Substancje promieniochronne

Transkrypt

1 Procesy komórkowe związane z fotostarzeniem się skóry 55 Substancje promieniochronne Substancje promieniochronne, zwane potocznie filtrami przeciwsłonecznymi (sunscreens), są to związki chemiczne wykorzystywane w kosmetykach, których podstawowym zadaniem jest ochrona skóry przed szkodliwym działaniem słonecznego promieniowania UV. We współczesnych kosmetykach promieniochronnych stosuje się dwie grupy filtrów. Pierwszą grupę stanowią związki absorbujące (pochłaniające) energię niesioną przez promieniowanie słoneczne (w zakresie UV), drugą natomiast tworzą związki chemiczne odbijające fizycznie promieniowanie UV. Tak więc substancje promieniochronne ze względu na różny mechanizm działania możemy podzielić na: zfiltry fizyczne, które rozpraszają padające na nie światło; z filtry chemiczne, które absorbują promieniowanie o określonej długości fali. Jest to pierwsza linia ochrony skóry przed szkodliwym wpływem promieniowania słonecznego (tj. jego składowych UVA i UVB). Oprócz substancji promieniochronnych pierwszorzędowych w kosmetykach przeciwpromieniowych wykorzystuje się również substancje promieniochronne wtórne, tj. związki, które potrafią przerywać fotochemiczne reakcje łańcuchowe wywołane promieniowaniem UV. Do tych związków zaliczamy: antyoksydanty, zmiatacze wolnych rodników (scavenger free radicals) oraz środki przeciwzapalne (najczęściej są nimi substancje lub ekstrakty roślinne). W kosmetykach nowej generacji stosuje się jednocześnie kilka substancji, jak: filtry absorbujące i fizyczne oraz substancje promieniochronne wtórne, co umożliwia skuteczną i pełną ochronę skóry przed promieniowaniem ultrafioletowym przy stosunkowo małym ryzyku niekorzystnego wpływu tych związków na nasz organizm. Filtry fizyczne zwane są też filtrami nieorganicznymi, gdyż do grupy tej zaliczamy takie nieorganiczne pigmenty, jak dwutlenek tytanu i tlenek cynku. Mają one zdolność rozpraszania promieniowania UV. Produkowane są w postaci mikropigmentów wielkości 1 30 nm. Sprawiają wrażenie przezroczystych, prawie niewidocznych substancji. Filtry fizyczne chronią zarówno przed promieniowaniem UVA, jak i UVB. Dwutlenek tytanu stanowi ochronę przed promieniowaniem UVB i UVA 2. Natomiast tlenek cynku jako jedyny wśród filtrów organicznych i nieorganicznych chroni zarówno przed promieniowaniem UVB, jak i UVA 1 oraz UVA 2. Filtry fizyczne znacznie rzadziej powodują podrażnienie skóry niż filtry chemiczne; są też bardziej fotostabilne niż filtry organiczne. Zaletą tych filtrów jest również fakt, że są one dobrze tolerowane przez skórę i nie wchodzą z nią w reakcje. Jednak nie można wykluczyć katalizowania reakcji przez te związki (dotyczy to głównie dwutlenku tytanu). Filtry fizyczne nie są używane samodzielnie, gdyż trudno jest osiągnąć za ich pomocą wysoki współczynnik ochronny (stosując np. 10% stężenie tlenku cynku, można uzyskać współczynnik ochronny wynoszący 7 9). Jest to wadą tych filtrów, sto-

2 56 Procesy komórkowe starzenia się skóry sowanie bowiem tak wysokich stężeń jest nieopłacalne z ekonomicznego punktu widzenia, a poza tym w wyższych stężeniach nieorganiczne filtry ulegają aglomeracji i wybielają skórę (hamując opalanie). Tlenek cynku lub dwutlenek tytanu, używane jako filtry słoneczne, są często pokrywane substancjami, takimi jak silikony, kwasy tłuszczowe czy też tlenki glinu lub cyrkonu. Substancje te zmniejszają aglomerację cząsteczek pigmentu, dzięki czemu ułatwiają ich rozprowadzenie i zmniejszają ryzyko wystąpienia efektu bielenia skóry. Filtry chemiczne są to związki organiczne, które mają zdolność absorbowania promieniowania UV. Należą one do różnych klas związków organicznych, jednak ich wspólną cechą jest obecność w cząsteczce licznych wiązań nienasyconych bądź też grup karbonylowych, tiokarbonylowych, indolowych, azotynowych lub azotanowych. Wśród organicznych filtrów słonecznych wyróżniamy syntetyczne pochodne: kwasu paraaminobenzoesowego (PABA), kwasu cynamonowego, kwasu salicylowego, kwasu antranilowego, a także benzofenony, pochodne kamfory, benzoilometanu i in. Do najczęściej stosowanych należą: otokrylen (ochrona przed UVB), trisiloksan drometrizolu i jego pochodne (chroniący przed UVA i UVB; nazwy handlowe: Silatrisol, Mexoryl XL, Mexoryl SX) czy awobenzon (Parsol 1789 chroniący przed UVA). Dopiero zastosowanie kilku związków promieniochronnych w jednym preparacie zapewnia skórze odpowiednią ochronę. Charakterystyka chemicznych filtrów przeciwsłonecznych Związek chemiczny, aby mógł zostać uznany za dobry filtr przeciwsłoneczny, musi spełnić określone wymagania. Powinien chronić skórę przed szerokim zakresem promieniowania słonecznego obejmującym przedział UVA i UVB, z maksimum przypadającym na 308 nm, gdyż długość ta została uznana za najbardziej parzącą (rumieniącą). Dobra substancja promieniochronna powinna poza tym być nielotna lub trudno lotna, nie rozkładać się pod wpływem promieniowania UV, wody lub potu, bez zapachu, nietoksyczna, niedrażniąca i nieuczulająca. Przykładami stosowanych związków są: zkwas PABA i jego pochodne. Kwas paraaminobenzoesowy (λ maks. 283 nm) był jednym z pierwszych powszechnie używanych filtrów chemicznych (opatentowany w 1943 r.). Obecnie zarówno on, jak i jego pochodne są rzadko stosowane, gdyż mogą powodować reakcje fototoksyczne. zpochodne kwasu cynamonowego. Związki tego typu w znacznym stopniu zastąpiły PABA i jego pochodne. Parsol MCX (ester 2-etoksylowy kwasu 4-metoksycynamonowego) jest obecnie najczęściej stosowanym filtrem UVB. Ma on jednak słabsze właściwości ochronne niż pochodne PABA, dlatego aby osiągnąć wyższe wartości współczynnika ochrony przeciwsłonecznej, stosowany jest

3 Procesy komórkowe związane z fotostarzeniem się skóry 57 w połączeniu z innymi filtrami (np. Parsol HS, Parsol 1789). Wadą pochodnych kwasu cynamonowego jest to, że mogą się one rozkładać pod wpływem promieniowania UV. zbenzofenony. Benzofenon-3 jest najczęściej używanym filtrem z tej grupy związków. Ma on zdolność absorbowania promieniowania z zakresu UVB, a także UVA. Używany jest głównie jako filtr UVA. Ma on jednak właściwości zwiększania współczynnika ochrony przeciwsłonecznej w kombinacji z innymi filtrami. zpochodne kwasu salicylowego. Wykazują słabe właściwości przeciwpromieniowe UVB. Dlatego, choć są znane od dawna i nie powodują podrażnień skóry, wyparte zostały przez pochodne PABA i pochodne kwasu cynamonowego o lepszej fotoprotekcji. zpochodne kamfory. Ta grupa związków nie została zaakceptowana przez FDA (U.S. Food and Drug Administration) do używania w USA, jednak w Europie stosuje się kilka pochodnych kamfory. Najczęściej używaną pochodną kamfory jest 4-metylobenzylidenokamfora, która w umiarkowanym stopniu absorbuje promieniowanie w zakresie UVB. zpochodne benzoilometanu. Parsol 1789, czyli butylometoksydibenzoilometan, jest już od dawna stosowany w Europie. Jest on jednym z efektywniejszych filtrów UVA. Ma silną zdolność absorbowania promieniowania z zakresu UVA 1. Jego wadą jest to, że może ulegać fotolizie (rozpadowi) pod wpływem promieniowania UV. zpochodne kwasu antranilowego. Związki te dają umiarkowaną ochronę przed promieniowaniem UVB, absorbują głównie promieniowanie z zakresu UVA 2. Są jednak mniej skuteczne w tym zakresie niż benzofenony i rzadziej używane. Współczynniki ochrony skóry przed promieniowaniem UV Efektywność ochronna danego filtru przed promieniowaniem UVB określana jest za pomocą współczynnika ochrony przeciwsłonecznej SPF (sun protection factor) i obliczana na podstawie równania: MED skóry chronionej SPF = MED skóry niechronionej MED (minimal erythema dose) jest to minimalna dawka rumieniowa, tzn. minimalna dawka wywołująca zaczerwienienie skóry. Współczynnik protekcji SPF oznacza, ile razy dłużej można skórę chronioną badanym preparatem poddać działaniu słońca w porównaniu ze skórą niechronioną bez ryzyka wywołania reakcji rumieniowej. Im wyższa jest wartość SPF, tym lepsza ochrona. Wartość SPF rośnie wraz ze wzrostem stężenia filtru w preparacie kosmetycznym.

4 58 Procesy komórkowe starzenia się skóry Preparaty dostępne na rynku kosmetycznym mają wartości SPF od 1 do 60. Warto jednak zauważyć, że zależność między wysokością SPF a stopniem zatrzymywania promieni UVB jest funkcją wykładniczą. W związku z tym preparaty o SPF 30 zatrzymują około 96,7% promieniowania UVB i są już właściwie blokerami UVB, a preparaty o SPF 60 zaledwie o około 2% więcej. Z tego powodu Europejski Związek Przemysłu Kosmetycznego COLIPA zaproponował w 2006 r. następujące kategorie ochrony: 1. Niski stopień ochrony SPF od 6 do Średni stopień ochrony SPF 15, 20, Wysoki stopień ochrony SPF od 30 do Bardzo wysoki stopień ochrony SPF powyżej 50. Natomiast amerykańska FDA (Food and Drug Administration) podzieliła kategorie ochrony na: 1. Minimalny stopień ochrony SPF od 2 do Średni stopień ochrony SPF od 12 do Wysoki stopień ochrony SPF powyżej 30. Oprócz tego każdy produkt o SPF większym niż 30 może być oznakowany tylko jako SPF 30 plus (SPF 30+). Obecnie wiemy, że równie ważna jest ochrona przed promieniowaniem UVA. Jednak oznaczenie współczynnika ochrony przed UVA jest znacznie trudniejsze, ponieważ: zdawka MED dla UVA jest znacznie wyższa (około 1000 razy) niż dla UVB, w związku z tym konieczne jest zastosowanie lampy o znacznie wyższej mocy i dłuższego czasu ekspozycji na to promieniowanie; zdawka rumieniowa dla UVA jest wyższa niż dawka powodująca pigmentację skóry, co utrudnia odczyt MED. Stosowane dotychczas in vitro metody oceny ochronnego działania filtrów UVA mają jedynie charakter informacyjny. Poza tym nie uwzględniają one interakcji między badanym produktem a skórą oraz możliwym brakiem fotostabilności. Natomiast proponowane metody in vivo, jak IPD (immediate pigment darkening), PPD (persistent pigment darkening), EPF (erythemal [uva] protection factor), PPF (phototoxic protection factor), dają zróżnicowane, a czasem wręcz sprzeczne wyniki. W związku z tym nie udało się dotychczas opracować jednolitej metody oznaczania działania filtrów UVA. Przyjmuje się, że IPD informuje, w jakim stopniu preparat chroni przed UVA (maksymalnie osiągane jest IPD 90, dające 90% ochrony), natomiast PPD ile razy zmniejszyła się dawka promieniowania UVA absorbowana przez skórę.

5 Procesy komórkowe związane z fotostarzeniem się skóry 59 Symbole filtrów przeciwsłonecznych (używane na opakowaniach kosmetyków) SPF (sun protection factor) jest to faktor (czynnik) ochrony przed promieniowaniem słonecznym. Oznacza zdolność kosmetyku do ochrony przed promieniowaniem UVB. SPF dobieramy do karnacji, czyli tzw. fototypu. Osoby o karnacji jasnej muszą mieć SPF z wyższym wskaźnikiem. SPF 2 blokuje 25 30% promieniowania UVB; SPF 4 50%; SPF 10 85%; SPF %; SPF %; SPF 60 98,5%. Im wyższy wskaźnik SPF, tym wyższe stężenie filtru w preparacie kosmetycznym. Między SPF 30 a SPF 60 różnica ochronna jest niewielka, ale może mieć znaczenie u osób szczególnie wrażliwych na słońce. Według nowej unijnej klasyfikacji wskaźniki wyższe niż 50 są określane jako SPF 50+. Liczba SPF oznacza, jak długo możemy przebywać na słońcu po nałożeniu preparatu, aby nie ulec oparzeniu. Mnożymy ją przez 15, np. SPF 15: minut = 225 minut. Podstawowe 15 minut to czas potrzebny na wniknięcie minimalnej dawki rumieniowej UV w skórę (dla rasy białej). IPD (immediate pigment darkening) lub PPD (persistent pigment darkening) są to wskaźniki zdolności kosmetyku do ochrony przed UVA. Naturalne substancje promieniochronne Melanina jest podstawowym barwnikiem ludzkiej skóry i jej naturalnym środkiem ochronnym przed promieniowaniem UV (UVB i UVA). Mogłaby więc być idealnym filtrem o szerokim zakresie działania. Jednak dla uzyskania skutecznej ochrony przeciwsłonecznej należałoby stosować 10% roztwory, podczas gdy jej stężenie w skórze wynosi zaledwie 1%. W tak wysokich stężeniach melanina ma czarną barwę, co nadawałoby szary odcień preparatom kosmetycznym. Poza tym jest ona trudno rozpuszczalna, przez co utrudnione jest rozprowadzanie jej na skórze. Mimo tych wad melaninę uważa się za najbardziej obiecujący, o dużej skuteczności filtr słoneczny, szczególnie przydatny w kosmetykach plażowych (stosunkowo niedawno opracowano formę melaniny nadającą się do stosowania w kremach do opalania). Sam barwnik od dawna jest produkowany biotechnologicznie. Poza typowymi filtrami syntetycznymi (chemicznymi) lub mineralnymi (fizycznymi) również niektóre substancje naturalne i ekstrakty roślinne mają właściwości promieniochronne. Należą do nich niektóre tłuszcze roślinne, np. masło shea (tłuszcz z orzechów afrykańskiego drzewa masłowego Masłosza; Vitellaria paradoxa). Jest ono dobrym filtrem przeciwpromieniowym, lecz o dość niskim współczynniku fotoprotekcji (2 4).

6 60 Procesy komórkowe starzenia się skóry Nie alergizuje jednak i może być stosowane na wszystkie partie skóry, nawet te najbardziej wrażliwe, np. pod oczami. Poza tym z olejów zastosowanie w filtrach mają również oleje: makadamiowy (Oleum Macadamiae), argonowy (Oleum Arganiae), masło kakaowe (Butyrum Cacao), olej sezamowy (Oleum Sezami) czy olej z awokado (Oleum Perseae, Avocado). Prawie o połowę słabsze działanie promieniochronne wykazują oleje wytłaczane ze słodkich migdałów, pestek moreli i wiśni oraz z nasion pomidorów lub bawełny. Tłuszcze mają stosunkowo słabe zdolności absorpcyjne (promieniochronne), wielokrotnie niższe od substancji syntetycznych, pochłaniają jednak promieniowanie ultrafioletowe w bardzo szerokim zakresie, obejmującym na ogół zarówno UVA, jak i UVB. Poza tym stosuje się je w wysokich stężeniach, wykorzystując jako oleje bazowe kosmetyków emulsyjnych. Oleje charakteryzują się także doskonałym kosmetycznym działaniem na skórę. Właściwości antyradiacyjne mają z reguły tłuszcze o wysokiej zawartości niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT), jak biooleje z unikalnym kwasem γ-linolenowym (GLA) o trzech wiązaniach podwójnych, otrzymywane z wiesiołka dziwnego lub dwurocznego (Oenothera paradoxa lub Oenothera biennis), z ogórecznika lekarskiego (Borago officinalis) czy z nasion czarnej porzeczki (Ribis nigri). Ponadto duże znaczenie mają w kosmetyce i kosmetologii niektóre oleje roślinne obfitujące w niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe, jak sprzężony kwas linolowy (CLA conjugated linoleic acids) i α-linolenowy, czy zawierające cenne glicerydy kwasów oleinowego i oleinolinolenowego, jednocześnie bogate w składniki antyoksydacyjne i przeciwwolnorodnikowe, obecne we frakcji niezmydla jącej tłuszczu (karotenoidy, tokoferole, fitosterole, terpeny i in.). Składniki niezmydlające bardzo podwyższają wartość tłuszczów używanych w kosmetykach przeciwpromieniowych. Przykładami są ww. masło shea (karite) zawierające we frakcji niezmydlającej tłuszczu (tłoczonego na zimno) bogatą frakcję czynnych polifenoli (katechina, epikatechina oraz ich galusany), poza tym czynną frakcję fenolokwasów (kwasu cynamonowego i jego estrów) oraz alkoholi triterpenowych o wysokich wartościach antyoksydacyjnych i przeciwwolnorodnikowych. Typowe oleje spożywcze, wykorzystywane równie często w kosmetyce, jak oliwa z oliwek, olej słonecznikowy czy sojowy, absorbują promieniowanie UV jedynie w nieznacznym stopniu (jeśli są w trakcie produkcji poddawane zbytniej rafinacji, podczas której olej staje się uboższy o składniki niezmydlające o aktywności promieniochronnej i antyoksydacyjnej). W celu zwiększenia własności promieniochronnych olejów spożywczych dodaje się niekiedy do nich pomarańczowe barwniki roślinne karotenoidy (karoteny), dobrze rozpuszczające się w tłuszczach. Karotenoidy, jak β-karoten i likopen, są szeroko rozpowszechnione w przyrodzie, występują m.in. w marchwi, pomidorach, papryce. Najbardziej znany jest β-karoten, który jest prekursorem witaminy A (prowitamina A). Początkowo β-karoten i inne karotenoidy pozyskiwano głównie z marchwi (ekstrakt olejowy), uzyskując produkt znany jako olej marchwiowy, stosowany w kosmetyce (podob-

7 Procesy komórkowe związane z fotostarzeniem się skóry 61 nie otrzymywano olej nagietkowy z kwiatów nagietka [Flos Calendulae]). Obecnie karotenoidy wykorzystywane w kosmetykach otrzymuje się bardzo często z glonów morskich (alg) z rodzaju Dunaliella sp. i Spirulina sp., hodowanych na farmach glonowych (głównie w Izraelu i Australii). Karotenoidy rozpuszczone w olejach roślinnych stosuje się jako uzupełnienie filtrów syntetycznych w kosmetykach plażowych oraz jako składnik kremów dziennych (dla osób szczególnie narażonych na dłuższe przebywanie na słońcu). Karotenoidy należą także do nielicznych filtrów/kosmetyków działających wewnętrznie (dieta owocowo-warzywna obfitująca w karotenoidy zwiększa odporność skóry na działanie słońca i zapobiega nowotworom skóry). Jako substancje promieniochronne mają też znaczenie niektóre wyciągi roślinne, np.: zz kwiatostanów (koszyczków) kocanki włoskiej lub kocanki piaskowej (Helichrysum italicum lub Helichrysum arenarium) zawierających flawonoidy (w tym chalkony) oraz z rumianku lekarskiego (Chamomilla recutita) rośliny olejkowej i flawonoidowej. Rośliny te zawierają substancje promieniochronne o maksimum absorpcji w zakresie UVB i krótkofalowej, wysokoenergetycznej części UVA. Dają one dobrą ochronę skóry, umożliwiając jednocześnie łagodne opalanie. Są więc szczególnie przydatne dla osób o jasnej karnacji. zz kory kruszyny europejskiej (Rhamnus frangula), zawierające związki antrachinonowe, pochłaniające promieniowanie UVB, przy czym maksimum skuteczności przypada na niebezpieczną, krótkofalową część zakresu widma. zz liści i soku lub żelu z aloesów (Aloe sp.), zawierające związki antrachinonowe, pochłaniające przede wszystkim promieniowanie UVA. Ekstrakty aloesowe (m.in. w glikolu) stosuje się w kosmetycznych preparatach promieniochronnych w stężeniach od 1 do 2,5%. Ze względu na doskonałe własności pielęgnacyjne stanowią one podstawę wielu ochronnych kosmetyków do codziennego stosowania. Są też coraz częściej używane jako immunokosmetyki (ze względu na obecność w aloesach polisacharydu acemannanu o właściwościach podnoszących odporność skóry). zz korzeni ratanii (pastwinu trójpręcikowego; Krameria triandra), rośliny z rodziny Krameriaceae pochodzącej z Ameryki Północnej, zawierającej bogatą frakcję polifenolowych garbników (10 15%) o wysokich właściwościach fotoabsorpcyjnych. W roślinach leczniczych i ich ekstraktach znajdują się liczne związki flawonoidowe o różnej strukturze chemicznej i różnym stopniu aktywności przeciwpromieniowej, antyoksydacyjnej i przeciwwolnorodnikowej. Na ogół aktywność ta nie jest na tyle silna, aby mogły stanowić samodzielne filtry przeciwsłoneczne i konkurować z syntetykami. Jednak są wśród nich również takie, które odznaczają się wysoką zdolnością absorbowania promieni UV w zakresie nm i nm, ponadto wykazują dużą aktywność antyoksydacyjną i przeciwwolnorodnikową, a tak-

8 62 Procesy komórkowe starzenia się skóry że mają właściwości przeciwzapalne, antymutagenne i przeciwnowotworowe, co doskonale uzupełnia ochronę przeciwpromieniową i zapobiega późniejszym skutkom nadmiernego promieniowania. Zaliczają się do nich flawony otrzymywane z korzeni tarczycy bajkalskiej (Scutellaria baicalensis) bajkalina i bajkaleina, które są nie tylko aktywne przeciwpromieniowo, antyoksydacyjnie, przeciwwolnorodnikowo i przeciwzapalnie, ale także podnoszą odporność własną (wrodzoną) człowieka (innate immunity), z reguły obniżoną w wieku starszym. Mogą być one wykorzystywane do produkcji kosmetyków przeciwstarzeniowych, do całodziennej ochrony przeciwpromieniowej, tym bardziej iż wykazują wiele innych korzystnych właściwości kosmetycznych, m.in. rozjaśniają skórę i działają antyalergicznie. Równie dobre właściwości promieniochronne, antyoksydacyjne, przeciwwolnorodnikowe i in. mają ekstrakty z zielonej herbaty (Thea sinensis; syn. Camellia sinensis), która znalazła zastosowanie w nowoczesnych kosmetykach m.in. do całodziennej ochrony przeciwpromieniowej. Frakcją działającą w ekstraktach herbacianych używanych w kosmetykach są polifenole pochodne katechiny i epigallokatechiny-3-galusanu (EGCG epigallocatechin-3-gallate), garbniki oraz flawonole (kwercetyna). Współczesny użytkownik kosmetyków coraz częściej wymaga od producentów stosowania substancji naturalnych, najlepiej wyodrębnianych z roślin. Dotyczy to również szerokiej gamy produktów promieniochronnych, w tym filtrów słonecznych. Niestety, dotychczas nie udało się znaleźć w przyrodzie w pełni efektywnych, bezpiecznych i równocześnie tanich substancji roślinnych, które jako filtry słoneczne mogłyby w masowej produkcji skutecznie konkurować z syntetykami. Pomimo to wielu producentów, skuszonych potencjalnymi korzyściami marketingowymi, decyduje się na wprowadzenie na rynek naturalnych kosmetyków ochronnych. Rzeczywista wartość tych produktów bywa bardzo różna, zależnie od rodzaju i stężenia użytego składnika. Substancje naturalne stosowane dotychczas jako czynniki promieniochronne mają z reguły stosunkowo niski współczynnik absorpcji lub występują w bardzo małych stężeniach, dlatego nie mogą stanowić podstawy preparatów o wysokich wartościach indeksu ochronnego. Z tego powodu nie bardzo nadają się do ochrony na plaży, są natomiast w pełni przydatne jako składniki wyrobów służących do codziennej ochrony przed promieniowaniem UV (a potencjalnie przeciwko przyspieszonemu procesowi starzenia się skóry). Poza tym substancje naturalne dzięki często bardzo nietypowemu zakresowi pochłaniania mogą stanowić doskonałe uzupełnienie filtrów syntetycznych. Nie należy też zapominać o niekwestionowanej wartości substancji naturalnych, w tym ekstraktów roślinnych, jeśli chodzi o niwelowanie późnych skutków nadmiernego napromieniowania, to jest ochronę przed kancerogenezą, nieprawidłową melanogenezą czy obniżeniem odporności skóry na infekcje (w szczególności wirusowe).