Finlandii w języku angielskim Adresy stron internetowych zawierających więcej informacji z powyższego zakresu Informacje ogólne o Finlandii 1.1. Informacje geograficzne Finlandia (po fińsku Suomi) leży w północnej Europie. Na północy graniczy ze Szwecją i Norwegią, a na wschodzie długą granicą (1269 km) z Rosją. Od Estonii oddzielona jest Zatoką Fińską. Powierzchnia całkowita Finlandii wynosi km², co stawia kraj pod względem wielkości na piątej pozycji w zachodniej Europie. W najszerszym miejscu Finlandia mierzy 540 km, a w najdłuższym 1160 km. Lasy zajmują 70% powierzchni, a jeziora 10%. W Finlandii jest jezior i wysp. Za kołem podbiegunowym leży 25% powierzchni kraju. Kontynentalny klimat Finlandii charakteryzuje duże zróżnicowanie. Lato jest na ogół ciepłe, a zima mroźna. Średnia temperatura lipca w Helsinkach wynosi 22 C, a lutego - 4 C. Na obszarze leżącym za kołem podbiegunowym rozpoczyna się w końcu grudnia okres nieprzerwanych ciemności, noc polarna nazywana po fińsku kaamos i trwająca na wysuniętych najbardziej na północ terenach 51 dni. W okresie przesilenia letniego w północnej Finlandii słońce pozostaje 51 dni nad horyzontem całą dobę. Najdłuższy dzień lata trwa ponad dwa miesiące. Finlandia jest najbardziej zalesionym krajem Europy: lasy to ok. 76 proc. powierzchni kraju. Na terenie Finlandii znajduje się 188 tys. jezior Cechy charakterystyczne Finlandii Finlandia jest republiką parlamentarną i od 1995 r. jest krajem członkowskim Unii Europejskiej. Funkcję głowy państwa sprawuje prezydent wybierany w wyborach powszechnych na sześcioletnią kadencję. Od dnia 1 marca 2012 roku urząd prezydenta Finlandii objął Pan Sauli Väinämö Niinistö. Obowiązująca od 1 marca 2000 r. konstytucja Finlandii, zmniejszyła uprawnienia prezydenta związane z formowaniem rządu. Prezydent zachował jednak dużą władzę decyzyjną w polityce zagranicznej, którą prowadzi we współdziałaniu z rządem. Władza ustawodawcza leży w rękach jednoizbowego parlamentu (po fińsku Eduskunta), składającego się z 200 posłów wybieranych w wyborach powszechnych, odbywających się co cztery lata. Po wyborach parlamentarnych, które odbyły się 17 kwietnia 2011 r. Zasiadający w parlamencie posłowie reprezentują 8 partii. Jeden mandat sprawuje przedstawiciel Wysp Alandzkich. Obecnym szefem rządu jest Pan Alexander Stubb. Stolicą Finlandii są Helsinki, które na koniec sierpnia 2014r. liczyły 619,030 mieszkańców. Helsinki wraz z sąsiednimi miastami Espoo (263,705 mieszkańców), Vantaa (209,707 mieszkańców), Kauniainen (9,166 mieszkańców) tworzą metropolię zamieszkiwaną przez prawie jedną szóstą ogółu ludności kraju. Inne większe miasta to Tampere (222,113 mieszkańców), Turku (183,108 mieszkańców) 1

2 i Oulu (195,253 mieszkańców). Około 71% Finów zamieszkuje obecnie obszary miejskie, a 29% ludności tereny wiejskie. Dwie trzecie Finów zamieszkuje w południowej Finlandii, tj. na południe od Tampere. Finlandię zamieszkiwało na koniec sierpnia 2014 roku 5,465,290 osób przy średniej gęstości zaludnienia 15,8 osób/km². W 2013 roku w Finlandii zamieszkiwało łącznie cudzoziemców czyli ok. 6,1% ogółu ludności. Największe skupiska tworzą Estończycy (44 774), Rosjanie (30 757) i Szwedzi (8 382). Średnia długość życia Finów wynosi: 76 lat dla mężczyzn, 83 lata dla kobiet. W Finlandii od 1923 roku istnieje pełna wolność wyznania. Najbardziej powszechny jest ewangelicki kościół luterański: 79,9% ludności otrzymało chrzest jako luteranie, podczas gdy 1.1% należy do fińskiego kościoła prawosławnego. Ok osób należy do kościoła katolickiego. Ateiści stanowią 9% ludności. Kraj podzielony jest na 6 prowincji (lääni): Finlandię Południową, Finlandię Zachodnią, Finlandię Wschodnią, Oulu,Laponię i Wyspy Alandzkie. Finlandia od 1stycznia 2010 r. jest podzielona na 20 regionów(maakunta), 72 subregiony oraz 342 gminy (kunta). Regiony te znacznie różnią się pod względem rozwoju społeczno - gospodarczego. Obowiązują dwa języki urzędowe - fiński i szwedzki. Językiem fińskim posługuje się 90 % ludności a szwedzkim 5,4% ludności. Lapońskim językiem saami mówiło w 1832 osoby mieszkające w fińskiej Laponii. Język fiński należy do ugrofińskiej grupy językowej. Najbliższym pokrewnym mu jest język estoński, nieco dalszym węgierski. W kontaktach biznesowych powszechnie używa się angielskiego. Finlandia jako jedyny kraj nordycki obecna jest od roku w Europejskiej Unii Walutowej i spełniła kryteria ekonomiczne postawione przez Traktat z Maastricht do wprowadzenia wspólnego pieniądza euro. Od 1 marca 2002 roku euro jest jedyną oficjalną walutą w Finlandii. Główne gałęzie gospodarki to: przemysł elektroniczny, drzewny, celulozowo-papierniczy, metalowy, maszynowy, hutnictwo, elektrotechniczny, chemiczny, energetyczny, poligraficzny, przetwórstwa spożywczego, stoczniowy, materiałów budowlanych, skórzany, rybołówstwo. Pod koniec 2008 r. produkcja przemysłowa Finlandii spadła o 10%, a wartość nowych zamówień dla fińskiego przemysłu spadła o ponad 30% w porównaniu do analogicznego okresu roku poprzedniego. Spadek eksportu wyniósł 20%, a importu 14%. Najdynamiczniej spadł eksport maszyn i urządzeń oraz produktów przemysłu metalowego i drzewno-papierniczego. W sierpniu 2009 r. produkcja przemysłowa nadal spadała - aż o 21 procent w porównaniu z analogicznym okresem poprzedniego roku. Finlandia zaliczana jest do grupy najbogatszych krajów UE. Gospodarka Finlandii do momentu światowego kryzysu gospodarczego charakteryzowała się zdrowymi finansami publicznymi i relatywnie wysokim stałym wzrostem gospodarczym w ostatnich latach przed kryzysem na poziomie 5%. Najwyższa w świecie konkurencyjność oraz najmniej uciążliwe bariery biurokratyczne i regulacje administracyjne dla nowozakładanych przedsiębiorstw cechowały do niedawna gospodarkę fińską. Jednak w roku 2008, w związku z kryzysową sytuacją na rynkach światowych, odnotowano spadek tempa wzrostu do poziomu ok. 1,2 %, a w roku 2009 nastąpiła redukcja PKB o 8,5%. Nastąpił znaczny wzrost bezrobocia, które zbliżyło się do 10 % oraz wzrost długu publicznego na skutek planowanego finansowania przedsięwzięć antykryzysowych do 45% PKB. Po dużym spadku PKB w 2009 roku wynoszącym 8,5 %, następne dwa lata 2010 oraz

3 przyniosły niewielki wzrost odpowiednio o 3,4 % oraz 2,8 %, jednak w roku 2012 nastąpił ponowny spadek PKB o 1,0 %. Według wstępnych szacunków również w 2013 r. PKB zmniejszył się o 1,4 %, a jego wartość w cenach rynkowych wyniosła 193,4 mld EUR. Rozwój gospodarczy w trakcie całego roku 2013 był słaby i drugi rok z rzędu Finlandia odnotowała spadek PKB. W I kwartale już nastąpiło obniżenie PKB o 0,2 %, w następnych dwóch kwartałach jego poziom pozostawał bez zmian, natomiast w ostatnim kwartale PKB spadł o 0,3 %. W strefie euro nastąpił wzrost PKB jedynie o 0,1 %. Przyczyną tego stanu rzeczy było zmniejszenie wydatków na konsumpcję i inwestycje prywatne oraz spadek eksportu, a także obniżenie produkcji dodanej w większości sektorów, szczególnie w przemyśle metalowym i handlu. Produkcja przemysłowa obniżyła się o 3,4 % w 2013 r., podczas gdy w roku 2012 zanotowała spadek o 2 %. Spowodowało to z kolei wzrost stopy bezrobocia do 8,2 %. W 2013 r. popyt w gospodarce fińskiej był utrzymywany głównie przez konsumpcję w sektorze państwowym. Wielkość konsumpcji prywatnej zmniejszyła się o 0,8 %, natomiast konsumpcja państwowa wzrosła o 0,8 %. Wstępne szacunki wskazują, że nakłady inwestycyjne obniżyły się średnio o 4 %. Średnioroczna stopa inflacji wyniosła 1,5 % i była niższa o 1,3 punktu procentowego w porównaniu do Wpływ na wskaźnik inflacji miały m.in. wyższe ceny żywności i transportu spowodowane wysoka ceną paliw. Wskaźnik bezrobocia w 2013 r. osiągnął 8,2 %, a przeciętna liczba bezrobotnych wyniosła , co oznaczało wzrost o osób w stosunku do 2012 r. W roku 2013 przeciętna liczba zatrudnionych osiągnęła poziom i była niższa o pracowników w porównaniu do roku poprzedniego.. W listopadzie 2011 roku średnie miesięczne zarobki pracowników sektora prywatnego wynosiły EUR. Jak podaje Statistics Finland zarobki osób zatrudnionych w sektorze prywatnym wynosiły EUR dla mężczyzn i EUR w dla kobiet. Ogólnie zarobki pracowników zatrudnionych na etat rosną wraz z poziomem wykształcenia. Wśród wszystkich pracowników sektora prywatnego specjaliści stanowili 30%, starsi specjaliści 25%, a pracownicy działów obsługi i sprzedaży 17%. Wysokość płac waha się w zależności od grupy zawodowej. Średni wiek pracowników sektora prywatnego wynosił 42 lata. Wpływ wieku na wzrost pensji jest zauważalny. Średnie zarobki pracowników są najwyższe w grupie wiekowej lat. Do tej grupy wiekowej należy również najwięcej pracowników, tj. ok. 28%. Pracowników w wieku poniżej 20 i powyżej 65 lat jest poniżej 1%. Jak podaje Statistics Finland stawki godzinowe osób zatrudnionych w sektorze prywatnym wynosiły 14,90 EUR za godzinę. 10% wszystkich roboczogodzin wykonano za mniej niż 10,60 EUR/godz., połowę za 14,60 EUR/godz. (mediana), a 10% za 19,20 EUR. Zarobki osób wynagradzanych stawką godzinową wynosiły średnio 15,60 EUR/godz. Najbardziej poszukiwane zawody w Finlandii to: pielęgniarki, lekarze, przedstawiciele handlowi/telemarketerzy, nauczyciecie wychowania przedszkolnego, pracownicy socjalni/pielęgniarki socjalne, nauczyciele wychowania specjalnego, księgowi, psycholodzy, dentyści, higienistki dentystyczne, osoby do sprzątania Powszechne święta narodowe i dni wolne od pracy 1 stycznia - Nowy Rok (Uudenvuoden päivä) 6 stycznia - Trzech Króli (Loppiainen) 3

4 Wielki Piątek (Pitkäperjantai) i Poniedziałek Wielkanocny (Pääsiäinen)- święta ruchome 1 maja - Święto Pracy (Vapunpäivä) Wniebowstąpienie (Helatorstai) - święto ruchome Zielone Świątki (Helluntai) - święto ruchome Wigilia i Dzień Świętojański (Juhannus) - piątek i sobota między 19 i 26 czerwca Wszystkich Świętych (Pyhäinpäivä) - obchodzi się w sobotę następującą po 1 listopada 6 grudnia - Dzień Niepodległości (Itsenäisyyspäivä) 24 i 25 grudnia - Wigilia i Boże Narodzenie (Jouluaatto & Joulupäivä) 26 grudnia - Drugi dzień Bożego Narodzenia (Tapaninpäivä). Lipiec jest podstawowym okresem, w którym wykorzystywane są urlopy letnie Telefony alarmowe i informacyjne Telefon ratunkowy Ambasada RP w Helsinkach - (+358 9) Konsulat RP w Helsinkach (po godzinach urzędowania, w sprawach wymagających natychmiastowej interwencji konsularnej) - : Centrum Antykryzysowe dla Obcokrajowców w Helsinkach - (+358 9) Ogólnokrajowy telefon informacyjny o usługach Biur Zatrudnienia i ofertach pracy Z Finlandii: Adresy polskich placówek dyplomatycznych Ambasada RP w Helsinkach Armas Lindgrenintie Helsinki helsinki.amb.info@msz.gov.pl Konsulowie honorowi: Konsulat Honorowy RP w Espoo Stefan Widomski c/o Articare Technologies Oy Metsänpojankuja Espoo tel.: +(358) faks: +(358 9) stefan.widomski@wanadoo.fi Konsulat Honorowy RP w Kuopio Jussi Huttunen Pohjois-Savon liitto Sepänkatu 1 A, P.O. Box 247, tel.: (00-358) faks: (00-358) jussi.huttunen@pohjois-savo.fi Konsulat Honorowy RP w Turku Jari A. Rastas Niuskalankatu 2, tel.: ( ) tel. dyżurny: (00-358) faks: ( ) jari.rastas@kolumbus.fi 4

5 Konsulat Honorowy RP w Tampere Matti Sommarberg Znajomość języków: fiński, angielski, szwedzki Dane adresowe: Konsulat RP w Tampere / obejmuje miasto Tampere i region Pirkanmaa/ Adres : Ruskontie 55 ( c/o Cargotec Finland Oy ), Tampere, Finland Adres do korespondencji: P.O.Box 387, 33101, Tampere, Finland Telefon , e mail: matti. sommarberg@kalmarglobal.com 1.6. Adres informacyjnej strony internetowej o Finlandii w języku angielskim Adresy stron internetowych zawierających więcej informacji z powyższego zakresu Ambasada RP w Helsinkach - Pomoc dla cudzoziemców w sytuacjach kryzysowych Ministerstwo Gospodarki i Zatrudnienia Ministerstwo Finansów Centrum Ewidencji Ludności *** Data przygotowania informacji: Listopad 2014r. Osoba przygotowująca informacje: Doradca EURES Katarzyna Kawka-Kopeć z Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Warszawie 5