Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w województwie pomorskim w 2016 r.

Transkrypt

1

2 Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w województwie pomorskim w 206 r. Opracowano w Wydziale Pomorskiego Obserwatorium Rynku Pracy Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Gdańsku Gdańsk, czerwiec 207 r. 2

3 Spis treści Wstęp Analiza ogólnej sytuacji na rynku pracy Bezrobotni i oferty pracy Popyt na pracę Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych Analiza rynku edukacyjnego Analiza studentów ostatniego roku studiów Analiza sytuacji absolwentów szkół ponadgimnazjalnych Analiza lokalnego rynku pracy na bazie badania kwestionariuszowego INFORMACJA SYGNALNA Załącznik. Rynek pracy... 4 Załącznik 2. Rynek edukacyjny

4 Wstęp Prowadzenie monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych jest jednym z zadań samorządu województwa określonych przez Ustawę o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz.U. z 207 r., poz. 065). Począwszy od 205 r. monitoring prowadzony jest w oparciu o zalecenia metodyczne przygotowane przez Instytut Nauk Społeczno- Ekonomicznych w ramach projektu Opracowanie nowych zaleceń metodycznych prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych na lokalnym rynku pracy. Projekt realizowany był na zlecenie Departamentu Rynku Pracy w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej (obecnie Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej) oraz Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich. Cel prowadzenia monitoringu Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych powinien być kluczowym narzędziem wykorzystywanym przy planowaniu działań prowadzących do osiągnięcia równowagi na lokalnym rynku pracy. Zgodnie z nowymi zaleceniami metodycznymi prowadzenie monitoringu powinno umożliwić w szczególności realizację niżej wymienionych celów: określenie kierunków i natężenia zmian zachodzących w strukturze zawodowo-kwalifikacyjnej na rynku pracy, stworzenie bazy informacyjnej dla przewidywania struktur zawodowo-kwalifikacyjnych, określenie odpowiednich kierunków szkolenia bezrobotnych dla zapewnienia spójności z potrzebami rynku pracy, korektę poziomu, struktury i treści kształcenia zawodowego na poziomie ponadgimnazjalnym i wyższym, usprawnienie poradnictwa zawodowego poprzez wskazanie zawodów oraz kwalifikacji deficytowych i nadwyżkowych na lokalnych rynkach pracy, ułatwienie realizacji programów specjalnych dla aktywizacji osób długotrwale bezrobotnych w celu promowania ich ponownego zatrudnienia. Monitoring zawodów jest prowadzony na trzech poziomach terytorialnych: powiatowym, wojewódzkim i krajowym.

5 Uwagi metodologiczne Szczegółowa metodologia prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych znajduje się w publikacji Opracowanie nowych zaleceń metodycznych prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych na lokalnym rynku pracy - dostępna na stronie internetowej mz.praca.gov.pl. Stosowana klasyfikacja zawodów W monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych stosowana jest Klasyfikacja zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy wprowadzona Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 7 sierpnia 204 r. (Dz.U. z 204 r., poz. 45 z późn. zm.). Klasyfikacja jest pięciopoziomowym zbiorem zawodów i specjalności. Struktura klasyfikacji jest wynikiem grupowania poszczególnych zawodów i specjalności w grupy elementarne, a te z kolei w bardziej zagregowane grupy średnie, duże i wielkie. Grupowanie to dokonywane jest na podstawie podobieństwa kompetencji wymaganych dla realizacji zadań w obrębie danego zawodu (specjalności) z uwzględnieniem obydwu aspektów kompetencji, tj. poziomui specjalizacji. W niniejszym raporcie dane prezentowane są przede wszystkim w układzie elementarnych (kod 4-cyfrowy) i wielkich (kod -cyfrowy) grup zawodów. Źródła danych Prowadzony monitoring powinien być źródłem danych zarówno o poziomie popytu, jak i podaży na rynku pracy. Przy opracowaniu raportu wykorzystano przede wszystkim dane przygotowane i udostępnione wojewódzkim urzędom pracy przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej (są dostępne na stronie mz.praca.gov.pl). Dane zostały przygotowane w formie tabel, rysunków, map i obejmują: dane z systemu Syriusz o bezrobotnych oraz wolnych miejscach pracy i miejscach aktywizacji zawodowej w układzie grup zawodów, dane Głównego Urzędu Statystycznego: o z Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności (BAEL) dotyczące bezrobotnych poprzednio pracujących według grup zawodów, o z badania popytu na pracę dotyczące pracujących i wolnych miejsc pracy według grup zawodów, o ze sprawozdania o studiach wyższych S-0 dotyczące studentów ostatniego roku studiów wyższych, dane z badania ofert pracy upowszechnianych za pośrednictwem portali rekrutacyjnych w Internecie - badanie prowadzone przez Wojewódzki Urząd Pracy w Gdańsku (WUP) na zlecenie Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej (MRPiPS) według metodologii opisanej w zaleceniach metodycznych prowadzenia monitoringu, dane z badania kwestionariuszowego przedsiębiorstw na lokalnym rynku pracy - badanie prowadzone przez powiatowe urzędy pracy na zlecenie MRPiPS według metodologii opisanej w zaleceniach metodycznych prowadzenia monitoringu, dane z Systemu Informacji Oświatowej MEN o absolwentach szkół ponadgimnazjalnych. 5

6 Podstawowe pojęcia Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych proces systematycznego obserwowania zjawisk zachodzących na rynku pracy dotyczących kształtowania się popytu na pracę i podaży zasobów pracy w przekroju terytorialno-zawodowym oraz formułowania na tej podstawie ocen, wniosków oraz prognoz niezbędnych dla prawidłowego funkcjonowania systemów: szkolenia bezrobotnych oraz kształcenia zawodowego. Zawody deficytowe to takie, na które istnieje na rynku pracy wyższe zapotrzebowanie niż liczba bezrobotnych w danym zawodzie. Na potrzeby opracowania rankingu zawodów deficytowych zdefiniowano je jako te, dla których liczba ofert pracy jest wyższa niż liczba bezrobotnych, odsetek długotrwale bezrobotnych nie przekracza wartości mediany (obliczonej dla wszystkich grup zawodów poddanych analizie), a odpływ bezrobotnych przewyższa ich napływ w danym okresie sprawozdawczym. Zawody zrównoważone to takie, na które na rynku pracy występuje zapotrzebowanie zbliżone do liczby bezrobotnych w danym zawodzie. Na potrzeby opracowania rankingu zawodów zrównoważonych zdefiniowano je jako te, dla których liczba ofert pracy jest zbliżona do liczby zarejestrowanych bezrobotnych, odsetek bezrobotnych długotrwale nie przekracza wartości mediany (obliczonej dla wszystkich grup zawodów poddanych analizie), a odpływ bezrobotnych przewyższa ich napływ w danym okresie sprawozdawczym. Zawody nadwyżkowe to takie, na które istnieje na rynku pracy niższe zapotrzebowanie niż liczba bezrobotnych w danym zawodzie. Na potrzeby opracowania rankingu zawodów nadwyżkowych zdefiniowano je jako te, dla których liczba ofert pracy jest niższa niż liczba bezrobotnych, odsetek długotrwałego bezrobocia jest wyższy niż wartość mediany (obliczonej dla wszystkich grup zawodów poddanych analizie), a napływ bezrobotnych przewyższa ich odpływ w danym okresie sprawozdawczym. Wskaźniki stosowane w monitoringu i ich interpretacja wskaźniki struktury bezrobotnych/ofert pracy oraz wskaźniki zróżnicowania struktury (prezentowane w podrozdziale. niniejszego raportu) Wskaźniki struktury bezrobotnych/ofert pracy stanowią iloraz przeciętnej liczby bezrobotnych/ofert pracy w grupie zawodów k do całkowitej liczby bezrobotnych/ofert pracy w danym okresie sprawozdawczym. Wskaźniki te wykorzystują dane o różnej częstotliwości (miesięcznej, kwartalnej, półrocznej) w zależności od źródła danych, jednakże mają na celu kalkulację przeciętnego poziomu w danym roku. Zmienne wykorzystywane do wskaźników struktury bezrobotnych i ofert pracy: Bp k t liczba bezrobotnych poprzednio pracujących w grupie zawodów k na koniec okresu t, Bp t liczba bezrobotnych poprzednio pracujących ogółem na koniec okresu t, NO k t napływ ofert pracy w grupie zawodów k w okresie t, NO t napływ ofert pracy ogółem w okresie t. 6

7 Nazwa wskaźnika Wzór miernika Źródło danych Częstotliwość danych Wskaźnik struktury ofert pracy (zgłoszonych do CBOP) k WSO t,pup = k 2 NO t t= 2 t= 2 NO t 2 00 System Syriusz miesięczna Wskaźnik struktury ofert pracy w Internecie k WSO t,inter. = k 2 NO t t= 2 t= 2 NO t 2 00 Badanie ofert pracy w Internecie półroczna Wskaźnik struktury bezrobotnych zarejestrowanych, poprzednio pracujących (PUP) k WSB t,pup = k 2 Bp t t= 2 t= 2 Bp t 2 00 System Syriusz miesięczna Wskaźnik struktury bezrobotnych poprzednio pracujących wg BAEL k WSB t,bael = k 4 Bp t t= 4 t= 4 Bp t 4 00 BAEL kwartalna Wskaźniki zróżnicowania struktury budowa tych mierników opiera się na porównaniu i wyliczeniu relacji dwóch, wcześniej opisanych, wskaźników struktury. Celem kalkulacji tych mierników jest: wskazanie, którzy bezrobotni (w jakich grupach zawodów) nie rejestrują się w urzędach pracy oraz jakie oferty pracy nie są tam zgłaszane, identyfikacja grup zawodów, w których oferty pracy zgłaszanych są przede wszystkim do PUP oraz przede wszystkim do portali internetowych. Nazwa i wzór miernika Wskaźnik zróżnicowania struktury ofert pracy WNO k t = WSO k t,pup k WSO t,inter. Szczegółowa interpretacja WNO t k < grupa zawodów, w której oferty pracy są zgłaszane przede wszystkim poza CBOP (oznacza to, że pracodawcy znacznie częściej oferują pracę za pośrednictwem portali internetowych dla tych zawodów). WNO t k > grupa zawodów, w której oferty pracy są zgłaszane przede wszystkim do CBOP (pracodawcy znacznie częściej poszukują pracowników za pośrednictwem CBOP niż w Internecie). Miernik przyjmuje wartości z przedziału <0,+ ). Wskaźnik zróżnicowania struktury bezrobotnych poprzednio pracujących WNB k t = WSB k t,pup k WSB t,bael WNB t k < grupa zawodów, w której bezrobotni w większości nie rejestrują się w PUP i nie szukają pracy za ich pośrednictwem. WNB t k > grupa zawodów, w której bezrobotni w większości rejestrują się w PUP. Miernik przyjmuje wartości z przedziału <0,+ ). 7

8 Przykład: W 206 r. w województwie pomorskim dla wielkiej grupy zawodów (5) pracownicy usług i sprzedawcy wyliczono, między innymi wskaźniki : wskaźnik struktury ofert pracy wartość wskaźnika otrzymano, dzieląc liczbę ofert pracy zgłoszonych w ciągu roku do Centralnej Bazy Ofert Pracy 2 (CBOP) w zawodach z tej grupy (22 48 ofert) przez ogólną liczbę ofert zgłoszonych do CBOP w ciągu roku ( ofert); wyrażony w procentach wskaźnik (udział) wynosi 8,2%; Analiza wartości wskaźnika struktury ofert pracy wskazuje, że blisko co piąta oferta pracy zgłoszona w 206 r. do CBOP województwa pomorskiego (8,2%) skierowana była do pracowników usług i sprzedawców; wskaźnik struktury ofert pracy w Internecie wartość wskaźnika otrzymano, dzieląc liczbę ofert pracy dostępnych w Internecie w zawodach z tej grupy w ciągu roku (4 854 oferty) przez ogólną liczbę ofert dostępnych w Internecie w ciągu roku ( oferty) 3 ; wyrażony w procentach wskaźnik wynosi 7,29%. Analiza wartości wskaźnika struktury ofert pracy w Internecie wskazuje, że podobnie jak w przypadku CBOP, prawie co piąta oferta pracy dostępna w Internecie i dotycząca województwa pomorskiego (7,29%) skierowana była do pracowników usług i sprzedawców; wskaźnik zróżnicowania struktury ofert pracy wartość wskaźnika otrzymano, dzieląc wskaźnik struktury ofert pracy (CBOP) (8,2%) przez wskaźnik struktury ofert pracy w Internecie (7,29%); wskaźnik wynosi,05. Wartość wskaźnika zróżnicowania struktury ofert pracy jest bliska (,05), co wskazuje, że w przypadku grupy zawodów (5) pracownicy usług i sprzedawcy wystąpił w 206 r. duży stopień zrównoważenia udziału ofert pracy zgłaszanych przez pracodawców do CBOP i do Internetu (z niewielką przewagą CBOP). wskaźnik wolnych miejsc pracy (prezentowany w podrozdziale.2 niniejszego raportu) Wskaźnik wolnych miejsc pracy liczony jest jako stosunek wolnych miejsc pracy (ofert pracy) do sumy zagospodarowanych i niezagospodarowanych miejsc pracy. Miernik ten liczony jest dla danych pochodzących z badania popytu na pracę (GUS). Wskaźnik wolnych miejsc pracy (WW t k ) definiowany jest jako: gdzie: O t k WW k t = P k k t + O t O t k przeciętna liczba ofert pracy w grupie zawodów k w okresie t, P t przeciętna liczba pracujących w grupie zawodów k w okresie t. Analiza tego miernika pozwala określić, jaki odsetek całkowitego popytu na pracę stanowią wolne miejsca pracy. Im wyższa wartość tego miernika, tym większa część miejsc pracy jest nieobsadzona, przez co szansa na znalezienie pracy wzrasta. Użyte w przykładzie dane dla pracowników usług i sprzedawców oraz dane dla pozostałych grup zawodów prezentowane są w tabeli w podrozdziale. niniejszego raportu. 2 CBOP zawiera oferty pracy zgłaszane do powiatowych urzędów pracy i Ochotniczych Hufców Pracy oraz oferty w ramach sieci Europejskich Służb Zatrudnienia EURES. 3 Liczba ofert pracy dostępnych w Internecie w poszczególnych grupach zawodów oraz ogółem jest wielkością szacowaną (w oparciu o liczebność objętej badaniem próby ofert internetowych oraz o napływ ofert do powiatowych urzędów pracy). 8

9 Przykład: W 206 r. w województwie pomorskim w zawodach z wielkiej grupy zawodów robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy pracowało przeciętnie 4 3,3 tys. osób a,5 tys. miejsc pracy pozostawało nieobsadzonych 5. Wskaźnik wolnych miejsc pracy otrzymamy, dzieląc liczbę miejsc nieobsadzonych (,5 tys.) przez sumę liczby pracujących (3,3 tys.) i liczby nieobsadzonych miejsc pracy (,5 tys.), czyli przez wartość 4,8 tys. Wartość wskaźnika wynosi więc 0,03. Oznacza to, że w grupie zawodów robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy,3% rzeczywistego zapotrzebowania rynku pozostał niezaspokojony. wskaźniki stosowane w monitoringu do określenia deficytu bądź nadwyżki (prezentowane w rozdziale 2 niniejszego raportu) Podstawowe zmienne wykorzystywane do budowy wskaźników w monitoringu: B tk średniomiesięczna liczba bezrobotnych w grupie zawodów k w okresie t, O tk średniomiesięczna liczba dostępnych ofert pracy w grupie zawodów k w okresie t, B k t liczba zarejestrowanych bezrobotnych w grupie zawodów k na koniec okresu t, DB k t liczba długotrwale bezrobotnych w grupie zawodów k na koniec okresu t, NB k t napływ bezrobotnych w grupie zawodów k w okresie t, OB k t odpływ bezrobotnych w grupie zawodów k w okresie t. Nazwa i wzór wskaźnika Sposób interpretacji Miernik informuje o dostępności oferty pracy dla bezrobotnych w danej elementarnej grupie zawodów. Im wyższa wartość wskaźnika, tym dostępność jest niższa. Wartość wskaźnika można interpretować jako przeciętną liczbę bezrobotnych przypadających na ofertę pracy. Im wyższa wartość wskaźnika, tym mniejsza szansa na znalezienie zatrudnienia w grupie zawodów k. Przyjmuje wartości z przedziału <0,+ ). Wskaźnik dostępności oferty pracy B/O t k = B tk O tk B/O t k = 0 brak bezrobotnych w elementarnej grupie zawodów k. Dostępność oferty jest bardzo wysoka, a grupa zawodów k jest maksymalnie deficytowa. B/O t k < przeciętnie każdy bezrobotny z danej elementarnej grupy ma szansę znaleźć pracę. Liczba dostępnych ofert pracy przewyższa liczbę bezrobotnych w grupie zawodów k. B/O t k = każdy bezrobotny w danej elementarnej grupie zawodów ma szansę znaleźć pracę. Przeciętna liczba dostępnych ofert pracy jest równa przeciętnej liczbie bezrobotnych w grupie zawodów k. Grupę zawodów k można traktować jako zrównoważoną. B/O t k > dostępność oferty pracy jest relatywnie niska, gdyż liczba bezrobotnych przewyższa liczbę ofert pracy w grupie zawodów k. Brak wartości oferty pracy w elementarnej grupie zawodów k nie są dostępne, w rezultacie szansa znalezienia pracy jest zerowa, a grupa zawodów k jest maksymalnie nadwyżkowa. 4 Przeciętna stanów na koniec każdego kwartału w 206 r. 5 Użyte w przykładzie dane dla robotników przemysłowych i rzemieślników oraz dane dla pozostałych grup zawodów prezentowane są w tabeli w podrozdziale.2 niniejszego raportu. 9

10 Wskaźnik długotrwałego bezrobocia WDB t k = DB t k B t k 00 Wartość wskaźnika informuje o tym, jaki odsetek bezrobotnych w elementarnej grupie zawodów k stanowią długotrwale bezrobotni. Im większa wartość wskaźnika, tym więcej osób jest długotrwale bezrobotnych w danej grupie zawodów. Przyjmuje wartości od 0% (sytuacja, w której bezrobotni długotrwale nie występują) do 00% (w przypadku, gdy każdy bezrobotny w elementarnej grupie zawodów k jest długotrwale bezrobotnym). Wskaźnik płynności bezrobotnych WPB t k = OB t k NB t k Wartość miernika wskazuje na kierunek i natężenie ruchu bezrobotnych w elementarnej grupie zawodów k. WPB t k < napływ przewyższa odpływ, co oznacza wzrost liczby bezrobotnych w elementarnej grupie zawodów k. WPB t k = odpływ jest równy napływowi (oba niezerowe), przez co liczba bezrobotnych w grupie zawodów k nie ulega zmianie. WPB t k > odpływ przewyższa napływ, co oznacza spadek bezrobotnych w zawodzie k. Brak wartości napływ jest równy zeru. Identyfikacja grup zawodów deficytowych i nadwyżkowych następuje poprzez nałożenie dodatkowych warunków na wcześniej wyliczone mierniki, co prezentuje poniższa tabela. Grupy zawodów Wskaźnik dostępności oferty pracy (WDOP) Wskaźnik długotrwałego bezrobocia (WDB) Wskaźnik płynności bezrobotnych (WPB) maksymalnie deficytowe B/O t k = 0 WDB t k Me lub brak wartości WPB t k lub brak wartości deficytowe B/O t k < 0,9 WDB t k Me lub brak wartości WPB t k lub brak wartości zrównoważone 0,9 B/O t k, WDB t k Me lub brak wartości WPB t k lub brak wartości nadwyżkowe B/O t k >, WDB t k > Me WPB t k < maksymalnie nadwyżkowe B/O t k = brak wartości WDB t k > Me WPB t k < Powyższe założenia powodują, że tylko nieznaczna część elementarnych grup zawodów przynależy do zawodów deficytowych, zrównoważonych lub nadwyżkowych. Pozostałe zawody mają status nieokreślony. 0

11 Przykład: W 206 r. w województwie pomorskim dla grupy zawodów architekci (26) wyliczono wskaźniki: wskaźnik dostępności ofert pracy (WDOP) średniomiesięczną liczbę bezrobotnych w tej grupie (96,50) podzielono przez średniomiesięczną liczbę ofert pracy w tej grupie (8,25), uzyskując wartość wskaźnika równą,70; wskaźnik długotrwałego bezrobocia (WDB) liczbę osób długotrwale bezrobotnych w tej grupie w końcu roku (32 osoby) podzielono na liczbę bezrobotnych ogółem w tej grupie w końcu roku (87 osób), uzyskując wyrażoną w procentach wartość wskaźnika równą 36,78; mediana tego wskaźnika dla ogółu bezrobotnych przyjęła w 206 r. wartość 46,5. wskaźnik płynności bezrobotnych (WPB) liczbę bezrobotnych w tej grupie zawodów, którzy w 206 r. opuścili ewidencję bezrobotnych (odpływ równy 283 osoby), podzielono na liczbę osób, które w 206 r. zarejestrowało się jako bezrobotni w zawodach z tej grupy (napływ równy 276 osób), uzyskując wartość wskaźnika równą,03. Należy sprawdzić, jak wyliczone dla analizowanej grupy zawodów wartości wskaźników wpisują się w założenia dotyczące sposobu identyfikacji grup zawodów deficytowych nadwyżkowych czy zrównoważonych, zaczynając od ram określonych dla wskaźnika dostępności ofert pracy (jedynie w przypadku tego wskaźnika każdej wyróżnionej klasie na linii nadwyżkadeficyt przypisano unikalne założenie). W przypadku architektów wartość WDOP (,70) jest większa niż, grupa spełnia założenie przyjęte dla nadwyżkowych grup zawodów. Sprawdzamy, czy spełnione są pozostałe dwa założenia nadwyżki : WDB (36,78) jest mniejszy niż mediana (46,5) warunek niespełniony, WPB (,03) jest większy niż,00 warunek niespełniony. Grupa zawodów architekci (26) ma w 206 r. w województwie pomorskim status nieokreślony. Chociaż wskaźnik dostępności ofert pracy (WDOP) wskazuje na nadwyżkę, to ponieważ dwa z postawionych nadwyżce warunków (WPD i WPB) nie zostały spełnione (wystarczy aby jeden warunek nie został spełniony) analizowanej grupie zawodów nie przypisano żadnej klasy na linii nadwyżka-deficyt, tzn. znalazła się ona poza zestawieniem i ma status nieokreślony. wskaźnik frakcji bezrobotnych absolwentów wśród absolwentów (prezentowany w podrozdziale 3.2 niniejszego raportu) Wskaźnik frakcji bezrobotnych absolwentów wśród absolwentów jest miernikiem służącym do identyfikacji elementarnych grup zawodów/kierunków nauki i szkół, w których absolwenci mają trudności ze znalezieniem pracy. Wskaźnik frakcji bezrobotnych absolwentów wśród absolwentów definiowany jest jako: gdzie: WBA t k = BA t k 00, k A t BA t k liczba bezrobotnych absolwentów według elementarnych grup zawodów/kierunku nauki bądź typu szkoły (zasadnicza zawodowa, średnia ogólnokształcąca, średnia zawodowa i policealna, wyższa) bądź nazwy szkoły/uczelni stan na koniec grudnia/maja (np r., r.),

12 k A t liczba absolwentów szkół ponadgimnazjalnych/wyższych według elementarnych grup zawodów/kierunku nauki bądź typu szkoły (zasadnicza zawodowa, średnia ogólnokształcąca, średnia zawodowa i policealna, wyższa) bądź nazwy szkoły/uczelni stan za poprzedni rok szkolny/akademicki (np. rok szkolny 203/204). Powyższy wskaźnik informuje, jaki odsetek absolwentów w elementarnej grupie zawodów/kierunku nauki/szkoły k stanowią bezrobotni absolwenci w elementarnej grupie zawodów/kierunku nauki/szkoły k (w %). Miernik przyjmuje wartości od 0% (oznacza brak bezrobotnych wśród absolwentów według wybranej specyfikacji) do 00% (sytuacja, w której każdy absolwent w elementarnej grupie zawodów/kierunku nauki/szkoły k jest zarejestrowany jako bezrobotny). Im niższe wskaźnik przyjmuje wartości, tym daną grupę elementarną zawodów/kierunek nauki/szkołę można uznać za bardziej dostosowaną do potrzeb lokalnego rynku pracy, gdyż jej absolwenci znajdują zatrudnienie w ciągu 6 lub miesięcy od ukończenia szkoły. Można również sprawdzić, czy w miarę upływu czasu sytuacja absolwentów ulega poprawie. Analiza tego wskaźnika ma na celu sprawdzenie, w jakim stopniu kompetencje i wiedza uzyskane w trakcie nauki zabezpieczają absolwentów przed długotrwałym pozostawaniem w rejestrach urzędów pracy jako osoby bezrobotne. Przykład: W roku szkolnym 204/205 liczba absolwentów technikum w województwie pomorskim wyniosła osób 6. Liczba bezrobotnych absolwentów tego typu szkoły wyniosła w końcu 205 r. 842 osoby, zaś w końcu maja 206 r. 354 osoby. Na podstawie powyższych danych obliczono wskaźnik frakcji bezrobotnych absolwentów wśród absolwentów: według stanu na koniec grudnia 205 r. wartość wskaźnika otrzymano, dzieląc liczbę bezrobotnych absolwentów technikum w tym okresie (842 osoby) przez ogólną absolwentów tego typu szkoły (6 625 osoby); wyrażony w procentach wskaźnik (udział) wynosi 2,7%. według stanu na koniec maja 206 r. - wartość wskaźnika otrzymano, dzieląc liczbę bezrobotnych absolwentów technikum w tym okresie (354 osoby) przez ogólną absolwentów tego typu szkoły (6 625 osób); wyrażony w procentach wskaźnik (udział) wynosi 5,34%. Analiza wskaźnika frakcji bezrobotnych absolwentów wśród absolwentów według stanu na koniec grudnia 205 r. wskazuje, że w okresie 6 miesięcy od zakończenia nauki w technikum blisko co ósmy absolwent pozostawał bez pracy i zarejestrował się w powiatowym urzędzie pracy jako bezrobotny (wskaźnik frakcji bezrobotnych absolwentów wśród absolwentów według stanu na koniec grudnia 205 r. wyniósł 2.7%). Po upływie kolejnych 5 miesięcy liczba bezrobotnych absolwentów technikum była ponad 2 krotnie niższa bez pracy pozostawał prawie co dziewiętnasty (wskaźnik frakcji bezrobotnych absolwentów wśród absolwentów według stanu na koniec maja 206 r. wyniósł 5,34%). 6 Użyte w przykładzie dane dla technikum oraz dane dla pozostałych typów szkół prezentowane są w tabeli w podrozdziale 3.2 niniejszego raportu. 2

13 . Analiza ogólnej sytuacji na rynku pracy. Bezrobotni i oferty pracy W końcu 206 r. w powiatowych urzędach pracy województwa pomorskiego zarejestrowanych było 64, tys. osób bezrobotnych, tj. o 3,5 tys. mniej niż w tym samym okresie roku poprzedniego. Jest to jeden z najniższych poziomów bezrobocia odnotowanych od 999 r. (tj. od powstania województwa pomorskiego). tys. 20,0 00,0 80,0 60,0 40,0 20,0 0,0 96,8 0,8 0,7 98,0 93,3 87,6 Bezrobotni w województwie pomorskim w latach ,4 79,3 77,9 77,2 76,3 76,8 77,7 82,4 82,6 79,3 75,2 7, 66,9 64,6 64,0 63,5 62,7 63,2 64, XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Dynamika spadku bezrobocia w regionie wyniosła 7,4% i była wyższa niż średnia dla Polski (4,6%). Województwo pomorskie znalazło się na czwartym miejscu wśród województw pod względem największej dynamiki spadku liczby bezrobotnych. Spadek liczby bezrobotnych odnotowano we wszystkich powiatach województwa pomorskiego. Najbardziej bezrobocie zmniejszyło się w powiecie lęborskim o 28,7% (o 0,9 tys. osób), najmniej w powiecie kwidzyńskim o 6,3% (o 0,2 tys. osób). Znaczny wzrost liczby bezrobotnych odnotowano wśród bezrobotnych korzystających ze świadczeń pomocy społecznej (o 75,2%). Spadek liczby bezrobotnych dotyczył większości kategorii. Bardziej dynamicznie niż liczba bezrobotnych ogółem zmniejszała się m.in. liczba długotrwale bezrobotnych (o 9,3%) i osób do 30 roku życia (o 2,3%); nieco wolniej zmniejszała się liczba kobiet (o 3,7%) i osób po 50 roku życia (o 6,3%). Najniższe dynamiki spadku liczby bezrobotnych zaobserwowano wśród cudzoziemców (o,7%), kobiet które nie podjęły zatrudnienia po urodzeniu dziecka (o 4,2%) oraz osób posiadających co najmniej jedno dziecko do 6 roku życia (o 5,7%). Wraz ze zmianami liczby bezrobotnych zmieniała się struktura tej zbiorowości. W 206 r. w województwie pomorskim długotrwale bezrobotni stanowili 50,4% ogółu bezrobotnych, liczne grupy tworzyły osoby bezrobotne do 30 roku życia 28,5% ogółu, osoby powyżej 50 roku życia - 27,5% oraz osoby bez kwalifikacji zawodowych - 3,8%. Zasoby kadrowe do wykorzystania w regionie to bezrobotne kobiety, które w końcu 206 r. stanowiły 60,0% populacji bezrobotnych. Kobiety do 34 roku życia stanowiły blisko 70% wszystkich bezrobotnych w tym wieku, a prawie 66% kobiet to osoby długotrwale bezrobotne. Odnotowano ponadto, że bezrobotne kobiety posiadające co najmniej jedno dziecko do 6 roku życia stanowiły blisko 8% ogółu bezrobotnych. W województwie pomorskim najszybciej spadała liczba bezrobotnych najsłabiej wykształconych. Liczba bezrobotnych z wykształceniem zasadniczym zawodowym i niższym spadła o 9,3% (o 8,4 tys.) do poziomu 35,4 tys. osób. W przypadku osób z wykształceniem średnim ogólnokształcącym i powyżej spadek był mniej dynamiczny - o 5,0% (o 5,0 tys.) do poziomu 28,8 tys. osób. Obserwowane zmiany nie wpłynęły jednak znacząco na strukturę bezrobotnych według wykształcenia. Najliczniejszą grupą wśród bezrobotnych w 206 r. były osoby z wykształceniem gimnazjalnym i poniżej (28,% całej populacji), następnie osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym (27,%) oraz z policealnym i średnim zawodowym (20,3%). Osoby z wykształceniem wyższym stanowiły 2,9% ogółu bezrobotnych, a z wykształceniem średnim ogólnokształcącym,6%. 3

14 Spadkowi liczby bezrobotnych w Pomorskiem towarzyszył spadek stopy bezrobocia. W końcu 206 r. stopa bezrobocia w województwie pomorskim wynosiła 7,3% i była o,6 pkt. proc. niższa niż w końcu 205 r., w którym wynosiła 8,9% (w Polsce stopa bezrobocia wyniosła odpowiednio 8,3% i 9,7%). Województwo pomorskie poprawę sytuacji na rynku pracy odczuwało intensywniej niż przeciętnie w kraju od 3,5 roku w regionie odnotowuje się niższą stopę bezrobocia niż w kraju. Różnica ta stopniowo wzrastała, w grudniu 206 r. osiągając poziom,0 pkt. proc. na korzyść województwa pomorskiego. Bezrobocie w Pomorskiem jest zróżnicowane przestrzennie najniższą stopę bezrobocia odnotowano w Sopocie (2,9%) i w Gdańsku (3,6%), a najwyższą w powiecie nowodworskim (8,3%) i malborskim (6,0%). W powiatach regionu stopa bezrobocia nie przekroczyła 0%. % 3,0 2,0,0 0,0 9,0 8,0 7,0 6,0,4,9,9,5, Stopa bezrobocia w województwie pomorskim na tle kraju w latach ,,6,6 0,7,2 0,2 0,7 0,0 9,9 9,7 9,6 9,6 9,7 0,20,2 9,9 0, 9,4 9, 8,7 9,6 9,2 9, 9,0 8,9 9,0 9,3 8,5 9,3 8,4 8,3 8,2 8,2 8,3 8,9 9,0 8,5 8, 7,6 7,4 7,3 7,3 7,2 7,2 7,3 XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII woj. pomorskie kraj 206 Według BAEL w IV kwartale 206 r. stopa bezrobocia osób w wieku 5 lat i więcej wyniosła w Pomorskiem 5,6% (w Polsce 5,5%) i była o 0, pkt. proc. niższa od notowanej przed rokiem. Spadkowi stopy bezrobocia towarzyszyły nieznaczne wzrosty współczynnika aktywności zawodowej 7 i wskaźnika zatrudnienia 8. Wzrosty te wynikały głównie z szybszego spadku populacji osób 5 lat i więcej niż ludności aktywnej zawodowo. Współczynnik aktywności zawodowej w IV kwartale 206 r. wynosił 57,9% (w kraju 56,3%) i był o 0,4 pkt. proc. wyższy niż przed rokiem. Wśród województw w kraju, pomorskie wyróżniało się najwyższym (po województwie mazowieckim) poziomem tego wskaźnika. Wskaźnik zatrudnienia w IV kwartale 206 r. wynosił 54,7% (w kraju 53,2%) i wzrósł o 0,5 pkt. proc. Był to trzeci (po województwie mazowieckim i wielkopolskim) najwyższy wskaźnik zatrudnienia w kraju. Wskaźnik zatrudnienia wzrastał w województwie pomorskim nieprzerwanie od 202 r. W roku 206 do powiatowych urzędów pracy województwa pomorskiego łącznie zgłoszono 08,3 tys. wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej (średnio 9,0 tys. ofert miesięcznie), tj. blisko o jedną czwartą więcej niż w 205 r. (wzrost o 2,2 tys. miejsc pracy). Jest to najwyższa liczba wolnych miejsc pracy zgłoszona do urzędów pracy od 8 lat., tj. od momentu powstania województwa pomorskiego. Jedna trzecia wolnych miejsc pracy dotyczyła Trójmiasta (33,0 tys. miejsc). 7 Współczynnik aktywności zawodowej obliczono jako procentowy udział aktywnych zawodowo danej kategorii w ogólnej liczbie ludności danej kategorii, wyróżnionej ze względu na płeć i wiek. 8 Wskaźnik zatrudnienia obliczono jako procentowy udział pracujących danej kategorii w ogólnej liczbie ludności danej kategorii, wyróżnionej ze względu na płeć i wiek. 4

15 tys. 20,0 00,0 80,0 60,0 40,0 20,0 0,0 Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej zgłoszone do powiatowych urzędów pracy województwa pomorskiego 58, 68,2 87, 08, lata Wzrost liczby zgłoszonych wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej odnotowano w 6 powiatach województwa pomorskiego, największy w powiecie tczewskim o 9,8% (o 4,8 tys. miejsc) i w Sopocie o 72,0% (o 0,4 tys. miejsc). Mniejszą niż przed rokiem liczbę wolnych miejsc pracy zgłoszono w powiecie kościerskim, kwidzyńskim, nowodworskim i w Słupsku. 80% miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej zgłoszonych w 206 r. stanowiły miejsca pracy niesubsydiowane 86,6 tys., natomiast subsydiowane 9 było co piąte miejsce 2,7 tys. Podobnie jak w roku poprzednim, subsydiowana była ponad połowa miejsc pracy zgłoszonych do urzędów pracy w powiatach: człuchowskim (57,7%), malborskim (55,7%), bytowskim (54,8%). Dwie trzecie zapotrzebowania pracodawców dotyczyło pracowników z grupy zawodów robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy (32,5 tys. wolnych miejsc pracy, 30,% ogółu wolnych miejsc pracy), pracownicy wykonujący prace proste (9,9 tys.; 8,4%) oraz pracownicy usług i sprzedawcy (9, tys.; 7,6%). Największe zapotrzebowanie zgłaszane przez pracodawców w ramach grupy zawodów robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy dotyczyło spawaczy (3,4 tys. miejsc), przetwórców ryb (,7 tys. miejsc), murarzy (,5 tys.), ślusarzy (,2 tys.), stolarzy i elektryków (po tys.). Największe zapotrzebowanie zgłaszane przez pracodawców w ramach grupy pracownicy wykonujący prace proste dotyczyło głównie robotników budowlanych (4,0 tys. miejsc), pakowaczy ręcznych i pomocy kuchennych (po,8 tys. miejsc) oraz sprzątaczek biurowych (,6 tys. miejsc). Największe zapotrzebowanie zgłaszane przez pracodawców w ramach grupy zawodów pracownicy usług i sprzedawcy dotyczyły przede wszystkim sprzedawców (4,9 tys. miejsc), robotników gospodarczych (3,7 tys.), kucharzy (,7 tys.) oraz pracowników ochrony fizycznej (,4 tys.). Rosła też liczba internetowych ofert pracy w regionie. Na podstawie Raportu Adzuna 0 Styczeń 207 odnotowano, że województwo pomorskie znalazło się w pierwszej szóstce województw z największą liczbą opublikowanych ofert pracy w Polsce. Liczba ofert pracy w województwie pomorskim w wyszukiwarce Adzuna wynosiła w 206 r. 353,0 tys. (średnio 29,4 tys. ofert miesięcznie). Inny raport - Rynek pracy specjalistów 206 wskazuje, że rok 206 był kolejnym z rzędu z rekordową liczbą ofert pracy opublikowanych na portalu internetowym Pracuj.pl (486, tys. ofert pracy w kraju). Pomorskie znalazło się wśród sześciu województw z największą liczbą ogłoszeń z ofertami pracy na tym portalu w 206 r. w województwie pomorskim opublikowano 32,8 tys. ofert, tj. średnio 2,7 tys. ofert miesięcznie. Na Pracuj.pl pracodawcy zamieścili 9 Praca subsydiowana dotyczy osób, za które w całości lub częściowo dokonywany jest zwrot kosztów ich zatrudnienia (wynagrodzeń, składek, wydatków rzeczowych) m.in. z Funduszu Pracy, PFRON, EFS. 0 Raport został opracowany na podstawie danych z wyszukiwarki Adzuna uzyskanych w okresie od stycznia 206r. do 3 grudnia 206 ADZUNA, tzw. Google dla ofert pracy działa w krajach na świecie i obsługuje średnio 9 milionów użytkowników miesięcznie. Raport opublikowany przez portal pracuj.pl. Portal powstał w 2000 r. i należy do Grupy Pracuj, będącej właścicielem wiodących marek na rynku rekrutacji on-line w Polsce i na Ukrainie. 5

16 dla województwa pomorskiego o blisko 8% więcej ogłoszeń niż w roku 205 i był to największy wzrost liczby opublikowanych ofert pracy na tym portalu wśród województw (w kraju odnotowano wzrost o blisko 2,0%). W 206 r. w województwie pomorskim na portalu Pracuj.pl najwięcej ofert pracy pochodziło z branż: handel i sprzedaż (2,0%), bankowość, finanse i ubezpieczenia (3,0%) oraz telekomunikacja i zaawansowane technologie (8,0%). 7% wszystkich ofert pracy dla regionu skierowanych było do specjalistów, 3,0% - do kierowników, 7% - do pracowników fizycznych. Największym zainteresowaniem pracodawców w województwie pomorskim w 206 r. cieszyli się specjaliści ds. handlu i sprzedaży (4% udziału we wszystkich ofertach), obsługi klienta (23%) oraz IT (6%). Bezrobotni zarejestrowani w 206 r. według zawodów (napływ) 2 Od stycznia do grudnia 206 r. w powiatowych urzędach pracy województwa pomorskiego zarejestrowano 03,0 tys. osób bezrobotnych z zawodem. Blisko połowę bezrobotnych stanowiły osoby z dwóch wielkich grup zawodów: (7) robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 25,8 tys. osób (25,% ogółu) oraz (5) pracownicy usług i sprzedawcy - 24,2 tys. osób (23,5%). Najmniej osób napłynęło do bezrobocia z grupy (0) siły zbrojne 68 osób (0,07% ogółu) i (6) rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy,9 tys. osób (,8%). W porównaniu do 205r. zarejestrowało się o 0,0% mniej bezrobotnych. Spadek dotyczył bezrobotnych ze wszystkich wielkich grup zawodów. Największy względny spadek rejestracji dotyczył operatorów i monterów maszyn i urządzeń (o 3,7%) oraz robotników przemysłowych i rzemieślników (o 2,0%). Rejestracje bezrobotnych w powiatowych urzędach pracy województwa pomorskiego według wielkich grup zawodów Kod grupy zawodów Wielkie grupy zawodów Liczba bezrobotnych (napływ w okresie) Wzrost/spadek 205 r. 206 r. Liczba % 0 Siły zbrojne ,% Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i kierownicy ,% 2 Specjaliści ,8% 3 Technicy i inny średni personel ,7% 4 Pracownicy biurowi ,5% Pracownicy usług i sprzedawcy Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń Pracownicy przy pracach prostych ,0% ,3% ,0% ,7% ,5% Razem ,0% 2 Od stycznia do grudnia 206 r. w powiatowych urzędach pracy województwa pomorskiego zarejestrowano 22,4 tys. osób ogółem, natomiast wyrejestrowano z ewidencji 35,9 tys. osób. Spośród osób rejestrujących się w powiatowych urzędach pracy rejestrujący się po raz pierwszy stanowili 9,4% a rejestrujący się po raz kolejny 80,6% - sprawozdanie o rynku pracy MPiPS-0. 6

17 Wśród bezrobotnych zarejestrowanych w 206 roku wystąpiły zawody z 436 elementarnych grup zawodów (rok wcześniej z 426 grup). Na prezentowanej poniżej liście ujęto 20 elementarnych grup zawodów, w których w 206 r. zarejestrowało się najwięcej osób bezrobotnych. Bezrobotni przedstawiciele tych zawodów stanowili 45,9% ogółu rejestrujących się w tym roku bezrobotnych z zawodem. Podobnie jak w roku 205 najwięcej rejestrujących się bezrobotnych należało do elementarnej grupy zawodów sprzedawcy sklepowi (ekspedienci) 2, tys. osób. Najwięcej elementarnych grup zawodów z listy należało do wielkiej grupy zawodów (7) robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy - 7 grup elementarnych oraz do grupy (5) pracownicy usług i sprzedawcy - 4 grupy. W zestawieniu nie znalazły się zawody należące do wielkich grup: (0) siły zbrojne, () przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i kierownicy, (6) rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy oraz (8) operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń. 20 elementarnych grup zawodów, w których liczba bezrobotnych była największa w 206 r. Kod grupy zawodów Elementarne grupy zawodów Liczba bezrobotnych (napływ w okresie) 5223 Sprzedawcy sklepowi (ekspedienci) Kucharze Mechanicy pojazdów samochodowych Stolarze meblowi i Ślusarze i Średni personel do spraw statystyki i dziedzin pokrewnych Gospodarze budynków Murarze i Robotnicy wykonujący prace proste w budownictwie ogólnym Pracownicy obsługi biurowej Pomoce i sprzątaczki biurowe, hotelowe i pokrewne Fryzjerzy Piekarze, cukiernicy i Robotnicy wykonujący prace proste w przemyśle gdzie indziej niesklasyfikowani Krawcy, kuśnierze, kapelusznicy i Magazynierzy i Specjaliści do spraw administracji i rozwoju Technicy mechanicy Specjaliści do spraw zarządzania i organizacji Elektromechanicy i elektromonterzy 029 7

18 Bezrobotni zarejestrowani według zawodów (według stanu na 3 grudnia 206 r.) W województwie pomorskim wg stanu na 3 grudnia 206 r. liczba bezrobotnych z zawodem wyniosła blisko 56,0 tys. osób. Zawody te należały najczęściej do wielkich grup zawodów: (5) pracownicy usług i sprzedawcy - 5,0 tys. osób (26,7% ogółu) i (7) robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 3,4 tys. osób (24,0%). Liczba bezrobotnych na koniec roku 206 była o 7,8% niższa niż w tym samym czasie 205 r. Spadek dotyczył bezrobotnych ze wszystkich wielkich grup zawodów z wyjątkiem grupy (0) siły zbrojne (stan liczby bezrobotnych w ciągu roku nie zmienił się). Największy spadek liczby bezrobotnych dotyczył grupy zawodów (7) robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy o blisko 4,0 tys. osób (o 22,9%). Rejestracje bezrobotnych w powiatowych urzędach pracy województwa pomorskiego według wielkich grup zawodów Kod grupy zawodów Wielkie grupy zawodów Liczba bezrobotnych 3 grudnia Wzrost/spadek 205 r. 206 r. Liczba % 0 Siły zbrojne ,0% Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i kierownicy ,8% 2 Specjaliści ,% 3 Technicy i inny średni personel ,5% 4 Pracownicy biurowi ,6% Pracownicy usług i sprzedawcy Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń Pracownicy przy pracach prostych ,0% ,4% ,9% ,2% ,5% Razem ,8% Na prezentowanej poniżej liście ujęto 20 elementarnych grup zawodów, w których według stanu na koniec 206 r. zarejestrowanych było najwięcej osób bezrobotnych. Bezrobotnych przedstawicieli tych grup zawodów było 27,0 tys. i stanowili oni 48,3% ogółu bezrobotnych z zawodem. Podobnie jak przed rokiem najwięcej zarejestrowanych bezrobotnych należało do elementarnych grup zawodów sprzedawcy sklepowi (ekspedienci) - 8,2 tys. osób oraz kucharze -,8 tys. Najwięcej elementarnych grup zawodów z listy należało do wielkiej grupy zawodów (7) robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy (8 grup) oraz (5) pracownicy usług i sprzedawcy (5 grup). W zestawieniu nie znalazły się zawody należące do wielkich grup: (0) siły zbrojne, () przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i kierownicy, (6) rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy oraz (8) operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń. 8

19 Kod grupy zawodów 20 elementarnych grup zawodów, w których liczba bezrobotnych była największa w 206 r. Elementarne grupy zawodów Liczba bezrobotnych 3 grudnia 206 r Sprzedawcy sklepowi (ekspedienci) Kucharze Gospodarze budynków Średni personel do spraw statystyki i dziedzin pokrewnych Ślusarze i Pomoce i sprzątaczki biurowe, hotelowe i pokrewne Stolarze meblowi i Krawcy, kuśnierze, kapelusznicy i Murarze i Pracownicy obsługi biurowej Mechanicy pojazdów samochodowych Robotnicy wykonujący prace proste w przemyśle gdzie indziej nie sklasyfikowani 54 Fryzjerzy Robotnicy wykonujący prace proste w budownictwie ogólnym Piekarze, cukiernicy i Masarze, robotnicy w przetwórstwie ryb i Magazynierzy i Specjaliści do spraw administracji i rozwoju Kelnerzy Elektromechanicy i elektromonterzy

20 Wskaźnik płynności bezrobotnych według elementarnych grup zawodów w 206 roku Wartość wskaźnika wskazuje na kierunek i natężenie ruchu bezrobotnych. Jest to iloraz liczby bezrobotnych wyrejestrowanych w okresie sprawozdawczym (odpływ) do liczby bezrobotnych zarejestrowanych w tym samym okresie (napływ) w danej grupie zawodów. Wartość < oznacza, że stan bezrobocia zwiększył się w danej grupie zawodów. Wartość = oznacza, że ruch bezrobotnych nie miał wpływu na stan bezrobocia w danej grupie zawodów. Wartość > oznacza, że stan bezrobocia zmniejszył się w danej grupie zawodów. Na prezentowanej poniżej liście ujęto 5 elementarnych grup zawodów charakteryzujących się najwyższym wskaźnikiem płynności bezrobotnych w województwie pomorskim w 206 r. Najwyższy wskaźnik płynności bezrobotnych dotyczył grupy elementarnej specjaliści do spraw ratownictwa medycznego i wynosił 5,00 (co oznacza, że na każdą osobę zarejestrowaną w 206 r. z tej grupy zawodów przypadało 5 osób opuszczających ewidencję bezrobotnych, tzn. stan bezrobocia zmniejszył się). 5 elementarnych grup zawodów, dla których wskaźnik płynności bezrobotnych był najwyższy w 206 r. Kod grupy zawodów Elementarne grupy zawodów Wskaźnik płynności bezrobotnych 2240 Specjaliści do spraw ratownictwa medycznego 5, Mechanicy statków powietrznych i 3,00 37 Technicy górnictwa, metalurgii i 2, Optycy okularowi 2, Kodowacze, korektorzy i 2,50 33 Dealerzy i maklerzy aktywów finansowych 2,7 246 Inżynierowie górnictwa i metalurgii 2, Specjaliści do spraw sprzedaży z dziedziny technologii informatycznych 2, Specjaliści do spraw baz danych i sieci komputerowych gdzie indziej niesklasyfikowani 3352 Urzędnicy do spraw podatków 2,00, 433 Pracownicy obsługi płacowej 2,00 44 Pomocnicy biblioteczni 2, Operatorzy maszyn tkackich i dziewiarskich 2, Wizytatorzy i specjaliści metod nauczania, Robotnicy zwalczania szkodników i chwastów,80 2,00 20

21 Na prezentowanej poniżej liście ujęto 8 elementarnych grup zawodów charakteryzujących się najniższym wskaźnikiem płynności bezrobotnych w województwie pomorskim w 206 r., co oznacza, że w tych grupach zawodów wystąpiła niekorzystna proporcja między odpływem do pracy a napływem do bezrobocia - stan bezrobocia w 206 r. zwiększył się. Dla czterech pierwszych grup z tabeli wskaźnik płynności bezrobotnych był równy zeru, co oznacza, że bezrobotni napłynęli do bezrobocia natomiast ani jedna osoba się nie wyrejestrowała. 3 8 elementarnych grup zawodów, dla których wskaźnik płynności był najniższy w 206 r. Kod grupy zawodów Elementarne grupy zawodów Wskaźnik płynności bezrobotnych 020 Podoficerowie sił zbrojnych 0,00 4 Zawodowi działacze organizacji członkowskich 0,00 3 Kierownicy produkcji w rolnictwie i leśnictwie 0, Kierownicy w instytucjach pomocy społecznej 0,00 3 Wyżsi urzędnicy władz samorządowych 0, Twórcy i artyści gdzie indziej niesklasyfikowani 0,33 32 Kierownicy produkcji w zakładach akwakultury i rybołówstwie 0, Położne z tytułem specjalisty 0, Kontrolerzy (sterowniczy) procesów w przemyśle chemicznym 0, Modelki i modele 0,50 93 Robotnicy wykonujący prace proste w kopalniach i kamieniołomach 0, Prowadzący pojazdy ciągnięte przez zwierzęta 0,60 2 Wyżsi urzędnicy administracji rządowej 0,67 22 Meteorolodzy 0,67 25 Analitycy systemów komputerowych 0, Sekretarze prawni 0, Uliczni sprzedawcy produktów (z wyłączeniem żywności o krótkim terminie przydatności do spożycia) 9623 Odczytujący liczniki i wybierający monety z automatów 0,67 0,67 Wskaźnik długotrwałego bezrobocia według elementarnych grup zawodów (stan na 3 grudnia 206 r.) Według stanu na 3 grudnia 206 r. w województwie pomorskim na 56,0 tys. osób bezrobotnych z zawodem 27,8 tys. osób (49,7%) to osoby długotrwale bezrobotne. Wskaźnik długotrwałego bezrobocia informuje o tym, jaki odsetek bezrobotnych w danej elementarnej grupie zawodów stanowią długotrwale bezrobotni. Im większa wartość wskaźnika, tym więcej osób jest długotrwale bezrobotnych w grupie zawodów. 3 We wszystkich czterech grupach napływ bezrobotnych w 206 r. był niewielki (kierownicy produkcji w rolnictwie i leśnictwie 2 osoby, w pozostałych trzech grupach po osobie). 2

22 W prezentowanej poniżej tablicy ujęto 5 grup zawodów charakteryzujących się najwyższym wskaźnikiem długotrwałego bezrobocia w województwie pomorskim w końcu 206 r. Dla 2 elementarnych grup zawodów wskaźnik długotrwałego bezrobocia wynosił 00,00% (co oznacza, że wszyscy bezrobotni zarejestrowani w tych grupach zawodów na koniec 206 r. mieli status osoby długotrwale bezrobotnej). 4 W pozostałych trzech grupach zawodów wskaźnik był równy lub większy niż 80,00%. Kod grupy zawodów 5 elementarnych grup zawodów, dla których wskaźnik długotrwałego bezrobocia był najwyższy w 206 r. Elementarne grupy zawodów Wskaźnik długotrwałego bezrobocia 00 Oficerowie sił zbrojnych 00,00% 2272 Diagności laboratoryjni specjaliści 00,00% 235 Wizytatorzy i specjaliści metod nauczania 00,00% 3354 Urzędnicy organów udzielających licencji 00,00% 3357 Funkcjonariusze służb specjalnych 00,00% 44 Pomocnicy biblioteczni 542 Strażnicy w zakładach dla nieletnich 630 Rolnicy produkcji roślinnej pracujący na własne potrzeby 755 Klasyfikatorzy żywności i 82 Operatorzy maszyn i urządzeń do przeróbki mechanicznej kopalin 852 Operatorzy maszyn tkackich i dziewiarskich 855 Operatorzy maszyn do wyprawiania futer i skór 00,00% 00,00% 00,00% 00,00% 00,00% 00,00% 00,00% 43 Maszynistki i operatorzy edytorów tekstu 89,47% 3332 Organizatorzy konferencji i imprez 85,7% 85 Operatorzy maszyn przędzalniczych i 80,00% Struktura bezrobocia według wielkich grup zawodów (stan na 3 grudnia 206 r.) Poniższe wskaźniki struktury bezrobotnych pokazują dla wielkich grup zawodów odsetek przeciętnej liczby bezrobotnych poprzednio pracujących zarejestrowanych w powiatowych urzędach pracy bądź wg BAEL 5 do całkowitej liczby bezrobotnych. Wskaźnik zróżnicowania struktur bezrobotnych (iloraz wskaźnika struktury PUP przez wskaźnik struktury BAEL w danej wielkiej grupie zawodów) większy od oznacza nadreprezentację grup zawodów w powiatowych urzędach pracy, wskaźnik mniejszy od oznacza niedoreprezentowanie. 4 Stan bezrobocia na 3 grudnia 206 r. w omawianych 2 grupach zawodów był niewielki (od do 7 bezrobotnych). 5 Badanie Aktywności Ekonomicznej Ludności - kwartalne badanie Głównego Urzędu Statystycznego obejmuje wszystkie osoby w wieku 5 lat i więcej, będące członkami wylosowanych gospodarstw domowych. Metodologia BAEL oparta jest na definicjach zalecanych do stosowania przez Międzynarodowa Organizację Pracy i Eurostat 22

23 Według rejestrów powiatowych urzędów pracy województwa pomorskiego w 206 r. bezrobotni przed rejestracją najczęściej pracowali jako pracownicy usług i sprzedawcy (3,%), robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy (2,0%) oraz jako pracownicy wykonujący prace proste (6,3%). Najmniej rejestrowało się poprzednio pracujących przedstawicieli sił zbrojnych (0,%) oraz rolników, ogrodników, leśników i rybaków (,6%). Struktura bezrobotnych poprzednio pracujących na podstawie badania BAEL znaczne różni się od struktury bezrobocia rejestrowanego. Na podstawie wskaźników zróżnicowania struktury bezrobotnych zarejestrowanych w powiatowych urzędach pracy województwa pomorskiego w stosunku do wykazanych w Badaniu Aktywności Ekonomicznej Ludności GUS można wnioskować, że bezrobotni z grupy wielkiej pracownicy biurowi zdecydowanie częściej rejestrowali się w PUP (wskaźnik 7,50). Do grup zawodów nadreprezentowanych w PUP należały również pracownicy usług i sprzedawcy (3,7), operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń (2,2) oraz pracownicy przy pracach prostych (,36). Pozostałe grupy były niedoreprezentowane w ewidencjach PUP. Można zatem sądzić, że część osób z tych grup zawodowych szukała pracy samodzielnie, a nie za pośrednictwem urzędów pracy. Wskaźnik zróżnicowania struktur bezrobotnych poprzednio pracujących zarejestrowanych w PUP do poprzednio pracujących wg Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności według wielkich grup zawodów Kod grupy zawodów Wielkie grupy zawodów Liczba bezrobotnych poprzednio pracujących* zarejestrowanych w PUP Udział w ogółem (%) Liczba bezrobotnych poprzednio pracujących** wg BAEL Udział w ogółem (%) Wskaźnik zróżnicowania (PUP vs BAEL) 0 Siły zbrojne Przedstawiciele władz 48 0,% 250 5,4% 0,0 publicznych, wyżsi Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi 798 3,% x x x urzędnicy i kierownicy 2 Specjaliści ,2% ,3% 0,32 3 Technicy i inny średni personel ,3% ,6% 0,32 4 Pracownicy biurowi ,2% 250,% 7,50 5 Pracownicy usług i sprzedawcy 6 Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy 7 Robotnicy przemysłowi i 8 Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń ,% ,8% 3,7 952,6% 0 0,0% x ,0% ,6% 0, ,2% 750 3,3% 2,2 9 Pracownicy przy pracach prostych ,3% ,0%,36 Razem , ,0% x * średnia arytmetyczna ze stanów na koniec miesięcy ** średnia arytmetyczna z kwartałów 23

24 Bezrobotni bez zawodu 6 (stan na 3 grudnia 206r.) W końcu 206 r. w powiatowych urzędach pracy województwa pomorskiego zarejestrowanych było 8,3 tys. osób bez zawodu, co stanowiło 2,9% bezrobotnych ogółem. Wśród bezrobotnych z wykształceniem gimnazjalnym i niższym oraz średnim ogólnokształcącym bezrobotni bez zawodu stanowili więcej niż jedną czwartą. Najmniej bezrobotnych bez zawodu (np. z powodu utraty uprawnień) dotyczyło bezrobotnych z wykształceniem wyższym i zasadniczym zawodowym. Według typu ukończonej szkoły, największy odsetek bezrobotnych bez zawodu w danym typie szkoły odnotowano wśród absolwentów liceów ogólnokształcących (33,4%), liceów profilowanych (33,3%), oraz liceów przysposabiających do pracy (33,3%). Bezrobotni bez zawodu według wykształcenia i typu szkoły Wyszczególnienie Bezrobotni ogółem w tym bezrobotni bez zawodu Odsetek bezrobotnych bez zawodu * gimnazjalne i poniżej Według poziomu wykształcenia: ,2% zasadnicze zawodowe ,7% średnie ogólnokształcące ,2% policealne i średnie zawodowe ,2% wyższe ,6% Według typu ukończonej szkoły: zasadnicza szkoła zawodowa ,9% szkoła przysposabiająca do pracy ,3% technikum ,6% liceum ogólnokształcące ,4% liceum profilowane ,3% technikum uzupełniające ,0% liceum uzupełniające ,0% szkoła policealna ,0% wyższa ,8% brak danych źródłowych ,4% Razem ,9% *Odsetek bezrobotnych wyliczany jest jako stosunek bezrobotnych bez zawodu według stanu w końcu okresu sprawozdawczego do ogółu bezrobotnych w ramach danej analizowanej kategorii. 6 Grupa bezrobotnych bez zawodu obejmuje osoby niespełniające jednocześnie dwóch warunków: nieposiadające świadectwa (dyplomu) ukończenia kształcenia szkolnego lub kursowego oraz nieposiadające w tym samym zawodzie udokumentowanej ciągłości pracy w okresie minimum roku. 24

25 Analiza ofert pracy według wielkich grup zawodów Do analizy przyjęto 5,8 tys. ofert pracy dla województwa pomorskiego, z tego 23,7 tys. ofert pracy zgłoszonych do Centralnej Bazy Ofert Pracy (CBOP) oraz 28, tys. ofert pracy publikowanych w Internecie. Źródłem danych dla ofert internetowych były wyniki badania przeprowadzonego przez Wojewódzki Urząd Pracy w Gdańsku w kwietniu i w październiku 206 r. na bazie ofert gromadzonych na portalu Zielona linia. Ostateczna liczba internetowych ofert pracy została oszacowana zgodnie z nową metodologią prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych (mz.praca.gov.pl). Biorąc pod uwagę wielkie grupy zawodów, w których poszukiwano pracowników na pomorskim rynku pracy, w 206 r. zauważyć można duże różnice między ofertami umieszczanymi na portalach internetowych a zgłaszanymi do Centralnej Bazy Ofert Pracy. Oferty pracy zamieszczane w Internecie w większości oferują pracę charakteryzującą się wyższymi wymaganiami wobec pracowników. Pracodawcy, korzystając z tej formy poszukiwania pracowników, szukają osób z wykształceniem średnim i wyższym, posiadających specjalistyczną wiedzę, znajomość języków oraz predyspozycje do zajmowania stanowisk kierowniczych. W CPOB blisko połowę stanowią wolne miejsca pracy dla robotników przemysłowych i rzemieślników i pracowników wykonujących prace proste. Wskaźniki struktury ofert pracy według źródeł to iloraz przeciętnej liczby ofert pracy w wielkiej grupie zawodów do całkowitej liczby ofert pracy. Zgodnie ze wskaźnikiem struktury ofert pracy, za pośrednictwem CBOP poszukiwani byli przede wszystkim: robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy - 27,3% wszystkich ofert pracy CBOP, pracownicy wykonujący prace proste - 9,4% oraz pracownicy usług i sprzedawcy - 8,%. Na portalach internetowych największy odsetek ofert dotyczył specjalistów 35,%, techników i innego średniego personelu 9,% oraz pracowników usług i sprzedawców - 7,3%. Wskaźnik zróżnicowania struktur (CBOP vs Internet) większy od oznacza grupy zawodów, w których oferty pracy są zgłaszane przede wszystkim do CBOP, wskaźnik mniejszy od oznacza grupy zawodów, w których oferty częściej umieszczane są na portalach internetowych. Jak pokazują dane w tabeli poniżej, dla trzech na dziesięć grup zawodów oferty pracy są częściej zamieszczane w Internecie, dotyczy to przedstawicieli władz publicznych, wyższych urzędników i kierowników, specjalistów, techników i innego średniego personelu. Pracownicy usług i sprzedawcy poszukiwani są z podobną częstotliwością przez Internet jak i przez Centralną Bazę Ofert Pracy. Dla pozostałych grup zawodów pracodawcy składają oferty pracy przede wszystkim do CBOP. Kod grupy zawod ów Wskaźnik zróżnicowania struktur ofert pracy CBOP a internetowych ofert pracy według wielkich grup zawodów Wielka grupa zawodów Liczba ofert pracy CBOP (PUP+OHP+ EURES) Wskaźnik struktury (%) Liczba ofert pracy w Interneci e Wskaźnik struktury (%) Wskaźnik zróżnicowania struktur (CBOP vs Internet) 0 Siły zbrojne % x Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i kierownicy 665 0,5% ,4% 0,06 2 Specjaliści , ,% 0,6 3 Technicy i inny średni personel , ,% 0,36 25

26 4 Pracownicy biurowi 3 67,0% 737 6,2%, Pracownicy usług i sprzedawcy Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń Pracownicy przy pracach prostych ,% ,3%, ,8% 4 0,% 6, ,3% 432 5,% 5, ,3% 54 4,% 2, ,4% 036 3,7% 5,26 Razem ,0% ,0% x.2 Popyt na pracę Niniejszy rozdział przedstawia wyniki badań popytu na pracę dotyczące liczby pracujących w województwie pomorskim oraz wolnych miejsc pracy. Celem badania popytu na pracę jest uzyskanie informacji na temat popytu zrealizowanego i niezrealizowanego, czyli osób pracujących i wolnych miejsc pracy oraz nowo utworzonych miejsc pracy. Zgodnie z objaśnieniami Głównego Urzędu Statystycznego: Popyt na pracę to liczba miejsc pracy, które oferuje gospodarka w określonych warunkach społeczno-ekonomicznych. Przez popyt na pracę rozumiemy: zagospodarowane miejsca pracy, które są określane aktualną liczbą pracujących, wolne miejsca pracy. Wolne miejsca pracy to miejsca pracy powstałe w wyniku ruchu zatrudnionych, bądź nowo utworzone, w stosunku do których spełnione zostały jednocześnie trzy warunki: miejsca pracy w dniu sprawozdawczym były faktycznie nie obsadzone, pracodawca czynił starania, aby znaleźć osoby chętne do podjęcia pracy, w przypadku znalezienia właściwych kandydatów, pracodawca byłby gotów do natychmiastowego przyjęcia tych osób. Nowo utworzone miejsca pracy to miejsca pracy powstałe w wyniku zmian organizacyjnych, rozszerzenia lub zmiany profilu działalności oraz wszystkie miejsca pracy w jednostkach nowo powstałych. Wskaźnik wolnych miejsc pracy (odsetek niewykorzystania wolnych miejsc pracy) jest to stosunek wolnych miejsc pracy do sumy zagospodarowanych i niezagospodarowanych miejsc pracy. W badanych jednostkach województwa pomorskiego w 206 r. średnia liczba pracujących wyniosła 67,5 tys. osób, w tym w sektorze prywatnym 497,5 tys. osób, tj. 74,% (w publicznym 25,9%). Pod względem rodzaju wykonywanego zawodu największą grupę pracujących stanowili specjaliści - 40,9 tys. osób (42,6 % w sektorze prywatnym) oraz robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy - 3,3 tys. osób (93,3% w sektorze prywatnym). 26

27 Przeciętna 7 liczba pracujących wg wielkich grup zawodów 206 r. Kod grupy zawodów Wielka grupa zawodów (w tys.) Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i kierownicy Liczba pracujących ogółem (3) Liczba pracujących w sektorze prywatnym (4) Udział w ogółem (4):(3) 54,8 44,2 80,7% 2 Specjaliści 40,9 60,0 42,6% 3 Technicy i inny średni personel 59,9 38,5 64,3% 4 Pracownicy biurowi 88, 69,7 79,% 5 Pracownicy usług i sprzedawcy 82,2 74,5 90,6% 6 Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy 2,5 2, 84,0% 7 Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 3,3 05,7 93,3% 8 Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń 78,5 68,9 87,8% 9 Pracownicy przy pracach prostych 5,4 33,9 66,0% Razem 67,5 497,5 74,% W ciągu 206 r. w województwie pomorskim powstało 40, tys. miejsc pracy, w tym najwięcej w I kwartale 2,3 tys., a najmniej w III kwartale 7,5 tys. (średnia kwartalna wynosiła 0,0 tys. miejsc). W omawianym okresie likwidacji uległo 7,4 tys. miejsc pracy (o zbliżonej liczbie miejsc w poszczególnych kwartałach średnio 4,3 tys.). Największą płynnością miejsc pracy charakteryzował się kwartał I i II. Okres sprawozdawczy Nowo utworzone i zlikwidowane i miejsca pracy w 206 r. (w tys.) Nowo utworzone miejsca pracy (2) Zlikwidowane miejsca pracy (3) Płynność miejsc pracy (2)-(3) I kwartał 2,3 4,4 7,9 II kwartał 0,8 4,3 6,5 III kwartał 7,5 4,4 3, IV kwartał 9,5 4,3 5,2 Przeciętna w kwartale 0,0 4,3 5,7 Razem 40, 7,4 22,7 7 Przeciętna stanów na koniec każdego kwartału w 206 r. 27

28 Najbardziej niezagospodarowaną grupą zawodową w województwie pomorskim w 206 roku byli robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy najwyższy wskaźnik wolnych miejsc pracy (,32%), tj. najwyższy odsetek niewykorzystania wolnych miejsc pracy wśród wielkich grup zawodów (średnio miernik ten kształtował się na poziomie 0,70%). Przeciętna liczba wolnych miejsc pracy dla robotników przemysłowych i rzemieślników w końcu 206 r. wynosiła,5 tys. (blisko jedna trzecia wszystkich miejsc pracy). Szansa na znalezienie pracy dla pracowników z tej grupy zawodów była najwyższa spośród pozostałych grup. Nazwa wielkiej grupy zawodów Wskaźnik wolnych miejsc pracy według wielkich grup zawodów w 206 r. Wielka grupa zawodów Liczba pracujących 8 Liczba wolnych miejsc pracy 9 Wskaźnik wolnych miejsc pracy 20 Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i kierownicy 54,8 0, 0,22% 2 Specjaliści 40,9 0,8 0,58% 3 Technicy i inny średni personel 59,9 0,3 0,52% 4 Pracownicy biurowi 88, 0,3 0,39% 5 Pracownicy usług i sprzedawcy 82,2 0,7 0,83% 6 Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy 2,5 0,0 0,84% 7 Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 3,3,5,32% 8 Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń 78,5 0,6 0,70% 9 Pracownicy przy pracach prostych 5,4 0,4 0,74% Razem 67,5 4,8 0,70% 8 Przeciętna stanów na koniec każdego kwartału w 206 r. 9 Przeciętna stanów na koniec każdego kwartału w 206 r. 20 Wskaźnik wolnych miejsc pracy został obliczony w oparciu o dane bez zaogrągleń. 28

29 2. Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych W rozdziale zaprezentowano elementarne grupy zawodów charakteryzujące się deficytem, równowagą lub nadwyżką na rynku pracy województwa pomorskiego w 206 r. (por. Informacja Sygnalna, str.40). Ranking bazuje na relacjach podażowej i popytowej strony rynku pracy. Podaż określana jest liczbą bezrobotnych zarejestrowanych w urzędach pracy. Natomiast popyt to oferty pracy zgłaszane przez pracodawców do powiatowych urzędów pracy, OHP, oferty pracy za granicą dostępne w ramach sieci EURES oraz oferty pracy publikowane w Internecie i gromadzone na portalu Zielona linia. Tabela poniżej przedstawia grupy zawodów deficytowych czyli zawody, na które występuje wyższe zapotrzebowanie na rynku pracy niż liczba osób poszukujących pracy w danym zawodzie. Grupy zawodów zostały uporządkowane według wskaźnika dostępności ofert pracy (WDOP). Im niższa wartość wskaźnika, tym większy jest niedobór bezrobotnych w danej grupie zawodów. Wśród prezentowanych zawodów deficytowych najniższy wskaźnik dostępności ofert pracy (0,0) dotyczył zawodu kontroler (sterowniczy) urządzeń obróbki cieplnej metali z grupy zawodów kontrolerzy (sterowniczy) procesów metalurgicznych, co oznacza największy niedobór poszukujących pracy w tym zawodzie w 206 r. W rankingu zawodów deficytowych za 206 r. nie wystąpiły grupy zawodów maksymalnie deficytowych czyli takie, w których nie zarejestrowali się bezrobotni a dostępne były oferty pracy. Ranking elementarnych grup zawodów deficytowych w 206 r. według wskaźnika dostępności ofert pracy (WDOP) DEFICYT Kod grupy zawodów Elementarna grupa zawodów Kontrolerzy (sterowniczy) procesów metalurgicznych Specjaliści do spraw sprzedaży z dziedziny technologii teleinformatycznyc h Programiści aplikacji Specjaliści do spraw baz danych i sieci komputerowych gdzie indziej niesklasyfikowani Kierownicy do spraw technologii informatycznych i telekomunikacyjny ch Magazynierzy i Pracownicy przygotowujący posiłki typu fast food Średnio miesięc zna liczba bezrob otnych Średniom iesięczna liczba dostępny ch ofert pracy Wskaźnik dostępno ści ofert pracy (WDOP) Wskaźnik długotrw ałego bezroboc ia (WDB) Wskaźnik płynności bezrobot nych (WPB) Odsetek ofert subsydiowan ych w CBOP (PUP+OHP+ EURES) (%) Odsetek miejsc aktywizacji zawodowej (%) 0,7 6,67 0,0 0,00 0,00 0,00 0,00 0,33 3,92 0,09 0,00 2,00 50,00 0,00 20,50 226,83 0,09 28,57,5 2,33 6,6 0,75 8,08 0,09 2,00 5,26 2,63 7,50 26,08 0,29 33,33,29 0,00 0,00 68,33 700,58 0,36 40,2, 6,95 2,57 28,50 70,42 0,40 29,03,0 4,72 3,6 29

30 2523 Specjaliści do spraw sieci komputerowych 3,42 3,67 0,42 37,50,00 0,00 0, Ankieterzy 6,58 4,00 0,47 4,29,3 0,00 0, Specjaliści do spraw sprzedaży (z wyłączeniem technologii informacyjnokomunikacyjnych) Agenci i administratorzy nieruchomości Doradcy finansowi i inwestycyjni Sortowacze odpadów 35,08 243,75 0,55 28,80,04 24,05 8,59 3,83 22,92 0,60 28,57,07 48,84 32,56 50,00 73,25 0,68 35,42,09 5,86 8,97 5,25 20,67 0,74 33,33,0 4,2, Monterzy izolacji 29,42 38,58 0,76 36,67,4 4,75 0, Pracownicy sprzedaży i gdzie indziej niesklasyfikowani Robotnicy robót stanu surowego i gdzie indziej niesklasyfikowani Kierowcy operatorzy wózków jezdniowych Przedstawiciele handlowi Technicy sieci internetowych 26,00 332,58 0,78 37,30,04 27,72 4,5 5,92 64,67 0,80 40,00,08 2,68,00 50,67 63,00 0,80 36,36,23 9,58 0,00 270,25 334,25 0,8 36,96,06 9,0 0,92 4,7 4,83 0,86 0,00, 28,57 25,00 Zawody deficytowe w województwie pomorskim to w dużej części zawody wymagające wyższego i średniego poziomu wykształcenia, wiedzy oraz doświadczenia zawodowego; dotyczą najczęściej kierowników, specjalistów i techników z obszaru informatyki, logistyki i magazynowania, finansów, a także sprzedaży. Najbardziej poszukiwani byli w 206 r. inwentaryzatorzy i magazynierzy (z grupy magazynierzy i ) najwięcej ofert pracy zgłosiły Ochotnicze Hufce Pracy. Pracownicy w zawodach IT poszukiwani byli głównie przez portale internetowe - najwięcej ofert pracy dotyczyło programistów aplikacji. Dużą grupę zawodów deficytowych stanowili również pracownicy zajmujących się sprzedażą, m.in. przedstawiciele handlowi, specjaliści do spraw sprzedaży z dziedziny technologii teleinformatycznych oraz specjaliści do spraw sprzedaży (z wyłączeniem technologii informacyjno-komunikacyjnych) poszukiwani zarówno za pośrednictwem powiatowych urzędów pracy, jak i portali internetowych. Dla wszystkich prezentowanych powyżej deficytowych grup zawodów wskaźnik długotrwałego bezrobocia (WDB) nie przekroczył mediany (46,5 - wartość mediany obliczona dla wszystkich grup zawodów poddanych analizie). Natomiast wskaźnik płynności (WPB) wskazuje, że dla wszystkich grup zawodów odpływ był równy napływowi (WPB=) lub odpływ bezrobotnych przewyższał napływ (WPB>). 30

31 Zawody zrównoważone charakteryzują się zbliżoną liczbą bezrobotnych i dostępnych ofert pracy. W zestawieniu za 206 r. znalazło się 7 elementarnych grup zawodów zakwalifikowanych do zawodów zrównoważonych. Poziom wskaźnika dostępności ofert pracy zbliżony do świadczy o tym, że niemal każdy bezrobotny w danej grupie zawodów ma szansę znaleźć pracę. Grupy zawodów zrównoważonych w 206 r. według wskaźnika dostępności ofert pracy (WDOP) RÓWNOWAGA Kod grupy zawo dów Elementarna grupa zawodów Kierownicy do spraw produkcji przemysłowej Agenci ubezpieczeniowi Tynkarze i Operatorzy maszyn do produkcji wyrobów z tworzyw sztucznych Nauczyciele szkół specjalnych Operatorzy maszyn do prania Sprzedawcy (konsultanci) w centrach sprzedaży telefonicznej / internetowej Średniomiesięczna liczba bezrobotnych Średniomiesięc zna liczba dostępnych ofert pracy Wskaźnik dostępności ofert pracy (WDOP) Odsetek ofert subsydiowanych w CBOP (PUP+OHP+EUR ES) (%) Odsetek miejsc aktywizacji zawodowej (%) 22,67 24,83 0,9 3,00 0,00 29,75 30,75 0,97 4,2 6,47 55,08 56,83 0,97 7,47,25 73,33 76,7 0,98 8,93 0,89 2,25 2,08,0 5,5,03 20,42 20,00,02 8,85,77 4,83 40,50,03 7,8 8,50 Zawody nadwyżkowe to takie, na które istnieje na rynku pracy niższe zapotrzebowanie niż liczba bezrobotnych w danym zawodzie. Poniższa tabela prezentuje 9 elementarnych grup zawodów nadwyżkowych oraz dwa zawody maksymalnie nadwyżkowe (dla których nie pojawiła się ani jedna oferta pracy). Grupy zawodów zostały uporządkowane według wskaźnika dostępności oferty pracy (WDOP), którego wartość można interpretować jako przeciętną liczbę bezrobotnych przypadających na ofertę pracy. Im wyższa wartość wskaźnika, tym większy jest niedobór ofert pracy a co za tym idzie mniejsza szansa na znalezienie zatrudnienia w danej grupie zawodów. Dla wszystkich prezentowanych poniżej nadwyżkowych grup zawodów liczba ofert pracy była niższa niż liczba bezrobotnych, odsetek długotrwałego bezrobocia był wyższy niż mediana 46,5 (wartość mediany obliczona dla wszystkich grup zawodów poddanych analizie), a napływ bezrobotnych przewyższał ich odpływ w 206 r. (wskaźnik płynności (WPB) mniejszy niż ). Z analizy wynika, że najtrudniej znaleźć pracę było osobom w zawodach z grup elementarnych: operatorzy maszyn wykończalniczych wyrobów włókienniczych oraz sadownicy. Grupy te zostały zakwalifikowane do zawodów maksymalnie nadwyżkowych, w przypadku których liczba ofert pracy jest równa zeru (w rezultacie wskaźnik dostępności ofert pracy nie przyjmuje wartości). 3

32 Znaczne trudności w zatrudnieniu dotyczyły też grupy zawodów rolnicy upraw mieszanych, dla której wskaźnik dostępności oferty pracy (WDOP) wyniósł 259,0. Oznacza to, że blisko ¾ bezrobotnych z tej grupy zawodów przebywała w długotrwałym bezrobociu. Ponadto wszystkie proponowane oferty pracy były subsydiowane. Ranking elementarnych grup zawodów nadwyżkowych w 206 r. według wskaźnika dostępności ofert pracy (WDOP) NADWYŻKA Kod grup y zawo dów Elementarna grupa zawodów Rolnicy upraw 64 mieszanych 3436 Muzycy i Pielęgniarki z 2222 tytułem specjalisty Formierze 72 odlewniczy i 76 Robotnicy budowy dróg Robotnicy wykonujący 922 prace proste w hodowli zwierząt Pracownicy biur 4225 informacji Robotnicy wykonujący 923 prace proste przy uprawie roślin i hodowli zwierząt Monterzy sprzętu 822 elektrycznego Średniomie sięczna liczba bezrobotnyc h Średniomie sięczna liczba dostępnych ofert pracy Wskaźnik dostępności ofert pracy (WDOP) Wskaźni k długotr wałego bezrobo cia (WDB) Wskaźnik płynności bezrobotn ych (WPB) Odsetek ofert subsydiow anych w CBOP (PUP+OH P+EURES) (%) Odsetek miejsc aktywizacji zawodowej (%) 2,58 0,08 259,00 72,00 0,9 00,00 0,00 5,00 0,7 90,00 50,00 0,90 00,00 00,00 6,50 0,83 7,80 50,00 0,83 0,00 0,00 29,42 4,00 7,35 53,57 0,95 0,00 0,00 22,83 4,00 5,7 48,00 0,9 8,33 2,08 2,75 4,75 4,58 56,52 0,89 28,57 0,00 7,92 4,92 3,64 60,00 0,86 44,83 44,83 23,33,92,96 53,57 0,87 69,57 52,7 4,25 28,75,43 56,86 0,92 2,70,20 MAKSYMALNA NADWYŻKA Kod grupy zawodów 854 Elementarna grupa zawodów Operatorzy maszyn wykończalniczych wyrobów włókienniczych Średniomiesięczna liczba bezrobotnych 6 62 Sadownicy 5 32

33 3. Analiza rynku edukacyjnego 3.. Analiza studentów ostatniego roku studiów Celem analizy studentów na ostatnim roku studiów wyższych, według kierunków studiów, jest uzyskanie szerszej informacji o rynku edukacyjnym, w tym o potencjalnym zasobie siły roboczej z wykształceniem wyższym wchodzącym na rynek pracy. Liczba studentów na ostatnim roku studiów wyższych (w roku akademickim 206/207) w zestawieniu z liczbą bezrobotnych (zarejestrowanych w końcu 206 r.) z wykształceniem wyższym wg kierunków studiów pokazuje jaka podaż siły roboczej pozostanie do zagospodarowania na pomorskim rynku pracy w 207 r. Można założyć, że najtrudniejsze do zagospodarowania zasoby siły roboczej z wykształceniem wyższym w 207 r. będą stanowić osoby kończące kierunki studiów z największą liczbą absolwentów, w sytuacji gdy liczba bezrobotnych zarejestrowanych po takich studiach jest również relatywnie wysoka. Na pomorskim rynku pracy dotyczy to przede wszystkim kierunków: pedagogika, ekonomia, administracja, turystyka i rekreacja, dla których liczba studentów jest wyższa od 400, a liczba bezrobotnych stanowi ponad 30% liczby studentów). Wysoką już podaż chętnych do pracy w istotnym stopniu zasilą również studenci kończący: zarządzanie, bezpieczeństwo wewnętrzne, finanse i rachunkowość, logistykę oraz prawo. Kierunki studiów wyższych, na których na ostatnim roku kształciło się najwięcej studentów (powyżej 200 osób) Kierunek kształcenia Liczba studentów na ostatnim roku studiów wyższych w roku akademickim 206/207 Liczba bezrobotnych z wykształceniem wyższym - stan na 3 grudnia 206 Zarządzanie Bezpieczeństwo wewnętrzne Finanse i rachunkowość Pedagogika Administracja Logistyka Turystyka i rekreacja Prawo Mechanika i budowa maszyn Ekonomia Budownictwo Nawigacja Informatyka Kierunek lekarski Pielęgniarstwo

34 Wychowanie fizyczne Fizjoterapia Elektrotechnika Międzynarodowe stosunki gospodarcze Automatyka i robotyka Psychologia Elektronika i telekomunikacja Transport Filologia angielska (specjalność lub kierunek) Matematyka Zarządzanie inżynierskie (Politechnika Gdańska) 23 4 Energetyka Analiza sytuacji absolwentów szkół ponadgimnazjalnych Celem analizy jest wskazanie w jakim stopniu kompetencje i wiedza uzyskane w trakcie nauki zabezpieczają absolwentów szkół ponadgimnazjalnych przed koniecznością długotrwałego pozostawania w rejestrach urzędów pracy jako osoby bezrobotne. Udział bezrobotnych absolwentów 2 wśród absolwentów według typu szkoły Wskaźnik frakcji bezrobotnych absolwentów wśród absolwentów informuje, jaki odsetek absolwentów danego typu szkoły stanowią bezrobotni absolwenci. Miernik przyjmuje wartości od 0% (brak bezrobotnych wśród absolwentów) do 00% (każdy absolwent szkoły jest zarejestrowany jako bezrobotny). Im niższe wartości przyjmuje wskaźnik, tym daną szkołę można uznać za bardziej dostosowaną do potrzeb lokalnego rynku pracy, gdyż jej absolwenci znajdują zatrudnienie. Można również sprawdzić, czy w miarę upływu czasu sytuacja absolwentów ulega poprawie. Efektem jest wykaz szkół z informacją na temat liczby absolwentów i odsetka bezrobotnych absolwentów po 6 i miesiącach od ukończenia szkoły. Jak pokazują poniższe zestawienia największy odsetek bezrobotnych absolwentów wśród absolwentów dotyczy zasadniczych szkół zawodowych i liceów uzupełniających. Nieco niższe wskaźniki uzyskują absolwenci techników, liceów ogólnokształcących i szkół policealnych. W przypadku absolwentów z roku szkolnego 204/205, po 6 miesiącach od zakończenia nauki jedna czwarta absolwentów liceów uzupełniających oraz ponad jedna piąta absolwentów zasadniczych szkół zawodowych nie znalazła pracy i zarejestrowało się jako osoby bezrobotne. Po miesiącach od zakończenia nauki liczba bezrobotnych absolwentów liceów uzupełniających zmniejszyła się blisko trzykrotnie (w stosunku do okresu po 6 miesiącach), a zasadniczych szkół zawodowych prawie dwukrotnie. 2 W niniejszej analizie za bezrobotnego absolwenta uważa się osobę, która w okresie do upływu 2 miesięcy od dnia określonego w dyplomie, świadectwie czy innym dokumencie potwierdzającym ukończenie szkoły lub zaświadczenie o ukończeniu kursu, pozostaje w rejestrze powiatowego urzędu pracy. 34

35 Liczba absolwentów oraz bezrobotnych absolwentów według typu szkoły Typ szkoły Liczba absolwentów w roku szkolnym 204/205 Liczba bezrobotnych absolwentów Wskaźnik frakcji bezrobotnych absolwentów wśród absolwentów ogółem stan na 3 grudnia 205 stan na 30 maja 206 stan na 3 grudnia 205 stan na 30 maja 206 zasadnicza szkoła zawodowa szkoła przysposabiająca do pracy ,39% 2,2% ,70% 2,68% technikum ,7% 5,34% liceum ogólnokształcące liceum profilowane liceum uzupełniające ,24%,86% 0 0 x x ,93% 9,63% szkoła policealna ,63% 3,48% W przypadku absolwentów z roku szkolnego 205/206, po 6 miesiącach od zakończenia nauki odsetek bezrobotnych absolwentów był wyraźnie niższy niż przed rokiem. Zmniejszenie wskaźnika frakcji bezrobotnych rok do roku dotyczyło wszystkich typów szkół, największy absolwentów liceów uzupełniających (z 25,9% do 6,8%). Liczba absolwentów oraz bezrobotnych absolwentów według typu szkoły (cd.) Typ szkoły Liczba absolwentów w roku szkolnym 205/206 Liczba bezrobotnych absolwentów Wskaźnik frakcji bezrobotnych absolwentów wśród absolwentów ogółem stan na 3 grudnia 206 zasadnicza szkoła zawodowa szkoła przysposabiająca do pracy ,25% ,00% technikum ,29% liceum ogólnokształcące ,52% liceum profilowane 0 x liceum uzupełniające ,82% szkoła policealna ,98% 35

36 Na koniec grudnia 206 r., to jest po 6 miesiącach od zakończenia nauki największy odsetek bezrobotnych absolwentów wśród populacji absolwentów szkół ponadgimnazjalnych dotyczył grupy zawodów fryzjerzy (47,5%), mechanicy pojazdów samochodowych (36,0%) oraz sprzedawcy sklepowi (2,8%). W tym samym okresie największy udział bezrobotnych absolwentów wśród bezrobotnych w danej grupie zawodów dotyczył pośredników usług biznesowych gdzie indziej niesklasyfikowanych (57,%), asystentów dentystycznych (36,7%) i szefów kuchni i organizatorów usług gastronomicznych (35,3%). Jednakże w przypadku dwóch pierwszych grup zawodowych, populacje bezrobotnych absolwentów jaki i bezrobotnych ogółem były bardzo nieliczne. Liczba absolwentów* oraz bezrobotnych absolwentów według elementarnych grup zawodów (ranking według liczby absolwentów) Nazwa elementarnej grupy zawodów* Liczba absolwentów w roku szkolnym (205/206) Liczba bezrobotnych absolwentów* Liczba bezrobotnych Wskaźnik frakcji bezrobotnych absolwentów wśród absolwentów Wskaźnik frakcji bezrobotnych absolwentów wśród bezrobotnych stan na 3 grudnia 206 Pomocniczy personel medyczny Średni personel do spraw statystyki i dziedzin pokrewnych Sprzedawcy sklepowi (ekspedienci) Technicy wsparcia informatycznego i technicznego ,40% 3,04% ,23% 8,37% ,82% 6,58% ,74% 29,27% Recepcjoniści hotelowi ,76% 26,29% Kucharze ,45% 6,82% Szefowie kuchni i organizatorzy usług gastronomicznych ,2% 35,25% Asystenci dentystyczni ,26% 36,67% Kosmetyczki i ,9% 9,68% Spedytorzy i ,4% 25,00% Technicy mechanicy ,68% 9,67% Średni personel ochrony środowiska, medycyny pracy i bhp Technicy fizjoterapii i masażyści Pracownicy administracyjni i sekretarze biura zarządu ,84% 3,70% ,33% 8,37% ,97% 3,77% 36

37 Konsultanci i inni pracownicy biur podróży Średni personel do spraw zdrowia gdzie indziej niesklasyfikowany ,5% 3,43% ,33% 7,4% Technicy budownictwa ,72% 20,55% Technicy rolnictwa i Pośrednicy usług biznesowych gdzie indziej niesklasyfikowani Technicy nauk fizycznych i technicznych gdzie indziej niesklasyfikowani ,59% 4,58% ,95% 57,4% ,40% 6,3% Fryzjerzy ,46% 4,36% Technicy elektrycy ,55% 32,26% Pracownicy do spraw rachunkowości i księgowości Mechanicy pojazdów samochodowych Technicy elektronicy i ,63% 9,38% ,04% 9,80% ,88% 6,67% *Analiza objęła tylko te elementarne grupy zawodów, w których byli zarejestrowani bezrobotni, a liczba absolwentów była większa niż 00 osób; całość wykazu znajduje się w Zał

38 4. Analiza lokalnego rynku pracy na bazie badania kwestionariuszowego W ramach metodologii monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych we wrześniu i październiku 206 r. powiatowe urzędy pracy województwa pomorskiego przeprowadziły badanie kwestionariuszowe przedsiębiorstw. Badaniem zostały objęte podmioty gospodarcze funkcjonujące na lokalnych rynkach pracy, zatrudniające przynajmniej pracownika. Doboru próby podmiotów dokonał GUS z Bazy Jednostek Statystycznych, której podstawą jest rejestr REGON. Badanie prowadzone było metodą CATI (wywiad telefoniczny wspomagany komputerowo). Celem badania było zdiagnozowanie bieżącej sytuacji na lokalnych rynkach pracy, a także dostarczenie informacji o planowanych zmianach w wielkości i strukturze zatrudnienia w roku następnym. Szczegółowy sposób przeprowadzenia badania opisano w metodologii dostępnej na stronie internetowej mz.praca.gov.pl. Przeprowadzone badanie umożliwiło obliczenie wskaźników zatrudnienia netto w 206 r. dla każdego powiatu w województwie pomorskim. Wskaźniki zatrudnienia netto zbudowane zostały w oparciu o warianty odpowiedzi znajdujące się w pytaniach odnoszących się do bieżącej sytuacji przedsiębiorstw na rynku pracy. Saldo odpowiedzi na dane pytanie diagnostyczne w okresie badawczym przyjmuje wartości od -00 do 00. Wartości ujemne oznaczają pogorszenie sytuacji w przedsiębiorstwie. Im niższa wartość prezentowanych indeksów tym wyższy odsetek firm deklaruje niekorzystne zmiany w obszarze zatrudnienia. Przykładowo wartość -00 uzyskiwana jest w przypadku kiedy 00% firm biorących udział w badaniu sygnalizuje w danym pytaniu redukcję poziomu zatrudnienia. Ujemna wartość wskaźnika, jednak różna od -00, świadczy o tym, że odsetek firm deklarujących redukcję liczby pracujących przewyższa odsetek przedsiębiorstw potwierdzających rozszerzenie zasobów kadrowych. Wyniki badania pokazują, że we wszystkich powiatach województwa pomorskiego w 206 r. wskaźnik zatrudnienia netto miał wartości dodatnie. W większości powiatów, przedsiębiorców, którzy zadeklarowali korzystne zmiany w obszarze zatrudnienia swoich firm było między 28,95% a 36,9% więcej w porównaniu do firm deklarujących spadek zatrudnienia. Niższe wskaźniki (poniżej 28,95%) dotyczyły powiatów człuchowskiego i tczewskiego; wyższy wskaźnik powiatu malborskiego (36,9% - 43,43). Wskaźnik zatrudnienia netto (ogółem) według powiatów w 206 roku 38

39 Jedno z pytań, zadanych przedsiębiorcom w badaniu kwestionariuszowym, dotyczyło przewidywanych zmian w zatrudnieniu w 207 roku. Na podstawie udzielonych odpowiedzi obliczono wskaźnik prognozy zatrudnienia netto będący różnicą udziału przedsiębiorstw deklarujących wzrost zatrudnienia a odsetkiem przedsiębiorstw przewidujących spadek zatrudnienia. Dodatnia wartość wskaźnika oznacza, że odsetek firm deklarujących zwiększenie zatrudnienia w 207 roku przewyższył frakcję przedsiębiorstw sygnalizujących plany zmniejszenia tego zatrudnienia. Na podstawie uzyskanych wyników odnotowano, że we wszystkich powiatach województwa pomorskiego odsetek pracodawców deklarujących wzrost zatrudnienia był wyższy niż tych prognozujących wariant pesymistyczny. Wskaźnik prognozy zatrudnienia netto w większości pomorskich powiatów zawierał się między 2,7% a 28,95%, co oznacza, że w przypadku takiego odsetka przedsiębiorstw nastąpi prawdopodobny wzrost zatrudnienia. W 5 powiatach: bytowskim, starogardzkim, malborskim, Gdyni i Sopocie wskaźnik ten był bardziej optymistyczny i zawierał się w przedziale 28,95% 36,9%. Wskaźnik prognozy zatrudnienia netto (ogółem) według powiatów w 207 roku 39