Zabezpieczenia elektryczne w systemach fotowoltaicznych
|
|
- Weronika Marek
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Zabezpieczenia elektryczne w systemach fotowoltaicznych mgr inż. Maciej Dolata maciejdolata.com Sierpień 2015r.
2 Spis treści 1. O autorze Wstęp Ochrona przeciwporażeniowa, izolowanie i rozłączanie Ochrona odgromowa Ochrona przeciwprzepięciowa Ochrona przeciążeniowa i zwarciowa Bibliografia str. 2
3 1. O autorze Nazywam się Maciej Dolata. Poniższa publikacja jest wynikiem mojej pracy związanej z zabezpieczeniami w fotowoltaice. Tematem tym zajmuję się od początku 2013 roku, przeanalizowałem wiele publikacji udostępnianych przez specjalistów oraz przez producentów zabezpieczeń. W wyniku takiej analizy powstał zbiór uogólnionych zaleceń stosowania określonych zabezpieczeń w fotowoltaice. Są to zalecenia ogólne i każdorazowo należy dogłębnie przeanalizować warunki pracy instalacji PV i indywidualnie dobrać zabezpieczenia. Zawsze inwestor i wykonawca powinien to zlecić uprawnionemu projektantowi. Zabezpieczenia elektryczne to maleńki obszar zagadnienia związanego z fotowoltaiką, któremu często poświęca się zbyt mało uwagi, a czasem nawet pomija. Jest to jednak bardzo ważny aspekt, od którego zależy bezpieczeństwo użytkowników, poprawność pracy instalacji oraz żywotność jej elementów. Jednocześnie jest to zagadnienie, na którym postanowiłem się skupić. Dotychczas przeszkoliłem już wiele osób oraz opublikowałem kilka artykułów związanych z tym tematem na portalach branżowych. Moje artykuły można również znaleźć na moim blogu maciejdolata.inelt.pl. Swoją pracę związaną z elektrotechniką zacząłem w 2002r. jako elektryk w firmie usługowej elektrycznej. Po ukończeniu studiów na Politechnice Poznańskiej na kierunku Elektrotechnika kontynuowałem pracę związaną z elektrotechniką we własnej firmie. Pracowałem przy instalacjach automatyki przemysłowej, układach zasilania obiektów, badaniach parametrów sieci, instalacjach mieszkaniowych, systemach monitoringu. Brałem udział przy projektowaniu, budowie i uruchamianiu fotowoltaicznych instalacji prosumenckich. Pracowałem jako inżynier ds. elektrycznych na budowach. Największe doświadczenie zdobyłem w pracy przy przemysłowych instalacjach elektrycznych i instalacjach automatyki przemysłowej, ponieważ na takich obiektach pracowałem najczęściej. Od początku mojej pracy uczono mnie aby największy nacisk kłaść na bezpieczeństwo elektryczne i taką zasadę praktykuję cały czas. W roku 2013 zacząłem prowadzić blog elektryczny, pisać publikacje oraz prowadzić szkolenia będące wynikiem mojego doświadczenia i zdobytej wiedzy. Pracę z tym związaną cały czas kontynuuję i rozwijam. str. 3
4 2. Wstęp Wszystkie urządzenia oraz instalacje elektryczne i elektroniczne są narażone na szereg negatywnych zjawisk mogących zakłócić ich pracę lub powodować ich uszkodzenie. Również instalacje fotowoltaiczne i ich elementy składowe są na nie narażone. Poza tym, prąd elektryczny stanowi zagrożenie dla życia i zdrowia ludzi i zwierząt. Stosowanie zabezpieczeń ma na celu zapobieganie skutkom zagrożeń związanych z prądem elektrycznym i zakłóceniami w sieci. Zagrożenia i zakłócenia są różne, np.: porażenie prądem elektrycznym uszkodzenie izolacji podstawowej zwarcia przeciążenia przepięcia wyładowania atmosferyczne oraz zagrożenia i uszkodzenia wynikające z błędów instalatorów lub użytkowników instalacji W każdej instalacji, systemie elektrycznym można zastosować szereg różnych zabezpieczeń. Każda instalacja jednak będzie podlegała innym wymogom instalowania zabezpieczeń, a zależą one od wielu czynników. Za każdym razem dobór zabezpieczeń leży po stronie projektanta i bierze on pod uwagę cel i opłacalność stosowania danej ochrony ze względu na: bezpieczeństwo ludzi i zwierząt wartość mienia narażonego na szkodę koszty ewentualnych napraw wymagane środki finansowe do zastosowania danej ochrony ewentualne różnice w opłatach składek ubezpieczeniowych Bezpieczeństwo ludzi i zwierząt jest nieocenione i zawsze bierze się je pod uwagę na samym początku. Jak wynika z [1], aż 30% wypadków związanych z porażeniem prądem elektrycznym występuje w domu, a zgodnie z tym co podaje Stowarzyszenie Elektryków Polskich, najczęstszą przyczyną wypadków jest niewłaściwe postępowanie człowieka. Wynika z tego, że najczęstszymi przyczynami wypadków są albo lekkomyślność, albo niewłaściwe zabezpieczenie instalacji. Należy o tym bezwzględnie pamiętać przy projektowaniu systemu zabezpieczeń elektrycznych. Kolejne kwestie uwzględniane przez projektanta to kwestie finansowe. Należy zbadać, czy wszystkie środki ochrony urządzeń są opłacalne, tzn. czy zastosowanie środka ochrony nie jest droższe niż naprawa lub wymiana urządzeń. System fotowoltaiczny to także urządzenie elektryczne. Z punktu widzenia elektrotechniki, jest to źródło energii elektrycznej, czyli elektrownia. Poza tym jest to generator prądu, którego element przetwarzający energię promieniowania słonecznego na energię elektryczną jest wystawiony na bezpośrednie oddziaływanie warunków atmosferycznych. Sam system str. 4
5 fotowoltaiczny posiada również inne osobliwe cechy, stwarzające specyficzne wymagania dla zabezpieczeń elektrycznych. W związku z powyższym, dla systemów fotowoltaicznych zostały określone specjalne zasady co do zabezpieczania instalacji. Nie wolno do systemów fotowoltaicznych odnosić tylko zasad stosowania zabezpieczeń w instalacjach odbiorczych prądu przemiennego, ponieważ system fotowoltaiczny jest osobliwym źródłem energii elektrycznej, a nie odbiornikiem. Niedopuszczalne jest również stosowanie zabezpieczeń dedykowanych do systemów prądu przemiennego po stronie DC inwertera. Należy pamiętać, że system fotowoltaiczny to źródło, elektrownia. Osobliwe cechy systemów fotowoltaicznych, odróżniających je od innych źródeł to: 1. System jest wystawiony na bezpośrednie oddziaływanie warunków atmosferycznych 2. Zależność prądu po stronie DC od natężenia promieniowania słonecznego 3. Napięcie na zaciskach modułu pojawia się nawet przy niskim natężeniu promieniowania słonecznego, 4. Mała wartość prądu zwarcia po stronie DC 1,2I n 5. Odizolowanie źródła od ziemi po stronie DC W punkcie 1 mowa oczywiście o panelach fotowoltaicznych oraz oprzewodowaniu po stronie DC. Panele są narażone przede wszystkim na bezpośrednie wyładowanie atmosferyczne, ale także na śnieg powodujący zacienienie. Z kolei przewody po stronie DC systemu są narażone na oddziaływanie promieniowania słonecznego. Poniżej zostały przedstawione przykładowe charakterystyki prądowo napięciowe modułu fotowoltaicznego w zależności od natężenia promieniowania słonecznego. str. 5
6 Na charakterystykach zostały zaznaczone punkty pracy panela fotowoltaicznego. Z charakterystyk można odczytać wartości prądów zwarcia (w chwili U=0V) i widać, że są one niewiele większe niż prądy znamionowe (w punkcie pracy). W zależności od natężenia promieniowania słonecznego, zmienia się moc modułu i jest to wynikiem przede wszystkim zmiany prądu napięcie zmienia się nieznacznie. W związku z powyższym, dla systemów fotowoltaicznych projektuje się następujące rodzaje ochrony: Ochrona przeciwporażeniowa Ochrona odgromowa Ochrona przeciwprzepięciowa Ochrona przeciążeniowa i zwarciowa Izolowanie i rozłączanie instalacji Wyżej wymienione środki ochrony należy zapewnić zarówno po stronie DC instalacji jak i po stronie AC. 3. Ochrona przeciwporażeniowa, izolowanie i rozłączanie Po stronie DC instalacja fotowoltaiczna jest zazwyczaj źródłem prądu o natężeniu do 8A (w przypadku jednego pasma paneli połączonych w szereg) i napięciu sięgającym prawie 1000V. System jest odizolowany od ziemi, a więc nie jest możliwy przepływ prądu przez ciało człowieka dotykającego tylko jednego bieguna instalacji do ziemi. Prąd może przepływać tylko od bieguna dodatniego do bieguna ujemnego. Oczywiście porażenie jest możliwe i w takim przypadku przez ciało człowieka przepływa prąd stały o wartości (najczęściej) większej niż 2A, który wywołuje poważne oparzenia oraz może wywołać migotanie komór sercowych. Na podstawie badań i analiz przeprowadzonych przez Międzynarodową Komisję Elektrotechniczną (IEC) przyjęto, że graniczna wartość prądu stałego płynącego przez ciało człowieka w dłuższym czasie wynosi zaledwie 70mA. A więc zabezpieczenia przeciwporażeniowe w systemach fotowoltaicznych są niezbędne. Przede wszystkim należy zadbać o zapewnienie ochrony podstawowej przed dotykiem bezpośrednim. Dodatkowo należy zapewnić możliwą ochronę przed dotykiem pośrednim przy uszkodzeniu. Rodzaj i poziom zastosowanej ochrony przeciwporażeniowej w każdym przypadku zależy od warunków środowiskowych i od parametrów systemu fotowoltaicznego. Ochrona przed dotykiem bezpośrednim jest realizowana przez izolację podstawową oraz wszelkie działania ograniczające dostęp do elementów systemu PV. W przypadku farm fotowoltaicznych niezbędne jest odpowiednie ogrodzenie całej farmy. Wszystkie budynki i rozdzielnie znajdujące się na terenie farmy, zawierające wyposażenie elektryczne powinny być zamykane na klucz. Tabliczki ostrzegawcze muszą się znajdować na każdej rozdzielni, na str. 6
7 wszystkich drzwiach stacji transformatorowej oraz na płocie (co kilka metrów). Kable i przewody powinny być prowadzone pod ziemią lub w osłonach. Jeżeli chodzi o ochronę przeciwporażeniową podstawową w budynkach, to umieszczenie systemu fotowoltaicznego na dachu (na odpowiedniej wysokości większej niż 2,5m) zapewnia ograniczenie dostępu do elementów systemu. W przypadku gdy dostęp na dach budynku mają osoby nieupoważnione, należy wykonać dodatkowe osłony wokół systemu, lub ograniczyć dostęp na dach. Inwertery najczęściej montuje się wewnątrz budynku. Są one wykonane w I klasie izolacji, więc powinny się znajdować w pomieszczeniu o ograniczonym dostępie lub w dodatkowych obudowach zamykanych na klucz. Przewody w budynku są prowadzone pod tynkiem lub w przeznaczonych do tego trasach kablowych, korytach itp. Również w budynkach należy stosować tabliczki ostrzegawcze. Nie można także zapomnieć o umieszczeniu wyłącznika awaryjnego (np. PPOŻ) w dostępnym i widocznym miejscu. Ochrona przy uszkodzeniu, przed dotykiem pośrednim jest realizowana przez wykorzystanie urządzeń II klasy ochronności oraz uziemione połączenia wyrównawcze. Panele fotowoltaiczne są zazwyczaj wykonane w II klasie ochronności, a przewody i kable DC mają wzmocnioną lub podwójną izolację. Jeżeli tak nie jest, to należy wykonać uziemione połączenia wyrównawcze metalowych elementów systemu, uziemienie jednego z przewodów strony DC (minus) oraz konieczne jest zastosowanie zabezpieczeń zwarciowych po stronie DC. Zabezpieczenia te jednak nie zapewniają samoczynnego wyłączenia zasilania w przypadku każdego uszkodzenia, ze względu na zależność prądu zwarciowego paneli od nasłonecznienia, dlatego najlepszym i najczęściej stosowanym środkiem ochrony przeciwporażeniowej przy uszkodzeniu po stronie DC systemu PV jest izolacja podwójna lub wzmocniona oraz urządzenia w II klasie ochronności. Zdarza się, że producent inwertera zaleca uziemienie jednego z przewodów mimo tego, że panele i przewody są w II klasie ochronności. Jest to spowodowane brakiem separacji galwanicznej pomiędzy stroną DC i AC wewnątrz inwertera i ma chronić system PV przed uszkodzeniem w przypadku prądów zwarciowych pochodzących z sieci elektroenergetycznej. Poza tym wykonuje się połączenia metalowych, przewodzących części konstrukcyjnych systemu z główną szyną uziemiającą budynku lub uziomem, ale jest to część ochrony odgromowej a nie przeciwporażeniowej. Sam inwerter zazwyczaj posiada tylko izolację podstawową, dlatego jeśli nie ma możliwości umieszczenia go poza dostępem osób nieupoważnionych, musi zostać zamontowany w dodatkowej obudowie zamykanej na klucz. Inwerter musi być połączony z zaciskiem PE sieci AC i posiada do tego przeznaczone wyprowadzenie na przewód PE. Podczas prac konserwacyjnych lub podczas napraw awaryjnych inwerterów należy zadbać o zapewnienie bezpiecznej izolacji inwertera od sieci elektroenergetycznej oraz źródła napięcia DC paneli PV. Realizowane jest to przez wyłączniki, rozłączniki lub odłączniki przeznaczone do tego celu do galwanicznego rozłączania prądów roboczych lub przeciążeniowych DC. Podobnie po stronie AC systemu należy zastosować odpowiednie wyłączniki lub rozłączniki. Inwerter powinien być możliwy do bezpiecznego odłączenia po stronie DC i AC. str. 7
8 Podsumowując: Ochronę przeciwporażeniową w systemach fotowoltaicznych realizuje się przez: 1. Ochronę podstawową, przed dotykiem bezpośrednim Izolacja podstawowa Ograniczenie dostępu osłony, płoty, bariery, umieszczenie poza zasięgiem ręki, Odłączenie inwertera z zapewnieniem bezpiecznej izolacji podczas prac konserwacyjnych i usuwania awarii 2. Umieszczenie tabliczek ostrzegawczych ( Pod napięciem, Nie dotykać itp.) 3. Ochronę przy uszkodzeniu Urządzenia II klasy ochronności lub uziemione połączenia wyrównawcze Połączenie inwertera z przewodem PE sieci AC. 4. Ochrona odgromowa Ochrona odgromowa to środki ochrony przed bezpośrednim wyładowaniem piorunowym. Podstawowe zasady ochrony przed bezpośrednim oddziaływaniem prądu piorunowego określono w normach ochrony odgromowej: PN-EN :2008, Ochrona odgromowa Część 1: Wymagania ogólne. PN-EN :2009, Ochrona odgromowa Część 3: Uszkodzenia fizyczne obiektów budowlanych i zagrożenie życia. PN-EN :2009, Ochrona odgromowa Część 4: Urządzenia elektryczne i elektroniczne w obiektach budowlanych. Stwierdzono w nich: wszystkie urządzenia dachowe z materiałów izolacyjnych lub przewodzących, które zawierają wyposażenie elektryczne i/lub służące przetwarzaniu informacji, powinny znajdować się w przestrzeni ochronnej układu zwodów. Urządzenia systemu fotowoltaicznego nie zwiększają ryzyka wyładowania piorunowego. Jednak zainstalowanie systemu fotowoltaicznego na dachu zwiększa ryzyko przedostania się prądu piorunowego do wnętrza budynku w przypadku wyładowania bezpośrednio w panel. Zadanie ochrony przed bezpośrednim wyładowaniem piorunowym spełniają odpowiednio dobrane i rozmieszczone układy zwodów pionowych i poziomych oraz przewodów odprowadzających i uziomu. Układy zwodów tworzą przestrzeń chronioną. Umieszczając elementy systemu fotowoltaicznego w przestrzeni chronionej, można zapewnić ich ochronę przed skutkami bezpośredniego wyładowania piorunowego. Dodatkowo, wszystkie metalowe elementy mocujące muszą być połączone z listwą wyrównawczą budynku (GSU). Zasady tworzenia przestrzeni chronionej są określone w normach, a zaprojektowanie jej wraz z pozostałymi elementami instalacji odgromowej powinno być wykonane przez uprawnionego projektanta. str. 8
9 Elementy systemu fotowoltaicznego muszą być umieszczone w przestrzeni chronionej przy zachowaniu odpowiedniego odstępu izolacyjnego, uniemożliwiającego wystąpienie przeskoków iskrowych pomiędzy elementami instalacji odgromowej (zwody i przewody), a metalowymi elementami chronionego urządzenia. Odstęp izolacyjny wyznacza się według wzoru określonego w normach, zazwyczaj jest to odległość 0,5-1m. Odległość ta zależy od: Klasy urządzenia piorunochronnego (LPS) Rozpływu prądu w przewodach LPS Materiału odstępu izolacyjnego Długości przewodów LPS od zbliżenia do połączenia wyrównawczego Również przewody powinny być prowadzone w odpowiednich odstępach od elementów instalacji odgromowej. Może się zdarzyć, że zachowanie odstępu izolacyjnego nie jest możliwe, lub dach jest wykonany z blachy. W takim przypadku należy wykonać połączenia wyrównawcze pomiędzy elementami konstrukcyjnymi systemu fotowoltaicznego, a elementami instalacji odgromowej (lub dachem). Nie wykonuje się natomiast połączenia z GSU budynku. Minimalne przekroje połączeń wyrównawczych określa norma. Ochrona odgromowa farm fotowoltaicznych Farmy fotowoltaiczne także powinny zostać objęte ochroną przed bezpośrednim wyładowaniem piorunowym w system fotowoltaiczny. Ochrona taka powinna być odpowiednio zaprojektowana, a składa się z układu zwodów pionowych i uziomu kratowego. Podstawowe zalecenia: elementy metalowe konstrukcji powinny być połączone z uziomem kratowym, zwody pionowe można montować do metalowych elementów konstrukcyjnych, ale nie jest to zalecane, ochroną odgromową należy objąć także stację transformatorową, dyspozytornię i inne budynki znajdujące się na farmie. 5. Ochrona przeciwprzepięciowa Systemy fotowoltaiczne muszą być zabezpieczone przed przepięciami i sprzężeniami, bez względu na to czy system jest objęty ochroną odgromową, czy nie. Uderzenie pioruna wywołuje skutki w otoczeniu w promieniu ok. 2 km, powodując sprzężenia i przepięcia w instalacji elektrycznej. Ochrona przeciwprzepięciowa oznacza ochronę przed przepięciami pochodzącymi z sieci energetycznej, przed przepięciami i sprzężeniami wywołanymi uderzeniem pioruna w okolice instalacji i w instalację oraz innymi przepięciami powstałymi w instalacji fotowoltaicznej i sterującej. Ogólne zasady stosowania ochrony str. 9
10 przeciwprzepięciowej dla systemów fotowoltaicznych zawiera norma PN-EN 61173:2002. Ochrona przepięciowa fotowoltaicznych (PV) systemów wytwarzania mocy elektrycznej. Przewodnik. Szczegółowe zasady stosowania ochrony przeciwprzepięciowej zawierają normy: PN-IEC Urządzenia ograniczające przepięcia dołączone do sieci rozdzielczych niskiego napięcia. Wymagania techniczne i metody badań. PN-IEC Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Ochrona dla zapewnienia bezpieczeństwa. Ochrona przed przepięciami.ochrona instalacji niskiego napięcia przed przejściowymi przepięciami i uszkodzeniami przy doziemieniach w sieciach wysokiego napięcia. PN-IEC :1999, Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Ochrona dla zapewnienia bezpieczeństwa. Ochrona przed przepięciami. Ochrona przed przepięciami atmosferycznymi i łączeniowymi. PN-HD :2007 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Część 7-712: Wytyczne dotyczące specjalnych instalacji lub lokalizacji. Fotowoltaiczne (PV) układy zasilania. W celu zabezpieczenia systemów fotowoltaicznych i podłączonych do nich urządzeń elektronicznych przed przepięciami i sprzężeniami, stosuje się ograniczniki przepięć (SPD). Instaluje się je zarówno po stronie prądu stałego jak i po stronie prądu przemiennego. Bardzo ważne, aby były to ograniczniki przepięć przeznaczone dla danej instalacji po stronie prądu stałego muszą to być ograniczniki przepięć prądu stałego dedykowane do systemów fotowoltaicznych. Dobór niewłaściwych ograniczników przepięć może stwarzać zagrożenie pożarowe dla urządzeń elektrycznych i elektronicznych. W zależności od wymaganej ochrony stosuje się ograniczniki przepięć różnej klasy: I typu B II typu C III typu D I kombinowany typu B+C, zawierający połączenie iskiernika gazowego i warystora, zapewniający ochronę na poziomie SPD typu I i typu II Na rynku dostępnych jest wiele ograniczników przepięć, różniących się budową oraz ceną. Należy zwrócić szczególną uwagę na budowę. Ogranicznik przepięć, który nie zawiera w swojej budowie iskiernika gazowego nie będzie zdolny do odprowadzania prądu piorunowego, czyli nie może być to SPD typu I. SPD typu I musi zawierać iskiernik gazowy. Jednak fakt, że ogranicznik przepięć zawiera w sobie iskiernik, nie determinuje jeszcze jego typu jako I. Można znaleźć ograniczniki przepięć typu II zawierające w swojej budowie iskiernik gazowy. Poprawia on żywotność ogranicznika przepięć, ponieważ na warystorach wraz z upływem czasu może pojawić się prąd upływu. str. 10
11 Poniżej różne budowy ograniczników przepięć dostępnych na rynku Zasady stosowania ochrony przeciwprzepięciowej różnią się w zależności od zastosowanej ochrony odgromowej. System fotowoltaiczny zainstalowany na dachu bez urządzenia piorunochronnego Jest to przypadek, w którym nie występuje ryzyko bezpośredniego wyładowania atmosferycznego w budynek i system PV, więc należy stosować tylko ograniczniki przepięć typu II (klasy C). Po stronie DC, SPD powinien być zainstalowany na wejściu inwertera, jak najbliżej niego. Jeżeli odległość między panelami, a inwerterem jest większa niż 10 m, to należy zastosować dwa ograniczniki przepięć na wejściu inwertera, oraz przy panelach. Po stronie DC stosuje się SPD dedykowane dla systemów fotowoltaicznych. Po stronie AC inwertera stosuje się ograniczniki przepięć dedykowane dla odpowiedniej sieci prądu przemiennego. Jeżeli odległość między rozdzielnicą główną budynku, a inwerterem jest większa niż 10 m, należy zastosować dwa SPD. Jeżeli ta odległość jest mniejsza wystarczy jeden SPD. str. 11
12 System fotowoltaiczny zainstalowany na dachu z urządzeniem piorunochronnym System fotowoltaiczny powinien być zainstalowany na dachu z urządzeniem piorunochronnym, przy zachowaniu bezpiecznych odstępów izolacyjnych między elementami systemu PV, a elementami urządzenia piorunochronnego. Może się jednak zdarzyć, że zachowanie bezpiecznych odstępów nie jest możliwe, lub dach jest wykonany z metalu (np. z blachy). Dla tych dwóch przypadków, zasady stosowania SPD różnią się. Jeżeli odstęp izolacyjny jest zachowany, to zasady instalowania SPD po stronie DC są identyczne jak w przypadku gdy budynek nie jest wyposażony w urządzenie piorunochronne. Po stronie AC należy zastosować SPD typu I (klasy B). Wynika to z faktu wyposażenia budynku w urządzenie piorunochronne. Jeżeli zainstalowany SPD typu I nie jest w stanie zapewnić odpowiedniego poziomu ochrony dla obwodów AC inwertera, to należy zastosować dodatkowy SPD typu II. Zazwyczaj zastosowanie SPD typu II po stronie AC będzie niezbędne. Jeżeli jednak odstępy izolacyjne nie są zachowane lub dach jest wykonany z metalu, to wykonuje się dodatkowe połączenia wyrównawcze między obudową paneli a układem zwodów. Ze względu na możliwość oddziaływania na instalację wewnątrz budynku części prądu piorunowego, po stronie DC należy zastosować SPD typu I dedykowane dla instalacji fotowoltaicznych. Po stronie AC zasady stosowania ochrony przeciwprzepięciowej są takie same jak w poprzednim przypadku SPD typu I i II. Rysunki pochodzą z [3] str. 12
13 6. Ochrona przeciążeniowa i zwarciowa W systemach fotowoltaicznych istotna jest ochrona przeciążeniowa i zwarciowa, czyli ochrona pasm w przypadku zacienienia, zasłonięcia lub uszkodzenia jednego lub kilku paneli. Zasłonięty lub uszkodzony panel staje się elementem biernym i stanowi zwarcie dla obwodu. Pasmo zawierające bierny panel jest generatorem mniejszego prądu niż pozostałe, w wyniku czego zaczyna przez nie płynąć prąd wsteczny rewersyjny. Prąd rewersyjny jest prądem płynącym w przeciwnym kierunku, pochodzącym z pozostałych pasm. Moduły fotowoltaiczne są w stanie wytrzymywać pewną wartość prądu rewersyjnego określoną przez producenta. Wyższy prąd rewersyjny stanowi zagrożenie dla paneli fotowoltaicznych powodując ich degradację, więc trzeba je przed nim zabezpieczyć. Prąd wsteczny płynący przez zacieniony fragment instalacji może skutkować w skrajnych przypadkach samozapłonem paneli fotowoltaicznych. Zabezpieczenie przeciążeniowe i zwarciowe, a więc zabezpieczenie przed prądami rewersyjnymi stanowią wkładki topikowe (bezpieczniki) dedykowane do instalacji fotowoltaicznych posiadają charakterystykę wyzwalania gpv określoną w normie IEC Wkładki topikowe umieszcza się w podstawach bezpiecznikowych. Można również stosować wyłączniki instalacyjne dedykowane dla systemów fotowoltaicznych, ale muszą być one przeznaczone do ochrony pasm muszą mieć odpowiednią charakterystykę. Nie zawsze jednak zabezpieczenie przeciążeniowe i zwarciowe jest wymagane, bo panele fotowoltaiczne mogą wytrzymać pewną wartość prądów rewersyjnych. Zakłada się, że zabezpieczenie przed prądami rewersyjnymi nie jest wymagane jeżeli: N 1+(I REW /I SC ) N liczba pasm połączonych równolegle I REW maksymalny prąd rewersyjny paneli podany przed producenta I SC prąd zwarcia paneli w warunkach STC Jeżeli prąd rewersyjny nie jest podany, można przyjąć, że N 3 W przypadku gdy połączonych równolegle jest więcej pasm paneli fotowoltaicznych, należy każde pasmo zabezpieczyć dedykowanymi bezpiecznikami lub wyłącznikami. W niektórych instalacjach fotowoltaicznych, jeden z przewodów jest uziemiony. W takim przypadku str. 13
14 wystarczy zastosować tylko jeden bezpiecznik na nieuziemionym przewodzie. Jeżeli system jest izolowany, wymagane są dwa bezpieczniki. Bezpieczniki i wyłączniki muszą być dobrane do wartości prądu, czyli nie mniej niż 1,4I sc i nie więcej niż 0,9I REW. Jeżeli wartość I REW nie jest podana, to zabezpieczenie należy dobrać na wartość nie większą niż 2I sc. Czyli: 1,4I SC I n 0,9I REW Lub: 1,4I SC I n 2I SC Zaletą stosowania wkładek topikowych jest ich niższa cena w porównaniu do wyłączników instalacyjnych, jednak wymagają one wymiany po awarii. Dobierając wkładkę topikową należy wziąć pod uwagę także jej znamionowe napięcie pracy: U n 1,2U MPP_panel liczba paneli Przykład Panele Q.CELLS Q.PRO-G4 260W I SCSTC = 9,15 A I REW = 20 A Panele połączone w 4 pasma równoległe Określenie prądu znamionowego wkładki topikowej: 1,4 9,15 I n 0, ,81 I n 18 Dobór wkładki topikowej z katalogu producenta: 13 lub 15A (w zależności od producenta) 7. Bibliografia 1. L. Danielski, P. Danielski, Dane statystyczne o śmiertelnych wypadkach porażeń prądem elektrycznym w Polsce w latach , Politechnika Wrocławska Instytut Energoeletryki 2. A. Sowa, Ochrona odgromowa i przepięciowa systemów fotowoltaicznych, r. 3. A. Sowa, K. Wincencik, Ograniczanie przepięć w instalacjach niskonapięciowych systemów fotowoltaicznych, 2012r. 4. R. Kłopocki, Bezpieczniki prądu stałego urządzenia fotowoltaiczne PV, Elektrosystemy maj 2008r. 5. Union Technique De L Electricite, Photovoltaic installations connected to the public distribution network, UTE C r. 6. ABB, Technical Applications Papers No. 10. Photovoltaic Plants, 2010r. 7. A. Boczkowski, Ochrona przeciwporażeniowa w instalacjach elektrycznych niskiego napięcia, SEP r. 8. Materiały szkoleniowe ze szkolenia z projektowania systemów fotowoltaicznych, organizowanego przez Politechnikę Warszawską, marzec 2012r. 9. Katalogi i materiały informacyjne producentów: ABB, Eti-Polam, Jean Mueller, Eaton, Q.Cells str. 14
15 Prawa autorskie: Maciej Dolata, 2015r. str. 15
ZABEZPIECZENIA STOSOWANE W SYSTEMACH MIKROINSTALACJI FOTOWOLTAICZNYCH
Karol SIDOR Politechnika Lubelska ZABEZPIECZENIA STOSOWANE W SYSTEMACH MIKROINSTALACJI FOTOWOLTAICZNYCH W ostatnich latach zaobserwowano wzrost udziału energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych w krajowym
Bardziej szczegółowoWERSJA SKRÓCONA ZABEZPIECZENIA W INSTALACJACH ELEKTRYCZNYCH
ZABEZPIECZENIA W INSTALACJACH ELEKTRYCZNYCH Przy korzystaniu z instalacji elektrycznych jesteśmy narażeni między innymi na niżej wymienione zagrożenia pochodzące od zakłóceń: przepływ prądu przeciążeniowego,
Bardziej szczegółowo2. ZAWARTOŚĆ OPRACOWANIA. 1) Strona tytułowa. 2) Zawartość opracowania. 3) Oświadczenie - klauzula. 4) Spis rysunków. 5) Zakres opracowania
2. ZAWARTOŚĆ OPRACOWANIA 1) Strona tytułowa 2) Zawartość opracowania 3) Oświadczenie - klauzula 4) Spis rysunków 5) Zakres opracowania 6) Opis techniczny 7) Rysunki wg spisu 3. OŚWIADCZENIE - K L A U Z
Bardziej szczegółowoRozdzielnice PV z ogranicznikami przepięć do ochrony instalacji fotowoltaicznych
Rozdzielnice PV z ogranicznikami przepięć do ochrony instalacji fotowoltaicznych Instalacja fotowoltaiczna ze względu na swoją budowę i usytuowanie jest poważnie narażona na przepięcia powstałe w wyniku
Bardziej szczegółowoPrzedmowa do wydania czwartego Wyjaśnienia ogólne Charakterystyka normy PN-HD (IEC 60364)... 15
Spis treści 5 SPIS TREŚCI Spis treści Przedmowa do wydania czwartego... 11 1. Wyjaśnienia ogólne... 13 Spis treści 2. Charakterystyka normy PN-HD 60364 (IEC 60364)... 15 2.1. Układ normy PN-HD 60364 Instalacje
Bardziej szczegółowoOCHRONA ODGROMOWA SYSTEMÓW FOTOWOLTAICZNYCH
SERIA: ZESZYTY DLA ELEKTRYKÓW NR 10 Andrzej W. Sowa Krzysztof Wincencik OCHRONA ODGROMOWA SYSTEMÓW FOTOWOLTAICZNYCH SERIA: ZESZYTY DLA ELEKTRYKÓW NR 10 Andrzej W. Sowa, Krzysztof Wincencik OCHRONA ODGROMOWA
Bardziej szczegółowoZabezpieczenia przetężeniowe i przepięciowe Systemów fotowoltaicznych PV
Zabezpieczenia przetężeniowe i przepięciowe Systemów fotowoltaicznych PV Nowość! o ETI Polam Sp. z o.o. Ul. Jana Pawła II 18 06100 Pułtusk Tel: +48 (23) 691 93 00 Faks: + 48 (23) 691 93 60 Infolinia techniczna:
Bardziej szczegółowoOgraniczniki przepięć Ex9UE
Ograniczniki przepięć Ex9UE Ograniczniki przepięć Typ 1+2 (Klasa I+II, T1+T2, B+C) Typ 2 (Klasa II, T2, C) Wykonanie zgodne z E 61643-11 apięcie trwałej pracy od 275 V do 440 V AC Wersje podłączenia 1+0,
Bardziej szczegółowoOchrona instalacji elektrycznych niskiego napięcia przed skutkami doziemień w sieciach wysokiego napięcia
mgr inż. Andrzej Boczkowski Stowarzyszenie Elektryków Polskich Sekcja Instalacji i Urządzeń Elektrycznych Warszawa 10.01.2012 r. Ochrona instalacji elektrycznych niskiego napięcia przed skutkami doziemień
Bardziej szczegółowoKompleksowa i skuteczna ochrona przeciwprzepięciowa. Dariusz Szymkiewicz Kierownik Projektu
Kompleksowa i skuteczna ochrona przeciwprzepięciowa Dariusz Szymkiewicz Kierownik Projektu 1 Ograniczniki iskiernikowe typu T1 i T1 kombinowane 2 OCHRONA PRZED SKUTKAMI WYŁADOWAŃ ATMOSFERYCZNYCH Ochrona
Bardziej szczegółowoDane techniczne Ex9UE2
2 Ograniczniki przepięć typ 2 Parametry ogólne Przeznaczone do ochrony instalacji elektrycznych przed przepięciami atmosferycznymi i łączeniowymi Wymienne wkładki warystorowe Optyczny wskaźnik stanu wkładki
Bardziej szczegółowoPrzykładowe rozwiązania ochrony odgromowej, ochrona odgromowa pól antenowych
Przykładowe rozwiązania ochrony odgromowej, ochrona odgromowa pól antenowych Wojciech Sosiński - wiceprezes PIRC info@diomar.pl DIOMAR Sp. z o.o., ul. Na Skraju 34, 02-197 Warszawa www.diomar.pl Zagrożenie
Bardziej szczegółowoDziałanie RPO Woj. Pomorskie
SIG Energia Sp. z o.o. Ul. Przemyska 24 E 38-500 Sanok PROJEKT WYKONAWCZY INSTALACJI FOTOWOLTAICZNEJ O MOCY 39,96 kwp Działanie RPO 10.3.1 Woj. Pomorskie Beneficjent: Gmina Miasto Lębork Ul. Armii Krajowej
Bardziej szczegółowoDOKUMENTACJA TECHNICZNA FOTOWOLTAIKA I. Inwestycje w odnawialne źródła energii przez ALINA MROCZEK - A.R. M HURT-DETAL
DOKUMENTACJA TECHNICZNA FOTOWOLTAIKA I Inwestycje w odnawialne źródła energii przez ALINA MROCZEK - A.R. M HURT-DETAL SPIS ZAWARTOŚCI OPRACOWANIA CZĘŚĆ OPISOWA STR 0 STRONA TYTUŁOWA 2 SPIS ZAWARTOŚCI OPRACOWANIA
Bardziej szczegółowoZasady wykonania instalacji elektrycznych do zasilania urządzeń teleinformatycznych Zasilanie Serwerowni Szkolnych i Punktów Dystrybucyjnych 1
Zasady wykonania instalacji elektrycznych do zasilania urządzeń teleinformatycznych Zasilanie Serwerowni Szkolnych i Punktów Dystrybucyjnych 1 Zasilanie urządzeń teletechnicznych to system usług technicznych
Bardziej szczegółowoBEZPIECZNY MONTAŻ ANTEN NA DACHACH OBIEKTÓW BUDOWLANYCH
OGRANICZANIE PRZEPIĘĆ W SYSTEMACH PRZESYŁU SYGNAŁÓW BEZPIECZNY MONTAŻ ANTEN NA DACHACH OBIEKTÓW BUDOWLANYCH Andrzej Sowa Politechnika Białostocka Powszechne stosowanie różnorodnych systemów nadawczo-odbiorczych
Bardziej szczegółowoPROJEKT WYKONAWCZY INSTALACJE ELEKTRYCZNE
Projekt klimatyzacji w wybranych pomieszczeniach biurowych budynku Urzędu Miasta w Legionowie przy ul. Piłsudskiego 41 PROJEKT WYKONAWCZY INSTALACJE ELEKTRYCZNE Inwestor: Gmina Miejska Legionowo ul. Piłsudskiego
Bardziej szczegółowoPROJEKT BUDOWLANY TOM V INSTALACJE ELEKTRYCZNE
PROJEKT BUDOWLANY BUDOWA SPORTOWEJ HALI ŁUKOWEJ PRZY PUBLICZNYM GIMNAZJUM NR 29 I SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 12 W ŁODZI - BUDŻET OBYWATELSKI TOM V INSTALACJE ELEKTRYCZNE INWESTOR: MIASTO ŁÓDŹ (Łódź ul Piotrkowska
Bardziej szczegółowoOCHRONA PRZED PRZEPIĘCIAMI. Rozwiązania dla sytemów fotowoltaicznych
OCHRONA PRZED PRZEPIĘCIAMI Rozwiązania dla sytemów fotowoltaicznych Dlaczego warto chronić? Instalacja systemów fotowoltaicznych ze względu na wysoki poziom technologii jest kosztowną inwestycją. Żeby
Bardziej szczegółowoE/02.5 Schemat rozdzielnicy TB6; E/02.6 Schemat rozdzielnicy TB7; E/02.7 Schemat rozdzielnicy TB8; E/02.8 Schemat rozdzielnicy TB9; E/02.
SPIS TREŚCI: 1.0. WSTĘP...5 1.1. Przedmiot i zakres opracowania...5 1.2. Podstawy opracowania...5 1.3. Charakterystyka energetyczna...5 2.0. OPIS TECHNICZNY...6 2.1. Zasilanie i rozdział energii...6 2.2.
Bardziej szczegółowoII RYSUNKI 2.1 Rys.1...Schemat ideowy TK 2.2 Rys.2...Instalacje wewnętrzne III UPRAWNIENIA I OŚWIADCZENIE PROJEKTANTA
Zawartość opracowania I OPIS TECHNICZNY 1.1 Przedmiot i zakres opracowania 1.2 Podstawa opracowania 1.3 Dane energetyczne 1.4 Układ pomiarowy 1.5 Tablica rozdzielcza i linia zasilająca 1.6 Instalacje oświetlenia
Bardziej szczegółowoOchrona odgromowa anten na dachach obiektów budowlanych
OCHRONA ODGROMOWA OBIEKTÓW BUDOWLANYCH Ochrona odgromowa anten na dachach obiektów budowlanych Andrzej Sowa Poprawnie zaprojektowane i wykonane urządzenie piorunochronne powinno przejąć prąd piorunowy
Bardziej szczegółowoSPKSO ul. Sierakowskiego 13, Warszawa ELEKTRYCZNA PROJEKT BUDOWLANO WYKONAWCZY
NAZWA: MODERNIZACJA DZIAŁU FARMACJI SPKSO przy ul. Sierakowskiego 13 w Warszawie INWESTOR: BRANŻA: FAZA: SPKSO ul. Sierakowskiego 13, Warszawa ELEKTRYCZNA PROJEKT BUDOWLANO WYKONAWCZY TOM II JEDNOSTKA
Bardziej szczegółowoPROJEKT WYKONAWCZY ZASILANIA W ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ CENTRAL WENTYLACYJNYCH ARCHIWUM
PROJEKT WYKONAWCZY ZASILANIA W ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ CENTRAL WENTYLACYJNYCH ARCHIWUM Adres: 15-888 Białystok, ul. K.S. Wyszyńskiego 1 Obiekt: Część niska archiwum i pomieszczenia biurowe parteru Inwestor:
Bardziej szczegółowoBEZPIECZEŃSTWO INSTALACJI FOTOWOLTAICZNYCH
Radosław SZCZERBOWSKI Politechnika Poznańska Instytut Elektroenergetyki BEZPIECZEŃSTWO INSTALACJI FOTOWOLTAICZNYCH Streszczenie. Fotowoltaika jest jedną z bardziej obiecujących technologii wytwarzania
Bardziej szczegółowo1. Jako ochrona przed skutkami przepięć łączeniowych, powodowanych głównie załączeniami i wyłączeniami określonych odbiorników, mogą być stosowane:
Temat: Środki i sposoby ochrony przed skutkami przepięć. Stosowane środki ochrony przeciwprzepięciowej mogą być przeznaczone do ochrony przed skutkami przepięć tylko określonego pochodzenia lub mogą mieć
Bardziej szczegółowoZAWARTOŚĆ DOKUMENTACJI
ZAWARTOŚĆ DOKUMENTACJI 1. STRONA TYTUŁOWA 1 2. ZAWARTOŚĆ DOKUMENTACJI 2 3. CZĘŚĆ PRAWNA 3.1 OŚWIADCZENIA PROJEKTANTA 3 3.2 UPRAWNIENIA I ZAŚWIADCZENIA O CZŁONKOWSTWIE W POMORSKIEJ 4-6 OKRĘGOWEJ IZBIE INŻYNIERÓW
Bardziej szczegółowoOCHRONA ODGROMOWA ROZLEGŁYCH OBIEKTÓW TYPU HALOWEGO
dr hab. inż. Andrzej SOWA Politechnika Białostocka OCHRONA ODGROMOWA ROZLEGŁYCH OBIEKTÓW TYPU HALOWEGO Zasady podejmowania decyzji o potrzebie stosowania urządzenia piorunochronnego na rozległych obiektach
Bardziej szczegółowoDOKUMENTACJA PROJEKTOWA
Stadium oprac. PROJEKT WYKONAWCZY Branża ELEKTRYCZNA DOKUMENTACJA PROJEKTOWA Nazwa inwestycji ROZBUDOWA I PRZEBUDOWA BUDYNKU PRODUKCYJNO-HANDLOWEGO Treść opracowania Adres inwestycji Inwestor / adres /
Bardziej szczegółowoINSTALACJA ODGROMOWA I OGRANICZNIKI PRZEPIĘĆ W INSTALACJACH FOTOWOLTAICZNYCH
POZNAN UNIVE RSITY OF TE CHNOLOGY ACADE MIC JOURNALS No 81 Electrical Engineering 2015 Damian GŁUCHY* Dariusz KURZ* Grzegorz TRZMIEL* INSTALACJA ODGROMOWA I OGRANICZNIKI PRZEPIĘĆ W INSTALACJACH FOTOWOLTAICZNYCH
Bardziej szczegółowoProblemy wymiarowania i koordynacji zabezpieczeń w instalacjach elektrycznych
mgr inż. Andrzej Boczkowski Stowarzyszenie Elektryków Polskich Sekcja Instalacji i Urządzeń Elektrycznych Warszawa, 02.03.2005 r Problemy wymiarowania i koordynacji zabezpieczeń w instalacjach elektrycznych
Bardziej szczegółowoPrzebudowa i rozbudowa budynku ZAZ na potrzeby pralni. 11-500 Giżycko, ul. 1-go Maja 30. Projekt techniczny
Przebudowa i rozbudowa budynku ZAZ na potrzeby pralni. 11-500 Giżycko, ul. 1-go Maja 30 Projekt techniczny Zakład Aktywizacji Zawodowej 11-500 Giżycko ul. 1-go Maja 30 BIURO PROJEKTOWE mgr inż. Andrzej
Bardziej szczegółowoOchrona przeciwprzepięciowa
Ochrona przeciwprzepięciowa Przepięcia w instalacji elektrycznej niskiego napięcia Burze mogą być zarówno piękne i ekscytujące, jak i niebezpieczne dla ludzi i budowli. Instalacje elektryczne i teletechniczne
Bardziej szczegółowoAndrzej Boczkowski. Wymagania techniczne dla instalacji elektrycznych niskiego napięcia w budynkach. Vademecum
Andrzej Boczkowski Wymagania techniczne dla instalacji elektrycznych niskiego napięcia w budynkach Vademecum Tytuł serii Vademecum elektro.info Recenzenci: mgr inż. Julian Wiatr inż. Jarosław Klukojć
Bardziej szczegółowoIV. Instalacje elekt. ogólnego przeznaczenia budynki mieszkalne i przemysłowe
IV. Instalacje elekt. ogólnego przeznaczenia budynki mieszkalne i przemysłowe 1. Ustawa z dnia 07 lipca 1994 r. Prawo budowlane. Obwieszczenie Marszałka Sejmu RP z dnia 12 listopada 2010 r. w sprawie ogłoszenia
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI 1. WSTĘP.......................................................................... 9 1.1. Podstawowy zakres wiedzy wymagany przy projektowaniu urządzeń piorunochronnych................................................
Bardziej szczegółowoPROTOKÓŁ KONTROLNO-POMIAROWY INSTALACJI FOTOWOLTAICZNEJ
PROTOKÓŁ KONTROLNO-POMIAROWY INSTALACJI FOTOWOLTAICZNEJ Protokół kontrolno-pomiarowy dla systemów fotowoltaicznych podłączonych do sieci na podstawie PN-EN 62446:2016, załącznik A WŁAŚCICIEL ELEKTROWNI
Bardziej szczegółowoNORMY I PRZEPISY PRAWNE Ochrona przeciwprzepięciowa
NORMY I PRZEPISY PRAWNE Ochrona przeciwprzepięciowa Opracował: Andrzej Nowak Bibliografia: http://www.ciop.pl/ 1. Kategorie ochrony Wymagania ogólne dotyczące ochrony instalacji elektrycznych przed przepięciami
Bardziej szczegółowoTytuł normy (zakres powołania)
4. WYKAZ NORM POWOŁANYCH W ZAKRESIE INSTALACJI ELEKTRYCZNYCH I OCHRONY ODGROMOWEJ Minister Infrastruktury w Rozporządzeniu z dnia 10 grudnia 2010 roku (Dz. U. nr 239 z 2010 r., poz. 1597) określił nowy
Bardziej szczegółowoOpis techniczny dla inwestycji: Inwestycje w OZE w Przedsiębiorstwie Produkcji Handlu i Usług KABANOSPOL Spółka z o.o.
Opis techniczny dla inwestycji: Inwestycje w OZE w Przedsiębiorstwie Produkcji Handlu i Usług KABANOSPOL Spółka z o.o. Projekt realizowany w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego
Bardziej szczegółowo1. Zakres opracowania
BRANŻA ELEKTRYCZNA 1. Zakres opracowania Opracowaniem objęte są wewnętrzne i zewnętrzne instalacje elektryczne. Projektuje się wykonanie instalacji gniazd i oświetlenia budynku socjalnego zasilanych z
Bardziej szczegółowoOchrona przeciwprzepięciowa
Ochrona przeciwprzepięciowa Agenda Wybierz najlepsze rozwiązanie ochrony przed przepięciami Zainstaluj urządzenia ochrony przeciwprzepięciowej Dobierz najlepsze zabezpieczenie dla ochronników przeciwprzepięciowych
Bardziej szczegółowoSPIS ZAWARTOŚCI DOKUMENTACJI
SPIS ZAWARTOŚCI DOKUMENTACJI 1. Opis techniczny 2. Oświadczenie projektanta 3. Rysunki Instalacje elektryczne - rzut parteru rys. nr E-01 Przekrój B-B rys. nr E-02 1. OPIS TECHNICZNY 1.1. Podstawa opracowania
Bardziej szczegółowoPROJEKT BUDOWLANY. OBIEKT : Budynek Zakładu Usług Komunalnych i Archiwum Urzędu Gminy Sieroszewice ul. Ostrowska dz. 316/2.
Usługi Elektroenergetyczne mgr inż.ryszard Walczak 63-400 Ostrów Wlkp. ul. Wolności 40/3 NIP 622-131-96-31 projektowanie : tel: 062/737-82-43 do 15-tej 062/735-31-22 po 15-tej kom : 0608-054-677 - sieci
Bardziej szczegółowoOgraniczniki przepięć ETITEC B - PV
Ograniczniki przepięć ETITEC B Seria ograniczników przepięć ETITEC B jest przeznaczona do ochrony instalacji fotowoltaicznych modułów przed przepięciami: łączeniowymi lub pochodzącymi od wyładowań atmosferycznych
Bardziej szczegółowo1. Przedmiot opracowania. 2. Zakres opracowania. 3. Rozdział energii elektrycznej. 4. Instalacje oświetleniowe
1. Przedmiot opracowania Przedmiotem opracowania jest cześć elektryczna Projektu budowlanego rozbudowy Szkoły Podstawowej w Jaszkowej Dolnej. 2. Zakres opracowania Opracowanie obejmuje instalacje: instalacji
Bardziej szczegółowoPROJEKT INSTALACJI ELEKTRYCZNEJ W LOKALU MIESZKALNYM ZLOKALIZOWANYM PRZY UL. PADEREWSKIEGO 44/5 W RYBNIKU
KAMBEP P.U.H. Piotr Dyla 44-251 Rybnik, ul. Gronowa 26 www.kambep.pl PROJEKT INSTALACJI ELEKTRYCZNEJ W LOKALU MIESZKALNYM ZLOKALIZOWANYM PRZY UL. PADEREWSKIEGO 44/5 W RYBNIKU INWESTOR: ZAKŁAD GOSPODARKI
Bardziej szczegółowoZasady bezpiecznej obsługi urządzeń elektrycznych. Materiały dydaktyczne dla kierunku Technik Optyk (W12) Kwalifikacyjnego kursu zawodowego.
Zasady bezpiecznej obsługi urządzeń elektrycznych Materiały dydaktyczne dla kierunku Technik Optyk (W12) Kwalifikacyjnego kursu zawodowego. Podstawowe zasady: Naprawy i konserwacje mogą być wykonywane
Bardziej szczegółowoZABDOWA WYŁĄCZNIKA PRZECIWPOŻAROWEGO. Katowice, marzec 2019 r.
Dokumentacja: Inwestor: PROJEKT TECHNICZNY INSTALACJI ELEKTRYCZNEJ ul. Świdnicka 35A 40-711 KATOWICE Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Katowicach ul. Jagiellońska 17, 40-032 Katowice ZABDOWA WYŁĄCZNIKA
Bardziej szczegółowoZAWARTOŚĆ OPRACOWANIA
ZAWARTOŚĆ OPRACOWANIA CZĘŚĆ OPISOWA str. 2-4 1. Przedmiot i zakres opracowania 2. Podstawa opracowania 3. Zasilanie i rozdzielnice 0,4kV 4. Instalacje elektryczne 5. Instalacja odgromowa 6. Ochrona przeciwporażeniowa
Bardziej szczegółowoOGRANICZNIKI PRZEPIĘĆ.
OGRANICZNIKI PRZEPIĘĆ www.fotton.pl info@fotton.pl Charakterystyka Ograniczniki przepięć FOTTON OBV Ograniczniki przepięć OBV powstały w celu zapewnienia skutecznej ochrony urządzeń AGD i RTV, telefonów,
Bardziej szczegółowoAktualizacja wykazu norm przywołanych w Rozporządzeniu MIiB z 14 listopada 2017r.
Aktualizacja wykazu norm przywołanych w Rozporządzeniu MIiB z 14 listopada 2017r. W dniu 14 listopada 2017r. Minister Infrastruktury i Budownictwa podpisał Rozporządzenie zmieniające rozporządzenie I w
Bardziej szczegółowoLekcja 56. Ochrona przeciwporażeniowa w urządzeniach elektrycznych na napięcie powyżej 1 kv
Lekcja 56. Ochrona przeciwporażeniowa w urządzeniach elektrycznych na napięcie powyżej 1 kv W urządzeniach o napięciu powyżej 1 kv stosuje się ochronę przed: a) bezpośrednim dotknięciem części obwodu elektrycznego
Bardziej szczegółowomgr inż. Andrzej Boczkowski Warszawa, r. Stowarzyszenie Elektryków Polskich Sekcja Instalacji i Urządzeń Elektrycznych
mgr inż. Andrzej Boczkowski Warszawa,.05.013 r. Stowarzyszenie Elektryków Polskich Sekcja Instalacji i Urządzeń Elektrycznych Zespoły ruchome lub przewoźne Pojęcie zespół oznacza pojazd i/lub ruchomą lub
Bardziej szczegółowoZESTAWIENIE Polskich Norm dotyczących instalacji elektrycznych w obiektach budowlanych
ZESTAWIENIE Polskich Norm dotyczących instalacji elektrycznych w obiektach budowlanych (stan na dzień 1 listopada 2012 r.) PN-HD 60364-1:2010 Instalacje elektryczne niskiego napięcia -- Część:1 Wymagania
Bardziej szczegółowoOchrona przeciwprzepięciowa firmy Moeller
www.moeller.pl Ochrona przeciwprzepięciowa firmy Moeller Xpole to nowoczesna seria aparatury modułowej, która skutecznie zabezpiecza instalacje i urządzenia przed skutkami zwarć, przeciążeń a także przed
Bardziej szczegółowoPrzedsiębiorstwo. Projekt. Gmina Dziwnów Ul. Szosowa Dziwnów. Osoba kontaktowa: Łukasz Dzioch
Przedsiębiorstwo Gmina Dziwnów Ul. Szosowa 5 72-420 Dziwnów Osoba kontaktowa: Łukasz Dzioch Projekt Budowa instalacji fotowoltaicznej o mocy 39,96 kwp na terenie Oczyszczalni Ścieków w Międzywodziu. Adres:
Bardziej szczegółowoOCHRONA PRZEPIĘCIOWA. Ochrona przed przepięciami systemów bezawaryjnego zasilania. Odporność udarowa systemów bezawaryjnego zasilania.
OCHRONA PRZEPIĘCIOWA Ochrona przed przepięciami systemów bezawaryjnego zasilania Andrzej Sowa Układy ochrony przepięciowej w instalacji elektrycznej w obiektach budowlanych, w których pracują urządzenia
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI opis techniczny od str. 3 do str. 5. -schemat do obliczeń instalacji str obliczenia techniczne instalacji od str. 7 do str.
-2- SPIS TREŚCI - opis techniczny od str. 3 do str. 5 -schemat do obliczeń instalacji str. 6 - obliczenia techniczne instalacji od str. 7 do str. 10 - wyniki doboru oświetlenia wewnętrznego str. 11 - rozmieszczenie
Bardziej szczegółowo1 Instalacja Fotowoltaiczna (PV)
Spis treści 1 Instalacja Fotowoltaiczna (PV)... 2 1.1 Przedmiot i zakres opracowania... 2 1.2 Moce i uzyski z instalacji fotowoltaicznej... 2 1.3 Moduły fotowoltaiczne w technologii microac-si... 3 1.4
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI SPIS RYSUNKÓW
Strona 2 Stron8 SPIS TREŚCI 1 DANE OGÓLNE...3 1.1 PODSTAWA OPRACOWANIA...3 1.2 PRZEDMIOT OPRACOWANIA...3 1.3 LITERATURA TECHNICZNA...3 1.4 WYKAZ POLSKICH NORM...3 1.5 PROJEKTY ZWIĄZANE...4 2 OPIS TECHNICZNY...4
Bardziej szczegółowoDOKUMENTACJA TECHNICZNA Branża elektryczna
DOKUMENTACJA TECHNICZNA Branża elektryczna STADION ŻUŻLOWY W OSTROWIE WIELKOPOLSKIM ADRES INWESTYCJI: DZIAŁKI NR: ul. Piłsudskiego 102 INWESTOR: Miasto Ostrów Wielkopolski aleja Powstańców Wielkopolskich
Bardziej szczegółowoPOWIATOWY URZĄD PRACY Ostrów Wielkopolski Al. Powstańców Wlkp. 14 BUDYNEK POWIATOWEGO URZĘDU PRACY Ostrów Wielkopolski ul.
DAMIAN STACHOWCZYK BIURO: ul. Śmigielskiego 16A/6, 63 63-400 Ostrów Wielkopolski tel. 062 / 591 04 27 tel. kom. 0505 / 068 128 e-mail: elektrotel.ds@o2.pl NIP 622-245-31-13 REGON 300374062 INWESTOR: POWIATOWY
Bardziej szczegółowo6. URZĄDZENIA OCHRONNE RÓŻNICOWOPRĄDOWE
6. URZĄDZENIA OCHRONNE RÓŻNICOWOPRĄDOWE Jednym z najbardziej skutecznych środków ochrony przeciwporażeniowej jest ochrona przy zastosowaniu urządzeń ochronnych różnicowoprądowych (wyłączniki ochronne różnicowoprądowe,
Bardziej szczegółowoBEZPIECZEŃSTWO UŻYTKOWANIA INSTALACJI ELEKTRYCZNYCH W BUDYNKACH MIESZKALNYCH I INWENTARSKICH
Katedra Energetyki Rolniczej Uniwersytet Rolniczy w Krakowie Problemy Inżynierii Rolniczej nr 3/2008 BEZPIECZEŃSTWO UŻYTKOWANIA INSTALACJI ELEKTRYCZNYCH W BUDYNKACH MIESZKALNYCH I INWENTARSKICH Streszczenie
Bardziej szczegółowoBETA ochrona. Ochrona przeciwprzepięciowa. n Przegląd. n Korzyści. n Dane do doboru i zamówienia. Ograniczniki przepięć klasy B (typ 1)
Ograniczniki przepięć klasy B (typ 1) n Przegląd Ograniczniki przepięć klasy B (typ 1) chronią rozdzielnice niskiego napięcia przed przepięciami oraz wysokimi udarami prądowymi powodowanymi przez bezpośrednie
Bardziej szczegółowoI. CZĘŚĆ OPISOWA. 1./ Spis zawartości. 2./ Opis techniczny. II. RYSUNKI TECHNICZNE E1 - Projekt instalacji oświetleniowej - Rzut parteru i piwnicy.
I. CZĘŚĆ OPISOWA 1./ Spis zawartości 2./ Opis techniczny II. RYSUNKI TECHNICZNE E1 - Projekt instalacji oświetleniowej - Rzut parteru i piwnicy. E2 - Projekt instalacji oświetleniowej - Rzut I piętra.
Bardziej szczegółowoOchrona przeciwprzepięciowa
Ochrona przeciwprzepięciowa Przepięcia w instalacji elektrycznej niskiego napięcia Burze mogą być zarówno piękne i ekscytujące, jak i niebezpieczne dla ludzi i budowli. Instalacje elektryczne i teletechniczne
Bardziej szczegółowo2. ZAWARTOŚĆ OPRACOWANIA. 1) Strona tytułowa. 2) Zawartość opracowania. 3) Oświadczenie - klauzula. 4) Spis rysunków. 5) Zakres opracowania
2. ZAWARTOŚĆ OPRACOWANIA 1) Strona tytułowa 2) Zawartość opracowania 3) Oświadczenie - klauzula 4) Spis rysunków 5) Zakres opracowania 6) Opis techniczny 7) Rysunki wg spisu Sokołów Podlaski 12.09.2017r.
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI SPIS RYSUNKÓW
Strona 2 Stron9 SPIS TREŚCI 1 DANE OGÓLNE...3 1.1 INWESTOR...3 1.2 WYKONAWCA DOKUMENTACJI...3 1.3 PODSTAWA OPRACOWANIA...3 1.4 PRZEDMIOT OPRACOWANIA...3 1.5 LITERATURA TECHNICZNA...3 1.6 WYKAZ POLSKICH
Bardziej szczegółowoCentrum Zdrowego i Aktywnego Seniora Łódź ul. Szpitalna 6
jednostka projektowa stadium dokumentacji branża inpracownia Projekt Budowlany Instalacje elektryczne nazwa obiektu adres obiektu inwestor kategoria obiektu budowlanego Przebudowa pomieszczeń Przychodni
Bardziej szczegółowoOPIS TECHNICZNY. 2. Podstawa opracowania - zlecenie inwestora - podkłady architektoniczne, sanitarne - obowiązujące przepisy i normy
OPIS TECHNICZNY 1. Przedmiot opracowania Przedmiotem opracowania jest projekt techniczny rozbudowy wewnętrznej instalacji elektrycznej w kotłowni w Budynku Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Głogowie.
Bardziej szczegółowoSpis zawartości. Rysunki: Załączniki: - Karta katalogowa automatu wrzutowego - Instrukcja montażu automatu wrzutowego
Spis zawartości. Strona tytułowa Spis treści Opis techniczny Informacja do Bioz Rysunki: - Projekt instalacji elektrycznej rzut parteru E-1 Załączniki: - Karta katalogowa automatu wrzutowego - Instrukcja
Bardziej szczegółowoOGRANICZANIE PRZEPIĘĆ W INSTALACJI ELETRYCZNEJ
OGRAICZAIE PRZEPIĘĆ W ISTALACJI ELETRYCZEJ Urządzenia ograniczające przepięcia badane zgodnie z procedurą próby klasy I Andrzej Sowa Urządzenia do ograniczania przepięć SPD (ang. Surge Protective Devices)
Bardziej szczegółowoPROJEKT BUDOWLANY. Instalacja elektryczna wewnętrzna i instalacja odgromowa w budynku Internatu wraz z kotłownią i zapleczem. BRANśA ELEKTRYCZNA
PROJEKT BUDOWLANY w budynku Internatu wraz z kotłownią i zapleczem BRANśA ELEKTRYCZNA OBIEKT: INWESTOR: Zespół Szkół Leśnych budynek Internatu wraz z Kotłownią i zapleczem Al. Jana Pawła II 1, 38-600 Lesko
Bardziej szczegółowoINSTALACJE ELEKTRYCZNE
1 Egz. Nr PROJEKT BUDOWLANY INSTALACJE ELEKTRYCZNE OBIEKT: BUDYNEK ADMINISTRACYJNO-USŁUGOWY. ZAKRES: 1) INSTALACJA ELEKTRYCZNA WEWNĘTRZNA BUDYNKU MIESZKALNEGO. 2) ZEWNĘTRZNY ODCINEK INSTALACJI ELEKTRYCZNEJ
Bardziej szczegółowo2. Zwarcia w układach elektroenergetycznych... 35
Spis treści SPIS TREŚCI Przedmowa... 11 1. Wiadomości ogólne... 13 1.1. Klasyfikacja urządzeń elektroenergetycznych i niektóre definicje... 13 1.2. Narażenia klimatyczne i środowiskowe... 16 1.3. Narażenia
Bardziej szczegółowoZAWARTOŚĆ OPRACOWANIA
ZAWARTOŚĆ OPRACOWANIA 1. PODSTAWA OPRACOWANIA 12 2. ZAKRES OPRACOWANIA 12 3. CHARAKTERYSTYKA TECHNICZNA 12 4. OPIS ROZWIĄZAŃ TECHNICZNYCH 13 5. POMIAR I RORODZIAŁ ENERGII 13 6. TABLICA TP 13 7. INSTALACJA
Bardziej szczegółowoZAGROŻENIA PRZY UŻYTKOWANIU URZĄDZEŃ ELEKTRYCZNYCH
Szkoły Ponadgimnazjalne Moduł III Foliogram 7 ZAGROŻENIA PRZY UŻYTKOWANIU URZĄDZEŃ ELEKTRYCZNYCH porażenia i oparzenia prądem elektrycznym pożary wybuchy szkodliwe oddziaływanie pola elektrycznego i elektromagnetycznego
Bardziej szczegółowoInstalacje elektryczne / Henryk Markiewicz. - wyd Warszawa, Spis treści. Przedmowa do wydania ósmego 11
Instalacje elektryczne / Henryk Markiewicz. - wyd. 8. - Warszawa, 2010 Spis treści Przedmowa do wydania ósmego 11 1. Klasyfikacja instalacji, urządzeń elektrycznych i środowiska oraz niektóre wymagania
Bardziej szczegółowostron 5 strona 1 SPIS TREŚCI
stron 5 strona 1 SPIS TREŚCI 1 DANE OGÓLNE...2 1.1. PRZEDMIOT OPRACOWANIA...2 1.2. ZAKRES OPRACOWANIA...2 1.3. PODSTAWA OPRACOWANIA...2 1.4. WYKAZ POLSKICH NORM...2 2 SYSTEM ODDYMIANIA - OPIS TECHNICZNY...4
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 323
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 323 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 13 Data wydania: 24 lutego 2015 r. Nazwa i adres: AB 323 INSTYTUT
Bardziej szczegółowoBIURO PROJEKTÓW BUDOWNICTWA OGÓLNEGO I PRZEMYSŁOWEGO PROFIL Sp.z.o.o. PROJEKT BUDOWLANY OPRACOWANIE:
ROK ZAŁOŻENIA 1987 BIURO PROJEKTÓW BUDOWNICTWA OGÓLNEGO I PRZEMYSŁOWEGO PROFIL Sp.z.o.o. 15-879 Białystok, ul. Stołeczna 15 tel. /Fax: (0-85) 744 17 26, tel. (0-85) 742 69 43, e-mail: profil@zetobi.com.pl
Bardziej szczegółowoPROTOKÓŁ SPRAWDZEŃ ODBIORCZYCH/OKRESOWYCH INSTALACJI ELEKTRYCZNYCH
Wzory protokółów z przeprowadzonych sprawdzeń instalacji elektrycznych PROTOKÓŁ SPRAWDZEŃ ODBIORCZYCH/OKRESOWYCH INSTALACJI 1. OBIEKT BADANY (nazwa, adres) ELEKTRYCZNYCH...... 2. CZŁONKOWIE KOMISJI (imię,
Bardziej szczegółowoII RYSUNKI 2.1 Rys. IE-1...Schemat ideowy TK 2.2 Rys. IE-2...Instalacje wewnętrzne III UPRAWNIENIA I OŚWIADCZENIE PROJEKTANTA
Zawartość opracowania I OPIS TECHNICZNY 1.1 Przedmiot i zakres opracowania 1.2 Podstawa opracowania 1.3 Dane energetyczne 1.4 Układ pomiarowy 1.5 Tablica rozdzielcza i linia zasilająca 1.6 Instalacje oświetlenia
Bardziej szczegółowoOgranicznik kombinowany DEHNshield zoptymalizowany pod kątem zastosowania
NOWOŚĆ zestyk sygnalizacyjny (FM) Ogranicznik kombinowany zoptymalizowany pod kątem zastosowania www.dehn.pl 2 chroni budynki mieszkalne i zastosowania specjalne Idealne rozwiązanie dla budownictwa mieszkaniowego
Bardziej szczegółowoNormy i dokumenty związane.
Normy i dokumenty związane. Spis treści Akty prawne... 3 Normy... 4 Dokumenty TAURON Dystrybucja S.A.:... 7 do stosowania w TAURON Dystrybucja S.A. (wersja pierwsza) Strona 2 z 7 Akty prawne [U1] Ustawa
Bardziej szczegółowoZasady bezpiecznej eksploatacji urządzeń elektrycznych. Materiały dydaktyczne dla kierunku Technik Optyk (W10) Szkoły Policealnej Zawodowej.
Zasady bezpiecznej eksploatacji urządzeń elektrycznych Materiały dydaktyczne dla kierunku Technik Optyk (W10) Szkoły Policealnej Zawodowej. Podstawowe zasady: Naprawy i konserwacje mogą być wykonywane
Bardziej szczegółowoWPŁYW WŁAŚCIWOŚCI OGRANICZNIKÓW PRZEPIĘĆ NA BEZPRZERWOWE ZASILANIA URZĄDZEŃ
X SYMPOZJUM ODDZIAŁU POZNAŃSKIEGO STOWARZYSZENIA ELEKTRYKÓW POLSKICH W CYKLU WSPÓŁCZESNE URZĄDZENIA ORAZ USŁUGI ELEKTROENERGETYCZNE, INFORMATYCZNE I TELEKOMUNIKACYJNE ZINTEGROWANE ZARZĄDZANIE ENERGIĄ W
Bardziej szczegółowoOchrona przed porażeniem prądem elektrycznym
Ochrona przed porażeniem prądem elektrycznym Porażenie prądem- przepływ przez ciało człowieka prądu elektrycznego 1. Działanie prądu - bezpośrednie- gdy następuje włączenie ciała w obwód elektryczny -
Bardziej szczegółowoDobór SPD typu 1 do ochrony instalacji elektrycznych w budynkach uwględnienie wpływu dodatkowych czynników. Krzysztof Wincencik DEHN Polska Sp. z o.o.
Dobór SPD typu 1 do ochrony instalacji elektrycznych w budynkach uwględnienie wpływu dodatkowych czynników Krzysztof Wincencik DEHN Polska Sp. z o.o. Dobierając SPD do ochrony instalacji elektrycznej w
Bardziej szczegółowoAKTUALNE PODSTAWY PRAWNE OCHRONY ODGROMOWEJ OBIEKTÓW BUDOWLANYCH. Dr inŝ. Henryk BORYŃ, doc. PG
U [V] 3000 2000 AKTUALNE PODSTAWY PRAWNE OCHRONY ODGROMOWEJ OBIEKTÓW BUDOWLANYCH 1000 Dr inŝ. Henryk BORYŃ, doc. PG 0 Wydział Elektrotechniki i Automatyki Politechniki Gdańskiej -1000-0.004 0 0.004 0.008
Bardziej szczegółowoNEST BIURO PROJEKTÓW OS. Orła Białego 28m2; 61-251 Poznań PROJEKT BUDOWLANY
NEST BIURO PROJEKTÓW OS. Orła Białego 28m2; 61-251 Poznań PROJEKT BUDOWLANY MODERNIZACJA OŚWIETLENIA ZEWNETRZNGO, INSTALACJA OBIEKT: INWESTOR: ELEKTRYCZNA PAWILONU SANITARNEGO Wymiana słupów i opraw oświetlenia
Bardziej szczegółowoINSTALACJA ELEKTRYCZNA
INSTALACJA ELEKTRYCZNA Projekt zawiera: 1. Wstęp 1.1. Przedmiot opracowania 1.2. Podstawa opracowania 1.3. Zakres opracowania 2. Opis techniczny 2.1. Zasilenie budynku 2.2. Instalacja wewnętrzna budynku
Bardziej szczegółowoOchrona przepięciowa systemów fotowoltaicznych - zasady doboru środków ochrony
VIII Konferencja Naukowo-Techniczna i-mitel 2014 Krzysztof WINCENCIK DEHN Polska Sp. z o.o. Ochrona przepięciowa systemów fotowoltaicznych - zasady doboru środków ochrony Abstract. W artykule przestawione
Bardziej szczegółowoODLEGŁOŚCI POMIĘDZY URZĄDZENIAMI DO OGRANICZANIA PRZEPIĘĆ A CHRONIONYM URZĄDZENIEM
ODLEGŁOŚCI POMIĘDZY URZĄDZENIAMI DO OGRANICZANIA PRZEPIĘĆ A CHRONIONYM URZĄDZENIEM Andrzej Sowa Politechnika Białostocka 1. Wstęp Tworząc niezawodny system ograniczania przepięć w instalacji elektrycznej
Bardziej szczegółowoROBOTY W ZAKRESIE INSTALACJI ELEKTRYCZNYCH
SPECYFIKACJE TECHNICZNE WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT BUDOWLANYCH PROJEKTOWANEJ INSTALACJI ELEKTRYCZNEJ OŚWIETLENIA AWARYJNEGO ORAZ ZASILANIA CENTRALI POŻAROWYCH WYDZIAŁU ZARZĄDZANIA UNIWERSYTETU GDAŃSKIEGO
Bardziej szczegółowo