Poradnik Jak odwołać się do sądu w sporze z fiskusem

Transkrypt

1 Autor: Anna Welsyng, doradca podatkowy Poradnik Jak odwołać się do sądu w sporze z fiskusem Jeżeli jesteś niezadowolony ze sposobu załatwienia Twojej sprawy przez urząd skarbowy czy izbę skarbową, możesz poskarżyć się sądowi administracyjnemu. WSA i NSA dość często uchylają błędne decyzje fiskusa. Mimo zwykle dość długiego oczekiwania na wyrok sądu skarga może być bardzo opłacalna. Spis treści 1. Sprawdź, czy masz prawo do skierowania swojej sprawy do ego u Administracyjnego Skargę do ego u Administracyjnego możesz wnieść dopiero po wyczerpaniu środków zaskarżenia Sprawdź, czy nie upłynął termin na wniesienie skargi Sprawdź czy masz prawo być uczestnikiem postępowania przed m em m lub Naczelnym em m Sprawdź, czy musisz skorzystać z pomocy profesjonalnego pełnomocnika Sprawdź, który sąd jest właściwy dla Twojej sprawy Wniesienie skargi do ego u Administracyjnego Pośrednictwo organu podatkowego Grzywna dla opieszałego urzędu Co napisać w skardze Najczęstsze błędy formalne w skardze Możesz cofnąć swoją skargę Spróbuj wstrzymać wykonanie skarżonej decyzji Rozstrzygnięcie sprawy przez Oddalenie albo uwzględnienie skargi Uzasadnienie wyroku Wniosek o uzupełnienie wyroku Skarga kasacyjna do Naczelnego u Administracyjnego Kiedy można złożyć skargę do Naczelnego u Administracyjnego Podstawy skargi kasacyjnej Naczelny ocenia wyrok ego u Administracyjnego Tylko profesjonalista może sporządzić skargę kasacyjną do Naczelnego u Administracyjnego Rozpatrywanie skargi kasacyjnej Rozstrzygnięcie Naczelnego u Administracyjnego i jego skutki Uprawnienia w postępowaniu przed Naczelnym em m lub m em m

2 5.1. Masz prawo domagać się, aby sędzia prowadzący Twoją sprawę przed Naczelnym em m lub m em m był bezstronny administracyjny musi udzielać stronom występującym w sprawie bez adwokata lub radcy prawnego potrzebnych wskazówek Masz prawo żądać szybkiego rozstrzygnięcia sprawy Masz prawo domagać się, aby rozpoznanie sprawy odbywa się jawnie Prawa do sądu nie odbierają ograniczenia w zakresie zdolności do czynności prawnych Sprawy przed Naczelnym em m lub m em m może prowadzić pełnomocnik

3 Kontroli poprawności pracy organów podatkowych dokonują e y Administracyjne (dalej WSA). Procedura rozpatrzenia Twojej skargi wynika z ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r.- Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (dalej p.p.s.a.) (Dz. U. Nr 153 poz z późn. zm.). WSA najczęściej kontrolują: 1) czy organ podatkowy wydając decyzję lub niektóre postanowienia poprawnie zastosował przepisy w stosunku do konkretnego stanu faktycznego (mógł powołać niewłaściwy przepis lub właściwy, ale błędnie go zinterpretować), 2) zachowanie przez urzędników wymaganej procedury rozstrzygnięcia sprawy (np. czy miałeś prawo do wypowiedzenia się do zebranych przeciwko Tobie dowodów, czy nie odmówiono ci dostępu do akt sprawy, czy sporna decyzja została doręczona pod właściwy adres), 3) czy zarzuty na bezczynność danego urzędu lub izby są zasadne (bezczynność powstaje, gdy w terminie przewidzianym przez prawo nie zostały podjęte wymagane przez prawo działania). Z kolei poprawność wyroku WSA jest kontrolowana przez Naczelny (dalej NSA). 1. Sprawdź, czy masz prawo do skierowania swojej sprawy do ego u Administracyjnego 1.1. Skargę do ego u Administracyjnego możesz wnieść dopiero po wyczerpaniu środków zaskarżenia Jeżeli miałeś do nich prawo w czasie postępowaniu przed urzędem skarbowym lub izbą skarbową. Przez wyczerpanie środków zaskarżenia rozumie się sytuację, w której nie masz żadnego przewidzianego w ustawie środka zaskarżenia, takiego jak zażalenie, odwołanie lub wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy. Skargę do WSA możesz także wnieść, jeżeli ustawa nie przewiduje środków zaskarżenia w sprawie będącej przedmiotem skargi. Jest to możliwe po uprzednim pisemnym wezwaniu właściwego organu przez Ciebie - do usunięcia naruszenia prawa. Na złożenie tego wezwania to masz czternaście dni od dnia, w którym dowiedziałeś się lub mogłeś się dowiedzieć o wydaniu decyzji lub podjęciu innej czynności. Taka sytuacja ma miejsce np. w przypadku wydania na Twój wniosek przez Ministra Finansów indywidualnej interpretacji podatkowej przepisów, z którą się nie zgadzasz. W praktyce sądy administracyjne najczęściej oceniają legalność decyzji oraz postanowień. Organ podatkowy z reguły rozstrzyga sprawę w drodze decyzji, chyba że jakiś przepis szczególny zwalnia z obowiązku wydania decyzji. 3

4 Decyzja rozstrzyga sprawę co do jej istoty albo w inny sposób kończy postępowanie w danej instancji. Także wtedy, gdy postępowanie z jakiejkolwiek przyczyny stało się bezprzedmiotowe (np. w razie przedawnienia zobowiązania podatkowego), organ podatkowy wydaje decyzję o umorzeniu postępowania. Każda decyzja urzędu skarbowego lub izby skarbowej może zostać oceniona przez sąd administracyjny. Inaczej jest w przypadku postanowień. y administracyjne kontrolują prawidłowość wydania postanowienia w postępowaniu administracyjnym, na które służy zażalenie albo kończące postępowanie, a także na postanowienia rozstrzygające sprawę co do istoty. To oznacza, że nie każde postanowienie może być poddane weryfikacji sądu. Przykłady postanowień organów podatkowych, które są kontrolowane przez sądy administracyjne: postanowienie w sprawie odmowy wydania zaświadczenia (np. zaświadczenia o niezaleganiu z podatkami); postanowienie w sprawie przywrócenia terminu postanawia o tym właściwy w sprawie organ podatkowy. W przypadku przywrócenia terminu do wniesienia odwołania lub zażalenia postanawia ostatecznie organ podatkowy właściwy do rozpatrzenia odwołania lub zażalenia. Na postanowienie to służy zażalenie i dlatego sąd administracyjny może oceniać prawidłowość jego wydania (zob. art. 163 Ordynacji podatkowej); organ odwoławczy stwierdza w formie postanowienia: niedopuszczalność odwołania; uchybienie terminowi do wniesienia odwołania; pozostawienie odwołania bez rozpatrzenia. Postanowienia w sprawach wymienionych są ostateczne i dlatego sąd administracyjny może oceniać prawidłowość ich wydania (zob. art. 228 Ordynacji podatkowej). Przykład postanowienia, które nie podlega kontroli sądu administracyjnego: W toku postępowania odwoławczego organ rozpatrujący odwołanie może stwierdzić, że zobowiązanie podatkowe zostało zaniżone. Albo, że kwota zwrotu podatku została zawyżona. Lub też, że określono stratę w wysokości wyższej od poniesionej. W takich sytuacjach organ ten zwraca sprawę organowi pierwszej instancji, aby ten zmienił swoją decyzję. Postanowienie o przekazaniu sprawy organ odwoławczy doręcza podatnikowi (zob. art Ordynacji podatkowej). Ponieważ postanowienie to nie kończy postępowania podatkowego, nie podlega kontroli ze strony sądu administracyjnego Sprawdź, czy nie upłynął termin na wniesienie skargi Skargę do WSA wnosi się w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia (decyzji lub postanowienia) w sprawie. Gdy skarga dotyczy interpretacji przepisów wydanej przez Ministra Finansów, skargę możesz wnieść w terminie trzydziestu dni. Termin ten liczy się od dnia doręczenia odpowiedzi organu na Twoje wezwanie do usunięcia naruszenia prawa. Jeżeli organ nie 4

5 udzielił odpowiedzi na wezwanie, na złożenie skargi do WSA masz całe sześćdziesiąt dni od daty wniesienia wezwania o usunięcie naruszenia prawa. Skargę kasacyjną do NSA wnosi się za pośrednictwem WSA, który wydał zaskarżony wyrok lub postanowienie, w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia stronie odpisu orzeczenia z uzasadnieniem. Zażalenie do NSA na postanowienia WSA w przypadkach przewidzianych przez przepisy wnosi się w terminie siedmiu dni od doręczenia postanowienia. Ważne! Złożenie skargi lub zażalenia po wymienionych terminach jest możliwe, ale tylko wtedy gdy istnieje możliwość przywrócenia terminu, co wymaga bardzo ważnego i mającego charakter obiektywny powodu, dla którego termin ustawowy nie mógł zostać dochowany Sprawdź czy masz prawo być uczestnikiem postępowania przed m em m lub Naczelnym em m W postępowaniu w sprawie sądowoadministracyjnej stronami są skarżący oraz organ, którego działanie lub bezczynność jest przedmiotem skargi. Uprawnionym do wniesienia skargi jest każdy, kto ma w tym interes prawny, prokurator, Rzecznik Praw Obywatelskich oraz organizacja społeczna w zakresie jej statutowej działalności, w sprawach dotyczących interesów prawnych innych osób, jeżeli brała udział w postępowaniu administracyjnym. Kilku uprawnionych do wniesienia skargi może w jednej sprawie występować w roli skarżących, jeżeli ich skargi dotyczą tej samej decyzji, postanowienia, innego aktu lub czynności albo bezczynności organu. W praktyce skargę do WSA najczęściej składa osoba, która otrzymała kwestionowaną decyzję lub postanowienie wydane przez organ podatkowy. Pamiętaj, że osoba, która brała udział w postępowaniu administracyjnym, a nie wniosła skargi, jeżeli wynik postępowania sądowego dotyczy jej interesu prawnego, jest uczestnikiem tego postępowania na prawach strony (z mocy ustawy). Udział w charakterze uczestnika może zgłosić również osoba, która nie brała udziału w postępowaniu administracyjnym, jeżeli wynik tego postępowania dotyczy jej interesu prawnego, a także organizacja społeczna, w sprawach innych osób, jeżeli sprawa dotyczy zakresu jej statutowej działalności (na wniosek). Na postanowienie o odmowie dopuszczenia do udziału w sprawie przysługuje zażalenie Sprawdź, czy musisz skorzystać z pomocy profesjonalnego pełnomocnika Skarga kasacyjna oraz zażalenie, którego przedmiotem jest odrzucenie skargi kasacyjnej, musi być sporządzone przez profesjonalistę w zakresie prawa (zob. Skarga kasacyjna ). Również wniesienie skargi kasacyjnej wymaga pośrednictwa np. adwokata, radcy prawnego, a w sprawach podatkowych również doradcy podatkowego. W pozostałych przypadkach nie jesteś zobowiązany do korzystania z pośrednictwa prawnika przy sporządzeniu pism procesowych oraz ich wnoszeniu. 5

6 1.5. Sprawdź, który sąd jest właściwy dla Twojej sprawy Skargę musisz złożyć do właściwego WSA. Łatwo pomylić nie tylko poszczególne WSA, ale WSA z NSA. Jak odróżnić, kiedy właściwy dla sprawy jest WSA, a kiedy NSA? WSA rozpoznają wszystkie sprawy sądowoadministracyjne z wyjątkiem spraw, dla których zastrzeżona jest właściwość NSA. Przykładowo tylko Naczelny : rozpoznaje środki odwoławcze od orzeczeń wojewódzkich sądów administracyjnych, stosownie do przepisów ustawy (środkami tymi jest skarga kasacyjna od wydanego przez WSA wyroku lub postanowienia kończącego postępowanie w sprawie oraz zażalenie na wymienione w przepisach postanowienia WSA); podejmuje uchwały mające na celu wyjaśnienie przepisów prawnych, których stosowanie wywołało rozbieżności w orzecznictwie sądów administracyjnych; podejmuje uchwały zawierające rozstrzygnięcie zagadnień prawnych budzących poważne wątpliwości w konkretnej sprawie sądowoadministracyjnej; rozstrzyga spory o właściwość między organami jednostek samorządu terytorialnego i między samorządowymi kolegiami odwoławczymi, o ile odrębna ustawa nie stanowi inaczej, oraz spory kompetencyjne między organami tych jednostek a organami administracji rządowej. Do rozpoznania sprawy właściwy jest WSA, na którego obszarze właściwości ma siedzibę organ, którego działalność planujesz zaskarżyć. Niestety postępowanie przed WSA może trwać kilka lat. Dlatego też obowiązuje zasada, że w przypadku zmiany właściwości tego sądu (np. wskutek reformy organizacji wymiaru sprawiedliwości), WSA właściwy w chwili wniesienia skargi pozostaje właściwy aż do końca postępowania. Zasadę tą w przyszłości może oczywiście zmienić ustawa zmieniająca obecny system wymiaru sprawiedliwości. Chcąc wybrać właściwy WSA skorzystaj z poniższej tabeli: 6

7 Tabela. Wykaz ch ów ch WSA Adres Strona www w Bydgoszczy ul. Jana Kazimierza Bydgoszcz właściwy dla województwa.. kujawsko-pomorskiego w Białymstoku ul. H.Sienkiewicza Białystok podlaskiego w Gdańsku Al. Zwycięstwa 16/ Gdańsk pomorskiego w Gliwicach ul. Prymasa S.Wyszyńskiego Gliwice śląskiego w Gorzowie ul. Dąbrowskiego Gorzów Wlkp. lubuskiego w Kielcach ul. Prosta Kielce świętokrzyskiego; w Krakowie ul. Rakowicka Kraków małopolskiego w Lublinie ul. M.C. Skłodowskiej Lublin lubelskiego 7

8 w Łodzi ul. Piotrkowska Łódź łódzkiego w Opolu ul. Kośnego Opole bip.opole.wsa.gov.pl opolskiego w Olsztynie ul. Emilii Plater Olsztyn warmińsko-mazurskiego w Poznaniu ul. Ratajczaka 10/ Poznań wielkopolskiego w Rzeszowie ul. Kraszewskiego 4a Rzeszów bip.rzeszow.wsa.gov.pl podkarpackiego w Szczecinie ul. Staromłyńska Nr 10, Szczecin zachodniopomorskiego Sad w Warszawie ul. Jasna 2/ Warszawa bip.warszawa.wsa.gov.pl mazowieckiego we Wrocławiu ul. Św. Mikołaja 78/ Wrocław dolnośląskiego 8

9 2. Wniesienie skargi do ego u Administracyjnego 2.1. Pośrednictwo organu podatkowego Skargę do sądu administracyjnego wnieść musisz za pośrednictwem organu podatkowego, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (czyli np. za pośrednictwem urzędu skarbowego). Dlaczego konieczne jest takie pośrednictwo? Otóż chodzi o to by dać szansę urzędowi, by stojąc w obliczu sprawy sądowej jeszcze raz przemyślał swoją decyzję. Może bowiem jeszcze ją zmienić uwzględniając skargę podatnika. Nie trzeba wtedy będzie absorbować sądu. Ważne! Organ podatkowy, którego działanie lub bezczynność zaskarżono, może w zakresie swojej właściwości uwzględnić skargę w całości do dnia rozpoczęcia rozprawy. Jeżeli organ podatkowy nie zmienił swojej decyzji, musi przekazać skargę sądowi wraz z aktami sprawy i odpowiedzią na skargę w terminie trzydziestu dni od dnia jej wniesienia Grzywna dla opieszałego urzędu Przepisy przewidują sankcje (grzywna) dla organu podatkowego, który nie przekazał sądowi skargi oraz dokumentów niezbędnych do jej rozpatrzenia. Jednak aby w tej kwestii ukarać organ - niezbędny jest Twój wniosek. Jeżeli organ nie przekazał sądowi skargi mimo wymierzenia grzywny, sąd może na żądanie skarżącego rozpoznać sprawę na podstawie nadesłanego odpisu skargi, gdy stan faktyczny i prawny przedstawiony w skardze nie budzi uzasadnionych wątpliwości. W razie wniesienia przez Ciebie skargi do sądu po wszczęciu postępowania administracyjnego w celu zmiany, uchylenia, stwierdzenia nieważności aktu lub wznowienia postępowania, postępowanie sądowe podlega zawieszeniu Co napisać w skardze Skarga (jak każde pismo kierowane do sądu) powinna zawierać: 1) oznaczenie sądu, do którego jest skierowane, imię i nazwisko lub nazwę stron, ich przedstawicieli ustawowych i pełnomocników; 2) oznaczenie rodzaju pisma; 3) osnowę wniosku (czyli czego się domagamy) lub oświadczenia; 4) podpis strony albo jej przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika; 5) wymienienie załączników. Ponadto w skardze musi się znaleźć: 1) wskazanie zaskarżonej decyzji, postanowienia, innego aktu lub czynności; 2) oznaczenie organu, którego działania lub bezczynności skarga dotyczy; 9

10 3) określenie naruszenia prawa lub interesu prawnego. WZÓR skargi do ego u Administracyjnego Skarga (jako pierwsze pismo w sprawie) powinna ponadto zawierać oznaczenie miejsca zamieszkania, a w razie jego braku - adresu do doręczeń, lub siedziby stron, ich przedstawicieli ustawowych i pełnomocników oraz przedmiotu sprawy. W dalszych pismach kierowanych w danej sprawie do sądu trzeba też podawać sygnaturę akt, jaka otrzymała nasza sprawa w sądzie. Do pisma należy dołączyć pełnomocnictwo, jeżeli pismo wnosi pełnomocnik, który przedtem nie złożył pełnomocnictwa. Jak już wyżej wskazano, kilku uprawnionych do wniesienia skargi może w jednej sprawie występować w roli skarżących, jeżeli ich skargi dotyczą tej samej decyzji, postanowienia, innego aktu lub czynności albo bezczynności organu. W tym przypadku, skargi mogą być wniesione w jednym piśmie. Jeżeli w jednym piśmie zaskarżono więcej niż jeden akt lub czynność albo bezczynność, przewodniczący zarządza rozdzielenie tych skarg. Często już w momencie złożenia skargi nie ma ona żadnych szans na rozpatrzenie Najczęstsze błędy formalne w skardze Po wpłynięciu skargi do WSA jest ona badana pod kątem istnienia przesłanek do jej odrzucenia. odrzuci Twoją skargę (postanowieniem na posiedzeniu niejawnym czyli bez Twojego udziału), gdy: Twoja sprawa nie należy do właściwości sądu administracyjnego (powinien ją rozpatrzyć sąd cywilny, np. sprawa dotyczy odszkodowania, którego dochodzisz od organów podatkowych); wniosłeś ją po upływie terminu do jej wniesienia; gdy nie uzupełniłeś w wyznaczonym terminie braków formalnych skargi; jeżeli sprawa objęta skargą jest w toku lub została już prawomocnie osądzona; jeżeli jedna ze stron nie ma zdolności sądowej albo jeżeli skarżący nie ma zdolności procesowej, a nie działa za niego przedstawiciel ustawowy; jeżeli z innych przyczyn wniesienie skargi jest niedopuszczalne (np. nie wyczerpałeś środków zaskarżenia przewidzianych przez przepisy Ordynacji podatkowej). Pamiętaj, że z powodu braku zdolności sądowej jednej albo zdolności procesowej przy braku aktywności przedstawiciela ustawowego, sąd odrzuci skargę dopiero wówczas, gdy brak nie zostanie uzupełniony. Częstym błędem jest wniesienie skargi do niewłaściwego WSA. Jeżeli do rozpoznania sprawy właściwy jest inny sąd administracyjny, sąd, który stwierdzi swą niewłaściwość, przekaże sprawę właściwemu sądowi administracyjnemu. WSA, któremu sprawa została 10

11 przekazana, jest związany postanowieniem o przekazaniu sprawy. Nie dotyczy to przekazania sprawy NSA. Czynności dokonane w sądzie niewłaściwym pozostaną w mocy. Jeżeli nie ma powodów do odrzucenia skargi, przewodniczący wydziału lub wyznaczony sędzia: zarządzi skompletowanie akt niezbędnych do rozpoznania sprawy, a w razie potrzeby także innych dowodów; wskaże skład sędziowski orzekający w sprawie; wyznaczy termin posiedzenia niejawnego lub rozprawy, w którym sprawa ma być rozpoznana Możesz cofnąć swoją skargę Zasadniczo cofnięcie przez Ciebie skargi wiąże sąd. Jednakże sąd ma obowiązek uznać cofnięcie skargi za niedopuszczalne, jeżeli zmierza ono do obejścia prawa lub spowodowałoby utrzymanie w mocy aktu lub czynności dotkniętych wadą nieważności. Taka sytuacja może mieć np. miejsce, gdy po wniesieniu skargi Trybunał Konstytucyjny uznał, że przepis na podstawie którego dochodzisz swoich praw jest niezgodny z Konstytucją Spróbuj wstrzymać wykonanie skarżonej decyzji Z mojej praktyki wynika, że najbardziej dotkliwe dla podatników jest to, że wniesienie skargi nie wstrzymuje z mocy prawa wykonania decyzji lub czynności, które są przedmiotem zaskarżenia. Jest to zasada, ale jest od niej jest kilka ważnych i korzystnych wyjątków. Powinieneś odróżnić dwie możliwości, jakie dają Ci przepisy: 1) uznaną przez Ciebie za nieprawidłową np. decyzję może wstrzymać organ podatkowy, który ją wydał. Może to zrobić przy kilku ograniczeniach z urzędu lub na Twój wniosek do momentu przekazania skargi do WSA; 2) po przekazaniu sądowi skargi także sąd może (na Twój wniosek) wydać postanowienie o wstrzymaniu wykonania w całości lub w części aktu lub czynności, które skarżysz. Musisz jednak wykazać, że w razie wykonania zaskarżonej decyzji zachodzi niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków. Możesz więc złożyć dwa wnioski w sprawie wstrzymania wykonania niekorzystnej dla Ciebie decyzji pierwszy do organu podatkowego, a gdy zostanie on rozpatrzony negatywnie - drugi do WSA. Wstrzymanie wykonania aktu lub czynności upada w razie wydania przez sąd orzeczenia kończącego postępowanie w pierwszej instancji. 3. Rozstrzygnięcie sprawy przez Pomijam tu opis wszystkich instytucji procesowych decydujących o przebiegu rozpatrywania Twojej sprawy przez WSA. 11

12 Ze względu na stopień zawiłości oraz skomplikowania procedury wymagającej szerokiej znajomości prawa, w postępowaniu przed sądami administracyjnymi dobrze jest skorzystać z pomocy profesjonalnego pełnomocnika doradcy podatkowego, radcy prawnego lub adwokata. Jednak brak takiego pełnomocnika nie pogarsza istotnie Twojej pozycji, gdyż obliguje sąd do udzielenia Ci pomocy (poniżej, w rozdziale: "Twoje uprawnienia w postępowaniu przed NSA lub WSA" znajdziesz podstawowe informacje na temat Twojej pozycji przed sądem). W niniejszym opracowaniu skupię się na efektach rozstrzygnięć WSA Oddalenie albo uwzględnienie skargi W razie nieuwzględnienia skargi WSA skargę oczywiście oddali. uwzględniając Twoją skargę na decyzję lub postanowienie wyda jedno z poniższych rozstrzygnięć: Rodzaj rozstrzygnięcia WSA Uchylenie decyzji lub postanowienia w całości albo w części Przypadki naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy (np. niewłaściwa interpretacja przepisu lub zastosowanie niewłaściwego przepisu do danego stanu faktycznego), naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego (np. dowody, na których podstawie ustalono istotne dla sprawy okoliczności faktyczne, okazały się fałszywe), naruszenie przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Stwierdzenie nieważność decyzji lub postanowienia w całości lub w części, jeżeli zachodzą przyczyny nieważności wymienione przez Ordynację podatkową Np. decyzja została skierowana do osoby niebędącej stroną w sprawie. Stwierdzi wydanie decyzji lub postanowienia z naruszeniem prawa Jeżeli zachodzą przyczyny określone w Kodeksie postępowania administracyjnego lub w innych przepisach. 12

13 może uwzględnić także skargę dotyczącą wadliwej interpretacji wydanej przez Ministra Finansów. Może również uznać w wyroku uprawnienie lub obowiązek wynikające z przepisów prawa. Jeżeli zwróciłeś się do WSA w sprawie bezczynności organu podatkowego, sąd uwzględniając skargę, zobowiąże organ do wydania w określonym terminie aktu lub interpretacji lub dokonania czynności lub stwierdzenia albo uznania uprawnienia lub obowiązku wynikających z przepisów prawa. Rozpatrując skargę na bezczynność WSA jednak nie będzie zajmował się elementami merytorycznymi danego postępowania innymi słowy nie będzie przesądzać, jakie ma być rozstrzygnięcie organu podatkowego w zakresie merytorycznym. W razie niewykonania wyroku uwzględniającego skargę na bezczynność oraz w razie bezczynności organu po wyroku uchylającym lub stwierdzającym nieważność aktu lub czynności, po uprzednim pisemnym wezwaniu właściwego organu do wykonania wyroku lub załatwienia sprawy możesz wnieść skargę w tym przedmiocie żądając wymierzenia temu organowi grzywny. w tym przypadku może ponadto orzec o istnieniu lub nieistnieniu uprawnienia lub obowiązku, jeżeli pozwala na to charakter sprawy oraz niebudzące uzasadnionych wątpliwości okoliczności jej stanu faktycznego i prawnego. W razie uwzględnienia skargi sąd w wyroku określa, czy i w jakim zakresie zaskarżony akt lub czynność nie mogą być wykonane. Wynika to z tego, że wyrok jeszcze nie jest prawomocny, ale już znane jest stanowisko sądu w zakresie objętym skargą. Rozstrzygnięcie to traci moc z chwilą uprawomocnienia się wyroku. Pamiętaj też, że ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie ten sąd oraz organ, którego działanie lub bezczynność było przedmiotem zaskarżenia Uzasadnienie wyroku sporządza uzasadnienie wyroku z urzędu w terminie czternastu dni od dnia ogłoszenia wyroku albo podpisania sentencji wyroku wydanego na posiedzeniu niejawnym. Jeśli jednak Twoja skarga została oddalona, to w terminie w terminie siedmiu dni od dnia ogłoszenia wyroku albo doręczenia odpisu sentencji wyroku możesz wystąpić z wnioskiem o pisemne uzasadnienie wyroku. W takim przypadku zyskujesz dodatkowy czas na przygotowanie się do wniesienia skargi kasacyjnej (np. znalezienie prawnika uprawnionego do wnoszenia skarg kasacyjnych). Termin na jej wniesienie biegnie bowiem dopiero od momentu doręczenia Ci wyroku WSA wraz z uzasadnieniem. Na sporządzenie uzasadnienia wyroku sąd ma 14 dni od dnia zgłoszenia wniosku. Powinno ono zawierać zwięzłe przedstawienie stanu sprawy, zarzutów podniesionych w skardze, stanowisk pozostałych stron, podstawę prawną rozstrzygnięcia oraz jej wyjaśnienie. Jeżeli w wyniku uwzględnienia skargi sprawa ma być ponownie rozpatrzona przez organ podatkowy, uzasadnienie powinno ponadto zawierać wskazania co do dalszego postępowania. Pamiętaj, że sąd może również odmówić sporządzenia uzasadnienia wyroku. W takim przypadku odmowa sporządzenia uzasadnienia wyroku następuje postanowieniem wydanym na posiedzeniu niejawnym. 13

14 Zasadą jest że odpis wyroku z uzasadnieniem sporządzonym z urzędu doręcza się każdej stronie. Jeżeli jednak uzasadnienie wyroku zostało sporządzone na Twój wniosek, odpis wyroku z uzasadnieniem zostanie doręczone tylko Tobie - jako tej stronie postępowania, która złożyła wniosek Wniosek o uzupełnienie wyroku Możesz również zgłosić wniosek o uzupełnienie wyroku. Powinieneś to zrobić jeżeli sąd nie orzekł o całości skargi albo nie zamieścił w wyroku dodatkowego orzeczenia, które według przepisów ustawy powinien był zamieścić z urzędu. Na złożenie tego wniosku masz 14 dni od daty doręczenia wyroku z urzędu (a gdy wyroku nie doręcza się - od dnia ogłoszenia). Pamiętaj, że wniosek o uzupełnienie wyroku co do zwrotu kosztów sąd może rozpoznać na posiedzeniu niejawnym. Orzeczenie uzupełniające wyrok zapada w formie wyroku, chyba że uzupełnienie dotyczy wyłącznie kosztów., który wydał wyrok, rozstrzyga postanowieniem wątpliwości co do jego treści. Postanowienie w tym przedmiocie sąd może wydać na posiedzeniu niejawnym. Wniosek o sprostowanie, uzupełnienie lub wykładnię wyroku nie ma wpływu na bieg terminu do wniesienia środka zaskarżenia. Z wymienionych powyżej rozstrzygnięć WSA kończących postępowanie warto wspomnieć jeszcze o postanowieniu o umorzeniu postępowania. Zostanie ono wydane gdy np. skutecznie cofnąłeś skargę. 4. Skarga kasacyjna do Naczelnego u Administracyjnego 4.1. Kiedy można złożyć skargę do Naczelnego u Administracyjnego Od wydanego przez WSA wyroku lub postanowienia kończącego postępowanie w sprawie przysługuje skarga kasacyjna do NSA. To jest zasada, od której jest kilka wyjątków. Przykładowo do NSA może też zostać zaskarżony przez organy podatkowe w drodze skargi kasacyjnej wyrok uchylający decyzję dyrektora izby skarbowej pomimo, że ten wyrok nie kończy postępowania. Tylko wobec postanowień WSA, jako warunek złożenia skargi kasacyjnej, wprowadzono wymóg, by postanowienie zakończyło postępowanie (np. postanowienie odrzucające skargę zob. art. 58 p.p.s.a.). Oczywiście są wyjątki od zasady, że NSA ocenia tylko ostateczne postanowienia Wyjątek ten wprowadza np. art pkt 7 p.p.s.a. NSA musi rozpoznać zażalenie na postanowienie odrzucające skargę kasacyjną. Skargę kasacyjną może wnieść strona, prokurator lub Rzecznik Praw Obywatelskich po doręczeniu im odpisu orzeczenia z uzasadnieniem. 14

15 4.2. Podstawy skargi kasacyjnej Skargę kasacyjną można oprzeć wyłącznie na następujących podstawach: 1) Naruszeniu prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie opierając skargę kasacyjną na tej podstawie trzeba wymienić przepis, który WSA błędnie zinterpretował lub niewłaściwie zastosował oraz szczegółowo opisać na czym polegał błąd WSA. 2) Naruszeniu przepisów postępowania, jeżeli uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy trzeba w skardze wykazać nie tylko naruszenie przepisów postępowania przez WSA (wskazując naruszone przepisy i opisując na czym naruszenie polegało), ale i wykazać, że miało to istotny wpływ na wynik postępowania toczącego się przed tym sądem. Takiego charakteru nie ma np. pominięcie w sentencji wyroku nazwiska protokolanta Naczelny ocenia wyrok ego u Administracyjnego Częstym błędem popełnianym przez podatników jest oczekiwanie, że NSA ponownie merytorycznie oceni ich sprawę. Rozumieją przez to ponowną ocenę stanu faktycznego oraz sposób zastosowania do niego przepisów przez organy podatkowe. Tymczasem NSA ocenia tylko orzeczenie WSA, a nie np. decyzję dyrektora izby skarbowej. I nawet jeżeli NSA uchyli orzeczenie WSA, to nie rozstrzyga sprawy merytorycznie, tylko kieruje ją do ponownego rozpatrzenia przez WSA. Czasem NSA stwierdza, że nie było naruszeń przepisów postępowania, które mogły mieć istotny wpływ na wynik sprawy, a zachodzi jedynie naruszenie prawa materialnego. Wtedy NSA może uchylić zaskarżone orzeczenie i jednocześnie rozpoznać skargę. W tym przypadku NSA orzeka na podstawie stanu faktycznego przyjętego w zaskarżonym wyroku. To wyjątek od zasady, że NSA nie rozpoznaje merytorycznie skargi kasacyjnej, tylko uchyla wadliwe orzeczenie WSA Tylko profesjonalista może sporządzić skargę kasacyjną do Naczelnego u Administracyjnego Skarga kasacyjna w sprawach podatkowych musi być sporządzona (i podpisana) przez doradcę podatkowego, adwokata lub radcę prawnego. Prawo to mają także sędzia, prokurator, notariusz, radca Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa albo profesor lub doktor habilitowany nauk prawnych. Osoby te mogą sporządzić skargę kasacyjną tylko jeżeli są stroną, przedstawicielem lub pełnomocnikiem strony albo jeżeli skargę kasacyjną wnosi prokurator lub Rzecznik Praw Obywatelskich. Samo rozpatrzenie Twojej sprawy przed NSA nie wymaga uczestnictwa zawodowego reprezentanta. Ale oczywiście lepiej jest skorzystać z pomocy doświadczonego prawnika. Na złożenie skargi kasacyjnej jest 30 dni od dnia doręczenia stronie odpisu orzeczenia z uzasadnieniem. Przypilnuj więc swojego doradcę czy adwokata, aby w terminie złożył skargę, 15

16 bo skutkiem naruszenia tego terminu jest odrzucenie skargi (o ile nie możesz powołać się na nadzwyczajne okoliczności, jak np. ciężka choroba, czy wypadek, które mogą skłonić sąd do przywrócenia terminu). Skargę kasacyjną trzeba wnieść za pośrednictwem WSA, który wydał zaskarżony wyrok lub postanowienie Rozpatrywanie skargi kasacyjnej W pierwszym etapie rozpatrywania skargi kasacyjnej WSA może odrzucić na posiedzeniu niejawnym skargę kasacyjną wniesioną po upływie terminu lub z innych przyczyn niedopuszczalną. Odrzucona przez WSA będzie również skarga kasacyjna, której braków strona nie uzupełniła w wyznaczonym terminie. Tak więc może się okazać, że Twoja skarga kasacyjna nawet nie dotrze do NSA, jeśli np. zawiera braki a Ty (lub Twój pełnomocnik) pomimo wezwania ich nie uzupełniłeś w wyznaczonym przez sąd terminie (termin ten wynosi 7 dni od dnia doręczenia stosownego wezwania). Strona, która nie wniosła skargi kasacyjnej, może wnieść do WSA odpowiedź na skargę kasacyjną w terminie 14 dni od doręczenia jej skargi kasacyjnej. Dopiero po upływie terminu na wniesienie odpowiedzi lub po zarządzeniu doręczenia odpowiedzi wnoszącemu skargę kasacyjną, WSA niezwłocznie przedstawi skargę kasacyjną wraz z odpowiedzią i aktami sprawy NSA. Po otrzymaniu wszystkich dokumentów NSA ponownie kontroluje, czy zostały spełnione wszystkie wymogi niezbędne do rozpoznania wniesionej skargi kasacyjnej. NSA na posiedzeniu niejawnym odrzuci skargę kasacyjną, jeżeli powinna była zostać ona odrzucona już przez WSA, albo zwróci ją temu sądowi w celu usunięcia dostrzeżonych braków. NSA rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej (pamiętaj, że strony mogą przytaczać nowe uzasadnienie podstaw kasacyjnych). Sędziowie NSA nie analizują innych wad zaistniałych w postępowaniu przed WSA niż te wskazane w skardze kasacyjnej. Jest jednak ważny wyjątek od tej zasady. NSA sprawdza bowiem z urzędu, czy postępowanie przed WSA było ważne. Nieważność postępowania przed WSA zachodzi w następujących przypadkach: jeżeli droga sądowa była niedopuszczalna (np. sprawa powinna zostać rozstrzygnięta w innym postępowaniu np. odszkodowania od organów podatkowych można obecnie dochodzić wyłącznie w postępowaniu cywilnym); jeżeli strona nie miała zdolności sądowej lub procesowej, organu powołanego do jej reprezentowania lub przedstawiciela ustawowego, albo gdy pełnomocnik strony nie był należycie umocowany (np. pełnomocnictwo podpisał tylko jeden ze wspólników spółki, w przypadku gdy dla skutecznego udzielenia pełnomocnictwa wymagany był podpis wszystkich wspólników); jeżeli w tej samej sprawie toczy się postępowanie wcześniej wszczęte przed sądem administracyjnym albo jeżeli sprawa taka została już prawomocnie osądzona (np. skarga została wniesiona po raz drugi przez wspólnika spółki cywilnej w tej samej sprawie - np. zobowiązania spółki w VAT - w której wcześniej zapadł już prawomocny wyrok); 16

17 jeżeli skład sądu orzekającego był sprzeczny z przepisami prawa albo jeżeli w rozpoznaniu sprawy brał udział sędzia wyłączony z mocy ustawy (np. w sprawie powinien orzekać sąd w składzie trzyosobowym, a rozstrzygnął ją sąd w składzie jednoosobowym, bądź też w wydawaniu wyroku brał udział sędzia, który był pełnomocnikiem strony postępowania); jeżeli strona została pozbawiona możności obrony swych praw (np. strona zawiadomiła sąd jednym pismem o zmianie swojego adresu zamieszkania w kilku sprawach, a pismo to zostało dołączone do akt tylko jednej sprawy, czego konsekwencją była niemożność brania udziału w postępowaniu wskutek przesyłania zawiadomień i pism pod poprzedni adres zamieszkania w pozostałych sprawach); jeżeli wojewódzki WSA orzekł w sprawie, w której jest właściwy NSA (np. rozpoznał skargę kasacyjną od własnego wyroku) Rozstrzygnięcie Naczelnego u Administracyjnego i jego skutki NSA oddali skargę kasacyjną, jeżeli nie ma do niej usprawiedliwionych podstaw albo jeżeli zaskarżone orzeczenie mimo błędnego uzasadnienia odpowiada prawu. W takiej sytuacji masz jeszcze możliwość złożenia wniosku o wznowienie postępowania, ale będzie on skuteczny tylko wtedy, gdy po wyroku sądowym zostaną ujawnione bądź wystąpią przesłanki do wznowienia postępowania, które nie były znane sądowi. Co się natomiast stanie, gdy NSA uwzględni Twoją skargę kasacyjną W takim przypadku NSA uchyli zaskarżone orzeczenie w całości lub w części i przekaże sprawę do ponownego rozpoznania WSA, który wydał orzeczenie. W razie przekazania sprawy do ponownego rozpoznania, sąd rozpozna ją w innym składzie. A gdyby sąd ten nie mógł rozpoznać jej w innym składzie NSA przekaże ją wówczas innemu sądowi. NSA rozpoznając skargę kasacyjną uchyla wyrok także w części niezaskarżonej, jeżeli zachodzi nieważność postępowania. Jeżeli nie ma naruszeń przepisów postępowania, które mogły mieć istotny wpływ na wynik sprawy, a zachodzi jedynie naruszenie prawa materialnego, NSA może uchylić zaskarżone orzeczenie i jednocześnie rozpoznać skargę. Jeżeli skarga podlegała odrzuceniu albo istniały podstawy do umorzenia postępowania przed WSA, Naczelny NSA postanowieniem uchyla wydane w sprawie orzeczenie oraz odrzuca skargę lub umarza postępowanie. Istotne jest to, że WSA, któremu sprawa została przekazana, związany jest wykładnią prawa dokonaną w tej sprawie przez NSA. Nie można oprzeć skargi kasacyjnej od orzeczenia wydanego po ponownym rozpoznaniu sprawy na podstawach sprzecznych z wykładnią prawa ustaloną w tej sprawie przez NSA. 17

18 5. Uprawnienia w postępowaniu przed Naczelnym em m lub m em m 5.1. Masz prawo domagać się, aby sędzia prowadzący Twoją sprawę przed Naczelnym em m lub m em m był bezstronny Prawo to chroni instytucja wyłączenia sędziego. Jej zastosowanie powoduje, że sędzia, który nie spełnia wymogu bezstronności, nie może prowadzić Twojej sprawy. Zazwyczaj sąd administracyjny orzeka w składzie trzech sędziów, a na posiedzeniu niejawnym - w składzie jednego. Wyznaczanie składu orzekającego do rozpoznania sprawy na rozprawie lub na posiedzeniu niejawnym określają regulaminy wewnętrznego urzędowania sądów administracyjnych. Zmiana składu orzekającego może nastąpić jedynie z przyczyn losowych albo gdy sędzia nie może uczestniczyć w składzie orzekającym z powodu przeszkód prawnych. Ich wystąpienie uruchamia właśnie instytucję wyłączenia. Niekiedy wyłączenie sędziego następuje z mocy ustawy. Sędzia np. nie może prowadzić spraw, w których: był lub jest jeszcze pełnomocnikiem jednej ze stron, świadczył usługi prawne na rzecz jednej ze stron lub jakiekolwiek inne usługi związane ze sprawą, brał udział w wydaniu zaskarżonego orzeczenia, jak też w sprawach o ważność aktu prawnego z jego udziałem sporządzonego lub przez niego. Do wyłączenia sędziego wystarczy też okoliczność tego rodzaju, że mogłaby wywołać uzasadnioną wątpliwość co do jego bezstronności w danej sprawie (przykładowo sędzia jest wieloletnim znajomym jednej ze stron). Sędzia sam zgłaszając istnienie takiej okoliczności może zgłosić wniosek o wyłączenie. Możesz go zgłosić także Ty, ale pamiętaj o konsekwencjach nieuzasadnionego wniosku o wyłączenie sędziego. W przypadku zgłoszenia w złej wierze wniosku o wyłączenie sędziego sąd administracyjny, oddalając wniosek, może skazać zgłaszającego wniosek na grzywnę. Grzywnę może wymierzyć do wysokości przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w roku poprzednim ogłaszanego przez Prezesa GUS. W złej wierze będzie złożony wniosek wtedy, gdy wnioskodawca wiedział, że przyczyny podawane we wniosku są nieprawdziwe. Zasady dotyczące wyłączenia obowiązują nie tylko sędziego - stosuje się je odpowiednio do wyłączenia protokolanta, referendarza sądowego, asesora sądowego oraz prokuratora. 18

19 5.2. administracyjny musi udzielać stronom występującym w sprawie bez adwokata lub radcy prawnego potrzebnych wskazówek udziela stronom wskazówek dotyczących czynności procesowych oraz poucza ich o skutkach prawnych tych czynności i skutkach zaniedbań. Dzięki tej regule osoby, które nie chcą lub nie mogą skorzystać z pomocy wykwalifikowanego reprezentanta w zakresie prowadzenia sprawy przed sądem, nie przegrają swojej sprawy z przyczyn pozamerytorycznych (np. z uwagi na nieznajomość procedury) Masz prawo żądać szybkiego rozstrzygnięcia sprawy administracyjny powinien podejmować czynności zmierzające do szybkiego załatwienia sprawy i dążyć do jej rozstrzygnięcia na pierwszym posiedzeniu. Niestety w praktyce na orzeczenie WSA czeka się od kilku do kilkunastu miesięcy, a na wyrok NSA nawet kilka lat. Przepisy określają terminy na wykonanie poszczególnych czynności związanych z postępowaniem. Przykładem są terminy na sporządzenie przez WSA uzasadnienia wyroku patrz punkt 3 B. Ale w rzeczywistości największym problemem jest długa kolejka spraw do sądów administracyjnych. Powinieneś jednak wiedzieć, że nie jesteś bezsilny, gdy postępowanie w Twojej sprawie bez uzasadnionych przyczyn nadmiernie się przeciąga. Skarga na przewlekłość postępowania Masz bowiem wówczas prawo wniesienia skargi na tzw. przewlekłość postępowania. Zasady i tryb wnoszenia takiej skargi reguluje ustawa z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz.U. Nr 179 poz z późn. zm.). Jeżeli skarga dotyczy przewlekłości postępowania przed WSA albo NSA - właściwy do jej rozpoznania jest Naczelny. Skargę o stwierdzenie, że w postępowaniu, którego skarga dotyczy, nastąpiła przewlekłość postępowania, wnosi się w toku postępowania w sprawie. Składa się ją za pośrednictwem sądu, przed którym toczy się (wolno i przewlekle) postępowanie. Skarga podlega stałej opłacie w wysokości 100 zł. Jeśli wnosisz skargę wspólnie z innymi osobami, wówczas każdy z Was wnosi opłatę oddzielnie. Jeśli sąd uwzględni skargę, to z urzędu zwraca uiszczoną od niej opłatę. Uwzględniając skargę, NSA stwierdza, że w postępowaniu, którego skarga dotyczy, nastąpiła przewlekłość postępowania. Na Twoje żądanie NSA może zalecić podjęcie przez sąd rozpoznający sprawę co do istoty, odpowiednich czynności w wyznaczonym terminie. Zalecenia nie mogą wkraczać w zakres oceny faktycznej i prawnej sprawy. Może też również na Twoje żądanie - przyznać od Skarbu Państwa odpowiednią sumę pieniężną w wysokości nieprzekraczającej zł. 19

20 W wypadku przyznania odpowiedniej sumy pieniężnej od Skarbu Państwa, wypłaty dokonuje sąd prowadzący postępowanie, w którym nastąpiła przewlekłość postępowania, ze środków własnych tego sądu. W tej samej sprawie możesz wystąpić z nową skargą po upływie 12 miesięcy, a w innej dotyczącej wykonania orzeczenia sądowego po upływie 6 miesięcy, od daty wydania przez sąd orzeczenia o uwzględnieniu bądź oddaleniu skargi. Ważne! Strona, której skargę na przewlekłość postępowania uwzględniono, może w odrębnym postępowaniu dochodzić naprawienia szkody wynikłej ze stwierdzonej przewlekłości od Skarbu Państwa. Postanowienie uwzględniające skargę wiąże sąd w postępowaniu cywilnym o odszkodowanie lub zadośćuczynienie, co do stwierdzenia przewlekłości postępowania. Jeśli nie wnosiłeś skargi na przewlekłość postępowania, a poniosłeś z tego tytułu szkodę, również możesz żądać jej naprawienia na podstawie przepisów kodeksu cywilnego. Z takim żądaniem wolno Ci jednak wystąpić dopiero po prawomocnym zakończeniu postępowania co do istoty sprawy Masz prawo domagać się, aby rozpoznanie sprawy odbywa się jawnie Tylko jeżeli przepis szczególny stanowi inaczej, posiedzenia sądowe są niejawne, a sąd orzekający nie rozpoznaje sprawy na rozprawie. Sam sąd może także skierować sprawę na posiedzenie jawne i wyznaczyć rozprawę - także wówczas, gdy sprawa z zasady powinna być rozpoznana na posiedzeniu niejawnym Prawa do sądu nie odbierają ograniczenia w zakresie zdolności do czynności prawnych Zarówno WSA, jak i NSA rozpatrzą sprawy podatkowe dotyczące dzieci, które będę miały odpowiednią reprezentację. Nawet w przypadku osób nieposiadających opiekunów lub przedstawicieli prawo przewiduje odpowiednią procedurę umożliwiającą zajęcie się ich sprawą. Przykładowo w odniesieniu do dzieci osieroconych w przypadkach, w których ustanowienie przedstawiciela ustawowego powinno nastąpić z urzędu, sąd zwróci się do właściwego sądu opiekuńczego z odpowiednim pismem. Po ustanowieniu przedstawiciela sąd ponownie zajmie się sprawą Sprawy przed Naczelnym em m lub m em m może prowadzić pełnomocnik Możesz działać przed sądem osobiście lub przez pełnomocników. To Twój wybór. Tylko niekiedy jest on ograniczany. Przykładowo dziecko musi mieć swojego przedstawiciela (np. rodzica). 20

21 Nie możesz też samodzielnie sporządzić skargi kasacyjnej. Musi ona być sporządzona przez profesjonalistę w zakresie prawa np. przez adwokata lub radcę prawnego, doradcę podatkowego (tylko w sprawach obowiązków podatkowych). Podobnie powinno być przez takiego profesjonalnego pełnomocnika sporządzone zażalenie, którego przedmiotem jest odrzucenie skargi kasacyjnej. Samo rozpatrzenie Twojej sprawy przed NSA nie wymaga reprezentacji przez zawodowego reprezentanta. Jeżeli wygrasz przed WSA lub NSA otrzymasz od urzędu skarbowego lub izby skarbowej zwrot wydatków poniesionych na opłacenie pełnomocnika niezbędnych do celowego dochodzenia Twoich praw. Pamiętaj, że pełnomocnictwo może być: ogólne - do prowadzenia spraw przed sądami administracyjnymi; do prowadzenia poszczególnych spraw; do niektórych tylko czynności w postępowaniu. Pełnomocnictwo ogólne lub do prowadzenia poszczególnych spraw obejmuje z mocy ustawy prawo do: wszystkich łączących się ze sprawą czynności w postępowaniu, nie wyłączając skargi o wznowienie postępowania i postępowania wywołanego jej wniesieniem; udzielenia dalszego pełnomocnictwa na zasadach określonych w odrębnych przepisach; cofnięcia skargi w całości lub w części, jeżeli czynności te nie zostały wyłączone w danym pełnomocnictwie; odbioru kosztów postępowania. Wypowiedzenie pełnomocnictwa przez mocodawcę odnosi skutek prawny w stosunku do sądu od dnia zawiadomienia go o tym. W stosunku zaś do strony przeciwnej i innych uczestników - od dnia doręczenia im tego zawiadomienia przez sąd. Ważne! Nie tylko Ty masz prawo wypowiedzieć pełnomocnictwo. Może to też zrobić adwokat lub radca prawny. Jeżeli pełnomocnictwo zostało wypowiedziane przez Twojego pełnomocnika będącego adwokatem bądź radcą prawnym, obowiązany jest on działać za Ciebie jeszcze przez dwa tygodnie, chyba że zwolnisz go od tego obowiązku. Każdy inny pełnomocnik powinien mimo wypowiedzenia działać za Ciebie przez ten sam czas, jeżeli jest to konieczne do uchronienia Ciebie od niekorzystnych skutków prawnych. W razie śmierci strony albo utraty przez nią zdolności sądowej pełnomocnictwo wygasa. Jednakże pełnomocnik procesowy ma obowiązek działać aż do czasu zawieszenia postępowania. Podstawa prawna: ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r.- Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153 poz z późn. zm.), 21

22 ustawa z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz.U. Nr 179 poz z późn. zm.). 22