Sprawy kobiece - jak leczyć, rozpoznać, zapobiegać najczęstszym zaburzeniom układu rodnego

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Sprawy kobiece - jak leczyć, rozpoznać, zapobiegać najczęstszym zaburzeniom układu rodnego"

Transkrypt

1 Sprawy kobiece - jak leczyć, rozpoznać, zapobiegać najczęstszym zaburzeniom układu rodnego Jak rozpoznać, że wdało się zakażenie? przyczyny upławów. Co oznacza pojęcie,,vaginosis" Jakie mogą być powikłania nieleczonych upławów profilaktyka zakażeń pochwy oraz ich leczenie. "Poniższy wywiad PR z dr. med. Adamem Mościckim, specjalistą ginekologiem z Ginekologiczno-Położniczego Szpitala Klinicznego Akademii Medycznej w Poznaniu powstał podczas spotkania prasowego w siedzibie IMR advertising by PR" Co, z ginekologicznego punktu widzenia, tworzy kobiecość? Żeby odpowiedzieć na tak postawione pytanie trzeba być nie tylko lekarzem, ale także filozofem i pisarzem, słowem - trzeba mieć dar wyjaśnienia różnic pomiędzy wyglądem, seksualnością, fizjologią i ginekologią. Najłatwiej byłoby opisać dwie pierwsze cechy kobiecości. Fizjologia nie jest Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone. str. 1/7

2 tematem dla poetów. Natomiast ginekologia jest najistotniejsza z punktu widzenia fizycznego zdrowia kobiety. Sedno,,ginekologicznej" kobiecości tkwi w jej narządach, których leczeniem się zajmuję. Patrząc od tej strony, na kobiecość składają się takie narządy, jak: pochwa, srom, macica, jajniki. Każdy odgrywa zasadniczą rolę w organizmie kobiety i każdy może być zagrożony chorobą, często groźną. Jakie są najczęstsze zagrożenia dla układu płciowego kobiety? Najczęstszym zaburzeniem układu płciowego jest zakażenie pochwy. Mogą to być zakażenia grzybicze, bakteryjne, a także wirusowe. Znacznie rzadziej występują uszkodzenia mechaniczne, w tym uszkodzenia po porodach. Jak rozpoznać, że coś się dzieje nie tak, że wdało się jakieś zakażenie? Pierwszym sygnałem zaburzenia równowagi w pochwie jest pieczenie, świąd, upławy. Nasilają się szczególnie po współżyciu. Popularne płukanie pochwy przynosi ulgę tylko na krótki czas. Może być powodem dalszego zaburzenia ekosystemu pochwy i nie jest odpowiednią metodą leczenia takich problemów. To jaki powinien być prawidłowy ekosystem pochwy? W naturalnym, prawidłowym ekosystemie pochwy powinny występować przede wszystkim bakterie produkujące kwas mlekowy. Są to bakterie, dzięki którym zachowana kwaśność środowiska jest niska. Dzięki temu żadne inne organizmy nie mają sprzyjającego środowiska do rozwoju. Np. grzyby nie rozwijają się w tak kwaśnym środowisku. W wydzielinie pochwy znajdują się komórki złuszczonego nabłonka ścian pochwy. Przy normalnym stanie pochwy nabłonek ten złuszcza się w ilościach niewielkich i jego szczątki nie są zauważalne, nie sprawiają problemów. Kiedy dochodzi do zaburzenia prawidłowej równowagi flory bakteryjnej, wtedy mamy do czynienia z zakażeniem pochwy. Ciało,,informuje" nas o tym przykrymi dolegliwościami np. upławami. Jakie mogą być rodzaje upławów? Czym mogą być one wywołane? Najczęstszą przyczyną upławów są infekcje grzybicze. Bakterie kwasu mlekowego i grzyby to najwięksi konkurenci. Gdy bakterie,,słabną", zaczynają namnażać się grzyby. Na kolejnych miejscach wymieniłbym zakażenia bakteryjne (bacterial vaginosis), zakażenia rzęsistkiem pochwowym, stany zapalne wywołane niewłaściwą higieną. Zmniejszenie odporności organizmu w trakcie lub po kuracjach antybiotykowych są najczęstszą przyczyną powstawania grzybic pochwy. Choroby przewlekłe, na przykład, cukrzyca także sprzyjają powstawaniu grzybic, ale także zmiany w gospodarce hormonalnej wywołane ciążą, antykoncepcją hormonalną, okres menopauzy. Co oznacza pojęcie,,vaginosis"? Vaginosis to zaburzenie naturalnego ekosystemu pochwy, zaburzenie równowagi - brak dominującej roli bakterii Lactobacillus. W wydzielinie pojawiają się liczne strzępki grzybni oraz inne bakterie. Towarzyszą przykre dolegliwości - upławy, świąd, pieczenie. Natomiast vaginitis to zapalenie pochwy, określenie dotyczące procesu zapalnego w obrębie tkanek pochwy. Często te dwa pojęcia są mylnie zamieniane - to bardzo podobne stany i jeden zawiera opis drugiego, ale vagintis to medyczny,,stan zapalny pochwy", a vaginosis to zaburzenie ekosystemu pochwy objawiające się upławami. Bacterial vaginosis można zdefiniować jako zakażenie autogenne czyli dotyczące zmian stosunków ilościowych i jakościowych własnej flory bakteryjnej pochwy. Niestety, obecnie nie znamy skutecznych metod zapobiegania występowania BV, więc trzeba je leczyć Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone. str. 2/7

3 Jak postępować z upławami? W pierwszej kolejności kobieta ma dostęp do leków doraźnych - leków bez recepty. Leki te potrafią ograniczyć rozwój patologicznej flory bakteryjnej w pochwie - działają w dość szerokim spektrum antybakteryjnym i przeciwgrzybicznym. W dalszej kuracji kobieta powinna pamiętać o przywróceniu naturalnego ekosystemu pochwy czyli korzystaniu ze środków zmniejszających ph pochwy, ale także stosować preparaty zawierające bakterie kwasu mlekowego - obecnie w formie dopochwowej i doustnej. Jeśli te sposoby nie przynoszą spodziewanego efektu lub nawroty upławów są zbyt częste, konieczna jest wizyta u lekarza i zbadanie przyczyny. Niezbędne może okazać się podanie antybiotyków lub innych leków przeciwbakteryjnych i przeciwgrzybicznych. W jaki sposób można przywrócić pochwie naturalny ekosystem? Wykorzystać możemy preparaty do higieny intymnej lub preparaty dostępne bez recepty, które zmniejszają ph w pochwie. Można wykorzystać lek dostępny bez recepty zawierający oczyszczający polikrezulen. Ważne, by dodatkowo podawać preparaty zawierające szczepy bakteri Lactobacillus w formie dopochwowej lub doustnej. Czym jest polikrezulen? Polikrezulen działa wybiórczo na białka tkanek martwiczo i chorobowo zmienionych. Niskie ph preparatu niszczy bakterie, grzyby i pierwotniaki. Powodując silny skurcz naczyń hamuje krwawienie. Zakres działania przeciwbakteryjnego i przeciwgrzybicznego preparatów z polikrezulenem jest bardzo szeroki. Leczy zapalenia, zakażenia i uszkodzenia tkanek pochwy i szyjki macicy, upławy pochodzenia bakteryjnego, grzybiczego i rzęsistkowego. A profilaktyka? Profilaktyka to przede wszystkim niedopuszczanie do sytuacji, w której prawidłowe szczepy bakterii Lactobacillus w pochwie kobiet będą wypierane przez inne bakterie lub grzyby. A więc raczej lista rzeczy, których mamy nie robić. Dla ekosystemy pochwy zagrożeniem są często wykonywane irygacje bo wypłukują wydzielinę pochwową z zawartymi w niej bakteriami, kwasem mlekowym i innymi potrzebnymi substancjami. Podobnie, stałe używanie tamponów, leki hormonalne, antykoncepcyjne, syntetyczna bielizna. Jakie mogą być powikłania nieleczonych upławów? Na pierwszym miejscu może być dyskomfort - szczególnie po współżyciu. Należy pamiętać także o możliwości zakażenie partnera, ale także o rozprzestrzenieniu się zakażenia na wyższe partie układu rozrodczego kobiety czyli na zakażeniu w obrębie macicy i przydatków. Taki stan może w skrajnych sytuacjach doprowadzić do niepłodności. Trzeba też pamiętać o groźnych powikłaniach ciąży - zakażenia mogą prowokować przedwczesne pęknięcia błon płodowych i w konsekwencji doprowadzać do poronień lub porodów przedwczesnych. Zakażenia streptokokami grupy B mogą być bardzo groźne dla noworodków - ostatnio wielokrotnie opisywano sytuację bardzo masywnych zakażeń noworodków tymi bakteriami, które kończyły się nawet zgonami dzieci. Przewlekłe, nieleczone zapalenia mogą sprzyjać powstawaniu nadżerki szyjki macicy, a w dalszych etapach nawet raka szyjki macicy. Czy upławy mogą być oznaką raka szyjki macicy? Tak, ale nie jest to objaw typowy. Nie należy absolutnie wiązać upławów z rakiem - to dwa oddzielne tematy. Nie wolno prowokować kobiety do skojarzeń -,,jeśli nie mam upławów, to jest OK.", ani też do przekonania -,,mam upławy, więc może to być rak". Media nie mogą próbować, Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone. str. 3/7

4 nie wolno im, łączyć tych dwóch haseł, bo efektem będzie albo brak kontroli okresowej -,,bo nie mam upławów", albo wywołanie strachu u każdej pacjentki z upławami -,,pewnie mam raka". Czy wiadomo skąd się bierze nadżerka? Nie do końca. Gdyby było to całkowicie wiadome, to leczylibyśmy przyczynę, a my obecnie skupiamy się na leczeniu skutku. Kobiety poddają się badaniom kontrolnym, aby sprawdzić, czy nadżerka się pojawiła. Oczywiście, przypuszczamy, że pewne sytuacje sprzyjają jej wystąpieniu i dlatego możemy mówić o profilaktyce nadżerki. Ale nie możemy mówić, że potrafimy ten problem kontrolować. Nadżerki mogą powodować przewlekłe stany zapalne, nieleczone upławy, zakażenie wirusem HPV - uważane dziś za najważniejszą przyczynę raka szyjki macicy. Spodziewamy się, że to właśnie ten wirus stymuluje komórki do takiego właśnie zwariowanego zachowania. W tym kierunku idzie współczesna ginekologia - jeżeli nie da się wirusa usunąć, to może da się ochronić przed zakażeniem tym wirusem. Czyli szczepienia. Ale jeżeli szczepić, to kobiety młode, które jeszcze nie zostały zakażone tym wirusem. Najprawdopodobniej sensowne będzie szczepienie dziewczynek. Tak jak się szczepimy na różyczkę, tak będziemy się szczepić na wirusa HPV. Jeśli kobieta zarażona jest tym wirusem, szczepienie nie ma sensu, natomiast leki przeciwwirusowe nie są w stanie współcześnie tego wirusa całkowicie usunąć. Skuteczne leki przeciwwirusowe hamują rozwój wirusa w momencie jego rozkwitu, kiedy on się,,budzi i namnaża", ale za pół roku, za rok on znów może się,,obudzić". Dlatego szczepionki będą ważne dla kobiet, które jeszcze nie uległy zakażeniu. Jak często u kobiet występuje wirus HPV wywołujący raka szyki macicy? Szacuje się że brodawczakiem, czyli wirusem HPV, zarażona jest większość kobiet współżyjących seksualnie. U większości z nich za pomocą bardzo czułych technik można wykryć tego wirusa. Wirus HPV jest powszechny. Ale tylko u kilku procent dochodzi do ekspresji wirusa, czyli do powstania brodawek zauważanych przez pacjentki. Z tych kilku procent zaledwie kilka kolejnych procent są to podtypy kancerogenne czyli te którym przypisuje się szczególne właściwości do stymulacji powstawania raka. Oczywiście w tej grupie kobiet zaledwie u niewielkiego odsetka dojdzie do powstania nowotworu. Aktywna forma brodawczaka, czyli wyraźne zmiany w okolicach warg sromowych lub pochwy, jest wskazaniem do zakończenia ciąży drogą cięcia cesarskiego. Wirusa nie da się całkowicie wyeliminować z organizmu, brodawki można jedynie usunąć laserem lub chirurgicznie. W fazie,,przebudzenia" wirusa skuteczne są leki przeciwwirusowe, ale po okresie jego aktywnego namnażania wirus pozostaje uśpiony w organizmie i w takiej formie jest praktycznie nie do usunięcia. Czy mężczyźni też mają wirusa brodawczaka? Mają, ale nie ma u nich takiego ryzyka, jakim jest rak szyjki macicy. Czym właściwie jest szyjka macicy? Jest to tak jakby zawór, który prowadzi do wnętrza macicy. Coś co oddziela wnętrze macicy od pochwy. A na czym polega badanie kolposkopowe szyjki macicy? Kolposkopia to współcześnie coraz rzadziej wykonywane badanie polegające na oglądaniu tarczy szyjki macicy pod dużym powiększeniem mikroskopowym. Badanie to wykonuje się, gdy istnieje podejrzenie raka. Jest badaniem uzupełniającym pomagającym zlokalizować miejsce do pobrania wycinków do dalszego badania histopatologicznego. Ja się spotkałam z tym terminem w odniesieniu do brodawczaka właśnie, czyli szukaniem Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone. str. 4/7

5 początków kłykcin, w początkowym stadium rozwoju. Chodzi o kłykciny kończyste. Jest to choroba wywołana infekcją wirusem HPV. Na początku infekcji, do której najczęściej dochodzi po kontakcie seksualnym, pojawiają się pojedyncze, punkcikowate pęcherzyki, potem drobne brodawki. Zmiany szybko rozprzestrzeniają się i zajmują większe powierzchnie. Pojawiają się na skórze w okolicy krocza, warg sromowych. Z czasem formują się grupy narośli i zmiany przybierają postać typowych, kilkumilimetrowych brodawek koloru bladej skóry. Jest też termin kłykciny płaskie - dotyczy on większych, grudkowych zmian o średnicy powyżej 7 mm, ale to jest objaw kiły. Zmiany takie są bardzo zaraźliwe. Kłykciny kończyste są znacznie mniejsze, są to brodawki nie przekraczające kilku milimetrów. Ich zakaźność występuje w pierwszym etapie ich formowania, w kilka tygodni. Po tym okresie brodawki przestają rosnąć, pacjentka nie odczuwa już dolegliwości takich jak świąd czy pieczenie, ale zmiany te pozostają na skórze. Najczęściej w takiej postaci pacjentki trafiają do ginekologa z prośbą o usunięcie,,brzydko" wyglądających narośli. Usuwa się je mechanicznie poprzez wypalanie laserem lub wymrażanie. Można też bardzo delikatnie smarować je bardzo silnymi preparatami podofiliny, ale należy uważać, aby nie uszkodzić - wypalić okolicznych zdrowych fragmentów skóry. Dlatego, jeśli występują w miejscach trudno dostępnych lepiej, by zrobił to lekarz. Czy rak szyjki macicy to największe zagrożenie,,tylko dla kobiet"? Najczęściej występującą formą raka jest rak piersi, następny jest dopiero rak szyjki macicy i rak jajnika. O raku piersi powiedziano już chyba wszystko, porozmawiajmy więc o jajnikach - jakie są plusy i minusy dla kobiety wynikające z tego, że ma jajniki? To jest kwestia dyskusyjna, czy można mówić o plusach i minusach posiadania narządów. Jajnik to niewielki narząd położony w pobliżu macicy o wielkim znaczeniu dla zdrowia i prawidłowego funkcjonowania kobiety. Wielkością nie przekracza małej śliwki mm na 10x15 mm. W obrazie USG widać w nich kilka drobnych pęcherzyków o średnicach kilku milimetrów i często jeden dominujący, który stopniowo rośnie w danym cyklu do rozmiarów ok. 20 mm i pęka około połowy cyklu uwalniając komórkę jajową. Ten moment nazywamy owulacją. Jajniki to podstawowy narząd, w którym kształtują się kobiece hormony takie, jak estradiol, progesteron, ale także testosteron. Estriol - jeden z kobiecych estrogenów - jest metabolizowany w tkance tłuszczowej. To między innymi dzięki temu, że kobieta wchodząc w okres dojrzałości płciowej osiąga pewną krytyczna masę ciała około kilogramów, zgromadzona tkanka tłuszczowa bierze udział w syntezie hormonów płciowych i rozpoczynają się krwawienia miesiączkowe. Stąd wiele kobiet, które zaczynają się drastycznie odchudzać i przekraczają magiczna barierę 45 kg, mogą przestać miesiączkować. To właśnie dlatego, że jest zbyt mało tkanki tłuszczowej. Jajniki są niezbędne, ale nie są jedynym narządem, który uczestniczy w syntezie estrogenów. Ale, niestety, jak każdy narząd, jajniki także chorują. Jednym z częstszych zaburzeń funkcji jajnika jest zespół policystyczny jajników. Zespół ten czasami przybiera formę praktycznie niezauważalną dla pacjentki, czasami objawy zaburzeń funkcji jajników są obserwowane jako kłopoty z regularnymi miesiączkami, kłopoty z cerą, tendencja do przetłuszczających się włosów, pojawienie się zarostu nad wargą górną i dolną, w okolicy brodawek sutkowych, poniżej pępka, w okolicy lędźwiowej czy też na udach. Czasami zaburzenia te są na tyle poważne, że prowadzą do dużych trudności w zajściu w ciążę, a nawet do bezpłodności. Na szczęście współcześnie, jeśli taka dolegliwość jest dobrze zdiagnozowana, dość skutecznie można,,zmusić" jajniki do prawidłowej pracy - cofają się wtedy objawy,,kosmetyczne". Można także skutecznie sprowokować jajnik do owulacji, dzięki temu wraca płodność. Na szczęście te problemy z jajnikami nie zagrażają życiu Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone. str. 5/7

6 kobiety. Jak wygląda jajnik policystyczny? Czy w ginekologii istnieje definicja policystycznego jajnika? Trudno mówić o precyzyjnej definicji policystycznego jajnika. Typowe objawy chorobowe to powiększenie wymiarów jajnika i większa liczba drobnych pęcherzyków układających się w sposób typowy na obwodzie jajnika. W badaniu USG czasami jest też zauważalne pogrubienie torebki jajnika. Zdarza się też, iż badanie USG daje obraz jajnika typowo policystycznego, a organizm funkcjonuje normalnie, kobieta nie odczuwa żadnych dolegliwości i zachodzi w ciążę za pierwszym razem, jeśli ma takie plany. Czasem zdarza się tak, że każdy jajnik wygląda zupełnie przyzwoicie, a nasilenie objawów typowych dla zespołu PCO jest znaczne. Dzieje się tak dlatego, iż wygląd jajnika i jego funkcja nie zawsze są zbieżne. Najczęściej jednak przy jajniku policystycznym obserwuje się zwiększony poziom testosteronu. Ale należy też pamiętać, że występujące zewnętrzne objawy to wypadkowa ilości danego hormonu, ale także siły z jaką tkanki reagują na jego obecność. Dlatego moim zdaniem, coraz mniejszą rolę należy przypisywać wyłącznie oznaczaniu poziomu testosteronu, ale należy zwrócić uwagę na efekty jego działania. Niestety, badanie liczby receptorów dla testosteronu w tkankach jest możliwe, ale praktycznie niedostępne do szerokiego zastosowania. Oznaczenie poziomu testosteronu jest współcześnie niezwykle prostym, zautomatyzowanym badaniem. Wystarczy mała próbka krwi i w kilkanaście minut automaty laboratoryjne potrafią oznaczyć poziom tego hormonu. Oznaczanie liczby receptorów nie jest już takie proste. Może kiedyś? Czy podwyższony poziom testosteronu kobieta ma tylko wtedy, gdy występują u niej policystyczne jajniki? Czy stawiamy tu znak równości? Czy może być też tak, że jajniki nie są policystyczne, a kobieta ma podwyższony poziom testosteronu i problemy z płodnością? W ogromnej większości przypadków wysoki poziom testosteronu można łączyć z zaburzeniami dotyczącymi funkcji jajników. U wielu kobiet niemożliwa do wytyczenia jest granica, kiedy możemy mówić o policystycznym jajniku, a kiedy nie. Tym bardziej, że widzimy taki obraz budowy jajników u co najmniej kilkunastu procent kobiet. Już sama nazwa - zespół policystycznych jajników - zawiera w sobie tę wątpliwość, czy to jest jeszcze uroda, czy już choroba. Ta granica jest bardzo płynna. Jeśli kobieta ma lekki meszek nad górną wargą i miesiączki co dni - czy to jest choroba? Nie, to jest jej uroda. Ale jeśli z tego powodu ma problemy z zajściem w ciążę, to można już mówić o chorobie. Nie ma precyzyjnej i jednoznacznej definicji, kiedy możemy mówić jeszcze o urodzie, a kiedy już o chorobie czyli o zespole policystycznych jajników. W chwili, kiedy dolegliwości związane z funkcją jajnika zaczynają dominować, to taki stan należy nazwać chorobą i podjąć leczenie. Są różne metody leczenia tej przypadłości. To kobieta może zdecydować czy chce tylko sobie poprawić kwestie samopoczucia i estetyczne, czy bardziej jej zależy na zajściu w ciążę. Czy kobieta może sama u siebie zdiagnozować zbyt wysoki poziom testosteronu? Pierwszym sygnałem zwiększonego wydzielania testosteronu mogą być nieregularne okresy, ale także kłopoty kosmetyczne, np. występowanie owłosienia w miejscach nietypowych dla kobiety, czyli na górnej i dolnej wardze, w okolicy brodawek sutkowych, poniżej pępka i na udach. Częstymi kłopotami kosmetycznymi są też przetłuszczające się nadmiernie włosy i trądzik. A podudzia? Nie. Owłosienie podudzia u kobiety to kwestia jej urody - nadmiernego owłosienia tej okolicy nie należy wiązać z zaburzeniami hormonalnymi. A czy możemy stosować jakąś profilaktykę tych chorób, które zagrażają zdrowiu i życiu, np Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone. str. 6/7

7 nowotworów jajników? Przy nowotworach zaburzenia w pracy jajników bardzo późno o sobie dają znać. Praktycznie jedyną dostępną i skuteczną metodą oceny i monitoringu jajników jest badanie USG sondą waginalną lub ocena wyglądu jajnika przy okazji każdej operacji brzusznej. Dlatego tak ważne jest, by nie tylko raz na rok lub na dwa lata robić cytologię szyjki macicy, ale także by wykonywać przy tej okazji USG jajników. Obecnie w prawie każdym gabinecie ginekologicznym istniej możliwość wykonania kompletu badań. Czy to badanie daje 100 procent pewności? W medycynie nie ma badań, które są,,pewne na 100%". Zawsze mamy cień wątpliwości lub błysk nadziei. Są pewne cechy, które świadczą o dolegliwości, które widać w badaniu, są też pewne objawy, które odczuwa pacjentka. Nie ma w medycynie takich markerów, które pozwalałyby w stu procentach dać pewność zdrowia. Czasami zdarza się, że marker nowotworowy jest podwyższony, a to tylko stan zapalny. Oczywiście miałem kilka takich pacjentek, którym ze względu na,,podejrzanie wyglądający" obraz w badaniu USG zlecono oznaczenie markera CA wynik był nieprawidłowy, a później w trakcie operacji znajdywano tylko stan zapalny, infekcję bakteryjną. Bywa też odwrotnie, że marker jest w normie, a mimo to zmiana nowotworowa atakuje jajnik. Dlatego marker nigdy w 100% niczego nie gwarantuje. Stąd też, w każdej sytuacji, kiedy jest możliwość kontroli jajników - na przykład podczas cięcia cesarskiego - należy taką ocenę przeprowadzić. Niesprawdzeni jajników przy takiej okazji jest błędem lekarskim. To jest najlepsza możliwość, żeby ich dotknąć i zobaczyć, czy na powierzchni nie widać pierwszych objawów choroby. Podobnie w trakcie innych operacji chirurgicznych, np. lakroskopii. Chirurdzy zawsze mają obowiązek obejrzenia jajników. Jak powiedziałem wcześniej, jajniki późno dają objawy odczuwalne przez pacjentkę. Ból, powiększenie obwodu brzucha to często okres, kiedy dochodzi już do powstawania przerzutów nowotworu. Dziękuję za rozmowę Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone. str. 7/7

Wirus HPV przyczyny, objawy i leczenie

Wirus HPV przyczyny, objawy i leczenie Wirus HPV przyczyny, objawy i leczenie Spis treści: 1. 2. 3. 4. 5. Informacje ogólne Przyczyny Objawy Leczenie Rodzaje HPV Informacje ogólne Wirus brodawczaka ludzkiego (HPV Human Papilloma Virus) stanowi

Bardziej szczegółowo

SCHORZENIA POCHWY I ICH ZAPOBIEGANIE. Poradnik dla pacjentki o diagnozowaniu i leczeniu chorób pochwy

SCHORZENIA POCHWY I ICH ZAPOBIEGANIE. Poradnik dla pacjentki o diagnozowaniu i leczeniu chorób pochwy SCHORZENIA POCHWY I ICH ZAPOBIEGANIE Poradnik dla pacjentki o diagnozowaniu i leczeniu chorób pochwy Praktycznie każda kobieta odczuwa czasami dolegliwości w obrębie intymnych części ciała. Wpływają one

Bardziej szczegółowo

Kłykciny kończyste przyczyny, objawy i leczenie

Kłykciny kończyste przyczyny, objawy i leczenie Kłykciny kończyste przyczyny, objawy i leczenie Spis treści: 1. 2. 3. 4. Informacje ogólne Przyczyny Objawy Leczenie 1. Informacje ogólne co to są kłykciny kończyste? Kłykciny kończyste są to małe, cieliste

Bardziej szczegółowo

Pytania z zakresu ginekologii i opieki ginekologicznej

Pytania z zakresu ginekologii i opieki ginekologicznej Pytania z zakresu ginekologii i opieki ginekologicznej - 2017 1. Proszę wymienić zagrożenia zdrowotne dla kobiety jakie mogą wystąpić w okresie okołomenopauzalnym. 2. Proszę omówić rolę położnej w opiece

Bardziej szczegółowo

Co mogę zrobić, aby ochronić się przed rakiem szyjki macicy i innymi chorobami powodowanymi przez HPV*? Wszystko, co mogę

Co mogę zrobić, aby ochronić się przed rakiem szyjki macicy i innymi chorobami powodowanymi przez HPV*? Wszystko, co mogę Co mogę zrobić, aby ochronić się przed rakiem szyjki macicy i innymi chorobami powodowanymi przez HPV*? Wszystko, co mogę Mam tyle marzeń co zrobić, aby je ochronić? Wszystko, co mogę. Marzenia są po to,

Bardziej szczegółowo

Profilaktyka raka szyjki macicy

Profilaktyka raka szyjki macicy Profilaktyka raka szyjki macicy Lek. Dominika Jasińska-Stasiaczek Katowice, 04.07.2015 Co to jest szyjka macicy? Macica zbudowana jest z trzonu i szyjki. Szyjka macicy składa się z części brzusznej i z

Bardziej szczegółowo

Jakie są objawy zespołu policystycznych jajników?

Jakie są objawy zespołu policystycznych jajników? 3 Jakie są objawy zespołu policystycznych jajników? Najważniejsze punkty zu kobiet występuje różne nasilenie objawów; u niektórych objawy mogą być ciężkie, u innych nieznaczne. zobjawami zespołu PCOS mogą

Bardziej szczegółowo

HPV......co to jest?

HPV......co to jest? HPV......co to jest? HPV- wirus brodawczaka ludzkiego Wirus z rodziny papillomawirusów. Szacuje się, że istnieje od 100 do 200 typów tego wirusa, które wywołują różne choroby. CHOROBY WYWOŁYWANE PRZEZ

Bardziej szczegółowo

TROSKA O SIEBIE I SWOJE ZDROWIE

TROSKA O SIEBIE I SWOJE ZDROWIE TROSKA O SIEBIE I SWOJE ZDROWIE Troska o siebie i swoje zdrowie Dlaczego powinnam leczyć zakażenie w pochwie? Dlaczego powinnam dbać o siebie? Ponieważ nikt inny tego za mnie nie zrobi. Niektóre nieleczone

Bardziej szczegółowo

Weronika Dmuchowska I Liceum Ogólnokształcące im. Marii Skłodowskiej-Curie w Starogardzie Gdańskim

Weronika Dmuchowska I Liceum Ogólnokształcące im. Marii Skłodowskiej-Curie w Starogardzie Gdańskim Weronika Dmuchowska I Liceum Ogólnokształcące im. Marii Skłodowskiej-Curie w Starogardzie Gdańskim Szeroko rozpowszechniony wirus, który występuje w około 100 typach, z czego 30 może być niebezpieczne

Bardziej szczegółowo

Rekomendacje dotyczące diagnostyki i leczenia niepłodności

Rekomendacje dotyczące diagnostyki i leczenia niepłodności Rekomendacje dotyczące diagnostyki i leczenia niepłodności Polskie Towarzystwo Ginekologiczne Polskie Towarzystwo Medycyny Rozrodu 2012 Polskie Towarzystwo Ginekologiczne i Polskie Towarzystwo Medycyny

Bardziej szczegółowo

(Nie)przychodzi Polka do lekarza

(Nie)przychodzi Polka do lekarza ()przychodzi Polka do lekarza Wyniki badania Kontakt: Aneta Jaworska Tel. +48 +48 (22) 592 63 00 e-mail: aneta.jaworska@grupaiqs.pl Z badania omnibusowego IQS96, przeprowadzonego przez instytut badawczy

Bardziej szczegółowo

Badanie przesiewowe szyjki Badanie przesiewowe szyjki macicy: Kolposkopia

Badanie przesiewowe szyjki Badanie przesiewowe szyjki macicy: Kolposkopia Polish translation of Cervical screening: the colposcopy examination (January 2013) Badanie przesiewowe szyjki Badanie przesiewowe szyjki macicy: Kolposkopia Poradnik zaktualizowany Page 2 Dlaczego powinnam

Bardziej szczegółowo

Uratuj swoje zdrowie i życie!

Uratuj swoje zdrowie i życie! PRZECZYTAJ, PRZEKONAJ SIĘ! Zrób badanie cytologiczne. Uratuj swoje zdrowie i życie! MATERIAŁY INFORMACYJNE NA TEMAT PROFILAKTYKI RAKA SZYJKI MACICY www.wok.wroclaw.pl W wielu krajach dzięki zorganizowanym,

Bardziej szczegółowo

Profilaktyka raka szyjki macicy

Profilaktyka raka szyjki macicy Profilaktyka raka szyjki macicy Rak szyjki macicy jest szóstym, co do częstości, nowotworem u kobiet w Polsce. Każdego roku odnotowuje się ok. 3500 nowych przypadków zachorowań. Rocznie ok. 1700 kobiet,

Bardziej szczegółowo

PRACA ZALICZENIOWA Z PRAKTYK ZAWODOWYCH ODDZIAL GINEGOLOGICZNO POŁOŻNICZY

PRACA ZALICZENIOWA Z PRAKTYK ZAWODOWYCH ODDZIAL GINEGOLOGICZNO POŁOŻNICZY W.S.H.E w Łodzi Kierunek Pielęgniarstwo Poziom B Mariola Krakowska Nr Albumu 42300 PRACA ZALICZENIOWA Z PRAKTYK ZAWODOWYCH ODDZIAL GINEGOLOGICZNO POŁOŻNICZY TEMAT PRACY: UDZIAŁ PIELĘGNIARKI W PROFILAKTYCE

Bardziej szczegółowo

FORMULARZ DLA PARY Z PROBLEMEM NIEPŁODNOŚCI

FORMULARZ DLA PARY Z PROBLEMEM NIEPŁODNOŚCI Dodatkowe informacje: FORMULARZ DLA PARY Z PROBLEMEM NIEPŁODNOŚCI DANE OSOBOWE lek. med. Laura Grześkowiak Data wypełnienia: Imiona (męża i żony):.. Nazwisko(a):. Adres:... Tel. kontaktowy: PESEL: CZĘŚD

Bardziej szczegółowo

Kobieta współczesna - O CZYM WIEDZIEĆ POWINNA BEZPŁATNE BADANIE CYTOLOGICZNE DLA KAŻDEJ POLKI

Kobieta współczesna - O CZYM WIEDZIEĆ POWINNA BEZPŁATNE BADANIE CYTOLOGICZNE DLA KAŻDEJ POLKI POPULACYJNY PROGRAM PROFILAKTYKI I WCZESNEGO WYKRYWANIA RAKA SZYJKI MACICY Kobieta współczesna - O CZYM WIEDZIEĆ POWINNA KAMPANIA SPOŁECZNA BEZPŁATNE BADANIE CYTOLOGICZNE DLA KAŻDEJ POLKI w wieku od 25-59

Bardziej szczegółowo

CHOROBY PRZENOSZONE DROGĄ PŁCIOWĄ (STI)

CHOROBY PRZENOSZONE DROGĄ PŁCIOWĄ (STI) TEMAT: CHOROBY PRZENOSZONE DROGĄ PŁCIOWĄ (STI) CELE: Przekazanie wiedzy dotyczącej definicji chorób przenoszonych drogą płciową Omówienie chorób przenoszonych drogą płciową z podziałem na rodzaje Omówienie

Bardziej szczegółowo

Jak ustalić datę poczęcia?

Jak ustalić datę poczęcia? Jak ustalić datę poczęcia? Ciąża rozpoczyna się w chwili zapłodnienia komórki jajowej. Czy jest możliwe dokładne wyznaczenie dnia w którym do tego doszło? Istnieją kalkulatory, które obliczają prawdopodobną

Bardziej szczegółowo

WYBIERZ ŻYCIE PIERWSZY KROK EDYCJA 2015 / 2016

WYBIERZ ŻYCIE PIERWSZY KROK EDYCJA 2015 / 2016 WYBIERZ ŻYCIE PIERWSZY KROK EDYCJA 2015 / 2016 Opracowanie: mgr Barbara Szlendak Samodzielne Stanowisko Pracy ds. Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia PSSE w Głogowie HPV (Human Papilloma Virus) to skrócona

Bardziej szczegółowo

Epidemiologia raka szyjki

Epidemiologia raka szyjki Epidemiologia raka szyjki W 2004 roku na raka szyjki macicy (kanału łączącego trzon macicy z pochwą) zachorowało blisko 3 500 Polek, a prawie 2 000 zmarło z jego powodu. Wśród wszystkich zachorowań kobiet

Bardziej szczegółowo

your smear test results

your smear test results Wyniki badania cytologicznego your smear test results Informacje szczegółowe explained POLISH Twój ostatni wynik badania cytologicznego wykazał pewne nieprawidłowości. Niniejsza ulotka wyjaśnia, co oznacza

Bardziej szczegółowo

DIGITAL MEDICINE IN THE FUTURE

DIGITAL MEDICINE IN THE FUTURE 1 I Gdańskie prezentacje kolposkopowe- atlas multimedialny XIV. Konrad Florczak, Janusz Emerich, Ewa Żmudzińska Wcześnie wykryty rak szyjki macicy w zdecydowanej większości przypadków jest wyleczalny.

Bardziej szczegółowo

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjentki

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjentki Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjentki invag Kapsułki dopochwowe, twarde Nie mniej niż 10 9 CFU* bakterii kwasu mlekowego: 25% Lactobacillus fermentum 57A, 25% Lactobacillus plantarum

Bardziej szczegółowo

Badanie przesiewowe szyjki macicy: zbadaj się na zdrowie! Poradnik zaktualizowany

Badanie przesiewowe szyjki macicy: zbadaj się na zdrowie! Poradnik zaktualizowany Badanie przesiewowe szyjki macicy: zbadaj się na zdrowie! Poradnik zaktualizowany Page 2 Ulotka zawiera informacje o programie badań przesiewowych szyjki macicy w Irlandii Północnej. Dzięki niej zrozumie

Bardziej szczegółowo

Wczesna diagnostyka chorób nowotworowych Rak szyjki macicy. lek. Agnieszka Wrzesińska

Wczesna diagnostyka chorób nowotworowych Rak szyjki macicy. lek. Agnieszka Wrzesińska Wczesna diagnostyka chorób nowotworowych Rak szyjki macicy lek. Agnieszka Wrzesińska Sytuacja epidemiologiczna na świecie i w Polsce Epidemiologia raka szyjki macicy Rak szyjki macicy jest DRUGIM po raku

Bardziej szczegółowo

Plastyka warg sromowych, labioplastyka. Warianty usługi: estetyka.luxmed.pl

Plastyka warg sromowych, labioplastyka. Warianty usługi: estetyka.luxmed.pl Plastyka warg sromowych, labioplastyka Plastyka warg sromowych to chirurgiczna korekta ich kształtu, wielkości i estetyki. Zabieg wykonuje się zarówno na wargach sromowych mniejszych, jak i większych,

Bardziej szczegółowo

3. Profilaktyka raka szyjki macicy

3. Profilaktyka raka szyjki macicy 3. Profilaktyka raka szyjki macicy Rak szyjki macicy Na świecie, każdego roku, na raka szyjki macicy zapada około 500 000 kobiet. W Europie, co 18 minut z powodu raka szyjki macicy umiera kobieta. Co roku

Bardziej szczegółowo

Ginekologia i położnictwo - opis przedmiotu

Ginekologia i położnictwo - opis przedmiotu Ginekologia i położnictwo - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Ginekologia i położnictwo Kod przedmiotu 12.0-WL-Lek-GiPoł Wydział Wydział Lekarski i Nauk o Zdrowiu Kierunek Lekarski Profil

Bardziej szczegółowo

Ocena i interpretacja obrazu mikroskopowego oraz innych czynników określających stopien czystości pochwy

Ocena i interpretacja obrazu mikroskopowego oraz innych czynników określających stopien czystości pochwy 9.5 Stopień czystości pochwy Ocena i interpretacja obrazu mikroskopowego oraz innych czynników określających stopien czystości pochwy Czynnik Liczba/Interpretacja/Uwagi Preparat barwiony metodą Grama Przypadek

Bardziej szczegółowo

Ryzykowne zachowania seksualne aspekt medyczny

Ryzykowne zachowania seksualne aspekt medyczny Konferencja naukowa Wychowanie seksualne w szkole cele, metody, problemy. Lublin, 10 marca 2014 r. Ryzykowne zachowania seksualne aspekt medyczny dr n.med Ewa Baszak-Radomańska Gabinety TERPA ryzykowne

Bardziej szczegółowo

Zakażenia wywołane przez paciorkowce z grupy A. Informacje dla pacjentów

Zakażenia wywołane przez paciorkowce z grupy A. Informacje dla pacjentów Zakażenia wywołane przez paciorkowce z grupy A. Informacje dla pacjentów Health Protection Scotland Co to są zakażenia wywołane przez paciorkowce z grupy A? Paciorkowce z grupy A (ang. Group A Streptococcus,

Bardziej szczegółowo

[logo Rządu Walii] www.cymru.gov.uk. Twój poradnik na temat szczepienia przeciwko wirusowi brodawczaka ludzkiego (HPV) Pokonać raka szyjki macicy

[logo Rządu Walii] www.cymru.gov.uk. Twój poradnik na temat szczepienia przeciwko wirusowi brodawczaka ludzkiego (HPV) Pokonać raka szyjki macicy [logo Rządu Walii] www.cymru.gov.uk Twój poradnik na temat szczepienia przeciwko wirusowi brodawczaka ludzkiego (HPV) Pokonać raka szyjki macicy Co to jest rak szyjki macicy? Ten typ raka rozwija się w

Bardziej szczegółowo

Urząd Miasta Bielsko-Biała - um.bielsko.pl Wygenerowano: /14:05:17 WYGRAJ Z RAKIEM KORZYSTAJ Z BADAŃ PROFILAKTYCZNYCH

Urząd Miasta Bielsko-Biała - um.bielsko.pl Wygenerowano: /14:05:17 WYGRAJ Z RAKIEM KORZYSTAJ Z BADAŃ PROFILAKTYCZNYCH WYGRAJ Z RAKIEM KORZYSTAJ Z BADAŃ PROFILAKTYCZNYCH Październik jest miesiącem walki z rakiem piersi. To dobra okazja, by zachęcić wszystkie Panie do profilaktyki nie tylko nowotworów piersi, ale także

Bardziej szczegółowo

U połowy kobiet, które chorowały na grzybicę pochwy, nawrót zakażenia zdarza się co najmniej jeszcze raz.

U połowy kobiet, które chorowały na grzybicę pochwy, nawrót zakażenia zdarza się co najmniej jeszcze raz. 1 Swędzenie pochwy? Jak leczyć grzybicę pochwy. Pevaryl Ekonazol Grzybicę pochwy często uważa się za problem zbyt intymny, aby o nim mówić. Niniejszą broszurkę, opracowaną przez firmę Janssen-Cilag, warto

Bardziej szczegółowo

Badanie przesiewowe szyjki macicy: Objaśnienie wyników. Poradnik zaktualizowany

Badanie przesiewowe szyjki macicy: Objaśnienie wyników. Poradnik zaktualizowany Badanie przesiewowe szyjki macicy: Objaśnienie wyników Poradnik zaktualizowany Page 2 Niniejsza ulotka zawiera objaśnienie wyników badania przesiewowego szyjki macicy, które ma na celu wykrywanie zmian

Bardziej szczegółowo

Profilaktyka Raka Piersi i Raka Szyjki Macicy prezentacja dla uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych

Profilaktyka Raka Piersi i Raka Szyjki Macicy prezentacja dla uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych Profilaktyka Raka Piersi i Raka Szyjki Macicy prezentacja dla uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych 2015-02-03 1 opracowała: Agnieszka Podlaszczak Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna

Bardziej szczegółowo

MAM HAKA NA CHŁONIAKA

MAM HAKA NA CHŁONIAKA MAM HAKA NA CHŁONIAKA CHARAKTERYSTYKA OGÓLNA Chłoniaki są to choroby nowotworowe, w których następuje nieprawidłowy wzrost komórek układu limfatycznego (chłonnego). Podobnie jak inne nowotwory, chłoniaki

Bardziej szczegółowo

Co robię, aby nie zachorować na AIDS? Mateusz Hurko kl. III AG

Co robię, aby nie zachorować na AIDS? Mateusz Hurko kl. III AG Co robię, aby nie zachorować na AIDS? Mateusz Hurko kl. III AG -Czym jest HIV? -HIV jest wirusem. Jego nazwa pochodzi od: H human I immunodeficiency ludzki upośledzenia odporności V virus wirus -To czym

Bardziej szczegółowo

HPV - wirusem brodawczaka ludzkiego

HPV - wirusem brodawczaka ludzkiego HPV - wirusem brodawczaka ludzkiego 1. Zakażenia HPV u ludzi są powszechne. 2. HPV powoduje nabłonkowe zmiany na skórze narządów płciowych i błony śluzową. 3. Większość zakażeń jest łagodna i samoograniczająca

Bardziej szczegółowo

Unikalne połączenie. estradiolu z dydrogesteronem rekomendowane przez PTG 2

Unikalne połączenie. estradiolu z dydrogesteronem rekomendowane przez PTG 2 Unikalne połączenie estradiolu z dydrogesteronem rekomendowane przez PTG 2 W miejscowej terapii estrogenowej. Przedstawiciel podmiotu odpowiedzialnego Kategoria dostępności: Rp OEKOLP (Estriolum) krem

Bardziej szczegółowo

Badania przesiewowe szyjki macicy. Pomoc w podjęciu decyzji

Badania przesiewowe szyjki macicy. Pomoc w podjęciu decyzji Badania przesiewowe szyjki macicy Pomoc w podjęciu decyzji Czym jest rak szyjki macicy? 2 Co powoduje raka szyjki macicy? 2 Na czym polegają badania przesiewowe szyjki macicy? 3 Wyniki badań przesiewowych

Bardziej szczegółowo

Rak piersi to najpowszechniej występujący nowotwór kobiecy w Polsce czy nauka poznała przyczyny powstawania tego nowotworu?

Rak piersi to najpowszechniej występujący nowotwór kobiecy w Polsce czy nauka poznała przyczyny powstawania tego nowotworu? Rak piersi to najpowszechniej występujący nowotwór kobiecy w Polsce czy nauka poznała przyczyny powstawania tego nowotworu? Wiele czynników na które mamy bezpośredni wpływ, zwiększa ryzyko zachorowania

Bardziej szczegółowo

Kodeks Profilaktyki Raka Szyjki Macicy

Kodeks Profilaktyki Raka Szyjki Macicy Kodeks Profilaktyki Raka Szyjki Macicy Spis treści Wstęp 3 Cele Kodeksu Profilaktyki RSM 4 Zasady skutecznej komunikacji z kobietami 5 Czynniki ryzyka rozwoju raka szyjki macicy 6 Badanie cytologiczne

Bardziej szczegółowo

PAMIĘTAJ O ZDROWIU! ZBADAJ SIĘ

PAMIĘTAJ O ZDROWIU! ZBADAJ SIĘ PAMIĘTAJ O ZDROWIU! ZBADAJ SIĘ Przewodnik po programach profilaktycznych finansowanych przez NFZ Lepiej zapobiegać niż leczyć Program profilaktyki chorób układu krążenia Choroby układu krążenia są główną

Bardziej szczegółowo

Warunki realizacji przedsięwzięć w ramach Programu profilaktyki raka szyjki macicy

Warunki realizacji przedsięwzięć w ramach Programu profilaktyki raka szyjki macicy Załącznik nr XI Warunki realizacji przedsięwzięć w ramach Programu profilaktyki raka szyjki macicy Warunki realizacji przedsięwzięć w ramach Programu profilaktyki raka szyjki macicy Program jest skierowany

Bardziej szczegółowo

Przeziębienia - badanie ankietowe dotyczące zagadnień związanych z infekcjami sezonowymi.

Przeziębienia - badanie ankietowe dotyczące zagadnień związanych z infekcjami sezonowymi. Raport z badania ankietowego Przeziębienia - badanie ankietowe dotyczące zagadnień związanych z infekcjami sezonowymi. Strona 1/32 Spis treści Komentarz autora..................................................

Bardziej szczegółowo

PILOTAŻOWY PROGRAM PROFILAKTYKI ZAKAŻEŃ WIRUSEM BRODAWCZAKA LUDZKIEGO (HPV) W GMINIE ZAGNAŃSK NA LATA 2013-2017

PILOTAŻOWY PROGRAM PROFILAKTYKI ZAKAŻEŃ WIRUSEM BRODAWCZAKA LUDZKIEGO (HPV) W GMINIE ZAGNAŃSK NA LATA 2013-2017 Załącznik nr 1 do Uchwały nr 68/2013 Rady Gminy Zagnańsk z dnia 26 sierpnia 2013 roku PILOTAŻOWY PROGRAM PROFILAKTYKI ZAKAŻEŃ WIRUSEM BRODAWCZAKA LUDZKIEGO (HPV) W GMINIE ZAGNAŃSK NA LATA 2013-2017 Autor

Bardziej szczegółowo

Jeśli myślisz. o posiadaniu dziecka po przebytej chorobie nowotworowej, chcemy przekazać Ci potrzebne informacje, które pomogą spełnić to marzenie.

Jeśli myślisz. o posiadaniu dziecka po przebytej chorobie nowotworowej, chcemy przekazać Ci potrzebne informacje, które pomogą spełnić to marzenie. Wstęp Dzięki postępowi medycyny coraz większej liczbie pacjentów udaje się pokonać choroby onkologiczne. W grupie tych pacjentów są również osoby młode, w wieku rozrodczym, które pragną mieć dzieci po

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA Nr II/25/2018 RADY GMINY KOBYLNICA z dnia 29 listopada 2018 roku

UCHWAŁA Nr II/25/2018 RADY GMINY KOBYLNICA z dnia 29 listopada 2018 roku UCHWAŁA Nr II/25/2018 RADY GMINY KOBYLNICA z dnia 29 listopada 2018 roku w sprawie przyjęcia gminnego programu zdrowotnego pn.: Program Profilaktyki Zakażeń HPV w Gminie Kobylnica na lata 2019-2022 Na

Bardziej szczegółowo

KarolinaPiotrowska.com

KarolinaPiotrowska.com LISTA BADAŃ ZADBAJ O SWOJE LIBIDO AKADEMIA SEKSUALNEJ MAMY KarolinaPiotrowska.com Witaj, nazywam się Karolina Piotrowska i jestem psychologiem specjalizującym się w pracy z zaburzeniami seksuologicznymi.

Bardziej szczegółowo

Centrum Medyczne Ostrołęka. dr Piotr Pierzyński. Szanowni Państwo,

Centrum Medyczne Ostrołęka. dr Piotr Pierzyński. Szanowni Państwo, Centrum Medyczne Ostrołęka dr Piotr Pierzyński Szanowni Państwo, Proszę o wydrukowanie i wypełnienie załączonego poniżej formularza wizyty oraz zabranie go ze sobą na konsultację. Proszę też pamiętać o

Bardziej szczegółowo

Rak Jajnika - rozmowa z prof. dr hab. med. Janem Zielińskim

Rak Jajnika - rozmowa z prof. dr hab. med. Janem Zielińskim Rak Jajnika - rozmowa z prof. dr hab. med. Janem Zielińskim Rozmowa z prof. dr hab. med. Janem Zielińskim, prezesem Polskiego Towarzystwa Ginekologii Onkologicznej. Prowadził Tomasz Jakub Abramski Rozmowa

Bardziej szczegółowo

Laserowa epilacja intymna. Warianty usługi: estetyka.luxmed.pl

Laserowa epilacja intymna. Warianty usługi: estetyka.luxmed.pl Laserowa epilacja intymna Laserowa epilacja polega na trwałym usunięciu owłosienia z okolic intymnych. Światło lasera Soprano Ice Platium, zawiera aż trzy różne wiązki (Aleksandryt-775nm, Dioda-810nm,

Bardziej szczegółowo

ZMIANY W ORGANIZMIE SPOWODOWANE PICIEM ALKOHOLU

ZMIANY W ORGANIZMIE SPOWODOWANE PICIEM ALKOHOLU ZMIANY W ORGANIZMIE SPOWODOWANE PICIEM ALKOHOLU ( na podstawie artykułu zamieszczonego na portalu internetowym www.wp.pl zebrał i opracował administrator strony www.atol.org.pl ) Przewlekłe nadużywanie

Bardziej szczegółowo

Cytodiagnostyka i kolposkopia Choroby szyjki macicy. Dr hab. n. med. Ewa Romejko-Wolniewicz

Cytodiagnostyka i kolposkopia Choroby szyjki macicy. Dr hab. n. med. Ewa Romejko-Wolniewicz Cytodiagnostyka i kolposkopia Choroby szyjki macicy Dr hab. n. med. Ewa Romejko-Wolniewicz Nabłonki szyjki macicy tarcza części pochwowej szyjki macicy - nabłonek wielowarstwowy płaski kanał szyjki macicy

Bardziej szczegółowo

Działania niepożądane radioterapii

Działania niepożądane radioterapii Działania niepożądane radioterapii Powikłania po radioterapii dzielimy na wczesne i późne. Powikłania wczesne ostre występują w trakcie leczenia i do 3 miesięcy po jego zakończeniu. Ostry odczyn popromienny

Bardziej szczegółowo

Uchwała nr XXV/206/2013 Rady Gminy Stawiguda z dnia 21 maja 2013 r.

Uchwała nr XXV/206/2013 Rady Gminy Stawiguda z dnia 21 maja 2013 r. Uchwała nr XXV/206/2013 Rady Gminy Stawiguda z dnia 21 maja 2013 r. w sprawie przyjęcia Programu profilaktyki zakażeń wirusem brodawczaka ludzkiego HPV na lata 2013 2018 Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt

Bardziej szczegółowo

Ginekolodzy onkolodzy z całej Polski debatowali w ŚCO

Ginekolodzy onkolodzy z całej Polski debatowali w ŚCO Ginekolodzy onkolodzy z całej Polski debatowali w ŚCO O tym jak skutecznie leczyć nowotwory ginekologiczne oraz jak planować rodzinę w obliczu choroby nowotworowej rozmawiali ginekolodzy z ośrodków onkologicznych

Bardziej szczegółowo

Ginekologia i położnictwo - opis przedmiotu

Ginekologia i położnictwo - opis przedmiotu Ginekologia i położnictwo - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Ginekologia i położnictwo Kod przedmiotu 12.0-WL-Lek-GiP Wydział Wydział Lekarski i Nauk o Zdrowiu Kierunek Lekarski Profil

Bardziej szczegółowo

Gynoflor 50 mg + 0,03 mg, tabletki dopochwowe (Lactobacillus acidophilus + Estriolum)

Gynoflor 50 mg + 0,03 mg, tabletki dopochwowe (Lactobacillus acidophilus + Estriolum) ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA Gynoflor 50 mg + 0,03 mg, tabletki dopochwowe (Lactobacillus acidophilus + Estriolum) Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku,

Bardziej szczegółowo

NIEPRAWIDŁOWE KRWAWIENIA Z DRÓG RODNYCH. Dr n. med. Monika Szymańska

NIEPRAWIDŁOWE KRWAWIENIA Z DRÓG RODNYCH. Dr n. med. Monika Szymańska Dr n. med. Monika Szymańska PRAWIDŁOWE KRWAWIENIE Z Miesiączka Krwawienie maciczne występujące co 25-35 dni Trwające 3-7 dni Utrata krwi 30-80ml Menarche 9-16rż. (Polska 12,8 lat) Menopauza 49-53 rż (Polska

Bardziej szczegółowo

Profilaktyka zakażeń grzybiczych pochwy

Profilaktyka zakażeń grzybiczych pochwy Profilaktyka zakażeń grzybiczych pochwy Prof. dr hab. med. Artur J. Jakimiuk Poradnik dla pacjentki W wydzielinie pochwy zdrowych kobiet w okresie reprodukcyjnym przeważają bakterie z rodzaju Lactobacillus,

Bardziej szczegółowo

Męska profilaktyka: o czym należy pamiętać

Męska profilaktyka: o czym należy pamiętać Męska profilaktyka: o czym należy pamiętać Statystycznie, na dobrowolne badania kontrolne mężczyźni zgłaszają się zdecydowanie rzadziej, niż kobiety. Niestety profilaktyka w tej części naszego społeczeństwa

Bardziej szczegółowo

Urząd Miasta Bielsko-Biała - um.bielsko.pl Wygenerowano: /14:10: listopada - Światowym Dniem Walki z Cukrzycą

Urząd Miasta Bielsko-Biała - um.bielsko.pl Wygenerowano: /14:10: listopada - Światowym Dniem Walki z Cukrzycą 14 listopada - Światowym Dniem Walki z Cukrzycą Cukrzyca jest chorobą, która staje się obecnie jednym z najważniejszych problemów dotyczących zdrowia publicznego. Jest to przewlekły i postępujący proces

Bardziej szczegółowo

Cukrzyca Epidemia XXI wieku Debata w Wieliczce www.seniorizdrowie.pl

Cukrzyca Epidemia XXI wieku Debata w Wieliczce www.seniorizdrowie.pl Projekt jest współfinansowany ze środków Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej w ramach Programu Operacyjnego Fundusz Inicjatyw Obywatelskich na lata 2014 2020 Cukrzyca Epidemia XXI wieku Debata w Wieliczce

Bardziej szczegółowo

PROFILAKTYKA PRZECIW GRYPIE

PROFILAKTYKA PRZECIW GRYPIE PROFILAKTYKA PRZECIW GRYPIE Koordynator profilaktyki : mgr piel. Anna Karczewska CELE: zwiększanie świadomości pacjenta na temat szczepionek przeciwko grypie zapobieganie zachorowań na grypę zapobieganie

Bardziej szczegółowo

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla użytkownika. Fluomizin, 10 mg, tabletki dopochwowe Dekwaliniowy chlorek

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla użytkownika. Fluomizin, 10 mg, tabletki dopochwowe Dekwaliniowy chlorek Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla użytkownika Fluomizin, 10 mg, tabletki dopochwowe Dekwaliniowy chlorek Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku, ponieważ zawiera

Bardziej szczegółowo

WIRUSOWE ZAPALENIE WĄTROBY TYPU C PROGRAM PROFILAKTYKI ZAKAŻEŃ HCV

WIRUSOWE ZAPALENIE WĄTROBY TYPU C PROGRAM PROFILAKTYKI ZAKAŻEŃ HCV WIRUSOWE ZAPALENIE WĄTROBY TYPU C PROGRAM PROFILAKTYKI ZAKAŻEŃ HCV Wątroba to największy i bardzo ważny narząd! Produkuje najważniejsze białka Produkuje żółć - bardzo istotny czynnik w procesie trawienia

Bardziej szczegółowo

Ostre infekcje u osób z cukrzycą

Ostre infekcje u osób z cukrzycą Ostre infekcje u osób z cukrzycą Sezon przeziębień w pełni. Wokół mamy mnóstwo zakatarzonych i kaszlących osób. Chorować nikt nie lubi, jednak ludzie przewlekle chorzy, jak diabetycy, są szczególnie podatni

Bardziej szczegółowo

Kwestionariusz wiedzy dla pracowników programów i placówek narkotykowych

Kwestionariusz wiedzy dla pracowników programów i placówek narkotykowych Inicjatywa EMCDDA na rzecz redukcji szkód Zwiększanie testowania na obecność wirusa zapalenia wątroby (WZW) typu C oraz skierowań do leczenia wśród iniekcyjnych użytkowników narkotyków w programach i placówkach

Bardziej szczegółowo

Laserowa epilacja okolic intymnych. Warianty usługi: estetyka.luxmed.pl

Laserowa epilacja okolic intymnych. Warianty usługi: estetyka.luxmed.pl Laserowa epilacja okolic intymnych Epilacja laserowa w obszarze stref intymnych to popularny i wygodny zabieg trwałego usuwania owłosienia z okolic pachwin, wzgórka łonowego, warg sromowych oraz okolic

Bardziej szczegółowo

Program polityki zdrowotnej Program profilaktyki zakażeń wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV) w mieście Radom Okres realizacji: 2019

Program polityki zdrowotnej Program profilaktyki zakażeń wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV) w mieście Radom Okres realizacji: 2019 Program polityki zdrowotnej Program profilaktyki zakażeń wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV) w mieście Radom Okres realizacji: 2019 Autor programu: Gmina Miasta Radomia ul. Jana Kilińskiego 30 26-600 Radom

Bardziej szczegółowo

Wojewódzki Program Edukacyjny w zakresie profilaktyki HPV i raka szyjki macicy

Wojewódzki Program Edukacyjny w zakresie profilaktyki HPV i raka szyjki macicy WYBIERZ śycie PIERWSZY KROK Wojewódzki Program Edukacyjny w zakresie profilaktyki HPV i raka szyjki macicy POWSTANIE PROGRAMU Rada programowa programu edukacyjnego Wybierz śycie Pierwszy Krok, w skład

Bardziej szczegółowo

Szczepienia to najbardziej skuteczna metoda zapobiegania chorobom zakaźnym

Szczepienia to najbardziej skuteczna metoda zapobiegania chorobom zakaźnym Jacek Wysocki prezes Polskiego Towarzystwa Wakcynologicznego. Szczepienia ochronne w przypadku wielu chorób wirusowych są jedną skuteczną bronią, żeby im zapobiegać. Jednak ich siły wciąż nie doceniają

Bardziej szczegółowo

CZĘŚĆ SZCZEGÓŁOWA NAJCZĘSTSZE NOWOTWORY OBJAWY, ROZPOZNAWANIE I LECZENIE

CZĘŚĆ SZCZEGÓŁOWA NAJCZĘSTSZE NOWOTWORY OBJAWY, ROZPOZNAWANIE I LECZENIE CZĘŚĆ SZCZEGÓŁOWA ROZDZIA 4 NAJCZĘSTSZE NOWOTWORY OBJAWY, ROZPOZNAWANIE I LECZENIE Arkadiusz Jeziorski W Polsce do lekarzy onkologów zgłasza się rocznie ponad 130 tysięcy nowych pacjentów; około 80 tysięcy

Bardziej szczegółowo

Antybiotykooporność. Dr Maciej Starachowski www.swiatzdrowia.pl

Antybiotykooporność. Dr Maciej Starachowski www.swiatzdrowia.pl Antybiotykooporność Dr Maciej Starachowski www.swiatzdrowia.pl Pominięte dawki antybiotyków prowadzą do nieskutecznych leków i nieskutecznego leczenia Kiedy zalecenia dotyczące antybiotyków nie są przestrzegane,

Bardziej szczegółowo

Położnictwo i ginekologia

Położnictwo i ginekologia CRASH COURSE Redaktor serii Daniel Horton-Szar Położnictwo i ginekologia Nick Panay, Ruma Dutta, Audrey Ryan, J. A. Mark Broadbent Wydanie pierwsze polskie pod redakcją Jerzego Florjańskiego Wydawnictwo

Bardziej szczegółowo

Informacje dodatkowe CHOROBY ZAKAŹNE WYCHODZĘ NA WOLNOŚĆ ZDROWY. Kiła IDS

Informacje dodatkowe CHOROBY ZAKAŹNE WYCHODZĘ NA WOLNOŚĆ ZDROWY. Kiła IDS Informacje dodatkowe CHOROBY ZAKAŹNE W ZW A WZW B Kiła Co-funded by the Health Programme of the European Union WZW Broszurę przygotowało Krajowe Centrum ds. AIDS dla Centralnego Zarządu Służby Więziennej

Bardziej szczegółowo

i uczestnika programu o udzieleniu i otrzymaniu danego świadczenia.

i uczestnika programu o udzieleniu i otrzymaniu danego świadczenia. Załącznik nr 19 Zestawienie stawek jednostkowych dla Ogólnopolskiego programu nowotworów głowy i szyi Stawki jednostkowe określone poniżej dotyczą świadczeń zdrowotnych, które będą udzielane w ramach wdrażania

Bardziej szczegółowo

Leczenie zabiegowe wysiłkowego nietrzymania moczu. Warianty usługi: estetyka.luxmed.pl

Leczenie zabiegowe wysiłkowego nietrzymania moczu. Warianty usługi: estetyka.luxmed.pl Leczenie zabiegowe wysiłkowego nietrzymania moczu W zależności od stopnia zaawansowania wysiłkowego nietrzymania moczu, możliwe są do zastosowania zarówno procedury małoinwazyjne, jak i chirurgiczne. Te

Bardziej szczegółowo

(...) wizyta w gabinecie ginekologicznym raz w roku jest niezbędna. APEL O POMOC

(...) wizyta w gabinecie ginekologicznym raz w roku jest niezbędna. APEL O POMOC KOBIETY FOZIK.pl (...) wizyta w gabinecie ginekologicznym raz w roku jest niezbędna. APEL O POMOC 3 ZDROWIE KOBIETY Dodatek tematyczny dystrybuowany z dziennikiem Rzeczpospolita. Zawiera wyłącznie materiały

Bardziej szczegółowo

ZAPRASZAMY Rodziców uczniów. klas VII na spotkanie

ZAPRASZAMY Rodziców uczniów. klas VII na spotkanie ZAPRASZAMY Rodziców uczniów klas VII na spotkanie PROGRAM PROFILAKTYKI ZAKAŻEŃ WIRUSEM BRODAWCZAKA LUDZKIEGO (HPV) ósma edycja 2017-2018 Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna we Wrocławiu Dolnośląskie

Bardziej szczegółowo

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla użytkownika. Bendamustine Kabi, 2,5 mg/ml, proszek do sporządzania koncentratu roztworu do infuzji

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla użytkownika. Bendamustine Kabi, 2,5 mg/ml, proszek do sporządzania koncentratu roztworu do infuzji Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla użytkownika Bendamustine Kabi, 2,5 mg/ml, proszek do sporządzania koncentratu roztworu do infuzji Bendamustini hydrochloridum Należy uważnie zapoznać się

Bardziej szczegółowo

Kod zdrowia dla początkujących Zuchwałych 1 : 2,5-3,5 : 0,5-0,8

Kod zdrowia dla początkujących Zuchwałych 1 : 2,5-3,5 : 0,5-0,8 // Kod zdrowia dla początkujących Zuchwałych 1 : 2,5-3,5 : 0,5-0,8 Białko 1 : Tłuszcz 2,5-3,5 : Węglowodany 05-0,8 grama na 1 kilogram wagi należnej i nie przejmuj się kaloriami. Po kilku tygodniach dla

Bardziej szczegółowo

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta. Clotrimazolum US Pharmacia, 10 mg/g, krem dopochwowy Clotrimazolum

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta. Clotrimazolum US Pharmacia, 10 mg/g, krem dopochwowy Clotrimazolum Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta Clotrimazolum US Pharmacia, 10 mg/g, krem dopochwowy Clotrimazolum Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku, ponieważ

Bardziej szczegółowo

*CFU (ang. Colony Forming Unit) - jednostka tworząca kolonię.

*CFU (ang. Colony Forming Unit) - jednostka tworząca kolonię. CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO invag kapsułka dopochwowa, twarda. Bakterie kwasu mlekowego: 25% Lactobacillus fermentum 57A, 25% Lactobacillus plantarum 57B, 50% Lactobacillus

Bardziej szczegółowo

Układ rozrodczy samicy

Układ rozrodczy samicy Układ rozrodczy samicy ESPZiWP układ rozrodczy samicy jajniki, jajowody, macica, pochwa, srom 1 Jajniki Jajniki pełnią funkcje wewnątrzwydzielniczą (hormonalną) i rozrodczą, które są ze sobą ściśle powiązane.

Bardziej szczegółowo

Ale żeby drobne objawy zaniepokoiły zdrowego dotychczas człowieka, musi on posiadać

Ale żeby drobne objawy zaniepokoiły zdrowego dotychczas człowieka, musi on posiadać 1 WSTĘP Książeczka, która dajemy dzisiaj Państwu do rąk, jest kolejną z serii przygotowanej przez Opolską Fundację Antynowotworową. Wszystkie zostały opracowane przez lekarzy onkologów z Wojewódzkiego

Bardziej szczegółowo

Iwona Budrewicz Promocja Zdrowia Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Kamieniu Pomorskim

Iwona Budrewicz Promocja Zdrowia Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Kamieniu Pomorskim Iwona Budrewicz Promocja Zdrowia Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Kamieniu Pomorskim Gruźlica jest przewlekłą chorobą zakaźną. W większości przypadków zakażenie zlokalizowane jest w płucach

Bardziej szczegółowo

Warunki realizacji przedsięwzięć w ramach Programu profilaktyki raka szyjki macicy dla konkursu RPSW IZ /17 w ramach RPOWŚ

Warunki realizacji przedsięwzięć w ramach Programu profilaktyki raka szyjki macicy dla konkursu RPSW IZ /17 w ramach RPOWŚ Załącznik nr X Warunki realizacji przedsięwzięć w ramach Programu profilaktyki raka szyjki macicy Warunki realizacji przedsięwzięć w ramach Programu profilaktyki raka szyjki macicy dla konkursu RPSW.08.02.03-IZ.00-26-081/17

Bardziej szczegółowo

icberry Rewolucyjne podejście w profilaktyce zdrowia intymnego kobiety. www.vision.sklep.pl

icberry Rewolucyjne podejście w profilaktyce zdrowia intymnego kobiety. www.vision.sklep.pl icberry Rewolucyjne podejście w profilaktyce zdrowia intymnego kobiety. www.vision.sklep.pl Aktualność. Problematyka Według danych Światowej Organizacji Zdrowia, na zapalenie pęcherza moczowego cierpi

Bardziej szczegółowo

Program profilaktyki zakażeń wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV) w mieście Radom na 2014 rok - kontynuacja programu zdrowotnego w latach

Program profilaktyki zakażeń wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV) w mieście Radom na 2014 rok - kontynuacja programu zdrowotnego w latach Program profilaktyki zakażeń wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV) w mieście Radom na 2014 rok - kontynuacja programu zdrowotnego w latach 2015-2016 Okres realizacji: 2015-2016 Autor programu: Gmina Miasta

Bardziej szczegółowo

Europejski Tydzień Walki z Rakiem

Europejski Tydzień Walki z Rakiem 1 Europejski Tydzień Walki z Rakiem 25-31 maj 2014 (http://www.kodekswalkizrakiem.pl/kodeks/) Od 25 do 31 maja obchodzimy Europejski Tydzień Walki z Rakiem. Jego celem jest edukacja społeczeństwa w zakresie

Bardziej szczegółowo

AIDS AIDS jest nabytym zespołem upośledzenia odporności, którego skrót (AIDS) wywodzi się od pierwszych liter nazwy angielskiej: (A)cquired (I)mmune

AIDS AIDS jest nabytym zespołem upośledzenia odporności, którego skrót (AIDS) wywodzi się od pierwszych liter nazwy angielskiej: (A)cquired (I)mmune AIDS AIDS jest nabytym zespołem upośledzenia odporności, którego skrót (AIDS) wywodzi się od pierwszych liter nazwy angielskiej: (A)cquired (I)mmune (D)eficiency (S)yndrome. Przyczyny zakażenia AIDS Czynnikiem

Bardziej szczegółowo

RYZYKO ZAKAŻEŃ W GABINETACH ZAPOBIEGANIE I OCHRONA

RYZYKO ZAKAŻEŃ W GABINETACH ZAPOBIEGANIE I OCHRONA RYZYKO ZAKAŻEŃ W GABINETACH ZAPOBIEGANIE I OCHRONA ZAGROŻENIA MIKROBIOLOGICZNE W GABINETACH Każde narzędzie powodujące przerwanie ciągłości skóry należy wysterylizować w autoklawie. Tylko to urządzenie

Bardziej szczegółowo