z dnia r. o zmianie ustawy o ubezpieczeniu spo ecznym rolników

Transkrypt

1 projekt USTAWA z dnia r. o zmianie ustawy o ubezpieczeniu spo ecznym rolników Art. 1. W ustawie z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu spo ecznym rolników Dz. U. z 2008 r. Nr 50, poz. 291, Nr 67, poz. 411 i Nr 70, poz. 416) wprowadza si nast puj ce zmiany: 1) w art. 3 po ust. 2 dodaje si ust. 2a w brzmieniu: 2a. Obj cie ubezpieczeniem na wniosek nast puje od dnia wskazanego we wniosku o obj cie ubezpieczeniem, nie wcze niej jednak ni od dnia, w którym wniosek zosta zg oszony. ; 2) art. 3a otrzymuje brzmienie: Art. 3a. 1. Ubezpieczenie ustaje od dnia nast puj cego po dniu, w którym usta y okoliczno ci uzasadniaj ce podleganie ubezpieczeniu, z zastrze eniem ust Ubezpieczenie na wniosek ustaje tak e: 1) od dnia wskazanego w o wiadczeniu ubezpieczonego, nie wcze niej jednak ni od dnia, w którym to o wiadczenie zosta o z o one Kasie, albo 2) od pierwszego dnia okresu ubezpieczenia, za który sk adka nie zosta a op acona. 3. Je eli wraz z ustaniem okoliczno ci uzasadniaj cych podleganie ubezpieczeniu z mocy ustawy nast puj okoliczno ci uzasadniaj ce obj cie ubezpieczeniem na wniosek, ubezpieczenie istniej ce z mocy ustawy ustaje od dnia nast puj cego po dniu, w którym ubezpieczonemu dor czono decyzj stwierdzaj c ustanie ubezpieczenia z mocy ustawy. 4. Je eli z o ony zosta wniosek o rent lub emerytur, obowi zek ubezpieczenia ustaje od dnia nast puj cego po dniu, w którym wydana zosta a decyzja o przyznaniu wiadczenia, jednak nie wcze niej ni od dnia, w którym ubezpieczony naby to prawo. ; 3) w art. 4 ust. 2 otrzymuje brzmienie: 2. Obowi zek op acenia sk adki powstaje od dnia, w którym powsta o ubezpieczenie, a ustaje od dnia, w którym usta o ubezpieczenie. ; 1

2 4) w art. 5a: a) w ust. 1 pkt 5 otrzymuje brzmienie: 5) kwota nale nego podatku dochodowego za poprzedni rok podatkowy od przychodów z pozarolniczej dzia alno ci gospodarczej nie przekracza kwoty z., b) ust. 10 otrzymuje brzmienie: 10. Za pozarolnicz dzia alno gospodarcz uwa a si pozarolnicz dzia alno gospodarcz prowadzon na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez osoby fizyczne na podstawie przepisów o swobodzie dzia alno ci gospodarczej, z wy czeniem wspólników spó ek prawa handlowego oraz osób prowadz cych dzia alno w zakresie wolnego zawodu w rozumieniu przepisów o zrycza towanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osi ganych przez osoby fizyczne. ; 5) w art. 8: a) ust. 1 otrzymuje brzmienie: 1. Za ka dego ubezpieczonego op aca si miesi czn sk adk w równej wysoko ci, z zastrze eniem ust 3., b) po ust. 2 dodaje si ust. 2a w brzmieniu: 2a. W przypadku gdy okres podlegania ubezpieczeniu wypadkowemu, chorobowemu i macierzy skiemu jest krótszy ni miesi c, wysoko sk adki oblicza si proporcjonalnie do liczby dni podlegania temu ubezpieczeniu., c) uchyla si ust. 3a, d) ust. 4 otrzymuje brzmienie: 4. Prezes Kasy og asza w Dzienniku Urz dowym Rzeczypospolitej Polskiej Monitor Polski, ustalon przez Rad Rolników, wysoko miesi cznej sk adki na jeden lub kilka kolejnych kwarta ów, co najmniej 14 dni przed pierwszym dniem danego kwarta u. Wysoko ta mo e by ustalona kwotowo - i korygowana w przypadku zmiany wysoko ci emerytury podstawowej - albo za pomoc okre lonego procentu emerytury podstawowej. ; 6) w art. 16: 2

3 a) w ust. 2 pkt 2 otrzymuje brzmienie: 2) osob, która podlega a ubezpieczeniu jako rolnik i zaprzesta a prowadzenia dzia alno ci rolniczej, nie nabywaj c prawa do emerytury lub renty z ubezpieczenia, je eli podlega a ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu przez okres co najmniej 12 lat i 6 miesi cy., b) ust. 3 otrzymuje brzmienie: 3. Przepisów ust. 1 oraz ust. 2 pkt 1 i 2 nie stosuje si do osoby, która podlega innemu ubezpieczeniu spo ecznemu, z zastrze eniem art. 16a, lub ma ustalone prawo do emerytury lub renty, lub ma ustalone prawo do wiadcze z ubezpiecze spo ecznych. ; 7) po art. 16 dodaje si art. 16a w brzmieniu: Art. 16a. 1. Rolnik podlegaj cy ubezpieczeniu w pe nym zakresie z mocy ustawy w razie obj cia go innym ubezpieczeniem spo ecznym z tytu u zawarcia, na okres nie d u szy ni 6 miesi cy, umowy o prac, umowy zlecenia lub innej umowy o wiadczenie us ug, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje si przepisy dotycz ce umowy zlecenia, mo e nadal podlega ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu, je eli: 1) podlega ubezpieczeniu z mocy ustawy co najmniej przez 3 lata; 2) jednocze nie nadal prowadzi dzia alno rolnicz w gospodarstwie rolnym obejmuj cym obszar u ytków rolnych powy ej 1 ha przeliczeniowego, lub w dziale specjalnym; 3) z o y wniosek o obj cie ubezpieczeniem emerytalno-rentowym; 4) z o y nie pó niej ni w dniu z o enia wniosku, o którym mowa w pkt 3, wniosek o obj cie ubezpieczeniem wypadkowym, chorobowym i macierzy skim. 2. cznie okres podlegania ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu, o którym mowa w ust. 1, nie mo e przekroczy 5 lat. 3. Do ubezpieczenia, o którym mowa w ust. 1, stosuje si odpowiednio przepisy dotycz ce ubezpieczenia na wniosek. ; 8) w art. 17: a) ust. 1 otrzymuje brzmienie: 1. Sk adka miesi czna za ka dego ubezpieczonego wynosi 10 % emerytury podstawowej., b) dodaje si ust. 3 i 4 w brzmieniu: 3

4 3. W przypadku gdy okres podlegania ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu jest krótszy ni miesi c, wysoko sk adki oblicza si proporcjonalnie do liczby dni podlegania ubezpieczeniu. 4. Rolnik, którego gospodarstwo rolne obejmuje obszar u ytków rolnych powy ej 50 ha przeliczeniowych, op aca dodatkow sk adk miesi czn w wysoko ci: 1) 12% emerytury podstawowej - w przypadku gdy gospodarstwo rolne obejmuje obszar u ytków rolnych do 100 ha przeliczeniowych; 2) 24 % emerytury podstawowej - w przypadku gdy gospodarstwo rolne obejmuje obszar u ytków rolnych powy ej 100 ha przeliczeniowych do 150 ha przeliczeniowych; 3) 36 % emerytury podstawowej w przypadku gdy gospodarstwo rolne obejmuje obszar u ytków rolnych powy ej 150 ha przeliczeniowych do 300 ha przeliczeniowych; 4) 48 % emerytury podstawowej - w przypadku gdy gospodarstwo rolne obejmuje obszar u ytków rolnych powy ej 300 ha przeliczeniowych. ; 9) w art. 19: a) w ust. 1 pkt 2 otrzymuje brzmienie: 2) podlega ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu przez okres co najmniej 25 lat, z uwzgl dnieniem art. 20., b) w ust. 2 pkt 2 otrzymuje brzmienie: 2) podlega ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu przez okres co najmniej 30 lat;, c) ust. 3 otrzymuje brzmienie: 3. Je eli zaprzestanie prowadzenia dzia alno ci rolniczej jest spowodowane wyw aszczeniem gruntów wchodz cych w sk ad gospodarstwa rolnego, ich zbyciem na cel uzasadniaj cy wyw aszczenie albo trwa ym wy czeniem, zgodnie z obowi zuj cymi przepisami, u ytków rolnych z produkcji rolniczej z przyczyn niezale nych od rolnika, warunek przewidziany w ust. 2 pkt 2 uwa a si za spe niony, je eli rolnik podlega ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu przez okres co najmniej 12 lat i 6 miesi cy. ; 10) w art. 21: a) ust. 2 otrzymuje brzmienie: 2. Warunek podlegania ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu przez wymagany okres uwa a si za spe niony, je eli okres ubezpieczenia emerytalno-rentowego ubezpieczonego wynosi co najmniej: 4

5 1) 1 rok - je eli ca kowita niezdolno do pracy w gospodarstwie rolnym powsta a w wieku do 20 lat; 2) 2 lata - je eli ca kowita niezdolno do pracy w gospodarstwie rolnym powsta a w wieku powy ej 20 lat do 22 lat; 3) 3 lata - je eli ca kowita niezdolno do pracy w gospodarstwie rolnym powsta a w wieku powy ej 22 lat do 25 lat; 4) 4 lata - je eli ca kowita niezdolno do pracy w gospodarstwie rolnym powsta a w wieku powy ej 25 lat do 30 lat; 5) 5 lat - je eli ca kowita niezdolno do pracy w gospodarstwie rolnym powsta a w wieku powy ej 30 lat., b) ust. 8 otrzymuje brzmienie: 8. Okres 5 lat, o których mowa w ust. 2 pkt 5, powinien przypada w okresie ostatnich 10 lat przed z o eniem wniosku o przyznanie renty rolniczej z tytu u niezdolno ci do pracy. ; 11) uchyla si art. 21a; 12) w art. 25: a) ust. 1 otrzymuje brzmienie: 1. Cz sk adkow ustala si przyjmuj c po 1% emerytury podstawowej za ka dy rok podlegania ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu, z uwzgl dnieniem ust. 2-7., b) ust. 6 otrzymuje brzmienie: 6. Je eli uprawniony do renty rolniczej z tytu u niezdolno ci do pracy podlega ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu cznie z okresami, o których mowa w ust. 2 i 2a, krócej ni przez 5 lat, przyjmuje si, e okres op acania sk adki wynosi 5 lat. ; 13) w art. 39 ust. 4 otrzymuje brzmienie: 4. W razie zmiany stanu faktycznego lub stanu prawnego, na podstawie którego wydano decyzj o ustaleniu podlegania ubezpieczeniu, wydaje si now decyzj. Je eli jednak zmianie ulegnie wysoko miesi cznych sk adek, z wyj tkiem przypadku powstania obowi zku op acania dodatkowej sk adki miesi cznej lub zmiany podstawy wymiaru dodatkowej sk adki miesi cznej, rolnikowi obowi zanemu do ich op acania dor cza si informacj w tej sprawie.. 5

6 Art. 2. Przy ustalaniu liczby lat podlegania ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu okre lonemu w ustawie, o której mowa w art. 1, za okresy przypadaj ce przed dniem 1 stycznia 2009 r. zalicza si ca y kwarta, w którym powsta o ubezpieczenie. To samo dotyczy kwarta u, w którym ubezpieczenie usta o. Niepe ne lata przelicza si odpowiednio. Art Sk adka miesi czna na ubezpieczenie wypadkowe, chorobowe i macierzy skie, o którym mowa w ustawie wymienionej w art. 1, w pierwszym kwartale 2009 r. wynosi jedn trzeci wysoko ci sk adki kwartalnej obowi zuj cej w ostatnim kwartale 2008 r. og oszonej w trybie okre lonym w art. 8 ust. 4 ustawy wymienionej w art Pocz wszy od drugiego kwarta u 2009 r. wysoko sk adki, o której mowa w ust. 1, og asza si w trybie okre lonym w art. 8 ust. 4 ustawy wymienionej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejsz ustaw. Art Informacj o wysoko ci sk adki miesi cznej, o której mowa w art. 39 ust. 4 ustawy wymienionej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejsz ustaw, dor cza si rolnikowi obowi zanemu do jej op acenia, w terminie do dnia 31 stycznia 2009 r. 2. W przypadku rolników obowi zanych do op acania dodatkowej sk adki miesi cznej, o której mowa w art. 17 ust. 4 ustawy wymienionej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejsz ustaw, Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Spo ecznego Rolników okre la, w drodze decyzji ustalaj cej podleganie ubezpieczeniu, wysoko tej sk adki. 3. Decyzje, o których mowa w ust. 2, wydaje si w terminie do dnia 28 lutego 2009 r. 4. Sk adki, o których mowa w ust. 1 i 2, za pierwszy kwarta 2009 r. op aca si w terminie do dnia 31 marca 2009 r. Art. 5. Ustawa wchodzi w ycie z dniem 1 stycznia 2009 r. 6

7 UZASADNIENIE Wprowadzenie zmian w obecnie funkcjonuj cym systemie ubezpieczenia spo ecznego rolników wynika przede wszystkim z konieczno ci uwzgl dnienia zmian, jakie zasz y w rolnictwie i jego otoczeniu od 1990 r., a w szczególno ci znacznego zró nicowania gospodarstw rolnych pod wzgl dem osi ganych dochodów. Charakterystyczn cech obecnego ubezpieczenia emerytalno-rentowego jest nierównomierne obci enie sk adk dochodów z produkcji rolniczej. Rolnicy ubezpieczeni w tym systemie op acaj bowiem jednakow sk adk bez wzgl du na dochód osi gany z gospodarstwa rolnego. Sk adka jest bardzo du ym obci eniem dla gospodarstw o niskim poziomie dochodów z produkcji rolniczej, natomiast stanowi niewielki odsetek dochodów dla gospodarstw o znacznym dochodzie. Sk adka w równej wysoko ci dla wszystkich ubezpieczonych uruchamia zatem niekorzystny mechanizm redystrybucji socjalnej. Wszyscy ubezpieczeni otrzymuj bowiem wiadczenia emerytalne w porównywalnej wysoko ci. Oznacza to, e system w jednakowym stopniu dotuje rolników osi gaj cych niskie dochody i tych, których sta na wi kszy udzia w finansowaniu wiadczenia emerytalnego. Niekwestionowane jest obecnie wprowadzenie rozwi zania polegaj cego na zró nicowaniu sk adki, przy czym dotacja z bud etu pa stwa powinna by kierowana do tych ubezpieczonych, którzy osi gaj niskie dochody i nie sta ich na sfinansowanie ubezpieczenia spo ecznego. W zwi zku z powy szym zak ada si, e rozwi zaniem docelowym b dzie obliczanie wymiaru sk adek w oparciu o rzeczywiste dochody z dzia alno ci rolniczej. Musia oby to si jednak wi za z wprowadzeniem powszechnego obowi zku prowadzenia rachunkowo ci rolnej, a to nie jest materia, która mog a by regulowana w przepisach o ubezpieczeniu spo ecznym. Zasadniczym celem projektowanej zmiany ustawy o ubezpieczeniu spo ecznym rolników jest zwi kszenie udzia u ubezpieczonych w finansowaniu wydatków na wiadczenia emerytalno-rentowe. W proponowanej ustawie proponuje si zró nicowanie sk adek uzale nione od wielko ci gospodarstwa rolnego. Sk adka miesi czna (podstawowa) za ka dego

8 ubezpieczonego b dzie wynosi a 10 % kwoty najni szej emerytury, tj. 63,63 z, czyli nominalnie w takiej wysoko ci, jak w obecnym stanie prawnym, który okre la t stawk w okresie kwartalnym. W przypadku rolników prowadz cych gospodarstwa rolne o obszarze powy ej 50 ha u ytków rolnych sk adka b dzie zwi kszona dodatkowo o : - 12 % kwoty najni szej emerytury w przypadku gospodarstw o obszarze ha u ytków rolnych, tj. o 76,40 z, - 24 % kwoty najni szej emerytury w przypadku gospodarstw o obszarze ha u ytków rolnych, tj. o 152,70 z, - 36 % kwoty najni szej emerytury w przypadku gospodarstw o obszarze ha u ytków rolnych, tj. o 229,10 z, - 48 % kwoty najni szej emerytury w przypadku gospodarstw o obszarze powy ej 300 ha u ytków rolnych, tj. o 305,40 z. Dla osób prowadz cych podwójn dzia alno rolnicz i pozarolnicz miesi czna sk adka podstawowa wynosi aby tak jak dotychczas dwukrotno sk adki a wi c 20% kwoty najni szej emerytury. Za domowników, bez wzgl du na wielko gospodarstwa, sk adka b dzie op acana w podstawowej wysoko ci. Plusy przyj cia takiego rozwi zania to atwo i szybko wprowadzenia rozwi zania w ycie, brak konieczno ci dodatkowego zatrudniania personelu do obs ugi systemu, mo liwo obliczenia skutków finansowych. W rozwi zaniu przyjmuje si wielko posiadanego gospodarstwa w hektarach przeliczeniowych, który s u y do celów ustalania wymiaru podatku rolnego przez gminy. Konsekwencj przyj tego rozwi zania jest zmiana sposobu naliczania sk adki z kwartalnej na miesi czn, przy czym op acanie sk adki przez rolnika pozostaje nadal w uk adzie kwartalnym. Taki sposób naliczania sk adki b dzie adekwatny do faktycznego okresu podlegania ubezpieczeniu. Poza tym jest to konstrukcja obowi zuj ca w systemie powszechnym oraz w przepisach Unii Europejskiej.

9 Dodatkowo umo liwia si rolnikom pozostanie w ubezpieczeniu spo ecznym rolników na wniosek w okresie podj cia pracy poza rolnictwem. Rozwi zanie to jest odpowiedzi na liczne postulaty organizacji spo eczno-zawodowych rolników i dotyczy b dzie w szczególno ci tych producentów rolnych, którzy podejmuj dodatkowo krótkotrwa e zatrudnienie na umow o prac lub umow zlecenie, np. rolników znajduj cych zatrudnienie jako kierowcy gimbusów, w stra y po arnej, stra y ochrony przyrody, a tak e so tysów, którzy wykonuj zadania zlecone przez administracj samorz dow. Proponuje si równie dwukrotnie podwy szy kwot nale nego podatku dochodowego za poprzedni rok podatkowy od przychodów z pozarolniczej dzia alno ci gospodarczej, zwan roczn kwot graniczn, której przekroczenie przez osoby prowadz ce dodatkowo pozarolnicz dzia alno gospodarcz, powoduje wy czenie ich z podlegania ubezpieczeniu spo ecznemu rolników. Jest to zgodne z postulatami rolników i jednocze nie wychodzi na przeciw przyj tym znaczenie wcze niej kierunkom polityki rolnej maj cym na celu zró nicowanie dzia alno ci rolniczej. Obecnie roczna kwota graniczna wynosi z. W wyniku podwy szenia ta kwota b dzie wynosi za 2008 r z. i b dzie ona tak jak obecnie podlega corocznej waloryzacji wska nikiem cen towarów i us ug konsumpcyjnych ogó em, okre lonym w ustawie bud etowej. W projekcie ustawy (art. 2) okre lono równie zasad obliczania okresu podlegania ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu w odniesieniu do okresów przypadaj cych przed proponowanym dniem wej cia w ycie ustawy. Uregulowano równie (art. 3) mo liwo p ynnego przej cia z zasady obliczania sk adek kwartalnych na ubezpieczenie wypadkowe, chorobowe i macierzy skie na zasad ich wymiaru w okresie miesi cznym. Art. 4 projektu ustawy reguluje kwestie zwi zane z ustaleniem indywidualnej wysoko ci sk adki miesi cznej ubezpieczonego. W projekcie przyj to, e o wysoko ci sk adki miesi cznej obowi zani do jej op acenia b d informowani, co oznacza, e nie b dzie ustalany jej wymiar w drodze decyzji. Za takim rozwi zaniem przemawia fakt, e wysoko stawki w sensie jej nominalnej wysoko ci nie ulega zmianie, a jest ona jedynie podzielona na okresy miesi czne. Ponadto koszty administracyjne i techniczne zwi zane z tak operacj s znaczne mniejsze od kosztów ponoszonych

10 przez KRUS podczas wydawania i dor czania decyzji. Inaczej nale a o potraktowa sytuacj rolników, którzy na mocy nowelizowanej ustawy b d obowi zani do op acania dodatkowej sk adki miesi cznej. W tym przypadku wysoko sk adki ulega zmianie, co implikuje konieczno wydania decyzji, poniewa w indywidualnej sprawie nast puje nowe rozstrzygni cie o charakterze administracyjnym. Projekt ustawy wychodzi naprzeciw oczekiwaniom organizacji spo ecznozawodowych oraz zwi zków zawodowych rolników. Konsultacjom spo ecznym i mi dzyresortowym poddane by y za o enia do projektu ustawy. Proponuje si, aby przepisy ustawy wesz y w ycie od 1 stycznia 2009 r. Przedmiot projektowanej regulacji nie jest obj ty zakresem prawa Unii Europejskiej. Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o dzia alno ci lobbingowej w procesie stanowienia prawa (Dz.U. Nr 169, poz. 1414), projekt ustawy zostanie udost pniony w Biuletynie Informacji Publicznej. Projekt nie zawiera norm technicznych w rozumieniu przepisów rozporz dzenia Rady ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych (Dz.U. Nr 239, poz. 2039, z pó n. zm.). OCENA SKUTKÓW REGULACJI 1. Podmioty, na które oddzia uje projektowana regulacja. Zakres regulacji projektowanej ustawy dotyczy osób podlegaj cych ubezpieczeniu spo ecznemu rolników. 2. Konsultacje spo eczne. Projekt ustawy zostanie skonsultowany z nast puj cymi rolniczymi zwi zkami zawodowymi i organizacjami spo ecznymi: 1) Komisj Krajow NSZZ Solidarno ; 2) Krajow Rad Izb Rolniczych;

11 3) Krajowym Zwi zkiem Rolników, Kó ek i Organizacji Rolniczych; 4) NSZZ RI Solidarno ; 5) Zwi zkiem Zawodowym Centrum Narodowe M odych Rolników; 6) Federacj Zwi zków Pracodawców-Dzier awców i W a cicieli Rolnych; 7) Zwi zkiem Zawodowym Rolnictwa Samoobrona ; 8) Zwi zkiem Zawodowym Rolników Ojczyzna, 9) Zwi zkiem Zawodowym Rolników Rzeczpospolitej SOLIDARNI, 10) Ogólnopolskim Porozumieniem Zwi zków Zawodowych Rolników i Organizacji Rolniczych, 11) Federacj Bran owych Zwi zków Producentów Rolnych, 12) Rada Ubezpieczenia Spo ecznego Rolników 13)Forum Zwi zków Zawodowych 14)Ogólnopolskie Porozumienie Zwi zków Zawodowych 15)Business Center Club 16)Konfederacja Pracodawców Polskich 17)Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych Lewiatan 3. Wp yw regulacji na bud et pa stwa. Projektowana ustawa b dzie mia a nieznaczny wp yw na bud et pa stwa, gdy zwi kszy si przypis sk adek na ubezpieczenie spo eczne rolników w zwi zku ze zró nicowaniem sk adek na to ubezpieczenie, co oznacza w konsekwencji, e zmniejszy si dotacja z bud etu pa stwa do tego systemu o oko o 40 mln rocznie. 4. Wp yw na rynek pracy. Projektowana ustawa mo e mie nieznaczny wp yw na rynek pracy. Po pierwsze rynek pracy mo e zosta zasilony osobami prowadz cymi dzia alno rolnicz, po drugie rolnicy prowadz cy podwójn dzia alno rolnicz i pozarolnicz b d mogli prowadzi dzia alno pozarolnicz w wi kszym rozmiarze bez konsekwencji zwi zanych z wy czeniem ich z ubezpieczenia spo ecznego rolników. 5. Wp yw na konkurencyjno i przedsi biorczo oraz rozwój przedsi biorstw. Projektowana ustawa nie b dzie mia a bezpo redniego wp ywu na konkurencyjno gospodarki i przedsi biorczo.

12 6. Wp yw na sytuacj i rozwój regionalny. Projektowana ustawa b dzie mia a wp yw popraw jako ci ycia mieszka ców obszarów wiejskich, jak równie na rozwój tych obszarów. Podejmowana przez rolników dzia alno pozarolnicza mo e wp yn na wzrost atrakcyjno ci regionów. Opracowano: w Departamencie Doradztwa, O wiaty Rolniczej i Nauki Za zgodno pod wzgl dem prawnym i redakcyjnym Akceptowa :