CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ

Transkrypt

1 CENTRUM BADANA OPN SPOŁECZNEJ SEKRETARAT OŚRODEK NFORMACJ , , UL. ŻURAWA 4A, SKR. PT W A R S Z A W A TELEFA NTERNET sekretariat@cbos.pl BS/173/ OPNE O DZAŁALNOŚC NSTYTUCJ PUBLCZNYCH KOMUNKAT Z BADAŃ WARSZAWA, LSTOPAD PRZEDRUK MATERAŁÓW CBOS W CAŁOŚC LUB W CZĘŚC ORAZ WYKORZYSTANE DANYCH EMPRYCZNYCH JEST DOZWOLONE WYŁĄCZNE Z PODANEM ŹRÓDŁA

2 OPNE O DZAŁALNOŚC NSTYTUCJ PUBLCZNYCH Polacy wciąż negatywnie oceniają działalność parlamentu, a szczególnie Sejmu. Trzy czwarte badanych (75%) uważa, że posłowie źle pracują, a tylko co siódmy (14%) ma o nich dobre zdanie. W porównaniu z poprzednim pomiarem niewiele się zmieniło. Senat uzyskuje lepsze oceny: 21% respondentów uważa, że działa on dobrze, a ponad połowa (55%) jest przeciwnego zdania. W ciągu ostatniego miesiąca o 5 punktów zmniejszył się odsetek badanych krytycznych wobec Senatu. nstytucjonalna działalność Kościoła rzymskokatolickiego jest znacznie częściej oceniana przez Polaków dobrze (57% wskazań) niż źle (32%). Jednak w porównaniu z sondażem czerwcowym opinie o Kościele wyraźnie się pogorszyły: ubyło ocen pozytywnych (o 6 punktów), przybyło zaś negatywnych (o 8 punktów). Notowania wszystkich trzech instytucji finansowych umieszczonych na naszej liście (Narodowego Banku Polskiego, Rady Polityki Pieniężnej i Giełdy Papierów Wartościowych) poprawiły się w ciągu ostatnich czterech miesięcy nieznacznie, ale zauważalnie. Prawie połowa respondentów (48%, wzrost od czerwca o 4 punkty) dobrze ocenia pracę NBP, ponad jedna czwarta (29%, wzrost o 3 punkty) ma pozytywną opinię o działalności RPP. Po raz pierwszy, odkąd sondujemy opinie o RPP, oceny dobre i złe się wyrównały, wcześniej oceny negatywne przeważały nad pozytywnymi. Poprawiły się także notowania GPW: obecnie 26% badanych (wzrost o 4 punkty) ocenia ją dobrze, a 8% - źle. Zdecydowana większość Polaków dobrze ocenia zarówno media publiczne, jak i główne stacje komercyjne. Wśród rozgłośni radiowych Polskie Radio (64% aprobaty) otrzymuje oceny zbliżone do ocen RMF FM (66%) i Radia Zet (63%). TVP uzyskuje nieco więcej dobrych ocen (75%) niż Polsat (71%) i TVN (7), jednak wynika to z jej większego zasięgu i oglądalności, gdyż nieznacznie częściej otrzymuje też oceny negatywne. Badanie Aktualne problemy i wydarzenia (173) przeprowadzono w dniach 1-4 października roku na liczącej 988 osób reprezentatywnej próbie losowej dorosłych Polaków.

3 Badając opinie Polaków o instytucjach publicznych umieszczamy na liście zarówno instytucje polityczne (urząd prezydenta, Sejm, Senat, władze lokalne), jak i niepolityczne (związki zawodowe, instytucje finansowe, instytucje wymiaru sprawiedliwości, wojsko, Kościół, NK, Trybunał Konstytucyjny, Rzecznik Praw Obywatelskich). Po raz pierwszy od dłuższego czasu (od grudnia 2002 roku) ocenie badanych poddaliśmy też główne stacje radiowe i telewizyjne, zarówno publiczne, jak i komercyjne. OCENY DZAŁALNOŚC PARLAMENTU, PREZYDENTA WŁADZ SAMORZĄDOWYCH Podobnie jak we wcześniejszych miesiącach, w październiku 1 bardzo krytyczne były opinie o pracy Sejmu i Senatu. Trzy czwarte Polaków (75%) negatywnie oceniło działania posłów, a tylko co siódmy (14%) wypowiedział się o nich pozytywnie. W porównaniu z poprzednim sondażem opinie pozostały bez zmian. Senat jak zwykle uzyskał trochę lepsze oceny: co piąty respondent (21%) uznał, że działa on dobrze, a ponad połowa (55%) była przeciwnego zdania. W ciągu ostatniego miesiąca zmniejszyła się (we wrześniu rekordowo wysoka) liczba opinii krytycznych o działalności Senatu. Tabela 1 Oceniane Oceny Wskazania respondentów według terminów badań Zmiany instytucje V V od 2003 do Sejm dobra zła Senat dobra zła Pominięto trudno powiedzieć 1 Badanie Aktualne problemy i wydarzenia (173) zrealizowano w dniach 1-4 października roku na liczącej 988 osób reprezentatywnej próbie losowej dorosłych mieszkańców Polski.

4 V ZMANY OPN O SEJME V DOBRA V ZŁA V V ZMANY OPN O SENACE V V DOBRA ZŁA V Działalność prezydenta spotyka się z aprobatą większości Polaków: blisko trzy piąte badanych (59%) wyraża się o niej pozytywnie. Co trzeci respondent (32%) ma jednak zastrzeżenia do pracy tego urzędu. W lipcu br. oceny działalności Aleksandra Kwaśniewskiego spadły do nienotowanego wcześniej niskiego poziomu, jednak od tego czasu wolno, lecz systematycznie się poprawiają - co miesiąc o 2 punkty (czyli na granicy błędu pomiaru) rośnie odsetek dobrych ocen. Badanie realizowaliśmy jednak przed nagłośnieniem przez media notatek ze spotkania Jana Kulczyka z Władimirem Ałganowem, w kontekście którego wymieniano nazwisko prezydenta i analizowano jego związki z najbogatszym Polakiem. Tabela 2 Oceny Wskazania respondentów według terminów badań Zmiany prezydenta V V od 2003 do Dobra Zła Pominięto trudno powiedzieć ZMANY OPN O PREZYDENCE V V DOBRA ZŁA V V

5 - 3 - Notowania władz samorządowych są od dłuższego czasu bardzo stabilne. Połowa badanych dobrze ocenia działalność władz samorządowych w swoim mieście (gminie), a dwie piąte (wzrost o 3 punkty od czerwca br.) jest przeciwnego zdania. Mieszkańcy wsi lepiej oceniają swoje władze lokalne niż mieszkańcy miast, przy czym najmniej pozytywnie wypowiadają się w tej kwestii osoby z miast największych. Tabela 3 Oceny władz Wskazania respondentów według terminów badań Zmiany miasta/gminy 98 V 00 od do Dobra Zła Pominięto trudno powiedzieć '97 ZMANY OPN O WŁADZACH MASTA/GMNY RESPONDENTA V DOBRA ZŁA OCENY ZWĄZKÓW ZAWODOWYCH Główne centrale związkowe - NSZZ Solidarność i OPZZ - od dawna uzyskują złe oceny. Zarówno w przypadku OPZZ, jak i Solidarności na każdego respondenta mającego dobre zdanie przypada więcej niż dwóch mających krytyczną opinię. W ciągu ostatnich miesięcy wskazania w tej sprawie niewiele się zmieniły.

6 - 4 - Z dłuższej perspektywy można zauważyć stopniowe rozmycie wizerunku obu central związkowych. Zarówno w przypadku OPZZ, jak i Solidarności ubywa osób, które mają wyrobione zdanie o ich działalności. W ciągu ostatnich czterech lat grupa respondentów niepotrafiących się wypowiedzieć w tej kwestii wzrosła bardzo wyraźnie: obecnie co trzeci respondent nie ma wyrobionego zdania na temat Solidarności, a prawie połowa nie potrafi ocenić działalności OPZZ. Utrzymuje się wpływ poglądów politycznych na opinie o działalności NSZZ Solidarność - osoby o poglądach prawicowych znacznie częściej mają o nim dobre zdanie niż lokujący swoje poglądy w centrum czy na lewicy. Tabela 4 Oceniane Oceny Wskazania respondentów według terminów badań Zmiany związki zawodowe od do NSZZ dobra Solidarność zła powiedzieć OPZZ dobra zła powiedzieć ZMANY OPN O NSZZ "SOLDARNOŚĆ" ZMANY OPN O OPZZ V V DOBRA ZŁA powiedzieć DOBRA ZŁA powiedzieć

7 - 5 - Członkowie związków zawodowych mają nieco lepiej niż inni wyrobione poglądy na temat obu central, nieco częściej też wyrażają aprobatę. Wypowiadając się o pracy Solidarności związkowcy częściej krytykują ją niż osoby nienależące do związków. Tabela 5 Oceniane Oceny Oceny respondentów związki zawodowe pracujących, należących do związków zawodowych pracujących, nienależących do związków zawodowych niepracujących NSZZ dobra Solidarność zła powiedzieć OPZZ dobra zła powiedzieć OCENY NSTYTUCJ FNANSOWYCH W ciągu ostatnich czterech miesięcy nieznacznie poprawiły się notowania wszystkich trzech instytucji finansowych umieszczonych na naszej liście: Narodowego Banku Polskiego, Rady Polityki Pieniężnej i Giełdy Papierów Wartościowych. Dobra koniunktura ekonomiczna: utrzymujący się wzrost PKB i malejące bezrobocie, wpłynęły zapewne na zwiększenie się odsetka badanych wystawiających dobre oceny instytucjom utożsamianym ze zmianami w gospodarce. Od roku systematycznie się poprawiają oceny Narodowego Banku Polskiego. Obecnie już prawie połowa Polaków (48%, wzrost od czerwca o 4 punkty) dobrze ocenia działalność NBP. Opinie o Radzie Polityki Pieniężnej są podzielone: 29% respondentów ma o niej dobre zdanie i niemal tyle samo ją krytykuje. Po raz pierwszy, odkąd instytucję tę umieściliśmy na naszej liście, oceny dobre i złe się wyrównały, wcześniej przeważał krytycyzm. Nieco lepsze niż dotychczas są także notowania Giełdy Papierów Wartościowych: obecnie 26% badanych (wzrost od czerwca o 4 punkty) ocenia ją dobrze, a 8% - źle.

8 - 6 - Na opinie o funkcjonowaniu NBP, RPP i GPW wpływa wykształcenie i sytuacja materialna gospodarstwa domowego badanych. m są lepiej wykształceni i bardziej zadowoleni ze swoich warunków materialnych, tym częściej mają wyrobione zdanie na temat wszystkich trzech instytucji, częściej też dobrze je oceniają. Tabela 6 Oceniane Oceny Wskazania respondentów według terminów badań Zmiany instytucje od do Narodowy dobra Bank Polski zła powiedzieć Rada Polityki dobra Pieniężnej zła powiedzieć Giełda Papierów dobra Wartościowych zła powiedzieć ZMANY OPN O NARODOWYM BANKU POLSKM ZMANY OPN O RADZE POLTYK PENĘŻNEJ V DOBRA ZŁA powiedzieć DOBRA ZŁA powiedzieć ZMANY OPN O GEŁDZE PAPERÓW WARTOŚCOWYCH DOBRA ZŁA powiedzieć

9 - 7 - OCENY DZAŁALNOŚC WOJSKA Wojsko od dawna jest dobrze oceniane, a jego oceny są stabilne. Wydarzenia związane z udziałem w operacji w raku nie miały wpływu na opinie o tej instytucji. Obecnie dwie trzecie Polaków dobrze ocenia działalność wojska, a co dziewiąty źle. W porównaniu z czerwcem minimalnie (na granicy błędu statystycznego) wzrósł odsetek ocen negatywnych. Tabela 7 Oceniane Oceny Wskazania respondentów według terminów badań Zmiany instytucje od do dobra Wojsko zła powiedzieć ZMANY OPN O WOJSKU V DOBRA ZŁA powiedzieć OCENY DZAŁALNOŚC KOŚCOŁA RZYMSKOKATOLCKEGO nstytucjonalna działalność Kościoła rzymskokatolickiego jest znacznie częściej oceniana przez Polaków dobrze (57%) niż źle (32%). Jednak w porównaniu z sondażem czerwcowym opinie o Kościele wyraźnie się pogorszyły: przybyło ocen negatywnych (o 8 punktów), ubyło zaś pozytywnych (o 6 punktów).

10 - 8 - Tabela 8 Oceny działalności Kościoła rzymskokatolickiego V Wskazania respondentów według terminów badań Zmiany od do Dobra Zła Pominięto trudno powiedzieć ZMANY OPN O KOŚCELE '97 V DOBRA ZŁA OCENY DZAŁALNOŚC ORGANÓW ŚCGANA WYMARU SPRAWEDLWOŚC Działalność policji znajduje uznanie u większości Polaków. Od czerwca oceny tej instytucji się poprawiły. Należy przypomnieć, że poprzedni pomiar realizowaliśmy wkrótce po dwóch tragicznych pomyłkach policji, w wyniku których zginęli ludzie w Poznaniu i w Łodzi. Praca sądów i prokuratury jest gorzej postrzegana. Respondenci w większości (62%) negatywnie oceniają działalność sądów, tylko co piąty (21%) ma o nich dobre zdanie. W ciągu ostatnich czterech miesięcy opinie o sądach trochę się poprawiły - o 4 punkty wzrósł odsetek badanych aprobujących ich działalność. Prokuratura uzyskuje trochę lepsze oceny niż sądy. Ponad jedna piąta Polaków (22%) wyraża się w tej sprawie pozytywnie, a nieco więcej niż połowa - negatywnie. Od ostatniego sondażu opinie niewiele się zmieniły.

11 - 9 - Tabela 9 Oceniane organy ścigania i wymiaru sprawiedliwości Oceny Wskazania respondentów według terminów badań Zmiany V od do Policja dobra zła Sądy dobra zła Prokuratura dobra Pominięto trudno powiedzieć zła OCENY DZAŁALNOŚC NK, RPO TRYBUNAŁU KONSTYTUCYJNEGO Blisko połowa Polaków dobrze ocenia działalność Najwyższej zby Kontroli. O połowę mniej badanych ma negatywne odczucia wobec tej instytucji. Od czerwca wyraźnie (o 8 punktów) zwiększyła się grupa respondentów dobrze ją oceniających. Poprawa ta nastąpiła po chwilowym znacznym pogorszeniu notowań w pierwszej połowie roku. Obecnie NK oceniany jest mniej więcej tak jak w miesiącach poprzedzających ten spadek. Oceny dobre wyraźnie przeważają nad złymi również w odniesieniu do Rzecznika Praw Obywatelskich (48% wobec 14%) oraz Trybunału Konstytucyjnego (4 wobec 18%). Należy jednak zauważyć, że znaczne grupy badanych nie potrafią się wypowiedzieć o pracy obu tych instytucji.

12 Tabela 10 Oceniane Oceny Wskazania respondentów według terminów badań Zmiany instytucje od do Najwyższa dobra zba Kontroli zła powiedzieć Rzecznik Praw dobra Obywatelskich zła powiedzieć Trybunał dobra Konstytucyjny zła powiedzieć ZMANY OPN O NAJWYŻSZEJ ZBE KONTROL ZMANY OPN O RZECZNKU PRAW OBYWATELSKCH V DOBRA ZŁA powiedzieć V DOBRA ZŁA powiedzieć ZMANY OPN O TRYBUNALE KONSTYTUCYJNYM DOBRA ZŁA powiedzieć

13 OCENY PUBLCZNYCH PRYWATNYCH ŚRODKÓW MASOWEGO PRZEKAZU Publiczne i prywatne środki masowego przekazu respondenci oceniali ostatnio w grudniu 2002 roku. Od tego czasu oceny działań większości z nich niewiele się zmieniły. Zauważalna staje się tendencja do ujednolicenia ocen głównych stacji prywatnych i publicznych. Dotyczy to zarówno radia, jak i telewizji. Obecnie Polskie Radio i Telewizja Polska otrzymują oceny zbliżone do ocen ich głównych komercyjnych konkurentów. Zdecydowana większość badanych ma dobre opinie zarówno o mediach publicznych, jak i głównych stacjach komercyjnych. Wśród rozgłośni radiowych Polskie Radio SA jest oceniane podobnie jak RMF FM i Radio Zet. Jedynie nieliczni respondenci mają złe zdanie o tych stacjach. W ciągu prawie dwóch lat opinie o obu komercyjnych stacjach nieznacznie się poprawiły. Tabela 11 Oceniane Oceny Wskazania respondentów według terminów badań Zmiany instytucje 1998 V od 2002 do Polskie Radio SA dobra zła Radio RMF FM dobra zła Radio Zet dobra zła Radio Maryja dobra zła Telewizja dobra publiczna zła Telewizja Polsat dobra zła Telewizja TVN dobra Pominięto trudno powiedzieć zła

14 ZMANY OPN O POLSKM RADU SA V DOBRA ZŁA ZMANY OPN O TELEWZJ PUBLCZNEJ V DOBRA ZŁA TVP uzyskuje nieco więcej dobrych ocen (75%) niż Polsat (71%) i TVN (7), jednak otrzymuje też nieznacznie więcej ocen złych. Różnice te wynikają jednak głównie z większego zasięgu społecznego TVP, o czym świadczy znacznie mniejsza w jej przypadku liczba odpowiedzi trudno powiedzieć. Jeżeli weźmiemy pod uwagę jedynie oceny osób mających wyrobione zdanie, to możemy stwierdzić, że wszystkie trzy stacje są postrzegane prawie tak samo. Radio Maryja uzyskuje nieznacznie więcej ocen dobrych (25%) niż złych (21%) wśród osób mających coś do powiedzenia na jego temat. Od grudnia 2002 roku zmniejszyła się grupa respondentów mających o nim krytyczną opinię, zwiększyła zaś - niemających zdania. W porównaniu z sondażem czerwcowym nieznacznie, ale w stopniu istotnym poprawiły się oceny trzech instytucji finansowych umieszczonych na naszej liście: NBP, RPP i GPW. Od roku notowania NBP i RPP systematycznie się poprawiają. Dobra koniunktura gospodarcza, a także brak nagłośnionych medialnie wydarzeń podważających autorytet tych instytucji miały zapewne wpływ na zanotowaną poprawę. Po dłuższej przerwie wśród instytucji poddawanych ocenie umieściliśmy największe publiczne i prywatne stacje radiowe i telewizyjne. Można zaobserwować tendencję do ujednolicenia ocen głównych stacji prywatnych i publicznych. Dotyczy to zarówno radia, jak i telewizji. Obecnie Polskie Radio i Telewizja Polska otrzymują oceny zbliżone do ocen ich głównych komercyjnych konkurentów. Opracował Michał WENZEL