Lokalny Program Rewitalizacji Miasta Chrzanowa

Transkrypt

1 Lokalny Program Rewitalizacji Miasta Chrzanowa Debata publiczna, Chrzanów, 28 września 2015 r. ALEKSANDER NOWORÓL KONSULTING dr KAMILA NOWORÓL

2 Nowy LPR dlaczego i po co? Nowa perspektywa finansowa UE na lata Poprzedni Program Rewitalizacji dla Centrum Chrzanowa na lata był przygotowany pod kątem pozyskania funduszy na cele rewitalizacyjne z perspektywy programowej na lata Obecny okres programowania posiada inną strukturę wsparcia rozwoju regionalnego przez Komisję Europejską i Rząd Polski. Regionalny Program Operacyjny dla Województwa Małopolskiego na lata cechuje się zmienioną strukturą priorytetów. 11 Oś Priorytetowa dotyczy rewitalizacji przestrzeni regionalnej. Nowy Program Rewitalizacji powinien być więc dostosowany do aktualnego systemu wsparcia odnowy i ożywienia obszarów kryzysowych.

3 Nowy LPR dlaczego i po co? Ponowne wyznaczenie obszaru rewitalizacji na podstawie aktualnej diagnozy. Zgodnie z wytycznymi Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 3 lipca 2015 r. niezbędnym elementem procesu delimitacji granic obszaru rewitalizacji jest sporządzenie aktualnej diagnozy danego terenu oraz analizy dotykających go problemów społecznych. Rola kwestii społecznych w rewitalizacji. W nowej polityce rewitalizacyjnej UE i państwa szczególny nacisk kładzie się na działania w sferze społecznej, także jeżeli chodzi o Priorytet 11 Rewitalizacja przestrzeni regionalnej. Działania w tym priorytecie mają dopełniać komplementarne poddziałania z innych Osi Priorytetowych finansowanych z Europejskiego Funduszu Społecznego, czyli tzw. projekty miękkie. Kompleksowe działanie ma zapewnić lepsze wsparcie dla rozwiązywania problemów społecznych.

4 Rewitalizacja odnowiona definicja kompleksowy proces wyprowadzania ze stanu kryzysowego obszarów zdegradowanych poprzez działania całościowe (powiązane wzajemnie przedsięwzięcia obejmujące kwestie społeczne oraz gospodarcze lub przestrzenno-funkcjonalne lub techniczne lub środowiskowe), integrujące interwencję na rzecz społeczności lokalnej, przestrzeni i lokalnej gospodarki, skoncentrowane terytorialnie i prowadzone w sposób zaplanowany oraz zintegrowany poprzez programy rewitalizacji.

5 Nowy Program, ale kontynuacja działań Założenia i cały Program stanowią logiczną kontynuację procesu rewitalizacji w Chrzanowie, wychodząc naprzeciw wyzwaniom nowej polityki Unii Europejskiej oraz zasadom krajowej polityki miejskiej i rewitalizacji. Szczególnego znaczenia w nowym okresie programowania nabierają cele społeczne, ukierunkowujące proces na współpracę, aktywizację i odnowę społeczną. Program Rewitalizacji w projektowanym kształcie jest spójny z celami dokumentów strategicznych i programowych Gminy Chrzanów, Powiatu Chrzanowskiego oraz Województwa Małopolskiego. Przyczyni się do realizacji celów polityki miejskiej i rewitalizacyjnej Państwa.

6 Program Rewitalizacji Miasta Chrzanowa to: Gminny Program Rewitalizacji w rozumieniu Wytycznych Ministra Infrastruktury i Rozwoju Wytyczne w zakresie rewitalizacji w programach operacyjnych na lata z dnia 3 lipca 2015 r., MIiR/H /20(01)/07/2015. Lokalny Program Rewitalizacji w rozumieniu Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Małopolskiego (RPO WM) i Szczegółowego Opisu Osi Priorytetowych Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Małopolskiego na lata (SzOOP RPO WM) w wersji z dnia 11 sierpnia 2015 r. LPR Chrzanowa stanowić będzie podstawę ustaleń samorządu miasta z władzami Województwa Małopolskiego w zakresie wsparcia procesu rewitalizacji ze środków RPO WM.

7 Gdzie powinno się prowadzić proces rewitalizacji? Rewitalizacja jest odpowiedzią na zidentyfikowane na danym obszarze problemy (stan kryzysowy), na co składa się nawarstwienie niekorzystnych zjawisk społecznych, przestrzennych i gospodarczych. Obszar zdegradowany obszar, na którym zidentyfikowano stan kryzysowy. Obszar zdegradowany może być podzielony na podobszary, w tym podobszary nieposiadające ze sobą wspólnych granic pod warunkiem stwierdzenia sytuacji kryzysowej na każdym z podobszarów. Obszar rewitalizacji - obszar obejmujący całość lub część obszaru zdegradowanego, cechującego się szczególną koncentracją negatywnych zjawisk Obszar rewitalizacji nie może obejmować terenów większych niż 20% powierzchni gminy oraz zamieszkałych przez więcej niż 30% mieszkańców gminy.

8 Kto powinien brać udział w rewitalizacji? - zarządzanie Konieczność realizacji zasady partnerstwa, polegającej na włączeniu partnerów w procesy programowania i realizacji projektów rewitalizacyjnych oraz konsekwentnego, otwartego i trwałego dialogu z tymi podmiotami i grupami, których rezultaty rewitalizacji mają dotyczyć Komitet Rewitalizacji Współpraca w wnioskodawcami System zarządzania w ramach zarządzania Gminą, otwarty na współpracę

9 Kto powinien brać udział w rewitalizacji? wnioskodawcy/beneficjenci przykładowo dla poddziałania Rewitalizacja Głównych Ośrodków Miejskich w Regionie jednostki samorządu terytorialnego, ich związki i stowarzyszenia jednostki organizacyjne JST posiadające osobowość prawną instytucje kultury osoby prawne i fizyczne będące organami prowadzącymi szkoły i placówki partnerzy społeczni i gospodarczy (w tym organizacje pozarządowe) kościoły i związki wyznaniowe oraz osoby prawne kościołów i związków wyznaniowych spółdzielnie i wspólnoty mieszkaniowe, Towarzystwa Budownictwa Społecznego parki narodowe i krajobrazowe PGL Lasy Państwowe i jego jednostki organizacyjne inne jednostki sektora finansów publicznych posiadające osobowość prawną szkoły wyższe przedsiębiorcy administracja rządowa

10 Jakie działania mieszczą się w pojęciu rewitalizacji wg RPO WM? - dla Poddziałania Działania inwestycyjne służące rozwiązywaniu zdiagnozowanych problemów społecznych, tj.: A. przebudowa, rozbudowa, modernizacja i adaptacja obiektów infrastrukturalnych z przeznaczeniem na cele społeczne B. budowa, przebudowa, rozbudowa, modernizacja i adaptacja obiektów infrastruktury kultury; C. działania prowadzące do ożywienia gospodarczego rewitalizowanych obszarów (np. zagospodarowanie przestrzeni na cele gospodarcze); D. zagospodarowanie (przebudowa, rozbudowa, modernizacja i adaptacja) przestrzeni publicznej na cele społeczne (np. place, skwery, parki); E. modernizacje, renowacje budynków użyteczności publicznej poprawiające ich estetykę zewnętrzną; F. modernizacje, renowacje części wspólnych wielorodzinnych budynków mieszkalnych, tj. odnowienie elementów strukturalnych budynku (dachy, fasady, okna i drzwi w fasadzie, klatki schodowe i korytarze, windy).

11 Jakie projekty mieszczą się w pojęciu rewitalizacji wg RPO WM? dla działań EFS działanie 8.2 Aktywizacja zawodowa A. kompleksowe programy na rzecz aktywizacji zawodowej osób pozostających bez pracy B. realizacja ukierunkowanych schematów mobilności transnarodowej EURES działanie 8.5 Wsparcie na rzecz łączenia życia zawodowego z prywatnym A. wsparcie dla tworzenia i/lub funkcjonowania podmiotów opieki nad dzieckiem do lat 3, w tym żłobków (m.in. przyzakładowych) i klubów dziecięcych oraz działania na rzecz zwiększania liczby miejsc w istniejących instytucjach B. tworzenie warunków dla rozwoju opieki nad dziećmi do lat 3 przez dziennego opiekuna działanie 9.1 Aktywna integracja: dla poddziałania Aktywna Integracja Projekty Konkursowe Wyłącznie Dla OPS/PCPR A. realizowane przez ośrodki pomocy społecznej i powiatowe centra pomocy rodzinie, kompleksowe programy na rzecz aktywizacji społecznej i zawodowej osób zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym oraz ich otoczenia dla poddziałania Aktywna Integracja Projekty Konkursowe A. kompleksowe programy na rzecz aktywizacji społecznej i zawodowej osób zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym oraz ich otoczenia

12 Jakie projekty mieszczą się w pojęciu rewitalizacji wg RPO WM? dla działań EFS działanie 9.2 Usługi społeczne i zdrowotne dla poddziałania Usługi Społeczne i Zdrowotne w Regionie A. wsparcie dla tworzenia i/lub działalności wielospecjalistycznych zespołów wczesnej interwencji dla rodzin z dzieckiem niepełnosprawnym lub zagrożonym niepełnosprawnością B. wdrożenie programów zdrowotnych ukierunkowanych na rozwiązywanie problemów dzieci i młodzieży C. wsparcie dla tworzenia i/lub działalności placówek wsparcia dziennego dla dzieci i młodzieży D. wsparcie projektów z zakresu teleopieki E. rozwój opieki długoterminowej działanie 10.1 Rozwój kształcenia ogólnego dla poddzialania Edukacja w szkołach prowadzących kształcenie ogólne A. rozwijanie u dzieci i młodzieży kompetencji kluczowych niezbędnych na rynku pracy B. działania związane z poradnictwem i doradztwem edukacyjno- zawodowym C. wsparcie dla dzieci i młodzieży ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi D. rozwój kompetencji i umiejętności zawodowych i społecznych kadr wspieranych placówek dla poddziałania Wsparcie uczniów zdolnych A. regionalny program stypendialny dla uczniów szczególnie uzdolnionych B. koordynacja w regionie realizacji działań związanych ze wsparciem uczniów zdolnych projekt pozakonkursowy C. rozwój uzdolnień oraz pogłębianie zainteresowań i aktywności edukacyjnej uczniów

13 Jak wyznaczaliśmy nowy obszar rewitalizacji? Kierując się aktualnymi wytycznymi, delimitację (wyznaczenie granic) obszaru rewitalizacji oparto na analizie dostępnych danych dotyczących zjawisk kryzysowych w sferze społecznej w poszczególnych osiedlach Chrzanowa, w trzech wymiarach: bezrobocia (w tym długotrwałego i osób z niskimi kwalifikacjami zawodowymi), pomocy społecznej (w tym ubóstwa jako przyczyny korzystania z pomocy) oraz poziomu bezpieczeństwa. Wskaźniki dla osiedli odniesiono do średniej dla całego miasta. Dodatkowym wskaźnikiem była gęstość zaludnienia osiedli. Dla zjawisk związanych z przestępczością dla rewirów dzielnicowych, których granice nie pokrywają się z granicami osiedli.

14 Jak wyznaczaliśmy nowy obszar rewitalizacji? Obszar charakteryzuje się szczególną koncentracją zjawisk kryzysowych lub szczególnie negatywnymi trendami w tym zakresie. Spełnia kryteria dopuszczalnej wielkości obszaru rewitalizacji. Największa kumulacja zjawisk kryzysowych w sferze społecznoekonomicznej występuje w osiedlu Śródmieście - wszystkie wskaźniki przekraczają średnią, a cztery spośród siedmiu wskaźników zjawisk kryzysowych osiągają najwyższe wartości. W żadnym z pozostałych osiedli nie występują jednocześnie zjawiska kryzysowe z trzech analizowanych wymiarów: bezrobocia, pomocy społecznej i bezpieczeństwa publicznego. znacząca koncentracja zjawisk wykluczenia społecznego i bezrobocia występuje w os. Stella. do objęcia rewitalizacją wytypowano os. Śródmieście i Stella. Powierzchnia obszaru rewitalizacji (obszar LPR) wynosi 80,9 ha, co stanowi 2,1% powierzchni Miasta. Obszar LPR zamieszkiwany jest przez ponad 5,3 tys. osób, tj. niespełna 15% ludności Miasta. Gęstość zaludnienia obszaru jest siedmiokrotnie wyższa niż w Chrzanowie.

15 Dlaczego Śródmieście i Stella? Obszar rewitalizacji zamieszkuje prawie 25% wszystkich bezrobotnych, ponad 27% bezrobotnych długotrwale i 38% bezrobotnych z najniższym wykształceniem w Chrzanowie. Na tle miasta, poziom bezrobocia jest bardzo wysoki na 1000 mieszkańców przypadają 83 osoby bezrobotne (ogółem) oraz 51 osób bezrobotnych długotrwale (dla Miasta odpowiednio 50 i 28). Spośród wszystkich bezrobotnych w Obszarze aż 35% posiadało najniższe wykształcenie (w Mieście 22%). W obszarze rewitalizacji znajdują się 32 budynki komunalne wymagające remontu (z 36 budynków komunalnych, w których planowane są prace) oraz 71 budynków wymagających remontu administrowanych przez Zarząd Budynków Sp. z o.o. (tj. 42% wszystkich budynków, w których spółka przewiduje prace remontowe). Śródmieście - największa liczba korzystających z pomocy społecznej (35% wszystkich korzystających w mieście, 15% mieszkańców), a główną przyczyną przyznawanego wsparcia jest ubóstwo. Śródmieście - znaczna liczba przestępstw (w rejonach 1. i 2. stanowiących centralną część os. Śródmieście). Stella największe w skali Miasta natężenie zjawisk wykluczenia społecznego z pomocy społecznej korzysta tu 16,5% wszystkich mieszkańców, w tym 10% ludności z powodu ubóstwa. Stella najwyższy w Mieście poziom bezrobocia (w tym długotrwałego) Stella charakter urbanistyczny i społeczny Osiedla izolowana kolonia robotnicza, oddalona od głównej części Miasta Stella większość z jego zabudowy wymaga prac remontowych.

16

17 Jakie cele powinien realizować nowy LPR? Wizja wyprowadzenia obszaru rewitalizacji ze stanu kryzysowego: Chrzanów i obszar rewitalizacji miejscem z niepowtarzalnym klimatem, dobrym do zamieszkania, prowadzenia działalności gospodarczej i aktywności społecznej, stwarzającym różnym grupom mieszkańców szanse na godne życie we wspólnocie miejskiej. Przywrócenie spójności społecznej i zrównoważenie procesów rozwojowych w obszarze rewitalizacji w sferze przestrzennej, społecznej i gospodarczej, wymaga stworzenia warunków dla: poprawy warunków życia, przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu i aktywizacji zawodowej mieszkańców, wyrównania szans edukacyjnych dla dzieci i młodzieży z obszaru rewitalizacji, aktywizacji gospodarczej obszaru, wzmocnienia tożsamości lokalnej.

18 Cele główne i szczegółowe rewitalizacji dla Chrzanowa na lata Poprawa warunków życia mieszkańców wraz z podniesieniem jakości i dostępności przestrzeni publicznych i. Modernizacja i remonty budynków i obiektów publicznych w obszarze rewitalizacji, w tym modernizacja obiektów infrastruktury społecznej (kulturalnej, edukacyjnej, sportowej), zapewniająca wzrost dostępności i jakości usług na obszarze rewitalizacji, ii. Rehabilitacja i podniesienie standardu istniejącej zabudowy mieszkaniowej, wraz z włączeniem polityki energooszczędności i rozwoju gospodarki niskoemisyjnej, iii. Odnowa kompleksów zieleni wraz ze stworzeniem miejsc do rekreacji, integracji, spędzania czasu wolnego, iv. Likwidacja barier architektonicznych, pozwalająca na korzystanie z przestrzeni i obiektów przez wszystkich, w tym osoby niepełnosprawne, starsze, rodziny z małymi dziećmi.

19 Cele główne i szczegółowe rewitalizacji dla Chrzanowa na lata Przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu oraz aktywizacja zawodowa mieszkańców i. Działania na rzecz aktywizacji i włączenia do życia zawodowego osób długotrwale bezrobotnych oraz niemających szans na zatrudnienie z uwagi na wiek, niepełnosprawność, brak odpowiedniego wykształcenia czy płeć, ii. Pomoc w poruszaniu się na rynku pracy i podnoszeniu kwalifikacji zawodowych osób zagrożonych wykluczeniem i ubóstwem, iii. Współdziałanie różnych służb, instytucji i organizacji na rzecz poprawy dostępności usług społecznych dla mieszkańców obszaru rewitalizacji, iv. Realizacja programów profilaktyki i promocji zdrowia, v. Stworzenie platformy i mechanizmów współpracy zarządcy rewitalizacji i lokalnej społeczności komitet rewitalizacji.

20 Cele główne i szczegółowe rewitalizacji dla Chrzanowa na lata Równe szanse edukacyjne dla dzieci i młodzieży z obszaru rewitalizacji i. Stworzenie oferty pozwalającej na godzenie przez mieszkańców obszaru rewitalizacji życia rodzinnego i zawodowego (rozwój systemu opieki nad małymi dziećmi), ii. Objęcie opieką uczniów najzdolniejszych i promowanie ich osiągnięć, iii. Wsparcie uczniów w pozyskiwaniu wiedzy na temat rynku pracy oraz podnoszenia kompetencji zawodowych, iv. Organizacja form pomocy w ramach wyrównywania szans edukacyjnych dzieci i młodzieży zamieszkujących obszar rewitalizacji, v. Upowszechnienie wiedzy na temat rewitalizacji wśród dzieci i młodzieży.

21 Cele główne i szczegółowe rewitalizacji dla Chrzanowa na lata Aktywizacja gospodarcza obszaru i. tworzenie nowych i poprawa istniejących warunków do prowadzenia działalności gospodarczej i inwestycji w obszarze rewitalizacji poprzez system wsparcia dla osób chcących rozpocząć działalność gospodarczą na obszarze objętym rewitalizacją i zatrudniających mieszkańców obszaru, ii. podnoszenie kompetencji pracowników i przedsiębiorców z obszaru rewitalizacji, poprzez szkolenia, iii. rozwój ekonomii społecznej rozwój spółdzielni socjalnych osób dotkniętych bezrobociem, ubóstwem i niemających szans na zatrudnienie, zamieszkujących teren rewitalizacji, iv. pomoc i ochrona dla miejsc/przedsiębiorców tworzących klimat rewitalizowanego terenu (np. zawody rzadkie), aktywizująca działalność gospodarczą polityka czynszowa, v. pozyskiwanie na działalność gospodarczą lokali i obiektów poprzez zmianę ich dotychczasowych funkcji i zagospodarowanie przestrzeni na cele gospodarcze.

22 Cele główne i szczegółowe rewitalizacji dla Chrzanowa na lata Dobre sąsiedztwo i tożsamość lokalna i. kreowanie i koordynowanie działań mających na celu budowanie/wzmacnianie tożsamości lokalnej i zacieśnianie więzi sąsiedzkich poprzez organizację wspólnych imprez np. podwórkowych, ii. tworzenie przez mieszkańców przy pomocy samorządu miejskiego miejsc aktywności społecznej na terenie rewitalizowanym, iii. wsparcie inicjatyw oddolnych mieszkańców i organizacji pozarządowych realizowanych na obszarze rewitalizacji, iv. realizacja działań służących tworzeniu mostów międzypokoleniowych mających na celu integrację i wymianę doświadczeń osób młodych i dzieci z osobami starszymi.

23 Co zrobiono w procesie opracowywania LPR? Opracowanie analizy i diagnozy Miasta Chrzanowa pod kątem identyfikacji i skali problemów, których rozwiązaniu służyć ma proces rewitalizacji miejskiej; Delimitacja/wyznaczenie granic przestrzennych obszaru rewitalizacji na terenie Miasta, jako obszaru kryzysowego, na którym kumulują się problemy społeczne, gospodarcze i przestrzenne; Wyznaczenie wizji wyprowadzenia obszaru z sytuacji kryzysowej wraz z misją, jako celem podstawowym rewitalizacji oraz systemem celów głównych i szczegółowych; Opracowanie instrukcji dla potencjalnych projektodawców, beneficjentów Programu w zakresie możliwości wprowadzania przedsięwzięć do LPR Chrzanowa wraz z wymaganiami im stawianymi; Opracowanie Syntezy założeń.

24 O co prosimy? PROSIMY O WZIĘCIE UDZIAŁU W NABORZE POMYSŁÓW I PROJEKTÓW DO NOWEGO LPR Aby uzyskać wsparcie finansowe dla projektu rewitalizacyjnego, konieczne jest wynikanie tego projektu/przedsięwzięcia z obowiązującego (na dzień składania wniosku o dofinansowanie) programu rewitalizacji. Oznacza to, że projekt/przedsięwzięcie musi być wpisane do danego Gminnego Programu Rewitalizacji. Włączenie projektu to także rekomendacja dla pozyskiwania innych środków niż RPO WM Nabór wniosków trwał będzie od r. do r. Formularze wniosku o wprowadzenie projektu do Programu dostępne będą w Urzędzie Miejskim w Chrzanowie (Aleja Henryka 20) oraz na stronie internetowej Miasta ( Wnioski wypełniać można ręcznie lub komputerowo i przesyłać w formie tradycyjnej na adres Urzędu Miejskiego w Chrzanowie lub drogą elektroniczną na adres biurofunduszy@chrzanow.pl. Wstępnym naborem projektów/przedsięwzięć rewitalizacyjnych zajmuje się Urząd Miejski w Chrzanowie. Ocenę formalną i merytoryczną zgłoszonych projektów, przeprowadzi Komitet Rewitalizacji. UWAGA! FORMULARZ WNIOSKU ZAWIERA MAKSYMALNY ZAKRES OCZEKIWANYCH INFORMACJI, JEŚLI COŚ W TEJ CHWILI NIE JEST WIADOME I TAK PROSIMY O ZGŁOSZENIE POMYSŁU!

25 Dziękujemy za uwagę! Kontakt: Aleksander Noworól Konsulting Tel dyżur w czasie naboru projektów pon.-piąt. godz konsulting@noworol.eu