RELIGIA W POLSCE. Poszerzenie ogólnej wiedzy cudzoziemców mieszkających w Polsce na temat religii w Polsce.

Transkrypt

1 Scenariusz zajęć wyrównawczych prowadzonych dla dzieci cudzoziemskich w Szkole Podstawowej nr 58 w Warszawie oraz w Zespole Szkół w Coniewie. Zajęcia prowadzone w ramach projektu Stowarzyszenia Vox Humana Szkoła-początek integracji. Projekt jest współfinansowany przez Europejski Fundusz na rzecz Uchodźców oraz Budżet Państwa. Autor scenariusza: Marta Gzyra Cele: RELIGIA W POLSCE Poszerzenie ogólnej wiedzy cudzoziemców mieszkających w Polsce na temat religii w Polsce. Przebieg zajęć: - Wykład i prezentacja multimedialna religii - Dyskusja: różnice i podobieństwa między chrześcijaństwem a islamem Największą wspólnotę religijną w Polsce stanowi Kościół katolicki, do którego należy około 33,5 mln wiernych, co oznacza, że w obrządku rzymskokatolickim ochrzczonych jest 87% mieszkańców Polski. W Polsce regularnie praktykuje około 40% wszystkich wierzących i jest to po Malcie najwyższy wskaźnik w Europie, przy czym w latach 80. praktykowało ponad 50%. Najmniej religijne są wspólnoty rzymskokatolickie w wielkich miastach. W Warszawie, Szczecinie i Łodzi do kościoła uczęszcza regularnie niecałe 20% społeczeństwa. Chrześcijaństwo to największa pod względem liczby wyznawców religia świata, która rozpowszechniła się na wszystkich kontynentach. Religia monoteistyczna. Chrześcijanie wierzą, że Bóg jest jeden, jest Stwórcą Wszechświata i wszelkiego życia. Człowiek jest koroną stworzenia, obrazem Boga, ukazującym umysł Twórcy. Obecna egzystencja człowieka jest w

2 konflikcie z pierwotnym zamiarem stwórczym Boga. Konflikt ten nie może być usunięty ludzkimi siłami, z powodu grzechu pierworodnego, który sprawił, że człowiek żyje w alienacji, łamiąc Prawo Boże. Bóg odpowiedział na ten stan poprzez Wcielenie swego Syna. Poprzez życie, śmierć i zmartwychwstanie Chrystusa Bóg przyniósł światu zbawienie. Chrześcijanie oczekują powszechnego zmartwychwstania oraz sądu ostatecznego, na którym nastąpi podział na zbawionych i potępionych. PRZYKAZANIA: Chrześcijanin powinien przestrzegać 10 przykazań bożych/dekalog/: DEKALOG 1. Nie będziesz miał bogów cudzych przede mną. 2. Nie będziesz wzywał imienia Boga twego nadaremno. 3. Pamiętaj, abyś dzień święty święcił. 4. Czcij ojca swego i matkę swoją. 5. Nie zabijaj. 6. Nie cudzołóż. 7. Nie kradnij. 8. Nie mów fałszywego świadectwa przeciw bliźniemu swemu. 9. Nie pożądaj żony bliźniego swego. 10. Ani żadnej rzeczy, która jego jest. Świętą księgą chrześcijan jest Biblia. Pierwotnie symbolem chrześcijaństwa była ryba, zaś w III w. stał się nim krzyż. Nawiązano w ten sposób do dwóch pierwszych liter greckich słowa Christos (Χ chi i Ρ ro).

3 Podstawowym świętem chrześcijaństwa jest Wielkanoc i Boże Narodzenie. I. Boże Narodzenie, Narodzenie Pańskie W tradycji chrześcijańskiej święto upamiętniające narodziny Jezusa Chrystusa. Jest to stała uroczystość liturgiczna przypadająca na 25 grudnia. Boże Narodzenie poprzedzone jest okresem trzytygodniowego oczekiwania zwanego adwentem. W Ewangeliach nie występuje data narodzin Jezusa Chrystusa. Najstarszym znanym obecnie autorem, który pisał o narodzinach Jezusa Chrystusa w grudniu, jest Hipolit Rzymski. W datowanym na 204 rok Komentarzu do Księgi Daniela pisał on: Pierwsze przyjście Pana naszego wcielonego, w którym narodził się w Betlejem miało miejsce ósmego dnia przed kalendami styczniowymi (tzn. 25 grudnia). W niektórych Kościołach chrześcijańskich święta Bożego Narodzenia zaczynają się od dnia poprzedzającego rocznicę narodzin Jezusa Wigilii (wieczór 24 grudnia), zwanej w Polsce regionalnie Gwiazdką. W dniu tym tradycją w Polsce jest post bezmięsny. Punktem kulminacyjnym dnia jest uroczysta kolacja, do której tradycja nakazywała zasiadać po pojawieniu się na niebie pierwszej gwiazdki, na pamiątkę gwiazdy prowadzącej Trzech Króli do stajenki. Liczba gości w czasie wieczerzy wigilijnej powinna być parzysta (plus jeden talerz dla nieobecnych/zmarłych/niespodziewanych przybyszów/dzieciątka). Natomiast nie ma zgodności co do liczby potraw: według niektórych źródeł powinna ona wynosić 12, zaś w innych podkreśla się, że winna być nieparzysta, generalnie 13 u magnatów, 11 u szlachty, 9 u mieszczaństwa. Te 13 potraw jest górną granicą. W nocy, najczęściej o północy, w kościołach rzymskokatolickich rozpoczyna się uroczysta msza zwana Pasterką. Następny dzień (25 grudnia) jest nazywany Bożym Narodzeniem, a 26 grudnia to w Polsce drugi dzień świąt obchodzony na pamiątkę św. Szczepana, pierwszego męczennika za wiarę chrześcijańską. Kolorem liturgicznym w okresie Bożego Narodzenia jest kolor biały. Pierwszy dzień Bożego Narodzenia jest dniem wolnym od pracy. W większości krajów (w tym w Polsce) wolny od pracy jest również drugi dzień Bożego Narodzenia.

4 Większość symboli Bożego Narodzenia ma swoje źródło w wierzeniach pogańskich. Choinka od wieków była podczas przeróżnych świąt obwieszana świecidełkami. W Polsce w większości rodzin jest obchodzone jako święto gromadzące wielu krewnych. Typowymi atrybutami są: opłatek, kolędy, choinka, a często i szopka bożonarodzeniowa, prezenty, postać obdarowująca dzieci i dorosłych prezentami: zazwyczaj rolę tę pełni fikcyjny Święty Mikołaj (którego pierwowzorem była jednak autentyczna postać), ale w zależności od regionu może być to: Dzieciątko (Górny Śląsk), Aniołek (Galicja) lub Gwiazdor (Wielkopolska, Kujawy, Pomorze). Wśród Polaków na Kresach Wschodnich może być to także Dziadek Mróz. Charakterystyczne potrawy bożonarodzeniowe to: karp, makówki, barszcz z uszkami, pierogi z grzybami, piernik, kutia, moczka, kompot z suszonych owoców (śliwki, jabłka, gruszki) II. Wielkanoc, Niedziela Wielkanocna Najstarsze i najważniejsześwięto chrześcijańskie upamiętniające zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa. Niedziela Wielkanocna rozpoczyna się już w sobotę po zachodzie słońca. Według nauczania prawosławnego patriarchy Konstantynopola Bartłomieja tajemnica Wielkanocy nierozdzielnie związana jest z tajemnicą Wielkiego Piątku. Cały Kościół najpierw umiera, ukrzyżowany jest z Chrystusem, aby z nim zmartwychwstać. Poprzedzający Wielkanoc tydzień, stanowiący okres wspominania najważniejszych dla wiary chrześcijańskiej wydarzeń, nazywany jest Wielkim Tygodniem. Ostatnie trzy doby tego tygodnia: Wielki Czwartek, Wielki Piątek, Wielka Sobota i Niedziela Zmartwychwstania znane są jako Triduum Paschalne. Niedziela wielkanocna rozpoczyna się już w sobotę po zachodzie słońca. Rozpoczyna ją Wigilia Paschalna, podczas której zapala się Paschał wielką woskową świecę, która symbolizuje zmartwychwstałego Chrystusa.

5 Z obchodami świąt wielkanocnych związanych jest wiele zwyczajów ludowych: śniadanie wielkanocne,pisanki, święcone, śmigus-dyngus, Siuda Baba, wieszanie Judasza, pogrzeb żuru i śledzia, pucheroki,przywołówki, palma wielkanocna i Jezusek Palmowy. Mszę poprzedza uroczysta procesja z Najświętszym Sakramentem. Rozpoczyna się przy znajdującym się w kościele symbolicznym Grobie Pańskim, przy którym ksiądz śpiewem oznajmia zmartwychwstanie Chrystusa. Następnie, niosąc monstrancję z Hostią kapłan prowadzi procesję dookoła kościoła, przy którym dawniej tradycyjnie usytuowany był cmentarz, aby również zmarłym ogłosić zmartwychwstanie. W procesji niesiona jest również figura Chrystusa Zmartwychwstałego. Na początku mszy wznoszony jest okrzyk radości Alleluja (z hebr. Chwalcie Boga), będący przyśpiewem w pieśniach wielkanocnych. Oznaką radości są również używane w okresie wielkanocnym pozdrowienia: Chrystus zmartwychwstał z odpowiedzią: Zmartwychwstał prawdziwie lub Prawdziwie powstał". W polskim zwyczaju, po porannej rezurekcji rodzina zasiada do uroczystego śniadania wielkanocnego, które rozpoczyna się składaniem życzeń i dzieleniem się święconką z koszyczka. Na stołach znajdują się jajka, wędliny, wielkanocne baby i mazurki. Stoły zdobione są bukietami z bazi i pierwszych wiosennych kwiatów. W niektórych regionach, np. na Śląsku, rodzice chowali w domu lub w ogrodzie koszyczki ze słodyczami, prezenty od wielkanocnego zajączka, na poszukiwanie których wyruszały dzieci. Zwyczaj ten obecnie rozpowszechnił się w formie obdarowywania się w tym dniu drobnymi upominkami, tzw. zajączkami. Niedziela, podobnie jak i Poniedziałek, są w Polsce dniami wolnymi od pracy. Tradycyjnie spędza się je w domu, w gronie rodzinnym.