Szata roślinna rezerwatu przyrody Dolina Łańskiego Potoku na Pogórzu Śląskim (Karpaty Zachodnie)

Transkrypt

1 ARTYKUŁY Chrońmy Przyr. Ojcz. 69 (4): , 2013 Szata roślinna rezerwatu przyrody Dolina Łańskiego Potoku na Pogórzu Śląskim (Karpaty Zachodnie) Vegeta on of the Dolina Łańskiego Potoku Nature Reserve in the Silesian Foothills (the Western Carpathians) ZBIGNIEW WILCZEK, WOJCIECH ZARZYCKI Katedra Geobotaniki i Ochrony Przyrody, Wydział Biologii i Ochrony Środowiska Uniwersytet Śląski Katowice, ul. Jagiellońska 28 wilczek@us.edu.pl, wojzarzycki@gmail.com Słowa kluczowe: szata roślinna, Pogórze Śląskie, Karpaty Zachodnie, rezerwat przyrody. Rezerwat przyrody Dolina Łańskiego Potoku wyróżnia się zróżnicowaną szatą roślinną z interesującymi zbiorowiskami roślinnymi i licznymi chronionymi gatunkami. Stwierdzono tu m.in. dobrze zachowane płaty podgórskiego łęgu jesionowego i olszyny górskiej. Osobliwością rezerwatu są fitocenozy olsu torfowcowego, niestwierdzone dotychczas na obszarze Pogórza Śląskiego. W płatach olsu jest zlokalizowane jedno z 8 w polskich Karpatach stanowisk czermieni błotnej Calla palustris. Ze względu na szczególne walory florystyczne Doliny Łańskiego Potoku postuluje się powiększenie powierzchni rezerwatu i wyznaczenie wokół jego części otuliny. Wstęp Dolina Łańskiego Potoku to rezerwat leśny, utworzony w 1998 roku w celu zachowania naturalnych zbiorowisk roślinnych, przede wszystkim podgórskiego łęgu jesionowego Carici remotae-fraxinetum i nadrzecznej olszyny górskiej Alnetum incanae (Rozporządzenie 1998, 2005). Na obszarze rezerwatu stwierdzono obecność 10 innych zbiorowisk leśnych i nieleśnych, z których na szczególną uwagę zasługuje ols torfowcowy Sphagno aquarrosi- -Alnetum, niestwierdzony dotychczas na Pogórzu Śląskim i nieuwzględniony w dokumentacji projektowej rezerwatu (Wilczek i in. 1995). Niezwykle bogata jest także flora naczyniowa rezerwatu, reprezentowana przez 198 gatunków, z czego 16 podlega ochronie gatunkowej. Swoistym symbolem rezerwatu jest występująca w nim masowo ciemiężyca zielona Veratrum lobelianum (ryc. 1). W niniejszej pracy nomenklaturę jed no - stek fitosocjologicznych przyjęto za Matuszkiewiczem (2008), nazewnictwo roślin naczyniowych za Mirkiem i innymi (2002), mchów za Ochyrą i innymi (2003), a wątrobowców za Szweykowskim (2006). Ogólna charakterystyka rezerwatu Rezerwat przyrody Dolina Łańskiego Potoku jest zlokalizowany w województwie śląskim, w gminie Jasienica. Znajduje się on w bezpośrednim sąsiedztwie miejscowości Grodziec (ryc. 2), a jego powierzchnia aktualnie wynosi 47,07 ha (Rozporządzenie 2005). Jest usytuowany w przedziale wysokościo- 322

2 Z. Wilczek i W. Zarzycki Rezerwat przyrody Dolina Łańskiego Potoku Ryc. 1. Widok południowej części rezerwatu z dominacją ciemiężycy zielonej ( r., fot. Z. Wilczek) Fig. 1. View of the southern part of the reserve, dominated by false hellebore Veratrum lobelianum (13 May, 2007; photo by Z. Wilczek) wym m n.p.m. Do rezerwatu można dotrzeć niebieskim szlakiem turystycznym wiodącym z Grodźca na Błotny (też: Błatnia; 917 m n.p.m.) w Beskidzie Śląskim. Zgodnie z regionalizacją geograficzną Kondrackiego (2001), opisywany teren znajduje się w obrębie mezoregionu Pogórza Śląskiego, który jest częścią makroregionu Pogórza Zachodniokarpackiego w obrębie Zewnętrznych Karpat Zachodnich. W tradycyjnym ujęciu geobotanicznym jest on częścią Podokręgu Pogórza Lessowego, w obrębie Okręgu Beskidów, Działu Karpat Zachodnich, Podprowincji Karpackiej i środkowoeuropejskiej Prowincji Górskiej (Szafer 1977). Na terenie rezerwatu Dolina Łańskiego Potoku podłoże geologiczne stanowią przede wszystkim bogate w węglan wapnia utwory wieku kredowego, takie jak wapienie cieszyńskie oraz łupki cieszyńskie górne. W południowej i zachodniej części rezerwatu na utwory te, które są częścią płaszczowiny cieszyńskiej, nałożone są łupki wierzowskie płaszczowiny godulskiej (Burtanówna i in. 1937; Konior 1938). Obecność słabo przepuszczalnych łupków jest przyczyną występowania na obszarze rezerwatu siedlisk wilgotnych i zabagnionych. Gleby rezerwatu są zróżnicowane. Grądy i buczyny wykształcają się na glebach brunatnych. W miejscach występowania zbiorowisk łęgowych utworzyły się mady rzeczne (Wilczek i in. 1995), a olsów gleby typu bagiennego. Chroniony obszar charakteryzuje się bogatą siecią rzeczną. Najdłuższym ciekiem jest nadający nazwę rezerwatowi Łański Potok. Posiada on trzy dopływy stałe i liczne dopływy okresowe. Na jednym z nich utworzono zbiorniki przeciwpożarowe, których obecność przyczyniła się do zwiększenia różnorodności biologicznej terenu. Stanowią one miejsce rozrodu traszki karpackiej Triturus montandoni i żerowania bociana czarnego Ciconia nigra (Wilczek i in. 1995). 323

3 Chrońmy Przyr. Ojcz. rocznik 69, zeszyt 4, 2013 Flora Ryc. 2. Położenie i granice rezerwatu: a aktualne granice rezerwatu, b proponowane granice rezerwatu, c granice proponowanej otuliny, d drogi, e rzeki, f granice oddziałów i pododziałów leśnych Fig. 2. Loca on map including boundaries of the nature reserve: a current reserve boundaries, b proposed reserve boundaries, c proposed buffer-zone boundaries, d roads, e rivers, f forest divisions boundaries Na obszarze rezerwatu stwierdzono występowanie 198 taksonów roślin naczyniowych, które są przedstawicielami 55 rodzin i 137 rodzajów. Wśród nich wyróżniono 11 gatunków roślin zarodnikowych, 5 nagozalążkowych oraz 183 okrytozalążkowych, w tym 137 gatunków dwuliściennych i 45 jednoliściennych. W składzie florystycznym rezerwatu dominują rośliny lasów liściastych, które stanowią ponad 41% ogółu flory. Rośliny borowe są reprezentowane zdecydowanie mniej licznie i stanowią 6% gatunków. Duży jest udział roślin łąkowych, które stanowią niemal 18% flory. Wyrazem obecności na obszarze rezerwatu zbiorników przeciwpożarowych jest duża liczba roślin szuwarowych, wodnych i związanych z miejscami zalewanymi, stanowiących łącznie ok. 12% flory, podczas gdy przedstawiciele roślin bagiennych i torfowiskowych stanowią tylko 6% ogółu flory. Wśród pozostałych gatunków dość duży jest jeszcze udział roślin związanych z siedliskami nitrofilnymi, przekraczający 5%. Rośliny siedlisk ruderalnych reprezentują zaledwie 2,5% flory. Obszar rezerwatu mimo wysokiego zróżnicowania roślinności charakteryzuje się niewielkim stopniem neofityzacji. W składzie florystycznym jest obecnych zaledwie 5 gatunków obcych, z czego jeden to archeofit maruna bezwonna Matricaria perforata, a trzy to kenofity dąb czerwony Quercus rubra, naparstnica purpurowa Digitalis purpurea i niecierpek drobnokwiatowy Impatiens parviflora. Dodatkowo na obszarze rezerwatu można spotkać nasadzenia sosny wejmutki Pinus strobus. Podgórski charakter oraz ciągłość siedlisk z lasami Beskidu Śląskiego mają wpływ na wysokie walory florystyczne rezerwatu. Na jego obszarze stwierdzono obecność 18 taksonów górskich (Zając 1996). We florze naczyniowej 16 taksonów jest objętych ochroną gatunkową, w tym 10 ścisłą (tab. 1) (Rozporządzenie 2012), a ponadto jeden z nich kukułka Fuchsa Dactylorhiza fuchsii jest uznany za gatunek zagrożony wyginięciem w skali kraju (kategoria V) (Zarzycki, Szeląg 2006). Na obszarze rezerwatu występuje także 7 chronionych taksonów mszaków, z czego 2 objęte są ochroną ścisłą. Częściowo chronione są: drabik drzewkowaty Climacium dendroides, fałdownik nastroszony Rhytidiadelphus squarrosus, torfowiec nastroszony Sphagnum squarrosum, torfowiec kończysty S. fallax, piórkowiec kutnerowaty Trichocolea tomentella, a ściśle chronione torfowce: Girgensohna Sphagnum girgensohnii i ostrolistny S. nemoreum. 324

4 Z. Wilczek i W. Zarzycki Rezerwat przyrody Dolina Łańskiego Potoku Rośliną zasługującą na szczególną uwagę jest czermień błotna Calla palustris, której stanowisko w Dolinie Łańskiego Potoku jest jedynym potwierdzonym na obszarze Pogórza Śląskiego i jednym z 8 potwierdzonych stanowisk w polskiej części Karpat. Gatunek ten umieszczono w Czerwonej księdze Karpat polskich i uznano za narażony na wymarcie w regionie (kategoria EN) (Koczur i in. 2008). Roślinność Charakterystyki zbiorowisk roślinnych rezerwatu dokonano na podstawie 39 zdjęć fitosocjologicznych wykonanych w 1995 roku (Wilczek i in. 1995) oraz 8 wykonanych w 2012 roku w celu uzupełnienia danych dotyczących różnorodności szaty roślinnej rezerwatu. Tab. 1. Wybrane rzadkie i chronione gatunki rezerwatu przyrody Dolina Łańskiego Potoku Table 1. Selected rare and protected species of the Dolina Łańskiego Potoku Nature Reserve Gatunek Species Barwinek pospolity Vinca minor Ciemiężyca zielona Veratrum lobelianum Czermień błotna Calla palustris Fiołek błotny Viola palustris Gnieźnik leśny Neo a nidus-avis Goryczka trojeściowa Gen ana asclepiadea Kalina koralowa Viburnum opulus Kopytnik pospolity Asarum europaeum Kruszyna pospolita Frangula alnus Kukułka Fuchsa Dactylorhiza fuchsii Listera jajowata Listera ovata Nerecznica mocna Dryopteris affinis agg. Orlik pospolity Aquilegia vulgaris Pierwiosnka wyniosła Primula ela or Podkolan biały Platanthera bifolia Podrzeń żebrowiec Blechnum spicant Przylaszczka pospolita Hepa ca nobilis Przytulia wonna Galium odoratum Turzyca zwisła Carex pendula Wawrzynek wilczełyko Daphne mezereum Ochrona gat. Species legal protec on Podgórski łęg jesionowy Carici remotae- -Fraxinetum Koch 1926 ex Faber 1936 Podgórski łęg jesionowy jest najczęściej występującym typem fitocenozy w rezerwacie, przy czym najlepiej wykształcone płaty znajdują się w jego południowej części w pododdziałach 74d oraz 75a. Warstwa drzew osiąga zwarcie od 60 do 90% i dominuje w niej olcha czarna Alnus glutinosa, niekiedy z domieszką olchy szarej Alnus incana i jesiona wyniosłego Fraxinus excelsior. W warstwie krzewów (zwarcie od 10 do 40%) dominują zwykle czeremcha zwyczajna Padus avium i kruszyna pospolita Frangula alnus. Specyficznie wykształcona warstwa runa (pokrycie sięga %) złożona jest głównie z ciemiężycy zielonej (pokrycie nawet powyżej 75%). Poza ciemiężycą, z dużym pokryciem w płatach pojawia się turzyca drżączkowata Carex brizoides. Wśród innych dość często spotykanych gatunków runa, warto wymienić czyśćca leśnego Stachys sylvatica, czartawę pospolitą Circaea lutetiana, jeżynę gruczołowatą Rubus hirtus, wietlicę samiczą Athyrium filix-femina, skrzyp leśny Equisetum sylvaticum, nerecznicę krótkoostną Dryopteris carthusiana, knieć błotną Caltha palustris i świerząbka orzęsionego Chaerophyllum hirsutum. W wyniku badań przeprowadzonych w 2012 roku stwierdzono występowanie gatunku wyróżniającego zespołu turzycy zwisłej Carex pendula. Warstwa mszysta jest zwykle słabo wykształcona. Fitocenozy podgórskiego łęgu jesionowego w rezerwacie w większości charakteryzują się dużym stopniem naturalności. Opis fitocenozy z udziałem Carex pendula przedstawia zdjęcie fitosocjologiczne: ochrona częściowa; ochrona ścisła (Rozporządzenie 2012) par al protec on; strict protec on (Rozporządzenie 2012) 325

5 Chrońmy Przyr. Ojcz. rocznik 69, zeszyt 4, 2013 Data: r.; podgórski łęg jesionowy Carici remotae-fraxinetum Koch 1926 ex Faber 1936 na lewym brzegu Łańskiego Potoku, w odległości ok. 8 m od rzeki; współrzędne geograficzne: ,26 N, ,44 E; pododdział 75a; ekspozycja północna; nachylenie 2 ; wysokość 391 m n.p.m.; powierzchnia zdjęcia 100 m2; pokrycie w warstwach: a 80%, b 10%, c 90%, d 5%. Ch. Ass.: Carex remota 3; D. Ass.: Carex pendula +; Ch. Alno-Ulmion: Padus avium b/2, c/+; Circaea alpina 1; Circaea lutetiana +; Plagiomnium undulatum d/+; Ch. Fagetalia: Galeobdolon luteum 2; Dentaria glandulosa 1; Acer pseudoplatanus +; Lunaria rediviva +; Stachys sylvatica +; Ch. Querco-Fagetea: Fraxinus excelsior a/1, c/+; Aegopodium podagraria +; Inne: Alnus glutinosa a/4; Sorbus aucuparia b/1, c/+; Veratrum lobelianum 4; Carex brizoides 3; Impatiens parviflora 1; Athyrium filix-femina +; Dryopteris carthusiana +; Equisetum sylvaticum +; Gentiana asclepiadea +; Oxalis acetosella +; Petasites albus +; Rubus hirtus +; Sambucus nigra +; Quercus rubra r; Plagiomnium rostratum d/1. Ols torfowcowy Sphagno squarrosi-alnetum Sol.-Górn. (1975) 1987 Fitocenozy olsu torfowcowego są zlokalizowane w południowej części rezerwatu, w pododdziałach 74d oraz 75a. Występują w miejscach, w których zaznacza się pionowy ruch wody oraz jej stagnacja ponad powierzchnią gruntu. Miejsca te są oddalone od cieków wodnych, lecz kontaktują się przestrzennie z fitocenozami podgórskiego łęgu jesionowego. Płaty olsu torfowcowego w rezerwacie charakteryzują się wyraźną strukturą dolinkowo-kępkową (ryc. 3), która jednoznacznie odróżnia je od sąsiadujących z nią łęgów. W warstwie drzew występuje wyłącznie olcha czarna (zwarcie 70 90%). Warstwę krzewów, której zwarcie nie przekracza 30%, budują przede wszystkim kruszyna pospolita i jarząb pospoli- Ryc. 3. Ols torfowcowy Sphagno squarrosi-alnetum w rezerwacie Dolina Łańskiego Potoku ( r., fot. Z. Wilczek) Fig. 3. The alder peat moss forest Sphagno squarrosi-alnetum in the Dolina Łańskiego Potoku Nature Reserve (7 July, 2012; photo by Z. Wilczek) 326

6 Z. Wilczek i W. Zarzycki Rezerwat przyrody Dolina Łańskiego Potoku ty Sorbus aucuparia oraz świerk pospolity Picea abies i podrost olchy. Na kępkach zaznacza się obecność szczawika zajęczego Oxalis acetosella, gajnika lśniącego Hylocomnium splendens, nerecznicy szerokolistnej Dryopteris dilatata, nerecznicy krótkoostnej, złotowłosa strojnego Polytrichastrum formosum, a rzadziej borówki czernicy Vaccinium myrtillus. Często można spotkać tam siewki kruszyny, olchy oraz jaworu Acer psudoplatanus. Dolinki są bogatsze gatunkowo, zaznacza się w nich udział gatunków olsów, szuwarów oraz wilgotnych łąk. Występują tu ciemiężyca zielona, turzyca drżączkowata i torfowiec nastroszony Sphagnum squarrosum. W dolinkach często spotykane są też m.in.: śmiałek darniowy Deschampsia caespitosa, wietlica samicza, fiołek błotny Viola palustris, gorysz błotny Peucedanum palustre, knieć błotna, skrzyp leśny, tojeść pospolita Lysimachia vulgaris, sitowie leśne Scirpus sylvaticus, płożymerzyk falisty Plagiomnium undulatum i kukułka Fuchsa. W płatach olsu torfowcowego występuje największa osobliwość florystyczna rezerwatu czermień błotna, wyróżniająca rezerwat w skali Karpat polskich. Jej stanowisko udokumentowano w zdjęciu fitosocjologicznym: Data: r.; ols torfowcowy Sphagno squarrosi-alnetum Sol.-Górn. (1975) 1987 w południowej części rezerwatu, na prawym brzegu Łańskiego Potoku; współrzędne geograficzne: ,96 N, ,09 E; pododdział 75a; ekspozycji brak; wysokość 387 m n.p.m.; powierzchnia zdjęcia 50 m 2 ; pokrycie w warstwach: a 70%, b 20%, c 80%, d 50%. Ch. Ass.: Sphagnum squarrosum 3; Ch. Alnetea glutinosae: Alnus glutinosa a/4, b/1; Carex elongata +; Lycopus europaeus +; Ch. Phragmitetea: Peucedanum palustre 1; Ch. Molinietalia: Scirpus sylvaticus 3; Caltha palustris 2; Deschampsia caespitosa +; Lysimachia vulgaris +; Juncus effusus +; Ch. Vaccinio-Piceetea: Frangula alnus b/2; Picea abies b/+; Hylocomnium splendens d/2; Inne: Sorbus aucuparia b/1; Veratrum lobelianum 3; Carex brizoides 2; Athyrium filix-femina 1; Calla palustris 1; Dryopteris dilatata 1; Oxalis acetosella 1; Dactylorhiza fuchsii +; Viola palustris +; Plagiomnium undulatum +; Polytrichastrum formosum d/+. Do innych zbiorowisk leśnych spotykanych na omawianym obszarze należy nadrzeczna olszyna górska Alnetum incanae Lüdi 1921, wykształcająca się głównie w wąskim pasie w pobliżu potoku (ryc. 4), w pododdziałach 64d, 64g oraz 65j. Wyróżnia się ona dominacją olchy czarnej i szarej oraz bujnym runem, którego fizjonomię kształtują lepiężniki biały Petasites albus i różowy P. hybridus, a także niekiedy kłosownica leśna Brachypodium sylvaticum. Ponadto w rezerwacie fragmentarycznie wykształciły się płaty grądu subkontynentalnego Tilio cordatae-carpinetum betuli Tracz (pododdz. 70j, 70c) oraz żyznej buczyny karpackiej Dentario glandulosae-fagetum W. Mat ex Guzikowa et Kornaś 1969 (pododdz. 64g). Poza zbiorowiskami leśnymi, w granicach rezerwatu znalazły się też fitocenozy o charakterze nieleśnym, z których największą powierzchnię zajmuje łąka ostrożeniowa Angelico-Cirsietum oleracei R.Tx em Oberd. 1967, położona w północnej części omawianego obszaru (pododdz. 64f). Na obrzeżu polany, w miejscu rozlewiska jednego z dopływów Łańskiego Potoku wykształcił się silnie zabagniony i ubogi florystycznie płat zespołu sitowia leśnego Scirpetum sylvatici Ralski 1931 (pododdz. 64f). Na zróżnicowanie roślinności rezerwatu duży wpływ ma obecność przynajmniej częściowo wysychających zbiorników przeciwpożarowych zlokalizowanych w pododdziale 69c. Na ich brzegach i dnie można spotkać fitocenozy zespołu rdestu ostrogorzkiego Polygono- Bidentetum (Koch 1926) Lohm z dominacją rdestu szczawiolistnego Polygonum lapathifolium. W obrębie wysychających okresowo płycizn rozpoznano także płaty szuwaru trawiastego z manną mielec Glycerietum maximae (Br.-Bl. 1931) R. Tx. 1937, a na powierzchni wody jednego ze zbiorników zbiorowisko roślin pleustonowych, zaklasyfikowanych do zespołu rzęsy drobnej i spirodeli wielokorzeniowej Lemno-Spirodeletum Koch Na grobli pomiędzy zbiornikami rozpoznano płaty zespołu sadźca konopiastego Calystegio- Eupatorietum Görs Ponadto na obszarze rezerwatu występuje szuwar trawiasty z manną fałdowaną 327

7 Chrońmy Przyr. Ojcz. rocznik 69, zeszyt 4, 2013 Ryc. 4. Nadrzeczna olszyna górska Alnetum incanae w rezerwacie Dolina Łańskiego Potoku ( r., fot. Z. Wilczek) Fig. 4. The grey alder riparian forest Alnetum incanae in the Dolina Łańskiego Potoku Nature Reserve (13 May, 2007; photo by Z. Wilczek) Glycerietum plicatae (Kulcz. 1928) Oberd zespół związany z wodami szybko płynącymi (pododdz. 69c). Ochrona najcenniejszych wartości rezerwatu W bezpośrednim sąsiedztwie rezerwatu (pododdz. 69f) prowadzi się prace leśne mające na celu przebudowę drzewostanów o charakterze antropogenicznym, w kierunku odtworzenia naturalnych zbiorowisk roślinnych. Zaprzestano użytkowania łąki w rezerwacie oraz zbiorników przeciwpożarowych i chociaż zabiegi te prowadzą do stopniowego spadku zróżnicowania szaty roślinnej rezerwatu, to przywrócą one naturalny charakter temu niezwykle cennemu obszarowi. Powierzchnia rezerwatu, zgodnie z projektem (Wilczek i in. 1995), miała wynosić 107,29 ha i objąć tereny zlokalizowane po obu stronach Łańskiego Potoku. Obecnie rezerwat liczy zaledwie 47,07 ha (Rozporządzenie 2005) i nie spełnia kryterium minimalnej powierzchni rezerwatu gwarantującej prawidłowe funkcjonowanie ekosystemu lasu (Holeksa 1997), która powinna wynosić ponad 100 ha. W sąsiedztwie pododdziałów 64d, 70d oraz 75a granica rezerwatu pokrywa się z korytem Łańskiego Potoku, dlatego też postuluje się powiększenie granic rezerwatu o dodatkowe wydzielenia leśne (64a, b, c; 65c, d, f, g, h, i; 69a, d, f oraz 70f, g; ryc. 2), w których stwierdzono występowanie ciemiężycy zielonej oraz płatów nadrzecznej olszyny górskiej i żyznej buczyny karpackiej. Na proponowanym do włączenia obszarze występują także zdegenerowane nasadzeniem świerka i modrzewia płaty grądu subkontynentalnego. Ochrona czynna tych płatów może się przyczynić do zwiększenia udziału lasów grądowych w rezerwacie. Powiększenie rezerwatu umożliwi także ochronę specyficznego zróżnicowania przestrzennego lasów Pogórza Śląskiego tworzonego 328

8 Z. Wilczek i W. Zarzycki Rezerwat przyrody Dolina Łańskiego Potoku PIŚMIENNICTWO Burtanówna J., Konior K., Książkiewicz M Mapa geologiczna Karpat Śląskich. PAU, Kraków. Holeksa J Wielkość rezerwatów a możliwość ochrony naturalnych ekosystemów leśnych. Ochr. Przyr. 54: Koczur A., Mirek Z., Piękoś-Mirkowa H Calla palustris L. Czermień błotna. W: Mirek Z., Piękoś-Mirkowa H. (red.). Czerwona księga Karpat polskich. Rośliny naczyniowe. Inst. Bot. im. W. Szafera PAN, Kraków: Kondracki J Geografia regionalna Polski. PWN, Warszawa. Konior K Zarys budowy brzegu karpackiego w obrębie arkusza Bielsko-Biała. PAU, Kraków. Matuszkiewicz W Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. PWN, Warszawa. Mirek Z., Piękoś-Mirkowa H., Zając A., Zając M Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Inst. Bot. im. W. Szafera PAN, Kraków. Ochyra R., Żarnowiec J., Bednarek-Ochyra H Census catalogue of Polish mosses. Inst. Bot. im. W. Szafera PAN, Kraków. Rozporządzenie Rozporządzenie Ministra Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia przez olsy, łęgi, buczyny i grądy, skupionych na stosunkowo niewielkim obszarze. W celu zachowania najcenniejszych fragmentów lasów, położonych w południowej części rezerwatu, wskazane jest wyznaczenie otuliny zabezpieczającej stosunki wodne, szczególnie istotne dla prawidłowego funkcjonowania ekosystemów lasów łęgowych i olsów. Otulina powinna obejmować wydzielenia 74a, b, c, na których aktualnie prowadzona jest uprawa modrzewia, a także uprawę świerka w pododdziale 75b oraz młody drzewostan olszowy w pododdziale 75c. Powiększenie rezerwatu oraz wyznaczenie otuliny umożliwi zachowanie najcenniejszych walorów Doliny Łańskiego Potoku po obu stronach potoku i stworzy lepsze warunki do ochrony cennych siedlisk przyrodniczych z udziałem ciemiężycy zielonej. 23 grudnia 1998 roku w sprawie uznania za rezerwat przyrody. Dz. U. Nr 164 (1998), poz Rozporządzenie Rozporządzenie Wojewody Śląskiego nr 52/05 z dnia 8 listopada 2005 roku w sprawie rezerwatu przyrody Dolina Łańskiego Potoku. Dz. Urz. Woj. Śląskiego nr 135 (2005), poz Rozporządzenie Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 5 stycznia 2012 roku w sprawie ochrony gatunkowej roślin Dz. U. Nr 0 (2012), poz. 81. Szafer W Podstawy geobotanicznego podziału Polski. W: Szafer W., Zarzycki K. (red.). Szata roślinna Polski. Tom 2. PWN, Warszawa: Szweykowski J An annotated checklist of Polish liverworts. Inst. Bot. im. W. Szafera PAN, Kraków. Wilczek Z., Cybulski M. Wojtoń T Projekt rezerwatu przyrody Dolina Łańskiego Potoku w Grodźcu, gmina Jasienica. Katedra Geobot. i Ochr. Przyr. UŚ, Katowice (wydruk komp.). Zając M Mountain vascular plants in the Polish lowlands. Polish Bot. Stud. 11: Zarzycki K., Szeląg Z Red list of the vascular plants in Poland. W: Mirek Z., Zarzycki K., Wojewoda W., Szeląg Z. (red.). Red List of Plants and Fungi in Poland. Inst. Bot. im. W. Szafera PAN, Kraków: SUMMARY Chrońmy Przyrodę Ojczystą 69 (4): , 2013 Wilczek Z., Zarzycki W. Vegeta on of the Dolina Łańskiego Potoku Nature Reserve in the Silesian Foothills (the Western Carpathians) The Dolina Łańskiego Potoku Nature Reserve is characterized by diverse vegetation with interesting plant communities and a number of protected species. Well-preserved patches of ash riparian forest Carici-remotae Fraxinetum and grey alder riparian forest Alnetum incanae were found in the nature reserve. Phytocoenoses of alder-sphagnum woods Sphagno squarrosi-alnetum, previously not found in the Silesian Foothills, are the peculiarity of the nature reserve. One of the eight Carpathian sites of marsh calla Calla palustris is located in the patches of alder woods. 329