ArCADia-TERMO. Podręcznik użytkownika dla programu ArCADia TERMO

Transkrypt

1 ArCADia-TERMO Podręcznik użytkownika dla programu ArCADia TERMO

2 Spis treści 1 SPIS TREŚCI 2

3 Spis treści 1 Spis treści Wprowadzenie Zakres merytoryczny Zakres merytoryczny obliczeń cieplnych Zakres merytoryczny audytu Stosowane definicje Wymagane przez Rozporządzenie elementy audytu energetycznego Zakres merytoryczny certyfikatu Stosowane definicje Wymagania dotyczące formy świadectwa charakterystyki energetycznej Sposób sporządzania i wzór świadectwa charakterystyki energetycznej budynku Opis danych wejściowych projektu Okno wybór obliczeń Zapis i odczyt szablonów przegród i certyfikatu MENU Okno dane projektu Okno dane o budynku Opis obliczeń współczynnika przenikania ciepła U przegród Wygląd okno obliczeń współczynnika przenika nia U Drzewko definicji przegród Opis okno właściwości dla przegród typu standardowego Zakładka Warstwy przegrody Baza edytora materiałów Opis okno właściwości dla przegród typu drzwi, okna zewnętrzne i wewnętrzne Opis okno właściwości dla przegród typu podłoga na gruncie Zakładka parametry dodatkowe Opis okno właściwości dla przegród typu ściana na gruncie Zakładka parametry dodatkowe Opis obliczeń strat ciepła w pomieszczeniu Wygląd okno obliczeń zapotrzebowania na ciepło pomieszczeń (struktura budynku) Opis drzewkastruktury budynku Opis okna właściwości grupy pomieszczeń Opis okna właściwości pomieszczenia Opis zakładek obliczeń strat cieplnychdla normy PN EN metoda uproszczona Opis okna wyników obliczeń dla normy PN EN metoda uproszczona Opis zakładek obliczeń strat cieplnychdla normy PN- EN metoda szczegółowa Opis okna wyników obliczeń dla normy PN- EN metoda szczegółowa Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na ciepło na cele ogrzewania i wentylacji Opis okna strefy cieplne Drzewko stref cieplnych Opis okno właściwości strefy

4 Spis treści Opis zakladek obliczeń strat i zysków ciepła Opis okna wyników obliczeń Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na chłód na cele chłodzenia i wentylacji Opis okna strefy cieplne Drzewko stref chłodu Opis okno właściwości strefy Opis zakladek obliczeń strat i zysków ciepła Opis okna wyników obliczeń Raporty obliczeń Praca z modułem Audyt Opis elementów modułu Audyt Wprowadzanie danych do okien dialogowych Dane ogólne Okno dialogowe System grzewczy Okno dialogowe: Ciepła woda użytkowa Okno dialogowe: Ściany, stropy, stropodachy Okno dialogowe: Okna, drzwi, wentylacja Okna dialogowe: Warianty termomodernizacyjne Wyniki obliczeń modułu Audyt Raport uproszczony Certyfikat Ogrzewanie i Wentylacja Ciepła woda użytkowa Chłodzenie Oświetlenie Raport certyfikat Parametry dla budynku ocenianego WYNIKI OBLICZEŃ ROCZNEGO ZAPOTRZEBOWANIA NA ENERGIĘ PIERWOTNĄ WYNIKI OBLICZEŃ ROCZNEGO ZAPOTRZEBOWANIA NA ENERGIĘ KOŃCOWĄ PARAMETRY DLA BUDYNKU REFERENCYJNEGO EFEKT EKOLOGICZNY Wstęp do Efektu ekologicznego Wybór obliczeń efektu ekologicznego Efekt ekologiczny dla certyfikatu OKNO ZUŻYCIE PALIWA OKNO ALTERNATYWNE ŹRÓDŁO OKNO EMISJA ZANIECZYSZCZEŃ Obliczenia Raporty i wyniki

5 Spis treści 13.4 Efekt ekologiczny dla audytu OKNO ZUŻYCIE PALIWA OKNO EMISJA ZANIECZYSZCZEŃ Obliczenia Raporty i wyniki EFEKT EKONOMICZNY Wstęp do Efektu ekonomicznego Wybór obliczeń efektu ekologicznego Efekt ekonomiczny OKNO ZUŻYCIE PALIWA OKNO ALTERNATYWNE ŹRÓDŁO OKNO EFEKT EKONOMICZNY RAPORTY I WYNIKI DOBÓR GRZEJNIKÓW Wstęp do doboru grzejników Wybór obliczeń doboru grzejników Dobór grzejników OPCJE DOBORU ODBIORNIKÓW OKNO GŁÓWNE DOBORU ODBIORNIKÓW RAPORTY RTF Z DOBORU

6 Spis treści Wydawca ArCADiasoft Chudzik sp. j. ul. Sienkiewicza 85/ Łódź Prawa autorskie Zwracamy Państwu uwagę na to, że stosowane w podręczniku określenia software owe i hardware owe oraz nazwy markowe danych firm są prawnie chronione. Program komputerowy oraz podręcznik użytkownika zostały opracowane z najwyższą starannością i przy zachowaniu wszelkich możliwych środków kontrolnych. Pomimo tego nie można całkowicie wykluczyć wystąpienia błędów. Pragniemy w związku z tym zwrócić uwagę na to, że nie możemy udzielić gwarancji, jak również ponosić prawnej odpowiedzialności za wynikłe stąd skutki. Za podanie nam ewentualnych błędów będziemy wdzięczni. 6

7 Wprowadzenie 2 WPROWADZENIE 7

8 Wprowadzenie Program ArCADia-TERMO jest kompleksowym narzędziem do obliczeń cieplnych budynku, pozwala na obliczenia: - współczynnika przenikania przegród budowlanych, - określenie rozkładu temperatur w przegrodzie, - określenie wykresu wykropleń w przegrodzie, - obliczenie zapotrzebowania na ciepło pomieszczeń, - obliczenie sezonowego zapotrzebowania na ciepło budynku, - obliczenie mostków cieplnych, - obliczenie audytu energetycznego, - obliczenia audytu remontowego, - projektowanej charakterystyki energetycznej, - świadectwa charakterystyki energetycznej, - efektu ekologicznego, - efektu ekonomicznego. ArCADia-TERMO ma dodatkowo połączenie z programem architektonicznym ArCADia ARCHITEKTURA, w którym użytkownik może narysować podkład budowlany, a następnie jednym przyciskiem przenieś model cieplny do programu. Moduł Audyt programu ArCADia TERMO służy do komputerowego wspomagania wykonywania audytów energetycznych zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 14 lutego 2008 lub roku w sprawie szczegółowego zakresu i formy audytu energetycznego. Wydruk raportu obliczeń, dokonanych na podstawie modułu Audyt, pozwala na wykorzystanie audytu do realizacji inwestycji finansowanej w trybie Ustawy o wspieraniu przedsięwzięć termomodernizacyjnych, oraz dla inwestycji termomodernizacyjnych finansowanych z innych źródeł, dla których wymagane jest przygotowanie dokumentacji audytorskiej, wykonanej zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury w sprawie szczegółowego zakresu i formy audytu energetycznego. Moduł Certyfikat programu ArCADia TERMO służy do komputerowego wspomagania wykonywania świadectw charakterystyk energetycznych lub projektowanej charakterystyki energetycznej zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 06 listopada 2008 roku w sprawie metodologii obliczania charakterystyki energetycznej budynku i lokalu mieszkalnego lub części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkową oraz sposobu i wzorów świadectw ich charakterystyki energetycznej. Wydruk obliczeń dokonanych na podstawie modułu Certyfikat stanowi świadectwo charakterystyki energetycznej budynku lub charakterystykę budynku. 8

9 Zakres merytoryczny 3 ZAKRES MERYTORYCZNY 9

10 Zakres merytoryczny 3.1 ZAKRES MERYTORYCZNY OBLICZEŃ CIEPLNYCH Moduł obliczenia cieplne wykonuje obliczenia na podstawie poniższych norm: Obliczenie współczynnika przenikania przegród U: PN EN 6946:2008 Obliczenia strat ciepła przez grunt: PN EN 6946:2008 PN EN ISO 13370:2008 PN EN 12831:2006 Rozporządzenie MI z dnia 6 listopada 2008 r. Zapotrzebowanie na ciepło pomieszczenia: PN B PN EN 12831:2006 metoda uproszczona PN EN 12831:2006 metoda szczegółowa Sezonowe zapotrzebowanie na ciepło: PN EN 832:2001 PN EN ISO 13790:2006 PN EN ISO 13790:2008 PN EN 13789:2008 Obliczenia mostków cieplnych: PN EN ISO 14683:2001 PN EN ISO 14683:2008 PN EN 6946:2008 PN EN 12831:2006 Lista materiałów: PN EN 6946:2008 PN EN 12524:

11 Zakres merytoryczny 3.2 ZAKRES MERYTORYCZNY AUDYTU Obliczenia w module Audyt wykonywane są ściśle z procedurą określoną w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury w sprawie szczegółowego zakresu i formy audytu energetycznego z dnia 17 marca 2009 roku Stosowane definicje ustawa ustawa z dnia 18 grudnia 1998 roku o wspieraniu przedsięwzięć termomodernizacyjnych ; rozporządzenie - Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 14 lutego 2008 roku w sprawie szczegółowego zakresu i formy audytu energetycznego. Dziennik Ustaw z 2008 r. Nr 33 poz. 195; usprawnienie termomodernizacyjne - działanie techniczne składające się na przedsięwzięcie termomodernizacyjne w budynku, lokalnej sieci ciepłowniczej i lokalnym źródle ciepła, mające na celu oszczędność energii; wariant przedsięwzięcia termomodernizacyjnego - zestaw usprawnień termomodernizacyjnych, utworzony przez wykonawcę audytu energetycznego, zwanego dalej "audytorem"; optymalny wariant przedsięwzięcia termomodernizacyjnego - wariant przedsięwzięcia termomodernizacyjnego wybrany zgodnie z algorytmem oceny opłacalności, który spełnia wszystkie warunki i kryteria określone w ustawie, przeznaczony do realizacji Wymagane przez Rozporządzenie elementy audytu energetycznego Elementy modułu audyt oraz wydruki obliczeń zostały przygotowane w taki sposób aby zawierać wszystkie elementy wymagane przez Rozporządzenie. Audyt energetyczny budynku składa się z następujących części: Strony tytułowej, sporządzonej zgodnie z wzorem określonym w tabeli 1 w części 1 w załączniku nr 1 do rozporządzenia. Karty audytu energetycznego. Wykazu dokumentów i danych źródłowych, z których korzystał audytor, oraz wyszczególnienia wytycznych i uwag inwestora, stanowiących ograniczenia zakresu możliwych usprawnień, w tym w szczególności określenie maksymalnej wielkości środków własnych inwestora, stanowiących możliwy do zadeklarowania udział własny przeznaczony na pokrycie kosztów przedsięwzięcia termomodernizacyjnego; Inwentaryzacji techniczno-budowlanej budynku, zawierającej: a) ogólne dane techniczne, b) co najmniej uproszczoną dokumentację techniczną, c) opis techniczny podstawowych elementów budynku, d) charakterystykę energetyczną budynku, e) charakterystykę systemu grzewczego, f) charakterystykę instalacji ciepłej wody użytkowej, g) charakterystykę systemu wentylacji, h) charakterystykę węzła cieplnego lub kotłowni znajdującej się w budynku, i) charakterystykę instalacji gazowej, przewodów kominowych, w przypadku gdy mają one wpływ na usprawnienie lub przedsięwzięcie termomodernizacyjne, j) charakterystykę instalacji elektrycznej, w przypadku gdy ma ona wpływ na usprawnienie lub przedsięwzięcie termomodernizacyjne; Oceny stanu technicznego budynku w zakresie istotnym dla wskazania właściwych usprawnień i przedsięwzięć termomodernizacyjnych. 11

12 Zakres merytoryczny Wykazu wskazanych do oceny efektywności i dokonania wyboru usprawnień i przedsięwzięć termomodernizacyjnych. Dokumentacji wykonania kolejnych kroków algorytmu służącego wybraniu optymalnego wariantu przedsięwzięcia termomodernizacyjnego, z określeniem kosztów. Opisu technicznego i niezbędnych szkiców optymalnego wariantu przedsięwzięcia termomodernizacyjnego, przewidzianego do realizacji. Wymagana forma audytu energetycznego Audyt energetyczny opracowuje się w języku polskim w formie pisemnej, stosując oznaczenia graficzne i literowe określone w Polskich Normach lub inne objaśnione w legendzie audytu. Wszystkie strony (arkusze) poszczególnych części audytu energetycznego oraz załączniki oznacza się kolejną numeracją. Audyt energetyczny oprawia się w okładkę formatu A-4, w sposób uniemożliwiający jego zdekompletowanie. 12

13 Zakres merytoryczny 3.3 ZAKRES MERYTORYCZNY CERTYFIKATU Obliczenia w module Certyfikatwykonywane są ściśle z procedurą określoną w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury w sprawie metodologii obliczania charakterystyki energetycznej budynku i lokalu mieszkalnego lub części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkową oraz sposobu i wzorów świadectw ich charakterystyki energetycznej z dnia 06 listopada 2008 roku Stosowane definicje Ustawa ustawa z dnia 07 lipca 1994 roku Prawo Budowlane wraz ze zmianami (m.in. ustawę z dnia 19 września 2007 r. o zmianie ustawy Prawo Budowlane ); Rozporządzenie - Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 06 listopada 2008 roku w sprawie metodologii obliczania charakterystyki energetycznej budynku i lokalu mieszkalnego lub części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkową oraz sposobu i wzorów świadectw ich charakterystyki energetycznej. Przepisy techniczno-budowlane Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. 75, poz 690, wraz z późniejszymi zmianami); Zapotrzebowanie na nieodnawialną energię pierwotną w budynku, lokalu mieszkalnym lub części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkową ilość energii przeliczonej na energię pierwotną i wyrażoną w kwh, dostarczaną przez systemy techniczne dla celów użytkowania energii Wskaźnik EP - roczne zapotrzebowanie na nieodnawialną energię pierwotną na jednostkę powierzchni pomieszczeń o regulowanej temperaturze powietrza w budynku, lokalu mieszkalnym lub części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkową, wyrażone w kwh/(m 2 /rok); Wskaźnik EK roczne zapotrzebowanie energii końcowej na jednostkę powierzchni pomieszczeń o regulowanej temperaturze powietrza w budynku albo lokalu mieszkalnym, wyrażone w kwh/(m 2 /rok); Instalacja chłodzenia instalacje i urządzenia obsługujące więcej niż jedno pomieszczenie, dzięki którym następuje kontrolowane obniżenie temperatury lub wilgotności powietrza Wymagania dotyczące formy świadectwa charakterystyki energetycznej Świadectwo charakterystyki energetycznej opracowuje się w dwóch formach: pisemnej i elektronicznej. Świadectwo charakterystyki energetycznej opracowuje się w języku polskim, stosując oznaczenia graficzne i literowe określone w Polskich Normach dotyczących budownictwa oraz instalacji ogrzewczych, wentylacyjnych, chłodzenia, ciepłej wody użytkowej i oświetlenia w budynkach. Świadectwo charakterystyki energetycznej w formie pisemnej oprawia się w okładkę formatu A-4, w sposób uniemożliwiający jego zdekompletowanie. Świadectwo charakterystyki energetycznej w formie elektronicznej powinno być tożsame z wersją pisemną i zapisane w wersji tylko do odczytu, uniemożliwiającej edycję. 13

14 Zakres merytoryczny Sposób sporządzania i wzór świadectwa charakterystyki energetycznej budynku Świadectwo charakterystyki energetycznej budynku powinno składać się z następujących części: Strony tytułowej zawierającej: typ budynku, adres budynku i nazwę lub nazwisko właściciela, wartość wskaźnika EP rocznego zapotrzebowania na energię dostarczaną do budynku niezbędną do zaspokojenia potrzeb związanych z użytkowaniem ocenianego budynku, wyrażonego w kwh/m2a, klasę energetyczną, datę wydania i datę ważności, imię i nazwisko sporządzającego świadectwo, Charakterystyki techniczno - użytkowej zawierającej: przeznaczenie budynku i rok oddania do użytkowania, kubaturę i liczbę kondygnacji, rodzaj konstrukcji, powierzchnię pomieszczeń o regulowanej temperaturze, rodzaj systemu ogrzewania, wentylacji, przygotowania ciepłej wody, klimatyzacji, a w przypadku budynków użyteczności publicznej także oświetlenia. Charakterystyki energetycznej budynku zawierającej : współczynniki przenikania przegród budowlanych, sprawności instalacji, zapotrzebowania na energię do ogrzewania i chłodzenia, zapotrzebowania na energię do przygotowania ciepłej wody użytkowej, zapotrzebowania na energię elektryczną dla celów oświetlenia, w przypadku budynków użyteczności publicznej. wskaźnik EP rocznego zapotrzebowania na energię dostarczaną do budynku niezbędną do zaspokojenia potrzeb związanych z użytkowaniem ocenianego budynku, Uwag w sprawie możliwości zmniejszenia zapotrzebowania na energię w budynku: przez zmiany w eksploatacji budynku, przez ewentualną termomodernizację lub przebudowę budynku lub jego wyposażenia technicznego. Informacje o podstawach prawnych świadectwa oraz o korzystaniu ze świadectwa. Elementy modułu Certyfikat oraz wydruki obliczeń zostały przygotowane w taki sposób aby zawierać wszystkie elementy wymagane przez Rozporządzenie. 14

15 Opis danych wejściowych projektu 4 OPIS DANYCH WEJŚCIOWYCH PROJEKTU 15

16 Opis danych wejściowych projektu 4.1 OKNO WYBÓR OBLICZEŃ Okno to służy do wyboru obliczeń wykonywanych w programie. Na podstawie wybranych norm program automatycznie przedstawia nam możliwe warianty. Rys 1. Okno wyboru obliczeń wersja ArCADia-TERMO PRO Rys 2. Okno wyboru obliczeń wersja ArCADia-TERMO 16

17 Opis danych wejściowych projektu Zależności wyboru norm NORMA PN-EN Uproszczona Szczegółowa PN-B Rys 3. Okno wyboru obliczeń wersja TERMO NORMA (SEZONOWE ZAPOTRZEBOWANIE) PN-EN 832 PN-EN ISO PN-B Szczegółowa lub Uproszczona ZALEŻNOŚCI NORMY A OBLICZENIA STRAT PRZEZ GRUNT NORMA NORMA OBL. GRUNTU PN-EN PN EN ISO Uproszczona PN-EN PN-B PN EN ISO 6946 PN-EN 832 PN EN ISO Uproszczona PN-EN PN-EN ISO PN EN ISO Uproszczona PN-EN Rozporządzenie MI ZALEŻNOŚCI NORMY A OBLICZENIA MOSTKÓW CIEPLNYCH NORMA METODA MOSTKÓW CIEPLNYCH Uproszczona PN EN ISO PN-B TAK NIE PN EN Uproszczona TAK NIE PN EN Szczegółowa TAK TAK PN-EN 832 TAK TAK PN-EN ISO TAK TAK 17

18 Opis danych wejściowych projektu Drzewko projektu służy do zarządzania projektami ArCADia-Termo, w drzewku tym użytkownik może zapisywać, odczytywać gotowe projekty i szablony certyfikatu i przegród. Rys 4. Drzewko projektów i szablonów obliczenia efetu ekologicznego obliczenia efetu ekonomicznego obliczenia doboru grzejników nowy projekt, otwieranie istniejących projektów, zapis projektu, zapisz jako otwórz szablon przegród lub certyfikatu, zapisz szablon, pomoc do programu, o programie. Drzewko podzielone jest na trzy grupy: - grupa ostatnio używane, służy do wczytywania ostatnio używanych projektów (wczytywanie projektów odbywa się przez dwuklik), - grupa szablony przegród, służy do wczytywania gotowych szablonów zdefiniowanych przegród do projektu, - grupa szablony danych adresowych, służy do wczytywania gotowych danych adresowych pochodzących z innych pojektów, - grupa szablony norm, służy do wczytywania wybranych norm pochodzących zinnych projektów. 18

19 Opis danych wejściowych projektu Zapis i odczyt szablonów przegród i certyfikatu Program pozwala na stworzenie bazy najczęściej używanych przegród w tym celu po zdefiniowaniu przegród należy wybrać przycisk i rozszerzenie.bbt. Program pozwala na stworzenie bazy najczęściej używanych danych adresowych w tym celu po zdefiniowaniu okna dane projektu należy wybrać przycisk i rozszerzenie.tad. Rys 5. Okno zapisu szablonów certyfikatu i audytu 19

20 Opis danych wejściowych projektu 4.2 MENU PLIK - pozycja menuplik zawiera natepujace elementy: Rys 6. Menu Plik dodanie do pliku projektu otwarcie z dysku nowego pliku projektu zapisu bieżącego pliku projektu lub tą samą nazwą zapis bieżącego pliku projektu z nową lub tą samą nazwą zapis szablonu z danymi adresowymi, przegrodami, normami zaimportowanie szablonu z danymi adresowymi, przegrodami, normami WERSJA - pozycja menuwersja zawieralistę przycisków, koniecznych do wybrania wersji programu, zgodnej z otrzymaną licencją Rys 7. Menu Wersja Termo - Wersja programu (świadectwo) ArCADia- Termo - Wersja programu (świadectwo i projektowana charakterystyka) ArCADia- Termo PRO - Wersja programu (świadectwo, projektowana charakterystyka i audyt) EDYCJA - pozycja menuedycja zawiera różne zestawy przycisków, w zależności od aktualnego miejsca w programie: 20

21 Opis danych wejściowych projektu Rys 8. Menu Edycja - Definicje przegród Rys 9. Menu Edycja - Struktura budynku Rys 10. Menu Edycja - Strefy cieplne Rys 11. Menu Raporty 21

22 Opis danych wejściowych projektu USTAWIENIA, Opcje - pozycja menuustawienia zawiera, dwie pozycje Raport o błędach i Opcje. Zawartość pozycji Opcje,zależy od początkowych ustawień programu. Rys 12. Opcje - zakładka Ogólne Rys 13. Opcje - zakładka Wybór obliczeń 22

23 Opis danych wejściowych projektu Rys 14. Opcje - zakładka Budynek referencyjny Rys 15. Opcje - zakładka Certyfikat Rys 16. Opcje - zakładka Audyt Rys 17. Opcje - zakładka Dobór grzejników 23

24 Opis danych wejściowych projektu Rys 18. Ustawienia domyślne grzejników Rys 19. Dodatek na usytuowanie grzejników Rys 20. Dodatek na uwzględniający obudowę grzejników 24

25 Opis danych wejściowych projektu Rys 21. Dodatek na uwzględniający sposób podłączenia grzejników Rys 22. Dodatek na uwzględniający ochłodzenie wody POMOC - pozycja menupomoc zawiera dwie pozycje Pomoc F1 oraz O programie. 25

26 Opis danych wejściowych projektu Rys 23. Okienko O programie 26

27 Opis danych wejściowych projektu 4.3 OKNO DANE PROJEKTU Okno to służy do definiowania danych adresowych itp. niezbędnych w raportach RTF do wypełnienia stron tytułowych, oraz ogólnych charakterystyk budynku. Użytkownik może tu definiować listę projektantów, współautorów, sprawdzających adres i dane firmy wykonującej projekt. Rys 24. Okno dane projektu 27

28 Opis danych wejściowych projektu 4.4 OKNO DANE O BUDYNKU Okno to służy do definiowania podstawowych parametrów budynku takich jak: przeznaczenie, lokalizacji, strefa klimatyczna, powierzchnia, kubatura, rok budowy, osłonięcie od wiatru, itp. Dane te będą potrzebne do dalszych obliczeń zarówno strat w pomieszczeniach, sezonowego zapotrzebowania na ciepło jak i audytu i świadectwa charakterystyki energetycznej. Rys 25. Okno dane o budynku Wybór przeznaczenia budynku i typu wybiera automatycznie wzór raportu świadectwa charakterystyki energetycznej, jeśli użytkownik będzie chciał zmienić wzór wystarczy wybrać odpowiednią wartość w polu wzór raportu. Dane Geometryczne Budynku: POWIERZCHNIA ZABUDOWY [m 2 ]-pole wypełniane automatycznie na podstawie danych przeniesionych z ArCADia-ARCHITEKTURA lubwyliczane z sumy wstawionych w definicji podłogi na gruncie wartości A g (pole podłogi po obrysie zewnętrznym), KUBATURA BUDYNKU [m 3 ]-pole wypełniane automatycznie na podstawie danych przeniesionych z ArCADia-Architektura lubwyliczane z sumy wstawionych w projekcie kubatur stref ogrzewanych i nieogrzewanych (w przypadku kiedy nie ma obliczeń sezonowego zapotrzebowania wartość kubatur pobierana jest z pomieszczeń), POWIERZCHNIA NETTO [m 2 ]-pole wypełniane automatycznie na podstawie danych przeniesionych z ArCADia-ARCHITEKTURA lubwyliczane z sumy wstawionych w projekcie powierzchni A f (A u ) stref ogrzewanych i nieogrzewanych (w przypadku kiedy nie ma obliczeń sezonowego zapotrzebowania wartość powierzchni pobierana jest z pomieszczeń), POWIERZCHNIA O REGULOWANEJ TEMPERATURZE [m 2 ]-pole wypełniane automatycznie na podstawie danych przeniesionych z ArCADia-ARCHITEKTURA lubwyliczane z sumy wstawionych w projekcie powierzchni A f stref ogrzewanych (w przypadku kiedy nie ma obliczeń sezonowego zapotrzebowania wartość powierzchni pobierana jest z pomieszczeń), 28

29 Opis danych wejściowych projektu LICZBA KONDYGNACJI-pole wypełniane automatycznie na podstawie danych przeniesionych z ArCADia- ARCHITEKTURA lubwyliczane z sumy wstawionych kondygnacji w strukturze budynku (jeśli wykonujemy obliczenia bez struktury budynku wówczas wartość tą wpisujemy ręcznie). Dane Klimatyczne: Program pozwala na dwa sposoby wyboru stref klimatycznych, stacji aktynometrycznych i meteorologicznych. Pierwszy polega na wyborze w polach Stacja meteorologiczna, Stacja aktynometryczna, Strefa klimatycznaodpowiednich miast. Drugi sposób polega na wyborze z mapy Polski odpowiedniej miejscowości. Mapka włączana jest przyciskiem. Rys 26. Mapa wyboru stacji meteorologicznych i aktynometrycznych STACJA METEOROLOGICZNA,- PRZYCISK BAZA - użytkownik w oknie Edytor baz meteorologicznych wprowadzić własne dane, dotyczące temperatury, ilości dni grzewczych oraz wilgotności dla każdego miesiąca 29

30 Opis danych wejściowych projektu - PRZYCISK EDYCJA użytkownik ma dostęp do danych aktynometrycznych dla wybranej stanej aktynometrycznej PRZYCISK OBRÓT użytkownik w oknie tym może obrócić wstawione przegrody o dowolnykąt, co 45, KROTNOŚĆ WYMIAN DLA CAŁEGO BUDYNKU n 50 [1/h]- pole do edycji przez użytkownika, wartość wstawiamy na podstawie zrobionej próby szczelności lub korzystamy z podpowiedzi, w której współczynnik uzależniony jest od typu budynku i szczelności stolarki okiennej. Wartość jest niezbędna w przypadku gdy w budynku mamy wentylację mechaniczną lub wykonujemy obliczenia audytu. Rys 27. Mapa wyboru stacji meteorologicznych i aktynometrycznych KŁÓDKA- pozwala użytkwonikowi zablokować każde pole liczbowe, aby program ( i użytkwonik) nie mógł zmienić wprowadzonej wartości. Po zablokowaniu pole liczbowego wartość jest podkreślona. Aby odblokować pole do edycji należy kliknąć zamkniętą kłódkę. - pole liczbowe podczas edycji - zablokowane pole liczbowe podczas edycji - podkreślenie oznacza zablokowane pole liczbowe 30

31 Opis obliczeń współczynnika przenikania ciepła U przegród 5 OPIS OBLICZEŃ WSPÓŁCZYNNIKA PRZENIKANIA CIEPŁA U PRZEGRÓD 31

32 Opis obliczeń współczynnika przenikania ciepła U przegród 5.1 WYGLĄD OKNO OBLICZEŃ WSPÓŁCZYNNIKA PRZENIKA NIA U Okno do definiowania przegród i obliczeń współczynnika U podzielone jest na cztery części: - drzewko po lewej stronie służące wstawiania nowych przegród do projektu, - środkowa część służy do definiowania nazwy, typu, symbolu, sposobu obliczeń, współczynników R si, R se, U, poszczególnych warstw materiału i wstawiania dodatkowych parametrów, - obszar po prawej stronie służy do podglądu wyników obliczeń szerokości, oporu R c i współczynnika U przegrody, a także do sprawdzenia wykresu wykropleń i temperatury. Rys 28. Okno definicji przegród Drzewko definicji przegród Rys 29. Rys 30. Drzewko przegród Drzewko definiowania przegród służy do wstawiania nowych przegród do projektu. Zaznaczenie dowolnej przegrody na drzewku przenosi nas do okna, w którym możemy podejrzeć lub zdefiniować jej parametry. 32

33 Opis obliczeń współczynnika przenikania ciepła U przegród przycisk służy do dodawania do projektu nowego typu przegrody, przycisk służy do usuwania wstawionej w projekcie przegrody, przycisk służy do kopiowania parametrów wstawionej wcześniej przegrody, przycisk służy do wklejania skopiowanych parametrów przegrody, srtowanie nazw przegród oznaczenie przegrody typu strop nad przejazdem, oznaczenie przegrody typu podłoga na gruncie, oznaczenie przegrody typu strop wewnętrzny, oznaczenie przegrody typu drzwi wewnętrzne, oznaczenie przegrody typu okno wewnętrzne, oznaczenie przegrody typu drzwi zewnętrzne, oznaczenie przegrody typu okno zewnętrzne, oznaczenie przegrody typu ściana zewnętrzna, oznaczenie przegrody typu ściana wewnętrzna, oznaczenie przegrody typu ściana zewnętrzna łukowa, oznaczenie przegrody typu ściana wewnętrzna łukowa, oznaczenie przegrody typu dach, oznaczenie przegrody typu ściana na gruncie, Opis okno właściwości dla przegród typu standardowego Do przegród typu standardowego zaliczamy: ścianę zewnętrzną, ścianę wewnętrzną, dach, strop wewnętrzny, strop nad przejazdem. Wszystkie te przegrody charakteryzują się tym, że nie wymagają dodatkowych danych do obliczeń współczynnika U jak i strat cieplnych. Ściana łukowa pozwala na dodawanie do niej okien i drzwi o dowolnej orientacji stron świata. 33

34 Opis obliczeń współczynnika przenikania ciepła U przegród Rys 31. Właściwości przegród Rys 32. Właściwości przegrody niejednorodnej TYP pole to służy do wybierania jednego z 11 typów przegród: ściany zewnętrznej, ściany wewnętrznej, ściany na gruncie, podłogi na gruncie, stropu nad przejazdem, stropu wewnętrznego, dachu, okna zewnętrznego, okna wewnętrznego, drzwi zewnętrznych, drzwi wewnętrznych, NAZWA pole służące do nadawania nazwy przegrodom, nazwy będą później wyświetlane w tabelkach w pomieszczeniach i strefach, SYMBOL pole służące do definiowania symbolu przegrody, który będzie później widoczny w drzewku definicji przegród i raportach, SPOSÓB OBLICZEŃ pole to służy do wyboru jednego z dwóch sposobów obliczeń współczynnika U: WARIANT A - ZDEFINIOWANE WARSTWY 34

35 Opis obliczeń współczynnika przenikania ciepła U przegród W tym wariancie użytkownik musi wstawić poszczególne warstwy przegrody ze zdefiniowanym współczynnikiem i szerokością każdej warstwy. Na tej podstawie program wylicza współczynnik przenikania U. WSPÓŁCZYNNIK MOTSKÓW CIEPLNYCH pole to służy do wyboru wspólczynika typu mostka cieplnego. Program automatycznie określa długość liniową mosta (gdy obwód jest odcinkiem lub prostokątem) informując o tym użytkownika przy pomocy ikony. Rys 33. Właściwości przegród : Zdefiniowane warstwy OPORY CIEPLNE R SI pole do wstawiania wartości oporów przejmowania ciepła na wewnętrznej powierzchni. Program domyślnie wstawia wartość na podstawie typu przegrody wg poniższej tabelki (przycisk włącza podpowiedź): Typ przegrody Kierunek Rsi Ściana zewnętrzna poziomy 0,13 Ściana wewnętrzna poziomy 0,13 Ściana na gruncie poziomy 0,13 Strop wewnętrzny góra 0,10 Dach góra 0,10 Strop nad przejazdem dół 0,17 Podłoga na gruncie dół 0,17 Rys 34. Współczynnik R SI OPORY CIEPLNE R SE pole do wstawiania wartości oporów przejmowania ciepła na zewnętrznej powierzchni. Program domyślnie wstawia wartość na podstawie typu przegrody wg poniższej tabelki (przyciskwłącza nam podpowiedź): Typ przegrody Kierunek Rse Ściana zewnętrzna poziomy 0,04 Ściana wewnętrzna poziomy 0,13 Ściana na gruncie poziomy 0,04 Strop wewnętrzny góra 0,10 Dach góra 0,04 Strop nad przejazdem dół 0,04 Podłoga na gruncie dół 0,17 Rys 35. Współczynnik R SE 35

36 Opis obliczeń współczynnika przenikania ciepła U przegród MOSTEK CIEPLNY PRZEGRODY k l k [W/m K] pole to służy do definiowania globalnie mostków cieplnych dla wybranych przegród, użytkownik może wpisać własną wartość lub obliczyć ją na podstawie katalogu mostków cieplnych otwieranego przyciskiem. Wartości wpisane w tym polu przejdą automatycznie do wszystkich przegród tego typu wpisanych w stratach przez przenikanie. Rys 36. Okno wyboru mostków cieplnych KOD - pole służące do podglądu kodu mostka cieplnego, wartość ta pokazywana jest w raportach RTF. TYP MOSTKA pole służące do zdefiniowania typu mostka, użytkownik może wpisać własny model lub skorzystać z podpowiedzi uruchamianej przyciskiem. Rys 37. Okno bazy danych mostków cieplnych SYMBOL pole służące do podglądu symbolu mostka cieplnego z normy lub z katalogu mostków. WSPÓŁCZYNNIK PRZENIKANIA CIEPŁA LINIOWEGO MOSTKA CIEPLNEGO K [W/m K] pole służące do wstawiania liniowego współczynnika mostka cieplnego, użytkownik może ręcznie wstawić wartość lub skorzystać z wartości domyślnej proponowanej przez program. Jeżeli użytkownik nie poda w tym okienku długości mostka, to program automatycznie go obliczy, informuja o tym przy pomocy ikony. DŁUGOŚĆ LINIOWEGO MOSTKA CIEPLNEGOl K [m] pole służące do wstawiania długości liniowego mostka cieplnego. Użytkownik włączając przycisk może automatycznie zdefiniować, że dany typ mostka ma pobierać z przegrody wartość Wysokości H, Szerokości W, Grubości D, Obwodu P, Pola A, Mix przegrody (H+W) lub wybrać inne i wstawić własna wartość. Funkcja ta jest bardzo przydatna dla przegród stolarki okiennej i drzwiowej (wówczas wstawiamy aby program wyliczył długość mostka na podstawie obwodu przegrody i nie musimy już tego robić w strukturze budynku i strefach cieplnych). W przypadku ścian funkcja ta jest przydatna np. gdy mamy ścianę przy gruncie wówczas możemy powiedzieć aby program automatycznie wstawił mostek z zakresu GF 1-13 i definiujemy aby z 36

37 Opis obliczeń współczynnika przenikania ciepła U przegród przegród pobrał szerokość W (przydatne jest też to dla płyt balkonowych i połączenia ściany z dachem lub stropem). WSPÓŁCZYNNIK MOSTKÓW CIEPLNYCH U o pole do wstawiania wartości dodatków na mostki cieplne, użytkownik może skorzystać z podpowiedzi włączanej przyciskiem Podpowiedzi dla normy PN EN ISO 6946 (wyświetlana w przypadku wybrania norm PN B 03406) Rys 38. Podpowiedź uwzględnienie wpływu nieszczelności Rys 39. Podpowiedź uwzględnienie wpływu mostków cieplnych Podpowiedzi dla normy PN EN (wyświetlana w przypadku wybrania norm PN EN 12831, PN EN 832 i PN EN ISO 13790) Rys 40. Podpowiedź dotyczy pionowych elementów budynku 37

38 Opis obliczeń współczynnika przenikania ciepła U przegród Rys 41. Podpowiedź dotyczy poziomych elementów budynku Rys 42. Podpowiedź dotyczy otworów Zakładka Warstwy przegrody Tabelka warstwy przegrody służy do wstawiania poszczególnych warstw definiowanych przegród. Możliwe są dwa sposoby wprowadzania danych albo ręcznie wpisując dane (nazwa, szerokość d, współczynnik, opór R), albo poprzez przycisk włączyć okno bazy materiałów. W tabelce Warstw przegrody numer L.p. 1 odpowiada warstwie zewnętrznej przegrody natomiast każdy numer 1+ n warstwie bliżej obszaru wewnętrznego. L.p. kolejny numer warstwy, Rys 43. Tabelka warstw przegrody MATERIAŁ pole służące do wpisywania nazwy użytego materiału, użytkownik może poprzez przycisk wybrać gotowy materiał z przypisanymi parametrami, d [m] pole służące do wpisywania szerokości warstwy, wartości należy wpisywać w metrach, [W/m 2 K] - pole służące do wpisywania obliczeniowego współczynnika przewodzenia ciepła, w przypadku wybrania materiału z bazy programu wartość wypełniana automatycznie, 38

39 Opis obliczeń współczynnika przenikania ciepła U przegród R [m 2 K/W] - pole służące do wpisywania obliczeniowego oporu cieplnego warstwy. Program automatycznie wyliczy wartość na podstawie danych z kolumn i d z wzoru: R=, Opis funkcjonalności przycisków tabelki: dodawanie nowych warstw do przegrody, usuwanie warstw z przegrody, przesuwanie do góry warstwy przegrody (przesuwanie warstwy bliżej strony zewnętrznej przegrody), przesuwanie do dołu warstwy przegrody (przesuwanie warstwy bliżej strony wewnętrznej przegrody), kopiuj warstwę przegrody wklej warstwę przegrody Baza edytora materiałów Okno włączane poprzez przycisk w kolumnie Nazwatabelki Warstw przegrody. Zatwierdzenie danych odbywa się poprzez wciśnięcia przycisku OK. W przypadku, kiedy chcemy przywrócić domyślną bazę programu musimy wcisnąć przycisk. Rys 44. Okno edycji materiałów SZUKAJ pole służące do wpisywania słów pozwalających na szybkie znalezienie materiału bez konieczności otwierania katalogów, przycisk służy do czyszczenia listy słów wpisywanych w polu szukaj (program pamięta wpisywane teksty, więc wystarczy wpisać pierwszą literę a pokaże nam wtedy listę słów, które pasują do wpisanej wartości). 39

40 Opis obliczeń współczynnika przenikania ciepła U przegród WYNIKI WYSZUKIWANIA pole służące do wyboru z listy materiałów, które w nazwie mają tekst wpisany w polu Szukaj. GRUPA MATERIAŁY pola te służą do wybierania współczynników materiałów,, Cp, w zależności od warunków średnio-wilgotnych lub wilgotnych. Zaznaczenie jednego z dwóch wariantów zmieni nam parametry powyższych współczynników wyświetlanych w tabelce. DRZEWKO KATALOGÓW MATERIAŁÓW Drzewko służy do przeglądania i edytowania bazy materiałów zapisanych w programie. Użytkownik może dodawać własne materiały, grupować, a także dowolnie edytować nazwy i parametry wstawionych. Baza zawiera materiały producentów, wg normy PN EN ISO 6946, PN EN 12524, PN B Rys 45. Drzewko katalogów materiałów dodawanie nowego folderu, dodawanie folderu poniżej istniejącego, usuwanie folderu, zmiana bazy z normowej na stropy, TABELKA BAZY MATERIAŁÓW Tabelka ta służy do wybierania materiału, edycji, a także do wpisywania modyfikacji zapisanych parametrów. Składa się z kolumn: L.p. liczba porządkowa, NAZWA kolumna służące do podglądu i wpisania nazwy materiału, która będzie później widoczna w dalszych oknach obliczeń i raportów, [kg/m 3 ] kolumna opisująca gęstość materiału, wartość wykorzystywana później do obliczeń współczynnika pojemności cieplnej C w normach PN EN 832, PN EN ISO i dla Certyfikatu energetycznego. [W/m 2 K] kolumna opisująca współczynnika przewodzenia ciepła materiału, wartość wykorzystywana później do obliczeń współczynnika przenikania U w normie PN EN ISO

41 Opis obliczeń współczynnika przenikania ciepła U przegród Cp [J/kg K] kolumna opisująca ciepło właściwe materiału, wartość wykorzystywana później do obliczeń współczynnika pojemności cieplnej C w normach PN EN 832, PN EN ISO i dla Certyfikatu energetycznego. [kg/m s Pa] kolumna opisująca współczynnik dyfuzji pary wodnej materiału, wartość wykorzystywana później do obliczeń wykresu wykropleń pary wodnej. Rys 46. dodawanie nowych warstw do przegrody, Tabela bazy materiałów usuwanie warstw z przegrody, kopiuj materiał wklej materiał / zmiana trybu edycja/wstawianie zmiana parametru dyfuzji pary wodnej WARIANT B - ZDEFINIOWANE CAŁKOWITY WSPÓŁCZYNNIK PRZENIKANIA Użytkownik wpisuje własny współczynnik U przegrody bez definiowania poszczególnych warstw, dodatkowo można skorzystać z podpowiedzi, w których znajdują wartości poszczególnych współczynników w zależności od typu przegrody i przeznaczenia budynku. Rys 47. Właściwości przegród wariant B NARZUCONY WSPÓŁCZYNNIK PRZENIKANIA U pole służące do definiowania współczynnika przenikania U przegrody, użytkownik może skorzystać z podpowiedzi otwieranej przyciskiem. 41

42 Opis obliczeń współczynnika przenikania ciepła U przegród Rys 48. Podpowiedź budynek mieszkalny i zamieszkania zbiorowego Rys 49. Podpowiedź budynek użyteczności publicznej 42

43 Opis obliczeń współczynnika przenikania ciepła U przegród Rys 50. Podpowiedź okna, drzwi budynek produkcyjny, magazynowy i gospodarczy Rys 51. Podpowiedź budynek produkcyjny, magazynowy i gospodarczy Rys 52. Podpowiedź okna, drzwi budynku mieszkalnego i zamieszkania zbiorowego 43

44 Opis obliczeń współczynnika przenikania ciepła U przegród Rys 53. Podpowiedź okna, drzwi budynek użyteczności publicznej WSPÓŁCZYNIK MOSTKÓW CIEPLNYCH U o pole do wstawiania wartości dodatków na mostki cieplne, użytkownik może skorzystać z podpowiedzi włączanej przyciskiem Podpowiedzi dla normy PN EN ISO 6946 (wyświetlana w przypadku wybrania w okienku Opcjenorm PN B i PN B 02025) Rys 54. Podpowiedź uwzględnienie wpływu nieszczelności Rys 55. Podpowiedź uwzględnienie wpływu mostków cieplnych Podpowiedzi dla normy PN EN (wyświetlana w przypadku wybrania norm PN EN 12831, PN EN 832 i PN EN ISO 13790) 44

45 Opis obliczeń współczynnika przenikania ciepła U przegród Rys 56. Podpowiedź dotyczy pionowych elementów budynku Rys 57. Podpowiedź dotyczy poziomych elementów budynku Rys 58. Podpowiedź dotyczy otworów Opis okno właściwości dla przegród typu drzwi, okna zewnętrzne i wewnętrzne W skład tej grupy wchodzą przegrody typu drzwi zewnętrzne, drzwi wewnętrzne, okna zewnętrzne i okna wewnętrzne. Wszystkie te przegrody charakteryzują się tym, że można im przypisać tylko współczynnik U i dodatkowe parametry niezbędne do obliczeń zysków od nasłonecznienia. TYP pole to służy do wybierania jednego z 11 typów przegród: ściany zewnętrznej, ściany wewnętrznej, ściany na gruncie, podłogi na gruncie, stropu nad przejazdem, stropu wewnętrznego, dachu, okna zewnętrznego, okna wewnętrznego, drzwi zewnętrznych, drzwi wewnętrznych, NAZWA pole służące do nadawania nazwy przegrodom, nazwy będą później wyświetlane w tabelkach w pomieszczeniach i strefach, 45

46 Opis obliczeń współczynnika przenikania ciepła U przegród SYMBOL pole służące do definiowania symbolu przegrody, który będzie później widoczny w drzewku definicji przegród i raportach, SPOSÓB OBLICZEŃ pole to służy do wyboru jednego z dwóch sposobów obliczeń współczynnika U, dla tych typów przegród dostępny jest wariant ZDEFINIOWANE OSZKLENIE PRZEGRODY oraz wariant ZDEFINIOWANE CAŁKOWITY WSPÓŁCZYNNIK PRZENIKANIA. Rys 59. Właściwości przegród okien i drzwi - metoda Uproszczona obliczania mostków Rys 60. Właściwości przegród okien i drzwi,norma PN EN 13790:2008 NARZUCONY WSPÓŁCZYNNIK PRZENIKANIA U pole służące do definiowania współczynnika przenikania U przegrody, użytkownik może skorzystać z podpowiedzi otwieranej przyciskiem. WSPÓŁCZYNIK MOSTKÓW CIEPLNYCH U o pole do wstawiania wartości dodatków na mostki cieplne, użytkownik może skorzystać z podpowiedzi włączanej przyciskiem 46

47 Opis obliczeń współczynnika przenikania ciepła U przegród WYSOKOŚC PARAPETU H p pole do wstawiania odległości między podłogą, a powierzchnią parapetu. WSPÓŁCZYNIK PRZEPUSZCZALNOŚCI PROMIENIOWANIA SŁONECZNEGO SZYBY g lub TR pole do wstawiania wartości współczynnika przepuszczalności promieniowania słonecznego, użytkownik może skorzystać z podpowiedzi włączanej przyciskiem. Wartość potrzebna do obliczeń zysków ciepła. (dla normy PN EN ISO i 832 oznaczeniem tego współczynnika jest symbol g, dla normy PN B oznaczenie TR). Rys 61. Podpowiedź współczynnik przepuszczalności promieniowania słonecznego UDZIAŁ POLA POWIERZCHNI PRZESZKLONEJ DO CAŁKOWITEJ F F lub C pole do wstawiania wartości współczynnika ramy, program domyślnie dla okien wstawia 0,8 dla drzwi 0,1. Wartość potrzebna do obliczeń zysków ciepła. (pole to występuje tylko dla norm PN EN ISO i 832). WSPÓŁCZYNNIK KOREKCYJNY ZE WZGLĘDU NA URZĄDZENIA PRZECIWSŁONECZNE F sc,gl - pole do wstawiania wartości współczynnika, użytkownik może skorzystać z podpowiedzi włączanej przyciskiem. Wartość potrzebna do obliczeń zysków ciepła. Rys 62. Podpowiedź współczynnik korekcji ze względu na urządzenia przeciwsłoneczne EMISYJNOŚĆ POWIERZCHNIOWA pole do wstawiania wartości współczynnika ramy, program domyślnie dla okien wstawia 0,8. Wartość potrzebna do obliczeń zysków ciepła w przypadku wybrania obliczeń z chłodzeniem. 47

48 Opis obliczeń współczynnika przenikania ciepła U przegród WSPÓŁCZYNNIK PRZENIKALNOŚCI ENERGII CAŁKOWITEJ OKNA g c pole do edycji przez użytkownika, program wylicza wartośc domyślna na podstawie wzoru g c = F sh,gl g. Wartość wykorzystywana jest w projektowanej charakterystyce energetycznej Budynku do sprawdzenia warunku min zasłonięcia przegrody przezroczystej przed słońcem wg WT MOSTEK CIEPLNY PRZEGRODY k l k [W/m K] pole to służy do definiowania globalnie mostków cieplnych dla wybranych przegród, użytkownik może wpisać własną wartość lub obliczyć ją na podstawie katalogu mostków cieplnych otwieranego przyciskiem. Wartości wpisane w tym polu przejdą automatycznie do wszystkich przegród tego typu wpisanych w stratach przez przenikanie. GRUPA PRZEGRODY Z ZADANYMI WYMIARAMI zaznaczenie pola powoduje włączenie automatycznego wstawiania wymiarów przegrody (H - wysokości, W- długości) po wstawieniu do struktury budynku lub stref. Rys 63. Właściwości przegród okien i drzwi wariant A norma PN EN 13790:2008 Obliczenia przenikania ciepła dla zdefiniowanego oszklenia przegrody wykonujemy wg normy PN EN ISO wzór : WSPÓŁCZYNNIK PRZENIKANIA CIEPŁA OSZKLENIA U g [W/m 2 K] pole do wstawienia własnej wartości przez użytkownika lub skorzystania z podpowiedzi uruchamianej przyciskiem. 48

49 Opis obliczeń współczynnika przenikania ciepła U przegród Rys 64. Podpowiedź współczynnik przenikania ciepła oszklenia U g WSPÓŁCZYNNIK PRZENIKANIA CIEPŁA RAMY OKIENNEJ U f [W/m 2 K] pole do wstawienia własnej wartości przez użytkownika lub skorzystania z podpowiedzi uruchamianej przyciskiem. Rys 65. Podpowiedź współczynnik przenikania ciepła ramy U f wg PN EN ISO Rys 66. Podpowiedź współczynnik przenikania ciepła ramy U f wg danych producentów 49

50 Opis obliczeń współczynnika przenikania ciepła U przegród LINIOWY WSPÓŁCZYNNIK PRZENIKANIA CIEPŁA MOSTKA g[w/m K] pole do wstawienia własnej wartości przez użytkownika lub skorzystania z podpowiedzi uruchamianej przyciskiem. Rys 67. Liniowy współczynnik przenikania ciepła mostka g ramy dystansowej z aluminium i stali Rys 68. Liniowy współczynnik przenikania ciepła mostka g ramy z ulepszonymi właściwościami cieplnymi POWIERZCHNIA OSZKLENIA A g [m 2 ] pole do wstawienia własnej wartości przez użytkownika. POWIERZCHNIA RAMY OKIENNEJ A f [m 2 ] pole do wstawienia własnej wartości przez użytkownika. DŁUGOŚĆ LINIOWEGO MOSTKA Lg[m] pole do wstawienia własnej wartości przez użytkownika, w przypadku okna należy podać obwód szyby. UDZIAŁ POLA POWIERZCHNI PRZESZKLONEJ DO CAŁKOWITEJ C pole do wstawiania wartości współczynnika ramy, program domyślnie wylicza wartość na podstawie wprowadzonych powierzchni A g i A f. WSPÓLCZYNNIK KOREKCYJNY ZE WZGLĘDU NA URZĄDZENIA PRZECIWSŁONECZNE F sh,gl - pole do wstawiania wartości współczynnika, użytkownik może skorzystać z podpowiedzi włączanej przyciskiem. Wartość potrzebna do obliczeń zysków ciepła. EMISYJNOŚĆ POWIERZCHNIOWA pole do wstawiania wartości współczynnika ramy, program domyślnie dla okien wstawia 0,8. Wartość potrzebna do obliczeń zysków ciepła w przypadku wybrania obliczeń z chłodzeniem. WSPÓŁCZYNNIK PRZENIKALNOŚCI ENERGII CAŁKOWITEJ OKNA g c pole do edycji przez użytkownika, program wylicza wartośc domyślna na podstawie wzoru gc = F sh,gl g. Wartość wykorzystywana 50

51 Opis obliczeń współczynnika przenikania ciepła U przegród jest w Projektowanej Charakterystyce Energetycznej Budynku do sprawdzenia warunku min zasłonięcia przegrody przezroczystej przed słońcem wg WT MOSTEK CIEPLNY PRZEGRODY k l k [W/m 2 K] pole to służy do definiowania globalnie mostków cieplnych dla wybranych przegród, użytkownik może wpisać własną wartość lub obliczyć ją na podstawie katalogu mostków cieplnych otwieranego przyciskiem. Wartości wpisane w tym polu przejdą automatycznie do wszystkich przegród tego typu wpisanych w stratach przez przenikanie. GRUPA PRZEGRODY Z ZADANYMI WYMIARAMI zaznaczenie pola powoduje włączenie automatycznego wstawiania wymiarów przegrody (H - wysokości, W- długości) po wstawieniu do struktury budynku lub stref Opis okno właściwości dla przegród typu podłoga na gruncie W skład tej grupy wchodzą przegrody typu podłoga na gruncie. Użytkownik ma możliwość wstawienia poszczególnych warstw przegrody i wpisanie parametrów charakteryzujących podłogi na gruncie dla normy gruntowej PN EN są to P, A g, B, dla normy gruntowej PN EN ISO P, A g, B,, W, R W, R N, Z, dla normy PN EN ISO 6946 R GR. TYP pole to służy do wybierania jednego z 13 typów przegród: ściany zewnętrznej, ściany wewnętrznej, ściany na gruncie, podłogi na gruncie, stropu nad przejazdem, stropu wewnętrznego, stropu zewnętrznego dachu, okna zewnętrznego, okna połaciowego,okna wewnętrznego, drzwi zewnętrznych, drzwi wewnętrznych, NAZWA pole służące do nadawania nazwy przegrodom, nazwy będą później wyświetlane w tabelkach w pomieszczeniach i strefach, SYMBOL pole służące do definiowania symbolu przegrody, który będzie później widoczny w drzewku definicji przegród i raportach, SPOSÓB OBLICZEŃ pole to służy do wyboru jednego z dwóch sposobów obliczeń współczynnika U. Rys 69. Właściwości przegrody typu podłoga na gruncie 51

52 Opis obliczeń współczynnika przenikania ciepła U przegród OPORY CIEPLNER SI pole do wstawiania wartości oporów przejmowania ciepła na wewnętrznej powierzchni. Program domyślnie wstawia wartość na podstawie typu przegrody wg poniższej tabelki (przycisk włącza nam podpowiedź): Typ przegrody Kierunek Rsi Ściana zewnętrzna poziomy 0,13 Ściana wewnętrzna poziomy 0,13 Ściana na gruncie poziomy 0,13 Strop wewnętrzny góra 0,10 Dach góra 0,10 Strop nad przejazdem dół 0,17 Podłoga na gruncie dół 0,17 Rys 70. Tabela nr współczynnik R SI OPORY CIEPLNE R SE pole do wstawiania wartości oporów przejmowania ciepła na zewnętrznej powierzchni. Program domyślnie wstawia wartość na podstawie typu przegrody wg poniższej tabelki (przycisk włącza nam podpowiedź): Typ przegrody Kierunek Rse Ściana zewnętrzna poziomy 0,04 Ściana wewnętrzna poziomy 0,13 Ściana na gruncie poziomy 0,04 Strop wewnętrzny góra 0,10 Dach góra 0,04 Strop nad przejazdem dół 0,04 Podłoga na gruncie dół 0,17 Rys 71. Tabela nr współczynnik RSE WSPÓŁCZYNIK MOSTKÓW CIEPLNYCH U 0 pole do wstawiania wartości dodatków na mostki cieplne, użytkownik może skorzystać z podpowiedzi włączanej przyciskiem (tabelki patrz rozdział rysunki nr ) ZAKŁADKA WARSTWY PRZEGRODY Tabelka warstwy przegrody służy do wstawiania poszczególnych warstw definiowanych przegród. Możliwe są dwa sposoby wprowadzania danych albo ręcznie wpisując dane (nazwa, szerokość d, współczynnik, opór R), albo poprzez przycisk włączyć okno bazy materiałów. W tabelce Warstw przegrody numer L.p.: 1 odpowiada warstwie zewnętrznej przegrody natomiast każdy numer 1+ n warstwie bliżej obszaru wewnętrznego. Rys 72. Tabelka warstw przegrody L.p. kolejny numer warstwy, 52

53 Opis obliczeń współczynnika przenikania ciepła U przegród MATERIAŁ pole służące do wpisywania nazwy użytego materiału, użytkownik może poprzez przycisk wybrać gotowy materiał z przypisanymi parametrami, d [m] pole służące do wpisywania szerokości warstwy, wartości należy wpisywać w metrach, [W/m 2 K] - pole służące do wpisywania obliczeniowego współczynnika przewodzenia ciepła, w przypadku wybrania materiału z bazy programu wartość wypełniana automatycznie, R [m 2 K/W] - pole służące do wpisywania obliczeniowego oporu cieplnego warstwy. Program automatycznie wyliczy wartość na podstawie danych z kolumn i d z wzoru: R=, Opis funkcjonalności przycisków tabelki: dodawanie nowych warstw do przegrody, usuwanie warstw z przegrody, przesuwanie do góry warstwy przegrody (przesuwanie warstwy bliżej strony zewnętrznej przegrody), przesuwanie do dołu warstwy przegrody (przesuwanie warstwy bliżej strony wewnętrznej przegrody), kopiuj warstwę wklej warstwę Zakładka parametry dodatkowe Wariant A dla wybranej normy gruntowej PN EN ISO 6946 W przypadku wybrania tej normy podłogę w całym budynku musimy podzielić na dwie strefy pierwszą składającą się z powierzchni utworzonej z obrysu ścian zewnętrznego o szerokości 1,0 m i drugiej strefy stanowiącej pozostałą wewnętrzną powierzchnie podłogi. Do obliczeń współczynnika przenikania oprócz oporów poszczególnych warstw potrzebny jest nam opór gruntu określany na podstawie strefy podłogi i zagłębienia pod gruntem. Współczynnik przenikania dla podłogi na gruncie wyliczany jest z wzoru: 53

54 Opis obliczeń współczynnika przenikania ciepła U przegród Rys 73. Zakładka dodatkowe parametry dla normy PN EN ISO 6946 STREFA PODLOGI pole służące do wyboru, do jakiej strefy należy podłoga na gruncie (I mającej kontakt z środowiskiem zewnętrznym, II- wewnętrznej), na tej podstawie definiowane są temperatury po stronie zewnętrznej przegrody dla strefy I wartość równa jest temperaturze zewnętrznej, dla strefy II 8 ºC. OPÓR CIEPLNY GRUNTU PRZYLEGAJĄCEGO DO PODŁOGI R GR pole służące do wstawiania wartości oporu gruntu, program dla strefy I wstawia domyślnie 0,5 (zgodnie z normą PN EN ISO 6946), dla strefy II wartość musi zdefiniować użytkownik na podstawie wartości zagłębienia podłogi lub skorzystać z podpowiedzi wyświetlanej poprzez naciśnięcie przycisk. Rys 74. Podpowiedź opór cieplny gruntu przyległego do podłogi Wariant B dla wybranej normy gruntowej PN EN ISO W przypadku wybrania tej normy podłogę w całym budynku stanowi całość (nie ma podziału na strefy). Do obliczeń współczynnika przenikania oprócz oporów poszczególnych warstw potrzebne dodatkowe parametry. Współczynnik przenikania dla podłogi na gruncie wyliczany jest z wzoru uzależnionego od rodzaju podłogi i izolacji krawędziowej. Dla płyty podłogowej na gruncie z izolacja na całej powierzchni lub bez izolacji: Dla płyty podłogowej na gruncie z pionową izolacją krawędziową bez izolacji podłogi: Dla płyty podłogowej na gruncie z poziomą izolacją krawędziową bez izolacji podłogi: Dla płyty podłogowej na gruncie z pionową izolacją krawędziową z izolacją podłogi: Dla płyty podłogowej na gruncie z poziomą izolacją krawędziową z izolacją podłogi: Dla płyty podłogowej pod gruntem z podłogą nieizolowaną: Dla płyty podłogowej pod gruntem z podłogą izolowaną: 54

55 Opis obliczeń współczynnika przenikania ciepła U przegród Rys 75. Zakładka dodatkowe parametry dla normy PN EN ISO Płyta na gruncie TYP PODŁOGI pole służące do wyboru typu podłogi, użytkownik ma do wyboru dwa rodzaje na podstawie, których wykonane będą obliczenia 1.Płyta na gruncie, 2.Płyta poniżej gruntu. OBWÓD P [m] pole służące do wpisania zewnętrznego obwodu płyty podłogowej, w przypadku pobrania danych z podkładu budowlanego ArCADia wówczas wartość ta wypełniana jest automatycznie przez program. POWIERZCHNIAA g [m 2 ] pole służące do wpisania pola powierzchni podłogi, w przypadku pobrania danych z podkładu budowlanego ArCADia wówczas wartość ta wypełniana jest automatycznie przez program. PARAMETR CHARAKTERYSTYCZNTB [m] pole służące do wpisania parametru charakterystycznego podłogi, program domyślnie wylicza wartość na podstawie wzoru: GRUBOŚĆ ŚCIANY ZEWNĘTRZNEJ W [m] pole służące do wstawiania wartości grubości ściany zewnętrznej. Wartość ta potrzebna jest do wyliczeń współczynnika przenikania ciepła U podłogi (do wyliczenia współczynnika d t ), w przypadku pobrania danych z podkładu budowlanego ArCADia wówczas wartość ta wypełniana jest automatycznie przez program. TYP IZOLACJI KRAWĘDZIOWEJ pole służące do wybory typu izolacji krawędziowej, użytkownik ma do wyboru następujące wartości: 1.bez izolacji, 2.izolowana na całej powierzchni, 3.pionowa izolacja krawędziowa z izolacją, 4.pionowa izolacja krawędziowa bez izolacji, 5. pozioma izolacja krawędziowa z izolacją, 6.pozioma izolacja krawędziowa bez izolacji. WSPÓŁCZYNNIK PRZEWODNOŚCI CIEPLNEJ GRUNTU [W/ m K] pole służące do wpisania współczynnika przewodności gruntu, użytkownik może skorzystać z podpowiedzi włączanej przyciskiem Rys 76. Podpowiedź opór cieplny gruntu OPÓR CIEPLNY IZOLACJI KRAWĘDZIOWEJR N [m 2 K /W] pole służące do wpisania oporu cieplnego izolacji krawędziowej, użytkownik może skorzystać z podpowiedzi włączanej przyciskiem 55

56 Opis obliczeń współczynnika przenikania ciepła U przegród Rys 77. Podpowiedź opór cieplny izolacji krawędziowej ZAGŁĘBIENIE Z [m] pole służące do wpisania zagłębienia lub szerokości izolacji krawędziowej Rys 78. Zakładka dodatkowe parametry dla normy PN EN ISO Płyta poniżej gruntu TYP PODŁOGI pole służące do wyboru typu podłogi, użytkownik ma do wyboru dwa rodzaje na podstawie, których wykonane będą obliczenia 1.Płyta na gruncie, 2.Płyta poniżej gruntu. OBWÓD P [m] pole służące do wpisania zewnętrznego obwodu płyty podłogowej, w przypadku pobrania danych z podkładu budowlanego ArCADia wówczas wartość ta wypełniana jest automatycznie przez program. POWIERZCHNIAA g [m 2 ] pole służące do wpisania pola powierzchni podłogi, w przypadku pobrania danych z podkładu budowlanego ArCADia wówczas wartość ta wypełniana jest automatycznie przez program. PARAMETR CHARAKTERYSTYCZNTB [m] pole służące do wpisania parametru charakterystycznego podłogi, program domyślnie wylicza wartość na podstawie wzoru: GRUBOŚĆ ŚCIANY ZEWNĘTRZNEJ W [m] pole służące do wstawiania wartości grubości ściany zewnętrznej. Wartość ta potrzebna jest do wyliczeń współczynnika przenikania ciepła U podłogi (do wyliczenia współczynnika d t ), w przypadku pobrania danych z podkładu budowlanego ArCADia wówczas wartość ta wypełniana jest automatycznie przez program. WSPÓŁCZYNNIK PRZEWODNOŚCI CIEPLNEJ GRUNTU [W/ m K] pole służące do wpisania współczynnika przewodności gruntu, użytkownik może skorzystać z podpowiedzi włączanej przyciskiem Rys 79. Podpowiedź opór cieplny gruntu 56

57 Opis obliczeń współczynnika przenikania ciepła U przegród OPÓR CIEPLNY WARSTWY ŚCIENNEJR W [m 2 K /W] pole służące do wpisania oporu cieplnego ściany na gruncie. ZAGŁĘBIENIE Z [m] pole służące do wpisania zagłębienia podłogi pod gruntem. Wariant C dla wybranej normy gruntowej PN EN W przypadku wybrania tej normy podłogę w całym budynku stanowi całość (nie ma podziału na strefy). Do obliczeń współczynnika przenikania oprócz oporów poszczególnych warstw potrzebne dodatkowe parametry. Współczynnik przenikania dla podłogi na gruncie wyliczany jest z metody uproszczonej, w której należy podać obwód podłogi, powierzchnię, współczynnik U wstawionych warstw i na tej podstawie z tabel wstawiany jest ekwiwalentny współczynnik przenikania ciepła. Norma ta może być wykorzystywana przy obliczeniach strat w pomieszczeniach (parametru niezbędnego do doboru grzejników), a także do określenia świadectwa charakterystyki energetycznej budynku/lokalu. Rys 80. Zakładka dodatkowe parametry dla normy PN EN Płyta na gruncie TYP PODŁOGI pole służące do wyboru typu podłogi, użytkownik ma do wyboru dwa rodzaje na podstawie, których wykonane będą obliczenia 1.Płyta na gruncie, 2.Płyta poniżej gruntu. OBWÓD P [m] pole służące do wpisania zewnętrznego obwodu płyty podłogowej, w przypadku pobrania danych z podkładu budowlanego ArCADia wówczas wartość ta wypełniana jest automatycznie przez program. POWIERZCHNIAA g [m 2 ] pole służące do wpisania pola powierzchni podłogi, w przypadku pobrania danych z podkładu budowlanego ArCADia wówczas wartość ta wypełniana jest automatycznie przez program. PARAMETR CHARAKTERYSTYCZNTB [m] pole służące do wpisania parametru charakterystycznego podłogi, program domyślnie wylicza wartość na podstawie wzoru: 57

58 Opis obliczeń współczynnika przenikania ciepła U przegród Na podstawie poniższej tabeli wstawiane są dane do programu Płyta podłogowa na gruncie U B equiv,bf [W/m 2 K] U [m] Bez izolacji podłogi = U podłogi = U podłogi = U podłogi = 2,0[W/m 2 K] 1,0[W/m 2 K] 0,5[W/m 2 K] 0,25[W/m 2 K] 2 1,3 0,77 0,55 0,33 0,17 4 0,88 0,59 0,45 0,30 0,17 6 0,68 0,48 0,38 0,27 0,17 8 0,55 0,41 0,33 0,25 0, ,47 0,36 0,30 0,23 0, ,41 0,32 0,27 0,21 0, ,37 0,29 0,24 0,19 0, ,33 0,26 0,22 0,18 0, ,31 0,24 0,21 0,17 0, ,28 0,22 0,19 0,16 0,12 Rys 81. Tabela płyt podłogowych na gruncie Rys 82. Zakładka dodatkowe parametry dla normy PN EN Płyta poniżej gruntu TYP PODŁOGI pole służące do wyboru typu podłogi, użytkownik ma do wyboru dwa rodzaje na podstawie, których wykonane będą obliczenia 1.Płyta na gruncie, 2.Płyta poniżej gruntu. OBWÓD P [m] pole służące do wpisania zewnętrznego obwodu płyty podłogowej, w przypadku pobrania danych z podkładu budowlanego ArCADia wówczas wartość ta wypełniana jest automatycznie przez program. POWIERZCHNIAA g [m 2 ] pole służące do wpisania pola powierzchni podłogi, w przypadku pobrania danych z podkładu budowlanego ArCADia wówczas wartość ta wypełniana jest automatycznie przez program. ZAGŁĘBIENIE Z [m] pole służące do wpisania zagłębienia podłogi pod gruntem. Na podstawie ponizszej tabeli wstawiane są dane do programu Podłoga podziemia zagłębionego w gruncie z = 1,5 m U B equiv,bf [W/m 2 K] Bez U [m] podłogi = U podłogi = U podłogi = U podłogi = izolacji 2,0[W/m 2 K] 1,0[W/m 2 K] 0,5[W/m 2 K] 0,25[W/m 2 K] 2 0,86 0,58 0,44 0,28 0,16 4 0,64 0,48 0,38 0,26 0,16 6 0,52 0,40 0,33 0,25 0,15 8 0,44 0,35 0,29 0,23 0, ,38 0,31 0,26 0,21 0, ,34 0,28 0,24 0,19 0, ,30 0,25 0,22 0,18 0, ,28 0,23 0,20 0,17 0, ,25 0,22 0,19 0,16 0, ,24 0,20 0,18 0,15 0,11 Rys 83. Tabela podług podziemnych zagłębionych w gruncie 58

59 Opis obliczeń współczynnika przenikania ciepła U przegród Podłoga podziemia zagłębionego w gruncie z = 3,0 m U B equiv,bf [W/m 2 K] Bez U [m] podłogi = U podłogi = U podłogi = U podłogi = izolacji 2,0[W/m 2 K] 1,0[W/m 2 K] 0,5[W/m 2 K] 0,25[W/m 2 K] 2 0,63 0,46 0,35 0,24 0,14 4 0,51 0,40 0,33 0,24 0,14 6 0,43 0,35 0,29 0,22 0,14 8 0,37 0,31 0,26 0,21 0, ,32 0,27 0,24 0,19 0, ,29 0,25 0,22 0,18 0, ,26 0,23 0,20 0,17 0, ,24 0,21 0,19 0,16 0, ,22 0,20 0,18 0,15 0, ,21 0,18 0,16 0,14 0,11 Rys 84. Tabela podług podziemnych zagłębionych w gruncie Opis okno właściwości dla przegród typu ściana na gruncie W skład tej grupy wchodzi przegroda typu ściana na gruncie. Użytkownik ma możliwość wstawienia poszczególnych warstw przegrody i wpisanie parametrów charakteryzujących ściany na gruncie dla normy gruntowej PN EN są to Z, dla normy gruntowej PN EN ISO Z, R F,, dla normy PN EN ISO 6946 R GR. TYP pole to służy do wybierania jednego z 11 typów przegród: ściany zewnętrznej, ściany wewnętrznej, ściany na gruncie, podłogi na gruncie, stropu nad przejazdem, stropu wewnętrznego, dachu, okna zewnętrznego, okna wewnętrznego, drzwi zewnętrznych, drzwi wewnętrznych, NAZWA pole służące do nadawania nazwy przegrodom, nazwy będą później wyświetlane w tabelkach w pomieszczeniach i strefach, SYMBOL pole służące do definiowania symbolu przegrody, który będzie później widoczny w drzewku definicji przegród i raportach, SPOSÓB OBLICZEŃ pole to służy do wyboru jednego z dwóch sposobów obliczeń współczynnika U. Rys 85. Właściwości przegrody typu Ściana na gruncie 59

60 Opis obliczeń współczynnika przenikania ciepła U przegród OPORY CIEPLNE R SI pole do wstawiania wartości oporów przejmowania ciepła na wewnętrznej powierzchni. Program domyślnie wstawia wartość na podstawie typu przegrody wg poniższej tabelki (przycisk włącza nam podpowiedź): Typ przegrody Kierunek R SI Ściana zewnętrzna poziomy 0,13 Ściana wewnętrzna poziomy 0,13 Ściana na gruncie poziomy 0,13 Strop wewnętrzny góra 0,10 Dach góra 0,10 Strop nad przejazdem dół 0,17 Podłoga na gruncie dół 0,17 Rys 86. Tabela nr współczynnik R SI OPORY CIEPLNE R SE pole do wstawiania wartości oporów przejmowania ciepła na zewnętrznej powierzchni. Program domyślnie wstawia wartość na podstawie typu przegrody wg poniższej tabelki (przycisk włącza nam podpowiedź): Typ przegrody Kierunek R SE Ściana zewnętrzna poziomy 0,04 Ściana wewnętrzna poziomy 0,13 Ściana na gruncie poziomy 0,04 Strop wewnętrzny góra 0,10 Dach góra 0,04 Strop nad przejazdem dół 0,04 Podłoga na gruncie dół 0,17 Rys 87. Tabela nr współczynnik R SE WSPÓŁCZYNIK MOSTKÓW CIEPLNYCH U 0 pole do wstawiania wartości dodatków na mostki cieplne, użytkownik może skorzystać z podpowiedzi włączanej przyciskiem (tabelki patrz rozdział 2.1.2, rysunki nr 65) ZAKŁADKA WARSTWY PRZEGRODY Tabelka warstwy przegrody służy do wstawiania poszczególnych warstw definiowanych przegród. Możliwe są dwa sposoby wprowadzania danych albo ręcznie wpisując dane (nazwa, szerokość d, współczynnik, opór R), albo poprzez przycisk włączyć okno bazy materiałów. W tabelce Warstw przegrody numer L.p. 1 odpowiada warstwie zewnętrznej przegrody natomiast każdy numer 1+ n warstwie bliżej obszaru wewnętrznego. Rys 88. Tabelka warstw przegrody 60

61 Opis obliczeń współczynnika przenikania ciepła U przegród L.p. kolejny numer warstwy, MATERIAŁ pole służące do wpisywania nazwy użytego materiału, użytkownik może poprzez przycisk wybrać gotowy materiał z przypisanymi parametrami, d [m] pole służące do wpisywania szerokości warstwy, wartości należy wpisywać w metrach, [W/m 2 K] - pole służące do wpisywania obliczeniowego współczynnika przewodzenia ciepła, w przypadku wybrania materiału z bazy programu wartość wypełniana automatycznie, R [m 2 K/W] - pole służące do wpisywania obliczeniowego oporu cieplnego warstwy. Program automatycznie wyliczy wartość na podstawie danych z kolumn i d z wzoru: R=, Opis funkcjonalności przycisków tabelki: dodawanie nowych warstw do przegrody, usuwanie warstw z przegrody, przesuwanie do góry warstwy przegrody (przesuwanie warstwy bliżej strony zewnętrznej przegrody), przesuwanie do dołu warstwy przegrody (przesuwanie warstwy bliżej strony wewnętrznej przegrody), kopiuj warstwę wklej warstwę Zakładka parametry dodatkowe Wariant A dla wybranej normy gruntowej PN EN ISO 6946 Do obliczeń współczynnika przenikania oprócz oporów poszczególnych warstw potrzebny jest nam opór gruntu określany na podstawie zagłębienia ściany na gruncie. Współczynnik przenikania dla ściany na gruncie wyliczany jest z wzoru: Rys 89. Zakładka dodatkowe parametry dla normy PN EN ISO 6946 OPÓR CIEPLNY GRUNTU PRZYLEGAJĄCEGO DO ŚCIANY R GR pole służące do wstawiania wartości oporu gruntu, wartość musi zdefiniować użytkownik na podstawie wartości zagłębienia ściany lub skorzystać z podpowiedzi wyświetlanej poprzez naciśnięcie przycisk. 61

62 Opis obliczeń współczynnika przenikania ciepła U przegród Rys 90. Podpowiedź opór cieplny gruntu przyległego do ściany Wariant B dla wybranej normy gruntowej PN EN ISO Do obliczeń współczynnika przenikania oprócz oporów poszczególnych warstw potrzebne dodatkowe parametry z, R F,,. Współczynnik przenikania dla ściany na gruncie wyliczany jest z wzoru: Stacjonarny współczynnik sprzężenia cieplnego L s dla podziemia wyliczamy z wzoru: L s = z P Rys 91. Zakładka dodatkowe parametry dla normy PN EN ISO Ściana na gruncie WSPÓŁCZYNNIK PRZEWODNOŚCI CIEPLNEJ GRUNTU [W/ m K] pole służące do wpisania współczynnika przewodności gruntu, użytkownik może skorzystać z podpowiedzi włączanej przyciskiem Rys 92. Podpowiedź opór cieplny gruntu OPÓR CIEPLNY IZOLACJI KRAWĘDZIOWEJ R F [m 2 K / W] pole służące do wpisania oporu cieplnego podłogi stykającej się z ścianą na gruncie, w przypadku pobrania danych z ArCADia ARCH. program automatycznie wypełnia to pole. Wartość ta będzie potrzebna do wyliczeń strat ciepła przez grunt. ZAGŁĘBIENIE Z [m] pole służące do wpisania zagłębienia lub szerokości izolacji krawędziowej. Wariant C dla wybranej normy gruntowej PN EN

63 Opis obliczeń współczynnika przenikania ciepła U przegród Do obliczeń współczynnika przenikania oprócz oporów poszczególnych warstw potrzebne dodatkowe parametry. Współczynnik przenikania dla ściany na gruncie wyliczany jest z metody uproszczonej, w której należy podać zagłębienie ściany na gruncie, współczynnik U wstawionych warstw i na tej podstawie z tabel wstawiany jest ekwiwalentny współczynnik przenikania ciepła. Norma ta może być wykorzystywana przy obliczeniach strat w pomieszczeniach (parametru niezbędnego do doboru grzejników), a także do określenia świadectwa charakterystyki energetycznej budynku/lokalu. Rys 93. Zakładka dodatkowe parametry dla normy PN EN Ściana na gruncie ZAGŁĘBIENIE Z [m] pole służące do wpisania zagłębienia lub szerokości izolacji krawędziowej, na podstawie tej wartości oraz współczynnika U warstw ściany z poniższej tabelki wstawiany jest współczynnik ekwiwalentny U equiv,bw dla ściany na gruncie. U ściany [W/m 2 K] Ściana na gruncie U equiv,bw [W/m 2 K] z = 0,0 m z = 1,0 m z = 2,0 m z = 3,0 m 0,0 0,00 0,00 0,00 0,00 0,50 0,44 0,39 0,35 0,32 0,75 0,63 0,54 0,48 0,43 1,00 0,81 0,68 0,59 0,53 1,25 0,98 0,81 0,69 0,61 1,50 1,14 00,92 0,78 0,68 1,75 1,28 1,02 0,85 0,74 2,00 1,42 1,11 0,92 0,79 2,25 1,55 1,19 0,98 0,84 2,50 1,67 1,27 1,04 0,88 2,75 1,78 1,34 1,09 0,92 3,00 1,89 1,41 1,13 0,96 63

64 Opis obliczeń strat ciepła w pomieszczeniu 6 OPIS OBLICZEŃ STRAT CIEPŁA W POMIESZCZENIU 64

65 Opis obliczeń strat ciepła w pomieszczeniu 6.1 WYGLĄD OKNO OBLICZEŃ ZAPOTRZEBOWANIA NA CIEPŁO POMIESZCZEŃ (STRUKTURA BUDYNKU) Okno to służy do obliczeń zapotrzebowania na ciepło pomieszczeń. Dane te potrzebne są do doboru odbiorników systemu grzewczego (grzejników). Program pozwala na obliczenia normami PN B 03406, PN EN metodą uproszczoną i szczegółową. Dodatkowo w przypadku wczytania podkładu z programu ArCADia ARCH. obliczone moce cieplne i temperatury są automatycznie przenoszone do tabelek pomieszczeń (należy w programie ArCADia ARCH. w oknie pomieszczenia pod przyciskiem Wybór opisu pomieszczeń wybrać odpowiednie pola do wyświetlania Temperatura, Moc grzewcza). Okno struktury budynku składa się z czterech części: Drzewka struktury budynku, Okna właściwości pomieszczenia, Zakładek obliczeń strat cieplnych, Panelu wyników obliczeń Rys 94. Okno struktury budynku- obliczeń strat ciepła w pomieszczeniu wg normy PN EN metoda uproszczona Opis drzewkastruktury budynku Drzewko pozwala na dowolne grupowanie pomieszczeń zarówno na poziomie kondygnacji jak i budynku. Użytkownik poprzez zaznaczanie, a następnie przesuwanie pomieszczenia może dowolnie zmieniać grupę lub kondygnację wybranego pomieszczenia. Grupy znajdujące się w hierarchii nad kondygnacją można traktować, jako grupowanie pionowe (np. podział budynku na klatki schodowe). Grupy znajdujące się w hierarchii poniżej kondygnacji można traktować, jako grupowanie poziome na kondygnacji (np. mieszkania lub pomieszczenia z danej grupy funkcyjnej). W przypadku pierwszej grupy (np. klatka schodowa A) skasowanie kondygnacji nie powoduje usunięcia jej z projektu, a jedynie z danej grupy. W celu usunięcia kondygnacji z projektu musi być ona skasowana z wszystkich grup (w przedstawionym poniżej przypadku z grup klatka schodowa A, klatka schodowa B). Dodanie nowej kondygnacji do projektu widoczne jest w wszystkich grupach pionowych. W przypadku pobrania danych z ArCADia ARCHITEKTURA. drzewko wypełniane jest automatycznie pomieszczeniami i kondygnacjami. Zaznaczenie pomieszczenia przenosi nas do okna jego parametrów, które wyświetlają się po prawej stronie. 65

66 Opis obliczeń strat ciepła w pomieszczeniu Rys 95. dodawanie nowych kondygnacji do projektu, Drzewko struktury dodawanie nowych grup do projektu, dodawanie nowych pomieszczeń do projektu, kopiowanie wstawionych pomieszczeń wraz z ich przegrodami i parametrami, usuwania wstawionych w projekcie kondygnacji, grup, pomieszczeń wklejanie skopiowanych pomieszczeń, sortowanie alfabetyczne pomieszczeń wg przedrostka, numeru i nazwy pomieszczenia praca grupowa, wczytywanie struktury budynku wykonanje w innym pliku projektu.th lub.thb oznaczenie graficzne pomieszczenia ogrzewanego, oznaczenie graficzne pomieszczenia nieogrzewanego, oznaczenie graficzne kondygnacji, oznaczenie graficzne grupy, Opis okna właściwości grupy pomieszczeń W oknie tym użytkownik może zdefiniować globalne parametry dla pomieszczeń należących do danej grupy takie jak: przedrostek, wysokość w świetle, wysokość kondygnacji, współczynnik nagrzewania, współczynnik osłonięcia, współczynnik poprawkowy, typ wentylacji, krotność wymian, temperatura powietrza nawiewanego, sprawność odzysku instalacji, system wentylacji. Zasada działania jest następujące jeśli wypełnimy poniższe parametry i zaznaczymy je wówczas wszystkie nowe pomieszczenia dodawane do tej grupy będą miały wpisane parametry, jeśli w grupie są już pomieszczenia, a my chcemy zmienić w nich jakiś parametr wciskamy przycisk. 66

67 Opis obliczeń strat ciepła w pomieszczeniu Rys 96. NAZWA GRUPY pole do edycji przez użytkownika, Okno właściwości grupy pomieszczeń nieogrzewanych PRZEDROSTEK POMIESZCZEŃ pole do edycji przez użytkownika, jeśli zaznaczymy wstawianych pomieszczeń program automatycznie przeniesie wartość. wówczas do nowo WYSOKOŚĆ W ŚWIETLE pole do edycji przez użytkownika, jeśli zaznaczymy wówczas do nowo wstawianych pomieszczeń program automatycznie przeniesie wartość. Program automatycznie dla nowo wstawianych przegrody typu ściana wewnętrzna pobierze wysokość z tego pola. WYSOKOŚĆ KONDYGNACJI pole do edycji przez użytkownika, jeśli zaznaczymy wówczas do nowo wstawianych pomieszczeń program automatycznie przeniesie wartość. Program automatycznie dla nowo wstawianych przegrody typu ściana zewnętrzna pobierze wysokość z tego pola. WSPÓŁCZYNNIK NAGRZEWANIA f RH [W/m 2 ]- pole do edycji przez użytkownika, jeśli zaznaczymy wówczas do nowo wstawianych pomieszczeń program automatycznie przeniesie wartość do dodatków. Użytkownik może skorzystać z podpowiedzi odpalanej przyciskiem. WSPÓŁCZYNNIK OSŁONIĘCIAe- pole do edycji przez użytkownika, jeśli zaznaczymy wówczas do nowo wstawianych pomieszczeń program automatycznie przeniesie wartość do dodatków. Użytkownik może skorzystać z podpowiedzi odpalanej przyciskiem. WSPÓŁCZYNNIK POPRAWKOWY - pole do edycji przez użytkownika, jeśli zaznaczymy wówczas do nowo wstawianych pomieszczeń program automatycznie przeniesie wartość do dodatków. Użytkownik może skorzystać z podpowiedzi odpalanej przyciskiem. TYP WENTYLACJI- użytkownik wybiera jeden z typów wentylacji jaki ma mieć grupa do wyboru jest grawitacja, mechaniczna, nawiewna, wywiewna, z odzyskiem, jeśli zaznaczymy wówczas do nowo wstawianych pomieszczeń program automatycznie przeniesie wartość do strat przez przenikanie. KROTNOŚĆ WYMIAN n [1/h]- pole do edycji przez użytkownika, jeśli zaznaczymy wówczas do nowo wstawianych pomieszczeń program automatycznie przeniesie wartość do strat przez przenikanie. Użytkownik może skorzystać z podpowiedzi odpalanej przyciskiem. TEMPERATURA POWIETRZA WENTYLACYJNEGO u [ C]- pole do edycji przez użytkownika, do nowo wstawianych pomieszczeń program automatycznie przeniesie wartość do strat przez przenikanie, w przypadku kiedy będzie w nim zaznaczona wentylacja nawiewna lub mechaniczna. SPRAWNOŚĆ INSTALACJI ODZYSKU [%]- pole do edycji przez użytkownika, do nowo wstawianych pomieszczeń program automatycznie przeniesie wartość do strat przez przenikanie, w przypadku kiedy będzie w nim zaznaczona wentylacja z odzyskiem. 67

68 Opis obliczeń strat ciepła w pomieszczeniu SYSTEM WENTYLACJI funkcja ta przydatna jest dla osób, które chcą policzyć moc nagrzewnic, w polu Wybrane systemy wentylacji użytkownik wybiera stworzony przez siebie system dla danej grupy, na tej podstawie program sumuje strumienie powietrza i w oknie Zestawienie systemów i dla każdego systemu który ma wentylację mechaniczną można policzyć moc nagrzewnicy wstępnej i wtórnej. Rys 97. Okno zestawienie systemów wentylacji w projekcie KOLUMNA NAZWA SYSTEMU pole do edycji przez użytkownika, określamy w nim nazwę systemu wentylacji, KOLUMNA STRUMIEŃ POWIETRZA NAWIEWANEGO V naw [m 3 /h] pole wyliczane przez program automatycznie, KOLUMNA STRUMIEŃ POWIETRZA WYWIEWANEGO V wyw [m 3 /h] pole wyliczane przez program automatycznie, KOLUMNA STRUMIEŃ POWIETRZA WENTYLACJI GRAWITACYJNEJ V o [m 3 /h] pole wyliczane przez program automatycznie, KOLUMNA STRUMIEŃ POWIETRZA INFILTRUJĄCEGO V inf [m 3 /h] pole wyliczane przez program automatycznie, KOLUMNA SPRAWNOŚĆ SYSTEMU ODZYSKU [%] pole wyliczane przez program automatycznie, KOLUMNA DOBÓR NAGRZEWNICY [KW] pole wyliczane przez program automatycznie, przyciskiem otwierane jest nowe okno doboru nagrzewnic tylko w przypadki kiedy zdefiniowany jest strumień powietrza nawiewanego. 68

69 Opis obliczeń strat ciepła w pomieszczeniu Rys 98. Okno doboru nagrzewnic Opis okna właściwości pomieszczenia W oknie tym wpisujemy podstawowe dane o pomieszczeniu odnośnie przeznaczenie pomieszczenia, temperatury, nazwy, typ ogrzewanego czy nie, numeracji, geometrii, powierzchni i kubatury i przynależności do stref cieplnych. Rys 99. Okno właściwości pomieszczenia ogrzewanego NAZWA pole służące do ręcznego wpisywania nazwy pomieszczenia, program na podstawie wybranego przeznaczenia pomieszczenia wstawia domyślną wartość. W przypadku pobrania danych z ArCADia ARCH. program automatycznie przenosi nazwę wpisaną w architekturze. TYP użytkownik w polu wybiera jeden z dwóch wariantów typu pomieszczenia: 1. Ogrzewane, 2. Nieogrzewane. W przypadku wyboru pierwszego typu w oknie włącza się zakładki służące do definiowania start ciepła w pomieszczeniu. Wybór drugiego wariantu wyłącza zakładki strat ciepła, a użytkownik może jedynie zdefiniować albo współczynnik b u (dla normy PN EN 12831), albo temperaturę pomieszczenia nieogrzewanego (dla normy PN B 03406). PRZEZNACZENIE pole służące do wyboru przeznaczenia pomieszczenia na tej podstawie do programu zostanie dodana nazwa pomieszczenia i domyślna temperatura pomieszczenia. PRZEDROSTEK pole służące do wpisywania przedrostku przed numerem pomieszczenia, wartość ta wyświetlana będzie w drzewku struktury projektu i raportach.w przypadku pobrania danych z ArCADia ARCHITEKTURA program automatycznie przeniesie wpisaną w architekturze przedrostek do projektu. W pole to można wpisać dowolną liczbę, znak lub literę. NUMER - pole służące do wpisywania numeru pomieszczenia, wartość ta wyświetlana będzie w drzewku struktury projektu i raportach.wstawione nowe pomieszczenie otrzymuje automatycznie o jeden większy numer. Użytkownik może dowolnie zmieniać numerację. W przypadku pobrania danych z ArCADia ARCH. program automatycznie przeniesie wpisany w architekturze numer do projektu. W pole to można wpisać dowolną liczbę całkowitą. TEMPERATURA u lub t [ºC] pole służące do wpisywania temperatury wewnętrznej pomieszczenia, program wstawia domyślne wartości na podstawie wartości wybranych w przeznaczenia, użytkownik może dodatkowo skorzystać z podpowiedzi otwieranej przyciskiem.w przypadku pobrania danych z ArCADia ARCH. program automatycznie przeniesie wpisaną w architekturze temperatury do projektu. 69

70 Opis obliczeń strat ciepła w pomieszczeniu Rys 100. Podpowiedź temperatur pomieszczeń DŁUGOŚĆ L [m] pole służące do definiowania długości pomieszczenia na tej podstawie zostanie obliczona powierzchnia pomieszczenia. Wartość ta nie jest wymagana do uzupełnienia. SZEROKOŚĆW [m] pole służące do definiowania szerokości pomieszczenia na tej podstawie zostanie obliczona powierzchnia pomieszczenia. Wartość ta nie jest wymagana do uzupełnienia. POWIERZCHNIA POMIESZCZENIA A f [m 2 ] pole służące do wpisywani pola powierzchni pomieszczenia, w przypadku wpisania wartości w polach L i W program automatycznie wyliczy wartość. W przypadku pobrania danych z ArCADia ARCH. program automatycznie przeniesie wpisaną w architekturze powierzchnię pomieszczenia. Wartość ta wykorzystywana jest do sumowania powierzchni stref cieplnych, a także całkowitej powierzchni pomieszczeń o regulowanej temperaturze i powierzchni netto budynku. WYSOKOSĆ POMIESZCZENIA H [m] pole służące do wpisywania wysokości pomieszczenia, program dla nowo utworzonego pomieszczenia przenosi wartość wstawioną w oknie kondygnacji w polu wysokość kondygnacji. W przypadku pobrania danych z ArCADia ARCH. program automatycznie przeniesie wpisaną w architekturze wysokość pomieszczenia. Wartość ta wykorzystywana jest do obliczeń kubatury pomieszczenia V, a także domyślnie wstawiana do wysokości przegrody w tym pomieszczeniu. KUBATURA POMIESZCZENIA V [m 3 ] pole służące do wpisywania kubatury pomieszczenia. Program automatycznie wylicza tą wartość na podstawie powierzchni pomieszczenia A i jego wysokości H. W przypadku pobrania danych z ArCADia ARCH. program automatycznie przeniesie wpisaną w architekturze kubaturę pomieszczenia. Wartość ta wykorzystywana jest do obliczeń wentylacji pomieszczenia, a także do sumowania kubatury stref i budynku. STREFA CIEPLNA pole służące do ręcznego wyboru do jakiej strefy cieplnej ma należeć pomieszczenie. Użytkownik na etapie wstawiania pomieszczeń może przypisać je do danej strefy, może też zrobić to później w 70

71 Opis obliczeń strat ciepła w pomieszczeniu oknie strefy cieplne. W przypadku pobrania danych z ArCADia ARCH. program automatycznie przydzieli pomieszczenia do odpowiednich stref cieplnych na podstawie temperatury pomieszczenia. Rys 101. Okno właściwości pomieszczenia nieogrzewanego. Zdefiniowany wspólczynnik zmienjszenia temepratury. Rys 102. Okno właściwości pomieszczenia nieogrzewanego. Obliczenia wg PN-EN ISO Rys 103. Okno właściwości pomieszczenia nieogrzewanego. Zakładka Straty przez grunt. 71

72 Opis obliczeń strat ciepła w pomieszczeniu Rys 104. Okno właściwości pomieszczenia nieogrzewanego. Zakładka Straty na wentylację. Rys 105. Okno właściwości pomieszczenia nieogrzewanego. Zakładka Dodatki. NAZWA pole służące do ręcznego wpisywania nazwy pomieszczenia, program na podstawie wybranego przeznaczenia pomieszczenia wstawia domyślną wartość. W przypadku pobrania danych z ArCADia ARCH. program automatycznie przenosi nazwę wpisaną w architekturze. OGRZEWANE użytkownik w polu wybiera jeden z dwóch wariantów typu pomieszczenia: Tak -ogrzewane, Nie -nieogrzewane. W przypadku wyboru pierwszego typu w oknie włącza się zakładki służące do definiowania start ciepła w pomieszczeniu. Wybór drugiego wariantu wyłącza zakładki strat ciepła, a użytkownik może zdefiniować albo współczynnik b u (dla normy PN EN 12831) i temperaturę pomieszczenia nieogrzewanego (dla normy PN B 03406),albo wybrać dla Sposóby obliczeń pom. niogrzewanego normę wg PN-EN ISO i wprowdzić dane do tabeli PRZEZNACZENIE pole służące do wyboru przeznaczenia pomieszczenia na tej podstawie do programu zostanie dodana nazwa pomieszczenia i domyślna temperatura pomieszczenia. PRZEDROSTEK pole służące do wpisywania przedrostku przed numerem pomieszczenia, wartość ta wyświetlana będzie w drzewku struktury projektu i raportach.w przypadku pobrania danych z ArCADia ARCH. program automatycznie przeniesie wpisaną w architekturze przedrostek do projektu. W pole to można wpisać dowolną liczbę, znak lub literę. NUMER - pole służące do wpisywania numeru pomieszczenia, wartość ta wyświetlana będzie w drzewku struktury projektu i raportach.wstawione nowe pomieszczenie otrzymuje automatycznie o jeden większy numer. Użytkownik może dowolnie zmieniać numerację. W przypadku pobrania danych z ArCADia ARCH. program automatycznie przeniesie wpisany w architekturze numer do projektu. W pole to można wpisać dowolną liczbę całkowitą. WSPÓŁCZYNNIK ZMNIEJSZENIA TEMPERATURYb u (dla normy PN EN 12831) pole służące do wpisywania współczynnika zmniejszającego pomieszczenia nieogrzewanego, użytkownik może dodatkowo skorzystać z podpowiedzi otwieranej przyciskiem. 72

73 Opis obliczeń strat ciepła w pomieszczeniu Rys 106. Podpowiedź współczynnik zmniejszenia temperatury TEMPERATURA u [ºC] (dla normy PN B 03406) pole służące do wpisywania temperatury wewnętrznej pomieszczenia nieogrzewanego, program wstawia domyślne wartości na podstawie wartości wybranych w przeznaczenia, użytkownik może dodatkowo skorzystać z podpowiedzi otwieranej przyciskiem.w przypadku pobrania danych z ArCADia - ARCHITEKTURA program automatycznie przeniesie wpisaną w architekturzewartość temperatury do projektu. Rys 107. Podpowiedź temperatur pomieszczeń DŁUGOŚĆ L [m] pole służące do definiowania długości pomieszczenia na tej podstawie zostanie obliczona powierzchnia pomieszczenia. Wartość ta nie jest wymagana do uzupełnienia. 73

74 Opis obliczeń strat ciepła w pomieszczeniu SZEROKOŚĆW [m] pole służące do definiowania szerokości pomieszczenia na tej podstawie zostanie obliczona powierzchnia pomieszczenia. Wartość ta nie jest wymagana do uzupełnienia. POWIERZCHNIA POMIESZCZENIA A f [m 2 ] pole służące do wpisywani pola powierzchni pomieszczenia, w przypadku wpisania wartości w polach L i W program automatycznie wyliczy wartość. W przypadku pobrania danych z ArCADia-Architektura. program automatycznie przeniesie wpisaną w architekturze powierzchnię pomieszczenia. Wartość ta wykorzystywana jest do sumowania powierzchni stref cieplnych nieogrzewanych, a także całkowitej powierzchni netto budynku. WYSOKOSĆ POMIESZCZENIA H [m] pole służące do wpisywania wysokości pomieszczenia, program dla nowo utworzonego pomieszczenia przenosi wartość wstawioną w oknie kondygnacji w polu wysokość kondygnacji. W przypadku pobrania danych z ArCADia ARCH. program automatycznie przeniesie wpisaną w architekturze wysokość pomieszczenia. Wartość ta wykorzystywana jest do obliczeń kubatury pomieszczenia V. KUBATURA POMIESZCZENIA V [m 3 ] pole służące do wpisywania kubatury pomieszczenia. Program automatycznie wylicza tą wartość na podstawie powierzchni pomieszczenia A i jego wysokości H. W przypadku pobrania danych z ArCADia ARCH. program automatycznie przeniesie wpisaną w architekturze kubaturę pomieszczenia. Wartość ta wykorzystywana jest do obliczeń sumowania kubatury stref i budynku. STREFA CIEPLNA pole służące do ręcznego wyboru do jakiej strefy cieplnej ma należeć pomieszczenie. Użytkownik na etapie wstawiania pomieszczeń może przypisać je do danej strefy, może też zrobić to później w oknie strefy cieplne. W przypadku pobrania danych z ArCADia - ARCHITEKTURA program automatycznie przydzieli pomieszczenia do odpowiednich stref cieplnych na podstawie temperatury pomieszczenia Opis zakładek obliczeń strat cieplnychdla normy PN EN metoda uproszczona Metoda uproszczona normy PN EN przewiduje wymiarowanie przegród zewnętrznych po obrysie zewnętrznym, natomiast wewnętrznych w osi. Metoda ta może być stosowana do budynków mieszkalnych, w których krotność wymian powietrza przy różnicy ciśnienia między wnętrzem a otoczeniem budynku równej 50 Pa jest niższa niż 3 1/h. W metodzie tej do każdej dopisany jest współczynnik poprawkowy temperatury f k (zależny od kierunku strat ciepła). Straty przez grunt obliczane są wraz z stratami przez przenikanie. W metodzie tej mamy trzy zakładki: Zakładka Straty przez przenikanie, Zakładka Straty na wentylacje Zakładka Dodatki Zakładka straty przez przenikanie Zakładka ta służy do definiowania przegród wchodzących w skład pomieszczenia. W tabelce użytkownik wybiera rodzaj przegrody, orientacje, wymiary, współczynnik poprawkowy temperatury f k, sąsiada po drugiej stronie, współczynnik U, program na tej podstawie wylicza współczynnik strat przez przenikanie przegród sąsiadujących z obszarem zewnętrznym, z innymi wewnętrznymi pomieszczeniami ogrzewanymi, z pomieszczeniami nieogrzewanymi, przez grunt z poniższych wzorów: Dla przegród zewnętrznych wyliczane jest z wzoru H T,ie = A obl U f k Dla przegród sąsiadujących z pomieszczeniem nieogrzewanym z wzoru H T,iue = A obl U f k, Dla przegród sąsiadujących z pomieszczeniem ogrzewanym o temp. innej niż w pomieszczeniu z wzoru H T,ij = A obl U f k, Dla przegród typu podłoga na gruncie i ściana na gruncie H T,ig = A obl U f k Na tej podstawie wyliczane jest projektowana strata przez przenikanie 74

75 Opis obliczeń strat ciepła w pomieszczeniu T,i = (H T,ie + H T,iue + H T,ij + H T,ig ) ( int,i - e ) Rys 108. Zakładka straty przez przenikanie norma PN EN uproszczona Tabelka ta służy do zdefiniowania przegród wchodzących w skład pomieszczenia (na tej podstawie wyliczona będzie strata cieplna dla pomieszczenia). Po prawej stronie mamy przyciski, które umożliwiają nam: dodawanie nowych przegród do pomieszczeń, przycisk służący do dodawania do przegrody okien i drzwi (dodanie okien i drzwi tym sposobem spowoduje, że do obliczeń wzięta będzie powierzchnia pomniejszona o wstawione otwory), usuwania wstawionych w projekcie kondygnacji, grup, pomieszczeń przycisk służący do odłączania okien i drzwi od przegrody (wówczas wymiary tych otworów nie będą wpływały na pole powierzchni przegrody do, której były dołączone), kopiuj przegrodę wklej przegrodę kalkulator NAZWA PRZEGRODY użytkownik wybiera typ przegrody, która wcześniej została zdefiniowana (zakładka dane przegród). Przyciskiem kontybuacji otwiera listę dostępnych w danym projekcie przegród: Rys 109. Drzewko przegród w projekcie ILOŚĆ n [szt.] kolumna ta jest aktywna tylko dla przegród typu okna i drzwi służy do definiowania liczby przegród o podanych wymiarach. 75

76 Opis obliczeń strat ciepła w pomieszczeniu KIERUNEKO orientacja względem róży wiatrów (na tej podstawie do okien dodawane są odpowiednie mnożniki nasłonecznienia i zacienienia), dla pozostałych przegród wartość orientacyjna w celu zdefiniowania położenia. Rys 110. Wybór orientacji przegrody SZEROKOŚĆ W [m] długość przegrody informacja o całkowitej długości przegrody wzdłuż osi (w zależności od wybranej opcji wymiarowania długość tą podajemy konturem zew., wew. i środkiem ściany). W przypadku ściągnięcia informacji tej z ArCADia ARCH wartość wpisywana jest automatycznie. WYSOKOŚĆ H [m] wysokość przegrody informacja o całkowitej wysokości przegrody definiowana na podstawie wysokości pomieszczenia. W przypadku pobrania informacji z ArCADia ARCH wartość wpisywana jest automatycznie. POLE POWIERZCHNI PRZEGRODY A [m 2 ] pole powierzchni przegrody wartość wyliczana z W x H w przypadku okien, drzwi, wartość wyświetlana jest dla jednej sztuki. OBLICZENIOWE POLE POWIERZCHNI PRZEGRODY A obl [m 2 ] pole służące do podglądu rzeczywistej powierzchni przegrody przenoszonej do obliczeń. Program automatycznie odejmuje pola dodanych do tej przegrody drzwi i okien. WSPÓŁCZYNNIK POPRAWKOWY f k pole służące do definiowania współczynnika, program automatycznie wstawia wartość uzależnioną od typu przegrody, dodatkowo użytkownik może skorzystać z podpowiedzi wyświetlanej przyciskiem. Rys 111. Współczynnik poprawkowy temperatury 76

77 Opis obliczeń strat ciepła w pomieszczeniu WSPÓŁCZYNNIK PRZENIKANIAU[W/m 2 K] pole służące do definiowania współczynnika przenikania ciepła dla wybranej przegrody program automatycznie wpisuje wartość obliczoną w oknie definicje przegrody. POKÓJ/TEMP. [ºC] pole służące do wyboru temperatury lub pomieszczenia po drugiej stronie przegrody. Dla przegród zewnętrznych program automatycznie podaje temperaturę strefy klimatycznej, dla przegród mających po drugiej stronie pomieszczenie ogrzewane wybieramy z przycisku odpowiednie pomieszczenie, gdy na liście wybierzemy brak wówczas ręcznie możemy wstawić odpowiednią temperaturę (a współczynnik strat ciepła wyliczony dla tej przegrody dodawany jest do sumy współczynników od pomieszczeń wewnętrznych). W przypadku wybrania pomieszczenia z listy program automatycznie wstawia jego temperaturę (jaka kol wiek pomniejsza zmian temperatury w tym pomieszczeniu automatycznie jest przenoszona i obliczana). Rys 112. Drzewko wyboru sąsiadującego pomieszczenia WSPÓŁCZYNNIK PROJEKTOWANEJ STRATY CIEPŁA H T [W/K] pole służące do podglądu i edycji wyników dla danej przegrody. Wartość ta przekazywana jest dalej do wyników obliczeń. PROJEKTOWANA STRATA CIEPŁA PRZEZ PRZENIKANIE T [W] pole służące do podglądu i edycji wyników dla danej przegrody. Wartość ta służy jedynie do podglądu straty cieplnej z danej przegrody Zakładka straty przez wentylację Zakładka ta służy do definiowania strumienia powietrza wentylacyjnego i do wyliczenia współczynnika projektowanej wentylacyjnej straty ciepła wyliczanej z wzoru: H V,i = 0,34 n min V i Rys 113. Zakładka straty na wentylację dla normy PN EN uproszczonej TYP WENTYLACJI lista, zawierająca różne typy wentylacji w pomieszczeniu. KROTNOŚĆ WYMIAN n[1/h] pole służące definiowania krotności wymian powietrza w pomieszczeniu. Użytkownik może wstawić własną wartość lub skorzystać z podpowiedzi włączanej przyciskiem. 77

78 Opis obliczeń strat ciepła w pomieszczeniu Rys 114. Podpowiedź- Krotność wymian n min MINIMALNY STRUMIEŃ POWIETRZA WENTYLACYJNEGO V min [m 3 /h] pole służące definiowania minimalnego strumienia wentylacyjnego, domyślnie obliczanego na podstawie krotności wymian n i kubatury pomieszczenia. Rys 115. Kalkulator Rys 116. Kalkulator - obliczenia powierzchni 78

79 Opis obliczeń strat ciepła w pomieszczeniu Rys 117. Kalkulator - obliczenia kubatur obliczenia powierzchni obliczenia kubatur Zakładka Dodatki Zakładka ta służy do definiowania dodatkowych parametrów niezbędnych do obliczenia straty cieplnej w pomieszczeniu. Użytkownik wpisuje tu współczynnik osłabienia nocnego i współczynnik poprawkowy wewnętrznej projektowanej temperatury. Rys 118. Zakładka Dodatki WSPÓŁCZYNNIK NAGRZEWANIA f RH [W/m 2 ] pole służące definiowania współczynnika nagrzewania, wartość można wpisać ręcznie lub skorzystać z podpowiedzi włączanej przyciskiem. Rys 119. Podpowiedź współczynnik f RH dla osłabienia nocnego max. 12h 79

80 Opis obliczeń strat ciepła w pomieszczeniu Rys 120. Podpowiedź współczynnik f RH dla osłabienia nocnego max. 8h POPRAWKOWY WSPÓŁCZYNNIK TEMPERATURY f,i pole służące definiowania współczynnika poprawkowego temperatury, wartość można wpisać ręcznie lub skorzystać z podpowiedzi włączanej przyciskiem. Rys 121. Podpowiedź poprawkowy współczynnik temperatury Opis okna wyników obliczeń dla normy PN EN metoda uproszczona Okno to służy do podglądu wyników obliczeń poszczególnych współczynników strat ciepła jak i projektowanych strat ciepła od ogrzewania, wentylacji i nadwyżki mocy cieplnej. Rys 122. Wyniki obliczeń H T,ie [W/K] współczynnik strat ciepła przez przenikanie z przestrzeni ogrzewanej do otoczenia przez obudowę budynku, wartość domyślnie obliczana z zakładki Straty przez przenikanie jest to suma wartości z kolumny (z tabelki z zakładki Straty przez przenikanie ) H T dla wszystkich przegród zewnętrznych (ścian zew., okien zew., drzwi zew., dachów, stropodachów, stropów nad przejazdem), wyliczany z wzoru: H T,ie = A obl U f k H T,iue [W/K] współczynnik strat ciepła przez przenikanie z przestrzeni ogrzewanej do otoczenia przez pomieszczenia nieogrzewane, wartość domyślnie obliczana z zakładki Straty przez przenikanie jest to suma wartości z kolumny (z tabelki z zakładki Straty przez przenikanie ) H T dla wszystkich przegród mających za sąsiada pomieszczenie nieogrzewane (ścian wew., okienwew., drzwiwew., stropówwew.), wyliczany z wzoru:h T,iue = A obl U f k 80

81 Opis obliczeń strat ciepła w pomieszczeniu H T,ij [W/K] współczynnik strat ciepła przez przenikanie z przestrzeni ogrzewanej do sąsiedniej przestrzeni, wartość domyślnie obliczana z zakładki Straty przez przenikanie jest to suma wartości z kolumny (z tabelki z zakładki Straty przez przenikanie ) H T dla wszystkich przegród mających za sąsiada pomieszczenie o innej temperaturze niż obliczane (ścian wew., okienwew., drzwiwew., stropówwew.), wyliczany z wzoru:h T,ij = A obl U f k H T,ig [W/K] współczynnik strat ciepła przez przenikanie z przestrzeni ogrzewanej do gruntu, wartość domyślnie obliczana z zakładki Straty przez przenikanie jest to suma wartości z kolumny (z tabelki z zakładki Straty przez przenikanie ) H T dla wszystkich przegród typu ściana na gruncie i podłoga na gruncie, wyliczany z wzoru:h T,ig = A obl U f k H V,i [W/K] współczynnik projektowanej wentylacyjnej straty ciepła, wartość wyliczana z wzoru: H V,i = 0,34 V * i T,i [W] projektowana strata ciepła ogrzewanej przestrzeni przez przenikanie, wartość wyliczana z wzoru: T,i = (H T,ie + H T,iue + H T,ij + H T,ig ) ( int,i - e) V,i [W] projektowana wentylacyjna strata ciepła, wartość wyliczana z wzoru: V,i = H V,i ( int,i - e) RH,i [W] nadwyżka mocy cieplnej, wartość wyliczana z wzoru: RH,i = A f RH, HL,i [W] projektowane obciążenie cieplne, wartość wyliczana z wzoru: HL,i = i,i + RH,i HL,A [W] projektowane obciążenie cieplne na m 2, wartość wyliczana z wzoru: HL,A = HL,i / A HL,V [W] projektowane obciążenie cieplne na m 3, wartość wyliczana z wzoru: HL,V = HL,i / V i i,i [W] całkowita projektowana strata ciepła ogrzewanej, wartość wyliczana z wzoru : i,i = ( T,i + V,i ) f Δ,i Opis zakładek obliczeń strat cieplnychdla normy PN- EN metoda szczegółowa Zakładka straty przez przenikanie Zakładka ta służy do definiowania przegród wchodzących w skład pomieszczenia. W tabelce użytkownik wybiera rodzaj przegrody, orientacje, wymiary, mostek cieplny, sąsiada po drugiej stronie, współczynnik U, program na tej podstawie wylicza współczynnik strat przez przenikanie przegród sąsiadujących z obszarem zewnętrznym, z innymi wewnętrznymi pomieszczeniami ogrzewanymi, z pomieszczeniami nieogrzewanymi, przez grunt z poniższych wzorów: Dla przegród zewnętrznych wyliczane jest z wzoru: H T,ie = A obl U e k + k L k Dla przegród sąsiadujących z pomieszczeniem nieogrzewanym z wzoru H T,iue = A obl U b u + k L k b u Dla przegród sąsiadujących z pomieszczeniem ogrzewanym o temp. innej niż w pomieszczeniu z wzoru: H T,ij = A obl U ( int,i - pp )/( int,i - e ) Dla przegród typu podłoga na gruncie i ściana na gruncie H T,ig = f g1 f g2 ( Ak* U equiv ) Gw Na tej podstawie wyliczane jest projektowana strata przez przenikanie 81

82 Opis obliczeń strat ciepła w pomieszczeniu T,i = (H T,ie + H T,iue + H T,ij + H T,ig ) ( int,i - e) Rys 123. Zakładka straty przez przenikanie norma PN EN szczegółowa Zakładka ta służy do zdefiniowania przegród wchodzących w skład pomieszczenia (na tej podstawie wyliczona będzie strata cieplna dla pomieszczenia). Po prawej stronie mamy przyciski, które umożliwiają nam: dodawanie nowych przegród do pomieszczeń, dodawanie do przegrody okien i drzwi (dodanie okien i drzwi tym sposobem spowoduje, że do obliczeń wzięta będzie powierzchnia pomniejszona o wstawione otwory), przycisk służący do odłączania okien i drzwi od przegrody (wówczas wymiary tych otworów nie będą wpływały na pole powierzchni przegrody do, której były dołączone), usuwania wstawionych w projekcie kondygnacji, grup, pomieszczeń kopiuj przegrodę wklej przegrodę kalkulator NAZWA PRZEGRODY użytkownik wybiera typ przegrody, która wcześniej została zdefiniowana (zakładka dane przegród). Ikonką otwiera listę dostępnych w projekcie przegród Rys 124. Drzewko przegród w projekcie ILOŚĆ n [szt.] kolumna ta jest aktywna tylko dla przegród typu okna i drzwi służy do definiowania liczby przegród o podanych wymiarach. 82

83 Opis obliczeń strat ciepła w pomieszczeniu KIERUNEKO orientacja względem róży wiatrów (na tej podstawie do okien dodawane są odpowiednie mnożniki nasłonecznienia i zacienienia), dla pozostałych przegród wartość orientacyjna w celu zdefiniowania położenia. Rys 125. Wybór orientacji przegrody SZEROKOŚĆ W [m] długość przegrody informacja o całkowitej długości przegrody wzdłuż osi (w zależności od wybranej opcji wymiarowania długość tą podajemy konturem zew., wew. i środkiem ściany). W przypadku ściągnięcia informacji tej z ArCADia ARCH wartość wpisywana jest automatycznie. WYSOKOŚĆ H [m] wysokość przegrody informacja o całkowitej wysokości przegrody definiowana na podstawie wysokości pomieszczenia. W przypadku pobrania informacji z ArCADia ARCH wartość wpisywana jest automatycznie. POLE POWIERZCHNI PRZEGRODY A [m 2 ] pole powierzchni przegrody wartość wyliczana z W x H w przypadku okien, drzwi, wartość wyświetlana jest dla jednej sztuki. OBLICZENIOWE POLE POWIERZCHNI PRZEGRODY A obl [m 2 ] pole służące do podglądu rzeczywistej powierzchni przegrody przenoszonej do obliczeń. Program automatycznie odejmuje pola dodanych do tej przegrody drzwi i okien. DODATEK NA MOSTKI CIEPLNE K l K pole służące do definiowania współczynnika, dodatkowo użytkownik może skorzystać z podpowiedzi wyświetlanej przyciskiem. Kolumna ta jest widoczna wówczas, gdy w oknie wybór obliczeń zostanie wybrana metoda obliczeń mostków cieplnych wg PN EN ISO Rys 126. Mostki cieplne W oknie tym użytkownik może zdefiniować mostki cieplne z bazy zgodnej z normą PN EN ISO lub z katalogu mostków cieplnych wydawnictwa ITB. Po prawej stronie ma podgląd wstawionego mostka, a także ikonki służące do edycji listy mostków. dodawanie nowych typów mostków, usuwanie mostków cieplnch, przesuwanie mostka do góry, 83

84 Opis obliczeń strat ciepła w pomieszczeniu Przesuwanie mostka do dołu, kalkulator KOD - pole służące do podglądu kodu mostka cieplnego, wartość ta pokazywana jest w raportach RTF. TYP MOSTKA pole służące do zdefiniowania typu mostka, użytkownik może wpisać własny model lub skorzystać z podpowiedzi uruchamianej przyciskiem. Rys 127. Podpowiedź PN EN ISO Połączenia dachu z ścianą zewnętrzną Rys 128. Podpowiedź PN EN ISO Połączenia płyty balkonowej z ścianą zewnętrzną 84

85 Opis obliczeń strat ciepła w pomieszczeniu Rys 129. Podpowiedź PN EN ISO Naroże ściany zewnętrznej Rys 130. Podpowiedź PN EN ISO Połączenie stropu ze ścianą zewnętrzną Rys 131. Podpowiedź PN EN ISO Połączenie ściany zewnętrznej z wewnętrzną 85

86 Opis obliczeń strat ciepła w pomieszczeniu Rys 132. Podpowiedź PN EN ISO Połączenie ściany zewnętrznej z słupem Rys 133. Podpowiedź PN EN ISO Otwory okienne i drzwiowe z ościeżnicą zewnętrzną Rys 134. Podpowiedź PN EN ISO Otwory okienne i drzwiowe z ościeżnicą w środku 86

87 Opis obliczeń strat ciepła w pomieszczeniu Rys 135. Podpowiedź PN EN ISO Otwory okienne i drzwiowe z ościeżnicą wewnętrzną Rys 136. Podpowiedź ITB Ościeże boczne Rys 137. Podpowiedź ITB Nadproża okienne 87

88 Opis obliczeń strat ciepła w pomieszczeniu Rys 138. Podpowiedź ITB Podokienniki] Rys 139. [Rys nr Podpowiedź ITB Płyty balkonowe Rys 140. Podpowiedź ITB Wieniec SYMBOL pole służące do podglądu symbolu mostka cieplnego z normy lub z katalogu mostków. 88

89 Opis obliczeń strat ciepła w pomieszczeniu WSPÓŁCZYNNIK PRZENIKANIA CIEPŁA LINIOWEGO MOSTKA CIEPLNEGO K [W/m K] pole służące do wstawiania liniowego współczynnika mostka cieplnego, użytkownik może ręcznie wstawić wartość lub skorzystać z wartości domyślnej proponowanej przez program. DŁUGOŚĆ LINIOWEGO MOSTKA CIEPLNEGOl K [m] pole służące do wstawiania długości liniowego mostka cieplnego. WSPÓŁCZYNNIK PRZENIKANIAU[W/m2 K] pole służące do definiowania współczynnika przenikania ciepła dla wybranej przegrody program automatycznie wpisuje wartość obliczoną w oknie definicje przegrody. POKÓJ/TEMPERATURA [ºC] pole służące do wyboru temperatury lub pomieszczenia po drugiej stronie przegrody. Dla przegród zewnętrznych program automatycznie podaje temperaturę strefy klimatycznej, dla przegród mających po drugiej stronie pomieszczenie ogrzewane wybieramy z przycisku odpowiednie pomieszczenie, gdy na liście wybierzemy brak wówczas ręcznie możemy wstawić odpowiednią temperaturę (a współczynnik strat ciepła wyliczony dla tej przegrody dodawany jest do sumy współczynników od pomieszczeń wewnętrznych). W przypadku wybrania pomieszczenia z listy program automatycznie wstawia jego temperaturę (jaka kol wiek pomniejsza zmian temperatury w tym pomieszczeniu automatycznie jest przenoszona i obliczana). Dla pomieszczeń nieogrzewanych pokazywany jest współczynnik b u, który pobierany jest z sąsiadującego pomieszczenia. Rys 141. Drzewko wyboru sąsiadującego pomieszczenia WSPÓŁCZYNNIK PROJEKTOWANEJ STRATY CIEPŁA H T [W/K] pole służące do podglądu i edycji wyników dla danej przegrody. Wartość ta przekazywana jest dalej do wyników obliczeń. PROJEKTOWANA STRATA CIEPŁA PRZEZ PRZENIKANIE T [W] pole służące do podglądu i edycji wyników dla danej przegrody. Wartość ta służy jedynie do podglądu straty cieplnej z danej przegrody Zakładka Straty przez grunt Dla normy PN EN użytkownik może wykonać obliczenia dwoma normami gruntowymi. Metoda uproszczoną wg normy PN EN lub szczegółową wg normy PN EN ISO W przypadku dodania nowej przegrody program automatycznie wstawia w kolumnę A k wartość z pola powierzchnia pomieszczenia. W oknie tym użytkownik dodaje przegrody typu podłoga na gruncie lub ściana na gruncie. W przypadku pobrania danych z ArCADia - ARCHITEKTURA. Przegrody i parametry wstawiane są automatycznie. Wartości wyliczane są z wzoru: H T,ig = f g1 f g2 ( A k * U equiv ) G w 89

90 Opis obliczeń strat ciepła w pomieszczeniu dodawanie nowych przegród, Rys 142. Zakładka straty przez grunt norma PN EN usuwanie przegród, kopiuj przegrodę wklej przegrodę kalkulator Lp. pole pokazujące kolejna liczbę porządkową, PRZEGRODA użytkownik wybiera typ przegrody, która wcześniej została zdefiniowana (zakładka dane przegród). Ikonką otwiera listę dostępnych w projekcie przegród(do wyboru mamy przegrody typu podłoga na gruncie i ściana na gruncie). Rys 143. Drzewko przegród podłoga i ściana na gruncie w projekcie OBWÓD PODŁOGI PO OBRYSIE ZEWNĘTRZNYM P [m] pole służące do wstawiania obwodu podłogi na gruncie, użytkownik może stawić własna wartość lub skorzystać z wartości wstawionej w oknie definicja przegrody/zakładka parametrydodatkowe. CAŁKOWITA POWIERZCHNIA PRZEGRODY A g [m 2 ]- pole służące do wstawiania całkowitego pola powierzchni przegrody (w całym budynku), użytkownik może stawić własna wartość lub skorzystać z wartości wstawionej w oknie definicja przegrody/zakładka parametrydodatkowe. WSPÓŁCZYNNIK CHARAKTERSTYCZNY PODŁOGI B [m] pole służące do wstawiania współczynnika charakterystycznego, wstawionej w oknie definicja przegrody/zakładka parametrydodatkowe. ZAGŁĘBIENIE Z [m] pole służące do wpisywania zagłębienia podłogi lub ściany na gruncie, wartość wstawiana domyślnie na podstawie danych z okna definicja przegrody/zakładka parametrydodatkowe. 90

91 Opis obliczeń strat ciepła w pomieszczeniu WSPÓŁCZYNNIK PRZENIKANIA WARTSW PODŁOGI/ŚCIANY NA GRUNCIE U k [W/m 2 K]-pole służące do definiowania współczynnika przenikania warstw przegrody, na tej podstawie z tabeli pomocniczych zostanie dobrany współczynnik U equiv,bw lubu equiv,bf. Wartość domyślnie wstawiana jest z okna definicja przegrody/zakładka parametrydodatkowe. RÓWNOWAŻNY WSPÓŁCZYNNIK PRZENIKANIA U equiv [W/m 2 K] pole służące do podglądu wartości wstawianej na podstawie parametrów B, Z i U k z niżej pokazanych tabel: POWIERZCHNIA PRZEGRODY STYKAJACEJ SIĘ Z GRUNTEMA k [m 2 ] pole służące do definiowania wartości pola powierzchni przegrody w pomieszczeniu. Program domyślnie wstawia wartość z powierzchni pomieszczenia. U equiv A k [W/K] pole służące do podglądu i modyfikacji wyniku obliczeń dla podłogi na gruncie dana ta zostanie przekazana do dalszych obliczeń. WSPÓŁCZYNNIK KOREKCYJNY f g1 pole służące do definiowania współczynnika korekcyjnego uwzględniającego wpływ rocznych wahań temperatury zewnętrznej. Program domyślnie przyjmuje wartość 1,45. WSPÓŁCZYNNIK KOREKCYJNY f g2 pole służące do definiowania współczynnika redukcji temperatury uwzględniającego różnicę między średnią roczną temperaturą zewnętrzną i projektowaną temperaturą zewnętrzną. Program domyślnie przyjmuje wartość obliczona z wzoru: f g2 = ( int,i - m,e )/ ( int,i - e) WSPÓŁCZYNNIK KOREKCYJNY G w pole służące do definiowania współczynnika uwzględniającego wpływ wody gruntowej a poziomem podłogi.program domyślnie przyjmuje wartość 1, Zakładka straty przez wentylacje Zakładka ta służy do definiowania strumienia powietrza wentylacyjnego i do wyliczenia współczynnika projektowanej wentylacyjnej straty ciepła wyliczanej z wzoru: H V,i = 0,34 V* i Rys 144. Zakładka straty na wentylację dla normy PN EN wentylacja grawitacyjna TYP WENTYLACJI pole służące do wybory jednego z trzech typów wentylacji: 1.grawitacyjna, 2.mechaniczna, 3.z odzyskiem, 4.mechaniczna nawiewna, 5.4.mechaniczna wywiewna, 6. brak. W zależności od wybranej wartości użytkownik zobaczy jedno z 6. okien. KROTNOŚĆ WYMIAN n[1/h] pole służące definiowania krotności wymian powietrza w pomieszczeniu. Użytkownik może wstawić własną wartość lub skorzystać z podpowiedzi włączanej przyciskiem. 91

92 Opis obliczeń strat ciepła w pomieszczeniu Rys 145. Podpowiedź krotność wymian MIN. STRUMIEN POWIETRZA V min [m 3 /h] pole służące definiowania strumienia powietrza ze względów higienicznych. Program wstawia domyślnie wartość wyliczona z wzoru: V * min,i= n min V i STRUMIEN POWIETRZA INFILTRACYJNEGO V inf [m 3 /h] pole służące definiowania strumienia powietrza przedostającego się przez obudowę budynku infiltracją. Program wstawia domyślnie wartość wyliczona z wzoru: V * inf,i = 2 n 50 e i i V i Rys 146. Zakładka straty na wentylację dla normy PN EN wentylacja mechaniczna, obliczenia na podstawie krotności wymian Rys 147. Zakładka straty na wentylację dla normy PN EN wentylacja mechaniczna, obliczenia na podstawie normy PN-B/B-03430/AZ3:

93 Opis obliczeń strat ciepła w pomieszczeniu Rys 148. Zakładka straty na wentylację dla normy PN EN z odzyskiem, obliczenia na podstawie krotności wymian Rys 149. Zakładka straty na wentylację dla normy PN EN z odzyskiem, obliczenia na podstawie normy PN-B/B-03430/AZ3:2000 Rys 150. Zakładka straty na wentylację mechaniczna nawiewną dla normy PN EN 12831, obliczenia na podstawie krotności wymian Rys 151. Zakładka straty na wentylację mechaniczna nawiewną dla normy PN EN 12831, obliczenia na podstawie normy PN-B/B-03430/AZ3:

94 Opis obliczeń strat ciepła w pomieszczeniu Rys 152. Zakładka straty na wentylację mechaniczna wywiewną dla normy PN EN 12831, obliczenia na podstawie krotności wymian Rys 153. Zakładka Straty na wentylację mechaniczna wywiewną dla normy PN EN 12831, obliczenia na podstawie normy PN-B/B-03430/AZ3:2000 Rys 154. Zakładka Straty na wentylację: Brak wentylacji TYP WENTYLACJI pole służące do wybory jednego z trzech typów wentylacji: 1.grawitacyjna, 2.mechaniczna, 3.z odzyskiem, 4. W zależności od wybranej wartości użytkownik zobaczy jedno z trzech okien. RODZAJ OBLICZEŃ pole służące do wyboru jednego z dwóch sposobów obliczeń strumienia wentylacyjnego: 1.krotność wymian, 2.typ urządzeń sanitarnych. KROTNOŚĆ WYMIAN n[1/h] pole służące definiowania krotności wymian powietrza w pomieszczeniu. Użytkownik może wstawić własną wartość lub skorzystać z podpowiedzi włączanej przyciskiem. 94

95 Opis obliczeń strat ciepła w pomieszczeniu Rys 155. Podpowiedź krotność wymian STRUMIEN POWIETRZA WYWIEWANEGO V ex [m 3 /h] pole służące definiowania strumienia powietrza wywiewanego z pomieszczenia. W przypadku kiedy nie ma w pomieszczeniu instalacji wentylacyjnej wywiewnej wstawiamy do strumienia wywiewanego wartość 0. Program wstawia domyślnie wartość wyliczona z wzoru: V ex = n V i STRUMIEN POWIETRZA NAWIEWANEGO V su [m 3 /h] pole służące definiowania strumienia powietrza nawiewanego do pomieszczenia. W przypadku kiedy nie ma w pomieszczeniu instalacji wentylacyjnej nawiewnej wstawiamy do strumienia nawiewanego wartość 0. Program wstawia domyślnie wartość wyliczona z wzoru: V su = n V i TEMPERATURA POWIETRZA WENTYLACYJNEGO su [ C] pole służące definiowania temperatury powietrza nawiewanego do pomieszczenia. Program domyślnie wstawia wartość z strefy klimatycznej. Wartość ta potrzebna jest do obliczenia współczynnik redukcji temperatury f V,i. W przypadku wentylacji z odzyskiem temperatura powietrza wyliczana jest na podstawie sprawności odzysku ciepła η. SPRAWNOŚĆ ODZYSKU CIEPŁA [%] pole służące definiowania sprawności odzysku ciepła występuje tylko w wariancie z odzyskiem ciepła, na podstawie tej wartości i temperatury zewnętrznej wyliczana jest temperatura nawiewu. Rys 156. Zakładka straty na wentylację dla normy PN EN wentylacja mechaniczna, obliczenia na podstawie typu urządzenia sanitarnego 95

96 Opis obliczeń strat ciepła w pomieszczeniu Rys 157. Zakładka straty na wentylację dla normy PN EN z odzyskiem, obliczenia na podstawie typu urządzenia sanitarnego dodawanie nowych pozycji, usuwanie pozycji, TYP WENTYLACJI pole służące do wybory jednego z trzech typów wentylacji: 1.grawitacyjna, 2.mechaniczna, 3.z odzyskiem. W zależności od wybranej wartości użytkownik zobaczy jedno z trzech okien. RODZAJ OBLICZEŃ pole służące do wyboru jednego z dwóch sposobów obliczeń strumienia wentylacyjnego: 1.krotność wymian, 2.typ urządzeń sanitarnych. TEMPERATURA POWIETRZA WENTYLACYJNEGO su [ C] pole służące definiowania temperatury powietrza nawiewanego do pomieszczenia. Program domyślnie wstawia wartość z strefy klimatycznej. Wartość ta potrzebna jest do obliczenia współczynnik redukcji temperatury f V,i.W przypadku wentylacji z odzyskiem temperatura powietrza wyliczana jest na podstawie sprawności odzysku ciepła η. SPRAWNOŚĆ ODZYSKU CIEPŁA [%] pole służące definiowania sprawności odzysku ciepła występuje tylko w wariancie z odzyskiem ciepła, na podstawie tej wartości i temperatury zewnętrznej wyliczana jest temperatura nawiewu. URZĄDZENIA/AKTYWNOŚĆ pole służące do wyboru typu urządzenia lub aktywności na tej podstawie zostanie dodana odpowiednia wartość strumienia powietrza. Rys 158. Lista typów urządzeń sanitarnych i aktywności ILOŚĆ [szt.] pole służące do definiowania ilości urządzeń lub osób w pomieszczeniu. STRUMIEN POWIETRZA NAWIEWANEGO V su [m 3 /h] pole służące definiowania strumienia powietrza nawiewanego do pomieszczenia. Program wstawia domyślnie wartość na podstawie poniższej tabeli. Typ urządzenia/aktywność osób V * EX [m3/h] V * SU [m3/h] Pisuar 25 0 Ubikacja 50 0 Kuchenkę elektryczną 30 0 Kuchenka gazowa 70 0 Kuchenka węglowa 70 0 Prysznic Os. w pom. klimatyzowanym bez palenia Os. w pom. klimatyzowanym z paleniam Os. w pom. normalnym bez palenia Os. w pom. normalnym z paleniam Tab 1. Tabela urządzeń i aktywności osób STRUMIEN POWIETRZA WYWIEWANEGO V ex [m 3 /h] pole służące definiowania strumienia powietrza wywiewanego z pomieszczenia. Program wstawia domyślnie wartość na podstawie powyższej tabeli. 96

97 Opis obliczeń strat ciepła w pomieszczeniu CAŁKOWITY STRUMIEN POWIETRZA NAWIEWANEGO V csu [m 3 /h] pole służące definiowania strumienia powietrza nawiewanego do pomieszczenia. W przypadku kiedy nie ma w pomieszczeniu instalacji wentylacyjnej nawiewnej wstawiamy do strumienia nawiewanego wartość 0. Program wstawia domyślnie wartość z sumy kolumny V csu. CAŁKOWITY STRUMIEN POWIETRZA WYWIEWANEGO V cex [m 3 /h] pole służące definiowania strumienia powietrza wywiewanego z pomieszczenia. W przypadku kiedy nie ma w pomieszczeniu instalacji wentylacyjnej wywiewnej wstawiamy do strumienia wywiewanego wartość 0. Program wstawia domyślnie wartość z sumy kolumny V cex Zakładka dodatki Rys 159. Zakładka dodatki dla normy PN EN WSPÓŁCZYNNIK NAGRZEWANIA f RH [W/m 2 ] pole służące definiowania współczynnika nagrzewania, wartość można wpisać ręcznie lub skorzystać z podpowiedzi włączanej przyciskiem. Rys 160. Podpowiedź współczynnik f RH dla osłabienia nocnego max. 12h Rys 161. Podpowiedź współczynnik f RH dla osłabienia nocnego max. 8h WSPÓŁCZYNNIK OSŁONIĘCIA e pole służące definiowania współczynnika osłonięcia, wartość można wpisać ręcznie lub skorzystać z podpowiedzi włączanej przyciskiem. Wartość ta jest używana przy obliczaniu strumienia powietrza infiltracyjnego. WSPÓŁCZYNNIK POPRAWKOWY pole służące definiowania współczynnika poprawkowego uwzględniającego wzrost prędkości wiatru w zależności od wysokości położenia przestrzeni ogrzewanej ponad 97

98 Opis obliczeń strat ciepła w pomieszczeniu poziomem terenu, wartość można wpisać ręcznie lub skorzystać z podpowiedzi włączanej przyciskiem. Wartość ta jest używana przy obliczaniu strumienia powietrza infiltracyjnego Opis okna wyników obliczeń dla normy PN- EN metoda szczegółowa Okno to służy do podglądu wyników obliczeń poszczególnych współczynników strat ciepła jak i projektowanych strat ciepła od ogrzewania, wentylacji i nadwyżki mocy cieplnej. Rys 162. Wyniki obliczeń H T,ie [W/K] współczynnik strat ciepła przez przenikanie z przestrzeni ogrzewanej do otoczenia przez obudowę budynku, wartość domyślnie obliczana z zakładki Straty przez przenikanie jest to suma wartości z kolumny (z tabelki z zakładki Straty przez przenikanie ) H T dla wszystkich przegród zewnętrznych (ścianzew., okienzew., drzwizew., dachów, stropodachów, stropów nad przejazdem) wyliczany z wzoru: H T,ie = A obl U e k + k L k H T,iue [W/K] współczynnik strat ciepła przez przenikanie z przestrzeni ogrzewanej do otoczenia przez pomieszczenia nieogrzewane, wartość domyślnie obliczana z zakładki Straty przez przenikanie jest to suma wartości z kolumny (z tabelki z zakładki Straty przez przenikanie ) H T dla wszystkich przegród mających za sąsiada pomieszczenie nieogrzewane (ścian wew., okienwew., drzwiwew., stropówwew.) wyliczany z wzoru: H T,iue = A obl U b u + k L k b u H T,ij [W/K] współczynnik strat ciepła przez przenikanie z przestrzeni ogrzewanej do sąsiedniej przestrzeni, wartość domyślnie obliczana z zakładki Straty przez przenikanie jest to suma wartości z kolumny (z tabeli z zakładki Straty przez przenikanie ) H T dla wszystkich przegród mających za sąsiada pomieszczenie o innej temperaturze niż obliczane (ścian wew., okienwew., drzwiwew., stropówwew.)wyliczany z wzoru:h T,ij = A obl U ( int,i - pp )/( int,i - e ) H T,ig [W/K] współczynnik strat ciepła przez przenikanie z przestrzeni ogrzewanej do gruntu, wartość domyślnie obliczana z wzoru: H T,ig = f g1 f g2 ( Ak* U equiv ) G w H V,i [W/K] współczynnik projektowanej wentylacyjnej straty ciepła, wartość wyliczana z wzoru: H V,i = 0,34 V * i T,i [W] projektowana strata ciepła ogrzewanej przestrzeni przez przenikanie, wartość wyliczana z wzoru: T,i = (H T,ie + H T,iue + H T,ij + H T,ig ) ( int,i - e) V,i projektowana wentylacyjna strata ciepła, wartość wyliczana z wzoru: V,i = H V,i ( int,i - e) RH,i nadwyżka mocy cieplnej, wartość wyliczana z wzoru: RH,i = A f RH HL,i projektowane obciążenie cieplne, wartość wyliczana z wzoru: HL,i = T,i + V,i + RH,i 98

99 Opis obliczeń strat ciepła w pomieszczeniu HL,A projektowane obciążenie cieplne na m2, wartość wyliczana z wzoru: HL,A = HL,i / A HL,V projektowane obciążenie cieplne na m3, wartość wyliczana z wzoru: HL,V = HL,i / V i 99

100 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na ciepło na cele ogrzewania i wentylacji 7 OPIS OBLICZEŃ SEZONOWEGO ZAPOTRZEBOWANIA NA CIEPŁO NA CELE OGRZEWANIA I WENTYLACJI 100

101 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na ciepło na cele ogrzewania i wentylacji 7.1 OPIS OKNA STREFY CIEPLNE Okno to służy do obliczeń sezonowego zapotrzebowania na ciepło budynku. Dane te potrzebne są do obliczeń świadectwa charakterystyki energetycznej budynku, audytu energetycznego oraz aby oszacować roczne zużycie ciepła przez budynek. Program pozwala na obliczenia normami PN EN ISO 13790, PN EN 832, PN B metodą uproszczoną i szczegółową. Użytkownik musi tylko zdefiniować, które pomieszczenie należy do jakiej strefy, a program na tej podstawie do każdej strefy przypisze przegrody sąsiadujące z obszarem zewnętrzne, z strefami nieogrzewanymi, z pozostałymi strefami ogrzewanymi, pomijając przegrody, które po obu stronach mają pomieszczenie z tej samej strefy. Program pozwala na zdefiniowanie dowolnej ilości stref (wyjątkiem jest metoda uproszczona w normie PN B 02025). Okno stref cieplnych budynku składa się z czterech części: Drzewka stref cieplnych, Okna właściwości pomieszczenia, Zakładek obliczeń strat i zysków cieplnych, Panelu wyników obliczeń Rys 163. Okno Strefy cieplne Drzewko stref cieplnych Drzewko pozwala na dowolne dodawanie pomieszczeń do stworzonych stref cieplnych budynku. Użytkownik poprzez zaznaczanie, a następnie przesuwanie strefy może dowolnie zmieniać przynależność do strefy wybranego pomieszczenia. W przypadku pobrania danych z ArCADia ARCH. drzewko wypełniane jest automatycznie z podziałem na strefy. Zaznaczenie strefy przenosi nas do okna jego parametrów, które wyświetlają się po prawej stronie. Program umożliwia automatyczne przydzielenie pomieszczeń do stref (polega to na tym, że program tworzy grupy stref na podstawie największej wartości temperatury, a następnie tworzy 101

102 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na ciepło na cele ogrzewania i wentylacji zakresy temperatur dla każdej strefy, zakres wynosi 4 C). Pomieszczenia, które znajdują się w grupie nieprzypisane nie są uwzględniane w wynikach końcowych. Rys 164. dodawanie nowych kondygnacji do projektu, Drzewko stref usuwania wstawionych w projekcie kondygnacji, grup, pomieszczeń, automatyczne grupowanie pomieszczeń na podstawie temperatury wewnętrznej, kopiowanie wstawionych pomieszczeń wraz z ich przegrodami i parametrami, wklejanie skopiowanych pomieszczeń, oznaczenie graficzne pomieszczenia ogrzewanego, oznaczenie graficzne pomieszczenia nieogrzewanego, oznaczenie graficzne grupy strefy cieplne ogrzewane, oznaczenie graficzne grupy stref nieogrzewanych, oznaczenie graficzne grupy dla nieprzypisanych pomieszczeń, oznaczenie graficzne utworzonych stref, alfabetyczne sortowanie pozycji pobranie stref z innych projektów Opis okno właściwości strefy W oknie tym wpisujemy podstawowe dane o strefie cieplnej odnośnie temperatury, nazwy, typ ogrzewanego czy nie, numeracji, powierzchni i kubatury, a także ilości osób w strefie i mieszkań. 102

103 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na ciepło na cele ogrzewania i wentylacji Rys 165. Okno właściwości strefy dla normy PN EN 13790:2006 Rys 166. Okno właściwości strefy dla normy PN EN 13790:2009 Rys 167. Okno właściwości strefy dla normy PN EN

104 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na ciepło na cele ogrzewania i wentylacji Rys 168. Okno właściwości strefy dla normy PN B NAZWA pole służące do ręcznego wpisywania nazwy strefy. TYP użytkownik w polu wybiera jeden z dwóch wariantów typu strefy: 1. Ogrzewane, 2. Nieogrzewane. W przypadku wyboru pierwszego typu w oknie włącza się zakładki służące do definiowania start i zysków ciepła w strefie. Wybór drugiego wariantu wyłącza zakładki strat ciepła, a użytkownik może jedynie zdefiniować albo współczynnik b u (dla normy PN EN 12831), albo temperaturę strefy nieogrzewanego (dla normy PN B 03406). TEMPERATURA t lub i [ C] pole służące do wpisywania temperatury obliczeniowej strefy, program domyślnie wstawia największą wartość występującą w zgrupowanych w tej strefie pomieszczeń. ŚREDNIA TEMPERATURA s lub t s [ C] - pole służące do podglądu średniej ważonej temperatury pomieszczeń zgrupowanych w strefie, gdzie wagą jest powierzchnia tych pomieszczeń. CAŁKOWITA POWIERZCHNIA STREFY A [m 2 ] pole służące do wpisywani pola powierzchni strefy, program domyślnie wstawi powierzchnię pomieszczeń znajdujących się w strefie. Wartość ta przekazywana jest dalej do obliczeń certyfikatu i audytu energetycznego. CAŁKOWITA KUBATURA STREFY V [m 3 ] pole służące do wpisywania kubatury strefy, program domyślnie wstawi kubaturę pomieszczeń znajdujących się w strefie. Wartość ta przekazywana jest dalej do obliczeń certyfikatu i audytu energetycznego. ILOŚĆ OSÓB W STREFIEN pole służące do wpisywania ilości osób w strefie, informacja ta posłuży do obliczeń wewnętrznych zysków ciepła. ILOŚĆ MIESZKAŃ W STREFIEM pole służące do wpisywania ilości mieszkań w strefie, informacja ta posłuży do obliczeń wewnętrznych zysków ciepła. OSŁONIECIE PRZED WIATREMf pole służące do wpisywania współczynnika osłonięcia przed wiatrem, użytkownik może skorzystać z podpowiedzi włączanej przyciskiem. Wartość ta jest potrzebna do obliczeń powietrza infiltrującego przez osłonę zewnętrzna budynku. Rys 169. Podpowiedź współczynnik osłonięcia przed wiatrem WSPÓŁCZYNNIK KLASY OSŁĄNIĘCIAe pole służące do wpisywania współczynnika klasy osłonięcia przed wiatrem, użytkownik może skorzystać z podpowiedzi włączanej przyciskiem. Wartość ta jest potrzebna do obliczeń powietrza infiltrującego przez osłonę zewnętrzną budynku. 104

105 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na ciepło na cele ogrzewania i wentylacji Rys 170. Podpowiedź współczynnik klasy osłonięcia SPOSÓB WYMIANY CIEPŁA MIĘDZY STREFAMI pole służące do wyboru w jaki sposób obliczane będzie wymiana ciepła miedzy graniczącymi strefami. Użytkownik ma do wyboru dwa przypadki: Adiabatycznie nie są uwzględniane straty/zyski między strefami w przypadku kiedy wartość dla obliczanego miesiąca wyjdzie z wartością minusową wówczas do programu wpisywane jest 0. Z wymianą ciepła między strefami wówczas program w obliczeniach uwzględnia straty/zyski od sąsiadujących stref (w raporcie RTF stref cieplnych uwzględniony jest współczynnik strat ciepła H zy ) Opis zakladek obliczeń strat i zysków ciepła Zakładka tryby pracy Rys 171. Zakładka definiowania trybów pracy norma PN EN 13790:2006 Rys 172. Zakładka definiowania trybów pracy norma PN EN 13790:2009 TRYB PRACY użytkownik wybiera jeden z trybów: 1. Standardowy, 2. Nocny, 3. Weekendowy, 4. Inny. ILOŚĆ GODZIN pole służące do definiowania ile godzin w ciągu dnia ma pracować instalacja. W przypadku dwóch trybów pracy codziennie suma dla obu trybów godzin powinna wynosić 24. ILOŚĆ DNI pole służące do definiowania jak często występuje dany tryb pracy, użytkownik ma do wyboru: 1. Codziennie, 2. Co 2 dni, 3. Co 3 dni, 4. Co 4 dni, 5. Co 5 dni, 6. Co 6 dni, 7. Co tydzień (4 dni z miesiąca), 8. Co weekend (8 dni z miesiąca), 9. Co miesiąc (jeden dzień z miesiąca) 105

106 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na ciepło na cele ogrzewania i wentylacji TEMPERATURA [ C]- pole służące do definiowania temperatury, każdego trybu pracy. Na tej podstawie wyliczone będzie sezonowe zapotrzebowanie na ciepło. WEWNĘTRZNE ZYSKI CIEPŁA [W/m 2 ]- pole służące do definiowania wewnętrznych zysków ciepła, użytkownik może wpisać własna wartość lub skorzystać z podpowiedzi uruchamianej przyciskiem. Dane te będą potrzebne do obliczeń sezonowego zapotrzebowania na ciepło strefy. UWAGI- pole służące do wpisywania uwag odnośnie trybu pracy. Przykład Tryby pracy służą do wyliczania rzeczywistego zużycia energii na cele ogrzewania budynku, ponieważ często zdarzają się sytuację, że budynek jest ogrzewany tylko podczas przebywania w nim ludzi. Wg metodologii MI musimy podawać, że przez całądobę występuje ogrzewanie o temperaturze obliczeniowej, powoduje to znaczne zawyżenie zapotrzebowanie na ciepło a co za tym idzie zwiększenie EK i EP. Program pozwala na zasymulowanie pracy budynku w okresie roku z uwzględnieniem występujących wówczas temperatur wewnętrznych w strefie. Tryby pracy mogą służyć również do definiowania wewnętrznych zysków ciepła na podstawie użytkowania budynku. Za przykład weźmiemy budynek, w którym mamy dwa tryby pracy pierwszy podczas pracy strefy sklep 12 h na dobę z założoną temperaturą komfortu 20 C, nazwany trybem dziennym i drugi nocny 12 h w utrzymywana jest temperatura 16 C. Ponieważ obliczenia Q H,nd wykonujemy dla miesięcy od I-Vi IX-XII łatwo możemy sobie wyliczyć różnice w wynikach: Przykładowo miesiąc styczeń 744 h, temperatura np. Łódź-Lublinek e=-1,0 C Tryb 1 dzienny 372 h, temperatura 20 C, różnica temperatur 21,0 C Tryb 2 nocny 372 h, temperatura 16 C, różnica temperatur 17,0 C Wynik Q H,nd,n wychodzi 1065 kwh/rok dla przykłady jeśli byśmy mieli tylko tryb 1 24 h wynik Q H,nd,n wychodzi 1045kWh/rok Zakładka straty przez przenikanie Rys 173. Zakładka straty przez przenikanie norma PN EN i PN EN 832 Tabelka ta służy do zdefiniowania przegród wchodzących w skład strefy (na tej podstawie wyliczona będzie strata cieplna strefy). W przypadku wpisania przegród w pomieszczeniach lista przegród w strefie zostanie wypełniona automatycznie. Po prawej stronie mamy przyciski, które umożliwiają nam: dodawanie nowych przegród do stref, 106

107 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na ciepło na cele ogrzewania i wentylacji dodawanie do przegrody okien i drzwi (dodanie okien i drzwi tym sposobem spowoduje, że do obliczeń wzięta będzie powierzchnia pomniejszona o wstawione otwory), przycisk służący do odłączania okien i drzwi od przegrody (wówczas wymiary tych otworów nie będą wpływały na pole powierzchni przegrody do, której były dołączone), kopiuj przegrodę wklej przegrodę kalkulator NAZWA PRZEGRODY użytkownik wybiera typ przegrody, która wcześniej została zdefiniowana (zakładka dane przegród). Przyciskiem otwiera listę dostępnych w projekcie przegród Rys 174. Drzewko przegród w projekcie ILOŚĆ n [szt.] kolumna ta jest aktywna tylko dla przegród typu okna i drzwi służy do definiowania liczby przegród o podanych wymiarach. ORIENTACJAO orientacja względem róży wiatrów (na tej podstawie do okien dodawane są odpowiednie mnożniki nasłonecznienia i zacienienia), dla pozostałych przegród wartość orientacyjna w celu zdefiniowania położenia. Rys 175. Wybór orientacji przegrody SZEROKOŚĆ W [m] długość przegrody informacja o całkowitej długości przegrody wzdłuż osi (w zależności od wybranej opcji wymiarowania długość tą podajemy konturem zew., wew. i środkiem ściany). W przypadku ściągnięcia informacji tej z ArCADia ARCH wartość wpisywana jest automatycznie. WYSOKOŚĆ H [m] wysokość przegrody informacja o całkowitej wysokości przegrody definiowana na podstawie wysokości pomieszczenia. W przypadku pobrania informacji z ArCADia ARCH wartość wpisywana jest automatycznie. POLE POWIERZCHNI PRZEGRODY A [m 2 ] pole powierzchni przegrody wartość wyliczana z W x H w przypadku okien, drzwi, wartość wyświetlana jest dla jednej sztuki. 107

108 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na ciepło na cele ogrzewania i wentylacji OBLICZENIOWE POLE POWIERZCHNI PRZEGRODY A obl [m 2 ] pole służące do podglądu rzeczywistej powierzchni przegrody przenoszonej do obliczeń. Program automatycznie odejmuje pola dodanych do tej przegrody drzwi i okien. MOSTEK pole służące do definiowania współczynnika, dodatkowo użytkownik może skorzystać z podpowiedzi wyświetlanej przyciskiem. Kolumna ta jest widoczna wówczas, gdy w oknie wybór obliczeń zostanie wybrana metoda obliczeń mostków cieplnych wg PN EN ISO Rys 176. Mostki cieplne W oknie tym użytkownik może zdefiniować mostki cieplne z bazy zgodnej z normą PN EN ISO lub z katalogu mostków cieplnych wydawnictwa ITB. Po prawej stronie ma podgląd wstawionego mostka, a także ikonki służące do edycji listy mostków. dodawanie nowych typów mostków, usuwanie mostków cieplnch, przesuwanie mostka do góry, Przesuwanie mostka do dołu, kalkulator KOD - pole służące do podglądu kodu mostka cieplnego, wartość ta pokazywana jest w raportach RTF. TYP MOSTKA pole służące do zdefiniowania typu mostka, użytkownik może wpisać własny model lub skorzystać z podpowiedzi uruchamianej przyciskiem. WYŁĄCZ POBIERANIE MOSTKÓWZ DEFINICJI PRZEGRODY - opcja ta służy do wyłączenia/włączenia pobierania zdefiniwanych mostków w etapie 4 dla danego typu przegrody. Po zaznaczeniu tej opcji kolejne zmiany typy i długości mostków okrelsone w definicji przegrody nie bedą miały żadnego wpływu na zawartosć tego okna, rys

109 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na ciepło na cele ogrzewania i wentylacji Rys 177. Podpowiedź PN EN ISO Połączenia dachu z ścianą zewnętrzną Rys 178. Podpowiedź PN EN ISO Połączenia płyty balkonowej z ścianą zewnętrzną Rys 179. Podpowiedź PN EN ISO Naroże ściany zewnętrznej 109

110 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na ciepło na cele ogrzewania i wentylacji Rys 180. Podpowiedź PN EN ISO Połączenie stropu ze ścianą zewnętrzną Rys 181. Podpowiedź PN EN ISO Połączenie ściany zewnętrznej z wewnętrzną Rys 182. Podpowiedź PN EN ISO Połączenie ściany zewnętrznej z słupem 110

111 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na ciepło na cele ogrzewania i wentylacji Rys 183. Podpowiedź PN EN ISO Otwory okienne i drzwiowe z ościeżnicą zewnętrzną Rys 184. Podpowiedź PN EN ISO Otwory okienne i drzwiowe z ościeżnicą w środku Rys 185. Podpowiedź PN EN ISO Otwory okienne i drzwiowe z ościeżnicą wewnętrzną 111

112 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na ciepło na cele ogrzewania i wentylacji Rys 186. Podpowiedź ITB Ościeże boczne Rys 187. Podpowiedź ITB Nadproża okienne Rys 188. Podpowiedź ITB Podokienniki 112

113 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na ciepło na cele ogrzewania i wentylacji Rys 189. Podpowiedź ITB Płyty balkonowe Rys 190. Podpowiedź ITB Wieniec SYMBOL pole służące do podglądu symbolu mostka cieplnego z normy lub z katalogu mostków. WSPÓŁCZYNNIK PRZENIKANIA CIEPŁA LINIOWEGO MOSTKA CIEPLNEGO K [W/m K] pole służące do wstawiania liniowego współczynnika mostka cieplnego, użytkownik może ręcznie wstawić wartość lub skorzystać z wartości domyślnej proponowanej przez program. DŁUGOŚĆ LINIOWEGO MOSTKA CIEPLNEGOl K [m] pole służące do wstawiania długości liniowego mostka cieplnego. WSPÓŁCZYNNIK PRZENIKANIAU[W/m2 K] pole służące do definiowania współczynnika przenikania ciepła dla wybranej przegrody program automatycznie wpisuje wartość obliczoną w oknie definicje przegrody. STREFA/TEMP. [ºC] pole służące do wyboru temperatury lub strefy po drugiej stronie przegrody. Dla przegród zewnętrznych program automatycznie podaje temperaturę strefy klimatycznej, dla przegród mających po drugiej stronie strefę ogrzewaną wybieramy z przycisku odpowiednie strefę, gdy na liście wybierzemy brak wówczas ręcznie możemy wstawić odpowiednią temperaturę (a współczynnik strat ciepła wyliczony dla tej przegrody dodawany jest do sumy współczynników od stref wewnętrznych). W przypadku wybrania strefy z listy program automatycznie wstawia jego temperaturę (jakakolwiek zmian temperatury w tym pomieszczeniu automatycznie jest przenoszona i obliczana). Dla stref nieogrzewanych pokazywany jest współczynnik b u, który pobierany jest z sąsiadującego strefy. 113

114 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na ciepło na cele ogrzewania i wentylacji Rys 191. Drzewko wyboru sąsiadującej strefy WSPÓŁCZYNNIK PROJEKTOWANEJ STRATY CIEPŁA H x [W/K] pole służące do podglądu i edycji wyników dla danej przegrody. Wartość ta przekazywana jest dalej do wyników obliczeń. Rys 192. Zakładka Straty przez przenikanie, norma PN B Tabelka ta służy do zdefiniowania przegród wchodzących w skład strefy (na tej podstawie wyliczona będzie strata cieplna strefy). W przypadku wpisania przegród w pomieszczeniach lista przegród w strefie zostanie wypełniona automatycznie. Po prawej stronie mamy przyciski, które umożliwiają nam: dodawanie nowych przegród do stref, dodawanie do przegrody okien i drzwi (dodanie okien i drzwi tym sposobem spowoduje, że do obliczeń wzięta będzie powierzchnia pomniejszona o wstawione otwory), przycisk służący do odłączania okien i drzwi od przegrody (wówczas wymiary tych otworów nie będą wpływały na pole powierzchni przegrody do, której były dołączone), usuwania wstawionych w projekcie przegród kopiuj przegrodę wklej przegrodę kalkulator NAZWA PRZEGRODY użytkownik wybiera typ przegrody, która wcześniej została zdefiniowana (zakładka dane przegród). Ikonką otwiera listę dostępnych w projekcie przegród 114

115 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na ciepło na cele ogrzewania i wentylacji Rys 193. Drzewko przegród w projekcie ILOŚĆ N [szt.] kolumna ta jest aktywna tylko dla przegród typu okna i drzwi służy do definiowania liczby przegród o podanych wymiarach. KIERUNEKO orientacja względem róży wiatrów (na tej podstawie do okien dodawane są odpowiednie mnożniki nasłonecznienia i zacienienia), dla pozostałych przegród wartość orientacyjna w celu zdefiniowania położenia. Rys 194. Wybór orientacji przegrody SZEROKOŚĆ W [m] długość przegrody informacja o całkowitej długości przegrody wzdłuż osi (w zależności od wybranej opcji wymiarowania długość tą podajemy konturem zew., wew. i środkiem ściany). W przypadku ściągnięcia informacji tej z ArCADia ARCH wartość wpisywana jest automatycznie. WYSOKOŚĆ H [m] wysokość przegrody informacja o całkowitej wysokości przegrody definiowana na podstawie wysokości pomieszczenia. W przypadku pobrania informacji z ArCADia - ARCHITEKTURA wartość wpisywana jest automatycznie. POLE POWIERZCHNI PRZEGRODY A [m 2 ] pole powierzchni przegrody wartość wyliczana z W x H w przypadku okien, drzwi, wartość wyświetlana jest dla jednej sztuki. OBLICZENIOWE POLE POWIERZCHNI PRZEGRODY A obl [m 2 ] pole służące do podglądu rzeczywistej powierzchni przegrody przenoszonej do obliczeń. Program automatycznie odejmuje pola dodanych do tej przegrody drzwi i okien. DODATEK NA MOSTKI CIEPLNE ΔU [W/m2 K] pole służące do definiowania współczynnika, dodatkowo użytkownik może skorzystać z podpowiedzi wyświetlanej przyciskiem. Kolumna ta jest widoczna wówczas, gdy w oknie wybór obliczeń zostanie wybrana metoda obliczeń mostków cieplnych wg metody uproszczonej. 115

116 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na ciepło na cele ogrzewania i wentylacji Rys 195. Podpowiedź dotyczy pionowych elementów budynku Rys 196. Podpowiedź dotyczy poziomych elementów budynku Rys 197. Podpowiedź dotyczy otworów WSPÓŁCZYNNIK PRZENIKANIAU[W/m 2 K] pole służące do definiowania współczynnika przenikania ciepła dla wybranej przegrody program automatycznie wpisuje wartość obliczoną w oknie definicje przegrody. STREFA/TEMP.[ºC] pole służące do wyboru temperatury lub strefy po drugiej stronie przegrody. Dla przegród zewnętrznych program automatycznie podaje temperaturę strefy klimatycznej, dla przegród mających po drugiej stronie strefę ogrzewaną wybieramy z przycisku odpowiednie strefę, gdy na liście wybierzemy brak wówczas ręcznie możemy wstawić odpowiednią temperaturę (a współczynnik strat ciepła wyliczony dla tej przegrody dodawany jest do sumy współczynników od stref wewnętrznych). W przypadku wybrania strefy z listy program automatycznie wstawia jego temperaturę (jakakolwiek zmian temperatury w tym pomieszczeniu automatycznie jest przenoszona i obliczana). Dla stref nieogrzewanych pokazywany jest współczynnik b u, który pobierany jest z sąsiadującego strefy. 116

117 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na ciepło na cele ogrzewania i wentylacji Rys 198. Drzewko wyboru sąsiadującej strefy WSPÓŁCZYNNIK PROJEKTOWANEJ STRATY CIEPŁA L s [W/K] pole służące do podglądu i edycji wyników dla danej przegrody. Wartość ta przekazywana jest dalej do wyników obliczeń Zakładka Straty przez grunt Dla normy PN EN i PN EN 832 użytkownik może wykonać obliczenia dwoma normami gruntowymi. Metoda uproszczoną wg normy PN EN lub szczegółową wg normy PN EN ISO Dla normy PN B do wyboru mamy tylko normę PN EN ISO 13370W przypadku dodania nowej przegrody program automatycznie wstawia w kolumnę A K wartość z pola powierzchnia pomieszczenia. W oknie tym użytkownik dodaje przegrody typu podłoga na gruncie i ściana na gruncie. W przypadku pobrania danych z ArCADia ARCH. Przegrody i parametry wstawiane są automatycznie. Wartości wyliczane są z wzoru: H T,ig = f g1 f g2 ( Ak* U equiv ) G w dodawanie nowych przegród, Rys 199. Zakładka straty przez grunt norma PN EN usuwanie przegród, kopiuj przegrodę wklej przegrodę kalkulator L.P. pole pokazujące kolejna liczbę porządkową, 117

118 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na ciepło na cele ogrzewania i wentylacji PRZEGRODA użytkownik wybiera typ przegrody, która wcześniej została zdefiniowana (zakładka dane przegród). Ikonką otwiera listę dostępnych w projekcie przegród(do wyboru mamy przegrody typu podłoga na gruncie i ściana na gruncie). Rys 200. Drzewko przegród podłoga i ściana na gruncie w projekcie OBWÓD PODŁOGI PO OBRYSIE ZEWNETRZNYM P [m] pole służące do wstawiania obwodu podłogi na gruncie, użytkownik może stawić własna wartość lub skorzystać z wartości wstawionej w oknie definicja przegrody/zakładka parametrydodatkowe. CAŁKOWITA POWIERZCHNIA PRZEGRODY A g [m 2 ]- pole służące do wstawiania całkowitego pola powierzchni przegrody (w całym budynku), użytkownik może stawić własna wartość lub skorzystać z wartości wstawionej w oknie definicja przegrody/zakładka parametrydodatkowe. WSPÓŁCZYNNIK CHARAKTERSTYCZNY PODŁOGI B [m] pole służące do wstawiania współczynnika charakterystycznego, wstawionej w oknie definicja przegrody/zakładka parametrydodatkowe. ZAGŁĘBIENIE Z [m] pole służące do wpisywania zagłębienia podłogi lub ściany na gruncie, wartość wstawiana domyślnie na podstawie danych z okna definicja przegrody/zakładka parametrydodatkowe. WSPÓŁCZYNNIK PRZENIKANIA WARTSW PODŁOGI/ŚCIANY NA GRUNCIE U k [W/m 2 K]-pole służące do definiowania współczynnika przenikania warstw przegrody, na tej podstawie z tabeli pomocniczych zostanie dobrany współczynnik U equiv,bw. Wartość domyślnie wstawiana jest z okna definicja przegrody/zakładka parametrydodatkowe. RÓWNOWAŻNY WSPÓŁCZYNNIK PRZENIKANIA U equiv [W/m 2 K] pole służące do podglądu wartości wstawianej na podstawie parametrów B, Z i U k z niżej pokazanych tabel: POWIERZCHNIA PRZEGRODY STYKAJACEJ SIĘ Z GRUNTEMA k [m 2 ] pole służące do definiowania wartości pola powierzchni przegrody w strefie. Program domyślnie wstawia wartość z powierzchni strefy. U equiv A k [W/K] pole służące do podglądu i modyfikacji wyniku obliczeń dla podłogi na gruncie dana ta zostanie przekazana do dalszych obliczeń. WSPÓŁCZYNNIK KOREKCYJNY f g1 pole służące do definiowania współczynnika korekcyjnego uwzględniającego wpływ rocznych wahań temperatury zewnętrznej. Program domyślnie przyjmuje wartość 1,45. WSPÓŁCZYNNIK KOREKCYJNY f g2 pole służące do definiowania współczynnika redukcji temperatury uwzględniającego różnicę między średnią roczną temperaturą zewnętrzną i projektowaną temperaturą zewnętrzną. Program domyślnie przyjmuje wartość obliczona z wzoru: f g2 = ( int,i - m,e )/ ( int,i - e) WSPÓŁCZYNNIK KOREKCYJNY G w pole służące do definiowania współczynnika uwzględniającego wpływ wody gruntowej a poziomem podłogi.program domyślnie przyjmuje wartość 1,

119 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na ciepło na cele ogrzewania i wentylacji Zakładka Straty na wentylację Zakładka ta służy do definiowania strumienia powietrza wentylacyjnego i do wyliczenia współczynnika projektowanej wentylacyjnej straty ciepła wyliczanej z wzoru: V * x = (V n 50 e)/[1+(f/e) ((V * SUP V * EX)/(V n 50 ))] V x = V n 50 e V * f = max ( V * EX,i, V * SUP,i) V * = max ( V * EX,i, V * SUP,i) + V * x V * = V * f (1 - η V ) + V * x Gdy nie ma próby szczelności V* inf = 0,2 V Gdy jest próba szczelności V* inf = 0,05 V n 50 Grawitacyjna : H ve =0,34 (V*+ V* inf ) Mechaniczna nawiewno-wywiewna: H ve =0,34 { [max( V* EX, V* sup )] + V x + (1 - ) V x } Mechaniczna nawiewna : H ve =0,34 {[ Vc sup )] + V x + (1 - ) V x } Mechaniczna wywiewna : Hve=0,34 {[ Vc EX ] + V x + (1 - ) V x } Mechaniczna z odzyskiem : H ve =0,34 {[ (1- oc )] [max( V* EX, V* sup )] + V x + (1 - ) V x } Rys 201. Zakładka straty na wentylację dla normy PN-EN 13790:2006 i PN EN 832 wentylacja grawitacyjna 119

120 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na ciepło na cele ogrzewania i wentylacji Rys 202. Zakładka straty na wentylację dla normy PN-EN 13790:2008 wentylacja grawitacyjna Rys 203. Zakładka straty na wentylację dla normy PN B wentylacja grawitacyjna TYP WENTYLACJI pole służące do wybory jednego z trzech typów wentylacji: 1.grawitacyjna, 2.mechaniczna, 3.z odzyskiem. W zależności od wybranej wartości użytkownik zobaczy jedno z trzech okien. KROTNOŚĆ WYMIAN n[1/h] pole służące definiowania krotności wymian powietrza w pomieszczeniu. Użytkownik może wstawić własną wartość lub skorzystać z podpowiedzi włączanej przyciskiem. Rys 204. Podpowiedź krotność wymian MIN. STRUMIEN POWIETRZA V min lub Ψ [m 3 /h] pole służące definiowania strumienia powietrza ze względów higienicznych. Program wstawia domyślnie wartość wyliczona z wzoru: V * min,i= n min V i 120

121 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na ciepło na cele ogrzewania i wentylacji Rys 205. Zakładka straty na wentylację dla normy PN EN i PN EN 832 wentylacja mechaniczna, obliczenia na podstawie krotności wymian Rys 206. Zakładka straty na wentylację dla normy PN EN i PN EN 832 wentylacja z odzyskiem ciepła, obliczenia na podstawie krotności wymian TYP WENTYLACJI pole służące do wybory jednego z trzech typów wentylacji: 1.grawitacyjna, 2.mechaniczna, 3.z odzyskiem. W zależności od wybranej wartości użytkownik zobaczy jedno z trzech okien. RODZAJ OBLICZEŃ pole służące do wyboru jednego z dwóch sposobów obliczeń strumienia wentylacyjnego: 1.krotność wymian, 2.typ urządzeń sanitarnych. KROTNOŚĆ WYMIAN n[1/h] pole służące definiowania krotności wymian powietrza w strefie. Użytkownik może wstawić własną wartość lub skorzystać z podpowiedzi włączanej przyciskiem. Rys 207. Podpowiedź krotność wymian STRUMIEN POWIETRZA WYWIEWANEGO V ex [m 3 /h] pole służące definiowania strumienia powietrza wywiewanego z strefy. W przypadku kiedy nie ma w pomieszczeniu instalacji wentylacyjnej wywiewnej 121

122 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na ciepło na cele ogrzewania i wentylacji wstawiamy do strumienia wywiewanego wartość 0. Program wstawia domyślnie wartość wyliczona z wzoru: V ex = n V i STRUMIEN POWIETRZA NAWIEWANEGO V sup [m 3 /h] pole służące definiowania strumienia powietrza nawiewanego do strefy. W przypadku kiedy nie ma w strefie instalacji wentylacyjnej nawiewnej wstawiamy do strumienia nawiewanego wartość 0. Program wstawia domyślnie wartość wyliczona z wzoru: V sup = n V i SPRAWNOŚĆ ODZYSKU CIEPŁA [%] pole służące definiowania sprawności odzysku ciepła występuje tylko w wariancie z odzyskiem ciepła, na podstawie tej wartości wyliczany jest obliczeniowy strumień powietrza. Rys 208. Zakładka straty na wentylację dla normy PN-EN i PN-EN 832 wentylacja mechaniczna nawiewna, obliczenia na podstawie typu urządzenia sanitarnego Rys 209. Zakładka straty na wentylację dla normy PN EN i PN EN 832 wentylacja nawiewnowywiewna, obliczenia zgodnie z PN-B/B-03430/AZ3:2000 Rys 210. Zakładka straty na wentylację dla normy PN EN i PN EN 832 wentylacja wywiewna, obliczenia zgodnie z PN-B/B-03430/AZ3:

123 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na ciepło na cele ogrzewania i wentylacji Rys 211. Zakładka straty na wentylację dla normy PN B mechaniczna, obliczenia zgodnie z PN- B/B-03430/AZ3:2000 dodawanie nowych pozycji, usuwanie pozycji, kopiuj pozycję wklej pozycję TYP WENTYLACJI pole służące do wybory jednego z trzech typów wentylacji: 1.grawitacyjna, 2.mechaniczna, 3.z odzyskiem. W zależności od wybranej wartości użytkownik zobaczy jedno z trzech okien. RODZAJ OBLICZEŃ pole służące do wyboru jednego z dwóch sposobów obliczeń strumienia wentylacyjnego: 1.krotność wymian, 2.typ urządzeń sanitarnych. SPRAWNOŚĆ ODZYSKU CIEPŁA [%] pole służące definiowania sprawności odzysku ciepła występuje tylko w wariancie z odzyskiem ciepła, na podstawie tej wartości wyliczany jest obliczeniowy strumień powietrza. URZĄDZENIA/AKTYWNOŚĆ pole służące do wyboru typu urządzenia lub aktywności na tej podstawie zostanie dodana odpowiednia wartość strumienia powietrza. Rys 212. Lista typów urządzeń sanitarnych i aktywności ILOŚĆ [szt.] pole służące do definiowania ilości urządzeń lub osób w strefie. STRUMIEN POWIETRZA NAWIEWANEGO V sup lub Ψ naw [m 3 /h] pole służące definiowania strumienia powietrza nawiewanego do strefy. Program wstawia domyślnie wartość na podstawie poniższej tabeli. Typ urządzenia/aktywność osób V * EX V * SUP 123

124 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na ciepło na cele ogrzewania i wentylacji [m3/h] [m3/h] Pisuar 25 0 Ubikacja 50 0 Kuchenkę elektryczną 30 0 Kuchenka gazowa 70 0 Kuchenka węglowa 70 0 Prysznic Os. w pom. klimatyzowanym bez palenia Os. w pom. klimatyzowanym z paleniam Os. w pom. normalnym bez palenia Os. w pom. normalnym z paleniam Tab 2. Tabela urządzeń i aktywności osób STRUMIEN POWIETRZA WYWIEWANEGO V ex lub Ψ wyw [m 3 /h] pole służące definiowania strumienia powietrza wywiewanego z pomieszczenia. Program wstawia domyślnie wartość na podstawie powyższej tabeli. CAŁKOWITY STRUMIEN POWIETRZA NAWIEWANEGO V csu lub Ψ cnaw [m 3 /h] pole służące definiowania strumienia powietrza nawiewanego do strefy. W przypadku kiedy nie ma w strefie instalacji wentylacyjnej nawiewnej wstawiamy do strumienia nawiewanego wartość 0. Program wstawia domyślnie wartość z sumy kolumny V csu. CAŁKOWITY STRUMIEN POWIETRZA WYWIEWANEGO V cex lub Ψ cwyw [m 3 /h] pole służące definiowania strumienia powietrza wywiewanego z strefy. W przypadku kiedy nie ma w strefie instalacji wentylacyjnej wywiewnej wstawiamy do strumienia wywiewanego wartość 0. Program wstawia domyślnie wartość z sumy kolumny V cex. OBLICZENIA WENTYLACJI DLA NORMY PN EN 13790:2008 WENTYLACJA NATURALNA (GRAWITACYJNA) Rys 213. Zakładka straty na wentylację dla normy PN EN 13790:2008 wentylacja grawitacyjna TYP WENTYLACJI pole służące do wybory jednego z trzech typów wentylacji: 1.grawitacyjna, 2.mechaniczna nawiewno-wywiewna, 3.mechaniczna wywiewna, 4. mechaniczna nawiewna, 5. z odzyskiem. W zależności od wybranej wartości użytkownik zobaczy jedno z trzech okien. RODZAJ OBLICZEŃ pole służące do wyboru jednego z dwóch sposobów obliczeń strumienia wentylacyjnego: 1.krotność wymian, 2.zgodnie z PN-B/B-03430/AZ3:2000. KROTNOŚĆ WYMIAN n[1/h] pole służące definiowania krotności wymian powietrza w pomieszczeniu. Użytkownik może wstawić własną wartość lub skorzystać z podpowiedzi włączanej przyciskiem. 124

125 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na ciepło na cele ogrzewania i wentylacji Rys 214. Podpowiedź krotność wymian MIN. STRUMIEN POWIETRZA V o [m 3 /h] pole służące definiowania strumienia powietrza ze względów higienicznych. Program wstawia domyślnie wartość wyliczona z wzoru: V * o= n V(kubatura) STRUMIEN POWIETRZA INFILTRACYJNEGO V inf [m 3 /h] pole służące definiowania strumienia powietrza przedostającego się do budynku poprzez infiltracje. Program wstawia domyślnie wartość wyliczona na podstawie wybranego wariantu próby szczelności. PRÓBA SZCZELNOŚCI pole służące do wyboru jednego z dwóch sposobów obliczeń strumienia infiltracyjnego: 1.gdy wybierzemy TAK na podstawie wzoru V inf =0,05 n 50 kubatura wentylowana, 2.gdy wybierzemy NIE na podstawie wzoru V inf =0,2 kubatura wentylowana. SZCZELNOŚĆ BUDYNKU n 50 [1/h] pole służące do wpisani wartości próby szczelności, użytkownik może skorzystać z podpowiedzi włączanej przyciskiem. Obliczenia: Rys 215. Wartość próby szczelności budynku H ve = 0,34 (V * o+ V * inf) WENTYLACJA NATURALNA (GRAWITACYJNA) Rys 216. Zakładka straty na wentylację dla normy PN EN 13790:2008 wentylacja grawitacyjna wg normy PN-B/B-03430/AZ3:

126 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na ciepło na cele ogrzewania i wentylacji TYP WENTYLACJI pole służące do wybory jednego z trzech typów wentylacji: 1.grawitacyjna, 2.mechaniczna nawiewno-wywiewna, 3.mechaniczna wywiewna, 4. mechaniczna nawiewna, 5. z odzyskiem. W zależności od wybranej wartości użytkownik zobaczy jedno z trzech okien. RODZAJ OBLICZEŃ pole służące do wyboru jednego z dwóch sposobów obliczeń strumienia wentylacyjnego: 1.krotność wymian, 2.zgodnie z PN-B/B-03430/AZ3:2000. URZĄDZENIA/AKTYWNOŚĆ pole służące do wyboru typu urządzenia lub aktywności na tej podstawie zostanie dodana odpowiednia wartość strumienia powietrza. Rys 217. Lista typów urządzeń sanitarnych i aktywności ILOŚĆ [szt.] pole służące do definiowania ilości urządzeń lub osób w strefie. STRUMIEN POWIETRZA MINIMALNEGO V min [m 3 /h] pole służące definiowania strumienia powietrza higienicznego do strefy. Program wstawia domyślnie wartość na podstawie poniższej tabeli. Typ urządzenia/aktywność osób V * min [m3/h] Kuchnia z oknem, wyposażeniem w kuchenkę węglową lub gazową 70 Kuchnia z oknem, M-3 wyposażeniem w kuchenkę elektryczną 30 Kuchnia z oknem, M-4 i więcej wyposażeniem w kuchenkę 50 elektryczną Kuchnia bez okna, wyposażeniem w kuchenkę elektryczną 50 Łazienka 50 Oddzielny ustęp 30 Pomieszczenie pomocnicze bez okien 15 Pokój mieszkalny 30 Pomieszczenia sypialne i mieszkalne na jedną osobę mieszkającą 20 Pokoje zbiorowego przebywania ludzi (świetlice jadalnie) na jedną 20 osobę przebywającą Pomieszczenia gdzie przebywają dzieci (żłobki, przedszkola) na jedno 15 dziecko Nawiewnik okienny w przegrodzie zewnętrznej dla went. 50 grawitacyjnej Nawiewnik okienny w przegrodzie zewnętrznej dla went. 30 mechanicznej wywiewnej Osoba w pomieszczeniu klimatyzowanym bez palenia 30 Osoba w pomieszczeniu klimatyzowanym z paleniem 50 Osoba w pomieszczeniu normalnym bez palenia 20 Osoba w pomieszczeniu normalnym z paleniem 30 Kawalerka M1 80 Tab 3. Tabela urządzeń i aktywności osób wg. Normy PN-B/B-03430/AZ3:2000 CAŁKOWITY STRUMIEN POWIETRZA MINIMALNEGO V min [m 3 /h] pole służące definiowania strumienia powietrza higienicznego do strefy. STRUMIEN POWIETRZA INFILTRACYJNEGO V inf [m 3 /h] pole służące definiowania strumienia powietrza przedostającego się do budynku poprzez infiltracje. Program wstawia domyślnie wartość wyliczona na podstawie wybranego wariantu próby szczelności. 126

127 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na ciepło na cele ogrzewania i wentylacji PRÓBA SZCZELNOŚCI pole służące do wyboru jednego z dwóch sposobów obliczeń strumienia infiltracyjnego: 1.gdy wybierzemy TAK na podstawie wzoru V inf =0,05 n 50 kubatura wentylowana, 2.gdy wybierzemy NIE na podstawie wzoru V inf =0,2 kubatura wentylowana. SZCZELNOŚĆ BUDYNKU n 50 [1/h] pole służące do wpisani wartości próby szczelności, użytkownik może skorzystać z podpowiedzi włączanej przyciskiem. Obliczenia: H ve = 0,34 (V * min+ V * inf) WENTYLACJA MECHANICZNA NAWIEWNO-WYWIEWNA Rys 218. Zakładka straty na wentylację dla normy PN EN 13790:2008 wentylacja mech. nawiewnowywiewna, obliczenia na podstawie krotności wymian TYP WENTYLACJI pole służące do wybory jednego z trzech typów wentylacji: 1.grawitacyjna, 2.mechaniczna nawiewno-wywiewna, 3.mechaniczna wywiewna, 4. mechaniczna nawiewna, 5. z odzyskiem. W zależności od wybranej wartości użytkownik zobaczy jedno z trzech okien. RODZAJ OBLICZEŃ pole służące do wyboru jednego z dwóch sposobów obliczeń strumienia wentylacyjnego: 1.krotność wymian, 2.zgodnie z PN-B/B-03430/AZ3:2000. KROTNOŚĆ WYMIAN n[1/h] pole służące definiowania krotności wymian powietrza w pomieszczeniu. Użytkownik może wstawić własną wartość lub skorzystać z podpowiedzi włączanej przyciskiem. STRUMIEN POWIETRZA WYWIEWANEGO V ex [m 3 /h] pole służące definiowania strumienia powietrza wywiewanego z strefy. W przypadku kiedy nie ma w pomieszczeniu instalacji wentylacyjnej wywiewnej wstawiamy do strumienia wywiewanego wartość 0. Program wstawia domyślnie wartość wyliczona z wzoru: V ex =n V(kubatura) STRUMIEN POWIETRZA NAWIEWANEGO V sup [m 3 /h] pole służące definiowania strumienia powietrza nawiewanego do strefy. W przypadku kiedy nie ma w strefie instalacji wentylacyjnej nawiewnej wstawiamy do strumienia nawiewanego wartość 0. Program wstawia domyślnie wartość wyliczona z wzoru: V sup = n V(kubatura) DZIAŁANIE OKRESOWE WENTYLACJI pole służące definiowania udziału czasu włączenia wentylatorów wentylacji mechanicznej w okresie bilansowania (roku). W polu tym powinniśmy wpisać wartość od 0 (wyłączone wentylatory przez cały okres) do 1 (włączone przez cały czas wentylatory). Obliczenia: H ve = 0,34 ( [max( V* EX, V* sup )] + V x + (1 - ) V (kubatura strefy ) n 50 e) V x = (V n 50 e)/[1+(f/e) [(V * SUP V * EX)/(V n 50 )] 2 ] WENTYLACJA MECHANICZNA NAWIEWNO-WYWIEWNA 127

128 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na ciepło na cele ogrzewania i wentylacji Rys 219. Zakładka straty na wentylację dla normy PN EN 13790:2008 wentylacja mech. nawiewnowywiewna, wg normy PN-B/B-03430/AZ3:2000 TYP WENTYLACJI pole służące do wybory jednego z trzech typów wentylacji: 1.grawitacyjna, 2.mechaniczna nawiewno-wywiewna, 3.mechaniczna wywiewna, 4. mechaniczna nawiewna, 5. z odzyskiem. W zależności od wybranej wartości użytkownik zobaczy jedno z trzech okien. RODZAJ OBLICZEŃ pole służące do wyboru jednego z dwóch sposobów obliczeń strumienia wentylacyjnego: 1.krotność wymian, 2.zgodnie z PN-B/B-03430/AZ3:2000. URZĄDZENIA/AKTYWNOŚĆ pole służące do wyboru typu urządzenia lub aktywności na tej podstawie zostanie dodana odpowiednia wartość strumienia powietrza. Rys 220. Lista typów urządzeń sanitarnych i aktywności ILOŚĆ [szt.] pole służące do definiowania ilości urządzeń lub osób w strefie. STRUMIEN POWIETRZA NAWIEWANEGO V sup [m 3 /h] pole służące definiowania strumienia powietrza nawiewanego do strefy. Program wstawia domyślnie wartość na podstawie poniższej tabeli. Typ urządzenia/aktywność osób V * EX [m3/h] V * SUP [m3/h] Pisuar 25 0 Ubikacja 50 0 Kuchenkę elektryczną 30 0 Kuchenka gazowa 70 0 Kuchenka węglowa 70 0 Prysznic Os. w pom. klimatyzowanym bez palenia Os. w pom. klimatyzowanym z paleniem Os. w pom. normalnym bez palenia Os. w pom. normalnym z paleniem Tab 4. Tabela urządzeń i aktywności osób STRUMIEN POWIETRZA WYWIEWANEGO V ex [m 3 /h] pole służące definiowania strumienia powietrza wywiewanego z pomieszczenia. Program wstawia domyślnie wartość na podstawie powyższej tabeli. 128

129 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na ciepło na cele ogrzewania i wentylacji CAŁKOWITY STRUMIEN POWIETRZA NAWIEWANEGO V csup [m 3 /h] pole służące definiowania strumienia powietrza nawiewanego do strefy. W przypadku kiedy nie ma w strefie instalacji wentylacyjnej nawiewnej wstawiamy do strumienia nawiewanego wartość 0. Program wstawia domyślnie wartość z sumy kolumny V csup. CAŁKOWITY STRUMIEN POWIETRZA WYWIEWANEGO V cex [m 3 /h] pole służące definiowania strumienia powietrza wywiewanego z strefy. W przypadku kiedy nie ma w strefie instalacji wentylacyjnej wywiewnej wstawiamy do strumienia wywiewanego wartość 0. Program wstawia domyślnie wartość z sumy kolumny V cex. DZIAŁANIE OKRESOWE WENTYLACJI pole służące definiowania udziału czasu włączenia wentylatorów wentylacji mechanicznej w okresie bilansowania (roku). W polu tym powinniśmy wpisać wartość od 0 (wyłączone wentylatory przez cały okres) do 1 (włączone przez cały czas wentylatory). Obliczenia: H ve = 0,34 ( [max( V* EX, V* sup )] + V x + (1 - ) V (kubatura strefy) n 50 e) V x = (V n 50 e)/[1+(f/e) [(V * SUP V * EX)/(V n 50 )] 2 ] WENTYLACJA MECHANICZNA WYWIEWNA Rys 221. Zakładka straty na wentylację dla normy PN EN 13790:2008 wentylacja mech. wywiewna, obliczenia na podstawie krotności wymian TYP WENTYLACJI pole służące do wybory jednego z trzech typów wentylacji: 1.grawitacyjna, 2.mechaniczna nawiewno-wywiewna, 3.mechaniczna wywiewna, 4. mechaniczna nawiewna, 5. z odzyskiem. W zależności od wybranej wartości użytkownik zobaczy jedno z trzech okien. RODZAJ OBLICZEŃ pole służące do wyboru jednego z dwóch sposobów obliczeń strumienia wentylacyjnego: 1.krotność wymian, 2.zgodnie z PN-B/B-03430/AZ3:2000. KROTNOŚĆ WYMIAN n[1/h] pole służące definiowania krotności wymian powietrza w pomieszczeniu. Użytkownik może wstawić własną wartość lub skorzystać z podpowiedzi włączanej przyciskiem. STRUMIEN POWIETRZA WYWIEWANEGO V ex [m 3 /h] pole służące definiowania strumienia powietrza wywiewanego z strefy. W przypadku kiedy nie ma w pomieszczeniu instalacji wentylacyjnej wywiewnej wstawiamy do strumienia wywiewanego wartość 0. Program wstawia domyślnie wartość wyliczona z wzoru: V ex =n V(kubatura) DZIAŁANIE OKRESOWE WENTYLACJI pole służące definiowania udziału czasu włączenia wentylatorów wentylacji mechanicznej w okresie bilansowania (roku). W polu tym powinniśmy wpisać wartość od 0 (wyłączone wentylatory przez cały okres) do 1 (włączone przez cały czas wentylatory). Obliczenia: H ve = 0,34 ( [max( V* EX )] + V x + (1 - ) V(kubatura strefy) n 50 e) V x = (V n 50 e)/[1+(f/e) [(0 V * EX)/(V n 50 )] 2 ] WENTYLACJA MECHANICZNA WYWIEWNA 129

130 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na ciepło na cele ogrzewania i wentylacji Rys 222. Zakładka straty na wentylację dla normy PN EN 13790:2008 wentylacja mech. wywiewna, wg normy PN-B/B-03430/AZ3:2000 TYP WENTYLACJI pole służące do wybory jednego z trzech typów wentylacji: 1.grawitacyjna, 2.mechaniczna nawiewno-wywiewna, 3.mechaniczna wywiewna, 4. mechaniczna nawiewna, 5. z odzyskiem. W zależności od wybranej wartości użytkownik zobaczy jedno z trzech okien. RODZAJ OBLICZEŃ pole służące do wyboru jednego z dwóch sposobów obliczeń strumienia wentylacyjnego: 1.krotność wymian, 2.zgodnie z PN-B/B-03430/AZ3:2000. URZĄDZENIA/AKTYWNOŚĆ pole służące do wyboru typu urządzenia lub aktywności na tej podstawie zostanie dodana odpowiednia wartość strumienia powietrza. Rys 223. Lista typów urządzeń sanitarnych i aktywności ILOŚĆ [szt.] pole służące do definiowania ilości urządzeń lub osób w strefie. STRUMIEN POWIETRZA WYWIEWANEGO V ex [m 3 /h] pole służące definiowania strumienia powietrza wywiewanego z pomieszczenia. Program wstawia domyślnie wartość na podstawie powyższej tabeli. Typ urządzenia/aktywność osób V * EX [m3/h] V * SUP [m3/h] Pisuar 25 0 Ubikacja 50 0 Kuchenkę elektryczną 30 0 Kuchenka gazowa 70 0 Kuchenka węglowa 70 0 Prysznic Os. w pom. klimatyzowanym bez palenia Os. w pom. klimatyzowanym z paleniem Os. w pom. normalnym bez palenia Os. w pom. normalnym z paleniem Tab 5. Tabela urządzeń i aktywności osób CAŁKOWITY STRUMIEN POWIETRZA WYWIEWANEGO V cex [m 3 /h] pole służące definiowania strumienia powietrza wywiewanego z strefy. W przypadku kiedy nie ma w strefie instalacji wentylacyjnej wywiewnej wstawiamy do strumienia wywiewanego wartość 0. Program wstawia domyślnie wartość z sumy kolumny V cex. 130

131 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na ciepło na cele ogrzewania i wentylacji DZIAŁANIE OKRESOWE WENTYLACJI pole służące definiowania udziału czasu włączenia wentylatorów wentylacji mechanicznej w okresie bilansowania (roku). W polu tym powinniśmy wpisać wartość od 0 (wyłączone wentylatory przez cały okres) do 1 (włączone przez cały czas wentylatory). Obliczenia: H ve = 0,34 ( [max( V* EX )] + V x + (1 - ) V(kubatura strefy) n 50 e) V x = (V n 50 e)/[1+(f/e) [(0 V * EX)/(V n 50 )] 2 ] WENTYLACJA MECHANICZNA NAWIEWNA Rys 224. Zakładka straty na wentylację dla normy PN EN 13790:2008 wentylacja mechaniczna nawiewna, obliczenia na podstawie krotności wymian TYP WENTYLACJI pole służące do wybory jednego z sześciu typów wentylacji: 1. brak, 2.grawitacyjna, 3.mechaniczna nawiewno-wywiewna, 4.mechaniczna wywiewna, 5. mechaniczna nawiewna, 6. z odzyskiem. W zależności od wybranej wartości użytkownik zobaczy jedno z trzech okien. RODZAJ OBLICZEŃ pole służące do wyboru jednego z dwóch sposobów obliczeń strumienia wentylacyjnego: 1.krotność wymian, 2.zgodnie z PN-B/B-03430/AZ3:2000. KROTNOŚĆ WYMIAN n[1/h] pole służące definiowania krotności wymian powietrza w pomieszczeniu. Użytkownik może wstawić własną wartość lub skorzystać z podpowiedzi włączanej przyciskiem. STRUMIEN POWIETRZA NAWIEWANEGO V sup [m 3 /h] pole służące definiowania strumienia powietrza nawiewanego do strefy. W przypadku kiedy nie ma w strefie instalacji wentylacyjnej nawiewnej wstawiamy do strumienia nawiewanego wartość 0. Program wstawia domyślnie wartość wyliczona z wzoru: V sup = n V(kubatura) DZIAŁANIE OKRESOWE WENTYLACJI pole służące definiowania udziału czasu włączenia wentylatorów wentylacji mechanicznej w okresie bilansowania (roku). W polu tym powinniśmy wpisać wartość od 0 (wyłączone wentylatory przez cały okres) do 1 (włączone przez cały czas wentylatory). Obliczenia: H ve = 0,34 ( [max( V* sup )] + V x + (1 - ) V(kubatura strefy) n 50 e) V x = (V n 50 e)/[1+(f/e) [(V * SUP)/(V n 50 )] 2 ] WENTYLACJA MECHANICZNA NAWIEWNA 131

132 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na ciepło na cele ogrzewania i wentylacji Rys 225. Zakładka straty na wentylację dla normy PN EN 13790:2008 wentylacja mech. nawiewna, wg normy PN-B/B-03430/AZ3:2000 TYP WENTYLACJI pole służące do wybory jednego z trzech typów wentylacji: 1.grawitacyjna, 2.mechaniczna nawiewno-wywiewna, 3.mechaniczna wywiewna, 4. mechaniczna nawiewna, 5. z odzyskiem. W zależności od wybranej wartości użytkownik zobaczy jedno z trzech okien. RODZAJ OBLICZEŃ pole służące do wyboru jednego z dwóch sposobów obliczeń strumienia wentylacyjnego: 1.krotność wymian, 2.zgodnie z PN-B/B-03430/AZ3:2000. URZĄDZENIA/AKTYWNOŚĆ pole służące do wyboru typu urządzenia lub aktywności na tej podstawie zostanie dodana odpowiednia wartość strumienia powietrza. Rys 226. Lista typów urządzeń sanitarnych i aktywności ILOŚĆ [szt.] pole służące do definiowania ilości urządzeń lub osób w strefie. STRUMIEN POWIETRZA NAWIEWANEGO V sup [m 3 /h] pole służące definiowania strumienia powietrza nawiewanego do strefy. Program wstawia domyślnie wartość na podstawie poniższej tabeli. Typ urządzenia/aktywność osób V * EX [m3/h] V * SUP [m3/h] Pisuar 25 0 Ubikacja 50 0 Kuchenkę elektryczną 30 0 Kuchenka gazowa 70 0 Kuchenka węglowa 70 0 Prysznic Os. w pom. klimatyzowanym bez palenia Os. w pom. klimatyzowanym z paleniem Os. w pom. normalnym bez palenia Os. w pom. normalnym z paleniem Tab 6. Tabela urządzeń i aktywności osób CAŁKOWITY STRUMIEN POWIETRZA NAWIEWANEGO V csup [m 3 /h] pole służące definiowania strumienia powietrza nawiewanego do strefy. W przypadku kiedy nie ma w strefie instalacji wentylacyjnej nawiewnej wstawiamy do strumienia nawiewanego wartość 0. Program wstawia domyślnie wartość z sumy kolumny V csup. 132

133 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na ciepło na cele ogrzewania i wentylacji DZIAŁANIE OKRESOWE WENTYLACJI pole służące definiowania udziału czasu włączenia wentylatorów wentylacji mechanicznej w okresie bilansowania (roku). W polu tym powinniśmy wpisać wartość od 0 (wyłączone wentylatory przez cały okres) do 1 (włączone przez cały czas wentylatory). Obliczenia: H ve = 0,34 ( [max( V* sup )] + V x + (1 - ) V(kubatura strefy) n 50 e) V x = (V n 50 e)/[1+(f/e) [( V * EX)/(V n 50 )] 2 ] WENTYLACJA MECHANICZNA NAWIEWNO - WYWIEWNA Z ODZYSKIEM CIEPŁA Rys 227. Zakładka straty na wentylację dla normy PN EN 13790:2008 wentylacja mech. nawiewnowywiewna z odzyskiem ciepła, obliczenia na podstawie krotności wymian TYP WENTYLACJI pole służące do wybory jednego z trzech typów wentylacji: 1.grawitacyjna, 2.mechaniczna nawiewno-wywiewna, 3.mechaniczna wywiewna, 4. mechaniczna nawiewna, 5. z odzyskiem. W zależności od wybranej wartości użytkownik zobaczy jedno z trzech okien. RODZAJ OBLICZEŃ pole służące do wyboru jednego z dwóch sposobów obliczeń strumienia wentylacyjnego: 1.krotność wymian, 2.zgodnie z PN-B/B-03430/AZ3:2000. KROTNOŚĆ WYMIAN n[1/h] pole służące definiowania krotności wymian powietrza w pomieszczeniu. Użytkownik może wstawić własną wartość lub skorzystać z podpowiedzi włączanej przyciskiem. STRUMIEN POWIETRZA WYWIEWANEGO V ex [m 3 /h] pole służące definiowania strumienia powietrza wywiewanego z strefy. W przypadku kiedy nie ma w pomieszczeniu instalacji wentylacyjnej wywiewnej wstawiamy do strumienia wywiewanego wartość 0. Program wstawia domyślnie wartość wyliczona z wzoru: V ex =n V(kubatura) STRUMIEN POWIETRZA NAWIEWANEGO V sup [m 3 /h] pole służące definiowania strumienia powietrza nawiewanego do strefy. W przypadku kiedy nie ma w strefie instalacji wentylacyjnej nawiewnej wstawiamy do strumienia nawiewanego wartość 0. Program wstawia domyślnie wartość wyliczona z wzoru: V sup = n V(kubatura) DZIAŁANIE OKRESOWE WENTYLACJI pole służące definiowania udziału czasu włączenia wentylatorów wentylacji mechanicznej w okresie bilansowania (roku). W polu tym powinniśmy wpisać wartość od 0 (wyłączone wentylatory przez cały okres) do 1 (włączone przez cały czas wentylatory). SPRAWNOŚĆ ODZYSKU CIEPŁA oc [%] pole służące definiowania sprawności odzysku ciepła występuje tylko w wariancie z odzyskiem ciepła. Użytkownik może wstawić własną wartość lub skorzystać z podpowiedzi włączanej przyciskiem. 133

134 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na ciepło na cele ogrzewania i wentylacji Rys 228. Podpowiedź wartość sprawności instalacji odzysku SPRAWNOŚĆ ODZYSKU GWC GWC [%] pole służące definiowania sprawności odzysku ciepła gruntowego wymiennika ciepła. Użytkownik może wstawić własną wartość powinna się zawierać między Obliczenia: H ve = 0,34 (*=[ (1- )] [max( V* EX, V* sup )] + V x + (1 - ) V n 50 e) V x = (V n 50 e)/[1+(f/e) [(V * SUP V * EX)/(V n 50 )] 2 ] =[1-(1- OC ) ( 1- GWC )] WENTYLACJA MECHANICZNA NAWIEWNO - WYWIEWNA Z ODZYSKIEM CIEPŁA Rys 229. Zakładka straty na wentylację dla normy PN EN 13790:2008 wentylacja mech. nawiewnowywiewna z odzyskiem ciepła, wg normy PN-B/B-03430/AZ3:2000 TYP WENTYLACJI pole służące do wybory jednego z 7. typów wentylacji: 1.brak, 2.grawitacyjna, 3.mechaniczna nawiewno-wywiewna, 4.mechaniczna wywiewna, 5. mechaniczna nawiewna, 6. mieszana,7. z odzyskiem. W zależności od wybranej wartości użytkownik zobaczy jedno z 7. okien. RODZAJ OBLICZEŃ pole służące do wyboru jednego z dwóch sposobów obliczeń strumienia wentylacyjnego: 1.krotność wymian, 2.zgodnie z PN-B/B-03430/AZ3:2000. URZĄDZENIA/AKTYWNOŚĆ pole służące do wyboru typu urządzenia lub aktywności na tej podstawie zostanie dodana odpowiednia wartość strumienia powietrza. Rys 230. Lista typów urządzeń sanitarnych i aktywności ILOŚĆ [szt.] pole służące do definiowania ilości urządzeń lub osób w strefie. STRUMIEN POWIETRZA NAWIEWANEGO V sup [m 3 /h] pole służące definiowania strumienia powietrza nawiewanego do strefy. Program wstawia domyślnie wartość na podstawie poniższej tabeli. 134

135 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na ciepło na cele ogrzewania i wentylacji Typ urządzenia/aktywność osób V * EX [m3/h] V * SUP [m3/h] Pisuar 25 0 Ubikacja 50 0 Kuchenkę elektryczną 30 0 Kuchenka gazowa 70 0 Kuchenka węglowa 70 0 Prysznic Os. w pom. klimatyzowanym bez palenia Os. w pom. klimatyzowanym z paleniem Os. w pom. normalnym bez palenia Os. w pom. normalnym z paleniem Tab 7. Tabela urządzeń i aktywności osób STRUMIEN POWIETRZA WYWIEWANEGO V ex [m 3 /h] pole służące definiowania strumienia powietrza wywiewanego z pomieszczenia. Program wstawia domyślnie wartość na podstawie powyższej tabeli. CAŁKOWITY STRUMIEN POWIETRZA NAWIEWANEGO V csup [m 3 /h] pole służące definiowania strumienia powietrza nawiewanego do strefy. W przypadku kiedy nie ma w strefie instalacji wentylacyjnej nawiewnej wstawiamy do strumienia nawiewanego wartość 0. Program wstawia domyślnie wartość z sumy kolumny V csup. CAŁKOWITY STRUMIEN POWIETRZA WYWIEWANEGO V cex [m 3 /h] pole służące definiowania strumienia powietrza wywiewanego z strefy. W przypadku kiedy nie ma w strefie instalacji wentylacyjnej wywiewnej wstawiamy do strumienia wywiewanego wartość 0. Program wstawia domyślnie wartość z sumy kolumny V cex. DZIAŁANIE OKRESOWE WENTYLACJI pole służące definiowania udziału czasu włączenia wentylatorów wentylacji mechanicznej w okresie bilansowania (roku). W polu tym powinniśmy wpisać wartość od 0 (wyłączone wentylatory przez cały okres) do 1 (włączone przez cały czas wentylatory). SPRAWNOŚĆ ODZYSKU CIEPŁA oc [%] pole służące definiowania sprawności odzysku ciepła występuje tylko w wariancie z odzyskiem ciepła. Użytkownik może wstawić własną wartość lub skorzystać z podpowiedzi włączanej przyciskiem. Rys 231. Podpowiedź wartość sprawności instalacji odzysku SPRAWNOŚĆ ODZYSKU GWC GWC [%] pole służące definiowania sprawności odzysku ciepła gruntowego wymiennika ciepła. Użytkownik może wstawić własną wartość powinna się zawierać między Obliczenia: H ve = 0,34 (*=[ (1- )] [max( V* EX, V* sup )] + V x + (1 - ) V n 50 e) V x = (V n 50 e)/[1+(f/e) [(V * SUP V * EX)/(V n 50 )] 2 ] =[1-(1- OC ) ( 1- GWC )] 135

136 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na ciepło na cele ogrzewania i wentylacji WENTYLACJA MIESZANA- OPIS Wybór tego wariantu obliczeń pozwala na umieszczenie w jednej strefie różnych rodzajów wentylacji od grawitacyjnej do mechanicznej z odzyskiem. Dodatkowo program automatycznie pobiera dane z pomieszczeń odnośnie ich wentylacji i wstawia do tabelek, obliczając strumienie i współczynniki H ve. W zakładce wyniki obliczeń można podejrzeć dla każdego występującego w projekcie systemu wentylacji wyniki H ve i Q ve dla całego roku. WENTYLACJA MIESZANA ZAKŁADKA GRAWITACJA Rys 232. Zakładka wentylacja mieszana- grawitacja NAZWA pole do wpisywanie nazwy pomieszczenia/strefy dla której definiujemy wentylację, użytkownik może dodatkowo skorzystać z rozwijanej listy pomieszczeń należących do tej strefy, wówczas do tabelki wstawiony zostanie numer i nazwa, a także kubatura V i powierzchnia A pomieszczenia, TRYB PRACY pole do definiowania dla jakiego trybu pracy podajemy parametry wentylacji, wybór z rozwijanej listy uruchamianej przyciskiem. Jeśli mamy w projekcie dwa tryby pracy to dane należy wprowadzić dla obu trybów (wówczas przydatna jest funkcja kopiuj wiersz), KUBATURA V [m 3 ] pole do edycji kubatury pomieszczenia/strefy dla której definiujemy wentylację, program domyślnie przenosi wartość z wstawionego pomieszczenia, wartość wykorzystywana jest do obliczeń jeśli wybrany jest wariant z krotnością wymian, POWIERZCHNIA A [m 2 ] pole do edycji powierzchni pomieszczenia/strefy dla której definiujemy wentylację, program domyślnie przenosi wartość z wstawionego pomieszczenia, wartość wyświetlana jest w celach informacyjnych, SPOSÓB użytkownik wybiera jeden dwóch wariantów obliczeń albo wg krotności wymian wówczas aktywne jest kolumna Krotność wymian 1/h w kolumnie tej pojawia się wartość 1, lub wg normy PN-B/B /AZ3:2000 wówczas aktywna jest kolumna V min m 3 /h w kolumnie tej pojawia się wartość 2, KROTNOŚĆ WYMIAN [1/h] pole do edycji przez użytkownika, aktywne tylko w przypadku wybrania sposobu obliczeń nr 1, użytkownik może skorzystać z podpowiedzi włączanej przyciskiem, V min [m 3 /h] - pole do edycji przez użytkownika, aktywne tylko w przypadku wybrania sposobu obliczeń nr 1, użytkownik może skorzystać z podpowiedzi włączanej przyciskiem, ILOŚĆ pole do podawania ilości typów pomieszczeń/strumieni występujących w strefie V inf [m 3 /h] pole do podglądu strumienia infiltracyjnego wyliczanego jednym z dwóch sposobów: 1.gdy wybierzemy TAK na podstawie wzoru V inf =0,05 n 50 kubatura wentylowana, 2.gdy wybierzemy NIE na podstawie wzoru V inf =0,2 kubatura wentylowana. 136

137 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na ciepło na cele ogrzewania i wentylacji V c [m 3 /h] pole do podglądu obliczonego całkowitego strumienia grawitacyjnego wyliczane z wzoru V c =V inf +V min WENTYLACJA MIESZANA ZAKŁADKA MECHANICZNA NAWIEWNA Rys 233. Zakładka wentylacja mieszana- mechaniczna nawiewna NAZWA pole do wpisywanie nazwy pomieszczenia/strefy dla której definiujemy wentylację, użytkownik może dodatkowo skorzystać z rozwijanej listy pomieszczeń należących do tej strefy, wówczas do tabelki wstawiony zostanie numer i nazwa, a także kubatura V i powierzchnia A pomieszczenia, TRYB PRACY pole do definiowania dla jakiego trybu pracy podajemy parametry wentylacji, wybór z rozwijanej listy uruchamianej przyciskiem. Jeśli mamy w projekcie dwa tryby pracy to dane należy wprowadzić dla obu trybów (wówczas przydatna jest funkcja kopiuj wiersz), KUBATURA V [m 3 ] pole do edycji kubatury pomieszczenia/strefy dla której definiujemy wentylację, program domyślnie przenosi wartość z wstawionego pomieszczenia, wartość wykorzystywana jest do obliczeń jeśli wybrany jest wariant z krotnością wymian, POWIERZCHNIA A [m 2 ] pole do edycji powierzchni pomieszczenia/strefy dla której definiujemy wentylację, program domyślnie przenosi wartość z wstawionego pomieszczenia, wartość wyświetlana jest w celach informacyjnych, SPOSÓB użytkownik wybiera jeden dwóch wariantów obliczeń albo wg krotności wymian wówczas aktywne jest kolumna Krotność wymian 1/h w kolumnie tej pojawia się wartość 1, lub wg normy PN-B/B /AZ3:2000 wówczas aktywna jest kolumna V sup m 3 /h w kolumnie tej pojawia się wartość 2, KROTNOŚĆ WYMIAN [1/h] pole do edycji przez użytkownika, aktywne tylko w przypadku wybrania sposobu obliczeń nr 1, użytkownik może skorzystać z podpowiedzi włączanej przyciskiem, V sup [m 3 /h] - pole do edycji przez użytkownika, aktywne tylko w przypadku wybrania sposobu obliczeń nr 1, użytkownik może skorzystać z podpowiedzi włączanej przyciskiem, ILOŚĆ pole do podawania ilości typów pomieszczeń/strumieni występujących w strefie pole do wstawiania współczynnika czasu pracy wentylatorów wentylacji mechanicznej wartość 1 oznacza, że są one włączone przez cały rok wartość 0 że nie są włączane ani razu przez rok. Vc sup [m 3 /h] pole do podglądu obliczonego całkowitego strumienia powietrza nawiewanego wyliczane z wzoru V csup =ilość V sup WENTYLACJA MIESZANA ZAKŁADKA MECHANICZNA WYWIEWNA 137

138 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na ciepło na cele ogrzewania i wentylacji Rys 234. Zakładkawentylacja mieszana- mechaniczna wywiewna NAZWA pole do wpisywanie nazwy pomieszczenia/strefy dla której definiujemy wentylację, użytkownik może dodatkowo skorzystać z rozwijanej listy pomieszczeń należących do tej strefy, wówczas do tabelki wstawiony zostanie numer i nazwa, a także kubatura V i powierzchnia A pomieszczenia, TRYB PRACY pole do definiowania dla jakiego trybu pracy podajemy parametry wentylacji, wybór z rozwijanej listy uruchamianej przyciskiem. Jeśli mamy w projekcie dwa tryby pracy to dane należy wprowadzić dla obu trybów (wówczas przydatna jest funkcja kopiuj wiersz), KUBATURA V [m 3 ] pole do edycji kubatury pomieszczenia/strefy dla której definiujemy wentylację, program domyślnie przenosi wartość z wstawionego pomieszczenia, wartość wykorzystywana jest do obliczeń jeśli wybrany jest wariant z krotnością wymian, POWIERZCHNIA A [m 2 ] pole do edycji powierzchni pomieszczenia/strefy dla której definiujemy wentylację, program domyślnie przenosi wartość z wstawionego pomieszczenia, wartość wyświetlana jest w celach informacyjnych, SPOSÓB użytkownik wybiera jeden dwóch wariantów obliczeń albo wg krotności wymian wówczas aktywne jest kolumna Krotność wymian 1/h w kolumnie tej pojawia się wartość 1, lub wg normy PN-B/B /AZ3:2000 wówczas aktywna jest kolumna V ex m 3 /h w kolumnie tej pojawia się wartość 2, KROTNOŚĆ WYMIAN [1/h] pole do edycji przez użytkownika, aktywne tylko w przypadku wybrania sposobu obliczeń nr 1, użytkownik może skorzystać z podpowiedzi włączanej przyciskiem, V ex [m 3 /h] - pole do edycji przez użytkownika, aktywne tylko w przypadku wybrania sposobu obliczeń nr 1, użytkownik może skorzystać z podpowiedzi włączanej przyciskiem, ILOŚĆ pole do podawania ilości typów pomieszczeń/strumieni występujących w strefie pole do wstawiania współczynnika czasu pracy wentylatorów wentylacji mechanicznej wartość 1 oznacza, że są one włączone przez cały rok wartość 0 że nie są włączane ani razu przez rok. Vc ex [m 3 /h] pole do podglądu obliczonego całkowitego strumienia powietrza wywiewanego wyliczane z wzoru V cex =ilość V ex WENTYLACJA MIESZANA ZAKŁADKA NAWIEWNO- WYWIEWNA 138

139 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na ciepło na cele ogrzewania i wentylacji Rys 235. Zakładkawentylacja mieszana- mechaniczna nawiewno-wywiewna NAZWA pole do wpisywanie nazwy pomieszczenia/strefy dla której definiujemy wentylację, użytkownik może dodatkowo skorzystać z rozwijanej listy pomieszczeń należących do tej strefy, wówczas do tabelki wstawiony zostanie numer i nazwa, a także kubatura V i powierzchnia A pomieszczenia, TRYB PRACY pole do definiowania dla jakiego trybu pracy podajemy parametry wentylacji, wybór z rozwijanej listy uruchamianej przyciskiem. Jeśli mamy w projekcie dwa tryby pracy to dane należy wprowadzić dla obu trybów (wówczas przydatna jest funkcja kopiuj wiersz), KUBATURA V [m 3 ] pole do edycji kubatury pomieszczenia/strefy dla której definiujemy wentylację, program domyślnie przenosi wartość z wstawionego pomieszczenia, wartość wykorzystywana jest do obliczeń jeśli wybrany jest wariant z krotnością wymian, POWIERZCHNIA A [m 2 ] pole do edycji powierzchni pomieszczenia/strefy dla której definiujemy wentylację, program domyślnie przenosi wartość z wstawionego pomieszczenia, wartość wyświetlana jest w celach informacyjnych, SPOSÓB użytkownik wybiera jeden dwóch wariantów obliczeń albo wg krotności wymian wówczas aktywne jest kolumna Krotność wymian 1/h w kolumnie tej pojawia się wartość 1, lub wg normy PN-B/B /AZ3:2000 wówczas aktywna jest kolumna V ex m 3 /h w kolumnie tej pojawia się wartość 2, KROTNOŚĆ WYMIAN [1/h] pole do edycji przez użytkownika, aktywne tylko w przypadku wybrania sposobu obliczeń nr 1, użytkownik może skorzystać z podpowiedzi włączanej przyciskiem, V ex [m 3 /h] - pole do edycji przez użytkownika, aktywne tylko w przypadku wybrania sposobu obliczeń nr 1, użytkownik może skorzystać z podpowiedzi włączanej przyciskiem, V sup [m 3 /h] - pole do edycji przez użytkownika, aktywne tylko w przypadku wybrania sposobu obliczeń nr 1, użytkownik może skorzystać z podpowiedzi włączanej przyciskiem, ILOŚĆ pole do podawania ilości typów pomieszczeń/strumieni występujących w strefie pole do wstawiania współczynnika czasu pracy wentylatorów wentylacji mechanicznej wartość 1 oznacza, że są one włączone przez cały rok wartość 0 że nie są włączane ani razu przez rok. Vc ex [m 3 /h] pole do podglądu obliczonego całkowitego strumienia powietrza wywiewanego wyliczane z wzoru V cex =ilość V ex Vc sup [m 3 /h] pole do podglądu obliczonego całkowitego strumienia powietrza nawiewanego wyliczane z wzoru V csup =ilość V sup WENTYLACJA MIESZANA ZAKŁADKA Z ODZYSKIEM 139

140 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na ciepło na cele ogrzewania i wentylacji Rys 236. Zakładkawentylacja mieszana- mechaniczna z odzyskiem NAZWA pole do wpisywanie nazwy pomieszczenia/strefy dla której definiujemy wentylację, użytkownik może dodatkowo skorzystać z rozwijanej listy pomieszczeń należących do tej strefy, wówczas do tabelki wstawiony zostanie numer i nazwa, a także kubatura V i powierzchnia A pomieszczenia, TRYB PRACY pole do definiowania dla jakiego trybu pracy podajemy parametry wentylacji, wybór z rozwijanej listy uruchamianej przyciskiem. Jeśli mamy w projekcie dwa tryby pracy to dane należy wprowadzić dla obu trybów (wówczas przydatna jest funkcja kopiuj wiersz), KUBATURA V [m 3 ] pole do edycji kubatury pomieszczenia/strefy dla której definiujemy wentylację, program domyślnie przenosi wartość z wstawionego pomieszczenia, wartość wykorzystywana jest do obliczeń jeśli wybrany jest wariant z krotnością wymian, POWIERZCHNIA A [m 2 ] pole do edycji powierzchni pomieszczenia/strefy dla której definiujemy wentylację, program domyślnie przenosi wartość z wstawionego pomieszczenia, wartość wyświetlana jest w celach informacyjnych, SPOSÓB użytkownik wybiera jeden dwóch wariantów obliczeń albo wg krotności wymian wówczas aktywne jest kolumna Krotność wymian 1/h w kolumnie tej pojawia się wartość 1, lub wg normy PN-B/B /AZ3:2000 wówczas aktywna jest kolumna V ex m 3 /h w kolumnie tej pojawia się wartość 2, KROTNOŚĆ WYMIAN [1/h] pole do edycji przez użytkownika, aktywne tylko w przypadku wybrania sposobu obliczeń nr 1, użytkownik może skorzystać z podpowiedzi włączanej przyciskiem, V ex [m 3 /h] - pole do edycji przez użytkownika, aktywne tylko w przypadku wybrania sposobu obliczeń nr 1, użytkownik może skorzystać z podpowiedzi włączanej przyciskiem, V sup [m 3 /h] - pole do edycji przez użytkownika, aktywne tylko w przypadku wybrania sposobu obliczeń nr 1, użytkownik może skorzystać z podpowiedzi włączanej przyciskiem, ILOŚĆ pole do podawania ilości typów pomieszczeń/strumieni występujących w strefie pole do wstawiania współczynnika czasu pracy wentylatorów wentylacji mechanicznej wartość 1 oznacza, że są one włączone przez cały rok wartość 0 że nie są włączane ani razu przez rok. OC pole do wpisywania sprawności odzysku ciepła, dodatkowo można skorzystać z dodatkowych obliczeń uruchamianych przyciskiem 140

141 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na ciepło na cele ogrzewania i wentylacji Rys 237. Okno obliczeń skuteczności odzysku ciepła SPRAWNOŚĆ ODZYSKU CIEPŁA oc1 [%] pole służące definiowania sprawności odzysku ciepła występuje tylko w wariancie z odzyskiem ciepła. Użytkownik może wstawić własną wartość lub skorzystać z podpowiedzi włączanej przyciskiem. Rys 238. Podpowiedź wartość sprawności instalacji odzysku SPRAWNOŚĆ ODZYSKU GWC GWC [%] pole służące definiowania sprawności odzysku ciepła gruntowego wymiennika ciepła. Użytkownik może wstawić własną wartość powinna się zawierać między SKUTECZNOŚĆ ODZYSKU CIEPŁA OC [%] pole służące definiowania wartości odzysku ciepła program wartość wylicza na podstawie wzoru: =[1-(1- OC ) ( 1- GWC )] Vc ex [m 3 /h] pole do podglądu obliczonego całkowitego strumienia powietrza wywiewanego wyliczane z wzoru V cex =ilość V ex Vc sup [m 3 /h] pole do podglądu obliczonego całkowitego strumienia powietrza nawiewanego wyliczane z wzoru V csup =ilość V sup WENTYLACJA MIESZANA ZAKŁADKA BEZ WENTYLACJI Rys 239. Zakładkawentylacja mieszana- bez wentylacji NAZWA pole do wpisywanie nazwy pomieszczenia/strefy dla której definiujemy wentylację, użytkownik może dodatkowo skorzystać z rozwijanej listy pomieszczeń należących do tej strefy, wówczas do tabelki wstawiony zostanie numer i nazwa, a także kubatura V i powierzchnia A pomieszczenia, 141

142 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na ciepło na cele ogrzewania i wentylacji KUBATURA V [m 3 ] pole do edycji kubatury pomieszczenia/strefy dla której definiujemy wentylację, program domyślnie przenosi wartość z wstawionego pomieszczenia, wartość wykorzystywana jest do obliczeń jeśli wybrany jest wariant z krotnością wymian, POWIERZCHNIA A [m 2 ] pole do edycji powierzchni pomieszczenia/strefy dla której definiujemy wentylację, program domyślnie przenosi wartość z wstawionego pomieszczenia, wartość wyświetlana jest w celach informacyjnych, UWAGI pole do wpisywania uwag odnośnie wybranego braku wentylacji WENTYLACJA MIESZANA ZAKŁADKA WYNIKI Rys 240. Zakładkawentylacja mieszana- wyniki TRYB PRACY pole do podglądu trybu pracy który jest przypisany do danego typu wentylacji i obliczonych wartości strumienia powietrza, H ve i Q ve, TYP WENTYLACJI pole służące do podglądu wybranego typu wentylacji, T m [h] pole do podglądu czasu działania wentylacji, w tej tabelce straty na wentylację Q ve są wyliczane dla całego roku, w obliczeniach Q H,nd Q ve uzależnione jest od sezonu grzewczego, V c [m 3 /h] pole do edycji i podglądu wyników sumowanych strumieni wentylacji grawitacyjnej, V cex [m 3 /h] pole do edycji i podglądu wyników sumowanych strumieni wentylacji mechanicznej wywiewnej, V csup [m 3 /h] pole do edycji i podglądu wyników sumowanych strumieni wentylacji mechanicznej nawiewnej, pole do podglądu zastosowanego współczynnika włączenia wentylatorów, OC pole do podglądu zastosowanej skuteczności odzysku ciepła, H VE [W/K] pole do edycji i podglądu wyników współczynnika strat ciepła na wentylację wyliczonego na podstawie danych z poprzednich kolumn, Q VE [kwh/rok] pole do edycji i podglądu wyników rocznych strat ciepła na wentylację wyliczonego na podstawie H ve i czasu T m. 142

143 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na ciepło na cele ogrzewania i wentylacji Zakładka Zyski ciepła Program automatycznie uzupełnia tabele na podstawie danych wpisanych w zakładce straty przez przenikanie. Zakładka ta służy do definiowania zysków ciepła od przegród przezroczystych wyliczanych z wzoru: Qs = Qs(t) = [Is * As] * (t) = [ Is * (A * Fs * F F * 0,9* g )]*(t) Qs = 3600 A TR S(m) Z1 Z2 Z3 Rys 241. Zyski ciepła norma PN EN 13790:2006 i PN EN 832 Rys 242. Zyski ciepła norma PN EN 13790:2008 Rys 243. Zyski ciepła norma PN B PRZEGRODA pole służące do podglądu nazwy przegrody przezroczystej, ILOŚĆ N [szt.] kolumna ta służy do definiowania liczby przegród o podanych wymiarach, KIERUNEKO orientacja względem róży wiatrów (na tej podstawie do okien dodawane są odpowiednie mnożniki nasłonecznienia i zacienienia), dla pozostałych przegród wartość orientacyjna w celu zdefiniowania położenia. SZEROKOŚĆ W [m] długość przegrody informacja o całkowitej długości przegrody. Wartość wpisywana jest automatycznie z zakładki straty przez przenikanie. WYSOKOŚĆ H [m] wysokość przegrody informacja o całkowitej wysokości przegrody definiowana na podstawie wysokości pomieszczenia. Wartość wpisywana jest automatycznie z zakładki straty przez przenikanie. 143

144 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na ciepło na cele ogrzewania i wentylacji POLE POWIERZCHNI PRZEGRODY A [m 2 ] pole powierzchni przegrody przejęta z zakładki straty przez przenikanie. OBLICZENIOWY WSPÓŁCZYNNIK ZACIENIENIA F s lub Z współczynnik definiowany przez użytkownika lub wyliczany na podstawie danych wpisanych w oknie włączanym przyciskiem i wyliczonych z wzoru: F s =F h *F o *F f Rys 244. Obliczenie współczynnika zacienienia Rys 245. Obliczenie współczynnika zacienienia PN EN 13790:2008 F h korekcyjny współczynnik zacienienia otoczeniem, wpisywany ręcznie lub wybierany przez użytkownika z podpowiedzi włączanej przyciskiem. F o korekcyjny współczynnik zacienienia od wystających elementów poziomych, wpisywany ręcznie lub wybierany przez użytkownika z podpowiedzi włączanej przyciskiem. F f korekcyjny współczynnik zacienienia od wystających elementów pionowych, wpisywany ręcznie lub wybierany przez użytkownika z podpowiedzi włączanej przyciskiem. Z- współczynnik zacienienia wpisywany ręcznie lub wybierany przez użytkownika z podpowiedzi włączanej przyciskiem. WSPÓŁCZYNIK RAMY F F lub C pole do wstawiania wartości współczynnika ramy, program domyślnie dla okien wstawia 0,8 dla drzwi 0,1. Wartość pobierana domyślnie z okna definicje przegród. 144

145 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na ciepło na cele ogrzewania i wentylacji Z1 współczynnik zacienienia w zależności od przesłon na elewacji budynku-loggie, definiowany przez użytkownika lub wstawiany z podpowiedzi wyświetlanej przyciskiem. Z2 współczynnik zacienienia w zależności od przesłon na elewacji budynku-balkony, definiowany przez użytkownika lub wstawiany z podpowiedzi wyświetlanej przyciskiem. Z3 współczynnik zacienienia w zależności od usytuowania przeszkody równoległej do elewacji budynku, definiowany przez użytkownika lub wstawiany z podpowiedzi wyświetlanej przyciskiem. ZYSKI CIEPŁA OD PRZEGRODY Qs [kwh] pole służące do podglądu i edycji wyników obliczeń zysków ciepła dla całego sezonu grzewczego Zakładka wewnętrzne zyski ciepła Zakładka ta służy do definiowani wewnętrznych zysków ciepła strefie chłodu. Możemy to zrobić na dwa sposoby: A. Metoda uproszczona polega na tym, że w każdym pomieszczeniu możemy zdefiniować wartość wewnętrznych zysków ciepła na podstawie podpowiedzi z tabelek z metodologii MI, wówczas na podstawie powierzchni program może nam wyliczyć średnie ważone zyski wew. dla tej strefy albo na podstawie średniej arytmetycznej lub jako sumę algebraiczną. B. Metoda szczegółowa pozwala na określenie indywidualnie dla każdego pomieszczenia i trybu pracy wewnętrznych zysków od ludzi, urządzeń, oświetlenia, instalacji i zasobników. METODA UPROSZCZONA WEWNĘTRZNYCH ZYSKÓW CIEPŁA Rys 246. Zakładka wewnętrznych zysków ciepła metoda uproszczona NAZWA ŹRÓDŁA/POMIESZCZENIA pole do edycji przez użytkownika, dodatkowo można skorzystać z listy pomieszczeń należących do tej strefy wciskając wówczas program wstawi do tabelki nazwę pomieszczenia numer i pole powierzchni. POWIERZCHNIA O REGULOWANEJ TEMPERATURZE A f [m 2 ] pole do wpisywania powierzchni o regulowanej temperaturze pomieszczeń należących do danej strefy pole to będzie później wykorzystane do obliczeń średnio ważonych zysków wewnętrznych strefy. STRUMIEŃ WEWNETRZNYCH ZYSKÓW CIEPŁA int [W/m 2 ] pole do edycji przez użytkownika, dodatkowo można skorzystać z podpowiedzi włączane j przyciskiem zgodnych z załącznika nr 7 Rozporządzenia MI gdzie podano wewnętrzne zyski ciepła w zależności od rodzaju budynku i przeznaczenia pomieszczenia. 145

146 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na ciepło na cele ogrzewania i wentylacji UWAGI pole do wpisywania przez użytkownika uwag dotyczących wstawionych zysków ciepłą. Pole to jest tylko w celach informacyjnych po to aby po dłuższym czasie zorientować się czemu dobraliśmy takie zyski, wartości wpisane tutaj nie są pokazywane w raportach. SPOSÓB OBLICZEŃ pole do wybory jednego z trzech sposobów obliczeń wstawionych w tabelce wewnętrznych zysków ciepła. A. Średnia ważona program wylicza na podstawie powierzchni A f i int wartość z wstawionych w tabeli danych, B. Średnia arytmetyczna wartość wyliczana z int i liczby wstawionych wierszy, C. Suma algebraiczna wartość wyliczana z sumy int wierszy wstawionych do tabelki. CAŁKOWITE WEWNĘTRZNE ZYSKI CIEPŁA int [W/m 2 ] pole do edycji przez użytkownika, na podstawie danych wypełnionych w tabelce i wybranego sposobu obliczań program wstawia w to pole wartości domyślne. Wartość ta wykorzystana będzie w obliczeniach Q int (Zysków wewnętrznych ) dla danej strefy. METODA SZCZEGÓŁOWA WEWNĘTRZNYCH ZYSKÓW CIEPŁA ZAKŁADKA ZYSKI OD LUDZI Rys 247. Zakładka wewnętrznych zysków ciepła metoda szczegółowa zyski od ludzi NAZWA ŹRÓDŁA/POMIESZCZENIA pole do edycji przez użytkownika, dodatkowo można skorzystać z listy pomieszczeń należących do tej strefy wciskając wówczas program wstawi do tabelki nazwę pomieszczenia numer. TRYB PRACY pole do wyboru dla, którego trybu pracy wyliczamy zyski. Informacja ta przydatna jest szczególnie w budynkach użyteczności publicznej i biurowych ponieważ tam osoby przebywają tylko w czasie pracy i jeśli wprowadzimy np. dwa tryby dzienny i nocny po 12 h każdy wówczas dla nocnego można ograniczyć ilość osób przebywających w budynku co spowoduje zmniejszenie wewnętrznych zysków ciepła i Q C,nd. WSPÓŁCZYNNIK JEDNOCZESNOŚCI - pole do określania ile procent osób przebywa jednocześnie w pomieszczeniu, użytkownik może wpisać własną wartość lub skorzystać z podpowiedzi uruchamianej, która zawiera współczynniki w zależności od przeznaczenia budynku. Rys 248. Podpowiedź współczynnik jednoczesności 146

147 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na ciepło na cele ogrzewania i wentylacji STRUMIEŃ ZYSKÓW CIEPŁA OD LUDZI qi [W/osobę] pole do definiowania zysków od osób przebywających w strefie wartość można wpisać samemu lub skorzystać z podpowiedzi uruchamianej w której podane są zyski od ludzi w zależności od temperatury w pomieszczeniu i stopnia aktywności. Rys 249. Podpowiedź zyski od ludzi w zależności od aktywności ILOŚĆ OSÓBn [osób] pole do definiowania ilości osób przebywających w pomieszczeniu użytkownik może wpisać własną wartość lub skorzystać z podpowiedzi uruchamianej, w której można wykonać obliczenia w zależności od typu pomieszczenia na podstawie powierzchni lub przeznaczenia. Rys 250. Okno obliczenie liczby osób LP. kolejna liczba porządkowa dla dodawanego wiersza RODZAJ LOKALU / PRZEZNACZENIE użytkownik z przycisku wybiera z listy jeden z wariantów na podstawie, którego wyświetlana jest wartość Normowa liczba osób na lokal/. Lp. Wariant Rodzaj lokalu/przeznaczenie Normowa liczba osób na lokal/powierzchnie 1 1 Mieszkanie 1 pokojowe Mieszkanie 2 pokojowe 2,5 3 1 Mieszkanie 3 pokojowe 3,5 4 1 Mieszkanie 4 pokojowe 4,0 5 1 Mieszkanie 5 pokojowe 4,5 6 1 Mieszkanie 6 pokojowe Pomieszczenia biurowe klasy A 1os. na 10m Pomieszczenia biurowe klasy B 1os. na 6m Pomieszczenia biurowe klasy C 1os. na 2m Butik 1os. na 7m Sala konferencyjna 1os. na 2m 2 147

148 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na ciepło na cele ogrzewania i wentylacji NORMOWA LICZBA OSÓB NA LOKAL/POWIERZCHNIE wartość przepisywana z powyższej tabeli na podstawie wybranego Rodzaj lokalu/przeznaczenie. LICZBA LOKALI wartość podawana przez użytkownika. POWIERZCHNIA Af [m 2 ]- wartość podawana przez użytkownika. CAŁKOWITA ILOŚĆ OSÓB pole do edycji, domyślnie wstawiana wartość obliczana z kolumn dla wariantu 1 k3 x k4, dla wariantu 2 k3 x k5 CAŁKOWITA ILOŚĆ OSÓB Li pole do edycji, domyślnie wstawiana wartość sumy wszystkich kolumn CAŁKOWITA ILOŚĆ OSÓB. ZYSKI CIEPŁAOD LUDZI int,p [W] pole do edycji przez użytkownika, program wylicza domyślnie na podstawie wzoru int,p = n q i. Wartość ta wykorzystana będzie w obliczeniach Q int (Zysków wewnętrznych ) dla danej strefy. METODA SZCZEGÓŁOWA WEWNĘTRZNYCH ZYSKÓW CIEPŁA ZAKŁADKA ZYSKI OD URZĄDZEŃ Rys 251. Zakładka wewnętrznych zysków ciepła metoda szczegółowa zyski od urządzeń NAZWA ŹRÓDŁA/POMIESZCZENIA pole do edycji przez użytkownika, dodatkowo można skorzystać z listy pomieszczeń należących do tej strefy wciskając wówczas program wstawi do tabelki nazwę pomieszczenia numer. TRYB PRACY pole do wyboru dla, którego trybu pracy wyliczamy zyski. Informacja ta przydatna jest szczególnie w budynkach użyteczności publicznej i biurowych ponieważ tam większość urządzeń włączonych jest tylko w czasie pracy i jeśli wprowadzimy np. dwa tryby dzienny i nocny po 12 h każdy wówczas dla nocnego można ograniczyć ilość włączonych urządzeń w budynku co spowoduje zmniejszenie wewnętrznych zysków ciepła i Q C,nd. WSPÓŁCZYNNIK JEDNOCZESNOŚCI - pole do określania ile procent urządzeń włączonych jest jednocześnie w pomieszczeniu, użytkownik może wpisać własną wartość lub skorzystać z podpowiedzi uruchamianej, która zawiera współczynniki w zależności od przeznaczenia budynku. 148

149 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na ciepło na cele ogrzewania i wentylacji Rys 252. Podpowiedź współczynnik jednoczesności STRUMIEŃ ZYSKÓW CIEPŁA OD URZĄDZEŃ qi [W/sztuk] pole do definiowania zysków od urządzeń w strefie wartość można wpisać samemu lub skorzystać z podpowiedzi uruchamianej w której podane są zyski dla najczęściej występujących urządzeń biurowych i innych pomocniczych. Rys 253. Podpowiedź zyski od urządzeń wg ASHRAE 149

150 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na ciepło na cele ogrzewania i wentylacji Rys 254. Podpowiedź zyski od urządzeń wg Poradnika Recknagel ILOŚĆ n [sztuk] pole do definiowania przez użytkownika ilości sztuk danego urządzenia. ZYSKI CIEPŁA OD URZĄDZEŃ int,u [W] pole do edycji przez użytkownika, program wylicza domyślnie na podstawie wzoru int,u = n q i. Wartość ta wykorzystana będzie w obliczeniach Q int (Zysków wewnętrznych ) dla danej strefy. METODA SZCZEGÓŁOWA WEWNĘTRZNYCH ZYSKÓW CIEPŁA ZAKŁADKA ZYSKI OD OŚWIETLENIA Rys 255. Zakładka wewnętrznych zysków ciepła metoda szczegółowa zyski od oświetlenia 150

151 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na ciepło na cele ogrzewania i wentylacji NAZWA ŹRÓDŁA/POMIESZCZENIA pole do edycji przez użytkownika, dodatkowo można skorzystać z listy pomieszczeń należących do tej strefy wciskając wówczas program wstawi do tabelki nazwę pomieszczenia numer i powierzchnia A f pomieszczenia. TRYB PRACY pole do wyboru dla, którego trybu pracy wyliczamy zyski. Informacja ta przydatna jest szczególnie w budynkach użyteczności publicznej i biurowych ponieważ tam większość urządzeń oświetlenia włączonych jest tylko w czasie nocnym, wprowadzimy np. dwa tryby dzienny i nocny po 12 h każdy wówczas dla dziennego można ograniczyć ilość włączonych urządzeń oświetlenia w budynku co spowoduje zmniejszenie wewnętrznych zysków ciepła i Q C,nd. WSPÓŁCZYNNIK JEDNOCZESNOŚCI - pole do określania ile procent urządzeń oświetlenia włączonych jest jednocześnie w pomieszczeniu, użytkownik może wpisać własną wartość lub skorzystać z podpowiedzi uruchamianej, która zawiera współczynniki w zależności od przeznaczenia budynku. STRUMIEŃ ZYSKÓW CIEPŁA OD URZĄDZEŃOŚWIETLENIA qi [W/m 2 ] pole do definiowania zysków od urządzeń oświetlenia w strefie wartość można wpisać samemu lub skorzystać z podpowiedzi uruchamianej w której podane są zyski dla najczęściej występujących typów i natężenia oświetlenia. Rys 256. Podpowiedź strumień zysków od oświetlenia wg W.P. Jones POWIERZHNIA Af [m 2 ] pole do definiowania przez użytkownika powierzchni pomieszczenia, program wstawia domyślnie wartość na podstawie wybranego pomieszczenia. ZYSKI CIEPŁA OD OŚWIETLENIA int,l [W] pole do edycji przez użytkownika, program wylicza domyślnie na podstawie wzoru int,u = A f q i. Wartość ta wykorzystana będzie w obliczeniach Q int (Zysków wewnętrznych ) dla danej strefy. METODA SZCZEGÓŁOWA WEWNĘTRZNYCH ZYSKÓW CIEPŁA ZAKŁADKA ZYSKI OD INSTALACJI Rys 257. Zakładka wewnętrznych zysków ciepła metoda szczegółowa zyski od instalacji NAZWA ŹRÓDŁA/POMIESZCZENIA pole do edycji przez użytkownika, dodatkowo można skorzystać z listy pomieszczeń należących do tej strefy wciskając wówczas program wstawi do tabelki nazwę pomieszczenia numer. 151

152 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na ciepło na cele ogrzewania i wentylacji TRYB PRACY pole do wyboru dla, którego trybu pracy wyliczamy zyski. WSPÓŁCZYNNIK JEDNOCZESNOŚCI - pole do określania ile procent rurociągów działa jednocześnie w pomieszczeniu, użytkownik może wpisać własną wartość lub skorzystać z podpowiedzi uruchamianej, która zawiera współczynniki w zależności od przeznaczenia budynku. DN [mm] średnica przewodów, wartość wybierana przez użytkownika z listy: 10, 15, 20, 25, 32, 40, 50, 65, 80, 100. L [m] długość przewodów o zadanej średnicy, wartość wpisywana przez użytkownika. STRUMIEŃ ZYSKÓW CIEPŁA OD INSTALACJI qi [W/m] pole do definiowania zysków od instalacji w strefie wartość można wpisać samemu lub skorzystać z podpowiedzi uruchamianej w której podane są zyski od grubości izolacji i średnicy rurociągu. Rys 258. Podpowiedź strumień zysków od instalacji wg Rozporządzenia MI. ZYSKI CIEPŁA OD INSTALACJI int,i [W] pole do edycji przez użytkownika, program wylicza domyślnie na podstawie wzoru int,i = L q i. Wartość ta wykorzystana będzie w obliczeniach Q int (Zysków wewnętrznych ) dla danej strefy. METODA SZCZEGÓŁOWA WEWNĘTRZNYCH ZYSKÓW CIEPŁA ZAKŁADKA ZYSKI OD ZASOBNIKÓW Rys 259. Zakładka wewnętrznych zysków ciepła metoda szczegółowa zyski od zasobników NAZWA ŹRÓDŁA/POMIESZCZENIA pole do edycji przez użytkownika, dodatkowo można skorzystać z listy pomieszczeń należących do tej strefy wciskając wówczas program wstawi do tabelki nazwę pomieszczenia numer. 152

153 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na ciepło na cele ogrzewania i wentylacji TRYB PRACY pole do wyboru dla, którego trybu pracy wyliczamy zyski. WSPÓŁCZYNNIK JEDNOCZESNOŚCI - pole do określania ile procent rurociągów działa jednocześnie w pomieszczeniu, użytkownik może wpisać własną wartość lub skorzystać z podpowiedzi uruchamianej, która zawiera współczynniki w zależności od przeznaczenia budynku. POJEMNOŚĆ ZASOBNIKA V [dm 3 ] pojemność zasobnika, wartość podawana przez użytkownika w zakresie (0-2000), STRUMIEŃ ZYSKÓW OD ZASOBNIKÓW qs [W/dm 3 ]- pole do edycji przez użytkownika, dodatkowo użytkownik może skorzystać z podpowiedzi wyświetlanej poprzez wciśnięcie przycisku Rys 260. Podpowiedź strumień zysków od zasobników. ZYSKI CIEPŁA OD ZASOBNIKÓW int,v [W] pole do edycji przez użytkownika, program wylicza domyślnie na podstawie wzoru int,v = V q s. Wartość ta wykorzystana będzie w obliczeniach Q int (Zysków wewnętrznych ) dla danej strefy. METODA SZCZEGÓŁOWA WEWNĘTRZNYCH ZYSKÓW CIEPŁA ZAKŁADKA WYNIKI DLA POSZCZEGÓLNYCH TRYBÓW Rys 261. Zakładka wewnętrznych zysków ciepła metoda szczegółowa wyniki TRYB PRACY pole do podglądu dla jakiego trybu pracy budynku są cząstkowe wyniki wewnętrznych zysków ciepła. 153

154 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na ciepło na cele ogrzewania i wentylacji ZYSKI CIEPŁAOD LUDZI int,p [W] pole do edycji przez użytkownika, program wylicza domyślnie na podstawie wzoru int,p = n q i. Wartość ta wykorzystana będzie w obliczeniach Q int (Zysków wewnętrznych ) dla danej strefy. ZYSKI CIEPŁA OD URZĄDZEŃ int,u [W] pole do edycji przez użytkownika, program wylicza domyślnie na podstawie wzoru int,u = n q i. Wartość ta wykorzystana będzie w obliczeniach Q int (Zysków wewnętrznych ) dla danej strefy. ZYSKI CIEPŁA OD OŚWIETLENIA int,l [W] pole do edycji przez użytkownika, program wylicza domyślnie na podstawie wzoru int,u = A f q i. Wartość ta wykorzystana będzie w obliczeniach Q int (Zysków wewnętrznych ) dla danej strefy. ZYSKI CIEPŁA OD INSTALACJI int,i [W] pole do edycji przez użytkownika, program wylicza domyślnie na podstawie wzoru int,i = L q i. Wartość ta wykorzystana będzie w obliczeniach Q int (Zysków wewnętrznych ) dla danej strefy. ZYSKI CIEPŁA OD ZASOBNIKÓW int,v [W] pole do edycji przez użytkownika, program wylicza domyślnie na podstawie wzoru int,v = V q s. Wartość ta wykorzystana będzie w obliczeniach Q int (Zysków wewnętrznych ) dla danej strefy. WEWNĘTRZNE ZYSKI CIEPŁA int [W] pole do edycji przez użytkownika, program wylicza domyślnie na podstawie wzoru int = int,p + int,u + int,l + int,i + int,v. 154

155 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na ciepło na cele ogrzewania i wentylacji Zakładka dodatki Zakładka ta służy do podglądu i edycji obliczeń pomocniczych na podstawie, których wyliczone będzie sezonowe zapotrzebowanie na ciepło. Rys 262. Okno dodatki dla normy PN EN ISO 13790:2006 Rys 263. Okno dodatki dla normy PN EN 832 STREFA OGRZEWANA W CIĄGU DOBY użytkownik wybiera jeden z dwóch wariantów: - Więcej niż 12 h na dobę wtedy do wzorów podstawiamy a o =1 i o =15 - Mniej niż 12 h na dobę wtedy do wzorów podstawiamy a o =0,8 i o =70 WEWNĘTRZNA POJEMNOŚĆ CIEPLNA BUDYNKU/STREFY C wartość wstawiana przez użytkownika, domyślnie program wylicza tę wartość na podstawie wzoru: C = j i ij cp ij d ij A j STAŁA CZASOWA BUDYNKU/STREFY - wartość podawana przez użytkownika lub wyliczana domyślnie na podstawie wzoru: = C/H STOSUNEK ZYSKÓW DO STRAT - wartość podawana przez użytkownika lub wyliczana domyślnie na podstawie wzoru (w oknie widoczna wartość dla sum z całego roku): = Q g /Q L gdzie: Q g wartość całkowitych zysków ciepła wyliczana z wzoru Qg = i,h + Q S Q L całkowita strata ciepła wyliczana z wzoru Q L = N j=1 N j H j ( iad,j e ) t j WSPÓŁCZYNNIK WYKORZYSTANIA ZYSKÓW CIEPŁA η - wartość podawana przez użytkownika lub wyliczana domyślnie na podstawie wzoru: Dla 1 η = 1- a /1- a+1 Dla η = a/a+1 CIEPŁO ODZYSKANE Z URZĄDZEŃ POMOCNICZYCH, SYSTEMÓW OGRZEWANIA I PRZEGOTOWANIA CIEPŁEJ WODY Q r wartość wpisywana przez użytkownika, CAŁKOWITE STRATY CIEPŁA PRZEZ SYSTEM GRZEWCZY Z UWZGLĘDNIENIEM STRAT SYSTEMU REKUPERACJI Q th - wartość wpisywana przez użytkownika, 155

156 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na ciepło na cele ogrzewania i wentylacji CIEPŁO ODZYSKANE Z POMOCNICZEGO WYPOSAŻENIA, INSTALACJI OGRZEWCZEJ I OTOCZENIA Q r wartość wpisywana przez użytkownika, Zakładka do definiowania sposobu obliczeń współczynnika wewnętrznej pojemności cieplnej, a także podglądu wyników stałej czasowej, udziału potrzeb ogrzewania i czasu trwania sezonu grzewczego. Rys 264. Zakładka dodatki metoda obliczeń Cm szczegółowa PN EN 13790:2008 WEWNĘTRZNA POJEMNOŚĆ CIEPLNACm [J/K] pole do edycji przez użytkownika program wylicza tą wartość na podstawie wstawionych przegród, które mają wypełnione informacje odnośnie C p i. Wyliczenia odbywają się zgodnie z normą PN EN 13790:2008 wg jednego z trzech sposobów (program wybiera ten który się pierwszy pojawi): A. Metoda 10 cm w głąb przegrody od strony wewnętrznej, B. Metoda do połowy grubości przegrody, C. Metoda do pierwszej warstwy izolacji termicznej. Rys 265. Zakładka dodatki metoda obliczeń Cm uproszczona PN EN 13790:2008 KLASA BUDYNKU/STREFY- pole do wyboru ciężaru budynku na tej podstawie wybrany będzie odpowiedni wzór na policzenie C m. Do wyboru mamy budynki bardzo lekkie, lekkie, średnie, ciężkie, bardzo ciężkie. WEWNĘTRZNA POJEMNOŚĆ CIEPLNA Cm [J/K] pole do edycji przez użytkownika program wylicza tą wartość na podstawie wybranego ciężaru budynku i pola strefy A f. Wyliczenia odbywają się zgodnie z normą PN EN 13790:2008 wg poniższych wzorów: Budynek bardzo lekki C m = A f Budynek lekki C m = A f Budynek średni C m = A f Budynek ciężki C m = A f Budynek bardzo ciężki C m = A f STAŁA CZASOWA [h] pole do podglądu wyników obliczeń stałej czasowej budynku wyliczanej z wzoru = 156

157 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na ciepło na cele ogrzewania i wentylacji UDZIAŁ POTRZEB OGRZEWANIA γ_(h,lim) pole do podglądu wyników obliczeń udziału potrzeb chłodzenia budynku wyliczanej z wzoru γ H,lim= PARAMETR NUMERYCZNY a_h pole do podglądu wyników obliczeń parametru numerycznego budynku wyliczanej z wzoru a H = CZAS TRWANIA SEZONU GRZEWCZEGO L H pole do podglądu wyników obliczeń czasu trwania sezonu chłodniczego wyliczanej z wzoru L H = 157

158 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na ciepło na cele ogrzewania i wentylacji Opis okna wyników obliczeń Okno to służy do podglądu wyników obliczeń poszczególnych współczynników strat ciepła od poszczególnych typów przegród, zysków ciepła i sezonowego zapotrzebowania na ciepło na cele wentylacji i ogrzewania. Rys 266. Wyniki obliczeń norma PN EN 832 Rys 267. Wyniki obliczeń norma PN EN ISO 13790:2006 Rys 268. Wyniki obliczeń norma PN EN ISO 13790:2009 L di [W/K] współczynnik strat ciepła przez przenikanie na zewnątrz sumowana z kolumn L d z tabelistrata przez przenikanie dla wszystkich przegród zewnętrznych. L diu [W/K] współczynnik strat ciepła przez przenikanie z strefami nieogrzewanymi sumowana z kolumn L d z tabelistrata przez przenikanie dla wszystkich przegród sąsiadujących z strefą nieogrzewaną. L dyzi [W/K] współczynnik strat ciepła przez przenikanie z inną strefą sumowana z kolumn L d z tabelistrata przez przenikanie dla wszystkich przegród sąsiadujących z inną strefą. L si [W/K] współczynnik strat ciepła przez grunt sumowana z kolumn L s z tabelistrata przez grunt. H t [W/K] współczynnik strat ciepła przez przenikanie wyliczane z wzoru: Ht = L di + L si 158

159 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na ciepło na cele ogrzewania i wentylacji H V [W/K współczynnik strat ciepła na podgrzanie powietrza wentylacyjnego wyliczane z wzoru: H V,i = 0,34 V * i H[W/K] współczynnik strat ciepła strefy wyliczany z wzoru: H = H V + H t Q g [kwh] całkowite zyski ciepła wyliczane z wzoru: Q g = i,h t + Q S Q H,gn [kwh] całkowite zyski ciepła wewnetzrne i od słońca w danym miesiącu Q H,ht [kwh] straty ciepła prze przenikanie i wentylację w danym miesiącu Q H,nd,m [kwh] ilosc ciepla do pokrycia ogrzewania strefy budynku w danym miesiącu Q H,nd [kwh] sezonowe zapotzrebownaie na ciepło w budynku Q L [kwh] całkowita strata ciepła wyliczana z wzoru : W przypadku wybrania tylko jednego trybu pracy wyliczana z wzoru: Q L =[ H ( i - e ) t ] + [L dyzi ( i - z ) t] W przypadku wybrania większej ilości trybów pracy wyliczana z wzoru: Q L = N j=1n j [H j ( iad,j - e ) t j + [L dyzi ( iad,j - z ) t j ]] Q h [kwh] zużycie ciepła wartość wyliczana na podstawie wzoru (metoda miesięczna): Q h = Q L η Q g Q h,a [kwh/m 2 ] zużycie ciepła na powierzchnie strefy wartość wyliczana na podstawie wzoru: Q h,a = Q h /A Q h,v [kwh/m 3 ] zużycie ciepła na kubaturę strefy wartość wyliczana na podstawie wzoru: Q h,v = Q h /V Q w [kwh] ilość ciepła potrzebna do przygotowania ciepłej wody: Q w = V w ( w -10) Q t [kwh] całkowita strata ciepła przypisywana instalacji ogrzewczej Q t = Q e + Q c + Q d + Q ge + Q gc Q[kWh] zapotrzebowanie budynku/strefy na energię cieplną Q = [(Q h + Q w )/ η h ] - Q r η h sprawność instalacji grzewczejbudynku/strefy η h = [(Q h + Q w )/ ( Q h + Q t + Q w )] η H wspólczynnik wykorszytanai zysków f H wspólczynnik wykorszytanai zysków sprawność instalacji grzewczejbudynku/strefy sprawność instalacji grzewczejbudynku/strefy 159

160 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na ciepło na cele ogrzewania i wentylacji Rys 269. Wyniki obliczeń norma PN B Q Z,i [kwh]- Całkowita strata ciepła na zewnątrz (wyliczana z sumy wartości z kolumny Q dla przegród zew. typu ściana zew., okno zew., drzwi zew., dach, stropodach, strop nad przejazdem ) Q W,i [kwh]- Całkowita strata ciepła od przegród sąsiadujących o innej temp. (wyliczana z sumy wartości z kolumny Q dla przegród wew. typu ściana wew., okno wew., drzwi wew., strop ) Q g,i [kwh] Całkowita strata ciepła do gruntu (wyliczana z zakładki straty od gruntu sumy wartości z kolumny Q g (m) dla wszystkich miesięcy przegród typu podłoga na gruncie, ściana na gruncie ) Q a,i [kwh] Całkowita strata ciepła na wentylacje wyliczana z zakładki Straty wentylacja Q sw,i [kwh] Całkowita zyski ciepła słonecznego przez okna wyliczane z zakładki zyski słońce Q i,i [kwh] Całkowita wewnętrzne zyski ciepła wyliczane z wzoru: Q i,i = Q L (m) + Q cw (m) + Q c (m) + Q os (m) + Q el (m) GLR stosunek zysków do strat strefy wyliczany z wzoru: GLR=(Q sw +Q i )/(Q z +Q w +Q g +Q a ) η współczynnik wykorzystania zysków ciepła wyliczany z wzoru: η=1-e- 1/GLR 160

161 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na chłód na cele chłodzenia i wentylacji 8 OPIS OBLICZEŃ SEZONOWEGO ZAPOTRZEBOWANIA NA CHŁÓD NA CELE CHŁODZENIA I WENTYLACJI 161

162 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na chłód na cele chłodzenia i wentylacji 8.1 OPIS OKNA STREFY CIEPLNE Okno to służy do obliczeń sezonowego zapotrzebowania na chłód budynku. Dane te potrzebne są do obliczeń świadectwa charakterystyki energetycznej budynku. Program pozwala na obliczenia normą PN EN ISO 13790:2008. Użytkownik musi tylko zdefiniować, które pomieszczenie należy do jakiej strefy, a program na tej podstawie do każdej strefy przypisze przegrody sąsiadujące z obszarem zewnętrzne, z strefami niechłodzonymi, z pozostałymi strefami chłodzonymi, pomijając przegrody, które po obu stronach mają pomieszczenie z tej samej strefy. Program pozwala na zdefiniowanie dowolnej ilości stref. Okno stref chłodu budynku składa się z czterech części: Drzewka stref chłodu, Okna właściwościstref, Zakładek obliczeń strat i zysków cieplnych, Panelu wyników obliczeń Rys 270. Okno stref chłodu Drzewko stref chłodu Drzewko pozwala na dowolne dodawanie pomieszczeń do stworzonych stref chłodu budynku. Użytkownik poprzez zaznaczanie, a następnie przesuwanie strefy może dowolnie zmieniać przynależność do strefy wybranego pomieszczenia. Zaznaczenie strefy przenosi nas do okna jego parametrów, które wyświetlają się po prawej stronie. Program umożliwia automatyczne przydzielenie pomieszczeń do stref (polega to na tym, że program tworzy grupy stref na podstawie największej wartości temperatury, a następnie tworzy zakresy temperatur dla każdej strefy, zakres wynosi 4 C), istnieje też możliwość skopiowania stworzonych stref cieplnych do stref chłodu, wówczas przenoszą się dane z zakładek tryby pracy (bez wewnętrznych zysków ciepła), straty przez przenikanie, starty przez grunt, starty przez wentylacje. Pomieszczenia, które znajdują się w grupie nieprzypisane nie są uwzględniane w wynikach końcowych. 162

163 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na chłód na cele chłodzenia i wentylacji dodawanie nowych stref chłodu, Rys 271. Drzewko stref usuwania wstawionych stref, automatyczne przenoszenie stref cieplnych do stref chłodu z kopiowaniem zakładek, automatyczne grupowanie pomieszczeń do stref na podstawie temperatury wewnętrznej, kopiowanie wstawionych stref wraz z ich przegrodami i parametrami, wklejanie skopiowanych stref, oznaczenie graficzne pomieszczenia chłodzonych, oznaczenie graficzne pomieszczenia nieochłodzonych, oznaczenie graficzne grupy strefy niechłodzonych, oznaczenie graficzne grupy stref chłodzonych, oznaczenie graficzne grupy nieprzypisnych pomiesczeń, oznaczenie graficzne stref. sortowanie praca grupowa - iimportowanie stref z innych projektów Opis okno właściwości strefy W oknie tym wpisujemy podstawowe dane o strefie chłodu odnośnie temperatury, nazwy, typ chłodzona czy nie, numeracji, powierzchni i kubatury. 163

164 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na chłód na cele chłodzenia i wentylacji Rys 272. Okno właściwości strefy dla normy PN EN 13790:2009 NAZWA pole służące do ręcznego wpisywania nazwy strefy. TYP użytkownik w polu wybiera jeden z dwóch wariantów typu strefy: 1. Chłodzona, 2. Niechłodzona. W przypadku wyboru pierwszego typu w oknie włącza się zakładki służące do definiowania start i zysków ciepła w strefie. Wybór drugiego wariantu wyłącza zakładki strat ciepła, a użytkownik może jedynie zdefiniować albo współczynnik b tr. TEMPERATURA int,c [ C] pole służące do wpisywania temperatury obliczeniowej strefy, program domyślnie wstawia największą wartość występującą w zgrupowanych w tej strefie pomieszczeń. Temperatura komfortu dla klimatyzacji uzależniona jest od wilgotności powietrza i prędkości przepływu i waha się w zakresie od 18 C do 27 C. ŚREDNIA WAŻONA TEMPERATURA s [ C] - pole służące do podglądu średniej temperatury pomieszczeń zgrupowanych w strefie, wyliczonych na podstawie wagi powierzchni tych pomieszczeń. POWIERZCHNIA O REGULOWANEJ TEMPERATURZE A f [m 2 ] pole służące do wpisywani pola powierzchni strefy o regulowanej tempertaurze, program domyślnie wstawi powierzchnię pomieszczeń znajdujących się w strefie. Wartość ta przekazywana jest dalej do obliczeń certyfikatu. Użytkownik powinien wpisać tutaj wartość powierzchni rzeczywistej podłogi, w przypadku kiedy mamy poddasze użytkowe wpisujemy pole rzeczywiste tzn. bez uwzględnienia wysokości i wyliczeń powierzchni użytkowej. KUBATURA O REGULOWANEJ TEMPERATURZE STREFY V [m 3 ] pole służące do wpisywania kubatury o regulowanej temperaturze strefy, program domyślnie wstawi kubaturę pomieszczeń znajdujących się w strefie. Wartość ta przekazywana jest dalej do obliczeń certyfikatu. Użytkownik powinien wstawić rzeczywistą kubaturę strefy (nie użytkową). OSŁONIECIE PRZED WIATREMf pole służące do wpisywania współczynnika osłonięcia przed wiatrem, użytkownik może skorzystać z podpowiedzi włączanej przyciskiem. Wartość ta jest potrzebna do obliczeń powietrza infiltrującego przez osłonę zewnętrzna budynku w wzorach na wentylację mechaniczną. Rys 273. Podpowiedź współczynnik osłonięcia przed wiatrem WSPÓŁCZYNNIK KLASY OSŁĄNIĘCIAe pole służące do wpisywania współczynnika klasy osłonięcia przed wiatrem, użytkownik może skorzystać z podpowiedzi włączanej przyciskiem. Wartość ta jest potrzebna do obliczeń powietrza infiltrującego przez osłonę zewnętrzna budynkuw wzorach na wentylację mechaniczną. 164

165 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na chłód na cele chłodzenia i wentylacji Rys 274. Podpowiedź współczynnik klasy osłonięcia Opis zakladek obliczeń strat i zysków ciepła Zakładka Tryby pracy Rys 275. Zakładka definiowania trybów pracy norma PN EN 13790:2008 TRYB PRACY użytkownik wpisuje własną nazwę lub wybiera jedną z nazw trybów: 1. Standardowy, 2. Nocny, 3. Weekendowy, 4. Inny. ILOŚĆ GODZIN pole służące do definiowania ile godzin w ciągu dnia ma pracować instalacja. W przypadku dwóch trybów pracy codziennie suma dla obu trybów godzin powinna wynosić 24. ILOŚĆ DNI pole służące do definiowania jak często występuje dany tryb pracy, użytkownik ma do wyboru: 1. Codziennie, 2. Co 2 dni, 3. Co 3 dni, 4. Co 4 dni, 5. Co 5 dni, 6. Co 6 dni, 7. Co tydzień (4 dni z miesiąca), 8. Co weekend (8 dni z miesiąca), 9. Co miesiąc (jeden dzień z miesiąca) TEMPERATURA [ C]- pole służące do definiowania temperatury, każdego trybu pracy. Na tej podstawie wyliczone będzie sezonowe zapotrzebowanie na chłód. UWAGI- pole służące do wpisywania uwag odnośnie trybu pracy. Przykład Tryby pracy służą do wyliczania rzeczywistego zużycia energii na cele chłodzenia budynku, ponieważ często zdarzają się sytuację, że budynek jest chłodzony tylko podczas przebywania w nim ludzi. Wg metodologii MI musimy podawać, że przez cały dzień występuje chłodzenie o temperaturze obliczeniowej, powoduje to znaczne zawyżenie zapotrzebowanie na chłód a co za tym idzie zwiększenie EK i EP. Program pozwala na zasymulowanie pracy budynku w okresie roku z uwzględnieniem występujących wówczas temperatur wewnętrznych w strefie. Tryby pracy mogą służyć również do definiowania wewnętrznych zysków ciepła na podstawie użytkowania budynku. Za przykład weźmiemy plik.th Kamienica + sklep (chłód) w tym budynku mamy dwa tryby pracy chłodzenie pierwszy podczas pracy strefy sklep 12 h na dobę z założoną temperaturą komfortu 25 C, nazwany trybem dziennym i drugi nocny 12 h w którym z uwagi na towar utrzymywana jest temperatura 32 C. 165

166 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na chłód na cele chłodzenia i wentylacji Ponieważ obliczenia Q C,nd wykonujemy dla miesięcy od maja do września łatwo możemy sobie wyliczyć różnice w wynikach: Przykładowo miesiąc Maj 744 h, temperatura np. Łódź-Lublinek e=13,5 C Tryb 1 dzienny 372 h, temperatura 25 C, różnica temperatur 11,5 C Tryb 2 nocny 372 h, temperatura 32 C, różnica temperatur 18,5 C Wynik Q C,nd,n wychodzi 627 kwh/rok dla przykłady jeśli byśmy mieli tylko tryb 1 24 h wynik Q C,nd,n wychodzi 1601kWh/rok Zakładka straty przez przenikanie Rys 276. Zakładka straty przez przenikanie norma PN EN 13790:2009 Tabelka ta służy do zdefiniowania przegród wchodzących w skład strefy (na tej podstawie wyliczona będzie strata cieplna strefy). W przypadku wpisania przegród w pomieszczeniach lista przegród w strefie zostanie wypełniona automatycznie. Po prawej stronie mamy przyciski, które umożliwiają nam: dodawanie nowych przegród do stref, dodawanie do przegrody okien i drzwi (dodanie okien i drzwi tym sposobem spowoduje, że do obliczeń wzięta będzie powierzchnia pomniejszona o wstawione otwory), usuwania wstawionych w projekcie kondygnacji, grup, pomieszczeń przycisk służący do odłączania okien i drzwi od przegrody (wówczas wymiary tych otworów nie będą wpływały na pole powierzchni przegrody do, której były dołączone), kopiuj przegrodę wklej przegrodę kalkulator NAZWA PRZEGRODY użytkownik wybiera typ przegrody, która wcześniej została zdefiniowana (zakładka dane przegród). Przyciskiem kontunuwacji otwiera listę dostępnych w projekcie przegród 166

167 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na chłód na cele chłodzenia i wentylacji Rys 277. Drzewko przegród w projekcie ILOŚĆ N [szt.] kolumna ta jest aktywna tylko dla przegród typu okna i drzwi służy do definiowania liczby przegród o podanych wymiarach. KIERUNEKO orientacja względem róży wiatrów (na tej podstawie do okien dodawane są odpowiednie mnożniki nasłonecznienia i zacienienia), dla pozostałych przegród wartość orientacyjna w celu zdefiniowania położenia. Rys 278. Wybór orientacji przegrody SZEROKOŚĆ W [m] długość przegrody informacja o całkowitej długości przegrody wzdłuż osi (w zależności od wybranej opcji wymiarowania długość tą podajemy konturem zew., wew. i środkiem ściany). W przypadku ściągnięcia informacji tej z ArCADia ARCH wartość wpisywana jest automatycznie. Dla potrzeb Świadectwa charakterystyki energetycznej należy dla ścian zewnętrznych podawać wymiary po obrysie zewnętrznym, dla ścian wewnętrznych w połowie grubości. WYSOKOŚĆ H [m] wysokość przegrody informacja o całkowitej wysokości przegrody definiowana na podstawie wysokości pomieszczenia. W przypadku pobrania informacji z ArCADia ARCH wartość wpisywana jest automatycznie.dla potrzeb Świadectwa charakterystyki energetycznej należy dla ścian zewnętrznych podawać wysokość między stropami (miedzy górna krawędzią stropu dolnego i górna krawędzią stropu górnego), dla ścian wewnętrznych definiujemy wysokość pomieszczenia (miedzy górna krawędzią stropu dolnego i dolną krawędzią stropu górnego). POLE POWIERZCHNI PRZEGRODY A [m 2 ] pole powierzchni przegrody wartość wstawiana przez użytkownika lub wyliczana z W x H w przypadku okien, drzwi, wartość wyświetlana jest dla jednej sztuki. OBLICZENIOWE POLE POWIERZCHNI PRZEGRODY A obl [m 2 ] pole służące do podglądu rzeczywistej powierzchni przegrody przenoszonej do obliczeń. Program automatycznie odejmuje pola dodanych do tej przegrody drzwi i okien. MOSTKI CIEPLNE pole służące do definiowania współczynnika, dodatkowo użytkownik może skorzystać z podpowiedzi wyświetlanej przyciskiem. Kolumna ta jest widoczna wówczas, gdy w oknie wybór obliczeń zostanie wybrana metoda obliczeń mostków cieplnych wg PN EN ISO

168 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na chłód na cele chłodzenia i wentylacji Rys 279. Mostki cieplne W oknie tym użytkownik może zdefiniować mostki cieplne z bazy zgodnej z normą PN EN ISO 14683:2001, PN EN ISO 14683:2008 lub z katalogu mostków cieplnych wydawnictwa ITB. Po prawej stronie ma podgląd wstawionego mostka, a także ikonki służące do edycji listy mostków. dodawanie nowych typów mostków, usuwanie mostków cieplnych, przesuwanie mostka do góry, Przesuwanie mostka do dołu, kalkulator KOD - pole służące do podglądu kodu mostka cieplnego, wartość ta pokazywana jest w raportach RTF. TYP MOSTKA pole służące do zdefiniowania typu mostka, użytkownik może wpisać własny model lub skorzystać z podpowiedzi uruchamianej przyciskiem. SYMBOL pole służące do podglądu symbolu mostka cieplnego z normy lub z katalogu mostków. WSPÓŁCZYNNIK PRZENIKANIA CIEPŁA LINIOWEGO MOSTKA CIEPLNEGO K [W/m K] pole służące do wstawiania liniowego współczynnika mostka cieplnego, użytkownik może ręcznie wstawić wartość lub skorzystać z wartości domyślnej proponowanej przez program. DŁUGOŚĆ LINIOWEGO MOSTKA CIEPLNEGOl K [m] pole służące do wstawiania długości liniowego mostka cieplnego. WSPÓŁCZYNNIK PRZENIKANIAU[W/m2 K] pole służące do definiowania współczynnika przenikania ciepła dla wybranej przegrody program automatycznie wpisuje wartość obliczoną w oknie definicje przegrody. STREFA/TEMPERATURA [ºC] pole służące do wyboru temperatury lub strefy po drugiej stronie przegrody. Dla przegród zewnętrznych program automatycznie podaje temperaturę strefy klimatycznej, dla przegród mających po drugiej stronie strefę ogrzewaną wybieramy z przycisku odpowiednie strefę, gdy na liście wybierzemy brak wówczas ręcznie możemy wstawić odpowiednią temperaturę (a współczynnik strat ciepła wyliczony dla tej przegrody dodawany jest do sumy współczynników od stref wewnętrznych). W przypadku wybrania strefy z listy program automatycznie wstawia jego temperaturę (jakakolwiek zmian temperatury w tym pomieszczeniu automatycznie jest przenoszona i obliczana). Dla stref nieogrzewanych pokazywany jest współczynnik b tr, który pobierany jest z sąsiadującego strefy. 168

169 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na chłód na cele chłodzenia i wentylacji Rys 280. Drzewko wyboru sąsiadującej strefy WSPÓŁCZYNNIK PROJEKTOWANEJ STRATY CIEPŁA H X [W/K] pole służące do podglądu i edycji wyników dla danej przegrody. Wartość ta przekazywana jest dalej do wyników obliczeń Zakładka Straty przez grunt Dla normy PN EN 13790:2009 użytkownik może wykonać obliczenia dwoma normami gruntowymi. Metoda uproszczoną wg normy PN EN lub szczegółową wg normy PN EN ISO W przypadku dodania nowej przegrody program automatycznie wstawia w kolumnę A k wartość z pola powierzchnia strefy. W oknie tym użytkownik dodaje przegrody typu podłoga na gruncie i ściana na gruncie. W przypadku pobrania danych z ArCADia ARCH. Przegrody i parametry wstawiane są automatycznie. Wartości wyliczane są z wzoru: H T,ig = f g1 f g2 ( Ak* U equiv ) G w dodawanie nowych przegród, Rys 281. Zakładka straty przez grunt norma PN EN usuwanie przegród, kopiuj przegrodę wklej przegrodę kalkulator L.P. pole pokazujące kolejna liczbę porządkową, PRZEGRODA użytkownik wybiera typ przegrody, która wcześniej została zdefiniowana (zakładka dane przegród). Ikonką otwiera listę dostępnych w projekcie przegród(do wyboru mamy przegrody typu podłoga na gruncie i ściana na gruncie). 169

170 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na chłód na cele chłodzenia i wentylacji Rys 282. Drzewko przegród w projekcie OBWÓD PODŁOGI PO OBRYSIE ZEWNETRZNYM P [m] pole służące do wstawiania obwodu podłogi na gruncie, użytkownik może stawić własna wartość lub skorzystać z wartości wstawionej w oknie definicja przegrody/zakładka parametrydodatkowe. CAŁKOWITA POWIERZCHNIA PRZEGRODY A g [m 2 ]- pole służące do wstawiania całkowitego pola powierzchni przegrody (w całym budynku), użytkownik może stawić własna wartość lub skorzystać z wartości wstawionej w oknie definicja przegrody/zakładka parametrydodatkowe. WSPÓŁCZYNNIK CHARAKTERSTYCZNY PODŁOGI B [m] pole służące do wstawiania współczynnika charakterystycznego, wstawionej w oknie definicja przegrody/zakładka parametrydodatkowe. ZAGŁĘBIENIE Z [m] pole służące do wpisywania zagłębienia podłogi lub ściany na gruncie, wartość wstawiana domyślnie na podstawie danych z okna definicja przegrody/zakładka parametrydodatkowe. WSPÓŁCZYNNIK PRZENIKANIA WARTSW PODŁOGI/ŚCIANY NA GRUNCIE U k [W/m 2 K]-pole służące do definiowania współczynnika przenikania warstw przegrody, na tej podstawie z tabeli pomocniczych zostanie dobrany współczynnik U equiv,bw. Wartość domyślnie wstawiana jest z okna definicja przegrody/zakładka parametrydodatkowe. RÓWNOWAŻNY WSPÓŁCZYNNIK PRZENIKANIA U equiv [W/m 2 K] pole służące do podglądu wartości wstawianej na podstawie parametrów B, Z i U k z tabel. POWIERZCHNIA PRZEGRODY STYKAJACEJ SIĘ Z GRUNTEMA k [m 2 ] pole służące do definiowania wartości pola powierzchni przegrody w strefie. Program domyślnie wstawia wartość z powierzchni strefy. U equiv A k [W/K] pole służące do podglądu i modyfikacji wyniku obliczeń dla podłogi na gruncie dana ta zostanie przekazana do dalszych obliczeń. WSPÓŁCZYNNIK KOREKCYJNY f g1 pole służące do definiowania współczynnika korekcyjnego uwzględniającego wpływ rocznych wahań temperatury zewnętrznej. Program domyślnie przyjmuje wartość 1,45. WSPÓŁCZYNNIK KOREKCYJNY f g2 pole służące do definiowania współczynnika redukcji temperatury uwzględniającego różnicę między średnią roczną temperaturą zewnętrzną i projektowaną temperaturą zewnętrzną. Program domyślnie przyjmuje wartość obliczona z wzoru: f g2 = ( int,c - m,e )/ ( int,c - e) WSPÓŁCZYNNIK KOREKCYJNY G w pole służące do definiowania współczynnika uwzględniającego wpływ wody gruntowej a poziomem podłogi.program domyślnie przyjmuje wartość 1,

171 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na chłód na cele chłodzenia i wentylacji Zakładka Straty na wentylację Zakładka ta służy do definiowania strumienia powietrza wentylacyjnego i do wyliczenia współczynnika projektowanej wentylacyjnej straty ciepła. WENTYLACJA NATURALNA (GRAWITACYJNA) Rys 283. Zakładka straty na wentylację dla normy PN EN 13790:2009wentylacja grawitacyjna TYP WENTYLACJI pole służące do wybory jednego z 7. typów wentylacji: 1. brak. 2.grawitacyjna, 3. mechaniczna nawiewna 4.mechaniczna nawiewno-wywiewna, 5.mechaniczna wywiewna, 6. mieszana,7. z odzyskiem. W zależności od wybranej wartości użytkownik zobaczy jedno z trzech okien. RODZAJ OBLICZEŃ pole służące do wyboru jednego z dwóch sposobów obliczeń strumienia wentylacyjnego: 1.krotność wymian, 2.zgodnie z PN-B/B-03430/AZ3:2000. KROTNOŚĆ WYMIAN n[1/h] pole służące definiowania krotności wymian powietrza w pomieszczeniu. Użytkownik może wstawić własną wartość lub skorzystać z podpowiedzi włączanej przyciskiem. Rys 284. Podpowiedź krotność wymian MIN. STRUMIEN POWIETRZA V o [m 3 /h] pole służące definiowania strumienia powietrza ze względów higienicznych. Program wstawia domyślnie wartość wyliczona z wzoru: V * o= n V(kubatura) STRUMIEN POWIETRZA INFILTRACYJNEGO V inf [m 3 /h] pole służące definiowania strumienia powietrza przedostającego się do budynku poprzez infiltracje. Program wstawia domyślnie wartość wyliczona na podstawie wybranego wariantu próby szczelności. PRÓBA SZCZELNOŚCI pole służące do wyboru jednego z dwóch sposobów obliczeń strumienia infiltracyjnego: 1.gdy wybierzemy TAK na podstawie wzoru V inf =0,05 n 50 kubatura wentylowana, 2.gdy wybierzemy NIE na podstawie wzoru V inf =0,2 kubatura wentylowana. 171

172 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na chłód na cele chłodzenia i wentylacji SZCZELNOŚĆ BUDYNKU n 50 [1/h] pole służące do wpisani wartości próby szczelności, użytkownik może skorzystać z podpowiedzi włączanej przyciskiem. Obliczenia: Rys 285. Wartość próby szczelności budynku H ve = 0,34 (V * o+ V * inf) WENTYLACJA NATURALNA (GRAWITACYJNA) Rys 286. Zakładka straty na wentylację dla normy PN EN 13790:2008 wentylacja grawitacyjna wg normy PN-B/B-03430/AZ3:2000 TYP WENTYLACJI pole służące do wybory jednego z trzech typów wentylacji: 1.grawitacyjna, 2.mechaniczna nawiewno-wywiewna, 3.mechaniczna wywiewna, 4. mechaniczna nawiewna, 5. z odzyskiem. W zależności od wybranej wartości użytkownik zobaczy jedno z trzech okien. RODZAJ OBLICZEŃ pole służące do wyboru jednego z dwóch sposobów obliczeń strumienia wentylacyjnego: 1.krotność wymian, 2.zgodnie z PN-B/B-03430/AZ3:2000. URZĄDZENIA/AKTYWNOŚĆ pole służące do wyboru typu urządzenia lub aktywności na tej podstawie zostanie dodana odpowiednia wartość strumienia powietrza. Rys 287. Lista typów urządzeń sanitarnych i aktywności ILOŚĆ [szt.] pole służące do definiowania ilości urządzeń lub osób w strefie. STRUMIEN POWIETRZA MINIMALNEGO V min [m 3 /h] pole służące definiowania strumienia powietrza higienicznego do strefy. Program wstawia domyślnie wartość na podstawie poniższej tabeli. 172

173 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na chłód na cele chłodzenia i wentylacji Typ urządzenia/aktywność osób V * min [m3/h] Kuchnia z oknem, wyposażeniem w kuchenkę węglową lub gazową 70 Kuchnia z oknem, M-3 wyposażeniem w kuchenkę elektryczną 30 Kuchnia z oknem, M-4 i więcej wyposażeniem w kuchenkę 50 elektryczną Kuchnia bez okna, wyposażeniem w kuchenkę elektryczną 50 Łazienka 50 Oddzielny ustęp 30 Pomieszczenie pomocnicze bez okien 15 Pokój mieszkalny 30 Pomieszczenia sypialne i mieszkalne na jedną osobę mieszkającą 20 Pokoje zbiorowego przebywania ludzi (świetlice jadalnie) na jedną 20 osobę przebywającą Pomieszczenia gdzie przebywają dzieci (żłobki, przedszkola) na jedno 15 dziecko Nawiewnik okienny w przegrodzie zewnętrznej dla went. 50 grawitacyjnej Nawiewnik okienny w przegrodzie zewnętrznej dla went. 30 mechanicznej wywiewnej Osoba w pomieszczeniu klimatyzowanym bez palenia 30 Osoba w pomieszczeniu klimatyzowanym z paleniem 50 Osoba w pomieszczeniu normalnym bez palenia 20 Osoba w pomieszczeniu normalnym z paleniem 30 Kawalerka M1 80 Tab 8. Tabela urządzeń i aktywności osób wg. Normy PN-B/B-03430/AZ3:2000 CAŁKOWITY STRUMIEN POWIETRZA MINIMALNEGO V min [m 3 /h] pole służące definiowania strumienia powietrza higienicznego do strefy. STRUMIEN POWIETRZA INFILTRACYJNEGO V inf [m 3 /h] pole służące definiowania strumienia powietrza przedostającego się do budynku poprzez infiltracje. Program wstawia domyślnie wartość wyliczona na podstawie wybranego wariantu próby szczelności. PRÓBA SZCZELNOŚCI pole służące do wyboru jednego z dwóch sposobów obliczeń strumienia infiltracyjnego: 1.gdy wybierzemy TAK na podstawie wzoru V inf =0,05 n 50 kubatura wentylowana, 2.gdy wybierzemy NIE na podstawie wzoru V inf =0,2 kubatura wentylowana. SZCZELNOŚĆ BUDYNKU n 50 [1/h] pole służące do wpisani wartości próby szczelności, użytkownik może skorzystać z podpowiedzi włączanej przyciskiem. Obliczenia: H ve = 0,34 (V * min+ V * inf) WENTYLACJA MECHANICZNA NAWIEWNO-WYWIEWNA 173

174 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na chłód na cele chłodzenia i wentylacji Rys 288. Zakładka straty na wentylację dla normy PN EN 13790:2008 wentylacja mech. nawiewnowywiewna, obliczenia na podstawie krotności wymian TYP WENTYLACJI pole służące do wybory jednego z trzech typów wentylacji: 1.grawitacyjna, 2.mechaniczna nawiewno-wywiewna, 3.mechaniczna wywiewna, 4. mechaniczna nawiewna, 5. z odzyskiem. W zależności od wybranej wartości użytkownik zobaczy jedno z trzech okien. RODZAJ OBLICZEŃ pole służące do wyboru jednego z dwóch sposobów obliczeń strumienia wentylacyjnego: 1.krotność wymian, 2.zgodnie z PN-B/B-03430/AZ3:2000. KROTNOŚĆ WYMIAN n[1/h] pole służące definiowania krotności wymian powietrza w pomieszczeniu. Użytkownik może wstawić własną wartość lub skorzystać z podpowiedzi włączanej przyciskiem. STRUMIEN POWIETRZA WYWIEWANEGO V ex [m 3 /h] pole służące definiowania strumienia powietrza wywiewanego z strefy. W przypadku kiedy nie ma w pomieszczeniu instalacji wentylacyjnej wywiewnej wstawiamy do strumienia wywiewanego wartość 0. Program wstawia domyślnie wartość wyliczona z wzoru: V ex =n V(kubatura) STRUMIEN POWIETRZA NAWIEWANEGO V sup [m 3 /h] pole służące definiowania strumienia powietrza nawiewanego do strefy. W przypadku kiedy nie ma w strefie instalacji wentylacyjnej nawiewnej wstawiamy do strumienia nawiewanego wartość 0. Program wstawia domyślnie wartość wyliczona z wzoru: V sup = n V(kubatura) DZIAŁANIE OKRESOWE WENTYLACJI pole służące definiowania udziału czasu włączenia wentylatorów wentylacji mechanicznej w okresie bilansowania (roku). W polu tym powinniśmy wpisać wartość od 0 (wyłączone wentylatory przez cały okres) do 1 (włączone przez cały czas wentylatory). Obliczenia: H ve = 0,34 ( [max( V* EX, V* sup )] + V x + (1 - ) V(kubatura strefy) n 50 e) V x = (V n 50 e)/[1+(f/e) [(V * SUP V * EX)/(V n 50 )] 2 ] WENTYLACJA MECHANICZNA NAWIEWNO-WYWIEWNA Rys 289. Zakładka straty na wentylację dla normy PN EN 13790:2008 wentylacja mech. nawiewnowywiewna, wg normy PN-B/B-03430/AZ3:2000 TYP WENTYLACJI pole służące do wybory jednego z trzech typów wentylacji: 1.grawitacyjna, 2.mechaniczna nawiewno-wywiewna, 3.mechaniczna wywiewna, 4. mechaniczna nawiewna, 5. z odzyskiem. W zależności od wybranej wartości użytkownik zobaczy jedno z trzech okien. RODZAJ OBLICZEŃ pole służące do wyboru jednego z dwóch sposobów obliczeń strumienia wentylacyjnego: 1.krotność wymian, 2.zgodnie z PN-B/B-03430/AZ3:2000. URZĄDZENIA/AKTYWNOŚĆ pole służące do wyboru typu urządzenia lub aktywności na tej podstawie zostanie dodana odpowiednia wartość strumienia powietrza. 174

175 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na chłód na cele chłodzenia i wentylacji Rys 290. Lista typów urządzeń sanitarnych i aktywności ILOŚĆ [szt.] pole służące do definiowania ilości urządzeń lub osób w strefie. STRUMIEN POWIETRZA NAWIEWANEGO V sup [m 3 /h] pole służące definiowania strumienia powietrza nawiewanego do strefy. Program wstawia domyślnie wartość na podstawie poniższej tabeli. Typ urządzenia/aktywność osób V * EX [m3/h] V * SUP [m3/h] Pisuar 25 0 Ubikacja 50 0 Kuchenkę elektryczną 30 0 Kuchenka gazowa 70 0 Kuchenka węglowa 70 0 Prysznic Os. w pom. klimatyzowanym bez palenia Os. w pom. klimatyzowanym z paleniem Os. w pom. normalnym bez palenia Os. w pom. normalnym z paleniem Tab 9. Tabela urządzeń i aktywności osób STRUMIEN POWIETRZA WYWIEWANEGO V ex [m 3 /h] pole służące definiowania strumienia powietrza wywiewanego z pomieszczenia. Program wstawia domyślnie wartość na podstawie powyższej tabeli. CAŁKOWITY STRUMIEN POWIETRZA NAWIEWANEGO V csup [m 3 /h] pole służące definiowania strumienia powietrza nawiewanego do strefy. W przypadku kiedy nie ma w strefie instalacji wentylacyjnej nawiewnej wstawiamy do strumienia nawiewanego wartość 0. Program wstawia domyślnie wartość z sumy kolumny V csup. CAŁKOWITY STRUMIEN POWIETRZA WYWIEWANEGO V cex [m 3 /h] pole służące definiowania strumienia powietrza wywiewanego z strefy. W przypadku kiedy nie ma w strefie instalacji wentylacyjnej wywiewnej wstawiamy do strumienia wywiewanego wartość 0. Program wstawia domyślnie wartość z sumy kolumny V cex. DZIAŁANIE OKRESOWE WENTYLACJI pole służące definiowania udziału czasu włączenia wentylatorów wentylacji mechanicznej w okresie bilansowania (roku). W polu tym powinniśmy wpisać wartość od 0 (wyłączone wentylatory przez cały okres) do 1 (włączone przez cały czas wentylatory). Obliczenia: H ve = 0,34 ( [max( V* EX, V* sup )] + V x + (1 - ) V(kubatura strefy) n 50 e) V x = (V n 50 e)/[1+(f/e) [(V * SUP V * EX)/(V n 50 )] 2 ] WENTYLACJA MECHANICZNA WYWIEWNA 175

176 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na chłód na cele chłodzenia i wentylacji Rys 291. Zakładka straty na wentylację dla normy PN EN 13790:2008 wentylacja mech. wywiewna, obliczenia na podstawie krotności wymian TYP WENTYLACJI pole służące do wybory jednego z trzech typów wentylacji: 1.grawitacyjna, 2.mechaniczna nawiewno-wywiewna, 3.mechaniczna wywiewna, 4. mechaniczna nawiewna, 5. z odzyskiem. W zależności od wybranej wartości użytkownik zobaczy jedno z trzech okien. RODZAJ OBLICZEŃ pole służące do wyboru jednego z dwóch sposobów obliczeń strumienia wentylacyjnego: 1.krotność wymian, 2.zgodnie z PN-B/B-03430/AZ3:2000. KROTNOŚĆ WYMIAN n[1/h] pole służące definiowania krotności wymian powietrza w pomieszczeniu. Użytkownik może wstawić własną wartość lub skorzystać z podpowiedzi włączanej przyciskiem. STRUMIEN POWIETRZA WYWIEWANEGO V ex [m 3 /h] pole służące definiowania strumienia powietrza wywiewanego z strefy. W przypadku kiedy nie ma w pomieszczeniu instalacji wentylacyjnej wywiewnej wstawiamy do strumienia wywiewanego wartość 0. Program wstawia domyślnie wartość wyliczona z wzoru: V ex =n V(kubatura) DZIAŁANIE OKRESOWE WENTYLACJI pole służące definiowania udziału czasu włączenia wentylatorów wentylacji mechanicznej w okresie bilansowania (roku). W polu tym powinniśmy wpisać wartość od 0 (wyłączone wentylatory przez cały okres) do 1 (włączone przez cały czas wentylatory). Obliczenia: H ve = 0,34 ( [max( V* EX )] + V x + (1 - ) V(kubatura strefy) n 50 e) V x = (V n 50 e)/[1+(f/e) [(0 V * EX)/(V n 50 )] 2 ] WENTYLACJA MECHANICZNA WYWIEWNA Rys 292. Zakładka straty na wentylację dla normy PN EN 13790:2008 wentylacja mech. wywiewna, wg normy PN-B/B-03430/AZ3:2000 TYP WENTYLACJI pole służące do wybory jednego z trzech typów wentylacji: 1.grawitacyjna, 2.mechaniczna nawiewno-wywiewna, 3.mechaniczna wywiewna, 4. mechaniczna nawiewna, 5. z odzyskiem. W zależności od wybranej wartości użytkownik zobaczy jedno z trzech okien. RODZAJ OBLICZEŃ pole służące do wyboru jednego z dwóch sposobów obliczeń strumienia wentylacyjnego: 1.krotność wymian, 2.zgodnie z PN-B/B-03430/AZ3:

177 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na chłód na cele chłodzenia i wentylacji URZĄDZENIA/AKTYWNOŚĆ pole służące do wyboru typu urządzenia lub aktywności na tej podstawie zostanie dodana odpowiednia wartość strumienia powietrza. Rys 293. Lista typów urządzeń sanitarnych i aktywności ILOŚĆ [szt.] pole służące do definiowania ilości urządzeń lub osób w strefie. STRUMIEN POWIETRZA WYWIEWANEGO V ex [m 3 /h] pole służące definiowania strumienia powietrza wywiewanego z pomieszczenia. Program wstawia domyślnie wartość na podstawie powyższej tabeli. Typ urządzenia/aktywność osób V * EX V * SUP [m3/h] [m3/h] Pisuar 25 0 Ubikacja 50 0 Kuchenkę elektryczną 30 0 Kuchenka gazowa 70 0 Kuchenka węglowa 70 0 Prysznic Os. w pom. klimatyzowanym bez palenia Os. w pom. klimatyzowanym z paleniem Os. w pom. normalnym bez palenia Os. w pom. normalnym z paleniem Tab 10. Tabela urządzeń i aktywności osób CAŁKOWITY STRUMIEN POWIETRZA WYWIEWANEGO V cex [m 3 /h] pole służące definiowania strumienia powietrza wywiewanego z strefy. W przypadku kiedy nie ma w strefie instalacji wentylacyjnej wywiewnej wstawiamy do strumienia wywiewanego wartość 0. Program wstawia domyślnie wartość z sumy kolumny V cex. DZIAŁANIE OKRESOWE WENTYLACJI pole służące definiowania udziału czasu włączenia wentylatorów wentylacji mechanicznej w okresie bilansowania (roku). W polu tym powinniśmy wpisać wartość od 0 (wyłączone wentylatory przez cały okres) do 1 (włączone przez cały czas wentylatory). Obliczenia: H ve = 0,34 ( [max( V* EX )] + V x + (1 - ) V(kubatura strefy) n 50 e) V x = (V n 50 e)/[1+(f/e) [(0 V * EX)/(V n 50 )] 2 ] WENTYLACJA MECHANICZNA NAWIEWNA 177

178 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na chłód na cele chłodzenia i wentylacji Rys 294. Zakładka straty na wentylację dla normy PN EN 13790:2008 wentylacja mech. nawiewna, obliczenia na podstawie krotności wymian TYP WENTYLACJI pole służące do wybory jednego z trzech typów wentylacji: 1.grawitacyjna, 2.mechaniczna nawiewno-wywiewna, 3.mechaniczna wywiewna, 4. mechaniczna nawiewna, 5. z odzyskiem. W zależności od wybranej wartości użytkownik zobaczy jedno z trzech okien. RODZAJ OBLICZEŃ pole służące do wyboru jednego z dwóch sposobów obliczeń strumienia wentylacyjnego: 1.krotność wymian, 2.zgodnie z PN-B/B-03430/AZ3:2000. KROTNOŚĆ WYMIAN n[1/h] pole służące definiowania krotności wymian powietrza w pomieszczeniu. Użytkownik może wstawić własną wartość lub skorzystać z podpowiedzi włączanej przyciskiem. STRUMIEN POWIETRZA NAWIEWANEGO V sup [m 3 /h] pole służące definiowania strumienia powietrza nawiewanego do strefy. W przypadku kiedy nie ma w strefie instalacji wentylacyjnej nawiewnej wstawiamy do strumienia nawiewanego wartość 0. Program wstawia domyślnie wartość wyliczona z wzoru: V sup = n V(kubatura) DZIAŁANIE OKRESOWE WENTYLACJI pole służące definiowania udziału czasu włączenia wentylatorów wentylacji mechanicznej w okresie bilansowania (roku). W polu tym powinniśmy wpisać wartość od 0 (wyłączone wentylatory przez cały okres) do 1 (włączone przez cały czas wentylatory). Obliczenia: H ve = 0,34 ( [max( V* sup )] + V x + (1 - ) V(kubatura strefy) n 50 e) V x = (V n 50 e)/[1+(f/e) [(V * SUP)/(V n 50 )] 2 ] WENTYLACJA MECHANICZNA NAWIEWNA Rys 295. Zakładka straty na wentylację dla normy PN EN 13790:2009 wentylacja mech. nawiewna, wg normy PN-B/B-03430/AZ3:2000 TYP WENTYLACJI pole służące do wybory jednego z trzech typów wentylacji: 1.grawitacyjna, 2.mechaniczna nawiewno-wywiewna, 3.mechaniczna wywiewna, 4. mechaniczna nawiewna, 5. z odzyskiem. W zależności od wybranej wartości użytkownik zobaczy jedno z trzech okien. RODZAJ OBLICZEŃ pole służące do wyboru jednego z dwóch sposobów obliczeń strumienia wentylacyjnego: 1.krotność wymian, 2.zgodnie z PN-B/B-03430/AZ3:2000. URZĄDZENIA/AKTYWNOŚĆ pole służące do wyboru typu urządzenia lub aktywności na tej podstawie zostanie dodana odpowiednia wartość strumienia powietrza. 178

179 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na chłód na cele chłodzenia i wentylacji Rys 296. Lista typów urządzeń sanitarnych i aktywności ILOŚĆ [szt.] pole służące do definiowania ilości urządzeń lub osób w strefie. STRUMIEN POWIETRZA NAWIEWANEGO V sup [m 3 /h] pole służące definiowania strumienia powietrza nawiewanego do strefy. Program wstawia domyślnie wartość na podstawie poniższej tabeli. Typ urządzenia/aktywność osób V * EX [m3/h] V * SUP [m3/h] Pisuar 25 0 Ubikacja 50 0 Kuchenkę elektryczną 30 0 Kuchenka gazowa 70 0 Kuchenka węglowa 70 0 Prysznic Os. w pom. klimatyzowanym bez palenia Os. w pom. klimatyzowanym z paleniem Os. w pom. normalnym bez palenia Os. w pom. normalnym z paleniem Tab 11. Tabela urządzeń i aktywności osób CAŁKOWITY STRUMIEN POWIETRZA NAWIEWANEGO V csup [m 3 /h] pole służące definiowania strumienia powietrza nawiewanego do strefy. W przypadku kiedy nie ma w strefie instalacji wentylacyjnej nawiewnej wstawiamy do strumienia nawiewanego wartość 0. Program wstawia domyślnie wartość z sumy kolumny V csup. DZIAŁANIE OKRESOWE WENTYLACJI pole służące definiowania udziału czasu włączenia wentylatorów wentylacji mechanicznej w okresie bilansowania (roku). W polu tym powinniśmy wpisać wartość od 0 (wyłączone wentylatory przez cały okres) do 1 (włączone przez cały czas wentylatory). Obliczenia: H ve = 0,34 ( [max( V* sup )] + V x + (1 - ) V(kubatura strefy) n 50 e) V x = (V n 50 e)/[1+(f/e) [( V * EX)/(V n 50 )] 2 ] WENTYLACJA MECHANICZNA NAWIEWNO - WYWIEWNA Z ODZYSKIEM CIEPŁA Rys 297. Zakładka straty na wentylację dla normy PN EN 13790:2008 wentylacja mech. nawiewnowywiewna z odzyskiem ciepła, obliczenia na podstawie krotności wymian 179

180 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na chłód na cele chłodzenia i wentylacji TYP WENTYLACJI pole służące do wybory jednego z trzech typów wentylacji: 1.grawitacyjna, 2.mechaniczna nawiewno-wywiewna, 3.mechaniczna wywiewna, 4. mechaniczna nawiewna, 5. z odzyskiem. W zależności od wybranej wartości użytkownik zobaczy jedno z trzech okien. RODZAJ OBLICZEŃ pole służące do wyboru jednego z dwóch sposobów obliczeń strumienia wentylacyjnego: 1.krotność wymian, 2.zgodnie z PN-B/B-03430/AZ3:2000. KROTNOŚĆ WYMIAN n[1/h] pole służące definiowania krotności wymian powietrza w pomieszczeniu. Użytkownik może wstawić własną wartość lub skorzystać z podpowiedzi włączanej przyciskiem. STRUMIEN POWIETRZA WYWIEWANEGO V ex [m 3 /h] pole służące definiowania strumienia powietrza wywiewanego z strefy. W przypadku kiedy nie ma w pomieszczeniu instalacji wentylacyjnej wywiewnej wstawiamy do strumienia wywiewanego wartość 0. Program wstawia domyślnie wartość wyliczona z wzoru: V ex =n V(kubatura) STRUMIEN POWIETRZA NAWIEWANEGO V sup [m 3 /h] pole służące definiowania strumienia powietrza nawiewanego do strefy. W przypadku kiedy nie ma w strefie instalacji wentylacyjnej nawiewnej wstawiamy do strumienia nawiewanego wartość 0. Program wstawia domyślnie wartość wyliczona z wzoru: V sup = n V(kubatura) DZIAŁANIE OKRESOWE WENTYLACJI pole służące definiowania udziału czasu włączenia wentylatorów wentylacji mechanicznej w okresie bilansowania (roku). W polu tym powinniśmy wpisać wartość od 0 (wyłączone wentylatory przez cały okres) do 1 (włączone przez cały czas wentylatory). SPRAWNOŚĆ ODZYSKU CIEPŁA oc [%] pole służące definiowania sprawności odzysku ciepła występuje tylko w wariancie z odzyskiem ciepła. Użytkownik może wstawić własną wartość lub skorzystać z podpowiedzi włączanej przyciskiem. Rys 298. Podpowiedź wartość sprawności instalacji odzysku SPRAWNOŚĆ ODZYSKU GWC GWC [%] pole służące definiowania sprawności odzysku ciepła gruntowego wymiennika ciepła. Użytkownik może wstawić własną wartość powinna się zawierać między Obliczenia: H ve = 0,34 (*=[ (1- )] [max( V* EX, V* sup )] + V x + (1 - ) V n 50 e) V x = (V n 50 e)/[1+(f/e) [(V * SUP V * EX)/(V n 50 )] 2 ] =[1-(1- OC ) ( 1- GWC )] WENTYLACJA MECHANICZNA NAWIEWNO - WYWIEWNA Z ODZYSKIEM CIEPŁA 180

181 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na chłód na cele chłodzenia i wentylacji Rys 299. Zakładka straty na wentylację dla normy PN EN 13790:2008 wentylacja mech. nawiewnowywiewna z odzyskiem ciepła, wg normy PN-B/B-03430/AZ3:2000 TYP WENTYLACJI pole służące do wybory jednego z trzech typów wentylacji: 1.grawitacyjna, 2.mechaniczna nawiewno-wywiewna, 3.mechaniczna wywiewna, 4. mechaniczna nawiewna, 5. z odzyskiem. W zależności od wybranej wartości użytkownik zobaczy jedno z trzech okien. RODZAJ OBLICZEŃ pole służące do wyboru jednego z dwóch sposobów obliczeń strumienia wentylacyjnego: 1.krotność wymian, 2.zgodnie z PN-B/B-03430/AZ3:2000. URZĄDZENIA/AKTYWNOŚĆ pole służące do wyboru typu urządzenia lub aktywności na tej podstawie zostanie dodana odpowiednia wartość strumienia powietrza. Rys 300. Lista typów urządzeń sanitarnych i aktywności ILOŚĆ [szt.] pole służące do definiowania ilości urządzeń lub osób w strefie. STRUMIEN POWIETRZA NAWIEWANEGO V sup [m 3 /h] pole służące definiowania strumienia powietrza nawiewanego do strefy. Program wstawia domyślnie wartość na podstawie poniższej tabeli. Typ urządzenia/aktywność osób V * EX V * SUP [m3/h] [m3/h] Pisuar 25 0 Ubikacja 50 0 Kuchenkę elektryczną 30 0 Kuchenka gazowa 70 0 Kuchenka węglowa 70 0 Prysznic Os. w pom. klimatyzowanym bez palenia Os. w pom. klimatyzowanym z paleniem Os. w pom. normalnym bez palenia Os. w pom. normalnym z paleniem Tab 12. Tabela urządzeń i aktywności osób STRUMIEN POWIETRZA WYWIEWANEGO V ex [m 3 /h] pole służące definiowania strumienia powietrza wywiewanego z pomieszczenia. Program wstawia domyślnie wartość na podstawie powyższej tabeli. CAŁKOWITY STRUMIEN POWIETRZA NAWIEWANEGO V csup [m 3 /h] pole służące definiowania strumienia powietrza nawiewanego do strefy. W przypadku kiedy nie ma w strefie instalacji wentylacyjnej 181

182 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na chłód na cele chłodzenia i wentylacji nawiewnej wstawiamy do strumienia nawiewanego wartość 0. Program wstawia domyślnie wartość z sumy kolumny V csup. CAŁKOWITY STRUMIEN POWIETRZA WYWIEWANEGO V cex [m 3 /h] pole służące definiowania strumienia powietrza wywiewanego z strefy. W przypadku kiedy nie ma w strefie instalacji wentylacyjnej wywiewnej wstawiamy do strumienia wywiewanego wartość 0. Program wstawia domyślnie wartość z sumy kolumny V cex. DZIAŁANIE OKRESOWE WENTYLACJI pole służące definiowania udziału czasu włączenia wentylatorów wentylacji mechanicznej w okresie bilansowania (roku). W polu tym powinniśmy wpisać wartość od 0 (wyłączone wentylatory przez cały okres) do 1 (włączone przez cały czas wentylatory). SPRAWNOŚĆ ODZYSKU CIEPŁA oc [%] pole służące definiowania sprawności odzysku ciepła występuje tylko w wariancie z odzyskiem ciepła. Użytkownik może wstawić własną wartość lub skorzystać z podpowiedzi włączanej przyciskiem. Rys 301. Podpowiedź wartość sprawności instalacji odzysku SPRAWNOŚĆ ODZYSKU GWC GWC [%] pole służące definiowania sprawności odzysku ciepła gruntowego wymiennika ciepła. Użytkownik może wstawić własną wartość powinna się zawierać między Obliczenia: H ve = 0,34 (*=[ (1- )] [max( V* EX, V* sup )] + V x + (1 - ) V n 50 e) V x = (V n 50 e)/[1+(f/e) [(V * SUP V * EX)/(V n 50 )] 2 ] =[1-(1- OC ) ( 1- GWC )] WENTYLACJA MECHANICZNA MIESZANA Rys 302. Zakładka Straty przezz wentylację dla normy PN EN 13790: wentylacja mieszana 182

183 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na chłód na cele chłodzenia i wentylacji Zakładka Zyski od słońca ZAKŁADKA Zyski od słońca Rys 303. Zakładka Zyski od słońca PRZEGRODA pole służące do podglądu nazwy przegrody przezroczystej, ILOŚĆ n [szt.] kolumna ta służy do definiowania liczby przegród o podanych wymiarach, KIERUNEKO orientacja względem róży wiatrów (na tej podstawie do okien dodawane są odpowiednie mnożniki nasłonecznienia i zacienienia), dla pozostałych przegród wartość orientacyjna w celu zdefiniowania położenia. SZEROKOŚĆ W [m] długość przegrody informacja o całkowitej długości przegrody. Wartość wpisywana jest automatycznie z zakładki straty przez przenikanie. WYSOKOŚĆ H [m] wysokość przegrody informacja o całkowitej wysokości przegrody definiowana na podstawie wysokości pomieszczenia. Wartość wpisywana jest automatycznie z zakładki straty przez przenikanie. POLE POWIERZCHNI PRZEGRODY A [m 2 ] pole powierzchni przegrody przejęta z zakładki straty przez przenikanie. WSPÓŁCZYNNIK ZACIENIENIA POWIERZCHNI NASŁONECZNIONEJ ZWIĄZANY Z RUCHOMYMI ELEMENTAMI ZACIENIAJĄCYMI F sh,gl - pole do edycji przez użytkownika, przenoszące wartość współczynnika domyślnie z definicji przegrody, dodatkowo wyposażone w przycisk podpowiedzi uruchamiający poniższą podpowiedź Rys 304. Podpowiedź współczynnika uwzględniający urządzenia przeciwsłoneczne 183

184 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na chłód na cele chłodzenia i wentylacji OBLICZENIOWY WSPÓŁCZYNNIK ZACIENIENIA F sh,ob współczynnik definiowany przez użytkownika lub wyliczany na podstawie danych wpisanych w oknie włączanym przyciskiem i wyliczonych z wzoru: F sh,ob =F h *F o *F f Rys 305. Obliczenie współczynnika zacienienia F h korekcyjny współczynnik zacienienia otoczeniem, wpisywany ręcznie lub wybierany przez użytkownika z podpowiedzi włączanej przyciskiem. F o korekcyjny współczynnik zacienienia od wystających elementów poziomych, wpisywany ręcznie lub wybierany przez użytkownika z podpowiedzi włączanej przyciskiem. F f korekcyjny współczynnik zacienienia od wystających elementów pionowych, wpisywany ręcznie lub wybierany przez użytkownika z podpowiedzi włączanej przyciskiem. F sh,ob współczynnik zacienienia powierzchni nasłonecznionej do wprowadzenia przez użytkownika lub skorzystania z podpowiedzi wg Rozporządzenia MI uruchamianej przyciskiem. Rys 306. Podpowiedź współczynnika zacienienia WSPÓŁCZYNNIK KIERUNKOWY F r pole do edycji przez użytkownika, program wstawia domyślne wartości na podstawie typu okna, dodatkowo można skorzystać z podpowiedzi uruchamianej przyciskiem. Rys 307. Podpowiedź współczynnika kierunkowego ZYSKI CIEPŁA OD PRZEGRODY Qsol [W] pole służące do podglądu wyników obliczeń zysków ciepła dla całego sezonu chłodniczego. 184

185 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na chłód na cele chłodzenia i wentylacji 185

186 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na chłód na cele chłodzenia i wentylacji Zakładka Wewnętrzne zyski ciepła Zakładka ta służy do definiowani wewnętrznych zysków ciepła strefie chłodu. Możemy to zrobić na dwa sposoby: C. Metoda uproszczona polega na tym, że w każdym pomieszczeniu możemy zdefiniować wartość wewnętrznych zysków ciepła na podstawie podpowiedzi z tabelek z metodologii MI, wówczas na podstawie powierzchni program może nam wyliczyć średnie ważone zyski wew. dla tej strefy albo na podstawie średniej arytmetycznej lub jako sumę algebraiczną. D. Metoda szczegółowa pozwala na określenie indywidualnie dla każdego pomieszczenia i trybu pracy wewnętrznych zysków od ludzi, urządzeń, oświetlenia, instalacji i zasobników. METODA UPROSZCZONA WEWNĘTRZNYCH ZYSKÓW CIEPŁA Rys 308. Zakładka wewnętrznych zysków ciepła metoda uproszczona NAZWA ŹRÓDŁA/POMIESZCZENIA pole do edycji przez użytkownika, dodatkowo można skorzystać z listy pomieszczeń należących do tej strefy wciskając wówczas program wstawi do tabelki nazwę pomieszczenia numer i pole powierzchni. POWIERZCHNIA O REGULOWANEJ TEMPERATURZE A f [m 2 ] pole do wpisywania powierzchni o regulowanej temperaturze pomieszczeń należących do danej strefy pole to będzie później wykorzystane do obliczeń średnio ważonych zysków wewnętrznych strefy. STRUMIEŃ WEWNETRZNYCH ZYSKÓW CIEPŁA int [W/m 2 ] pole do edycji przez użytkownika, dodatkowo można skorzystać z podpowiedzi włączane j przyciskiem zgodnych z załącznika nr 7 Rozporządzenia MI gdzie podano wewnętrzne zyski ciepła w zależności od rodzaju budynku i przeznaczenia pomieszczenia. UWAGI pole do wpisywania przez użytkownika uwag dotyczących wstawionych zysków ciepłą. Pole to jest tylko w celach informacyjnych po to aby po dłuższym czasie zorientować się czemu dobraliśmy takie zyski, wartości wpisane tutaj nie są pokazywane w raportach. SPOSÓB OBLICZEŃ pole do wybory jednego z trzech sposobów obliczeń wstawionych w tabelce wewnętrznych zysków ciepła. D. Średnia ważona program wylicza na podstawie powierzchni A f i int wartość z wstawionych w tabeli danych, E. Średnia arytmetyczna wartość wyliczana z int i liczby wstawionych wierszy, F. Suma algebraiczna wartość wyliczana z sumy int wierszy wstawionych do tabelki. CAŁKOWITE WEWNĘTRZNE ZYSKI CIEPŁA int [W/m 2 ] pole do edycji przez użytkownika, na podstawie danych wypełnionych w tabelce i wybranego sposobu obliczań program wstawia w to pole wartości domyślne. Wartość ta wykorzystana będzie w obliczeniach Q int (Zysków wewnętrznych ) dla danej strefy. 186

187 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na chłód na cele chłodzenia i wentylacji METODA SZCZEGÓŁOWA WEWNĘTRZNYCH ZYSKÓW CIEPŁA ZAKŁADKA ZYSKI OD LUDZI Rys 309. Zakładka wewnętrznych zysków ciepła metoda szczegółowa zyski od ludzi NAZWA ŹRÓDŁA/POMIESZCZENIA pole do edycji przez użytkownika, dodatkowo można skorzystać z listy pomieszczeń należących do tej strefy wciskając wówczas program wstawi do tabelki nazwę pomieszczenia numer. TRYB PRACY pole do wyboru dla, którego trybu pracy wyliczamy zyski. Informacja ta przydatna jest szczególnie w budynkach użyteczności publicznej i biurowych ponieważ tam osoby przebywają tylko w czasie pracy i jeśli wprowadzimy np. dwa tryby dzienny i nocny po 12 h każdy wówczas dla nocnego można ograniczyć ilość osób przebywających w budynku co spowoduje zmniejszenie wewnętrznych zysków ciepła i Q C,nd. WSPÓŁCZYNNIK JEDNOCZESNOŚCI - pole do określania ile procent osób przebywa jednocześnie w pomieszczeniu, użytkownik może wpisać własną wartość lub skorzystać z podpowiedzi uruchamianej, która zawiera współczynniki w zależności od przeznaczenia budynku. Rys 310. Podpowiedź współczynnik jednoczesności STRUMIEŃ ZYSKÓW CIEPŁA OD LUDZI qi [W/osobę] pole do definiowania zysków od osób przebywających w strefie wartość można wpisać samemu lub skorzystać z podpowiedzi uruchamianej w której podane są zyski od ludzi w zależności od temperatury w pomieszczeniu i stopnia aktywności. 187

188 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na chłód na cele chłodzenia i wentylacji Rys 311. Podpowiedź zyski od ludzi w zależności od aktywności ILOŚĆ OSÓBn [osób] pole do definiowania ilości osób przebywających w pomieszczeniu użytkownik może wpisać własną wartość lub skorzystać z podpowiedzi uruchamianej, w której można wykonać obliczenia w zależności od typu pomieszczenia na podstawie powierzchni lub przeznaczenia. Rys 312. Okno obliczenie liczby osób LP. kolejna liczba porządkowa dla dodawanego wiersza RODZAJ LOKALU / PRZEZNACZENIE użytkownik z przycisku wybiera z listy jeden z wariantów na podstawie, którego wyświetlana jest wartość Normowa liczba osób na lokal/. Lp. Wariant Rodzaj lokalu/przeznaczenie Normowa liczba osób na lokal/powierzchnie 1 1 Mieszkanie 1 pokojowe Mieszkanie 2 pokojowe 2,5 3 1 Mieszkanie 3 pokojowe 3,5 4 1 Mieszkanie 4 pokojowe 4,0 5 1 Mieszkanie 5 pokojowe 4,5 6 1 Mieszkanie 6 pokojowe Pomieszczenia biurowe klasy A 1os. na 10m Pomieszczenia biurowe klasy B 1os. na 6m Pomieszczenia biurowe klasy C 1os. na 2m Butik 1os. na 7m Sala konferencyjna 1os. na 2m 2 NORMOWA LICZBA OSÓB NA LOKAL/POWIERZCHNIE wartość przepisywana z powyższej tabeli na podstawie wybranego Rodzaj lokalu/przeznaczenie. LICZBA LOKALI wartość podawana przez użytkownika. POWIERZCHNIA Af [m 2 ]- wartość podawana przez użytkownika. CAŁKOWITA ILOŚĆ OSÓB pole do edycji, domyślnie wstawiana wartość obliczana z kolumn dla wariantu 1 k3 x k4, dla wariantu 2 k3 x k5 CAŁKOWITA ILOŚĆ OSÓB Li pole do edycji, domyślnie wstawiana wartość sumy wszystkich kolumn CAŁKOWITA ILOŚĆ OSÓB. ZYSKI CIEPŁAOD LUDZI int,p [W] pole do edycji przez użytkownika, program wylicza domyślnie na podstawie wzoru int,p = n q i. Wartość ta wykorzystana będzie w obliczeniach Q int (Zysków wewnętrznych ) dla danej strefy. 188

189 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na chłód na cele chłodzenia i wentylacji METODA SZCZEGÓŁOWA WEWNĘTRZNYCH ZYSKÓW CIEPŁA ZAKŁADKA ZYSKI OD URZĄDZEŃ Rys 313. Zakładka wewnętrznych zysków ciepła metoda szczegółowa zyski od urządzeń NAZWA ŹRÓDŁA/POMIESZCZENIA pole do edycji przez użytkownika, dodatkowo można skorzystać z listy pomieszczeń należących do tej strefy wciskając wówczas program wstawi do tabelki nazwę pomieszczenia numer. TRYB PRACY pole do wyboru dla, którego trybu pracy wyliczamy zyski. Informacja ta przydatna jest szczególnie w budynkach użyteczności publicznej i biurowych ponieważ tam większość urządzeń włączonych jest tylko w czasie pracy i jeśli wprowadzimy np. dwa tryby dzienny i nocny po 12 h każdy wówczas dla nocnego można ograniczyć ilość włączonych urządzeń w budynku co spowoduje zmniejszenie wewnętrznych zysków ciepła i Q C,nd. WSPÓŁCZYNNIK JEDNOCZESNOŚCI - pole do określania ile procent urządzeń włączonych jest jednocześnie w pomieszczeniu, użytkownik może wpisać własną wartość lub skorzystać z podpowiedzi uruchamianej, która zawiera współczynniki w zależności od przeznaczenia budynku. Rys 314. Podpowiedź współczynnik jednoczesności STRUMIEŃ ZYSKÓW CIEPŁA OD URZĄDZEŃ qi [W/sztuk] pole do definiowania zysków od urządzeń w strefie wartość można wpisać samemu lub skorzystać z podpowiedzi uruchamianej w której podane są zyski dla najczęściej występujących urządzeń biurowych i innych pomocniczych. 189

190 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na chłód na cele chłodzenia i wentylacji Rys 315. Podpowiedź zyski od urządzeń wg ASHRAE Rys 316. Podpowiedź zyski od urządzeń wg Poradnika Recknagel ILOŚĆ n [sztuk] pole do definiowania przez użytkownika ilości sztuk danego urządzenia. 190

191 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na chłód na cele chłodzenia i wentylacji ZYSKI CIEPŁA OD URZĄDZEŃ int,u [W] pole do edycji przez użytkownika, program wylicza domyślnie na podstawie wzoru int,u = n q i. Wartość ta wykorzystana będzie w obliczeniach Q int (Zysków wewnętrznych ) dla danej strefy. METODA SZCZEGÓŁOWA WEWNĘTRZNYCH ZYSKÓW CIEPŁA ZAKŁADKA ZYSKI OD OŚWIETLENIA Rys 317. Zakładka wewnętrznych zysków ciepła metoda szczegółowa zyski od oświetlenia NAZWA ŹRÓDŁA/POMIESZCZENIA pole do edycji przez użytkownika, dodatkowo można skorzystać z listy pomieszczeń należących do tej strefy wciskając wówczas program wstawi do tabelki nazwę pomieszczenia numer i powierzchnia A f pomieszczenia. TRYB PRACY pole do wyboru dla, którego trybu pracy wyliczamy zyski. Informacja ta przydatna jest szczególnie w budynkach użyteczności publicznej i biurowych ponieważ tam większość urządzeń oświetlenia włączonych jest tylko w czasie nocnym, wprowadzimy np. dwa tryby dzienny i nocny po 12 h każdy wówczas dla dziennego można ograniczyć ilość włączonych urządzeń oświetlenia w budynku co spowoduje zmniejszenie wewnętrznych zysków ciepła i Q C,nd. WSPÓŁCZYNNIK JEDNOCZESNOŚCI - pole do określania ile procent urządzeń oświetlenia włączonych jest jednocześnie w pomieszczeniu, użytkownik może wpisać własną wartość lub skorzystać z podpowiedzi uruchamianej, która zawiera współczynniki w zależności od przeznaczenia budynku. STRUMIEŃ ZYSKÓW CIEPŁA OD URZĄDZEŃOŚWIETLENIA q i [W/m 2 ] pole do definiowania zysków od urządzeń oświetlenia w strefie wartość można wpisać samemu lub skorzystać z podpowiedzi uruchamianej w której podane są zyski dla najczęściej występujących typów i natężenia oświetlenia. Rys 318. Podpowiedź strumień zysków od oświetlenia wg W.P. Jones POWIERZHNIA Af [m 2 ] pole do definiowania przez użytkownika powierzchni pomieszczenia, program wstawia domyślnie wartość na podstawie wybranego pomieszczenia. 191

192 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na chłód na cele chłodzenia i wentylacji ZYSKI CIEPŁA OD OŚWIETLENIA int,l [W] pole do edycji przez użytkownika, program wylicza domyślnie na podstawie wzoru int,u = A f q i. Wartość ta wykorzystana będzie w obliczeniach Q int (Zysków wewnętrznych ) dla danej strefy. METODA SZCZEGÓŁOWA WEWNĘTRZNYCH ZYSKÓW CIEPŁA ZAKŁADKA ZYSKI OD INSTALACJI Rys 319. Zakładka wewnętrznych zysków ciepła metoda szczegółowa zyski od instalacji NAZWA ŹRÓDŁA/POMIESZCZENIA pole do edycji przez użytkownika, dodatkowo można skorzystać z listy pomieszczeń należących do tej strefy wciskając wówczas program wstawi do tabelki nazwę pomieszczenia numer. TRYB PRACY pole do wyboru dla, którego trybu pracy wyliczamy zyski. WSPÓŁCZYNNIK JEDNOCZESNOŚCI - pole do określania ile procent rurociągów działa jednocześnie w pomieszczeniu, użytkownik może wpisać własną wartość lub skorzystać z podpowiedzi uruchamianej po wybraniu przycisku, która zawiera współczynniki w zależności od przeznaczenia budynku. DN [mm] średnica przewodów, wartość wybierana przez użytkownika z listy: 10, 15, 20, 25, 32, 40, 50, 65, 80, 100. L [m] długość przewodów o zadanej średnicy, wartość wpisywana przez użytkownika. STRUMIEŃ ZYSKÓW CIEPŁA OD INSTALACJI qi [W/m] pole do definiowania zysków od instalacji w strefie wartość można wpisać samemu lub skorzystać z podpowiedzi uruchamianej w której podane są zyski od grubości izolacji i średnicy rurociągu. Rys 320. Podpowiedź strumień zysków od instalacji wg Rozporządzenia MI. 192

193 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na chłód na cele chłodzenia i wentylacji ZYSKI CIEPŁA OD INSTALACJI int,i [W] pole do edycji przez użytkownika, program wylicza domyślnie na podstawie wzoru int,i = L q i. Wartość ta wykorzystana będzie w obliczeniach Q int (Zysków wewnętrznych ) dla danej strefy. METODA SZCZEGÓŁOWA WEWNĘTRZNYCH ZYSKÓW CIEPŁA ZAKŁADKA ZYSKI OD ZASOBNIKÓW Rys 321. Zakładka wewnętrznych zysków ciepła metoda szczegółowa zyski od zasobników NAZWA ŹRÓDŁA/POMIESZCZENIA pole do edycji przez użytkownika, dodatkowo można skorzystać z listy pomieszczeń należących do tej strefy wciskając wówczas program wstawi do tabelki nazwę pomieszczenia numer. TRYB PRACY pole do wyboru dla, którego trybu pracy wyliczamy zyski. WSPÓŁCZYNNIK JEDNOCZESNOŚCI - pole do określania ile procent rurociągów działa jednocześnie w pomieszczeniu, użytkownik może wpisać własną wartość lub skorzystać z podpowiedzi uruchamianej, która zawiera współczynniki w zależności od przeznaczenia budynku. POJEMNOŚĆ ZASOBNIKA V [dm 3 ] pojemność zasobnika, wartość podawana przez użytkownika w zakresie (0-2000), STRUMIEŃ ZYSKÓW OD ZASOBNIKÓWqs [W/dm 3 ]- pole do edycji przez użytkownika, dodatkowo użytkownik może skorzystać z podpowiedzi wyświetlanej poprzez wciśnięcie przycisku Rys 322. Podpowiedź strumień zysków od zasobników. 193

194 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na chłód na cele chłodzenia i wentylacji ZYSKI CIEPŁA OD ZASOBNIKÓW int,v [W] pole do edycji przez użytkownika, program wylicza domyślnie na podstawie wzoru int,v = V q s. Wartość ta wykorzystana będzie w obliczeniach Q int (Zysków wewnętrznych ) dla danej strefy. METODA SZCZEGÓŁOWA WEWNĘTRZNYCH ZYSKÓW CIEPŁA ZAKŁADKA WYNIKI DLA POSZCZEGÓLNYCH TRYBÓW Rys 323. Zakładka wewnętrznych zysków ciepła metoda szczegółowa wyniki TRYB PRACY pole do podglądu dla jakiego trybu pracy budynku są cząstkowe wyniki wewnętrznych zysków ciepła. ZYSKI CIEPŁAOD LUDZI int,p [W] pole do edycji przez użytkownika, program wylicza domyślnie na podstawie wzoru int,p = n q i. Wartość ta wykorzystana będzie w obliczeniach Q int (Zysków wewnętrznych ) dla danej strefy. ZYSKI CIEPŁA OD URZĄDZEŃ int,u [W] pole do edycji przez użytkownika, program wylicza domyślnie na podstawie wzoru int,u = n q i. Wartość ta wykorzystana będzie w obliczeniach Q int (Zysków wewnętrznych ) dla danej strefy. ZYSKI CIEPŁA OD OŚWIETLENIA int,l [W] pole do edycji przez użytkownika, program wylicza domyślnie na podstawie wzoru int,u = A f q i. Wartość ta wykorzystana będzie w obliczeniach Q int (Zysków wewnętrznych ) dla danej strefy. ZYSKI CIEPŁA OD INSTALACJI int,i [W] pole do edycji przez użytkownika, program wylicza domyślnie na podstawie wzoru int,i = L q i. Wartość ta wykorzystana będzie w obliczeniach Q int (Zysków wewnętrznych ) dla danej strefy. ZYSKI CIEPŁA OD ZASOBNIKÓW int,v [W] pole do edycji przez użytkownika, program wylicza domyślnie na podstawie wzoru int,v = V q s. Wartość ta wykorzystana będzie w obliczeniach Q int (Zysków wewnętrznych ) dla danej strefy. WEWNĘTRZNE ZYSKI CIEPŁA int [W] pole do edycji przez użytkownika, program wylicza domyślnie na podstawie wzoru int = int,p + int,u + int,l + int,i + int,v. 194

195 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na chłód na cele chłodzenia i wentylacji Zakładka dodatki Zakładka do definiowania sposobu obliczeń współczynnika wewnętrznej pojemności cieplnej, a także podglądu wyników stałej czasowej, udziału potrzeb chłodzenia i czasu trwania sezonu chłodniczego. Rys 324. Zakładka dodatki metoda obliczeń C m szczegółowa WEWNĘTRZNA POJEMNOŚĆ CIEPLNA C m [J/K] pole do edycji przez użytkownika program wylicza tą wartość na podstawie wstawionych przegród, które mają wypełnione informacje odnośnie Cp i odbywają się zgodnie z normą PN EN 13790:2008 wg jednego z trzech sposobów (program wybiera ten który się pierwszy pojawi): A. Metoda 10 cm w głąb przegrody od strony wewnętrznej, B. Metoda do połowy grubości przegrody, C. Metoda do pierwszej warstwy izolacji termicznej. Rys 325. Zakładka dodatki metoda obliczeń C m uproszczona KLASA BUDYNKU/STREFY- pole do wyboru ciężaru budynku na tej podstawie wybrany będzie odpowiedni wzór na policzenie C m. Do wyboru mamy budynki bardzo lekkie, lekkie, średnie, ciężkie, bardzo ciężkie. WEWNĘTRZNA POJEMNOŚĆ CIEPLNA C m [J/K] pole do edycji przez użytkownika program wylicza tą wartość na podstawie wybranego ciężaru budynku i pola strefy Af. Wyliczenia odbywają się zgodnie z normą PN EN 13790:2008 wg poniższych wzorów: Budynek bardzo lekki C m = A f Budynek lekki C m = A f Budynek średni C m = A f Budynek ciężki C m = A f Budynek bardzo ciężki C m = A f STAŁA CZASOWAτ [h] pole do podglądu wyników obliczeń stałej czasowej budynku wyliczanej z wzoru τ =C m /(3600 (H tr,adj +H ve ) ) UDZIAŁ POTRZEB CHŁODZENIA pole do podglądu wyników obliczeń udziału potrzeb chłodzenia budynku wyliczanej z wzoru (1/γ c ) lim =(a c +1)/a c 195

196 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na chłód na cele chłodzenia i wentylacji PARAMETR NUMERYCZNY a c pole do podglądu wyników obliczeń parametru numerycznego budynku wyliczanej z wzoru a c =a c,o +(τ/τ c,o ) CZAS TRWANIA SEZONU CHŁODNICZEGO L c pole do podglądu wyników obliczeń czasu trwania sezonu chłodniczego wyliczanej z wzoru L c = m=1 m=12f_(c,m) 196

197 Opis obliczeń sezonowego zapotrzebowania na chłód na cele chłodzenia i wentylacji Opis okna wyników obliczeń Okno to służy do podglądu wyników obliczeń poszczególnych współczynników strat ciepła od poszczególnych typów przegród, zysków ciepła i sezonowego zapotrzebowania na chłód na cele wentylacji i chłodzenia. Rys 326. Wyniki obliczeń H D,i [W/K] współczynnik strat ciepła przez przenikanie na zewnątrz sumowana z kolumn H x z tabelistrata przez przenikanie dla wszystkich przegród zewnętrznych. H u,i [W/K] współczynnik strat ciepła przez przenikanie z strefami nieogrzewanymi sumowana z kolumn H x z tabelistrata przez przenikanie dla wszystkich przegród sąsiadujących z strefą nieogrzewaną. H zy,i [W/K] współczynnik strat ciepła przez przenikanie z inną strefą sumowana z kolumn H x z tabelistrata przez przenikanie dla wszystkich przegród sąsiadujących z inną strefą. H g,i [W/K] współczynnik strat ciepła przez grunt sumowana z kolumn H x z tabelistrata przez grunt. H tr,adj [W/K] współczynnik strat ciepła przez przenikanie wyliczane z wzoru: H tr,adj = H D,i + H u,i + H g,i H Ve [W/K] współczynnik strat ciepła na podgrzanie powietrza wentylacyjnego wyliczane z wzoru: H V,i = 0,34 V * i H[W/K] współczynnik strat ciepła strefy wyliczany z wzoru: H = H Ve + H tr,adj Q C,nd [kwh] ilość chłodu niezbędna na pokrycie potrzeb chłodzenia budynku wartość wyliczana na podstawie wzoru (metoda miesięczna): Q c,nd = 197

198 Raporty obliczeń 9 RAPORTY OBLICZEŃ 198

199 Raporty obliczeń Program posiada dwa rodzaje raportów. Pierwszy jest pomocniczym służącym jedynie do szybkiego podglądu wyników, zestawień strat i zysków ciepła. Drugi typ raportu jest generowany w formacie rtf zgodnym MS Office, pozwala on na wydruk gotowych obliczeń dla części definiowania przegród, obliczeń strat w pomieszczeniu, sezonowego zapotrzebowania na ciepło. Przyciski do generowania raportów rtf: generowania raportu obliczeń start cieplnych w pomieszczeniach, generowanie raportów obliczeń sezonowego zapotrzebowania na ciepło, generowanie raportów świadectwa energetycznego i audytu energetycznego, Rys 327. Raport dane ogólne Rys 328. Raport wyniki ogólne 199

200 Raporty obliczeń Rys 329. Raport zestawienie przegród Rys 330. Raport zestawienie przegród w pomieszczeniach 200

201 Raporty obliczeń Rys 331. Raport zestawienie przegród w strefach cieplnych Rys 332. Raport zestawienie strat w pomieszczeniach 201

202 Raporty obliczeń Rys 333. Raport zestawienie sezonowego zapotrzebowania stref cieplnych 202

203 Praca z modułem Audyt 10 PRACA Z MODUŁEM AUDYT 203

204 Praca z modułem Audyt 10.1 OPIS ELEMENTÓW MODUŁU AUDYT Rys 334. Przykładowe okno dialogowe w module audyt. Po lewej stronie okna znajdują się zakładki wyboru okien dialogowych modułu Audyt oraz umieszczone ponad przyciskami okien dialogowych pole zawierające, zależnie od wybranego okna, drzewa przegród, pomieszczeń lub wariantów. Moduł audyt składa się z 6 odrębnych okien dialogowych służących do podania przez audytora wszystkich koniecznych danych służących do prawidłowego wykonania audytu energetycznego zgodnie z rozporządzeniem. Poszczególne okna dialogowe to: Dane ogólne, System grzewczy, Ciepła woda użytkowa, Ściany, stropy, stropodachy, Okna, drzwi, wentylacja, Warianty termomodernizacyjne. W centralnej części znajduje się okno służące do wprowadzania danych do programu: 204

205 Praca z modułem Audyt Rys 335. Okno służące do charakterystyki systemu grzewczego. Prawa strona interfejsu z reguły zawiera wyniki doboru parametrów lub wyniki obliczeń: Rys 336. Okno z wynikami doboru sprawności systemu grzewczego. Dolna część okna zarezerwowana jest dla RAPORTU O BŁĘDACH, w którym wyświetlane są podpowiedzi, sugestie oraz komunikatypowstałe podczas wprowadzania przez audytora danych do programu. Rys 337. Okno raportu o błędach. 205

206 Praca z modułem Audyt 10.2 WPROWADZANIE DANYCH DO OKIEN DIALOGOWYCH Dane ogólne Okno dialogowe DANE OGÓLNEskłada się z trzech elementów: okna z drzewkiem pomieszczeń oraz zakładek: DANE OGÓLNEi KOSZTY ENERGII. Rys 338. Okno Dane ogólne. 206

207 Praca z modułem Audyt Drzewko pomieszczeń Rys 339. Okno z drzewkiem pomieszczeń. Funkcją drzewka pomieszczeń jest przyporządkowanie zdefiniowanych pomieszczeń do dwóch grup: MIESZKALNE do której muszą zostać przyporządkowane pomieszczenia składające się na powierzchnię użytkową części mieszkalnej LOKALE UŻYTKOWE ORAZ INNE POMIESZCZENIA NIEMIESZKALNE do której muszą zostać podporządkowane pomieszczenia składające się na powierzchnię użytkową lokali użytkowych oraz inne pomieszczeń niemieszkalnych. INNE grupa do której domyślnie zostaną przyporządkowane wszystkie pomieszczenia, które następnie należy przyporządkować do grup wymienionych powyżej. Po przyporządkowaniu pomieszczeń do w/w grup w grupie Innepozostaną pomieszczenia których ze względu na ich funkcję nie można przypisać do żadnej z w/w grup pomieszczeń Wartości powierzchni z 2 pierwszych grup stanowią element karty audytu energetycznego. Suma powierzchni wszystkich trzech grup stanowiła będzie powierzchnię netto budynku. Uwaga: konieczne jest przyporządkowanie pomieszczeń do poszczególnych grup, aby możliwe było prawidłowe wypełnienie przez program karty audytu energetycznego Zakładka: Dane ogólne Zakładka DANE OGÓLNEsłuży do wprowadzenia danych niezbędnych w audycie energetycznym, zgodnie z wymaganiami rozporządzenia. Zakładka składa się z trzech pól do wprowadzania danych:. DANE UZUPEŁNIAJĄCE, MOC ZAMÓWIONA, ZUŻYCIE CIEPŁAoraz ZESTAWIENIA POMIESZCZEŃzgrupowanych w drzewku pomieszczeń 207

208 Praca z modułem Audyt Rys 340. Zakładka do wprowadzania danych ogólnych Dane uzupełniające Rys 341. Pole dane uzupełniające. W polu DANE UZUPEŁNIAJĄCEaudytor ma za zadanie podać: SPOSÓB PRZYGOTOWANIA CIEPŁEJ WODY RODZAJ SYSTEMU GRZEWCZEGO TYP BUDYNKU INNE DANE CHARAKTERYZUJĄCE BUDYNEK pole do wypełnienia przez audytora, opis zostanie umieszczony w raporcie Moc zamówiona Rys 342. Pole do wprowadzania mocy zamówionej. Jeżeli w analizowanym budynku występują moce zamówione u dostawcy ciepła, obowiązkiem audytora jest podanie tych wartości. Aby podać wartości mocy zamówionych należy zaznaczyć pole wyboru MOC ZAMÓWIONA, co spowoduje uaktywnienie się pól edycyjnych do podania mocy zamówionej dla centralnego ogrzewania i ciepłej wody użytkowej. Wartości należy podawać w MW na miesiąc, na podstawie danych, przekazanych właścicielowi budynku lub zarządcy, od dostawcy ciepła. 208

209 Praca z modułem Audyt Zużycie ciepła Rys 343. Pole do wprowadzania zużycia ciepła Jeżeli zużycie ciepła w budynku jest opomiarowane należy podać w karcie audytu wartość zmierzonego zużycia ciepła na ogrzewanie, przeliczonego na warunki sezonu standardowego oraz do celów ciepłej wody użytkowej. Aby możliwe było dokonanie obliczeń należy zgromadzić dane dotyczące wartości zmierzonego ciepła, liczby dni ogrzewanych oraz temperatur rzeczywistych występujących w miesiącach, w których występuje ogrzewanie i wprowadzić je do programu. Dane do obliczeń można wprowadzić do tabeli RZECZYWISTE ZUŻYCIE CIEPŁA, która uruchamia się po naciśnięciu przycisku WPROWADŹ DANE oraz wcześniejszym zaznaczeniu pola wyboru ZUŻYCIE CIEPŁA. Rys 344. Okno do wprowadzania rzeczywistego zużycia ciepła. W tabeli RZECZYWISTE ZUŻYCIE CIEPŁAaudytor podaje następujące dane: TEMPERATURA ZEWNĘTRZNA rzeczywista temperatura w danym miesiącu podawana na fakturze za ciepło lub na podstawie danych meteorologicznych dla analizowanego sezonu grzewczego. LICZBA DNI OGRZEWANIA liczba dni ogrzewania w danym miesiącu. Jeżeli w danym miesiącu rozliczeniowym nie występowały dni grzewcze należy podać wartość 0. ZUŻYCIE CIEPŁA OGRZEWANIA rzeczywiste zużycie ciepła na ogrzewanie w danym okresie rozliczeniowym na podstawie faktur przekazanych przez dostawcę ciepła. ZUŻYCIE CIEPŁA WODA rzeczywiste zużycie ciepła na cele ciepłej wody użytkowej. Wartości należy podać dla każdego miesiąca rozliczeniowego w roku na podstawie faktur przekazanych przez dostawcę ciepła. Po prawidłowym wprowadzeniu kompletnych danych program dokona obliczeń i obliczoną wartość poda w karcie audytu energetycznego. 209

210 Praca z modułem Audyt Zakładka:Koszty energii Rys 345. Zakładka Koszty energii. Zakładka KOSZTY ENERGIIsłuży do podania danych dotyczących kosztów energii które posłużą do obliczeń optymalizacyjnych (KOSZTY ENERGII) oraz do uzupełnienia karty audytu energetycznego (KOSZTY UZUPEŁNIAJĄCE). W zakładce znajduje się także KALKULATOR KOSZTÓW ENERGII W PRZYPADKU OGRZEWANIA INDYWIDUALNEGO, służący pomocą audytorowi w przypadku gdy konieczne jest obliczenie jednostkowych kosztów energii na podstawie wykorzystywanego rodzaju paliwa Koszty energii Rys 346. Pole do wprowadzania kosztów energii W grupie KOSZTY ENERGIIaudytor ma za zadanie podanie następujących kosztów energii: Koszty ZMIENNE OZ koszty zmienne audytor podaje uzupełniając pola edycyjne. Koszty te należy podać dla CENTRALNEGO OGRZEWANIA i CIEPŁEJ WODY UŻYTKOWEJdla stanu przed i po modernizacji. Koszty STAŁE MIESIĘCZNE OM- koszty stałe audytor podaje uzupełniając pola edycyjne. Koszty te należy podać dla CENTRALNEGO OGRZEWANIA i CIEPŁEJ WODY UŻYTKOWEJdla stanu przed i po modernizacji. Koszty ABONAMENTOWE AB- audytor podaje uzupełniając pola edycyjne. Koszty te należy podać dla CENTRALNEGO OGRZEWANIA i CIEPŁEJ WODY UŻYTKOWEJdla stanu przed i po modernizacji. Konieczne jest podanie kosztów energii, gdyż ich brak nie pozwoli na wykonanie jakichkolwiek obliczeń optymalizacyjnych w programie. 210

211 Praca z modułem Audyt Koszty uzupełniające Rys 347. Pole do wprowadzania kosztów uzupełniających. Audytor może podać także KOSZTY UZUPEŁNIAJĄCEktóre mogę występować w analizowanym budynku, a posłużą one do uzupełnienia karty audytu energetycznego. Dane podane w grupie KOSZTY UZUPEŁNIAJĄCEnie służą do żadnych obliczeń w programie. Na koszty uzupełniające składają się: KOSZT PODGRZANIA CIEPŁEJ WODY UŻYTKOWEJ audytor podaje dane uzupełniając pole edycyjne dla stanu przed i po modernizacji. KOSZT OGRZANIA POWIERZCHNI UŻYTKOWEJ audytor podaje dane uzupełniając pole edycyjne dla stanu przed i po modernizacji. INNE KOSZTY audytor podaje dane uzupełniając pole edycyjne dla stanu przed i po modernizacji. Możliwe jest także podanie własnej nazwy kosztów poprzez edycję pola edycyjnego Inne Kalkulator kosztów energii Rys 348. Kalkulator kosztów energii. Opis funkcjonalności przycisków: dodawanie nowych rodzajów paliwa, usuwanie rodzajów paliwa, przesuwanie do góry, przesuwanie do dołu, kalkulator Aby uaktywnić kalkulator należy zaznaczyć pole wyboru KALKULATOR KOSZTÓW ENERGII W PRZYPADKU OGRZEWANIA INDYWIDUALNEGO. Audytor może dodawać dowolną liczbę paliw, które są wykorzystywane w budynku. Aby dokonać stosownych obliczeń audytor musi podać następujące informacje: 211

212 Praca z modułem Audyt RODZAJ PALIWA wybierany za pomocą listy rozwijalnej lub podawany samodzielnie przez audytora WARTOŚĆ OPAŁOWA dobierana automatycznie przez program lub podawana samodzielnie przez audytora. KOSZT JEDN. PALIWA koszt jednostkowy paliwa podawany samodzielnie przez audytora. % UDZIAŁ procentowy udział danego paliwa (lub źródła ciepła zasilanego danym paliwem) podawany w polu edycyjnym przez audytora. Należy pamiętać, aby Sumaprocentowych udziałów była równa 100%. Po podaniu wszystkich danych do obliczeń program oblicza: [zł/gj] cenę 1GJ energii dla danego paliwa ŚREDNIA CENA ENERGII średnia cena energii obliczona z uwzględnieniem jednostkowych kosztów energii dla każdego z paliw oraz procentowych udziałów. Wartość ŚREDNIEJ CENY ENERGIIobliczonej na kalkulatorze możemy wykorzystać do podania KOSZTÓW ZMIENNYCH OZw grupie KOSZTY ENERGII Okno dialogowe System grzewczy Okno dialogowe SYSTEM GRZEWCZY składa się z 3. zakładek: OCENA SPRAWNOŚCI, OCENA STANU TECHNICZNEGO, OCENA OPŁACALNOŚCIoraz z uaktywnianego, po wybraniu jednego z wariantów termomodernizacyjnych okna wariantów. Rys 349. Okno System grzewczy wg Rozporządzenia MI z

213 Praca z modułem Audyt Rys 350. Zakładka Ocena stanu technicznego dla systemu grzewczego Rys 351. Pole do dodania dokumentacji fotograficznej. Audytor ma możliwość dodania do programu fotografii dotyczących ocenianego systemu grzewczego w grupie DOKUMENTACJA FOTOGRAFICZNA. Wczytane fotografie nie będą wyświetlane w raporcie. Opis funkcjonalności przycisków: dodawanie nowej fotografii, usuwanie fotografii, 213

214 Praca z modułem Audyt Pierwszy wariant temomodernizacyjny systemu grzewczego utworzny jest automatycznie po zaznaczeniu opcjiwskazanie do oceny opłacalności. Pozostałe warianty tworzy się przy użyciu zielonego krzyżyka. Rys 352. Wariantytemomodernizacyjne systemu grzewczego Opis funkcjonalności przycisków: dodawanie nowego wariantu, usuwanie wariantu, Warianty temomodernizacyjne systemu grzewczego W zakładce OCENA OPŁACALNOŚCIaudytor ma za zadanie scharakteryzować system grzewczy oraz dokonać oceny sprawności całego systemu grzewczego Sprawność wytwarzania 214

215 Praca z modułem Audyt Rys 353. Pola do charakterystyki wytwarzania ciepła wg Rozporządzenia MI z W kolejnych grupach dotyczących kolejnych sprawności systemu grzewczego audytor ma za zadanie podać RODZAJ USPRAWNIENIAwpływającego na dany rodzaj współczynnika sprawności oraz NAKŁADYna jego przeprowadzenie. Opis funkcjonalności przycisków: dodawanie nowego rodzaju usprawnienia, usuwanie rodzaju usprawnienia, baza sprawności -przycisk dostępu do bazy sprawności Rys 354. Baza sprawności 215

216 Praca z modułem Audyt W grupie WYTWARZANIEnależy wybrać zlisty rozwijalnej RODZAJ PALIWAoraz wybrać występujący w budynku TYP KOTŁA/PIECA. Wartości możliwe do wyboru w listach rozwijalnych określone są na podstawie rozporządzenia. Istnieje także możliwość podania własnych wartości przez audytora. Dodatkowo audytor ma możliwość podania INFORMACJI UZUPEŁNIAJĄCYCH, które charakteryzują system wytwarzania ciepła w budynku. Na podstawie wybranych w grupie WYTWARZANIE informacji z list rozwijalnych w grupie SPRAWNOŚĆ WYTWARZANIAzostanie dobrana odpowiednia sprawność wytwarzania. Audytor będzie miał również możliwość podania własnej wartości. W przypadku gdy rozporządzenie przewiduje zakres sprawności, audytor za pomocą suwaka będzie miał możliwość ustawienia odpowiedniej wartości sprawności. Rodzaj paliwa: Paliwo stałe (węgiel, koks) Paliwo gazowe lub płynne Paliwo gazowe Paliwo stałe Energia elektryczna Paliwo stałe (słoma) Paliwo stałe (drewno, polana, brykiety drewniane, pelety, zrębki drewniane) Paliwo stałe (węgiel) Paliwo stałe (słoma, drewno, pelety Źródło zdalaczynne Inne Typ kotła/pieca: Paliwo stałe (węgiel, Kotły wyprodukowane przed 1980r. 0,50-0,65 koks) Kotły wyprodukowane po 1980r. 0,65-0,75 Paliwo gazowe lub płynne Kotły z palnikami atmosferycznymi i regulacją włącz/wyłącz Kotły z palnikami wentylatorowymi i ciągłą regulacją procesu spalania 0,65-0,86 0,75-0,88 Paliwo gazowe Kotły kondensacyjne 0,95-1,00 Paliwo stałe Piece ceramiczne (kaflowe) 0,25-0,40 Piece metalowe 0,55-0,65 Energia elektryczna Kotły elektryczne przepływowe 0,94 Kotły elektryczne 0,97 Kotły elektrotermiczne 1,00 Paliwo stałe (słoma) Paliwo stałe (drewno, polana, brykiety drewniane, pelety, zrębki drewniane) Kotły wrzutowe z obsługą ręczną o mocy do 100kW Kotły wrzutowe z obsługą ręczną o mocy powyżej 100kW Kotły automatyczne o mocy powyżej 100kW do 600kW Kotły wrzutowe z obsługą ręczną o mocy do 100kW Kotły wrzutowe z obsługą ręczną o mocy powyżej 100kW Kotły automatyczne o mocy powyżej 100kW do 600kW 0,57-0,63 0,65-0,70 0,65-0,75 0,65-0,72 0,77-0,83 0,80-0,85 Paliwo stałe (węgiel) Kotły z paleniskiem retortowym 0,80-0,85 216

217 Praca z modułem Audyt Paliwo stałe (słoma, drewno, pelety) Kotły automatyczne z mechanicznym podawaniem paliwa o mocy powyżej 500kW 0,85 Źródło zdalaczynne Węzeł cieplny 1,00 Inne Rys 355. Pola do charakterystyki wytwarzania ciepła wg Rozporządzenia MI z RODZAJ PALIWA użytkownik ma do wyboru następującą listę: Nr. Rodzaj paliwa 1 Paliwo- olej opałowy 2 Paliwo- gaz ziemny 3 Paliwo- gaz płynny 4 Paliwo- węgiel kamienny 5 Paliwo- węgiel brunatny 6 Paliwo- biomasa 7 Ciepło z kogeneracji- węgiel kamienny 8 Ciepło z kogeneracji- gaz ziemny 9 Ciepło z kogeneracji- gaz biogaz 10 Ciepło z kogeneracji- biomasa 11 Ciepło z ciepłowni węglowej 12 Ciepło z ciepłowni gazowej/olejowej 13 Ciepło z ciepłowni na biomasę 14 Energia elektryczna- produkcja mieszana 15 Energia elektryczna- system PV 16 Paliwo-Kolektory słoneczne termiczne RODZAJ ŹRÓDŁA CIEPŁA użytkownik ma do wyboru listę, do której dopięte są współczynniki η H,g. Lp. Rodzaj źródła ciepła η H,g 1 Kotły węglowe wyprodukowane po 2000r. 0,82 2 Kotły węglowe wyprodukowane w latach r. 0,65-0,75 3 Kotły węglowe wyprodukowane przed 1980r. 0,50-0,65 4 Kotły na biomasę (słoma) wrzutowe z obsługą ręczną o mocy 0,63 do 100kW 5 Kotły na biomasę (drewno) wrzutowe z obsługą ręczną o mocy 0,72 do 100kW 6 Kotły na biomasę (słoma) wrzutowe z obsługą ręczną o mocy 0,70 powyżej 100kW 7 Kotły na biomasę (słoma) automatyczne o mocy kW 0,75 8 Kotły na biomasę (drewno) automatyczne o mocy kW 0,85 9 Kotły na biomasę (słoma, drewno) automatyczne z 0,85 mechanicznym podawaniem paliwa o mocy powyżej 500kW 10 Podgrzewacze elektryczne-przepływowe 0,94 11 Podgrzewacze elektrotermiczne 1,00 12 Elektryczne grzejniki bezpośrednie: konwektorowe, 0,99 płaszczyznowe, promiennikowe i podłogowe kablowe 13 Ogrzewanie podłogowe elektryczno-wodne 0,95 14 Piece kaflowe 0,60-0,70 15 Piece olejowe pomieszczeniowe 0,84 16 Piece gazowe pomieszczeniowe 0,75 17 Kotły na paliwo gazowe lub płynne z otwartą komorą spalania 0,86 217

218 Praca z modułem Audyt i dwustawną regulacją procesu spalania 18 Kotły niskotemperaturowe na paliwo gazowe lub płynne z 0,87-0,91 zamkniętą komorą spalania i palnikiem modulowanym do 50kW 19 Kotły niskotemperaturowe na paliwo gazowe lub płynne z 0,91-0,97 zamkniętą komorą spalania i palnikiem modulowanym do kW 20 Kotły niskotemperaturowe na paliwo gazowe lub płynne z 0,94-0,98 zamkniętą komorą spalania i palnikiem modulowanym do kW 21 Kotły gazowe kondensacyjne do 50kW (70/55ºC) 0,91-0,97 22 Kotły gazowe kondensacyjne do 50kW (55/45ºC) 0,94-1,00 23 Kotły gazowe kondensacyjne do kW (70/55ºC) 0,91-0,98 24 Kotły gazowe kondensacyjne do kW (55/45ºC) 0,95-1,01 25 Kotły gazowe kondensacyjne do kW (70/55ºC) 0,92-0,99 26 Kotły gazowe kondensacyjne do kW (55/45ºC) 0,96-1,02 27 Pompy ciepła woda/woda w nowych budynkach 3,80 28 Pompy ciepła woda/woda w istniejących budynkach 3,50 29 Pompy ciepła glikol/woda w nowych budynkach 3,50 30 Pompy ciepła glikol/woda w istniejących budynkach 3,30 31 Pompy ciepła powietrze/woda w nowych budynkach 2,70 32 Pompy ciepła powietrze/woda w istniejących budynkach 2,50 33 Węzeł cieplny kompaktowy z obudową do 100kW 0,91 34 Węzeł cieplny kompaktowy z obudową do kW 0,93 35 Węzeł cieplny kompaktowy z obudową powyżej 300kW 0,95 36 Węzeł cieplny kompaktowy bez obudowy do 100kW 0,91 37 Węzeł cieplny kompaktowy bez obudowy do kW 0,93 38 Węzeł cieplny kompaktowy bez obudowy powyżej 300kW 0, Sprawność przesyłu Rys 356. Pola do charakterystyki przesyłu ciepławg Rozporządzenia MI z dostęp do programu Ceninwest 218

219 Praca z modułem Audyt W grupie PRZESYŁnależy wybrać za pomocą listy rozwijalnej RODZAJOGRZEWANIA. Wartości możliwe do wyboru w listach rozwijalnych przedstawione są na podstawie rozporządzenia. Istnieje także możliwość podania własnych wartości przez audytora. Dodatkowo audytor ma możliwość podania INFORMACJI UZUPEŁNIAJĄCYCHktóre charakteryzują system przesyłu ciepła w budynku. Na podstawie wybranych w grupie PRZESYŁ, informacji z list rozwijalnych w grupie SPRAWNOŚĆ PRZESYŁU zostanie dobrana odpowiednia sprawność wytwarzania. Audytor będzie miał także możliwość podania własnej wartości. W przypadku gdy rozporządzenie przewiduje podanie zakresu sprawności, audytor za pomocą suwaka będzie miał możliwość wybrania odpowiedniej wartości sprawności. Rys 357. Pola do charakterystyki przesyłu ciepławg Rozporządzenia MI z RODZAJ INSTALACJIOGRZEWCZEJ użytkownik ma do wyboru listę, do której dopięte są współczynniki η H,d. Lp. Rodzaj instalacji ogrzewczej η H,d 1 Źródło ciepła w pomieszczeniu (ogrzewanie elektryczne, piec kaflowy) 1,00 2 Ogrzewanie mieszkaniowe (kocioł gazowy lub miniwęzeł) 1,00 3 C.o. wodne z lokalnego źródła usytuowanego w ogrzewanym budynku, z zaizolowanymi przewodami, armaturą i urządzeniami, które są zainstalowane w pom. 0,96-0,98 ogrzewanych 4 C.o. wodne z lokalnego źródła usytuowanego w ogrzewanym budynku, z zaizolowanymi przewodami, armaturą i urządzeniami, które są zainstalowane w pom. 0,92-0,95 nieogrzewanych 5 C.o. wodne z lokalnego źródła usytuowanego w ogrzewanym budynku, bez izolacji na przewodach, armaturze i urządzeniach, które są zainstalowane w pom. 0,87-0,90 nieogrzewanych 6 Ogrzewanie powietrzne 0,95 Dodatkowo użytkownik przy pomocy przycisku ma indywidualnie. możliwość obliczyć współczynnik η H,d Rys 358. Okno umożliwiające obliczenie sprawności przesyłu 219

220 Praca z modułem Audyt PARAMETRY WODY wariant na podstawie, którego wstawiane będą wartości ql: 90/70 ºC stałe, 90/70 ºC regulowane, 70/55 ºC regulowane, 55/45 ºC regulowane, 35/28 ºC regulowane. Lp. kolejna liczba porządkowa dla dodawanego wiersza. DN [mm] średnica przewodów centralnego ogrzewania, wartość wybierana przez użytkownika z listy: 10, 15, 20, 25, 32, 40, 50, 65, 80, 100. L [m] długość przewodów centralnego ogrzewania o zadanej średnicy, wartość wpisywana przez użytkownika. LOKALIZACJA PRZEWODÓW- użytkownik w kolumnie tej wybiera jeden z dwóch wariantów lokalizacji przewodów: NA ZEWNĄTRZ OSŁONY IZOLACYJNEJ BUDYNKU, WEWNĄTRZ OSŁONY IZOLACYJNEJ BUDYNKU. TYP IZOLACJI użytkownik w tym oknie wybiera z listy jeden z kilku wariantów izolacji cieplnej: NIEIZOLOWANE, ½ GRUBOŚCI WG WT, GRUBOŚĆ WT, 2 X GRUBOŚĆ WT. ql [W/m]- jednostkowa strata ciepła przewodów centralnego ogrzewania, wstawiana na podstawie tabelki wyświetlanej poprzez wciśnięcie przycisku. Rys 359. Tabela z wartościami jednostkowych strat ciepła przez przewody centralnego ogrzewania t SG [h] - czas trwania sezonu grzewczego. Q H,d [kwh/rok] jednostkowa sezonowe straty ciepła instalacji transportu nośnika ciepła w budynku (w obrębie osłony bilansowej lub poza nią). Q H,d [kwh/rok] uśrednione sezonowe straty ciepła instalacji transportu nośnika ciepła w budynku (w obrębie osłony bilansowej lub poza nią). η H,d średnia sezonowa sprawność transportu nośnika ciepła w obrębie budynku (osłony bilansowej lub poza nią). Gdzie: Q H,nd zapotrzebowanie energii użytkowej przez budynek, wartość pobierana z stref cieplnych. Wartość wyliczana z sumy z każdej strefy wartości Qh 220

221 Praca z modułem Audyt Q H,e uśrednione sezonowe straty ciepła w wyniku niedoskonałej regulacji i przekazania ciepła budynku wartość wyliczana z wzoru: Q H,e = Q H,nd, gdzie η H,e jest pobierane z grupyregulacja. Q H,S uśrednione sezonowe straty ciepła instalacji transportu nośnika ciepła w budynku, wartość wyliczana w poprzednim polu Sprawność regulacji Rys 360. Pola do charakterystyki regulacji systemu grzewczegowg Rozporządzenia MI z W grupie REGULACJAnależy wybrać za pomocą listy rozwijalnej RODZAJ OGRZEWANIA. Wartości możliwe do wyboru w listach rozwijalnych przedstawione są na podstawie rozporządzenia. Istnieje również możliwość podania własnych wartości przez audytora. Dodatkowo audytor ma możliwość podania INFORMACJI UZUPEŁNIAJĄCYCH, które charakteryzują system regulacji ciepła w budynku. Na podstawie wybranych w grupie regulacja, informacji z list rozwijalnych w grupie WSPÓŁCZYNNIK REGULACJI(nie mylić ze sprawnością regulacji, która obliczana jest na podstawie współczynnika regulacji) zostanie dobrana wartość współczynnika regulacji. Audytor będzie miał także możliwość podania własnej wartości. W przypadku gdy rozporządzenie przewiduje zakres wartości współczynnika audytor za pomocą suwaka będzie miał możliwość wybrania odpowiedniej wartości. Rys 361. Pola do charakterystyki regulacji systemu grzewczegowg Rozporządzenia MI z RODZAJ INSTALACJI użytkownik ma do wyboru listę, do której dopięte są współczynniki η H,e. Lp. Rodzaj instalacji η H,e 1 Elektryczne grzejniki bezpośrednie: konwektorowe, płaszczyznowe i promiennikowe 0,98 2 Podłogowe: kablowe, elektryczno-wodne 0,95 3 Elektryczne grzejniki akumulacyjne: konwektorowe i podłogowe kablowe 0,90 4 Elektryczne ogrzewanie akumulacyjne bezpośrednie 0,91-0,97 5 Ogrzewanie wodne z grzejnikami członowymi lub płytowymi w przypadku regulacji 0,75-0,85 centralnej 6 Ogrzewanie wodne z grzejnikami członowymi lub płytowymi w przypadku regulacji 0,86-0,91 miejscowej 7 Ogrzewanie wodne z grzejnikami członowymi lub płytowymi w przypadku regulacji 0,98-0,99 centralnej adaptacyjnej i miejscowej 8 Ogrzewanie wodne z grzejnikami członowymi lub płytowymi w przypadku regulacji centralnej i miejscowej (zakres P-1K) 0,97 221

222 Praca z modułem Audyt 9 Ogrzewanie wodne z grzejnikami członowymi lub płytowymi w przypadku regulacji 0,93 centralnej i miejscowej (zakres P-2K) 10 Ogrzewanie podłogowe w przypadku regulacji centralnej 0,94-0,96 11 Ogrzewanie podłogowe lub ścienne w przypadku regulacji centralnej i miejscowej 0,97-0,98 12 Ogrzewanie miejscowe przy braku regulacji automatycznej w pomieszczeniu 0,80-0, Sprawność akumulacji Rys 362. Pola do charakterystyki wykorzystania ciepławg Rozporządzenia MI z Rys 363. Pola do wyboru sprawności akumulacji ciepławg Rozporządzenia MI z PARAMETRY ZASOBNIKA BUFOROWEGO użytkownik ma do wyboru listę, do której dopięte są współczynniki η H,s Lp. Parametry zasobnika buforowego η H,s 1 Bufor w systemie grzewczym o parametrach 70/55 ºC wewnątrz osłony termicznej budynku 0,93-0,97 2 Bufor w systemie grzewczym o parametrach 70/55 ºC na zewnątrz osłony termicznej budynku 0,91-0,95 3 Bufor w systemie grzewczym o parametrach 55/45 ºC wewnątrz osłony termicznej budynku 0,95-0,99 4 Bufor w systemie grzewczym o parametrach 55/45 ºC na zewnątrz osłony termicznej budynku 0,93-0,97 5 Brak zasobnika buforowego 1,00 Dodatkowo użytkownik przy pomocy przycisku indywidualnie. ma możliwość obliczyć współczynnik η H,s 222

223 Praca z modułem Audyt Rys 364. Okno umożliwiające obliczanie sprawności akumulacji Lp. kolejna liczba porządkowa dla dodawanego wiersza. Vs [dm 3 ] pojemność zbiornika buforowego, wartość podawana przez użytkownika w zakresie ( ). qs [W/dm 3 ]- jednostkowa strata ciepła zbiornika buforowego, wartość podawana przez użytkownika lub wstawiana na podstawie tabelki wyświetlanej poprzez wciśnięcie przycisku. Wariant A Parametry termiczne 70/55 ºC i wyżej Rys 365. Tabela jednostkowych strat ciepła przez zbiornik buforowy Wariant B Parametry termiczne 55/45 ºC i niżej Rys 366. Tabela jednostkowych strat ciepła przez zbiornik buforowy 223

224 Praca z modułem Audyt t SG [h] - czas trwania sezonu grzewczego, wartość pobierana z części strefy cieplne z parametrów Ld (dla normy PN B 02025) t (dla norm PN EN 832 i 13790). Q H,S [kwh/rok] jednostkowa sezonowe straty ciepła w elementach pojemnościowych systemu grzewczego budynku (w obrębie osłony bilansowej lub poza nią) Q H,S = (Vs qs t SG ) 10-3 Q H,S [kwh/rok] uśrednione sezonowe straty ciepła w elementach pojemnościowych systemu grzewczego budynku (w obrębie osłony bilansowej lub poza nią). Q H,S = ( Q H,S ) η H,S średnia sezonowa sprawność akumulacji ciepła w elementach pojemnościowych systemu grzewczego budynku (w obrębie osłony bilansowej lub poza nią). Gdzie: Q H,nd zapotrzebowanie energii użytkowej przez budynek, wartość pobierana z stref cieplnych. Q H,e uśrednione sezonowe straty ciepła w wyniku niedoskonałej regulacji i przekazania ciepła budynku wartość wyliczana z wzoru: Q H,e = Q H,nd, gdzie η H,e jest pobierane z grupy REGULACJA, Q H,d uśrednione sezonowe straty ciepła instalacji transportu nośnika ciepła w budynku, wartość pobierana z grupyprzesył z wyliczonej wartości pod przyciskiem oblicz (w przypadku nie wyliczenia tej wartości program powinien wyświetlić komunikat, że aby obliczyć η H,S należy najpierw obliczyć Q H,d ). Q H,S uśrednione sezonowe straty ciepła w elementach pojemnościowych systemu grzewczego budynku Przerwy w ogrzewaniu Rys 367. Pola charakteryzujące przerwy w ogrzewaniu W grupie PRZERWY W OGRZEWANIUnależy wybrać za pomocą listy rozwijalnej liczbę dnie ogrzewania w tygodniu w pozycji PRZERWY W OKRESIE TYGODNIA oraz wybrać wartość PRZERW W OKRESIE DOBY. Wartości możliwe do wyboru w listach rozwijalnych przedstawione są na podstawie rozporządzenia. Istnieje także możliwość podania własnych wartości przez audytora. Dodatkowo audytor ma możliwość podania INFORMACJI UZUPEŁNIAJĄCYCHktóre charakteryzują stosowane w budynku przerwy w ogrzewaniu. Na podstawie wybranych w grupie przerwy w ogrzewaniu, informacji z list rozwijalnych w grupie WSPÓŁCZYNNIK PRZERW zostaną dobrane wartości współczynników. Audytor będzie miał także możliwość podania własnej wartości. Rys 368. Ilości dni ogrzewania w okresie tygodnia 224

225 Praca z modułem Audyt Rys 369. Przerwy w ogrzewaniu w okresie doby Modernizacja systemu grzewczego w latach Rys 370. Pole do określenia zakresu modernizacji systemu grzewczego w latach W przypadku gdy w budynku była przeprowadzana modernizacja systemu grzewczego w latach należy zaznaczyć pole wyboru PRZEPROWADZONO MODERNIZACJĘ SYSTEMU GRZEWCZEGO W LATACH oraz koniecznie podać w polu edycyjnym ZAKRES MODERNIZACJI Wyniki W zakładce Wyniki należy podać wartości kosztów zmiennych, stałych i abonamentowych energii dla c.o. 225

226 Praca z modułem Audyt Zakładka: Ocena opłacalności Rys 371. Zakładka Ocena opłacalności Dane główne do optymalizacji Rys 372. Pole z danymi do optymalizacji. W grupie DANE GŁÓWNE DO OPTYMALIZACJIznajdują dane wprowadzone przez audytora w oknie wariantów. Audytor ma możliwość analizowania określonej przez siebie ilości wariantów poprzez dodawanie kolejnych. Po wybraniu wariantu z drzewa OCENA OPŁACALNOŚCIotwarte zostanie okno, w którym audytor poda wszystkie konieczne dane do przeprowadzenia oceny opłacalności. Opis funkcjonalności przycisków: dodawanie nowego wariantu, usuwanie wariantu, 226

227 Praca z modułem Audyt Informacje dodatkowe, uzasadnienie przyjęcia nakładów Rys 373. Pole do podania informacji dodatkowych oraz uzasadnienia przyjęcia nakładów. W grupie INFORMACJE DODATKOWE, UZASADNIENIE PRZYJĘCIA NAKŁADÓWw polu edycyjnym audytor mam możliwość podania wszystkich informacji dodatkowych oraz uwag związanych z optymalnym wariantem termomodernizacyjnym. W polu edycyjnym należy podać także uzasadnienia przyjętych nakładów na inwestycję Wyniki optymalizacji Rys 374. Pole z wynikami optymalizacji. W grupie WYNIKI OPTYMALIZACJIpodawane są najważniejsze parametry optymalnego wariantu przedsięwzięcia termomodernizacyjnego tj. KOSZT, SPBT, ZAKRES MODERNIZACJI.Program automatycznie wybiera WARIANT OPTYMALNYzgodnie z rozporządzeniem, czyli taki który posiada najniższą wartość SPBT. Audytor ma możliwość samodzielnego wyboru wariantu. 227

228 Praca z modułem Audyt Rys 375. Tabela z wartościami sprawności wytwarzania Rys 376. Tabela ze wartościami sprawności przesyłania ciepła 228

229 Praca z modułem Audyt Rys 377. Tabela z wartościami współczynników regulacji Rys 378. Tabela z wartościami sprawności akumulacji ciepła Po wprowadzeniu rodzajów usprawnień oraz ich kosztów należy podać wartości sprawności po ich przeprowadzeniu. Audytor ma możliwość podglądu wartości sprawności w stanie istniejącym. Audytor w polach edycyjnych podaje wartości sprawności po modernizacji samodzielnie lub wykorzystując pomocnicze tabele w których znajdują się wartości sprawności zgodnie z rozporządzeniem. Domyślne wartości sprawności po modernizacji są identyczne jak w stanie istniejącym i do zadań audytora należy ewentualna ich zmiana wynikająca z proponowanych usprawnień termomodernizacyjnych. 229

230 Praca z modułem Audyt Okno dialogowe: Ciepła woda użytkowa Rys 379. Okno Ciepła woda użytkowa wg normy PN-92/B Rys 380. Okno Ciepła woda użytkowa wg metody Obczen świadecwta charkterystyki energetycznej budynku Okno dialogowe CIEPŁA WODA UŻYTKOWAskłada się z pola z drzewkiem wariantów, zakładek OCENA SPRAWNOŚCI, OCENA STANU TECHNICZNEGO, OCENA OPŁACALNOŚCIoraz z wywoływanego, po naciśnięciu nazwy wariantu w drzewku wariantów, okna wariantu, w którym to audytor wprowadza dane dotyczące wariantu termomodernizacyjnego. 230

231 Praca z modułem Audyt Pierwszy wariant temomodernizacyjny systemu grzewczego utworzny jest automatycznie po zaznaczeniu opcji Wskazanie do oceny opłacalności. Pozostałe warianty tworzy się przy użyciu zielonego krzyżyka. Rys 381. Wariantytemomodernizacyjne Ciepłejwodyużytkowej Opis funkcjonalności przycisków: dodawanie nowego wariantu, usuwanie wariantu, Zakładka: Sprawność wytwarzania Zakładka OCENA SPRAWNOŚCIsłuży do wprowadzenia informacji dotyczących ciepłej wody użytkowej istotnych w zakresie doboru sprawności wytwarzania oraz przesyłu ciepłej wody w analizowanym budynku. Rys 382. Zakładka oceny sprawności wytwarzania ciepłej wody użytkowejwg Rozporządzenia MI z Zakładka składa się z grup: WYTWARZANIEoraz powiązanej z nią grupy SPRAWNOŚĆ WYTWARZANIA. PRZESYŁoraz powiązanej z nią grupy SPRAWNOŚĆ PRZESYŁU WYNIKI OBLICZEŃ 231

232 Praca z modułem Audyt INFORMACJE UZUPEŁNIAJĄCE służące do obliczeń zapotrzebowania na ciepło oraz moc do celów ciepłej wody użytkowej. Opis funkcjonalności przycisków: dodawanie nowego rodzaju robót, usuwanie istniejącegorodzaju robót Grupy WYTWARZANIEoraz SPRAWNOŚĆ WYTWARZANIAsłużą do wprowadzenia danych dotyczących systemu wytwarzania ciepłej wody użytkowej. Za pomocą listy rozwijalnej RODZAJ PALIWAoraz listy rozwijalnej TYP KOTŁA/PIECA audytor charakteryzuje źródło ciepła w jakim wytwarzana jest ciepła woda użytkowa. Po wybraniu stosownych wartości program dobierze odpowiednią wartość sprawności wytwarzania która następnie posłuży do obliczeń zapotrzebowania na moc oraz ciepło na cele cwu. Audytor ma możliwość także podania w polu edycyjnym INFORMACJE UZUPEŁNIAJĄCEinformacji, które dodatkowo charakteryzują system wytwarzania cwu. Rys 383. Pola do charakterystyki wytwarzania ciepłej wody użytkowejwg Rozporządzenia MI z RODZAJ PALIWA użytkownik ma do wyboru następującą listę: W przypadku wybrania wartości PALIWO-KOLEKTORY SŁONECZNE TERMICZNE wzór do obliczeń: Q P,W = 232

233 Praca z modułem Audyt -przycisk dostępu do bazy sprawności Rys 384. Baza sprawności Przesył Rys 385. Pola do charakterystyki przesyłu ciepłej wody użytkowejwg Rozporządzenia MI z W grupie PRZESYŁaudytorma za zadanie scharakteryzować system przesyłu ciepłej wody użytkowej. Dokonuje tego poprzez wybranie odpowiednich wartości z list rozwijalnych RODZAJ INSTALACJI.Audytor w tym punkcie charakteryzuje rodzaj systemu przegotowania cwu, rodzaj przewodów cyrkulacyjnych oraz wielkość instalacji. Na podstawie wybranych informacji program automatycznie dobierze wartość sprawności przesyłu ciepłej wody użytkowej. Dodatkowo w polu edycyjnym OPIS ZASTOSOWANYCH ULEPSZEŃ... audytor ma możliwość uzupełnienia informacji dotyczących systemu przesyłu ciepłej wody użytkowej. 233

234 Praca z modułem Audyt Rys 386. Wartości sprawności przesyłu ciepłej wody Rys 387. Pola do charakterystyki przesyłu ciepłej wody użytkowejwg Rozporządzenia MI z TYP INSTALACJI CIEPŁEJ WODY - użytkownik w polu tym wybiera jeden z wariantów wg poniższej tabeli: Lp. Typ instalacji ciepłej wody 1 Miejscowe przygotowanie ciepłej wody, instalacja ciepłej wody bez obiegów cyrkulacyjnych 2 Mieszkaniowe węzły ciepła 3 Centralne przygotowanie ciepłej wody, instalacja ciepłej wody bez obiegów cyrkulacyjnych 4 Centralne przygotowanie ciepłej wody, instalacja ciepłej wody z obiegami cyrkulacyjnymi, piony instalacyjne nie izolowane, przewody rozprowadzające izolowane 5 Centralne przygotowanie ciepłej wody, instalacja ciepłej wody z obiegami cyrkulacyjnymi, piony instalacyjne i przewody rozprowadzające izolowane 6 Centralne przygotowanie ciepłej wody, instalacja ciepłej wody z obiegami cyrkulacyjnymi z ograniczeniem czasu pracy, piony instalacyjne i przewody rozprowadzające izolowane RODZAJ INSTALACJI CIEPŁEJ WODY - użytkownik w polu tym wybiera jeden z wariantów wg poniższej tabeli: Lp. Rodzaj instalacji ciepłej wody η W,d 1 Miejscowe przygotowanie ciepłej wody bezpośrednio przy punktach poboru wody ciepłej 1,00 2 Miejscowe przygotowanie ciepłej wody dla grupy punktów poboru wody ciepłej w jednym pomieszczeniu sanitarnym, bez obiegu cyrkulacyjnego 0,80 3 Kompaktowy węzeł cieplny dla pojedynczego lokalu mieszkalnego, bez obiegu cyrkulacyjnego 0,85 4 Instalacja ciepłej wody w budynkach jednorodzinnych 0,60 5 Instalacje małe, do 30 punktów poboru ciepłej wody 0,60 234

235 Praca z modułem Audyt 6 Instalacje średnie, od punktów poboru ciepłej wody 0,50 7 Instalacje duże, powyżej 100 punktów poboru ciepłej wody 0,40 8 Instalacje małe, do 30 punktów poboru ciepłej wody 0,70 9 Instalacje średnie, od punktów poboru ciepłej wody 0,60 10 Instalacje duże, powyżej 100 punktów poboru ciepłej wody 0,50 11 Instalacje małe, do 30 punktów poboru ciepłej wody 0,80 12 Instalacje średnie, od punktów poboru ciepłej wody 0,70 13 Instalacje duże, powyżej 100 punktów poboru ciepłej wody 0,60 Dodatkowo po tego współczynnika dorobiony jest przycisk współczynnik η W,d wyliczany jest z poniższego okna):, który otwiera poniższe okno (wówczas Rys 388. Okno certyfikatu obliczenie sprawności przesyłu PRZEWODY CIEPŁEJ WODY O TEMPERATURZE wybór jednego z wariantów podstawie, którego wstawiane będą wartości ql: 55 ºC przepływ stały, 55 ºC przepływ zmienny LP. kolejna liczba porządkowa dla dodawanego wiersza DN [mm] średnica przewodów ciepłej wody, wartość wybierana przez użytkownika z listy. L [m] długość przewodów ciepłej wody o zadanej średnicy, wartość wpisywana przez użytkownika, LOKALIZACJA PRZEWODÓW- użytkownik w kolumnie tej wybiera jeden z dwóch wariantów lokalizacji przewodów: NA ZEWNĄTRZ OSŁONY IZOLACYJNEJ BUDYNKU, WEWNĄTRZ OSŁONY IZOLACYJNEJ BUDYNKU, TYP IZOLACJI użytkownik w tym oknie wybiera z listy jeden z kilku wariantów izolacji cieplnej: NIEIZOLOWANE, ½ GRUBOŚCI WG WT, GRUBOŚĆ WT, 2 X GRUBOŚĆ WT, qi [W/m]- jednostkowa strata ciepła przewodów ciepłej wody, wstawiana na podstawie tabelki wyświetlanej poprzez wciśnięcie przycisku, edytowalna przez użytkownika. Wartość domyślna jest wstawiana na podstawie listy rozwijanej Parametry wody, kolumny DN, kolumny Lokalizacja przewodów, kolumny Typ izolacji. Na podstawie poniższej tabelki: 235

236 Praca z modułem Audyt t CW [h] - czas trwania sezonu grzewczego. Q W,d [kwh/rok] jednostkowa sezonowe straty ciepła instalacji transportu nośnika ciepła w budynku (w obrębie osłony bilansowej lub poza nią). Wartość wyliczana domyślnie z wzoru: Q W,d = (L qi t CW ) 10-3 Q W,d [kwh/rok] uśrednione sezonowe straty ciepła instalacji transportu nośnika ciepła w budynku (w obrębie osłony bilansowej lub poza nią). Wartość wyliczana z sumy kolumny Q W,d : Q W,d = ( Q W,d ) Η W,d średnia sezonowa sprawność transportu nośnika ciepła w obrębie budynku (osłony bilansowej lub poza nią). Wartość domyślnie obliczana z wzoru: Gdzie: Q W,nd zapotrzebowanie ciepła użytkowego do podgrzewu ciepłej wody, Q W,d uśrednione sezonowe straty ciepła instalacji transportu nośnika ciepła w budynku, Sparwnosć akumulacji Rys 389. Pola do charakterystyki akumulacji ciepłej wody użytkowejwg Rozporządzenia MI z PARAMETRY ZASOBNIKA CIEPŁEJ WODY - na podstawie listy program wstawia odpowiedni współczynnik η W,s wg następującego schematu: 236

237 Praca z modułem Audyt Rys 390. Sprawność akumulacji c.w.u Obliczenia Q W,nd i wyniki Rys 391. Pola do charakterystyki obliczeń ciepłej wody użytkowejwg Rozporządzenia MI z Aby program mógł wykonać obliczenia zapotrzebowania na moc oraz ciepło na cele ciepłej wody użytkowej należy podać dane: TEMPERATURA CIEPŁEJ WODY audytor tą wartość może podać samodzielnie, na podstawie analizy zużycia ciepłej wody użytkowej w analizowanym budynku lub wybrać wartość stabelaryzowaną po uruchomieniu tabeli z danymi za pomocą przycisku Tabela. LICZBA DNI UŻYTKWOWANIA CIEPŁEJ WODY audytor pojade ilość dni użytkwoania ciepłej wody w ciągu roku 237

238 Praca z modułem Audyt Rys 392. Czas użytkwonaia instalacji ciepłej wody LICZBA JEDNOSTEK ODNIESIENIA w polu edycyjnym audytor podaje liczbę jednostek odniesienia, natomiast za pomocą listy rozwijalnej charakteryzuje samą jednostkę odniesienia. W grupie WYNIKI OBLICZEŃuwidocznione są wartości, obliczone na podstawie wprowadzonych danych, OBLICZENIOWEGO ZAPOTRZEBOWANIA CIEPŁA, OBLICZENIOWEGO ZAPOTRZEBOWANIA MOCYoraz ROCZNEGO ZUŻYCIA CIEPŁEJ WODY. Rys 393. Wartości jednostkowego dobowego zużycia ciepłej wody 238

239 Praca z modułem Audyt Rys 394. Pola do wprowadzenia pozostałych danych służących do obliczeń ciepłej wody użytkowej wg metodologii świadectwa charakterystyki energetycznej oraz pole z wynikami obliczeńwg Rozporządzenia MI z WODOMIERZE MIESZKANIOWE DO ROZLICZENIA OPŁAT ZA CIEPŁĄ WODĘ- pole do wyboru czy instalacja ciepłej wody wyposażona jest w wodomierze. W przypadku zaznaczenia pola wówczas roczne zapotrzebowanie na ciepłą wodę jest zmniejszane o 20 % (wg Rozporządzenia wartość ta tyczy się budynków wielorodzinnych). PRZERWY URLOPOWE ZMNIEJSZAJĄCE 10% CZAS UŻYTKOWANIA-pole do wyboru czy w budynku występują przerwy urlopowe. Zaznaczenie tego pola zmniejsza roczne zapotrzebowanie o 10 %. TEMPERATURA CIEPŁEJ WODY pole do wyboru jednego z trzech wariantów temperatury ciepłej wody na zaworze czerpalnym (55 C, 50 C, 45 C), na tej podstawie dobierany jest współczynnik k t (wg tabelki nr 14 strona 38 Rozporządzenia MI). LICZBA JEDNOSTEK ODNIESIENIAL i pole do wpisywania przez użytkownika ilości osób dla, których przygotowywana jest ciepła woda (wg Rozporządzenia MI dla budynków nowo projektowanych ilość tą należy wpisać z projektu architektonicznego, dla budynków istniejących podać rzeczywistą ilość osób). Dodatkowo można skorzystać z podpowiedzi uruchamianej przyciskiem. Rys 395. LP. kolejna liczba porządkowa dla dodawanego wiersza Okno certyfikatu obliczenie liczby osób jednostek odniesienia RODZAJ LOKALU / PRZEZNACZENIE użytkownik z przycisku wybiera z listy jeden z wariantów na podstawie, którego wyświetlana jest wartość Normowa liczba osób na lokal/. Lp. Wariant Rodzaj lokalu/przeznaczenie Normowa liczba osób na lokal lub powierzchnia na osobę 1 1 Mieszkanie 1 pokojowe Mieszkanie 2 pokojowe 2,5 3 1 Mieszkanie 3 pokojowe 3,5 4 1 Mieszkanie 4 pokojowe 4,0 5 1 Mieszkanie 5 pokojowe 4,5 239

240 Praca z modułem Audyt 6 1 Mieszkanie 6 pokojowe Pomieszczenia biurowe klasy A Pomieszczenia biurowe klasy B Pomieszczenia biurowe klasy C Butiki Sala konferencyjna 2 NORMOWA LICZBA OSÓB NA LOKAL/POWIERZCHNIE wartość przepisywana z powyższej tabeli na podstawie wybranego Rodzaj lokalu/przeznaczenie. LICZBA LOKALI wartość podawana przez użytkownika. POWIERZCHNIA Af [m 2 ]- wartość podawana przez użytkownika. CAŁKOWITA ILOŚĆ OSÓB pole do edycji, CAŁKOWITA ILOŚĆ OSÓB Li pole do edycji, domyślnie wstawiana wartość sumy wszystkich kolumn CAŁKOWITA ILOŚĆ OSÓB. JEDNOSTKOWE DOBOWE ZUŻYCIE CIEPŁEJ WODY V cw - wartość wpisywana przez użytkownika lub pobierana z tablicy przyciskiem Q W,nd wartość wyliczana jest na podstawie danych wybranych lub wpisanych w grupie Roczne zapotrzebowanie ciepła użytkowego na podstawie wzoru: [kwh/rok] Gdzie: - wartość pobierana z pola JEDNOSTKOWE DOBOWE ZUŻYCIE CIEPŁEJ WODY V cw - wartość pobierana z pola LICZBA OSÓB/JEDNOSTEK ODNIESIENIA L i - wartość pobierana z polatemperatura WODY NA ZAWORZE CZERPALNYM(tylko wartość temperatury 45,50,55) - wartość pobierana z polatemperatura WODY NA ZAWORZE CZERPALNYM(tylko wartość k t na podstawie tabelki) 240

241 Praca z modułem Audyt d w przypadku gdy mamy wybrany typ budynku mieszkalny wstawiamy 0,9 w innych przypadkach 1,0. Rys 396. Pola do wprowadzenia pozostałych danych służących do obliczeń ciepłej wody użytkowej wg polskiej normy oraz pole z wynikami obliczeńwg Rozporządzenia MI z TEMPERATURA CIEPŁEJ WODY pole do wyboru jednego z trzech wariantów temperatury ciepłej wody na zaworze czerpalnym (55 C, 50 C, 45 C), na tej podstawie dobierany jest współczynnik k t (wg tabelki nr 14 strona 38 Rozporządzenia MI). CZAS UŻYTKOWANIA t uz [h] pole do wpisywania przez użytkownika czasu działania instalacji ciepłej wody. Dodatkowo można skorzystać z podpowiedzi uruchamianej przyciskiem. CZAS UŻYTKOWANIA [h] pole do wpisywania czasu użytkowania ciepłej wody w ciągu doby należy przyjmować zakres od h. LICZBA JEDNOSTEK ODNIESIENIAL i pole do wpisywania przez użytkownika ilości osób dla, których przygotowywana jest ciepła woda. Dodatkowo można skorzystać z podpowiedzi uruchamianej przyciskiem. JEDNOSTKOWA DOBOWA ILOŚĆ WODY DO PODGRZANIAV cw [dm 3 /o 24] pole do określania dobowego zużycia ciepłej wody.dodatkowo można skorzystać z podpowiedzi uruchamianej przyciskiem. Rys 397. Przeciętne normowe zużycie wody Ochrona zdrowia i opieka społeczna 241

242 Praca z modułem Audyt Rys 398. Przeciętne normowe zużycie wody Oświata i nauka Rys 399. Przeciętne normowe zużycie wody Kultura i sztuka Rys 400. Przeciętne normowe zużycie wody Sport i turystyka 242

243 Praca z modułem Audyt Rys 401. Przeciętne normowe zużycie wody Handel, gastronomia i usługi Rys 402. Przeciętne normowe zużycie wody Zakład pracy RZECZYWISTA DOBOWA ILOŚĆ WODY DO PODGRZANIA V cw,r [dm 3 /o 24] pole do określania rzeczywistego dobowego zużycia ciepłej wody. OBLICZONE DOBOWE ZAPOTRZEBOWANIE NA CIEPŁĄ WODĘG d [dm 3 /24] pole do podglądu wyliczonego dobowego zapotrzebowania na ciepłą wodę wyliczone z wzoru G d =V cw L i OBLICZONE ŚREDNIO GODZINOWE ZAPOTRZEBOWANIE NA CIEPŁĄ WODĘG h,śr [dm 3 /h] pole do podglądu wyliczonego godzinowego zapotrzebowania na ciepłą wodę wyliczone z wzoru G h,śr = OBLICZONE MAKSYMALNE GODZINOWE ZAPOTRZEBOWANIE NA CIEPŁĄ WODĘG h,max [dm 3 /h] pole do podglądu wyliczonego godzinowego zapotrzebowania na ciepłą wodę wyliczone z wzoru G h,max = OBLICZENIOWA, ŚREDNIO GODZINOWA MOC CIEPLNA NA PRZYGOTOWANIE CIEPŁEJ WODY [kw]- pole do podglądu wyliczeń maksymalnej godzinowej mocy cieplnej wyliczane z wzoru OBLICZENIOWA, MAKSYMALNA GODZINOWA MOC CIEPLNA NA PRZYGOTOWANIE CIEPŁEJ WODY [kw]- pole do podglądu wyliczeń maksymalnej godzinowej mocy cieplnej wyliczane z wzoru 243

244 Praca z modułem Audyt ROCZNE ZAPOTRZEBOWANIE CIEPŁA UŻYTKOWEGO NA PRZYGOTOWANIE CIEPŁEJ WODYQ W,nd [kwh/rok]- pole do podglądu wyliczeń maksymalnej godzinowej mocy cieplnej wyliczane z wzoru Indywidualne koszty Należy podać indsywidualne koszty energii zgodnie z danych w zakałdce Koszty energii, albo inne wartości kosztów Oz, Om i Ab przed i po modernizacji Rys 403. Zakładka Indywidualne koszty energii Zakładka: Ocena stanu technicznego Rys 404. Zakładka do oceny stanu technicznego. Zgodnie z wymaganiami rozporządzenia system ciepłej wody użytkowej należy poddać ocenie stanu technicznego. Służy do tego pole edycyjne OCENA STANU TECHNICZNEGO, które ma za zadanie wypełnić audytor wskazujące jednocześnie możliwości poprawy. Na podstawie oceny stanu technicznego audytor będzie miał za zadanie wykonać ocenę opłacalności zaproponowanych działań termomodernizacyjnych. Aby dokonać oceny opłacalności i uaktywnić zakładkę OCENA OPŁACALNOŚCInależy zaznaczyć pole wyboru WSKAZANIE DO OCENY OPŁACALNOŚCI. 244

245 Praca z modułem Audyt Audytor ma możliwość także wczytania do programu fotografii dotyczących ocenianego systemu w grupie DOKUMENTACJA FOTOGRAFICZNA. Wczytane fotografie nie będą wyświetlane w raporcie. Opis funkcjonalności przycisków: dodawanie nowej fotografii, usuwanie fotografii, Zakładka: Ocena opłacalności Rys 405. Zakładka oceny opłacalności ciepłej wody użytkowej. Zakładka OCENA OPŁACALNOŚCIsłuży do wyboru optymalnego wariantu przedsięwzięcia polegającego na usprawnieniu systemu ciepłej wody użytkowej. Składa się ona z grupy DANE GŁÓWNE DO OPTYMALIZACJIprzedstawiającej wprowadzone dane za pomocą oknawariantów oraz WYNIKÓW OPTYMALIZACJI. Opis funkcjonalności przycisków: dodawanie nowego wariantu, usuwanie wariantu, 245

246 Praca z modułem Audyt Dane główne do optymalizacji Rys 406. Pole z głównymi danymi do optymalizacji. Grupa DANE GŁÓWNE DO OPTYMALIZACJIprzedstawia dane wprowadzone przez audytora w oknie wariantów, które dla każdego z wariantu wywoływane są poprzez wybór wariantu znajdującego się w drzewku z wariantami. Kolejne warianty audytor dodaje poprzez wciśnięcie przycisku +. W tabeli zawartej w omawianej grupie przestawiane są dane dla stanu istniejącego jak i dla poszczególnych wariantów termomodernizacyjnych. Dane, które przedstawiane są w oknie to: q cw jednostkowe dobowe zużycie ciepłej wody na jednostkę odniesienia (np. osobę, łóżko), w - sprawność wytwarzania (źródła ciepła wytwarzającego ciepłą wodę użytkową) p - sprawność przesyłu (cyrkulacji) ciepłej wody użytkowej NAKŁADY nakłady na wykonanie usprawnień termomodernizacyjnych w danym wariancie. SPBT prosty czas zwrotu danego wariantu Wyniki optymalizacji Rys 407. Pole z wynikami optymalizacji. Na podstawie wprowadzonych danych program samodzielnie wybiera optymalny wariant przedsięwzięcia termomodernizacyjnego zgodnie z rozporządzeniem. Audytor ma możliwość wybrania innego wariantu za pomocą listy rozwijalnej, zawierającej nazwy poszczególnych wariantów termomodernizacyjnych w punkcie WARIANT OPTYMALNY. W grupie WYNIKI OPTYMALIZACJIoprócz nazwy wybranego wariantu optymalnego znajdują się informacje dotyczące jego kosztów w pozycji KOSZToraz SPBTczyli prosty czas zwrotu. W grupie ZAKRES MODERNIZACJIznajdują się wszystkie uprawnienia wraz z nakładami składające się na wybrany optymalny wariant termomodernizacyjny. 246

247 Praca z modułem Audyt Okno wariantów Rys 408. Okno wariantów ciepłej wody użytkowej. Aby wprowadzić dane optymalizacyjne należy wywołać okno wariantu służące do określenia parametrów techniczno ekonomicznych wariantu. Dane, które należy wprowadzić to: USPRAWNIENIA w grupie USPRAWNIENIA należy wprowadzić wkolumnie RODZAJE USPRAWNIEŃnazwy poszczególnych usprawnień wraz z ich NAKŁADAMI. Poszczególne rodzaje usprawnień dodaje się poprzez przycisk +. SPRAWNOŚĆ WYTWARZANIA audytor podaje wartość sprawności wytwarzania po modernizacji. Aby wspomóc pracę audytora po wciśnięciu przycisku TABELAzostanie wyświetlona tabela z wartościami sprawności wytwarzania. SPRAWNOŚĆ PRZESYŁU audytor podaje wartość sprawności przesyłu po modernizacji. Aby wspomóc pracę audytora po wciśnięciu przycisku TABELAzostanie wyświetlona tabela z wartościami sprawności przesyłu. ZUŻYCIE JEDNOSTKOWE jeżeli po modernizacji ulegnie zmianie wartość zużycia jednostkowego audytor ma możliwość dokonania odpowiedniej zmiany mając do pomocy tabelę ze zużyciami jednostkowymi wywoływaną przyciskiem TABELA. Opis funkcjonalności przycisków: dodawanie rodzaju usprawnienia, usuwanie rodzaju usprawnienia, 247

248 Praca z modułem Audyt Okno dialogowe: Ściany, stropy, stropodachy Rys 409. Okno Ściany, stropy, stropodachy. Okno dialogowe ŚCIANY, STROPY, STROPODACHYsłuży do oceny stanu technicznego oraz do oceny opłacalności przeprowadzenia działań termomodernizacyjnych dla takich przegród jak ściany zewnętrzne, ściany wewnętrzne, stropy wewnętrzne, stropy nad przejazdami, stropy pod pomieszczeniami nieogrzewanymi, dachy, stropodachy Zakładka: Ocena stanu technicznego Rys 410. Zakładka do oceny stanu technicznego. Zgodnie z wymaganiami rozporządzenia przegrody występujące w budynku należy poddać ocenie stanu technicznego. Służy do tego pole edycyjne OCENA STANU TECHNICZNEGO które ma za zadanie wypełnić audytor wskazujące jednocześnie możliwości poprawy istniejących przegród budowlanych. Na podstawie oceny stanu technicznego audytor będzie miał za zadanie wykonać ocenę opłacalności zaproponowanych działań termomodernizacyjnych. 248

249 Praca z modułem Audyt Aby dokonać oceny opłacalności i uaktywnić zakładkę OCENA OPŁACALNOŚCInależy zaznaczyć pole wyboru WSKAZANIE DO OCENY OPŁACALNOŚCI. Audytor ma możliwość także wczytania do programu fotografii dotyczących ocenianej przegrody w grupie DOKUMENTACJA FOTOGRAFICZNA. Wczytane fotografie nie będą wyświetlane w raporcie. Opis funkcjonalności przycisków: dodawanie nowej fotografii, usuwanie fotografii, Zakładka: Ocena opłacalności Rys 411. Zakładka Ocena opłacalności. Zakładka OCENA OPŁACALNOŚCIsłuży do wprowadzenia danych oraz dokonania oceny opłacalności i wyboru optymalnego wariantu przedsięwzięcia polegającego np. na ociepleniu ściany, stropu lub stropodachu. Składa się ona z grup: DANE GŁÓWNE DO OPTYMALIZACJI grupa służąca do wprowadzania danych do optymalizacji, UZASADNIENIE PONIESIONYCH NAKŁADÓW grupa służąca do wprowadzania informacji uzupełniających, DANE PRZEGRODY grupa zawierająca dane powierzchniowe analizowanej przegrody, INDYWIDUALNE KOSZTY ENERGII grupa, w której znajdują się koszty energii przed i po modernizacji, WYNIKI OPTYMALIZACJI grupa w której znajdują się wyniki optymalizacji, 249

250 Praca z modułem Audyt Drzewko przegród Rys 412. Pole z drzewkiem przegród. DRZEWKO PRZEGRÓD drzewko zawierające wszystkie przegrody lub ich grupy. Zadaniem drzewka przegród jest wyświetlenie wszystkich przegród takich jak ściany, stropy, dachy. Dodatkową funkcją drzewka jest możliwość grupowania przegród jednego typu w grupy w celu umożliwienia przeprowadzenia oceny opłacalności, zmniejszając dzięki temu pracochłonność oraz liczbę wariantów całego przedsięwzięcia termomodernizacyjnego budynku. Po wyborze przegrody lub grupy przegród będzie możliwe wprowadzania danych dla danej przegrody lub grupy w zakładach OCENA STANU TECHNICZNEGOoraz w przypadku wskazania do oceny opłacalnościocena OPŁACALNOŚCI. Opis funkcjonalności przycisków: dodawanie nowej grupy przegród, usuwanie grupy przegród, Indywidualne koszty energii Rys 413. Indywidualne koszty energii. Po zaznaczeniu opcji INDYWIDUALNE KOSZTY ENERGIIaudytor może podac koszty energii tylko do obliczeniaspbt dla modernizacji ścian, stropów i dachów. 250

251 Praca z modułem Audyt Dane główne do optymalizacji Rys 414. Pole Dane główne do optymalizacji. W grupie DANE GŁÓWNE DO OPTYMALIZACJIaudytor ma za zadanie podanie danych do optymalizacji dla przegrody wskazanej w drzewku przegród, a jej nazwa wyświetlona jest ponad grupą w pozycji NAZWA PRZEGRODY. Aby dokonać oceny opłacalności należy w pierwszej kolejności wybrać materiał który posłuży do ocieplenia przegrody w pozycji MATERIAŁ DODATKOWEJ IZOLACJI.Wybór następuje poprzez otworzenie bazy materiałów po naciśnięciu przycisku. Po wyborze materiału program automatycznie dokona wyboru minimalnej grubości ocieplenia spełniającej wymagania rozporządzenia. Kolejnym krokiem jest podanie wartości co jaką wartość ma być stopniowana grubość ocieplenia w kolejnych wariantach termomodernizacyjnych. Audytor podaje wartość w polu edycyjnym w pozycji STOPNIUJ GRUBOŚĆ IZOLACJI CO... CM. Następnie za pomocą przycisku + audytor zwiększa ilość wariantów do wartości, którą uważa za stosowne. Program dzięki wprowadzonym wcześniej danym dokona dobrania wartości grubości dodatkowej izolacji d[cm]. Audytor ma także możliwość podania własnych wartości grubości ocieplenia d[cm]. Aby byłoa możliwe dokonanie obliczeń pozwalających na wybór wariantu optymalnego należy w kolumnie Kj[zł/m 2 ]podać wartości jednostkowej ceny proponowanej izolacji. W celach informacyjnych w grupie znajdują się informacje dotyczące oporu cieplnego Rdla stanu istniejącego oraz dla kolejnych wariantów termomodernizacyjnych, całkowitych kosztów ocieplenia przegrody w kolumnie NAKŁADY [zł], oraz kolumny SPBT[lata]informującej o prostym czasie zwrotu danego wariantu który to jest podstawą oceny który wariant jest wariantem optymalnym. Opis funkcjonalności przycisków: dodawanie nowego wariantu, przycisk służący do dodawania do przegrody okien i drzwi (dodanie okien i drzwi tym sposobem spowoduje, że do obliczeń wzięta będzie powierzchnia pomniejszona o wstawione otwory), usuwania wstawionych w projekcie kondygnacji, grup, pomieszczeń kalkulator Informacje dodatkowe, uzasadnienie przyjęcia nakładów Rys 415. Pole Informacje dodatkowe, uzasadnienie przyjęcia nakładów. W grupie INFORMACJE DODATKOWE, UZASADNIENIE PRZYJĘCIA NAKŁADÓW,za pomocą pola edycyjnego, audytor ma za zadanie podać na jakiej podstawie przyjął nakłady na wykonanie działań 251

252 Praca z modułem Audyt termomodernizacyjnych. Dodatkowo w tej pozycji może przekazać dodatkowe informacje i wytyczne dotyczące analizowanego przedsięwzięcia Dane przegrody i wymagany opór cieplnyi Rys 416. Pole z danymi przegrody. Na podstawie danych wprowadzonych w module do obliczeń cieplnych program w pozycji POWIERZCHNIA DO OBLICZEŃ STRATpodaje wartość powierzchni przegrody która służy do obliczeń strat ciepła przez przegrodę. W pozycji POWIERZCHNIA DO OBLICZEŃ NAKŁADÓWdomyślna wartość jest równa powierzchni do obliczeń strat, audytor ma możliwość jej korekty wówczas gdy do obliczeń nakładów na inwestycję powierzchnia nie jest równa powierzchni strat. Program, zależnie od rodzaju przegrody, w pozycji WYMAGANY OPORU CIEPLNY PRZEGRODYpodaje wymaganą przez Rrozporządzenie wartość oporu cieplnego. Po wyborze w grupie DANE GŁÓWNE DO OPTYMALIZACJI MATERIAŁU DODATKOWEJ IZOLACJIprogram poda w pozycji MINIMALNA GRUBOŚĆ IZOLACJIminimalną wartość grubości dodatkowej izolacji spełniającej wymagania minimalnego oporu cieplnego Wyniki optymalizacji Rys 417. Pole z wynikami optymalizacji. Grupa WYNIKI OPTYMALIZACJIprzedstawia dane dotyczące optymalnego wariantu. W pozycji WARIANT OPTYMALNYprogram automatycznie wybiera wariant o najniższej wartości SPBT. Audytor dzięki liście rozwijalnej zawierającej nazwy wariantów termomodernizacyjnych ma możliwość wyboru innego wariantu termomodernizacyjnego. Pozostałe informacje które są prezentowane w grupie to: GRUBOŚĆ IZOLACJI wartość grubości dodatkowej izolacji dla wybranego wariantu KOSZT całkowity koszt wykonania dodatkowej izolacji dla wybranego wariantu SPBT wartość prostego czasu zwrotu dla wybranego wariantu. 252

253 Praca z modułem Audyt Okno dialogowe: Okna, drzwi, wentylacja Rys 418. Okno Okna, drzwi, wentylacja. Okno dialogowe OKNA, DRZWI, WENTYLACJA służy do oceny stanu technicznego oraz do oceny opłacalności przeprowadzenia działań termomodernizacyjnych dla takich przegród jak okna i drzwi zewnętrzne, okna i drzwi wewnętrzne, system wentylacji Zakładka: Ocena stanu technicznego Rys 419. Zakładka do oceny stanu technicznego. Zgodnie z wymaganiami rozporządzenia przegrody występujące w budynku należy poddać ocenie stanu technicznego. Służy do tego pole EDYCYJNE OCENA STANU TECHNICZNEGO które ma za zadanie wypełnić audytor wskazujące jednocześnie możliwości poprawy istniejących przegród budowlanych. Na 253

254 Praca z modułem Audyt podstawie oceny stanu technicznego audytor będzie miał za zadanie wykonać ocenę opłacalności zaproponowanych działań termomodernizacyjnych. Aby dokonać oceny opłacalności i uaktywnić zakładkę OCENA OPŁACALNOŚCInależy zaznaczyć pole wyboru WSKAZANIE DO OCENY OPŁACALNOŚCI. Audytor ma możliwość także wczytania do programu fotografii dotyczących ocenianej przegrody w grupie DOKUMENTACJA FOTOGRAFICZNA. Wczytane fotografie nie będą wyświetlane w raporcie. Opis funkcjonalności przycisków: dodawanie nowej fotografii, usuwanie fotografii, Zakładka: Ocena opłacalności Rys 420. Zakładka służąca do oceny opłacalności Dane główne do optymalizacji Rys 421. Pole do wprowadzenia danych do optymalizacji. 254

255 Praca z modułem Audyt W celach informacyjnych w grupie znajdują się informacje dotyczące całkowitych kosztów wymiany stolarki okiennej lub drzwiowej w kolumnie N w [zł], oraz kolumny SPBT[lata]informującej o prostym czasie zwrotu danego wariantu który to jest podstawą oceny który wariant jest wariantem optymalnym. Opis funkcjonalności przycisków: dodawanie nowego wariantu, usuwanie wariantu, kopiuj wariant wklej wariant kalkulator W grupie DANE GŁÓWNE DO OPTYMALIZACJiaudytor ma za zadanie podanie danych do optymalizacji dla przegrody wskazanej w drzewku przegród, a jej nazwa wyświetlona jest ponad grupą w pozycji NAZWA PRZEGRODY. Za pomocą przycisku audytor zwiększa ilość wariantów do wartości, którą uważa za stosowne. Aby dokonać optymalizacji należy wprowadzić następujące dane: Współczynnik Cr którego wartość należy dobrać, dla stanu przed i po modernizacji, na podstawie tabeli wywoływanej po naciśnięciu przycisku znajdującym się obok pola edycyjnego służącego do wprowadzenia wartości współczynnika. Współczynnik Cm którego wartość należy dobrać, dla stanu przed i po modernizacji, na podstawie tabeli wywoływanej po naciśnięciu przycisku znajdującym się obok pola edycyjnego służącego do wprowadzenia wartości współczynnika. Rys 422. Wartości współczynników korekcyjnych C r i C m Współczynnik U którego wartość należy dobrać, dla stanu po modernizacji samodzielnie lub na podstawie tabeli wywoływanej po naciśnięciu przycisku znajdującym się obok pola edycyjnego służącego do wprowadzenia wartości współczynnika. K jok koszty jednostkowe wymiany stolarki okiennej lub drzwiowej. N w koszty całkowite modernizacji wentylacji. 255

256 Praca z modułem Audyt Indywidualne koszty energii. Rys 423. Pole do podania indywidulanych kosztów energii. Audytor może podać koszty energii tylko do obliczeniaspbt dla modernizacji okien i drzwi Informacje dodatkowe, uzasadnienie przyjęcia nakładów. Rys 424. Pole do wprowadzenia informacji dodatkowych oraz uzasadnienia przyjęcia nakładów. W grupie INFORMACJE DODATKOWE, UZASADNIENIE PRZYJĘCIA NAKŁADÓW, za pomocą pola edycyjnego, audytor ma za zadanie podać na jakiej podstawie przyjął nakłady na wykonanie działań termomodernizacyjnych. Dodatkowo w tej pozycji może przekazać dodatkowe informacje i wytyczne dotyczące analizowanego przedsięwzięcia Dane przegrody Rys 425. Pole z danymi powierzchniowymi przegrody. Na podstawie danych wprowadzonych w module do obliczeń cieplnych program w pozycji POWIERZCHNIA DO OBLICZEŃ STRATpodaje wartość powierzchni przegrody która służy do obliczeń strat ciepła przez przegrodę oraz do obliczeń kosztów wymiany stolarki Wymagania Rys 426. Pole z minimalnymi wymaganiami dla przegrody. 256

257 Praca z modułem Audyt Po klkienięciu na przycisk przycisku znajdującym się obok pola edycyjnego U,audytor może, zależnie od strefy cieplnej, w której znajduje się budynek, wskazaćwymagana WARTOŚĆ WSPÓŁCZYNNIKA PRZENIKANIA CIEPŁA podaje wymaganą przez Rozporządzenie wartość współczynnika U dla modernizowanej stolarki okiennej lub drzwiowej Wyniki optymalizacji Rys 427. Pole z wynikami optymalizacji. Grupa WYNIKI OPTYMALIZACJIprzedstawia dane dotyczące optymalnego wariantu. W pozycji WARIANT OPTYMALNYprogram automatycznie wybiera wariant o najniższej wartości SPBT. Audytor dzięki liście rozwijalnej zawierającej nazwy wariantów termomodernizacyjnych ma możliwość wyboru innego wariantu termomodernizacyjnego. Pozostałe informacje, które są prezentowane w grupie to: KOSZT MODERNIZACJI WENTYLACJI całkowity koszt wykonania wymiany modernizacji wentylacji dla wybranego wariantu, KOSZT MODERNIZACJI STOLARKI całkowity koszt wykonania wymiany stolarki dla wybranego wariantu, SPBT wartość prostego czasu zwrotu dla wybranego wariantu Okna dialogowe: Warianty termomodernizacyjne Okno wariantów termomodernizacyjnych 257

258 Praca z modułem Audyt Rys 428. Okno wariantów termomodernizacyjnychwg Rozporządzenia MI z wymusza rozpoczęcie obliczania wariantów termomodenizacyjnych zgdonie z Rozporządzeniem MI z dnia 17 marca 2009 roku - wymusza utworzenie wariantó w termomodenizacyjnych Pierwsze z okien wariantów termomodernizacyjnych składa się z grup: DANE grupa służąca do wprowadzenia danych koniecznych do obliczenia raty kredytu termomodernizacyjnego oraz do podania środków własnych jakie posiada inwestor. OBLICZENIA grupa przedstawiające dane oraz wyniki dla poszczególnych wariantów termomodernizacyjnych. WYNIKI OPTYMALIZACJI grupa w której podane są dane dotyczące wybranego jako optymalny wariantu termomodernizacyjnego. DRZEWKO WARIANTÓW grupa w której znajduje się drzewko z wariantami termomodernizacyjnymi Dane Rys 429. Pole z danymi dotyczącymi oprocentowania kredytu, środków własnych inwestora oraz okresem kredytowaniawg Rozporządzenia MI z W grupie DANEaudytor musi podać: OPROCENTOWANIE KREDYTU wartość oprocentowania kredytu zaciąganego na realizację przedsięwzięcia termomodernizacyjnego. ŚRODKI WŁASNE INWESTORA środki własne jakie inwestor posiada na pokrycie wymaganego wkładu własnego. Bezwzględnie konieczne jest podanie wartości środków własnych, gdyż bez tej informacji nie będzie możliwe wybranie optymalnego wariantu przedsięwzięcia termomodernizacyjnego. OKRES KREDYTOWANIA okres kredytowania podany w latach. Domyślna wartość, zgodna z rozporządzeniem to 10 lat. Niezalecane jest zwiększanie wartości okresu kredytowania, gdyż okres kredytowania, zgodnie z rozporządzeniem, nie może być dłuższy niż 10 lat, natomiast zmniejszenie okresu kredytowania zwiększa miesięczną ratę kredytu co może skutkować zmniejszeniem maksymalnej wartości możliwego do uzyskania kredytu termomodernizacyjnego. KW0TA KREDYTU MOŻLIWA DO ZACIĄGNIĘCIA- użytkownik musi podać jaką kwotę kredytu może zaciągnąć inwestor. UTWÓRZ WARIANTY ZGODNIE Z ROZPORZĄDZENIEM jeżeli audytor w oknie, w którym przyporządkowuje się kolejne usprawnienia do wariantów termomodernizacyjnych, dokona samodzielnych korekt może powrócić do ustalenia wariantów zgodnych z rozporządzeniem zaznaczając pole wyboruutwórz WARIANTY ZGODNIE Z ROZPORZĄDZENIEM Obliczenia 258

259 Praca z modułem Audyt Rys 430. Pole z wynikami obliczeń dla wariantów termomodernizacyjnychwg Rozporządzenia MI z W grupie OBLICZENIAznajduje się tabela z informacjami dotyczącymi kolejnych wariantów termomodernizacyjnych: - wg Rozporządzenia MI z PLANOWANE KOSZTY CAŁKOWITE, ROCZNA OSZCZĘDNOŚĆ KOSZTÓW ENERGII, PROCENTOWA OSZCZĘDNOŚĆ ZAPOTRZEBOWANIA NA ENERGIĘ, PLANOWANA KWOTA ŚRODKÓW WŁASNYCH, PLANOWANA KWOTA KREDYTU, 1/12(różnica pomiędzy 1/12 rocznych oszczędności kosztów a ratą kredytu), RATA KREDYTU. - wg Rozporządzenia MI z PLANOWANE KOSZTY CAŁKOWITE, ROCZNA OSZCZĘDNOŚĆ KOSZTÓW ENERGII, PROCENTOWA OSZCZĘDNOŚĆ ZAPOTRZEBOWANIA NA ENERGIĘ, PLANOWANA KWOTA ŚRODKÓW WŁASNYCH, PLANOWANA KWOTA KREDYTU, PREMIA TERMOMODERNIZACYJNA 20% KOSZTÓW CAŁKOWITYCH, PREMIA TERMOMODERNIZACYJNA 16% KREDYTU, PREMIA TERMOMODERNIZACYJNA DWUKROTNOŚĆ ROCZNEJ OSZCZĘDNOŚCI KOSZTÓW ENERGII, PREMIA TERMOMODERNIZACYJNA 16% KOSZTÓW CAŁKOWITYCH. Opis funkcjonalności przycisków: dodawanie nowego wariantu, usuwanie wariantu, kalkulator Wymagania 259

260 Praca z modułem Audyt Rys 431. Pole wskazujące spełnienie wymagań dla przedsięwzięć termomodernizacyjnychwg Rozporządzenia MI z Grupa WYMAGANIAma za zadanie przekazanie audytorowi czy wybrany wariant termomodernizacyjny spełnia wymagania stawiane przez Ustawę o wspieraniu przedsięwzięć termomodernizacyjnych Wyniki optymalizacji Rys 432. Pole z wynikami obliczeń dla optymalnego wariantu przedsięwzięcia termomodernizacyjnegowg Rozporządzenia MI z W grupie WYNIKI OPTYMALIZACJIw pozycji WARIANT OPTYMALNYprogram automatycznie wybiera wariant optymalny (czyli pierwszy który spełni wszystkie wymagania). Audytor ma możliwość samodzielnego wybrania na swoją odpowiedzialność innego wariantu jako optymalny. Pozostałe pozycje grupy to: NAKŁADY czyli całkowite koszty optymalnego wariantu przedsięwzięcia termomodernizacyjnego, ŚRODKI WŁASNE INWESTORA czyli środki własne jakie inwestor będzie musiał ponieść aby wykonać optymalny wariant przedsięwzięcia, KWOTA KREDYTU kwota kredytu na wykonanie optymalnego wariantu przedsięwzięcia, RATA KREDYTU rata kredytu pomniejszonego o premię termomodernizacyjną, PREMIA TERMOMODERNIZACYJNA premia termomodernizacyjna wybrana z jednego z trzech przypadków, OSZCZĘDNOŚCI KOSZTÓW roczne oszczędności kosztów wynikające z realizacji przedsięwzięcia termomodernizacyjnego. 260

261 Praca z modułem Audyt Okno do ustalania wariantów termomodernizacyjnych Rys 433. Okno służące do ustalania wariantów termomodernizacyjnych. Program na podstawie dokonanych we wcześniejszych krokach ocenach opłacalności, ustala warianty termomodernizacyjne zgodnie z algorytmem określonym w rozporządzeniu. Jeżeli audytor wyraża chęć utworzenia wariantów w inny sposób niż to określa rozporządzenie, może je utworzyć poprzez zaznaczenie lub odznaczenie danego usprawnienia w analizowanym wariancie. Opis funkcjonalności przycisków: dodawanie nowego wariantu, usuwanie wariantu, utworzenie projektu na podstawie audytu 261

262 Wyniki obliczeń modułu Audyt 11 WYNIKI OBLICZEŃ MODUŁU AUDYT 262

263 Wyniki obliczeń modułu Audyt 11.1 RAPORT UPROSZCZONY Rys 434. Okno raportuwg Rozporządzenia MI z W raporcie użytkownik programu ma możliwość przeanalizowania wyników przeprowadzonych analiz audytorskich. Informacje przekazywane w raporcie AUDYT: WYBRANY WARIANT TERMOMODERNIZACYJNY numer optymalnego wariantu przedsięwzięcia termomodernizacyjnego budynku. PARAMETRY EKONOMICZNE wyniki ekonomiczne dotyczące optymalnego wariantu przedsięwzięcia termomodernizacyjnego: NAKŁADY INWESTYCYJNE wartość całkowitych nakładów koniecznych do realizacji optymalnego wariantu przedsięwzięcia termomodernizacyjnego, PLANOWANY KREDYT wartość planowanego kredytu koniecznego do zaciągnięcia w celu realizacji optymalnego wariantu przedsięwzięcia termomodernizacyjnego, PLANOWANE ŚRODKI WŁASNE wartość planowanych środków własnych które musi posiadać inwestor aby móc zrealizować optymalny wariant termomodernizacyjny, PLANOWANA RATA KREDYTU wartość miesięcznej raty kredytu wraz z odsetkami pomniejszonego o premię termomodernizacyjną., PLANOWANE ROCZNE OSZCZĘDNOŚCI KOSZTÓW wartość planowanych rocznych oszczędności kosztów wynikających z przeprowadzenia działań objętych optymalnym wariantem termomodernizacyjnym, PROCENTOWE ROCZNE OSZCZĘDNOŚCI KOSZTÓW procentowa wartość mówiąca o tym ile roczne inwestor zaoszczędzi kosztów w wyniku przeprowadzenia optymalnego wariantu termomodernizacyjnego. PARAMETRY ENERGETYCZNE : 263

264 Wyniki obliczeń modułu Audyt PROCENTOWE ZMNIEJSZENIE ZAPOTRZEBOWANIA NA ENERGIĘ wartość procentowego zmniejszenia zapotrzebowania na energię w wyniku przeprowadzenia działań objętych optymalnym wariantem przedsięwzięcia termomodernizacyjnego. SPEŁNIENIE WYMAGAŃ punkt raportu informujący o tym czy wybrany wariant spełnia wszystkie wymagania stawiane przez Ustawę o wspieraniu przedsięwzięć termomodernizacyjnych. ŚRODKI WŁASNE NIE PRZEKRACZAJĄ WARTOŚCI ZADEKLAROWANEJ ZMNIEJSZENIE ZAPOTRZEBOWANIA NA ENERGIĘ W CIĄGU ROKU WYNOSI CO NAJMNIEJ % WYKAZ USPRAWNIEŃ wykaz wszystkich usprawnień składających się na optymalny wariant przedsięwzięcia termomodernizacyjnego. 264

265 Certyfikat 12 CERTYFIKAT 265

266 Certyfikat 12.1 OGRZEWANIE I WENTYLACJA Rys 435. Okno Certyfikatu ogrzewanie i wentylacja Panel ogrzewania i wentylacji służy do zdefiniowania systemu wytwarzania, regulacji, przesyłu i akumulacji. W programie możemy wyliczyć zapotrzebowanie dla każdej grupy (zdefiniowanej funkcji budynku) osobno. TYP RAPORTU pole do wybierania dla pojedynczej grupy wzoru świadectwa. Użytkownik ma do wyboru jeden z czterech wariantów Budynek, Budynek mieszkalny, Lokal mieszkalny, Część budynku stanowiąca samodzielną całość techniczno-użytkową. Należy pamiętać również o tym, że do każdego wzoru świadectwa dopięty jest odpowiedni sposób obliczeń budynku referencyjnego oraz czy grupa zostanie uwzględniona w obliczeniach oświetlenia wbudowanego (oświetlenie wbudowane wyliczane jest w przypadku wybrania wzoru świadectwa budynku lub części budynku stanowiącego samodzielną całość techniczno-użytkową). NAZWA pole do wpisywania nazwy grupy, która pojawi się w drzewku świadectwa. ROCZNE ZAPOTRZEBOWANIE NA ENERGIĘ UŻYTKOWĄQ H,nd [kwh/rok] pole w którym użytkownik może wpisać własną wartość (wówczas można wykonać obliczenia bez konieczności wstawiania przegród np. jak mamy stare świadectwo i na jego podstawie musimy zmienić tylko rodzaj kotła i związane z nim sprawności), program domyślnie wstawia sumę wartości Q H,nd z dołączonych do danej grupy stref Drzewko struktury świadectwa charakterystyki energetycznej-ogrzewanie i wentylacja Drzewko to służy do zarządzania strukturą obliczeń świadectwa użytkownik może stworzyć dowolną ilość grup dla których program policzy oddzielnie świadectwa, dodatkowo na podstawie wstawionych grup wyliczy zbiorcze świadectwo EPm (z wszystkich wstawionych grup i policzonych świadectw wylicza średnią ważoną wartość dla poszczególnych energii użytkowych, końcowych, pierwotnych gdzie waga jest powierzchnia Af). Tworzenie grup ma uzasadnienie w kilku przypadkach: 1) gdy mamy doczynienia z budynkiem w którym jest więcej niż jedna funkcja użytkowa np. jest część mieszkalna i lokal usługowy. Wówczas w ciepłej wodzie inne jest V cw dla części mieszkalnej i usługowej (podobnie jest z czasem użytkowania, przerwami urlopowymi i wodomierzami na ciepłej wodzie), 2) gdy mamy doczynienia z budynkiem mieszkalnym, w którym każdy lokal ma własne źródło ciepła (wówczas nie wykonujemy świadectwa dla całego budynku tylko dla poszczególnych lokali), 266

267 Certyfikat Legenda przycisków drzewka: - tworzenie nowej grupy/funkcji, - dodawania nowego typu źródła do grupy/funkcji, -usuwanie typu źródła z grupy/funkcji, - wczytywanie gotowego szablonu drzewka struktury świadectwa, - zapisywanie szablonu drzewka struktury świadectwa, -przełączanie widoku drzewka z struktury świadectwa na podgląd wzorów. Legenda oznaczeń na drzewku: - przejście do okna zbiorczego świadectwa charakterystyki energetycznej. Użytkownik w dostępnych w tym oknie zakładach definiuje dane jakie mają się pojawić na wygenerowanym świadectwie (charakterystyka techniczno-użytkowa, Opis instalacji, Uwagi), -przejście do okna grupy/funkcji widok ikonki uzależniony jest od wybranego wariantu wzoru świadectwa (budynek, budynek mieszkalny, lokal mieszkalny, część budynku ). Użytkownik w dostępnych w tym oknie zakładach definiuje dane jakie mają się pojawić na wygenerowanym świadectwie (charakterystyka techniczno-użytkowa, Opis instalacji, Uwagi). Dodatkowo wybiera jaki wzór świadectwa ma być wygenerowany dla tej grupy -przejście do okna parametrów źródła ciepła, w którym wybieramy współczynnik, udział procentowy Q H,nd i energię pomocniczą dla źródeł, 267

268 Certyfikat Zakładka Charakterystyka techniczno-użytkowa Rys 436. Zakładka Charakterystyka techniczno-użytkowa RODZAJ BUDYNKU pole do edycji przez użytkownika, program domyślnie przenosi nazwę z wybranego wcześniej typu budynku (okno Dane o budynku). Wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. ADRES - pole do edycji przez użytkownika, program domyślnie wstawia wartość z pól Kod pocztowy, Miejscowość, Adres, Nr (okno Dane projektu/dane budynku). Wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. CZĘŚĆ/CAŁOŚĆ BUDYNKU pole do edycji przez użytkownika.wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. ROK ZAKOŃCZENIA BUDOWY/ODDANIA DO UŻYTKOWANIA - pole do edycji przez użytkownika, program domyślnie przenosi wartość z wybranego wcześniej Roku budowy (okno Dane o budynku). Wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. ROK BUDOWY INSTALACJI- pole do wyboru przez użytkownika.wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. CEL WYKONYWANIA ŚWIADECTWA - pole do edycji przez użytkownika, z dodatkowym przyciskiem info, w którym podane są przypadki opisane w rozporządzeniu. Wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. LICZBA LOKALI MIESZKALNYCH - pole do wyboru przez użytkownika.wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. PRZEZNACZENIE BUDYNKU - pole do edycji przez użytkownika, program domyślnie przenosi nazwę z wybranego wcześniej Przeznaczenia budynku (okno Dane o budynku). Wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. LICZBA KONDYGNACJI - pole do edycji przez użytkownika, program domyślnie przenosi wartość z pola Liczba kondygnacji (okno Dane o budynku). Wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. TEMPERATURA EKSPLOTACYJNA - pole do edycji przez użytkownika, należ w nie wpisać wewnętrzną temperaturę dla zimy i lata.wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. 268

269 Certyfikat POWIERZCHNIA O REGULOWANEJ TEMPERATURZE pole do edycji przez użytkownika, program domyślnie sumuje z wszystkich stref należących do tej grupy powierzchnie Af.Wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. POWIERZCHNIA UŻYTKOWA - pole do edycji przez użytkownika.wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. PODZIAŁ POWIERZCHNI - pole do edycji przez użytkownika, należy wpisać albo udział procentowy powierzchni użytkowych do nieużytkowych albo podać wartości tych powierzchni.wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. LICZBA UŻYTKOWNIKÓW - pole do edycji przez użytkownika.wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. KUBATURA - pole do edycji przez użytkownika, program domyślnie sumuje kubaturę wszystkich stref należących do danej grupy.wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. RODZAJ KONSTRUKCJI - pole do edycji przez użytkownika, program domyślnie przenosi nazwę wybraną w polu Technologia wznoszenia (okno Dane o budynku).wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej Zakładka Instalacje Rys 437. Zakładka Instalacje -przycisk służy do pobrania opisów typów instalacji wprowadzonych w poprzednich etapach OSŁONA BUDYNKU - pole do edycji przez użytkownika, należy w nim wpisywać opis zastosowanej izolacji przegród.wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. OGRZEWANIE - pole do edycji przez użytkownika, należy w nim wpisywać opis systemu ogrzewania.wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. WENTYLACJA - pole do edycji przez użytkownika, należy w nim wpisywać opis zastosowanej wentylacji w budynku.wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. 269

270 Certyfikat CHŁODZENIE - pole do edycji przez użytkownika, należy w nim wpisywać opis zastosowanej instalacji chłodniczej.wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. PRZYGOTOWANIE CIEPŁEJ WODY - pole do edycji przez użytkownika, należy w nim wpisywać opis systemu przygotowania ciepłej wody.wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. OŚWIETLENIE WBUDOWANE - pole do edycji przez użytkownika, należy w nim wpisywać opis instalacji oświetlenia.wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej Zakładka Uwagi Rys 438. Zakładka Uwagi MOŻLIWE ZMIANY W ZAKRESIE OSŁONY ZEWNĘTRZNEJ BUDYNKU - pole do edycji przez użytkownika.wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. MOŻLIWE ZMIANY W ZAKRESIE TECHNIKI INSTALACYJNEJ I ŹRÓDEŁ ENERGII - pole do edycji przez użytkownika.wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. MOŻLIWE ZMIANY W ZAKRESIE OŚWIETLENIA WBUDOWANEGO - pole do edycji przez użytkownika.wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. MOŻLIWE ZMIANY OGRANICZAJĄCE ZAPOTRZEBOWANIE NA ENERGIĘ KOŃCOWĄ W CZASIE EKSPLOATACJI - pole do edycji przez użytkownika.wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. MOŻLIWE ZMIANY OGRANICZAJĄCE ZAPOTRZEBOWANIE NA ENERGIĘ KOŃCOWĄ ZWIĄZANE Z KORZYSTANIEM Z CIEPŁEJ WODY UŻYTKOWEJ - pole do edycji przez użytkownika.wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. INNE UWAGI OSOBY SPORZĄDZAJĄCEJ ŚWIADECTWO CHARAKTERYSTYKI ENERGETYCZNEJ - pole do edycji przez użytkownika.wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. 270

271 Certyfikat Zakładka Budynek referencyjny Rys 439. Zakładka Budynek referencyjny (wzór budynek i część budynku.) SUMA PÓL PRZEGRÓD ODGRADZAJĄCYCH BUDYNEK OD ZEWNATRZ I STREF NIEOGRZEWANYCH A [m 2 ]- pole tekstowe do edycji przez użytkownika, domyślnie wstawiana wartośćobliczona z sumy powierzchni wszystkich przegród mających za sąsiada środowisko zewnętrzne (dach, okno zew., drzwi zew., ściana zewn., ściana na gruncie, podłoga na gruncie, strop nad przejazdem) i przegród sąsiadujących z strefą nieogrzewaną (ściana wew., strop, okno wew., drzwi wew.).wartość jest ponownie przeliczana po zmianie parametrów przegród wpisanych w strefach cieplnych, dlatego w przypadku ręcznego wpisywania danej zalecane jest wykonywanie tego na końcu. KUBATURA PO OBRYSIE ZEWNĘTRZNYM V e [m 3 ] pole do edycji przez użytkownika, program domyślnie wylicza wartość na podstawie wstawionych kubatur stref, objętości przegród zewnętrznych i wewnętrznych. Aby program dokładnie wyliczył kubaturę do projektu muszą być wstawione wszystkie przegrody wewnętrzne. Wartość jest ponownie przeliczana po zmianie parametrów przegród wpisanych w strefach cieplnych, dlatego w przypadku ręcznego wpisywania danej zalecane jest wykonywanie tego na końcu. WSPÓŁCZYNNIK KSZTAŁTU BUDYNKU A/Ve wartość wyliczana z wzoru A/Ve. Wartość jest ponownie przeliczana po zmianie parametrów przegród wpisanych w strefach cieplnych, dlatego w przypadku ręcznego wpisywania danej zalecane jest wykonywanie tego na końcu. POWIERZCHNIA UŻYTKOWA CHŁODZONEGO BUDYNKU A f,c - pole tekstowe do edycji przez użytkownika, domyślnie wstawiana sumą powierzchni stref chłodzonych. POWIERZCHNIA ŚCIAN ZEWNETRZNYCH BUDYNKU, LICZONA PO OBRYSIE ZEWNĘTRZNYM A w,e - pole tekstowe do edycji przez użytkownika, domyślnie wstawiana wartośćobliczona z sumy powierzchni wszystkich ścian zewnętrznych.wartość jest ponownie przeliczana po zmianie parametrów przegród wpisanych w strefach cieplnych, dlatego w przypadku ręcznego wpisywania danej zalecane jest wykonywanie tego na końcu. JEDNOSTKOWE DOBOWE ZUŻYCIE CIEPŁEJ WODY V cw - pole tekstowe do edycji przez użytkownika, dodatkowo użytkownik może wypełnić to pole wartością z podpowiedzi odpalanej przyciskiem, domyślnie wstawiamy wartości w zależności od wybranego typu użytkowania budynku (wartość wybierana w oknie dane wejściowe/dane budynku). 271

272 Certyfikat BEZWYMIAROWY CZAS UŻYTKOWANIA SYSTEMU CIEPŁEJ WODY b t - pole tekstowe do edycji przez użytkownika, dodatkowo użytkownik może wypełnić to pole wartością z podpowiedzi odpalanej przyciskiem, domyślnie wstawiamy wartości w zależności od wybranego typu użytkowania budynku (wartość wybierana w oknie dane wejściowe/dane budynku). UDZIAŁ POWIERZCHNI A f NA JEDNOSTKĘ ODNIESIENIA a 1 - pole tekstowe do edycji przez użytkownika, dodatkowo użytkownik może wypełnić to pole wartością z podpowiedzi odpalanej przyciskiem, domyślnie wstawiamy wartości w zależności od wybranego typu użytkowania budynku (wartość wybierana w oknie dane wejściowe/dane budynku). 272

273 Certyfikat MOC ELEKTRYCZNA REFERENCYJNA P N - pole tekstowe do edycji przez użytkownika, dodatkowo użytkownik może wypełnić to pole wartością z podpowiedzi odpalanej przyciskiem, domyślnie wstawiamy wartości w zależności od wybranego typu użytkowania budynku (wartość wybierana w oknie dane wejściowe/dane budynku). CZAS UŻYTKOWANIA OŚWIETLENIA t o - pole tekstowe do edycji przez użytkownika, dodatkowo użytkownik może wypełnić to pole wartością z podpowiedzi odpalanej przyciskiem, domyślnie wstawiamy wartości w zależności od wybranego typu użytkowania budynku (wartość wybierana w oknie dane wejściowe/dane budynku). DODATEK NA JEDNOSTKOWE ZAPOTRZEBOWANIE NA NIEODNAWIALNĄ ENERGIĘ PIERWOTNĄ DO PRZYGOTOWANIA CIEPŁEJ WODY UŻYTKOWEJ W CIĄGU ROKU EP W - pole tekstowe do edycji przez użytkownika, domyślnie wstawiana wartośćobliczona z wzoru EP W = 1,56 19,1 V cw. Po zmianie danych z wzoru w programie wartość powinna się automatycznie przeliczyć. DODATEK NA JEDNOSTKOWE ZAPOTRZEBOWANIE NA NIEODNAWIALNĄ ENERGIĘ PIERWOTNĄ DO OŚWIETLENIA WBUDOWANEGO W CIĄGU ROKU EP L - pole tekstowe do edycji przez użytkownika, domyślnie wstawiana wartośćobliczona z wzoru EP L = (2,7 P N t o )/1000. Rys 440. Zakładka Budynek referencyjny (wzór budynek mieszkalny i lokal mieszkalny) 273

274 Certyfikat Rys 441. Zakładka Budynek referencyjny (wzór Budynek) SUMA PÓL PRZEGRÓD ODGRADZAJĄCYCH BUDYNEK OD ZEWNATRZ I STREF NIEOGRZEWANYCH A [m 2 ]- pole tekstowe do edycji przez użytkownika, domyślnie wstawiana wartośćobliczona z sumy powierzchni wszystkich przegród mających za sąsiada środowisko zewnętrzne (dach, okno zew., drzwi zew., ściana zewn., ściana na gruncie, podłoga na gruncie, strop nad przejazdem) i przegród sąsiadujących z strefą nieogrzewaną (ściana wew., strop, okno wew., drzwi wew.).wartość jest ponownie przeliczana po zmianie parametrów przegród wpisanych w strefach cieplnych, dlatego w przypadku ręcznego wpisywania danej zalecane jest wykonywanie tego na końcu. KUBATURA PO OBRYSIE ZEWNĘTRZNYM V e [m 3 ] pole do edycji przez użytkownika, program domyślnie wylicza wartość na podstawie wstawionych kubatur stref, objętości przegród zewnętrznych i wewnętrznych. Aby program dokładnie wyliczył kubaturę do projektu muszą być wstawione wszystkie przegrody wewnętrzne. Wartość jest ponownie przeliczana po zmianie parametrów przegród wpisanych w strefach cieplnych, dlatego w przypadku ręcznego wpisywania danej zalecane jest wykonywanie tego na końcu. WSPÓŁCZYNNIK KSZTAŁTU BUDYNKU A/V e wartość wyliczana z wzoru A/V e. Wartość jest ponownie przeliczana po zmianie parametrów przegród wpisanych w strefach cieplnych, dlatego w przypadku ręcznego wpisywania danej zalecane jest wykonywanie tego na końcu. POWIERZCHNIA UŻYTKOWA CHŁODZONEGO BUDYNKU A f,c - pole tekstowe do edycji przez użytkownika, domyślnie wstawiana sumą powierzchni stref chłodzonych. POWIERZCHNIA ŚCIAN ZEWNETRZNYCH BUDYNKU, LICZONA PO OBRYSIE ZEWNĘTRZNYM A w,e - pole tekstowe do edycji przez użytkownika, domyślnie wstawiana wartośćobliczona z sumy powierzchni wszystkich ścian zewnętrznych.wartość jest ponownie przeliczana po zmianie parametrów przegród wpisanych w strefach cieplnych, dlatego w przypadku ręcznego wpisywania danej zalecane jest wykonywanie tego na końcu. CIEPŁEJ WODY UŻYTKOWEJ W CIĄGU ROKU EP W - pole tekstowe do edycji przez użytkownika, domyślnie wstawiana wartośćobliczona z wzoru EP W = 7800/(300+0,1* Af), gdzie Af jest sumą powierzchni stref ogrzewanych. 274

275 Certyfikat Okno źródła ciepła ogrzewania i wentylacji Rys 442. Okno Ogrzewanie i wentylacja,źródła ogrzewania i wentylacji przycisk obok Obliczony udział wg Q H,nd, pozwala obliczyć udział procentowy wybranego źródła ciepła w ogólnym zapotrzebowaniu na ciepło do ogrzania budynku Rys 443. Okno Obliczenie Q H,nd dla wybranego źródła ciepła - przycisk pozwala przejść do bazy danych Sprawności, w celu wybrania z bazy danych odpowiedniego urządzenia lub systemu o określnym współczynniku sprawności. 275

276 Certyfikat Rys 444. Baza sprawności rodzaju źródła ciepła przycisk obok E el, pom - pozwala przejść do okienka, zawierającego urządzenia (pompy obiegowe, pompy cyrkulacyjne, wentylatry) w celu oszacowania zapotrzebowania ilości energii elekrycznej, niezbędnej do zasilania tych urządzeń. przyciski obok H,d i H,s pozwalają przejść do okienek, w których można obliczyć wartości sprawności przesyłu i sprawności akumulacji ciepła. NAZWA ŹRÓDŁA CIEPŁA pole do edycji przez użytkownika, wartość z tego pola pokazywana będzie na drzewku Certyfikat. PROCENTOWY UDZIAŁ ŹRÓDŁA W GRUPIE pole do edycji przez użytkownika, na podstawie wpisanej wartości procentowej zostanie odpowiednio pomniejszone Q H,nd. ROCZNE ZAPOTRZEBOWANIE NA ENERGIĘ UŻYTECZNĄ NA OGRZEWANIE I WENTYLACJĘ Q H,nd [kwh/rok] pole do podglądu obliczonego zapotrzebowania wyliczonego z uwzględnieniem udziału procentowego. INFORMACJA UZUPEŁNIAJĄCA pole do wpisywania uwag przez użytkownika. GRUPA WYTWARZANIE - pozycja wybrana z rozwijanej listy, z bazy sprawności lubpole do wpisywania uwag przez użytkownika. RODZAJ PALIWA użytkownik ma do wyboru następującą listę, do której dopięte są współczynniki nakładu w i : 276

277 Certyfikat Nr. Rodzaj paliwa w i 1 Paliwo- olej opałowy 1,1 2 Paliwo- gaz ziemny 1,1 3 Paliwo- gaz płynny 1,1 4 Paliwo- węgiel kamienny 1,1 5 Paliwo- węgiel brunatny 1,1 6 Paliwo- biomasa 0,2 7 Ciepło z kogeneracji- węgiel kamienny 0,8 8 Ciepło z kogeneracji- gaz ziemny 0,8 9 Ciepło z kogeneracji- gaz biogaz 0,15 10 Ciepło z kogeneracji- biomasa 0,15 11 Ciepło z ciepłowni węglowej 1,3 12 Ciepło z ciepłowni gazowej/olejowej 1,2 13 Ciepło z ciepłowni na biomasę 0,2 14 Energia elektryczna- produkcja mieszana 3,0 15 Energia elektryczna- system PV 0,7 16 Paliwo-Kolektory słoneczne termiczne 0,0 RODZAJ ŹRÓDŁA CIEPŁA użytkownik ma do wyboru listę, do której dopięte są współczynniki η H,g. Lp. Rodzaj źródła ciepła η H,g 1 Kotły węglowe wyprodukowane po 2000r. 0,82 2 Kotły węglowe wyprodukowane w latach r. 0,65-0,75 3 Kotły węglowe wyprodukowane przed 1980r. 0,50-0,65 4 Kotły na biomasę (słoma) wrzutowe z obsługą ręczną o mocy do 100kW 0,63 5 Kotły na biomasę (drewno) wrzutowe z obsługą ręczną o mocy do 100kW 0,72 6 Kotły na biomasę (słoma) wrzutowe z obsługą ręczną o mocy powyżej 100kW 0,70 7 Kotły na biomasę (słoma) automatyczne o mocy kW 0,75 8 Kotły na biomasę (drewno) automatyczne o mocy kW 0,85 9 Kotły na biomasę (słoma, drewno) automatyczne z mechanicznym podawaniem paliwa o mocy 0,85 powyżej 500kW 10 Podgrzewacze elektryczne-przepływowe 0,94 11 Podgrzewacze elektrotermiczne 1,00 12 Elektryczne grzejniki bezpośrednie: konwektorowe, płaszczyznowe, promiennikowe i 0,99 podłogowe kablowe 13 Ogrzewanie podłogowe elektryczno-wodne 0,95 14 Piece kaflowe 0,60-0,70 15 Piece olejowe pomieszczeniowe 0,84 16 Piece gazowe pomieszczeniowe 0,75 17 Kotły na paliwo gazowe lub płynne z otwartą komorą spalania i dwustawną regulacją procesu 0,86 spalania 18 Kotły niskotemperaturowe na paliwo gazowe lub płynne z zamkniętą komorą spalania i palnikiem modulowanym do 50kW 0,87-0,91 19 Kotły niskotemperaturowe na paliwo gazowe lub płynne z zamkniętą komorą spalania i palnikiem modulowanym do kW 0,91-0,97 20 Kotły niskotemperaturowe na paliwo gazowe lub płynne z zamkniętą komorą spalania i palnikiem modulowanym do kW 0,94-0,98 21 Kotły gazowe kondensacyjne do 50kW (70/55ºC) 0,91-0,97 22 Kotły gazowe kondensacyjne do 50kW (55/45ºC) 0,94-1,00 23 Kotły gazowe kondensacyjne do kW (70/55ºC) 0,91-277

278 Certyfikat 0,98 24 Kotły gazowe kondensacyjne do kW (55/45ºC) 0,95-1,01 25 Kotły gazowe kondensacyjne do kW (70/55ºC) 0,92-0,99 26 Kotły gazowe kondensacyjne do kW (55/45ºC) 0,96-1,02 27 Pompy ciepła woda/woda w nowych budynkach 3,80 28 Pompy ciepła woda/woda w istniejących budynkach 3,50 29 Pompy ciepła glikol/woda w nowych budynkach 3,50 30 Pompy ciepła glikol/woda w istniejących budynkach 3,30 31 Pompy ciepła powietrze/woda w nowych budynkach 2,70 32 Pompy ciepła powietrze/woda w istniejących budynkach 2,50 33 Węzeł cieplny kompaktowy z obudową do 100kW 0,91 34 Węzeł cieplny kompaktowy z obudową do kW 0,93 35 Węzeł cieplny kompaktowy z obudową powyżej 300kW 0,95 36 Węzeł cieplny kompaktowy bez obudowy do 100kW 0,91 37 Węzeł cieplny kompaktowy bez obudowy do kW 0,93 38 Węzeł cieplny kompaktowy bez obudowy powyżej 300kW 0,95 GRUPA REGULACJA RODZAJ INSTALACJI użytkownik ma do wyboru listę, do której dopięte są współczynniki η H,e. Lp. Rodzaj instalacji η H,e 1 Elektryczne grzejniki bezpośrednie: konwektorowe, płaszczyznowe i promiennikowe 0,98 2 Podłogowe: kablowe, elektryczno-wodne 0,95 3 Elektryczne grzejniki akumulacyjne: konwektorowe i podłogowe kablowe 0,90 4 Elektryczne ogrzewanie akumulacyjne bezpośrednie 0,91-0,97 5 Ogrzewanie wodne z grzejnikami członowymi lub płytowymi w przypadku regulacji 0,75-0,85 centralnej 6 Ogrzewanie wodne z grzejnikami członowymi lub płytowymi w przypadku regulacji 0,86-0,91 miejscowej 7 Ogrzewanie wodne z grzejnikami członowymi lub płytowymi w przypadku regulacji 0,98-0,99 centralnej adaptacyjnej i miejscowej 8 Ogrzewanie wodne z grzejnikami członowymi lub płytowymi w przypadku regulacji 0,97 centralnej i miejscowej (zakres P-1K) 9 Ogrzewanie wodne z grzejnikami członowymi lub płytowymi w przypadku regulacji 0,93 centralnej i miejscowej (zakres P-2K) 10 Ogrzewanie podłogowe w przypadku regulacji centralnej 0,94-0,96 11 Ogrzewanie podłogowe lub ścienne w przypadku regulacji centralnej i miejscowej 0,97-0,98 12 Ogrzewanie miejscowe przy braku regulacji automatycznej w pomieszczeniu 0,80-0,85 GRUPA PRZESYŁ RODZAJ INSTALACJIOGRZEWCZEJ użytkownik ma do wyboru listę, do której dopięte są współczynniki η H,d. Lp. Rodzaj instalacji ogrzewczej η H,d 1 Źródło ciepła w pomieszczeniu (ogrzewanie elektryczne, piec kaflowy) 1,00 2 Ogrzewanie mieszkaniowe (kocioł gazowy lub miniwęzeł) 1,00 3 C.o. wodne z lokalnego źródła usytuowanego w ogrzewanym budynku, z zaizolowanymi przewodami, armaturą i urządzeniami, które są zainstalowane w pom. ogrzewanych 0,96-0,98 278

279 Certyfikat 4 C.o. wodne z lokalnego źródła usytuowanego w ogrzewanym budynku, z zaizolowanymi przewodami, armaturą i urządzeniami, które są zainstalowane w pom. 0,92-0,95 nieogrzewanych 5 C.o. wodne z lokalnego źródła usytuowanego w ogrzewanym budynku, bez izolacji na przewodach, armaturze i urządzeniach, które są zainstalowane w pom. 0,87-0,90 nieogrzewanych 6 Ogrzewanie powietrzne 0,95 Dodatkowo użytkownik przy pomocy przycisku ma indywidualnie. możliwość obliczyć współczynnik η H,d Rys 445. Okno umożliwiające obliczenie sprawności przesyłu PARAMETRY WODY wariant na podstawie, którego wstawiane będą wartości ql: 90/70 ºC stałe, 90/70 ºC regulowane, 70/55 ºC regulowane, 55/45 ºC regulowane, 35/28 ºC regulowane. Lp. kolejna liczba porządkowa dla dodawanego wiersza. DN [mm] średnica przewodów centralnego ogrzewania, wartość wybierana przez użytkownika z listy: 10, 15, 20, 25, 32, 40, 50, 65, 80, 100. L [m] długość przewodów centralnego ogrzewania o zadanej średnicy, wartość wpisywana przez użytkownika. LOKALIZACJA PRZEWODÓW- użytkownik w kolumnie tej wybiera jeden z dwóch wariantów lokalizacji przewodów: NA ZEWNĄTRZ OSŁONY IZOLACYJNEJ BUDYNKU, WEWNĄTRZ OSŁONY IZOLACYJNEJ BUDYNKU. TYP IZOLACJI użytkownik w tym oknie wybiera z listy jeden z kilku wariantów izolacji cieplnej: NIEIZOLOWANE, ½ GRUBOŚCI WG WT, GRUBOŚĆ WT, 2 X GRUBOŚĆ WT. ql [W/m]- jednostkowa strata ciepła przewodów centralnego ogrzewania, wstawiana na podstawie tabelki wyświetlanej poprzez wciśnięcie przycisku. 279

280 Certyfikat Rys 446. Tabela z wartościami jednostkowych strat ciepła przez przewody centralnego ogrzewania t SG [h] - czas trwania sezonu grzewczego. Q H,d [kwh/rok] jednostkowa sezonowe straty ciepła instalacji transportu nośnika ciepła w budynku (w obrębie osłony bilansowej lub poza nią). Q H,d [kwh/rok] uśrednione sezonowe straty ciepła instalacji transportu nośnika ciepła w budynku (w obrębie osłony bilansowej lub poza nią). η H,d średnia sezonowa sprawność transportu nośnika ciepła w obrębie budynku (osłony bilansowej lub poza nią). Gdzie: Q H,nd zapotrzebowanie energii użytkowej przez budynek, wartość pobierana z stref cieplnych. Wartość wyliczana z sumy z każdej strefy wartości Qh Q H,e uśrednione sezonowe straty ciepła w wyniku niedoskonałej regulacji i przekazania ciepła budynku wartość wyliczana z wzoru: Q H,e = Q H,nd, gdzie η H,e jest pobierane z grupyregulacja. Q H,S uśrednione sezonowe straty ciepła instalacji transportu nośnika ciepła w budynku, wartość wyliczana w poprzednim polu. GRUPA AKUMULACJA PARAMETRY ZASOBNIKA BUFOROWEGO użytkownik ma do wyboru listę, do której dopięte są współczynniki η H,s Lp. Parametry zasobnika buforowego η H,s 1 Bufor w systemie grzewczym o parametrach 70/55 ºC wewnątrz osłony termicznej budynku 0,93-0,97 2 Bufor w systemie grzewczym o parametrach 70/55 ºC na zewnątrz osłony termicznej budynku 0,91-0,95 3 Bufor w systemie grzewczym o parametrach 55/45 ºC wewnątrz osłony termicznej budynku 0,95-0,99 4 Bufor w systemie grzewczym o parametrach 55/45 ºC na zewnątrz osłony termicznej budynku 0,93-0,97 5 Brak zasobnika buforowego 1,00 Dodatkowo użytkownik przy pomocy przycisku indywidualnie. ma możliwość obliczyć współczynnik η H,s 280

281 Certyfikat Rys 447. Okno umożliwiające obliczanie sprawności akumulacji Lp. kolejna liczba porządkowa dla dodawanego wiersza. Vs [dm 3 ] pojemność zbiornika buforowego, wartość podawana przez użytkownika w zakresie ( ). qs [W/dm 3 ]- jednostkowa strata ciepła zbiornika buforowego, wartość podawana przez użytkownika lub wstawiana na podstawie tabelki wyświetlanej poprzez wciśnięcie przycisku. Wariant A Parametry termiczne 70/55 ºC i wyżej Rys 448. Tabela jednostkowych strat ciepła przez zbiornik buforowy Wariant B Parametry termiczne 55/45 ºC i niżej 281

282 Certyfikat Rys 449. Tabela jednostkowych strat ciepła przez zbiornik buforowy t SG [h] - czas trwania sezonu grzewczego, wartość pobierana z części strefy cieplne z parametrów Ld (dla normy PN B 02025) t (dla norm PN EN 832 i 13790). Q H,S [kwh/rok] jednostkowa sezonowe straty ciepła w elementach pojemnościowych systemu grzewczego budynku (w obrębie osłony bilansowej lub poza nią) Q H,S = (Vs qs t SG ) 10-3 Q H,S [kwh/rok] uśrednione sezonowe straty ciepła w elementach pojemnościowych systemu grzewczego budynku (w obrębie osłony bilansowej lub poza nią). Q H,S = ( Q H,S ) η H,S średnia sezonowa sprawność akumulacji ciepła w elementach pojemnościowych systemu grzewczego budynku (w obrębie osłony bilansowej lub poza nią). Gdzie: Q H,nd zapotrzebowanie energii użytkowej przez budynek, wartość pobierana z stref cieplnych. Q H,e uśrednione sezonowe straty ciepła w wyniku niedoskonałej regulacji i przekazania ciepła budynku wartość wyliczana z wzoru: Q H,e = Q H,nd, gdzie η H,e jest pobierane z grupy REGULACJA, Q H,d uśrednione sezonowe straty ciepła instalacji transportu nośnika ciepła w budynku, wartość pobierana z grupyprzesył z wyliczonej wartości pod przyciskiem oblicz (w przypadku nie wyliczenia tej wartości program powinien wyświetlić komunikat, że aby obliczyć η H,S należy najpierw obliczyć Q H,d ). Q H,S uśrednione sezonowe straty ciepła w elementach pojemnościowych systemu grzewczego budynku ROCZNE ZAPOTRZEBOWANIE ENERGII ELEKTRYCZNEJ KOŃCOWEJ DO NAPĘDU URZĄDZEŃ POMOCNICZYCH SYSTEMU OGRZEWANIA I WENTYLACJIE el,pomh - wartość podawana przez użytkownika lub wyliczana w oknie aktywowanym przyciskiem Rys 450. Okno certyfikatu obliczenie rocznego zapotrzebowania energii elektrycznej końcowej wg rozporządzenia MI Lp. kolejna liczba porządkowa dla dodawanego wiersza, RODZAJ URZĄDZENIA POMOCNICZEGO użytkownik wybiera z listy jedną z pozycji, q el,h [W/m2] wartość wpisywana przez użytkownika lub wybierana z tabeli aktywowanej przyciskiem UWZGLĘDNIĆ W NAWILŻANIU zaznaczenia tego pola powoduje, że dane urządzenie pomocnicze będzie uwzględnione w raporcie rtf w kolumnie wentylacja mechaniczna i nawilżanie. 282

283 Certyfikat UDZIAŁ [%] pole do wpisywania udziału procentowego tego urządzenia w całej pracy instalacji, program domyślnie wstawia wartość taką jaka jest wybrana w udziale procentowym źródła ciepła grupy ILOŚĆ [szt.] wartość podawana przez użytkownika, t el [h/rok] czas działania urządzenia pomocniczego w ciągu roku, wartość wstawiana domyślnie na podstawie wybranego RODZAJU URZĄDZENIA POMOCNICZEGO, A f [m 2 ] powierzchnia pomieszczeń o regulowanej temperaturze, E el,pom,h [kwh/rok] jednostkowe roczne zapotrzebowanie energii elektrycznej końcowej do napędu urządzeń pomocniczych systemu ogrzewania i wentylacji, wartość wpisywana przez użytkownika domyślnie wyliczana z wzoru: E el,pom,h = q el,h ilość A f t el 10-3 E el,pom,h roczne zapotrzebowanie energii elektrycznej końcowej do napędu urządzeń pomocniczych systemu przygotowania ciepłej wody. Wartość wyliczana z sumy kolumny E el,pom,h : E el,pom,h = ( E el,pom,h ) Lp. Rodzaj urządzenia pomocniczego i instalacji qel[w/m2] tel[h/rok] 1 Pompy obiegowe ogrzewania w budynku do A=250 m2 z grzejnikami członowymi lub płytowymi, granica ogrzewania 12 ºC 0,2-0, Pompy obiegowe ogrzewania w budynku ponad A=250 m2 z grzejnikami członowymi lub płytowymi, granica ogrzewania 10 ºC 0,1-0, Pompy obiegowe ogrzewania w budynku do A=250 m2 z grzejnikami podłogowymi, granica ogrzewania 15 ºC 0,5-1, Pompy cyrkulacyjne ciepłej wody w budynku do A=250 m2, praca ciągła 0,1-0, Pompy cyrkulacyjne ciepłej wody w budynku ponad A=250 m2, praca 0,05-0, przerywana do 4 godz./dobę 6 Pompy cyrkulacyjne ciepłej wody w budynku ponad A=250 m2, praca 0,05-0, przerywana do 8 godz./dobę 7 Pompy ładujące zasobnik ciepłej wody w budynku do A=250 m2 0,3-0, Pompy ładujące zasobnik ciepłej wody w budynku ponad A=250 m2 0,1-0, Pompy ładujące bufor w układzie ogrzewania w budynku do A=250 m2 0,2-0, Pompy ładujące bufor w układzie ogrzewania w budynku ponad A=250 m2 0,05-0, Napęd pomocniczy i regulacja kotła do podgrzewu ciepłej w budynku do 0,8-1, A=250 m2 12 Napęd pomocniczy i regulacja kotła do podgrzewu ciepłej w budynku ponad 0,1-0, A=250 m2 13 Napęd pomocniczy i regulacja kotła do ogrzewania w budynku do A=250 m2 0,3-0, Napęd pomocniczy i regulacja kotła do ogrzewania w budynku ponad A=250 m2 0,05-0, Napęd pomocniczy pompy ciepła woda/woda w układzie przygotowania ciepłej 1,0-1,6 400 wody 16 Napęd pomocniczy pompy ciepła glikol/woda w układzie przygotowania ciepłej 0,6-1,0 400 wody 17 Napęd pomocniczy pompy ciepła woda/woda w układzie ogrzewania 1,0-1, Napęd pomocniczy pompy ciepła glikol/woda w układzie ogrzewania 0,6-1, Regulacja węzła cieplnego ogrzewanie i ciepła woda 0,05-0, Pompy i regulacja instalacji solarnej w budynkach do A=500 m2 0,2-0, Pompy i regulacja instalacji solarnej w budynkach ponad A=500 m2 0,1-0, Wentylatory w centrali nawiewno-wywiewnej, wymiana powietrza do 0,6 1/h 0,2-0, Wentylatory w centrali nawiewno-wywiewnej, wymiana powietrza ponad 0,6 1/h 0,6-1,

284 Certyfikat 24 Wentylatory w centrali wywiewnej, wymiana powietrza do 0,6 1/h 0,1-0, Wentylatory w centrali wywiewnej, wymiana powietrza ponad 0,6 1/h 0,5-1, Wentylatory miejscowego układu wentylacyjnego 1,1-3, Rys 451. Okno certyfikatu obliczenie rocznego zapotrzebowania energii elektrycznej końcowej Ręczny Lp. kolejna liczba porządkowa dla dodawanego wiersza, RODZAJ URZĄDZENIA POMOCNICZEGO użytkownik wpisuje własną wartość, UWZGLĘDNIĆ W NAWILŻANIU zaznaczenia tego pola powoduje, że dane urządzenie pomocnicze będzie uwzględnione w raporcie rtf w kolumnie wentylacja mechaniczna i nawilżanie. UDZIAŁ [%] pole do wpisywania udziału procentowego tego urządzenia w całej pracy instalacji, program domyślnie wstawia wartość taką jaka jest wybrana w udziale procentowym źródła ciepła grupy MOC [kw] wartość mocy elektrycznej urządzenia pomocniczego podawana przez użytkownika, t el [h/rok] czas działania urządzenia pomocniczego w ciągu roku, wartość wstawiana przez użytkownika lub wstawiana z podpowiedzi. E el,pom,h [kwh/rok] jednostkowe roczne zapotrzebowanie energii elektrycznej końcowej do napędu urządzeń pomocniczych systemu ogrzewania i wentylacji, wartość wpisywana przez użytkownika domyślnie wyliczana z wzoru: E el,pom,h = Moc ilość t el 10-3 E el,pom,w roczne zapotrzebowanie energii elektrycznej końcowej do napędu urządzeń pomocniczych systemu przygotowania ciepłej wody. Wartość wyliczana z sumy kolumny E el,pom,h : E el,pom,h = ( E el,pom,h ) η H,tot średnia sezonowa sprawność całkowita systemu grzewczego budynku ocenianego, wartość wyliczana z wzoru: η H,tot = η H,g η H,s η H,d η H,e Q P,H [kwh/rok] roczne zapotrzebowanie energii pierwotnej przez system grzewczy i wentylacyjny do ogrzewania i wentylacji budynku ocenianego, wartość wyliczana z wzoru: Q P,H = Q K,H [kwh/rok] roczne zapotrzebowanie na energie końcową na potrzeby ogrzewcze budynku ocenianego, wartość wyliczana z wzoru: Q K,H = 284

285 Certyfikat 12.2 CIEPŁA WODA UŻYTKOWA Rys 452. Okno Ciepła woda użytkowa Panel ciepła woda użytkowa służy do definiowania rocznego zapotrzebowania na ciepłą wodę użytkową, a także do zdefiniowania systemu jej dystrybucji, akumulacji i przygotowania. W programie możemy wyliczyć zapotrzebowanie dla każdej grupy (zdefiniowanej funkcji budynku) osobno Drzewko struktury świadectwa charakterystyki energetycznej-ciepła woda Drzewko to służy do zarządzania strukturą obliczeń świadectwa użytkownik może stworzyć dowolną ilość grup dla których program policzy oddzielnie świadectwa, dodatkowo na podstawie wstawionych grup wyliczy zbiorcze świadectwo EP m (z wszystkich wstawionych grup i policzonych świadectw wylicza średnią ważoną wartość dla poszczególnych energii użytkowych, końcowych, pierwotnych gdzie waga jest powierzchnia A f ). Tworzenie grup ma uzasadnienie w kilku przypadkach: 1) gdy mamy doczynienia z budynkiem w którym jest więcej niż jedna funkcja użytkowa np. jest część mieszkalna i lokal usługowy. Wówczas w ciepłej wodzie inne jest V cw dla części mieszkalnej i usługowej (podobnie jest z czasem użytkowania, przerwami urlopowymi i wodomierzami na ciepłej wodzie), 2) gdy mamy doczynienia z budynkiem mieszkalnym, w którym każdy lokal ma własne źródło ciepła (wówczas nie wykonujemy świadectwa dla całego budynku tylko dla poszczególnych lokali), 285

286 Certyfikat Legenda przycisków drzewka: -tworzenie nowej grupy/funkcji, -dodawania nowego typu źródła do grupy/funkcji, -usuwanie typu źródła z grupy/funkcji -wczytywanie gotowego szablonu drzewka struktury świadectwa -zapisywanie szablonu drzewka struktury świadectwa -przełączanie widoku drzewka z struktury świadectwa na podgląd wzorów Legenda oznaczeń na drzewku: -przejście do okna zbiorczego świadectwa charakterystyki energetycznej. Użytkownik w dostępnych w tym oknie zakładach definiuje dane jakie mają się pojawić na wygenerowanym świadectwie (charakterystyka techniczno-użytkowa, Opis instalacji, Uwagi), -przejście do okna grupy/funkcji widok ikonki uzależniony jest od wybranego wariantu wzoru świadectwa (budynek, budynek mieszkalny, lokal mieszkalny, część budynku ). Użytkownik w dostępnych w tym oknie zakładach definiuje dane jakie mają się pojawić na wygenerowanym świadectwie (charakterystyka techniczno-użytkowa, Opis instalacji, Uwagi), a także definiuje roczne zapotrzebowanie na ciepła wodę użytkową. Dodatkowo wybiera jaki wzór świadectwa ma być wygenerowany dla tej grupy -przejście do okna parametrów źródła ciepła, w którym wybieramy współczynnik, udział procentowy Qw,nd i energię pomocniczą dla źródeł, 286

287 Certyfikat Zakładka Obliczenia Q w,nd Rys 453. Okno grupy świadectwa ciepła woda TYP RAPORTU pole do wybierania dla pojedynczej grupy wzoru świadectwa. Użytkownik ma do wyboru jeden z czterech wariantów Budynek, Budynek mieszkalny, Lokal mieszkalny, Część budynku stanowiąca samodzielną całość techniczno-użytkową. Należy pamiętać również o tym, że do każdego wzoru świadectwa dopięty jest odpowiedni sposób obliczeń budynku referencyjnego oraz czy grupa zostanie uwzględniona w obliczeniach oświetlenia wbudowanego (oświetlenie wbudowane wyliczane jest w przypadku wybrania wzoru świadectwa budynku lub części budynku stanowiącego samodzielną całość techniczno-użytkową). NAZWA pole do wpisywania nazwy grupy, która pojawi się w drzewku świadectwa. METODA OBLICZEŃ pole do wyboru jak będziemy obliczać roczne zapotrzebowanie ciepłej wody czy wg metodyki zawartej w rozporządzeniu MI, czy wg normy do obliczeń ciepłej wody. W zależności od wybranego wariantu zmieni nam się ilość danych potrzebna do wypełnienia. wg METODY ŚWIADECTWA CHARAKTERYSTYKI ENERGETYCZNEJ BUDYNKU 287

288 Certyfikat Rys 454. Obliczenia wg metodyki w Rozporządzeniu MI WODOMIERZE MIESZKANIOWE DO ROZLICZENIA OPŁAT ZA CIEPŁĄ WODĘ- pole do wyboru czy instalacja ciepłej wody wyposażona jest w wodomierze. W przypadku zaznaczenia pola wówczas roczne zapotrzebowanie na ciepłą wodę jest zmniejszane o 20 % (wg Rozporządzenia wartość ta tyczy się budynków wielorodzinnych). PRZERWY URLOPOWE ZMNIEJSZAJĄCE 10% CZAS UŻYTKOWANIA-pole do wyboru czy w budynku występują przerwy urlopowe. Zaznaczenie tego pola zmniejsza roczne zapotrzebowanie o 10 %. TEMPERATURA CIEPŁEJ WODY pole do wyboru jednego z trzech wariantów temperatury ciepłej wody na zaworze czerpalnym (45 C, 50 C, 55 C), na tej podstawie dobierany jest współczynnik k t (wg tabelki nr 14 strona 38 Rozporządzenia MI). CZAS UŻYTKOWANIA t uz [h] pole do wpisywania przez użytkownika czasu działania instalacji ciepłej wody. Dodatkowo można skorzystać z podpowiedzi uruchamianej przyciskiem. Rys 455. Profil użytkowania wybranych budynków LICZBA JEDNOSTEK ODNIESIENIAL i pole do wpisywania przez użytkownika ilości osób dla, których przygotowywana jest ciepła woda (wg Rozporządzenia MI dla budynków nowo projektowanych ilość tą należy wpisać z projektu architektonicznego, dla budynków istniejących podać rzeczywistą ilość osób). Dodatkowo można skorzystać z podpowiedzi uruchamianej przyciskiem. Rys 456. LP. kolejna liczba porządkowa dla dodawanego wiersza Okno certyfikatu obliczenie liczby osób jednostek odniesienia RODZAJ LOKALU / PRZEZNACZENIE użytkownik z przycisku wybiera z listy jeden z wariantów na podstawie, którego wyświetlana jest wartość Normowa liczba osób na lokal. Lp. Wariant Rodzaj lokalu/przeznaczenie Normowa liczba osób na lokal lub powierzchnia na osobę 288

289 Certyfikat 1 1 Mieszkanie 1 pokojowe Mieszkanie 2 pokojowe 2,5 3 1 Mieszkanie 3 pokojowe 3,5 4 1 Mieszkanie 4 pokojowe 4,0 5 1 Mieszkanie 5 pokojowe 4,5 6 1 Mieszkanie 6 pokojowe Pomieszczenia biurowe klasy A Pomieszczenia biurowe klasy B Pomieszczenia biurowe klasy C Butiki Sala konferencyjna 2 NORMOWA LICZBA OSÓB NA LOKAL/POWIERZCHNIE wartość przepisywana z powyższej tabeli na podstawie wybranego Rodzaj lokalu/przeznaczenie. LICZBA LOKALI wartość podawana przez użytkownika. POWIERZCHNIA Af [m 2 ]- wartość podawana przez użytkownika. CAŁKOWITA ILOŚĆ OSÓB pole do edycji, CAŁKOWITA ILOŚĆ OSÓB Li pole do edycji, domyślnie wstawiana wartość sumy wszystkich kolumn CAŁKOWITA ILOŚĆ OSÓB. JEDNOSTKOWE DOBOWE ZUŻYCIE CIEPŁEJ WODY V cw - wartość wpisywana przez użytkownika lub pobierana z tablicy przyciskiem Q W,nd wartość wyliczana jest na podstawie danych wybranych lub wpisanych w grupie Roczne zapotrzebowanie ciepła użytkowego na podstawie wzoru: [kwh/rok] Gdzie: - wartość pobierana z pola JEDNOSTKOWE DOBOWE ZUŻYCIE CIEPŁEJ WODY V cw - wartość pobierana z pola LICZBA OSÓB/JEDNOSTEK ODNIESIENIA L i 289

290 Certyfikat - wartość pobierana z polatemperatura WODY NA ZAWORZE CZERPALNYM(tylko wartość temperatury 45,50,55) - wartość pobierana z polatemperatura WODY NA ZAWORZE CZERPALNYM(tylko wartość k t na podstawie tabelki) d w przypadku gdy mamy wybrany typ budynku mieszkalny wstawiamy 0,9 (przerwa urlopowa) w innych przypadkach 1,0. wg NORMY DO PRZYGOTOWANIA CIEPŁEJ WODY Rys 457. Obliczenia wg normy do przygotowania ciepłej wody TEMPERATURA CIEPŁEJ WODY pole do wyboru jednego z trzech wariantów temperatury ciepłej wody na zaworze czerpalnym (55 C, 50 C, 45 C), na tej podstawie dobierany jest współczynnik k t (wg tabelki nr 14 strona 38 Rozporządzenia MI). CZAS UŻYTKOWANIA t uz [h] pole do wpisywania przez użytkownika czasu działania instalacji ciepłej wody. Dodatkowo można skorzystać z podpowiedzi uruchamianej przyciskiem. CZAS UŻYTKOWANIA [h] pole do wpisywania czasu użytkowania ciepłej wody w ciągu doby należy przyjmować wartości z zakresu od h. LICZBA JEDNOSTEK ODNIESIENIAL i pole do wpisywania przez użytkownika ilości osób dla, których przygotowywana jest ciepła woda. Dodatkowo można skorzystać z podpowiedzi uruchamianej przyciskiem. JEDNOSTKOWA DOBOWA ILOŚĆ WODY DO PODGRZANIAV cw [dm 3 /o 24] pole do określania dobowego zużycia ciepłej wody.dodatkowo można skorzystać z podpowiedzi uruchamianej przyciskiem. 290

291 Certyfikat Rys 458. Przeciętne normowe zużycie wody Ochrona zdrowia i opieka społeczna Rys 459. Przeciętne normowe zużycie wody Oświata i nauka Rys 460. Przeciętne normowe zużycie wody Kultura i sztuka 291

292 Certyfikat Rys 461. Przeciętne normowe zużycie wody Sport i turystyka Rys 462. Przeciętne normowe zużycie wody Handel, gastronomia i usługi Rys 463. Przeciętne normowe zużycie wody Zakład pracy RZECZYWISTA DOBOWA ILOŚĆ WODY DO PODGRZANIA V cw,r [dm 3 /o 24] pole do określania rzeczywistego dobowego zużycia ciepłej wody. 292

293 Certyfikat OBLICZONE DOBOWE ZAPOTRZEBOWANIE NA CIEPŁĄ WODĘG d [dm 3 /24] pole do podglądu wyliczonego dobowego zapotrzebowania na ciepłą wodę wyliczone z wzoru G d =V cw L i OBLICZONE ŚREDNIO GODZINOWE ZAPOTRZEBOWANIE NA CIEPŁĄ WODĘG h,śr [dm 3 /h] pole do podglądu wyliczonego godzinowego zapotrzebowania na ciepłą wodę wyliczone z wzoru G h,śr = OBLICZONE MAKSYMALNE GODZINOWE ZAPOTRZEBOWANIE NA CIEPŁĄ WODĘG h,max [dm 3 /h] pole do podglądu wyliczonego godzinowego zapotrzebowania na ciepłą wodę wyliczone z wzoru G h,max = OBLICZENIOWA, ŚREDNIO GODZINOWA MOC CIEPLNA NA PRZYGOTOWANIE CIEPŁEJ WODY [kw]- pole do podglądu wyliczeń maksymalnej godzinowej mocy cieplnej wyliczane z wzoru OBLICZENIOWA, MAKSYMALNA GODZINOWA MOC CIEPLNA NA PRZYGOTOWANIE CIEPŁEJ WODY [kw]- pole do podglądu wyliczeń maksymalnej godzinowej mocy cieplnej wyliczane z wzoru ROCZNE ZAPOTRZEBOWANIE CIEPŁA UŻYTKOWEGO NA PRZYGOTOWANIE CIEPŁEJ WODYQ W,nd [kwh/rok]- pole do podglądu wyliczeń maksymalnej godzinowej mocy cieplnej wyliczane z wzoru Zakładka Charakterystyka techniczno-użytkowa Rys 464. Zakładka Charakterystyka techniczno-użytkowa RODZAJ BUDYNKU pole do edycji przez użytkownika, program domyślnie przenosi nazwę z wybranego wcześniej typu budynku (okno Dane o budynku). Wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. ADRES - pole do edycji przez użytkownika, program domyślnie wstawia wartość z pól Kod pocztowy, Miejscowość, Adres, Nr (okno Dane projektu/dane budynku). Wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. CZĘŚĆ/CAŁOŚĆ BUDYNKU pole do edycji przez użytkownika.wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. 293

294 Certyfikat ROK ZAKOŃCZENIA BUDOWY/ODDANIA DO UŻYTKOWANIA - pole do edycji przez użytkownika, program domyślnie przenosi wartość z wybranego wcześniej Roku budowy (okno Dane o budynku). Wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. ROK BUDOWY INSTALACJI- pole do wyboru przez użytkownika.wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. CEL WYKONYWANIA ŚWIADECTWA - pole do edycji przez użytkownika, z dodatkowym przyciskiem info, w którym podane są przypadki opisane w rozporządzeniu. Wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. LICZBA LOKALI MIESZKALNYCH - pole do wyboru przez użytkownika.wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. PRZEZNACZENIE BUDYNKU - pole do edycji przez użytkownika, program domyślnie przenosi nazwę z wybranego wcześniej Przeznaczenia budynku (okno Dane o budynku). Wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. LICZBA KONDYGNACJI - pole do edycji przez użytkownika, program domyślnie przenosi wartość z pola Liczba kondygnacji (okno Dane o budynku). Wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. TEMPERATURA EKSPLOTACYJNA - pole do edycji przez użytkownika, należ w nie wpisać wewnętrzną temperaturę dla zimy i lata.wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. POWIERZCHNIA O REGULOWANEJ TEMPERATURZE pole do edycji przez użytkownika, program domyślnie sumuje z wszystkich stref należących do tej grupy powierzchnie Af.Wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. POWIERZCHNIA UŻYTKOWA - pole do edycji przez użytkownika.wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. PODZIAŁ POWIERZCHNI - pole do edycji przez użytkownika, należy wpisać albo udział procentowy powierzchni użytkowych do nieużytkowych albo podać wartości tych powierzchni.wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. LICZBA UŻYTKOWNIKÓW - pole do edycji przez użytkownika.wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. KUBATURA - pole do edycji przez użytkownika, program domyślnie sumuje kubaturę wszystkich stref należących do danej grupy.wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. RODZAJ KONSTRUKCJI - pole do edycji przez użytkownika, program domyślnie przenosi nazwę wybraną w polu Technologia wznoszenia (okno Dane o budynku).wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. 294

295 Certyfikat Zakładka Instalacje Rys 465. Zakładka Instalacje -przycisk służy do pobrania opisów typów instalacji wprowadzonych w poprzednich etapach OSŁONA BUDYNKU - pole do edycji przez użytkownika, należy w nim wpisywać opis zastosowanej izolacji przegród.wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. OGRZEWANIE - pole do edycji przez użytkownika, należy w nim wpisywać opis systemu ogrzewania.wartość ta wyświetlana jest w raporcie.rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. WENTYLACJA - pole do edycji przez użytkownika, należy w nim wpisywać opis zastosowanej wentylacji w budynku.wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. CHŁODZENIE - pole do edycji przez użytkownika, należy w nim wpisywać opis zastosowanej instalacji chłodniczej.wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. PRZYGOTOWANIE CIEPŁEJ WODY - pole do edycji przez użytkownika, należy w nim wpisywać opis systemu przygotowania ciepłej wody.wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. OŚWIETLENIE WBUDOWANE - pole do edycji przez użytkownika, należy w nim wpisywać opis instalacji oświetlenia.wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. 295

296 Certyfikat Zakładka Uwagi Rys 466. Zakładka Instalacje -przycisk służy do pobrania opisów typów instalacji wprowadzonych w poprzednich etapach MOŻLIWE ZMIANY W ZAKRESIE OSŁONY ZEWNĘTRZNEJ BUDYNKU - pole do edycji przez użytkownika.wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. MOŻLIWE ZMIANY W ZAKRESIE TECHNIKI INSTALACYJNEJ I ŹRÓDEŁ ENERGII - pole do edycji przez użytkownika.wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. MOŻLIWE ZMIANY W ZAKRESIE OŚWIETLENIA WBUDOWANEGO - pole do edycji przez użytkownika.wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. MOŻLIWE ZMIANY OGRANICZAJĄCE ZAPOTRZEBOWANIE NA ENERGIĘ KOŃCOWĄ W CZASIE EKSPLOATACJI - pole do edycji przez użytkownika.wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. MOŻLIWE ZMIANY OGRANICZAJĄCE ZAPOTRZEBOWANIE NA ENERGIĘ KOŃCOWĄ ZWIĄZANE Z KORZYSTANIEM Z CIEPŁEJ WODY UŻYTKOWEJ - pole do edycji przez użytkownika.wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. INNE UWAGI OSOBY SPORZĄDZAJĄCEJ ŚWIADECTWO CHARAKTERYSTYKI ENERGETYCZNEJ - pole do edycji przez użytkownika.wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. 296

297 Certyfikat Zakładka Budynek referencyjny Rys 467. Zakładka Budynek referencyjny (wzór budynek i część budynku.) SUMA PÓL PRZEGRÓD ODGRADZAJĄCYCH BUDYNEK OD ZEWNATRZ I STREF NIEOGRZEWANYCH A [m 2 ]- pole tekstowe do edycji przez użytkownika, domyślnie wstawiana wartośćobliczona z sumy powierzchni wszystkich przegród mających za sąsiada środowisko zewnętrzne (dach, okno zew., drzwi zew., ściana zewn., ściana na gruncie, podłoga na gruncie, strop nad przejazdem) i przegród sąsiadujących z strefą nieogrzewaną (ściana wew., strop, okno wew., drzwi wew.).wartość jest ponownie przeliczana po zmianie parametrów przegród wpisanych w strefach cieplnych, dlatego w przypadku ręcznego wpisywania danej zalecane jest wykonywanie tego na końcu. KUBATURA PO OBRYSIE ZEWNĘTRZNYM V e [m 3 ] pole do edycji przez użytkownika, program domyślnie wylicza wartość na podstawie wstawionych kubatur stref, objętości przegród zewnętrznych i wewnętrznych. Aby program dokładnie wyliczył kubaturę do projektu muszą być wstawione wszystkie przegrody wewnętrzne. Wartość jest ponownie przeliczana po zmianie parametrów przegród wpisanych w strefach cieplnych, dlatego w przypadku ręcznego wpisywania danej zalecane jest wykonywanie tego na końcu. WSPÓŁCZYNNIK KSZTAŁTU BUDYNKU A/Ve wartość wyliczana z wzoru A/Ve. Wartość jest ponownie przeliczana po zmianie parametrów przegród wpisanych w strefach cieplnych, dlatego w przypadku ręcznego wpisywania danej zalecane jest wykonywanie tego na końcu. POWIERZCHNIA UŻYTKOWA CHŁODZONEGO BUDYNKU A f,c - pole tekstowe do edycji przez użytkownika, domyślnie wstawiana sumą powierzchni stref chłodzonych. POWIERZCHNIA ŚCIAN ZEWNETRZNYCH BUDYNKU, LICZONA PO OBRYSIE ZEWNĘTRZNYM A w,e - pole tekstowe do edycji przez użytkownika, domyślnie wstawiana wartośćobliczona z sumy powierzchni wszystkich ścian zewnętrznych.wartość jest ponownie przeliczana po zmianie parametrów przegród wpisanych w strefach cieplnych, dlatego w przypadku ręcznego wpisywania danej zalecane jest wykonywanie tego na końcu. JEDNOSTKOWE DOBOWE ZUŻYCIE CIEPŁEJ WODY V cw - pole tekstowe do edycji przez użytkownika, dodatkowo użytkownik może wypełnić to pole wartością z podpowiedzi odpalanej przyciskiem, domyślnie wstawiamy wartości w zależności od wybranego typu użytkowania budynku (wartość wybierana w oknie dane wejściowe/dane budynku). 297

298 Certyfikat BEZWYMIAROWY CZAS UŻYTKOWANIA SYSTEMU CIEPŁEJ WODY b t - pole tekstowe do edycji przez użytkownika, dodatkowo użytkownik może wypełnić to pole wartością z podpowiedzi odpalanej przyciskiem, domyślnie wstawiamy wartości w zależności od wybranego typu użytkowania budynku (wartość wybierana w oknie dane wejściowe/dane budynku). UDZIAŁ POWIERZCHNI A f NA JEDNOSTKĘ ODNIESIENIA a 1 - pole tekstowe do edycji przez użytkownika, dodatkowo użytkownik może wypełnić to pole wartością z podpowiedzi odpalanej przyciskiem, domyślnie wstawiamy wartości w zależności od wybranego typu użytkowania budynku (wartość wybierana w oknie dane wejściowe/dane budynku). MOC ELEKTRYCZNA REFERENCYJNA P N - pole tekstowe do edycji przez użytkownika, dodatkowo użytkownik może wypełnić to pole wartością z podpowiedzi odpalanej przyciskiem, domyślnie wstawiamy wartości w zależności od wybranego typu użytkowania budynku (wartość wybierana w oknie dane wejściowe/dane budynku). 298

299 Certyfikat CZAS UŻYTKOWANIA OŚWIETLENIA t o - pole tekstowe do edycji przez użytkownika, dodatkowo użytkownik może wypełnić to pole wartością z podpowiedzi odpalanej przyciskiem, domyślnie wstawiamy wartości w zależności od wybranego typu użytkowania budynku (wartość wybierana w oknie dane wejściowe/dane budynku). DODATEK NA JEDNOSTKOWE ZAPOTRZEBOWANIE NA NIEODNAWIALNĄ ENERGIĘ PIERWOTNĄ DO PRZYGOTOWANIA CIEPŁEJ WODY UŻYTKOWEJ W CIĄGU ROKU EP W - pole tekstowe do edycji przez użytkownika, domyślnie wstawiana wartośćobliczona z wzoru EP W = 1,56 19,1 V cw. Po zmianie danych z wzoru w programie wartość powinna się automatycznie przeliczyć. DODATEK NA JEDNOSTKOWE ZAPOTRZEBOWANIE NA NIEODNAWIALNĄ ENERGIĘ PIERWOTNĄ DO OŚWIETLENIA WBUDOWANEGO W CIĄGU ROKU EP L - pole tekstowe do edycji przez użytkownika, domyślnie wstawiana wartośćobliczona z wzoru EP L = (2,7 P N t o )/1000. Rys 468. Zakładka Budynek referencyjny (wzór budynek mieszkalny i lokal mieszkalny) SUMA PÓL PRZEGRÓD ODGRADZAJĄCYCH BUDYNEK OD ZEWNATRZ I STREF NIEOGRZEWANYCH A [m 2 ]- pole tekstowe do edycji przez użytkownika, domyślnie wstawiana wartośćobliczona z sumy powierzchni wszystkich przegród mających za sąsiada środowisko zewnętrzne (dach, okno zew., drzwi zew., ściana zewn., ściana na gruncie, podłoga na gruncie, strop nad przejazdem) i przegród sąsiadujących z strefą nieogrzewaną (ściana wew., strop, okno wew., drzwi wew.).wartość jest ponownie przeliczana po zmianie parametrów przegród wpisanych w strefach cieplnych, dlatego w przypadku ręcznego wpisywania danej zalecane jest wykonywanie tego na końcu. 299

300 Certyfikat KUBATURA PO OBRYSIE ZEWNĘTRZNYM V e [m 3 ] pole do edycji przez użytkownika, program domyślnie wylicza wartość na podstawie wstawionych kubatur stref, objętości przegród zewnętrznych i wewnętrznych. Aby program dokładnie wyliczył kubaturę do projektu muszą być wstawione wszystkie przegrody wewnętrzne. Wartość jest ponownie przeliczana po zmianie parametrów przegród wpisanych w strefach cieplnych, dlatego w przypadku ręcznego wpisywania danej zalecane jest wykonywanie tego na końcu. WSPÓŁCZYNNIK KSZTAŁTU BUDYNKU A/Ve wartość wyliczana z wzoru A/Ve. Wartość jest ponownie przeliczana po zmianie parametrów przegród wpisanych w strefach cieplnych, dlatego w przypadku ręcznego wpisywania danej zalecane jest wykonywanie tego na końcu. POWIERZCHNIA UŻYTKOWA CHŁODZONEGO BUDYNKU A f,c - pole tekstowe do edycji przez użytkownika, domyślnie wstawiana sumą powierzchni stref chłodzonych. POWIERZCHNIA ŚCIAN ZEWNETRZNYCH BUDYNKU, LICZONA PO OBRYSIE ZEWNĘTRZNYM A w,e - pole tekstowe do edycji przez użytkownika, domyślnie wstawiana wartośćobliczona z sumy powierzchni wszystkich ścian zewnętrznych.wartość jest ponownie przeliczana po zmianie parametrów przegród wpisanych w strefach cieplnych, dlatego w przypadku ręcznego wpisywania danej zalecane jest wykonywanie tego na końcu. CIEPŁEJ WODY UŻYTKOWEJ W CIĄGU ROKU EP W - pole tekstowe do edycji przez użytkownika, domyślnie wstawiana wartośćobliczona z wzoru EP W = 7800/(300+0,1* Af), gdzie Af jest sumą powierzchni stref ogrzewanych Okno źródła ciepła na przygotowanie ciepłej wody Rys 469. Okno Ciepła woda użytkowa, źródła ciapła dla ciepłej wody NAZWA ŹRÓDŁA CIEPŁA pole do edycji przez użytkownika, wartość z tego pola pokazywana będzie na drzewku certyfikatu. 300

301 Certyfikat PROCENTOWY UDZIAŁ ŹRÓDŁA W GRUPIE pole do edycji przez użytkownika, na podstawie wpisanej wartości zostanie pomniejszone Q W,nd. ROCZNE ZAPOTRZEBOWANIE NA ENERGIĘ UŻYTECZNĄ NA POTRZEBY PRZYGOTOWANIA CIEPŁEJ WODY Q W,nd [kwh/rok] pole do podglądu obliczonego zapotrzebowania wyliczonego z uwzględnieniem udziału procentowego. INFORMACJA UZUPEŁNIAJĄCA pole do wpisywania uwag przez użytkownika. GRUPA WYTWARZANIE RODZAJ PALIWA użytkownik ma do wyboru następującą listę, do której dopięte są współczynniki nakładu w W : Nr. Rodzaj paliwa W W 1 Paliwo- olej opałowy 1,1 2 Paliwo- gaz ziemny 1,1 3 Paliwo- gaz płynny 1,1 4 Paliwo- węgiel kamienny 1,1 5 Paliwo- węgiel brunatny 1,1 6 Paliwo- biomasa 0,2 7 Ciepło z kogeneracji- węgiel kamienny 0,8 8 Ciepło z kogeneracji- gaz ziemny 0,8 9 Ciepło z kogeneracji- gaz biogaz 0,15 10 Ciepło z kogeneracji- biomasa 0,15 11 Ciepło z ciepłowni węglowej 1,3 12 Ciepło z ciepłowni gazowej/olejowej 1,2 13 Ciepło z ciepłowni na biomasę 0,2 14 Energia elektryczna- produkcja mieszana 3,0 15 Energia elektryczna- system PV 0,7 16 Paliwo-Kolektory słoneczne termiczne 0,0 W przypadku wybrania wartości PALIWO-KOLEKTORY SŁONECZNE TERMICZNE wzór do obliczeń: Q P,W = RODZAJ ŹRÓDŁA CIEPŁA użytkownik w polu tym wybiera jeden z wariantów wg poniższej tabeli: Lp. Rodzaj źródła ciepła η W,g 1 Przepływowy podgrzewacz gazowy z zapłonem 0,84-0,99 elektrycznym 2 Przepływowy podgrzewacz gazowy z zapłonem płomieniem 0,16-0,74 dyżurnym 3 Kotły stałotemperaturowe (tylko ciepła woda) 0,40-0,72 4 Kotły stałotemperaturowe dwufunkcyjne (ogrzewanie i 0,65-0,77 ciepła woda) 5 Kotły niskotemperaturowe o mocy do 50 kw 0,83-0,90 6 Kotły niskotemperaturowe o mocy ponad 50 kw 0,88-0,92 7 Kotły gazowe kondensacyjne o mocy do 50 kw 0,85-0,91 8 Kotły gazowe kondensacyjne o mocy ponad 50 kw 0,88-0,93 9 Elektryczny podgrzewacz akumulacyjny (z zasobnikiem bez 0,96-0,99 strat) 10 Elektryczny podgrzewacz przepływowy 0,99-1,00 11 Pompa ciepła woda/woda 3,00-4,50 12 Pompa ciepła glikol/woda 2,60-3,80 13 Pompa ciepła powietrze/woda 2,20-3,10 301

302 Certyfikat 14 Węzeł cieplny kompaktowy z obudową 0,88-0,90 15 Węzeł cieplny kompaktowy bez obudowy 0,80-0,85 16 Węzeł cieplny kompaktowy z obudową (ogrzewanie i ciepła 0,94-0,97 woda) 17 Węzeł cieplny kompaktowy bez obudowy (ogrzewanie i ciepła woda) 0,88-0,96 GRUPA PRZESYŁ TYP INSTALACJI CIEPŁEJ WODY - użytkownik w polu tym wybiera jeden z wariantów wg poniższej tabeli: Lp. Typ instalacji ciepłej wody 1 Miejscowe przygotowanie ciepłej wody, instalacja ciepłej wody bez obiegów cyrkulacyjnych 2 Mieszkaniowe węzły ciepła 3 Centralne przygotowanie ciepłej wody, instalacja ciepłej wody bez obiegów cyrkulacyjnych 4 Centralne przygotowanie ciepłej wody, instalacja ciepłej wody z obiegami cyrkulacyjnymi, piony instalacyjne nie izolowane, przewody rozprowadzające izolowane 5 Centralne przygotowanie ciepłej wody, instalacja ciepłej wody z obiegami cyrkulacyjnymi, piony instalacyjne i przewody rozprowadzające izolowane 6 Centralne przygotowanie ciepłej wody, instalacja ciepłej wody z obiegami cyrkulacyjnymi z ograniczeniem czasu pracy, piony instalacyjne i przewody rozprowadzające izolowane RODZAJ INSTALACJI CIEPŁEJ WODY- użytkownik w polu tym wybiera jeden z wariantów wg poniższej tabeli: Lp. Rodzaj instalacji ciepłej wody η W,d 1 Miejscowe przygotowanie ciepłej wody bezpośrednio przy punktach poboru wody ciepłej 1,00 2 Miejscowe przygotowanie ciepłej wody dla grupy punktów poboru wody ciepłej w jednym pomieszczeniu sanitarnym, bez obiegu cyrkulacyjnego 0,80 3 Kompaktowy węzeł cieplny dla pojedynczego lokalu mieszkalnego, bez obiegu cyrkulacyjnego 0,85 4 Instalacja ciepłej wody w budynkach jednorodzinnych 0,60 5 Instalacje małe, do 30 punktów poboru ciepłej wody 0,60 6 Instalacje średnie, od punktów poboru ciepłej wody 0,50 7 Instalacje duże, powyżej 100 punktów poboru ciepłej wody 0,40 8 Instalacje małe, do 30 punktów poboru ciepłej wody 0,70 9 Instalacje średnie, od punktów poboru ciepłej wody 0,60 10 Instalacje duże, powyżej 100 punktów poboru ciepłej wody 0,50 11 Instalacje małe, do 30 punktów poboru ciepłej wody 0,80 12 Instalacje średnie, od punktów poboru ciepłej wody 0,70 13 Instalacje duże, powyżej 100 punktów poboru ciepłej wody 0,60 Dodatkowo po tego współczynnika dorobiony jest przycisk współczynnik η W,d wyliczany jest z poniższego okna):, który otwiera poniższe okno (wówczas 302

303 Certyfikat Rys 470. Okno certyfikatu obliczenie sprawności przesyłu PRZEWODY CIEPŁEJ WODY O TEMPERATURZE wybór jednego z wariantów podstawie, którego wstawiane będą wartości ql: 55 ºC przepływ stały, 55 ºC przepływ zmienny LP. kolejna liczba porządkowa dla dodawanego wiersza DN [mm] średnica przewodów ciepłej wody, wartość wybierana przez użytkownika z listy. L [m] długość przewodów ciepłej wody o zadanej średnicy, wartość wpisywana przez użytkownika, LOKALIZACJA PRZEWODÓW- użytkownik w kolumnie tej wybiera jeden z dwóch wariantów lokalizacji przewodów: NA ZEWNĄTRZ OSŁONY IZOLACYJNEJ BUDYNKU, WEWNĄTRZ OSŁONY IZOLACYJNEJ BUDYNKU, TYP IZOLACJI użytkownik w tym oknie wybiera z listy jeden z kilku wariantów izolacji cieplnej: NIEIZOLOWANE, ½ GRUBOŚCI WG WT, GRUBOŚĆ WT, 2 X GRUBOŚĆ WT, qi [W/m]- jednostkowa strata ciepła przewodów ciepłej wody, wstawiana na podstawie tabelki wyświetlanej poprzez wciśnięcie przycisku, edytowalna przez użytkownika. Wartość domyślna jest wstawiana napodstawie listy rozwijanej Parametry wody, kolumny DN, kolumny Lokalizacja przewodów, kolumny Typ izolacji. Na podstawie poniższej tabelki: t CW [h] - czas trwania sezonu grzewczego. Q W,d [kwh/rok] jednostkowa sezonowe straty ciepła instalacji transportu nośnika ciepła w budynku (w obrębie osłony bilansowej lub poza nią). Wartość wyliczana domyślnie z wzoru: Q W,d = (L qi t CW )

304 Certyfikat Q W,d [kwh/rok] uśrednione sezonowe straty ciepła instalacji transportu nośnika ciepła w budynku (w obrębie osłony bilansowej lub poza nią). Wartość wyliczana z sumy kolumny Q W,d : Q W,d = ( Q W,d ) Η W,d średnia sezonowa sprawność transportu nośnika ciepła w obrębie budynku (osłony bilansowej lub poza nią). Wartość domyślnie obliczana z wzoru: Gdzie: Q W,nd zapotrzebowanie ciepła użytkowego do podgrzewu ciepłej wody, Q W,d uśrednione sezonowe straty ciepła instalacji transportu nośnika ciepła w budynku, Grupa Akumulacja PARAMETRY ZASOBNIKA CIEPŁEJ WODY - na podstawie listy program wstawia odpowiedni współczynnik η W,s wg następującego schematu: Lp. Parametry zasobnika ciepłej wody ηw,s 1 Zasobnik w systemie wg standardu z lat 1970-tych 0,30-0,59 2 Zasobnik w systemie wg standardu z lat ,55-0,69 3 Zasobnik w systemie wg standardu z lat ,60-0,74 4 Zasobnik w systemie wg standardu budynku niskoenergetycznego 0,83-0,86 Dodatkowo po tego współczynnika dołączony jest przycisk współczynnik η W,s wyliczany jest z poniższego okna):, który otwiera poniższe okno (wówczas Rys 471. LP. kolejna liczba porządkowa dla dodawanego wiersza Okno certyfikatu obliczenie sprawności akumulacji VS [dm 3 ] pojemność zasobnika ciepłej wody, wartość podawana przez użytkownika w zakresie (0-2000), qs [W/dm 3 ]- jednostkowa strata ciepła zbiornika buforowego, wartość podawana przez użytkownika lub wstawiana na podstawie tabelki wyświetlanej poprzez wciśnięcie przycisku Wariant A Pośrednio podgrzewane, biwalentne zasobniki solarne, zasobniki elektryczne całodobowe 304

305 Certyfikat Wariant B Małe zasobniki elektryczne Wariant C Zasobniki gazowe t CW [h] - czas trwania sezonu grzewczego. Q W,S [kwh/rok] jednostkowa sezonowe straty ciepła w elementach pojemnościowych systemu grzewczego budynku (w obrębie osłony bilansowej lub poza nią). Wartość wyliczana domyślnie z wzoru: Q W,S = (Vs qs t CW )

306 Certyfikat Q W,S [kwh/rok] uśrednione sezonowe straty ciepła w elementach pojemnościowych systemu grzewczego budynku (w obrębie osłony bilansowej lub poza nią). η W,S średnia sezonowa sprawność akumulacji ciepła w elementach pojemnościowych systemu grzewczego budynku (w obrębie osłony bilansowej lub poza nią). Wartość domyślnie obliczana z wzoru: Gdzie: Q W,nd zapotrzebowanie ciepła użytkowego do podgrzewu ciepłej wody, Q W,d uśrednione sezonowe straty ciepła instalacji transportu nośnika ciepła w budynku, Q W,S uśrednione sezonowe straty ciepła w elementach pojemnościowych systemu grzewczego budynku, ROCZNE ZAPOTRZEBOWANIE ENERGII ELEKTRYCZNEJ KOŃCOWEJ DO NAPĘDU URZĄDZEŃ POMOCNICZYCH SYSTEMU PRZYGOTOWANIA CIEPŁEJ WODY E el,pomw - wartość podawana przez użytkownika lub wyliczana w oknie aktywowanym przyciskiem Rys 472. Okno certyfikatu obliczenie rocznego zapotrzebowania energii elektrycznej końcowej wg rozporządzenia MI Lp. kolejna liczba porządkowa dla dodawanego wiersza, RODZAJ URZĄDZENIA POMOCNICZEGO użytkownik wybiera z listy jedną z pozycji, q el,w [W/m2] wartość wpisywana przez użytkownika lub wybierana z tabeli aktywowanej przyciskiem UWZGLĘDNIĆ W NAWILŻANIU zaznaczenia tego pola powoduje, że dane urządzenie pomocnicze będzie uwzględnione w raporcie rtf w kolumnie wentylacja mechaniczna i nawilżanie. UDZIAŁ [%] pole do wpisywania udziału procentowego tego urządzenia w całej pracy instalacji, program domyślnie wstawia wartość taką jaka jest wybrana w udziale procentowym źródła ciepła grupy ILOŚĆ [szt.] wartość podawana przez użytkownika, t el [h/rok] czas działania urządzenia pomocniczego w ciągu roku, wartość wstawiana domyślnie na podstawie wybranego RODZAJU URZĄDZENIA POMOCNICZEGO, A f [m 2 ] powierzchnia pomieszczeń o regulowanej temperaturze, E el,pom,w [kwh/rok] jednostkowe roczne zapotrzebowanie energii elektrycznej końcowej do napędu urządzeń pomocniczych systemu ogrzewania i wentylacji, wartość wpisywana przez użytkownika domyślnie wyliczana z wzoru: E el,pom,w = q el,w ilość A f t el

307 Certyfikat E el,pom,w roczne zapotrzebowanie energii elektrycznej końcowej do napędu urządzeń pomocniczych systemu przygotowania ciepłej wody. Wartość wyliczana z sumy kolumny E el,pom,w : E el,pom,w = ( E el,pom,w ) Lp. Rodzaj urządzenia pomocniczego i instalacji qel[w/m2] tel[h/rok] 1 Pompy obiegowe ogrzewania w budynku do A=250 m2 z grzejnikami członowymi lub płytowymi, granica ogrzewania 12 ºC 0,2-0, Pompy obiegowe ogrzewania w budynku ponad A=250 m2 z grzejnikami członowymi lub płytowymi, granica ogrzewania 10 ºC 0,1-0, Pompy obiegowe ogrzewania w budynku do A=250 m2 z grzejnikami podłogowymi, granica ogrzewania 15 ºC 0,5-1, Pompy cyrkulacyjne ciepłej wody w budynku do A=250 m2, praca ciągła 0,1-0, Pompy cyrkulacyjne ciepłej wody w budynku ponad A=250 m2, praca 0,05-0, przerywana do 4 godz./dobę 6 Pompy cyrkulacyjne ciepłej wody w budynku ponad A=250 m2, praca 0,05-0, przerywana do 8 godz./dobę 7 Pompy ładujące zasobnik ciepłej wody w budynku do A=250 m2 0,3-0, Pompy ładujące zasobnik ciepłej wody w budynku ponad A=250 m2 0,1-0, Pompy ładujące bufor w układzie ogrzewania w budynku do A=250 m2 0,2-0, Pompy ładujące bufor w układzie ogrzewania w budynku ponad A=250 m2 0,05-0, Napęd pomocniczy i regulacja kotła do podgrzewu ciepłej w budynku do 0,8-1, A=250 m2 12 Napęd pomocniczy i regulacja kotła do podgrzewu ciepłej w budynku ponad 0,1-0, A=250 m2 13 Napęd pomocniczy i regulacja kotła do ogrzewania w budynku do A=250 m2 0,3-0, Napęd pomocniczy i regulacja kotła do ogrzewania w budynku ponad A=250 m2 0,05-0, Napęd pomocniczy pompy ciepła woda/woda w układzie przygotowania ciepłej 1,0-1,6 400 wody 16 Napęd pomocniczy pompy ciepła glikol/woda w układzie przygotowania ciepłej 0,6-1,0 400 wody 17 Napęd pomocniczy pompy ciepła woda/woda w układzie ogrzewania 1,0-1, Napęd pomocniczy pompy ciepła glikol/woda w układzie ogrzewania 0,6-1, Regulacja węzła cieplnego ogrzewanie i ciepła woda 0,05-0, Pompy i regulacja instalacji solarnej w budynkach do A=500 m2 0,2-0, Pompy i regulacja instalacji solarnej w budynkach ponad A=500 m2 0,1-0, Wentylatory w centrali nawiewno-wywiewnej, wymiana powietrza do 0,6 1/h 0,2-0, Wentylatory w centrali nawiewno-wywiewnej, wymiana powietrza ponad 0,6 1/h 0,6-1, Wentylatory w centrali wywiewnej, wymiana powietrza do 0,6 1/h 0,1-0, Wentylatory w centrali wywiewnej, wymiana powietrza ponad 0,6 1/h 0,5-1, Wentylatory miejscowego układu wentylacyjnego 1,1-3, η W,tot średnia sezonowa sprawność całkowita systemu grzewczego budynku ocenianego, wartość wyliczana z wzoru: η W,tot = η W,g η W,s η W,d η W,e Q P,W [kwh/rok] roczne zapotrzebowanie energii pierwotnej przez system do podgrzewu ciepłej wody, wartość wyliczana z wzoru: 307

308 Certyfikat Q P,W = Q K,W [kwh/rok] roczne zapotrzebowanie na energie końcową na potrzeby podgrzewu ciepłej wody budynku ocenianego, wartość wyliczana z wzoru: Q K,W = Rys 473. Okno certyfikatu obliczenie rocznego zapotrzebowania energii elektrycznej końcowej Ręczny Lp. kolejna liczba porządkowa dla dodawanego wiersza, RODZAJ URZĄDZENIA POMOCNICZEGO użytkownik wpisuje własną wartość, UWZGLĘDNIĆ W NAWILŻANIU zaznaczenia tego pola powoduje, że dane urządzenie pomocnicze będzie uwzględnione w raporcie rtf w kolumnie wentylacja mechaniczna i nawilżanie. UDZIAŁ [%] pole do wpisywania udziału procentowego tego urządzenia w całej pracy instalacji, program domyślnie wstawia wartość taką jaka jest wybrana w udziale procentowym źródła ciepła grupy MOC [kw] wartość mocy elektrycznej urządzenia pomocniczego podawana przez użytkownika, t el [h/rok] czas działania urządzenia pomocniczego w ciągu roku, wartość wstawiana przez użytkownika lub wstawiana z podpowiedzi. E el,pom,w [kwh/rok] jednostkowe roczne zapotrzebowanie energii elektrycznej końcowej do napędu urządzeń pomocniczych systemu ogrzewania i wentylacji, wartość wpisywana przez użytkownika domyślnie wyliczana z wzoru: E el,pom,w = Moc ilość t el 10-3 E el,pom,w roczne zapotrzebowanie energii elektrycznej końcowej do napędu urządzeń pomocniczych systemu przygotowania ciepłej wody. Wartość wyliczana z sumy kolumny E el,pom,w : E el,pom,w = ( E el,pom,w ) 308

309 Certyfikat 12.3 CHŁODZENIE Rys 474. Okno Chłodzenie Panel chłodzenie służy do zdefiniowania systemu wytwarzania, rozdziału, regulacji i wykorzystania, akumulacji. W programie możemy wyliczyć zapotrzebowanie dla każdej grupy (zdefiniowanej funkcji budynku) osobno. TYP RAPORTU pole do wybierania dla pojedynczej grupy wzoru świadectwa. Użytkownik ma do wyboru jeden z czterech wariantów Budynek, Budynek mieszkalny, Lokal mieszkalny, Część budynku stanowiąca samodzielną całość techniczno-użytkową. Należy pamiętać również o tym, że do każdego wzoru świadectwa dopięty jest odpowiedni sposób obliczeń budynku referencyjnego oraz czy grupa zostanie uwzględniona w obliczeniach oświetlenia wbudowanego (oświetlenie wbudowane wyliczane jest w przypadku wybrania wzoru świadectwa budynku lub części budynku stanowiącego samodzielną całość techniczno-użytkową). NAZWA pole do wpisywania nazwy grupy, która pojawi się w drzewku świadectwa. ROCZNE ZAPOTRZEBOWANIE NA ENERGIĘ UŻYTKOWĄQ C,nd [kwh/rok] pole w którym użytkownik może wpisać własną wartość (wówczas można wykonać obliczenia bez konieczności wstawiania przegród np. jak mamy stare świadectwo i na jego podstawie musimy zmienić tylko rodzaj kotła i związane z nim sprawności), program domyślnie wstawia sumę wartości Q C,nd z dołączonych do danej grupy stref Drzewko struktury świadectwa charakterystyki energetycznej-chłodzenie Drzewko to służy do zarządzania strukturą obliczeń świadectwa użytkownik może stworzyć dowolną ilość grup dla których program policzy oddzielnie świadectwa, dodatkowo na podstawie wstawionych grup wyliczy zbiorcze świadectwo EPm (z wszystkich wstawionych grup i policzonych świadectw wylicza średnią ważoną wartość dla poszczególnych energii użytkowych, końcowych, pierwotnych gdzie waga jest powierzchnia Af). Tworzenie grup ma uzasadnienie w kilku przypadkach: 1) gdy mamy doczynienia z budynkiem w którym jest więcej niż jedna funkcja użytkowa np. jest część mieszkalna i lokal usługowy. Wówczas w ciepłej wodzie inne jest V cw dla części mieszkalnej i usługowej (podobnie jest z czasem użytkowania, przerwami urlopowymi i wodomierzami na ciepłej wodzie), 2) gdy mamy doczynienia z budynkiem mieszkalnym, w którym każdy lokal ma własne źródło ciepła (wówczas nie wykonujemy świadectwa dla całego budynku tylko dla poszczególnych lokali), 309

310 Certyfikat Legenda przycisków drzewka: - tworzenie nowej grupy/funkcji, - dodawania nowego typu źródła do grupy/funkcji, -usuwanie typu źródła z grupy/funkcji, - wczytywanie gotowego szablonu drzewka struktury świadectwa, - zapisywanie szablonu drzewka struktury świadectwa, -przełączanie widoku drzewka z struktury świadectwa na podgląd wzorów. Legenda oznaczeń na drzewku: - przejście do okna zbiorczego świadectwa charakterystyki energetycznej. Użytkownik w dostępnych w tym oknie zakładach definiuje dane jakie mają się pojawić na wygenerowanym świadectwie (charakterystyka techniczno-użytkowa, Opis instalacji, Uwagi) - przejście do okna grupy/funkcji widok ikonki uzależniony jest od wybranego wariantu wzoru świadectwa (budynek, budynek mieszkalny, lokal mieszkalny, część budynku ). Użytkownik w dostępnych w tym oknie zakładach definiuje dane jakie mają się pojawić na wygenerowanym świadectwie (charakterystyka techniczno-użytkowa, Opis instalacji, Uwagi). Dodatkowo wybiera jaki wzór świadectwa ma być wygenerowany dla tej grupy, - przejście do okna parametrów źródła ciepła, w którym wybieramy współczynnik, udział procentowy Q C,nd i energię pomocniczą dla źródeł, 310

311 Certyfikat Zakładka Charakterystyka techniczno-użytkowa Rys 475. Zakładka Charakterystyka techniczno-użytkowa RODZAJ BUDYNKU pole do edycji przez użytkownika, program domyślnie przenosi nazwę z wybranego wcześniej typu budynku (okno Dane o budynku). Wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. ADRES - pole do edycji przez użytkownika, program domyślnie wstawia wartość z pól Kod pocztowy, Miejscowość, Adres, Nr (okno Dane projektu/dane budynku). Wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. CZĘŚĆ/CAŁOŚĆ BUDYNKU pole do edycji przez użytkownika.wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. ROK ZAKOŃCZENIA BUDOWY/ODDANIA DO UŻYTKOWANIA - pole do edycji przez użytkownika, program domyślnie przenosi wartość z wybranego wcześniej Roku budowy (okno Dane o budynku). Wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. ROK BUDOWY INSTALACJI- pole do wyboru przez użytkownika.wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. CEL WYKONYWANIA ŚWIADECTWA - pole do edycji przez użytkownika, z dodatkowym przyciskiem info, w którym podane są przypadki opisane w rozporządzeniu. Wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. LICZBA LOKALI MIESZKALNYCH - pole do wyboru przez użytkownika.wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. PRZEZNACZENIE BUDYNKU - pole do edycji przez użytkownika, program domyślnie przenosi nazwę z wybranego wcześniej Przeznaczenia budynku (okno Dane o budynku). Wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. LICZBA KONDYGNACJI - pole do edycji przez użytkownika, program domyślnie przenosi wartość z pola Liczba kondygnacji (okno Dane o budynku). Wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. TEMPERATURA EKSPLOTACYJNA - pole do edycji przez użytkownika, należ w nie wpisać wewnętrzną temperaturę dla zimy i lata.wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. 311

312 Certyfikat POWIERZCHNIA O REGULOWANEJ TEMPERATURZE pole do edycji przez użytkownika, program domyślnie sumuje z wszystkich stref należących do tej grupy powierzchnie Af.Wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. POWIERZCHNIA UŻYTKOWA - pole do edycji przez użytkownika.wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. PODZIAŁ POWIERZCHNI - pole do edycji przez użytkownika, należy wpisać albo udział procentowy powierzchni użytkowych do nieużytkowych albo podać wartości tych powierzchni.wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. LICZBA UŻYTKOWNIKÓW - pole do edycji przez użytkownika.wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. KUBATURA - pole do edycji przez użytkownika, program domyślnie sumuje kubaturę wszystkich stref należących do danej grupy.wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. RODZAJ KONSTRUKCJI - pole do edycji przez użytkownika, program domyślnie przenosi nazwę wybraną w polu Technologia wznoszenia (okno Dane o budynku).wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej Zakładka Instalacje Rys 476. Zakładka Instalacje -przycisk służy do pobrania opisów typów instalacji wprowadzonych w poprzednich etapach OSŁONA BUDYNKU - pole do edycji przez użytkownika, należy w nim wpisywać opis zastosowanej izolacji przegród.wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. OGRZEWANIE - pole do edycji przez użytkownika, należy w nim wpisywać opis systemu ogrzewania.wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. WENTYLACJA - pole do edycji przez użytkownika, należy w nim wpisywać opis zastosowanej wentylacji w budynku.wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. 312

313 Certyfikat CHŁODZENIE - pole do edycji przez użytkownika, należy w nim wpisywać opis zastosowanej instalacji chłodniczej.wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. PRZYGOTOWANIE CIEPŁEJ WODY - pole do edycji przez użytkownika, należy w nim wpisywać opis systemu przygotowania ciepłej wody.wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. OŚWIETLENIE WBUDOWANE - pole do edycji przez użytkownika, należy w nim wpisywać opis instalacji oświetlenia.wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej Zakładka Uwagi Rys 477. Zakładka Uwagi MOŻLIWE ZMIANY W ZAKRESIE OSŁONY ZEWNĘTRZNEJ BUDYNKU - pole do edycji przez użytkownika.wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. MOŻLIWE ZMIANY W ZAKRESIE TECHNIKI INSTALACYJNEJ I ŹRÓDEŁ ENERGII - pole do edycji przez użytkownika.wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. MOŻLIWE ZMIANY W ZAKRESIE OŚWIETLENIA WBUDOWANEGO - pole do edycji przez użytkownika.wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. MOŻLIWE ZMIANY OGRANICZAJĄCE ZAPOTRZEBOWANIE NA ENERGIĘ KOŃCOWĄ W CZASIE EKSPLOATACJI - pole do edycji przez użytkownika.wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. MOŻLIWE ZMIANY OGRANICZAJĄCE ZAPOTRZEBOWANIE NA ENERGIĘ KOŃCOWĄ ZWIĄZANE Z KORZYSTANIEM Z CIEPŁEJ WODY UŻYTKOWEJ - pole do edycji przez użytkownika.wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. INNE UWAGI OSOBY SPORZĄDZAJĄCEJ ŚWIADECTWO CHARAKTERYSTYKI ENERGETYCZNEJ - pole do edycji przez użytkownika.wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. 313

314 Certyfikat Zakładka Budynek referencyjny Rys 478. Zakładka Budynek referencyjny (wzór Budynek i Część budynku.) SUMA PÓL PRZEGRÓD ODGRADZAJĄCYCH BUDYNEK OD ZEWNATRZ I STREF NIEOGRZEWANYCH A [m 2 ]- pole tekstowe do edycji przez użytkownika, domyślnie wstawiana wartośćobliczona z sumy powierzchni wszystkich przegród mających za sąsiada środowisko zewnętrzne (dach, okno zew., drzwi zew., ściana zewn., ściana na gruncie, podłoga na gruncie, strop nad przejazdem) i przegród sąsiadujących z strefą nieogrzewaną (ściana wew., strop, okno wew., drzwi wew.).wartość jest ponownie przeliczana po zmianie parametrów przegród wpisanych w strefach cieplnych, dlatego w przypadku ręcznego wpisywania danej zalecane jest wykonywanie tego na końcu. KUBATURA PO OBRYSIE ZEWNĘTRZNYM V e [m 3 ] pole do edycji przez użytkownika, program domyślnie wylicza wartość na podstawie wstawionych kubatur stref, objętości przegród zewnętrznych i wewnętrznych. Aby program dokładnie wyliczył kubaturę do projektu muszą być wstawione wszystkie przegrody wewnętrzne. Wartość jest ponownie przeliczana po zmianie parametrów przegród wpisanych w strefach cieplnych, dlatego w przypadku ręcznego wpisywania danej zalecane jest wykonywanie tego na końcu. WSPÓŁCZYNNIK KSZTAŁTU BUDYNKU A/V e wartość wyliczana z wzoru A/V e. Wartość jest ponownie przeliczana po zmianie parametrów przegród wpisanych w strefach cieplnych, dlatego w przypadku ręcznego wpisywania danej zalecane jest wykonywanie tego na końcu. POWIERZCHNIA UŻYTKOWA CHŁODZONEGO BUDYNKU A f,c - pole tekstowe do edycji przez użytkownika, domyślnie wstawiana sumą powierzchni stref chłodzonych. POWIERZCHNIA ŚCIAN ZEWNETRZNYCH BUDYNKU, LICZONA PO OBRYSIE ZEWNĘTRZNYM A w,e - pole tekstowe do edycji przez użytkownika, domyślnie wstawiana wartośćobliczona z sumy powierzchni wszystkich ścian zewnętrznych.wartość jest ponownie przeliczana po zmianie parametrów przegród wpisanych w strefach cieplnych, dlatego w przypadku ręcznego wpisywania danej zalecane jest wykonywanie tego na końcu. JEDNOSTKOWE DOBOWE ZUŻYCIE CIEPŁEJ WODY V cw - pole tekstowe do edycji przez użytkownika, dodatkowo użytkownik może wypełnić to pole wartością z podpowiedzi odpalanej przyciskiem, domyślnie wstawiamy wartości w zależności od wybranego typu użytkowania budynku (wartość wybierana w oknie dane wejściowe/dane budynku). 314

315 Certyfikat BEZWYMIAROWY CZAS UŻYTKOWANIA SYSTEMU CIEPŁEJ WODY b t - pole tekstowe do edycji przez użytkownika, dodatkowo użytkownik może wypełnić to pole wartością z podpowiedzi odpalanej przyciskiem, domyślnie wstawiamy wartości w zależności od wybranego typu użytkowania budynku (wartość wybierana w oknie dane wejściowe/dane budynku). UDZIAŁ POWIERZCHNI A f NA JEDNOSTKĘ ODNIESIENIA a 1 - pole tekstowe do edycji przez użytkownika, dodatkowo użytkownik może wypełnić to pole wartością z podpowiedzi odpalanej przyciskiem, domyślnie wstawiamy wartości w zależności od wybranego typu użytkowania budynku (wartość wybierana w oknie dane wejściowe/dane budynku). 315

316 Certyfikat MOC ELEKTRYCZNA REFERENCYJNA P N - pole tekstowe do edycji przez użytkownika, dodatkowo użytkownik może wypełnić to pole wartością z podpowiedzi odpalanej przyciskiem, domyślnie wstawiamy wartości w zależności od wybranego typu użytkowania budynku (wartość wybierana w oknie dane wejściowe/dane budynku). CZAS UŻYTKOWANIA OŚWIETLENIA t o - pole tekstowe do edycji przez użytkownika, dodatkowo użytkownik może wypełnić to pole wartością z podpowiedzi odpalanej przyciskiem, domyślnie wstawiamy wartości w zależności od wybranego typu użytkowania budynku (wartość wybierana w oknie dane wejściowe/dane budynku). DODATEK NA JEDNOSTKOWE ZAPOTRZEBOWANIE NA NIEODNAWIALNĄ ENERGIĘ PIERWOTNĄ DO PRZYGOTOWANIA CIEPŁEJ WODY UŻYTKOWEJ W CIĄGU ROKU EP W - pole tekstowe do edycji przez użytkownika, domyślnie wstawiana wartośćobliczona z wzoru EP W = 1,56 19,1 V cw. Po zmianie danych z wzoru w programie wartość powinna się automatycznie przeliczyć. DODATEK NA JEDNOSTKOWE ZAPOTRZEBOWANIE NA NIEODNAWIALNĄ ENERGIĘ PIERWOTNĄ DO OŚWIETLENIA WBUDOWANEGO W CIĄGU ROKU EP L - pole tekstowe do edycji przez użytkownika, domyślnie wstawiana wartośćobliczona z wzoru EP L = (2,7 P N t o )/1000. Rys 479. Zakładka Budynek referencyjny (wzór Budynek mieszkalny i Lokal mieszkalny) SUMA PÓL PRZEGRÓD ODGRADZAJĄCYCH BUDYNEK OD ZEWNATRZ I STREF NIEOGRZEWANYCH A [m 2 ]- pole tekstowe do edycji przez użytkownika, domyślnie wstawiana 316

317 Certyfikat wartośćobliczona z sumy powierzchni wszystkich przegród mających za sąsiada środowisko zewnętrzne (dach, okno zew., drzwi zew., ściana zewn., ściana na gruncie, podłoga na gruncie, strop nad przejazdem) i przegród sąsiadujących z strefą nieogrzewaną (ściana wew., strop, okno wew., drzwi wew.).wartość jest ponownie przeliczana po zmianie parametrów przegród wpisanych w strefach cieplnych, dlatego w przypadku ręcznego wpisywania danej zalecane jest wykonywanie tego na końcu. KUBATURA PO OBRYSIE ZEWNĘTRZNYM V e [m 3 ] pole do edycji przez użytkownika, program domyślnie wylicza wartość na podstawie wstawionych kubatur stref, objętości przegród zewnętrznych i wewnętrznych. Aby program dokładnie wyliczył kubaturę do projektu muszą być wstawione wszystkie przegrody wewnętrzne. Wartość jest ponownie przeliczana po zmianie parametrów przegród wpisanych w strefach cieplnych, dlatego w przypadku ręcznego wpisywania danej zalecane jest wykonywanie tego na końcu. WSPÓŁCZYNNIK KSZTAŁTU BUDYNKU A/Ve wartość wyliczana z wzoru A/Ve. Wartość jest ponownie przeliczana po zmianie parametrów przegród wpisanych w strefach cieplnych, dlatego w przypadku ręcznego wpisywania danej zalecane jest wykonywanie tego na końcu. POWIERZCHNIA UŻYTKOWA CHŁODZONEGO BUDYNKU A f,c - pole tekstowe do edycji przez użytkownika, domyślnie wstawiana sumą powierzchni stref chłodzonych. POWIERZCHNIA ŚCIAN ZEWNETRZNYCH BUDYNKU, LICZONA PO OBRYSIE ZEWNĘTRZNYM A w,e - pole tekstowe do edycji przez użytkownika, domyślnie wstawiana wartośćobliczona z sumy powierzchni wszystkich ścian zewnętrznych.wartość jest ponownie przeliczana po zmianie parametrów przegród wpisanych w strefach cieplnych, dlatego w przypadku ręcznego wpisywania danej zalecane jest wykonywanie tego na końcu. CIEPŁEJ WODY UŻYTKOWEJ W CIĄGU ROKU EP W - pole tekstowe do edycji przez użytkownika, domyślnie wstawiana wartośćobliczona z wzoru EP W = 7800/(300+0,1* A f ), gdzie A f jest sumą powierzchni stref ogrzewanych Okno źródła chłodu Rys 480. Okno certyfikat źródła chłodu 317

318 Certyfikat - przycisk dorepu dostępu do bazy urzadzeń. Można też dodawać własne urządzenia. NAZWA ŹRÓDŁA CHŁODU pole do edycji przez użytkownika, wartość z tego pola pokazywana będzie na drzewku certyfikatu. PROCENTOWY UDZIAŁ ŹRÓDŁA W GRUPIE pole do edycji przez użytkownika, na podstawie wpisanej wartości zostanie pomniejszone Q C,nd. OBLICZONY UDZIAŁ W Qc,nd - zaznaczenie tej opcji pozwala na obliczenie procetowanego udziału wybranego źródła chłodu w budynku Rys 481. Obliczenia Qc,nd dla wybranego źródła chłodu ILOŚĆ CHŁODU NIEZBĘDNA NA POKRYCIE POTRZEB CHŁODZENIA BUDYNKU (LOKALU, STREFY) Q C,nd [kwh/rok] pole do podglądu obliczonego zapotrzebowania wyliczonego z uwzględnieniem udziału procentowego. INFORMACJA UZUPEŁNIAJĄCA pole do wpisywania uwag przez użytkownika. GRUPAWSPÓŁCZYNNIK EFEKTYWNOŚCI ENERGETYCZNEJ WYTWARZANIA CHŁODU SYSTEM CHŁODZENIA- użytkownik ma do wyboru następującą listę, od której zależą pozostałe listy wyboru w oknie: Lp. Nazwa systemu chłodzenia 1 System bezpośredni 2 System pośredni RODZAJ ŹRÓDŁA CHŁODU- lista wyboru uzależniona jest od wybranego wcześniej SYSTEMU CHŁODZENIA: Nr systemu Lp. Nazwa Rodzaju źródła chłodu chłodzenia 1 1 Klimatyzator monoblokowy ze skraplaczem chłodzonym powietrzem 1 2 Klimatyzator monoblokowy ze skraplaczem chłodzonym wodą 1 3 Klimatyzator rozdzielny ( split) ze skraplaczem chłodzonym powietrzem 1 4 Klimatyzator rozdzielny ( split) ze skraplaczem chłodzonym wodą 1 5 Klimatyzator rozdzielny ( duo-split) ze skraplaczem chłodzonym powietrzem 1 6 Klimatyzator rozdzielny ( duo-split) ze skraplaczem chłodzonym wodą 318

319 Certyfikat 1 7 System VRV 2 8 Sprężarkowa wytwornica wody lodowej półhermetyczne sprężarki tłokowe, skraplacz chłodzony powietrzem 2 9 Sprężarkowa wytwornica wody lodowej półhermetyczne sprężarki tłokowe, skraplacz chłodzony wodą 2 10 Sprężarkowa wytwornica wody lodowej sprężarki spiralne, skraplacz chłodzony powietrzem 2 11 Sprężarkowa wytwornica wody lodowej sprężarki spiralne, skraplacz chłodzony wodą 2 12 Sprężarkowa wytwornica wody lodowej sprężarki śrubowe, skraplacz chłodzony powietrzem 2 13 Sprężarkowa wytwornica wody lodowej sprężarki śrubowe, skraplacz chłodzony wodą 2 14 Sprężarkowa wytwornica wody lodowej sprężarki przepływowe, skraplacz chłodzony wodą 2 15 Bromolitowa jednostopniowa wytwornica wody lodowej zasilana wodą o temperaturze 95 ºC Bromolitowa jednostopniowa wytwornica wody lodowej zasilana parą wodną o nadciśnieniu 2,0 bara. TYP INSTALACJI/NOŚNIKA - lista wyboru zależna od wybranego wcześniej RODZAJ ŹRÓDŁA CHŁODU, na podstawie wybranej w niej wartości ustawiamy wartość parametru ESEER: Nr Rodzaju źródła chłodu Lp. Nazwa typu instalacji/nośnika ESEER 1 1 Klimatyzacja komfortu 3,0-3,2 1 2 Klimatyzacja precyzyjna 3,4-3,6 2 3 Klimatyzacja komfortu 3,2-3,4 2 4 Klimatyzacja precyzyjna 3,6-3,8 3 5 Klimatyzacja komfortu 2,8-3,0 3 6 Klimatyzacja precyzyjna 3,2-3,4 4 7 Klimatyzacja komfortu 3,0-3,2 4 8 Klimatyzacja precyzyjna 3,4-3, , , , Nośnik chłodu-woda 3,6-3, Nośnik chłodu-wody roztwór glikolu 3,4-3, Nośnik chłodu- wody roztwór glikolu z 5,1-5,4 funkcją free cooling 9 15 Nośnik chłodu-woda 3,8-4, Nośnik chłodu-wody roztwór glikolu 3,6-3, Nośnik chłodu- wody roztwór glikolu z 5,4-5,7 funkcją free cooling Nośnik chłodu-woda 3,6-3, Nośnik chłodu-wody roztwór glikolu 3,4-3, Nośnik chłodu- wody roztwór glikolu z 5,1-5,4 funkcją free cooling Nośnik chłodu-woda 3,8-4, Nośnik chłodu-wody roztwór glikolu 3,6-3, Nośnik chłodu- wody roztwór glikolu z 5,4-5,7 funkcją free cooling Nośnik chłodu-woda 3,6-3, Nośnik chłodu-wody roztwór glikolu 3,4-3, Nośnik chłodu- wody roztwór glikolu z 5,1-5,4 funkcją free cooling Nośnik chłodu-woda 3,8-4,0 319

320 Certyfikat Nośnik chłodu-wody roztwór glikolu 3,6-3, Nośnik chłodu- wody roztwór glikolu z 5,4-5,7 funkcją free cooling Nośnik chłodu-woda 4,2-4, Nośnik chłodu-wody roztwór glikolu 4,0-4, Nośnik chłodu- wody roztwór glikolu z 6,0-6,3 funkcją free cooling , ,8 GRUPA SPRAWNOŚĆ ROZDZIAŁU POWIETRZA TYP SYSTEMU ROZDZIAŁU- lista wyboru uzależniona od wybranego wcześniej SYSTEMU CHŁODZENIA: Nr systemu Lp. Nazwa typu systemu rozdziału chłodzenia 1 1 Bezpośrednie -zdecentralizowane 1 2 Bezpośrednie -scentralizowane 2 3 Pośrednie RODZAJ SYSTEMU ROZDZIAŁU- lista wyboru uzależniona od wybranego wcześniej TYP SYSTEMU ROZDZIAŁUna jej podstawie wstawiana jest współczynnik η C,d : Lp. Nazwa rodzaju systemu rozdziału η C,d 1 Klimatyzator monoblokowy ze skraplaczem chłodzonym 1,0 powietrzem 2 Klimatyzator monoblokowy ze skraplaczem chłodzonym 1,0 wodą 3 Klimatyzator rozdzielny (split) ze skraplaczem chłodzonym 1,0 powietrzem 4 Klimatyzator rozdzielny (split) ze skraplaczem chłodzonym 1,0 wodą 5 Klimatyzator rozdzielny (duo-split) ze skraplaczem 0,98 chłodzonym powietrzem 6 Klimatyzator rozdzielny (duo-split) ze skraplaczem 0,98 chłodzonym wodą 7 System VRV 0,94-0,98 8 Jednoprzewodowa instalacja powietrzna 0,9 9 Instalacja wody lodowej 5/12 ºC układ prosty bez podziału 0,92 na obiegi 10 Instalacja wody lodowej 5/12 ºC układ z podziałem na 0,96 obiegi pierwotny i wtórny 11 Instalacja wody lodowej 15/18 ºC układ zasilający belki 0,98 chłodzące obiegi wartości z poniższej tabeli: Lp. Nazwa rodzaju instalacji 1 Instalacja wody lodowej z termostatycznymi zaworami przelotowymi przy odbiornikach 2 Instalacja wody lodowej z zaworami trójdrogowymi przy odbiornikach GRUPA SPRAWNOŚĆ REGULACJI WYTWARZANIA CHŁODU RODZAJ INSTALACJI lista wyboru zawierająca REGULACJA- lista wyboru zawierająca wartości z poniższej tabeli, uzależniona od wybranej wartości w liścierodzaj INSTALACJI, na podstawie wybranej w niej wartości ustawiamy wartość parametruη C,e : Nr rodzaju Lp. Nazwa regulacji η C,e instalacji 1 1 Regulacja skokowa 0, Regulacja ciągła 0, Regulacja skokowa 0, Regulacja ciągła 0,97 320

321 Certyfikat GRUPA SPRAWNOŚĆ AKUMULACJI CIEPŁA: PARAMETRY ZASOBNIKA REGULACYJNEGO- na podstawiewyświetlanej lista w tym Combie powinna, być wstawiany współczynnik η C,s : Lp. Nazwa parametry zasobnika buforowego η C,s 1 Bufor w systemie chłodniczym o parametrach 6/12 ºC na zewnątrz osłony termicznej budynku 0,93-0,97 2 Bufor w systemie chłodniczym o parametrach 6/12 ºC wewnątrz osłony termicznej budynku 0,91-0,95 3 Bufor w systemie chłodniczym o parametrach 15/18 ºC na zewnątrz osłony termicznej budynku 0,95-0,99 4 Bufor w systemie chłodniczym o parametrach 15/18 ºC wewnątrz osłony termicznej budynku 0,93-0,97 5 Bez zasobnika buforowego 1,00 ROCZNE ZAPOTRZEBOWANIE ENERGII ELEKTRYCZNEJ KOŃCOWEJ DO NAPĘDU URZĄDZEŃ POMOCNICZYCH SYSTEMU CHŁODZENIA E el,pom,c - wartość podawana przez użytkownika lub wyliczana w oknie aktywowanym przyciskiem Rys 482. Okno certyfikatu obliczenie rocznego zapotrzebowania energii elektrycznej końcowej wg rozporządzenia MI Lp. kolejna liczba porządkowa dla dodawanego wiersza, RODZAJ URZĄDZENIA POMOCNICZEGO użytkownik wybiera z listy jedną z pozycji, q el,c [W/m2] wartość wpisywana przez użytkownika lub wybierana z tabeli aktywowanej przyciskiem UWZGLĘDNIĆ W NAWILŻANIU zaznaczenia tego pola powoduje, że dane urządzenie pomocnicze będzie uwzględnione w raporcie rtf w kolumnie wentylacja mechaniczna i nawilżanie. UDZIAŁ [%] pole do wpisywania udziału procentowego tego urządzenia w całej pracy instalacji, program domyślnie wstawia wartość taką jaka jest wybrana w udziale procentowym źródła ciepła grupy ILOŚĆ [szt.] wartość podawana przez użytkownika, t el [h/rok] czas działania urządzenia pomocniczego w ciągu roku, wartość wstawiana domyślnie na podstawie wybranego RODZAJU URZĄDZENIA POMOCNICZEGO, A f [m 2 ] powierzchnia pomieszczeń o regulowanej temperaturze, E el,pom,c [kwh/rok] jednostkowe roczne zapotrzebowanie energii elektrycznej końcowej do napędu urządzeń pomocniczych systemu ogrzewania i wentylacji, wartość wpisywana przez użytkownika domyślnie wyliczana z wzoru: E el,pom,c = q el,c ilość A f t el

322 Certyfikat E el,pom,c roczne zapotrzebowanie energii elektrycznej końcowej do napędu urządzeń pomocniczych systemu przygotowania ciepłej wody. Wartość wyliczana z sumy kolumny E el,pom,c : E el,pom,c = ( E el,pom,c ) Lp. Rodzaj urządzenia pomocniczego i instalacji qel[w/m2] tel[h/rok] 1 Pompy obiegowe ogrzewania w budynku do A=250 m 2 z grzejnikami członowymi lub płytowymi, granica ogrzewania 12 ºC 0,2-0, Pompy obiegowe ogrzewania w budynku ponad A=250 m 2 z grzejnikami członowymi lub płytowymi, granica ogrzewania 10 ºC 0,1-0, Pompy obiegowe ogrzewania w budynku do A=250 m2 2 z grzejnikami podłogowymi, granica ogrzewania 15 ºC 0,5-1, Pompy cyrkulacyjne ciepłej wody w budynku do A=250 m 2, praca ciągła 0,1-0, Pompy cyrkulacyjne ciepłej wody w budynku ponad A=250 m 2, praca 0,05-0, przerywana do 4 godz./dobę 6 Pompy cyrkulacyjne ciepłej wody w budynku ponad A=250 m 2, praca 0,05-0, przerywana do 8 godz./dobę 7 Pompy ładujące zasobnik ciepłej wody w budynku do A=250 m 2 0,3-0, Pompy ładujące zasobnik ciepłej wody w budynku ponad A=250 m 2 0,1-0, Pompy ładujące bufor w układzie ogrzewania w budynku do A=250 m 2 0,2-0, Pompy ładujące bufor w układzie ogrzewania w budynku ponad A=250 m 2 0,05-0, Napęd pomocniczy i regulacja kotła do podgrzewu ciepłej w budynku do 0,8-1, A=250 m2 12 Napęd pomocniczy i regulacja kotła do podgrzewu ciepłej w budynku ponad 0,1-0, A=250 m2 13 Napęd pomocniczy i regulacja kotła do ogrzewania w budynku do A=250 m2 0,3-0, Napęd pomocniczy i regulacja kotła do ogrzewania w budynku ponad A=250 m2 0,05-0, Napęd pomocniczy pompy ciepła woda/woda w układzie przygotowania ciepłej 1,0-1,6 400 wody 16 Napęd pomocniczy pompy ciepła glikol/woda w układzie przygotowania ciepłej 0,6-1,0 400 wody 17 Napęd pomocniczy pompy ciepła woda/woda w układzie ogrzewania 1,0-1, Napęd pomocniczy pompy ciepła glikol/woda w układzie ogrzewania 0,6-1, Regulacja węzła cieplnego ogrzewanie i ciepła woda 0,05-0, Pompy i regulacja instalacji solarnej w budynkach do A=500 m 2 0,2-0, Pompy i regulacja instalacji solarnej w budynkach ponad A=500 m 2 0,1-0, Wentylatory w centrali nawiewno-wywiewnej, wymiana powietrza do 0,6 1/h 0,2-0, Wentylatory w centrali nawiewno-wywiewnej, wymiana powietrza ponad 0,6 1/h 0,6-1, Wentylatory w centrali wywiewnej, wymiana powietrza do 0,6 1/h 0,1-0, Wentylatory w centrali wywiewnej, wymiana powietrza ponad 0,6 1/h 0,5-1, Wentylatory miejscowego układu wentylacyjnego 1,1-3,

323 Certyfikat Rys 483. Okno certyfikatu obliczenie rocznego zapotrzebowania energii elektrycznej końcowej Ręczny Lp. kolejna liczba porządkowa dla dodawanego wiersza, RODZAJ URZĄDZENIA POMOCNICZEGO użytkownik wpisuje własną wartość, UWZGLĘDNIĆ W NAWILŻANIU zaznaczenia tego pola powoduje, że dane urządzenie pomocnicze będzie uwzględnione w raporcie rtf w kolumnie wentylacja mechaniczna i nawilżanie. UDZIAŁ [%] pole do wpisywania udziału procentowego tego urządzenia w całej pracy instalacji, program domyślnie wstawia wartość taką jaka jest wybrana w udziale procentowym źródła ciepła grupy MOC [kw] wartość mocy elektrycznej urządzenia pomocniczego podawana przez użytkownika, t el [h/rok] czas działania urządzenia pomocniczego w ciągu roku, wartość wstawiana przez użytkownika lub wstawiana z podpowiedzi. E el,pom,c [kwh/rok] jednostkowe roczne zapotrzebowanie energii elektrycznej końcowej do napędu urządzeń pomocniczych systemu ogrzewania i wentylacji, wartość wpisywana przez użytkownika domyślnie wyliczana z wzoru: E el,pom,c = Moc ilość t el 10-3 E el,pom,c roczne zapotrzebowanie energii elektrycznej końcowej do napędu urządzeń pomocniczych systemu przygotowania ciepłej wody. Wartość wyliczana z sumy kolumny E el,pom,c : E el,pom,c = ( E el,pom,c ) Wyliczenia końcowe dla tego okna: η C,tot średnia sezonowa sprawność całkowita systemu chłodzenia budynku ocenianego, wartość wyliczana z wzoru: η C,tot = ESEER η C,s η C,d η C,e Q P,C [kwh/rok] roczne zapotrzebowanie energii pierwotnej przez system do podgrzewu ciepłej wody, wartość wyliczana z wzoru: Q P,C = Q K,C [kwh/rok] roczne zapotrzebowanie na energie końcową na potrzeby chłodnicze budynku ocenianego, wartość wyliczana z wzoru: Q K,C = 323

324 Certyfikat 12.4 OŚWIETLENIE Rys 484. Okno Oświetlenie Okno to wyświetlane jest tylko w przypadku wybrania przeznaczenia budynku: Służby zdrowia, Szkolno-oświatowe, Użyteczności publicznej, Usługowe, Biurowe Drzewko po lewej stronie służy do grupowania pomieszczeń w grupy w przypadku, kiedy nie ma pomieszczeń a są strefy (włączone obliczenia zapotrzebowania a w projekcie nie ma pomieszczeń) to są one wyświetlane za pomieszczenia. TYP RAPORTU pole do wybierania dla pojedynczej grupy wzoru świadectwa. Użytkownik ma do wyboru jeden z czterech wariantów Budynek, Budynek mieszkalny, Lokal mieszkalny, Część budynku stanowiąca samodzielną całość techniczno-użytkową. Należy pamiętać również o tym, że do każdego wzoru świadectwa dopięty jest odpowiedni sposób obliczeń budynku referencyjnego oraz czy grupa zostanie uwzględniona w obliczeniach oświetlenia wbudowanego (oświetlenie wbudowane wyliczane jest w przypadku wybrania wzoru świadectwa budynku lub części budynku stanowiącego samodzielną całość techniczno-użytkową). NAZWA pole do wpisywania nazwy grupy, która pojawi się w drzewku świadectwa Drzewko struktury świadectwa charakterystyki energetycznej-oświetlenie wbudowane Drzewko to służy do zarządzania strukturą obliczeń świadectwa użytkownik może stworzyć dowolną ilość grup dla których program policzy oddzielnie świadectwa, dodatkowo na podstawie wstawionych grup wyliczy zbiorcze świadectwo EPm (z wszystkich wstawionych grup i policzonych świadectw wylicza średnią ważoną wartość dla poszczególnych energii użytkowych, końcowych, pierwotnych gdzie waga jest powierzchnia A f ). Tworzenie grup ma uzasadnienie w kilku przypadkach: 1) gdy mamy doczynienia z budynkiem w którym jest więcej niż jedna funkcja użytkowa np. jest część mieszkalna i lokal usługowy. Wówczas w ciepłej wodzie inne jest V cw dla części mieszkalnej i usługowej (podobnie jest z czasem użytkowania, przerwami urlopowymi i wodomierzami na ciepłej wodzie), 2) gdy mamy doczynienia z budynkiem mieszkalnym, w którym każdy lokal ma własne źródło ciepła (wówczas nie wykonujemy świadectwa dla całego budynku tylko dla poszczególnych lokali), 324

325 Certyfikat Legenda przycisków drzewka: -tworzenie nowej grupy/funkcji, -dodawania nowego typu źródła do grupy/funkcji, -usuwanie typu źródła z grupy/funkcji -wczytywanie gotowego szablonu drzewka struktury świadectwa -zapisywanie szablonu drzewka struktury świadectwa -przełączanie widoku drzewka z struktury świadectwa na podgląd wzorów Legenda oznaczeń na drzewku: -przejście do okna zbiorczego świadectwa charakterystyki energetycznej. Użytkownik w dostępnych w tym oknie zakładach definiuje dane jakie mają się pojawić na wygenerowanym świadectwie (charakterystyka techniczno-użytkowa, Opis instalacji, Uwagi), -przejście do okna grupy/funkcji widok ikonki uzależniony jest od wybranego wariantu wzoru świadectwa (budynek, budynek mieszkalny, lokal mieszkalny, część budynku ). Użytkownik w dostępnych w tym oknie zakładach definiuje dane jakie mają się pojawić na wygenerowanym świadectwie (charakterystyka techniczno-użytkowa, Opis instalacji, Uwagi), a także definiuje roczne zapotrzebowanie na ciepła wodę użytkową. Dodatkowo wybiera jaki wzór świadectwa ma być wygenerowany dla tej grupy - brak obliczeń źródeł oświetlenia - przejście do okna parametrów źródła ciepła, w którym wybieramy współczynnik i energię pomocniczą dla źródeł, 325

326 Certyfikat Zakładka Charakterystyka techniczno-użytkowa Rys 485. Zakładka Charakterystyka techniczno-użytkowa RODZAJ BUDYNKU pole do edycji przez użytkownika, program domyślnie przenosi nazwę z wybranego wcześniej typu budynku (okno Dane o budynku). Wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. ADRES - pole do edycji przez użytkownika, program domyślnie wstawia wartość z pól Kod pocztowy, Miejscowość, Adres, Nr (okno Dane projektu/dane budynku). Wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. CZĘŚĆ/CAŁOŚĆ BUDYNKU pole do edycji przez użytkownika.wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. ROK ZAKOŃCZENIA BUDOWY/ODDANIA DO UŻYTKOWANIA - pole do edycji przez użytkownika, program domyślnie przenosi wartość z wybranego wcześniej Roku budowy (okno Dane o budynku). Wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. ROK BUDOWY INSTALACJI- pole do wyboru przez użytkownika.wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. CEL WYKONYWANIA ŚWIADECTWA - pole do edycji przez użytkownika, z dodatkowym przyciskiem info, w którym podane są przypadki opisane w rozporządzeniu. Wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. LICZBA LOKALI MIESZKALNYCH - pole do wyboru przez użytkownika.wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. PRZEZNACZENIE BUDYNKU - pole do edycji przez użytkownika, program domyślnie przenosi nazwę z wybranego wcześniej Przeznaczenia budynku (okno Dane o budynku). Wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. LICZBA KONDYGNACJI - pole do edycji przez użytkownika, program domyślnie przenosi wartość z pola Liczba kondygnacji (okno Dane o budynku). Wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. TEMPERATURA EKSPLOTACYJNA - pole do edycji przez użytkownika, należ w nie wpisać wewnętrzną temperaturę dla zimy i lata.wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. 326

327 Certyfikat POWIERZCHNIA O REGULOWANEJ TEMPERATURZE pole do edycji przez użytkownika, program domyślnie sumuje z wszystkich stref należących do tej grupy powierzchnie Af.Wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. POWIERZCHNIA UŻYTKOWA - pole do edycji przez użytkownika.wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. PODZIAŁ POWIERZCHNI - pole do edycji przez użytkownika, należy wpisać albo udział procentowy powierzchni użytkowych do nieużytkowych albo podać wartości tych powierzchni.wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. LICZBA UŻYTKOWNIKÓW - pole do edycji przez użytkownika.wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. KUBATURA - pole do edycji przez użytkownika, program domyślnie sumuje kubaturę wszystkich stref należących do danej grupy.wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. RODZAJ KONSTRUKCJI - pole do edycji przez użytkownika, program domyślnie przenosi nazwę wybraną w polu Technologia wznoszenia (okno Dane o budynku).wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej Zakładka Instalacje Rys 486. Zakładka Instalacje -przycisk służy do pobrania opisów typów instalacji wprowadzonych w poprzednich etapach OSŁONA BUDYNKU - pole do edycji przez użytkownika, należy w nim wpisywać opis zastosowanej izolacji przegród.wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. OGRZEWANIE - pole do edycji przez użytkownika, należy w nim wpisywać opis systemu ogrzewania.wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. WENTYLACJA - pole do edycji przez użytkownika, należy w nim wpisywać opis zastosowanej wentylacji w budynku.wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. 327

328 Certyfikat CHŁODZENIE - pole do edycji przez użytkownika, należy w nim wpisywać opis zastosowanej instalacji chłodniczej.wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. PRZYGOTOWANIE CIEPŁEJ WODY - pole do edycji przez użytkownika, należy w nim wpisywać opis systemu przygotowania ciepłej wody.wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. OŚWIETLENIE WBUDOWANE - pole do edycji przez użytkownika, należy w nim wpisywać opis instalacji oświetlenia.wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej Zakładka Uwagi Rys 487. Zakładka Uwagi MOŻLIWE ZMIANY W ZAKRESIE OSŁONY ZEWNĘTRZNEJ BUDYNKU - pole do edycji przez użytkownika.wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. MOŻLIWE ZMIANY W ZAKRESIE TECHNIKI INSTALACYJNEJ I ŹRÓDEŁ ENERGII - pole do edycji przez użytkownika.wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. MOŻLIWE ZMIANY W ZAKRESIE OŚWIETLENIA WBUDOWANEGO - pole do edycji przez użytkownika.wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. MOŻLIWE ZMIANY OGRANICZAJĄCE ZAPOTRZEBOWANIE NA ENERGIĘ KOŃCOWĄ W CZASIE EKSPLOATACJI - pole do edycji przez użytkownika.wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. MOŻLIWE ZMIANY OGRANICZAJĄCE ZAPOTRZEBOWANIE NA ENERGIĘ KOŃCOWĄ ZWIĄZANE Z KORZYSTANIEM Z CIEPŁEJ WODY UŻYTKOWEJ - pole do edycji przez użytkownika.wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. INNE UWAGI OSOBY SPORZĄDZAJĄCEJ ŚWIADECTWO CHARAKTERYSTYKI ENERGETYCZNEJ - pole do edycji przez użytkownika.wartość ta wyświetlana jest w raporcie rtf Świadectwa charakterystyki energetycznej. 328

329 Certyfikat Zakładka Budynek referencyjny Rys 488. Zakładka Budynek referencyjny (wzór budynek i część budynku.) SUMA PÓL PRZEGRÓD ODGRADZAJĄCYCH BUDYNEK OD ZEWNATRZ I STREF NIEOGRZEWANYCH A [m 2 ]- pole tekstowe do edycji przez użytkownika, domyślnie wstawiana wartośćobliczona z sumy powierzchni wszystkich przegród mających za sąsiada środowisko zewnętrzne (dach, okno zew., drzwi zew., ściana zewn., ściana na gruncie, podłoga na gruncie, strop nad przejazdem) i przegród sąsiadujących z strefą nieogrzewaną (ściana wew., strop, okno wew., drzwi wew.).wartość jest ponownie przeliczana po zmianie parametrów przegród wpisanych w strefach cieplnych, dlatego w przypadku ręcznego wpisywania danej zalecane jest wykonywanie tego na końcu. KUBATURA PO OBRYSIE ZEWNĘTRZNYM V e [m 3 ] pole do edycji przez użytkownika, program domyślnie wylicza wartość na podstawie wstawionych kubatur stref, objętości przegród zewnętrznych i wewnętrznych. Aby program dokładnie wyliczył kubaturę do projektu muszą być wstawione wszystkie przegrody wewnętrzne. Wartość jest ponownie przeliczana po zmianie parametrów przegród wpisanych w strefach cieplnych, dlatego w przypadku ręcznego wpisywania danej zalecane jest wykonywanie tego na końcu. WSPÓŁCZYNNIK KSZTAŁTU BUDYNKU A/V e wartość wyliczana z wzoru A/V e. Wartość jest ponownie przeliczana po zmianie parametrów przegród wpisanych w strefach cieplnych, dlatego w przypadku ręcznego wpisywania danej zalecane jest wykonywanie tego na końcu. POWIERZCHNIA UŻYTKOWA CHŁODZONEGO BUDYNKU A f,c - pole tekstowe do edycji przez użytkownika, domyślnie wstawiana sumą powierzchni stref chłodzonych. POWIERZCHNIA ŚCIAN ZEWNETRZNYCH BUDYNKU, LICZONA PO OBRYSIE ZEWNĘTRZNYM A w,e - pole tekstowe do edycji przez użytkownika, domyślnie wstawiana wartośćobliczona z sumy powierzchni wszystkich ścian zewnętrznych.wartość jest ponownie przeliczana po zmianie parametrów przegród wpisanych w strefach cieplnych, dlatego w przypadku ręcznego wpisywania danej zalecane jest wykonywanie tego na końcu. JEDNOSTKOWE DOBOWE ZUŻYCIE CIEPŁEJ WODY V cw - pole tekstowe do edycji przez użytkownika, dodatkowo użytkownik może wypełnić to pole wartością z podpowiedzi odpalanej przyciskiem, domyślnie wstawiamy wartości w zależności od wybranego typu użytkowania budynku (wartość wybierana w oknie dane wejściowe/dane budynku). 329

330 Certyfikat BEZWYMIAROWY CZAS UŻYTKOWANIA SYSTEMU CIEPŁEJ WODY b t - pole tekstowe do edycji przez użytkownika, dodatkowo użytkownik może wypełnić to pole wartością z podpowiedzi odpalanej przyciskiem, domyślnie wstawiamy wartości w zależności od wybranego typu użytkowania budynku (wartość wybierana w oknie dane wejściowe/dane budynku). UDZIAŁ POWIERZCHNI A f NA JEDNOSTKĘ ODNIESIENIA a 1 - pole tekstowe do edycji przez użytkownika, dodatkowo użytkownik może wypełnić to pole wartością z podpowiedzi odpalanej przyciskiem, domyślnie wstawiamy wartości w zależności od wybranego typu użytkowania budynku (wartość wybierana w oknie dane wejściowe/dane budynku). 330

331 Certyfikat MOC ELEKTRYCZNA REFERENCYJNA P N - pole tekstowe do edycji przez użytkownika, dodatkowo użytkownik może wypełnić to pole wartością z podpowiedzi odpalanej przyciskiem, domyślnie wstawiamy wartości w zależności od wybranego typu użytkowania budynku (wartość wybierana w oknie dane wejściowe/dane budynku). CZAS UŻYTKOWANIA OŚWIETLENIA t o - pole tekstowe do edycji przez użytkownika, dodatkowo użytkownik może wypełnić to pole wartością z podpowiedzi odpalanej przyciskiem, domyślnie wstawiamy wartości w zależności od wybranego typu użytkowania budynku (wartość wybierana w oknie dane wejściowe/dane budynku). DODATEK NA JEDNOSTKOWE ZAPOTRZEBOWANIE NA NIEODNAWIALNĄ ENERGIĘ PIERWOTNĄ DO PRZYGOTOWANIA CIEPŁEJ WODY UŻYTKOWEJ W CIĄGU ROKU EP W - pole tekstowe do edycji przez użytkownika, domyślnie wstawiana wartośćobliczona z wzoru EP W = 1,56 19,1 V cw. Po zmianie danych z wzoru w programie wartość powinna się automatycznie przeliczyć. DODATEK NA JEDNOSTKOWE ZAPOTRZEBOWANIE NA NIEODNAWIALNĄ ENERGIĘ PIERWOTNĄ DO OŚWIETLENIA WBUDOWANEGO W CIĄGU ROKU EP L - pole tekstowe do edycji przez użytkownika, domyślnie wstawiana wartośćobliczona z wzoru EP L = (2,7 P N t o )/1000. Rys 489. Zakładka Budynek referencyjny (wzór budynek mieszkalny i lokal mieszkalny) SUMA PÓL PRZEGRÓD ODGRADZAJĄCYCH BUDYNEK OD ZEWNATRZ I STREF NIEOGRZEWANYCH A [m 2 ]- pole tekstowe do edycji przez użytkownika, domyślnie wstawiana 331

332 Certyfikat wartośćobliczona z sumy powierzchni wszystkich przegród mających za sąsiada środowisko zewnętrzne (dach, okno zew., drzwi zew., ściana zewn., ściana na gruncie, podłoga na gruncie, strop nad przejazdem) i przegród sąsiadujących z strefą nieogrzewaną (ściana wew., strop, okno wew., drzwi wew.).wartość jest ponownie przeliczana po zmianie parametrów przegród wpisanych w strefach cieplnych, dlatego w przypadku ręcznego wpisywania danej zalecane jest wykonywanie tego na końcu. KUBATURA PO OBRYSIE ZEWNĘTRZNYM V e [m 3 ] pole do edycji przez użytkownika, program domyślnie wylicza wartość na podstawie wstawionych kubatur stref, objętości przegród zewnętrznych i wewnętrznych. Aby program dokładnie wyliczył kubaturę do projektu muszą być wstawione wszystkie przegrody wewnętrzne. Wartość jest ponownie przeliczana po zmianie parametrów przegród wpisanych w strefach cieplnych, dlatego w przypadku ręcznego wpisywania danej zalecane jest wykonywanie tego na końcu. WSPÓŁCZYNNIK KSZTAŁTU BUDYNKU A/V e wartość wyliczana z wzoru A/V e. Wartość jest ponownie przeliczana po zmianie parametrów przegród wpisanych w strefach cieplnych, dlatego w przypadku ręcznego wpisywania danej zalecane jest wykonywanie tego na końcu. POWIERZCHNIA UŻYTKOWA CHŁODZONEGO BUDYNKU A f,c - pole tekstowe do edycji przez użytkownika, domyślnie wstawiana sumą powierzchni stref chłodzonych. POWIERZCHNIA ŚCIAN ZEWNETRZNYCH BUDYNKU, LICZONA PO OBRYSIE ZEWNĘTRZNYM A w,e - pole tekstowe do edycji przez użytkownika, domyślnie wstawiana wartośćobliczona z sumy powierzchni wszystkich ścian zewnętrznych.wartość jest ponownie przeliczana po zmianie parametrów przegród wpisanych w strefach cieplnych, dlatego w przypadku ręcznego wpisywania danej zalecane jest wykonywanie tego na końcu. CIEPŁEJ WODY UŻYTKOWEJ W CIĄGU ROKU EP W - pole tekstowe do edycji przez użytkownika, domyślnie wstawiana wartośćobliczona z wzoru EP W = 7800/(300+0,1* A f ), gdzie A f jest sumą powierzchni stref ogrzewanych. NAZWA GRUPY w polu tym wyświetlana jest nazwa zaznaczonej w drzewku grupy, użytkownik może zmieniać nazwę, która automatycznie odświeży się w drzewku, Okno źródła oświetlenia wbudowanego Rys 490. Okno certyfikat źródła oświetlenia 332

333 Certyfikat GRUPA CZASU UŻYTKOWANIA OŚWIETLENIA RODZAJ BUDYNKU pole tylko do odczytu wartość wstawiana na podstawie wartości wstawionej w oknie Dane budynku pole Typ budynku. Na podstawie tej danej wstawiane są automatycznie wartości t D i t O, użytkownik może wstawić własne wartości lub skorzystać z podpowiedzi Program domyślnie ustawia wartości na podstawie Przeznaczenia budynku wg poniższej tabelki. GRUPA WPŁYWU ŚWIATŁA DZIENNEGO RODZAJ REGULACJI- pole służące do wyboru wartości (lista zawiera z tabelki Rodzaj regulacji uzależniony od przeznaczenia budynku) domyślnie ustawiamy wartość Ręczna. Na podstawie tej danej wstawiane są automatycznie wartości F D, użytkownik może wstawić własne wartości lub skorzystać z podpowiedzi domyślnie wstawiamy wartość F D = 1,0 GRUPA WPŁYW NIEOBECNOŚCI PRACWNIKÓW W MIEJSC PRACY RODZAJ REGULACJI- pole służące do wyboru wartości (lista zawiera z tabelki Rodzaj regulacji uzależniony od przeznaczenia budynku) domyślnie ustawiamy wartość Ręczna. Na podstawie tej danej wstawiane są automatycznie wartości F O, użytkownik może wstawić własne wartości lub skorzystać z podpowiedzi domyślnie wstawiamy wartość F O = 1,0 WPŁYW NATĘŻENIA OŚWIETLENIA REGULACJA PROWADZĄCA DO UTRZYMANIA NATĘŻENIA OŚWIETLENIA NA POZIOMIE WYMAGANYM w przypadku, kiedy zaznaczymy brak regulacji wówczas pole MF wyszarza się, a dodatkowo wstawiana jest wartość 1. W przypadku odznaczenia aktywne jest pole MF i domyślnie wstawiamy 0,8. MF pole to aktywne jest tylko w przypadku odznaczonego Braku regulacji, domyślnie przyjmujemy wartość 0,8 użytkownik może wstawić własne wartości. GRUPA PARAMETRY OBLICZEŃ JEDNOSTKOWEJ MOCY OPRAW OŚWIETLENIOWYCH 333

334 Certyfikat EKSPLOATACYJNE NATĘŻENIE OŚWIETLENIE W POMIESZCZENIU Em [lx] użytkownik wstawia własną wartość lub wybiera, w której wybieramy Em na podstawie przeznaczenia pomieszczenia. SKUTECZNOŚĆ ŚWIETLNA η Z [lm/w] użytkownik wstawia własną wartość lub wybiera, w której wybieramy η Z : Nazwa η Z [lm/w] Lampy rtęciowe 60 Metalohalogenowe 120 Sodowe 150 Żarówka 10 Żarówka halogenowa 24 Świetlówka 104 Świetlówka kompaktowa 88 OBLICZENIA MOCY JEDNOSTKOWEJ P N [W/m 2 ] wartość wyliczana jest na podstawie wstawionych wartości E m i η Z z wzoru: P N =4,3 E m / η Z Użytkownik może wstawić własną wartość, jednak po zmianie w E m i η Z zostanie ona od nowa przeliczona. GRUPA PARAMETRY DO OBLICZEŃ ŚREDNIEJ WAŻONEJ MOCY JEDNOSTKOWEJ I ZAPOTRZEBOWANIA ENERGII POWIERZCHNIA UŻYTKOWA GRUPY POMIESZCZEŃA f [m 2 ] w polu tym wyświetlana jest powierzchnia pomieszczenia/strefy, w przypadku, kiedy mamy zgrupowane pomieszczenia wówczas w polu tym jest suma powierzchni poszczególnych pomieszczeń należących do grupy, ROCZNE ZAPOTRZEBOWANIE NA ENERGIĘ DO OŚWIETLENIA POMIESZCZENIA/GRUPY E L [kwh/m 2 rok]- wartość wpisywana przez użytkownika lub domyślnie wyliczana z wzoru: Wyliczenia końcowe dla tego okna: E K,L [kwh/rok] roczne zapotrzebowanie na energie końcową na potrzeby oświetlenia wbudowanego, wartość wyliczana z wzoru: E K,L = (suma wartości dla każdej grupy) Q P,L [kwh/rok] roczne zapotrzebowanie na energie pierwotną na potrzeby oświetlenia wbudowanego, wartość wyliczana z wzoru: Q P,L = 334

335 Certyfikat 12.5 RAPORT CERTYFIKAT Rys 491. Okno Certyfikat, raport Program pozwala na podgląd wyników dla poszczególnych grup świadectwa i zbiorczego wyniku z wszystkich grup wyliczonego na podstawie EPm (zaznaczenie na drzewku ikonki certyfikat). W programie można wygenerować trzy rodzaje raportów.rtf : - pierwszy uruchamiany pierwszą ikonką generuje raport świadectwa charakterystyki energetycznej, - drugi uruchamiany drugą ikonką generuje raport charakterystyki energetycznej, - trzeci uruchamiany trzecia ikonką pokazuje dane wejściowe do projektu (przyjęte sprawności, wyliczone energie końcowe i pierwotne, energię pomocniczą dla każdego wstawionego źródła) Parametry dla budynku ocenianego WSKAŹNIK ROCZNEGO ZAPOTRZEBOWANIA NA ENERGIĘ PIERWOTNĄ EP ( ) wartość wyliczana z wzoru EP=, gdzie A f - powierzchnia ogrzewana o regulowanej temperaturze. WSKAŹNIK ROCZNEGO ZAPOTRZEBOWANIA NA ENERGIĘ KOŃCOWĄ EK( ) wartość wyliczana z wzoru EK=, gdzie A f - powierzchnia ogrzewana o regulowanej temperaturze WYNIKI OBLICZEŃ ROCZNEGO ZAPOTRZEBOWANIA NA ENERGIĘ PIERWOTNĄ ROCZNE ZAPOTRZEBOWANIE NA ENERGIĘ PIERWOTNĄ Qp( Q p =. ) - wartość wyliczana z wzoru 335

336 Certyfikat ROCZNE ZAPOTRZEBOWANIE NA ENERGIĘ PIERWOTNĄ PRZEZ SYSTEM GRZEWCZY I WENTYLACYJNY Q P,H ( ) - wartość wyliczana z wzoru Q P,H =. ROCZNE ZAPOTRZEBOWANIE NA ENERGIĘ PIERWOTNĄ PRZEZ SYSTEM PRZYGOTOWANIA CIEPŁEJ WODY Q P,W ( ) - wartość wyliczana z wzoru Q P,W =. ROCZNE ZAPOTRZEBOWANIE NA ENERGIĘ PIERWOTNĄ PRZEZ SYSTEM CHŁODZENIA I WENTYLACJI Q P,C ( ) - wartość wyliczana z wzoru Q P,C =. ROCZNE ZAPOTRZEBOWANIE NA ENERGIĘ PIERWOTNĄ PRZEZ SYSTEM OŚWIETLENIA WBUDOWANEGO Q P,L ( ) - wartość wyliczana z wzoru Q P,C = WYNIKI OBLICZEŃ ROCZNEGO ZAPOTRZEBOWANIA NA ENERGIĘ KOŃCOWĄ ROCZNE ZAPOTRZEBOWANIE NA ENERGIĘ KOŃCOWĄ PRZEZ SYSTEM GRZEWCZY I WENTYLACYJNY Q K,H ( ) - wartość wyliczana z wzoru Q K,H =. ROCZNE ZAPOTRZEBOWANIE NA ENERGIĘ KOŃCOWĄ PRZEZ SYSTEM PRZYGOTOWANIA CIEPŁEJ WODY Q K,W ( ) - wartość wyliczana z wzoru Q K,H =. ROCZNE ZAPOTRZEBOWANIE NA ENERGIĘ KOŃCOWĄ PRZEZ SYSTEM CHŁODZENIA I WENTYLACJI Q K,C ( ) - wartość wyliczana z wzoru Q K,H =. ROCZNE ZAPOTRZEBOWANIE NA ENERGIĘ KOŃCOWĄ PRZEZ SYSTEM OŚWIETLENIA WBUDOWANEGO E K,L ( ) - wartość wyliczana z wzoru E K,L = PARAMETRY DLA BUDYNKU REFERENCYJNEGO WSKAŹNIK ROCZNEGO ZAPOTRZEBOWANIA NA ENERGIĘ PIERWOTNĄ BUDYNKU NOWO BUDOWANEGO EP ( ) wartość uzależniona jest od współczynnika kształtu A/V e i od wybranej metody certyfikatu: WSKAŹNIK ROCZNEGO ZAPOTRZEBOWANIA NA ENERGIĘ PIERWOTNĄ BUDYNKU PRZEBUDOWYWANEGO EP ( ) wartość w tym polu jest powiększoną o 15% wartością WSKAŹNIK ROCZNEGO ZAPOTRZEBOWANIA NA ENERGIĘ PIERWOTNĄ BUDYNKU NOWO BUDOWANEGO EP : 336

337 EFEKT EKOLOGICZNY 13 EFEKT EKOLOGICZNY 337

338 EFEKT EKOLOGICZNY 13.1 WSTĘP DO EFEKTU EKOLOGICZNEGO Nakładka na ArCADia-TERMO efekt ekologiczny pozwala na obliczenie zużycia poszczególnych paliw przez systemy grzewczo-wentylacyjne, przygotowania ciepłej wody, chłodzenia, oświetlenia wbudowanego i systemy pomocnicze, a także emisji zanieczyszczeń do atmosfery SO 2, NO X, CO, CO 2, Pył, Sadza, B-a-P. Obliczenia wykonywane są zarówno dla danych wpisanych w części certyfikat jak i audytu na podstawie wybranego wariantu optymalnego. Efekt ekologiczny potrzebny jest w przypadku kiedy wykonujemy audyt do dotacji unijnych lub Funduszu Ochrony Środowiska. W przypadku obliczeń dla ŚCHE lub Projektowanej Charakterystyki Energetycznej użytkownik dostaje możliwość porównania zaprojektowanych systemów w budynku z alternatywnymi (np. z systemami na paliwa odnawialne), co przydatne do analizy oddziaływania na środowisko inwestycji. Dodatkowo możemy zobaczyć ile paliwa zużywa nasz budynek dla zaprojektowanych systemów i ile mógłby zużywać w przypadku gdy użylibyśmy alternatywnych źródeł. Podstawą obliczeń emisji zanieczyszczeń są Materiały informacyjno-instruktarzowe MOŚZNiL 1/96 Wskaźniki emisji substancji zanieczyszczających wprowadzanych do powietrza z procesów energetycznego spalania paliw Dz. U

339 EFEKT EKOLOGICZNY 13.2 WYBÓR OBLICZEŃ EFEKTU EKOLOGICZNEGO Użytkownik efekt ekologiczny może wybrać w dowolnym momencie obliczeń zarówno certyfikatu jak i audytu energetycznego, w tym celu musi zaznaczyć ikonkę. Na tej podstawie w zależności od tego czy ma wybrane obliczenia audytu czy certyfikatu pojawi się w dolnej części dodatkowy pasek Efekt ekologiczny z dwoma podgrupami Audyt i certyfikat. Rys 492. Okno Wybór obliczeń 339

340 EFEKT EKOLOGICZNY 13.3 EFEKT EKOLOGICZNY DLA CERTYFIKATU W przypadku kiedy wykonujemy obliczenia ŚCHE lub PCHE program przenosi nam dane odnośnie zapotrzebowania na moc, sprawności, rodzaju paliwa, zużycia energii elektrycznej na urządzenia pomocnicze, dla wszystkich zaprojektowanych systemów w budynku. Program na podstawie wybranego rodzaju paliwa wstawia domyślnie wartość opałową Hu (użytkownik może też wybrać inną wartość korzystając z bazy wartości opałowej) OKNO ZUŻYCIE PALIWA Rys 493. Okno Zużycie paliw certyfikat, włączone pobieranie danych z certyfikatu POLE POBIERZ DANE Z CERTYFIKATU w przypadku zaznaczenia program pobiera dane odnośnie zużytej energii, paliwa i sprawności z Certyfikatu, gdy odznaczymy to pole wówczas użytkownik będzie mógł wstawiać własne wartości. GRUPA ZUŻYCIE PALIW SYSTEMÓW GRZEWCZO-WENTYLACYJNYCH Program domyślnie zaznacza wszystkie systemy uwzględnione w obliczeniach certyfikatu, w przypadku kiedy chcemy uwzględnić lub nie uwzględnić wybranego systemu należy zaznaczyć lub odznaczyć pole Rys 494. Tabela zużycia paliw dla systemów grzewczo-wentylacyjnych RODZAJ PALIWA pole w przypadku pobrania danych z certyfikatu jest nie do edycji, a w przypadku ręcznego wpisywania danych dostajemy możliwość wybrania typu paliwa z bazy poprzez wciśnięcie przycisku. 340

341 EFEKT EKOLOGICZNY UDZIAŁ PROCENTOWY% - pole w przypadku pobrania danych z certyfikatu jest nie aktywne a wartość w nim wpisywana jest na podstawie danych wstawionych w źródła ciepła ŚCHE lub PCHE, w przypadku ręcznego wpisywania danych wyliczana jest na podstawie wstawionego Q hnd. ZAPOTRZEBOWANIE NA ENERGIĘ UŻYTKOWĄ Q H,nd kwh/rok - pole w przypadku pobrania danych z certyfikatu jest nie aktywne, a wartość w nim wpisywana jest na podstawie danych obliczonych w strefach cieplnych, w przypadku ręcznego wpisywania danych użytkownik wpisuje obliczoną wartość Q hnd. CAŁKOWITA SPRAWNOŚĆ SYSTEMU OGRZEWANIA H,tot - pole w przypadku pobrania danych z certyfikatu jest nie aktywne a wartość w nim wpisywana jest na podstawie danych wstawionych w źródła ciepła ŚCHE lub PCHE, w przypadku ręcznego wpisywania danych użytkownik ma możliwość wybrania cząstkowych sprawności tak jak to ma miejsce w źródłach ciepła w certyfikacie poprzez przycisk. ZAPOTRZEBOWANIE NA ENERGIĘ KOŃCOWĄ Q K,H kwh/rok - pole obliczane automatycznie na podstawie danych z kolumny Q H,nd i H,tot z wzoru: Q K,H =Q H,nd / H,tot WARTOŚĆ OPAŁOWA Hu pole do edycji przez użytkownika, program na podstawie wstawionego rodzaju paliwa wstawia wartość domyślną, użytkownik może skorzystać z bazy wartości opałowej odpalanej przyciskiem. Rys 495. Baza wartości opałowej JEDNOSTKA WARTOŚCI OPAŁOWEJ pole do wyboru jednostki wartości opałowej wstawiane domyślnie na podstawie danych z bazy wartości opałowej, lub ręcznie. Na tej podstawie zostanie dobrana jednostka zużycia paliwa wg poniższej tabeli. L.p. Jednostka w kolumnie Hu Jednostka w kolumnie B 1 kwh/l l/rok 2 kwh/m 3 m 3 /rok 3 kwh/kwh kwh/rok 4 kwh/kg kg/rok ZUŻYCIE PALIWA B pole do edycji, program wylicza wartość domyślnie na podstawie wzoru: JEDNOSTKA ZUŻYCIA PALIWA pole wstawia automatycznie wartość jednostki paliwa na podstawie tabelki powyżej. UWZGLĘDNIĆ ROCZNE ZUŻYCIE ENERGII PRZEZ URZĄDZENIA POMOCNICZEE el,pom,h [kwh/rok]- w przypadku zaznaczenia wartość ta będzie uwzględniana w zużyciu paliwa, program w 341

342 EFEKT EKOLOGICZNY przypadku pobrania danych z certyfikatu wstawia sumę mocy urządzeń pomocniczych wybranego systemu, w przypadku ręcznego wstawiania pobiera informację z okna sprawności systemu. GRUPA ZUŻYCIE PALIW SYSTEMÓW PRZYGOTOWANIA CIEPŁEJ WODY Program domyślnie zaznacza wszystkie systemy uwzględnione w obliczeniach certyfikatu, w przypadku kiedy chcemy uwzględnić lub nie uwzględnić wybranego systemu należy zaznaczyć lub odznaczyć pole Rys 496. Tabela zużycia paliw dla systemów przygotowania ciepłej wody RODZAJ PALIWA pole w przypadku pobrania danych z certyfikatu jest nie do edycji, a w przypadku ręcznego wpisywania danych dostajemy możliwość wybrania typu paliwa z bazy poprzez wciśnięcie przycisku. UDZIAŁ PROCENTOWY% - pole w przypadku pobrania danych z certyfikatu jest nie aktywne a wartość w nim wpisywana jest na podstawie danych wstawionych w źródła ciepła ŚCHE lub PCHE, w przypadku ręcznego wpisywania danych wyliczana jest na podstawie wstawionego Q wnd. ZAPOTRZEBOWANIE NA ENERGIĘ UŻYTKOWĄ Q W,nd kwh/rok - pole w przypadku pobrania danych z certyfikatu jest nie aktywne, a wartość w nim wpisywana jest na podstawie danych obliczonych w przygotowaniu ciepłej wody, w przypadku ręcznego wpisywania danych użytkownik wpisuje obliczoną wartość Q wnd. CAŁKOWITA SPRAWNOŚĆ SYSTEMU W,tot - pole w przypadku pobrania danych z certyfikatu jest nie aktywne a wartość w nim wpisywana jest na podstawie danych wstawionych w źródła ciepła ŚCHE lub PCHE, w przypadku ręcznego wpisywania danych użytkownik ma możliwość wybrania cząstkowych sprawności tak jak to ma miejsce w źródłach ciepła w certyfikacie poprzez przycisk. ZAPOTRZEBOWANIE NA ENERGIĘ KOŃCOWĄ Q K,W kwh/rok - pole obliczane automatycznie na podstawie danych z kolumny Q W,nd i W,tot z wzoru: Q K,W =Q W,nd / W,tot WARTOŚĆ OPAŁOWA Hu pole do edycji przez użytkownika, program na podstawie wstawionego rodzaju paliwa wstawia wartość domyślną, użytkownik może skorzystać z bazy wartości opałowej odpalanej przyciskiem. JEDNOSTKA WARTOŚCI OPAŁOWEJ pole do wyboru jednostki wartości opałowej wstawiane domyślnie na podstawie danych z bazy wartości opałowej, lub ręcznie. Na tej podstawie zostanie dobrana jednostka zużycia paliwa wg poniższej tabeli. L.p. Jednostka w kolumnie Hu Jednostka w kolumnie B 1 kwh/l l/rok 2 kwh/m 3 m 3 /rok 3 kwh/kwh kwh/rok 4 kwh/kg kg/rok ZUŻYCIE PALIWA B pole do edycji, program wylicza wartość domyślnie na podstawie wzoru: JEDNOSTKA ZUŻYCIA PALIWA pole wstawia automatycznie wartość jednostki paliwa na podstawie tabelki powyżej. 342

343 EFEKT EKOLOGICZNY UWZGLĘDNIĆ ROCZNE ZUŻYCIE ENERGII PRZEZ URZĄDZENIA POMOCNICZEE el,pom,w [kwh/rok]- w przypadku zaznaczenia wartość ta będzie uwzględniana w zużyciu paliwa, program w przypadku pobrania danych z certyfikatu wstawia sumę mocy urządzeń pomocniczych wybranego systemu, w przypadku ręcznego wstawiania pobiera informację z okna sprawności systemu. GRUPA ZUŻYCIE PALIW SYSTEMÓW CHŁODZENIA Program domyślnie zaznacza wszystkie systemy uwzględnione w obliczeniach certyfikatu, w przypadku kiedy chcemy uwzględnić lub nie uwzględnić wybranego systemu należy zaznaczyć lub odznaczyć pole Rys 497. Tabela zużycia paliw dla systemów chłodzenia RODZAJ PALIWA pole w przypadku pobrania danych z certyfikatu jest nie do edycji, a w przypadku ręcznego wpisywania danych dostajemy możliwość wybrania typu paliwa z bazy poprzez wciśnięcie przycisku. UDZIAŁ PROCENTOWY% - pole w przypadku pobrania danych z certyfikatu jest nie aktywne a wartość w nim wpisywana jest na podstawie danych wstawionych w źródła ciepła ŚCHE lub PCHE, w przypadku ręcznego wpisywania danych wyliczana jest na podstawie wstawionego Q cnd. ZAPOTRZEBOWANIE NA ENERGIĘ UŻYTKOWĄ Q C,nd kwh/rok - pole w przypadku pobrania danych z certyfikatu jest nie aktywne, a wartość w nim wpisywana jest na podstawie danych obliczonych w strefach chłodu, w przypadku ręcznego wpisywania danych użytkownik wpisuje obliczoną wartość Q Cnd. CAŁKOWITA SPRAWNOŚĆ SYSTEMU C,tot - pole w przypadku pobrania danych z certyfikatu jest nie aktywne a wartość w nim wpisywana jest na podstawie danych wstawionych w źródła chłodu ŚCHE lub PCHE, w przypadku ręcznego wpisywania danych użytkownik ma możliwość wybrania cząstkowych sprawności tak jak to ma miejsce w źródłach chłodu w certyfikacie poprzez przycisk. ZAPOTRZEBOWANIE NA ENERGIĘ KOŃCOWĄ Q K,C kwh/rok - pole obliczane automatycznie na podstawie danych z kolumny Q C,nd i C,tot z wzoru: Q K,C =Q C,nd / C,tot WARTOŚĆ OPAŁOWA Hu pole do edycji przez użytkownika, program na podstawie wstawionego rodzaju paliwa wstawia wartość domyślną, użytkownik może skorzystać z bazy wartości opałowej odpalanej przyciskiem. JEDNOSTKA WARTOŚCI OPAŁOWEJ pole do wyboru jednostki wartości opałowej wstawiane domyślnie na podstawie danych z bazy wartości opałowej, lub ręcznie. Na tej podstawie zostanie dobrana jednostka zużycia paliwa wg poniższej tabeli. L.p. Jednostka w kolumnie Hu Jednostka w kolumnie B 1 kwh/l l/rok 2 kwh/m 3 m 3 /rok 3 kwh/kwh kwh/rok 4 kwh/kg kg/rok ZUŻYCIE PALIWA B pole do edycji, program wylicza wartość domyślnie na podstawie wzoru: JEDNOSTKA ZUŻYCIA PALIWA pole wstawia automatycznie wartość jednostki paliwa na podstawie tabelki powyżej. 343

344 EFEKT EKOLOGICZNY UWZGLĘDNIĆ ROCZNE ZUŻYCIE ENERGII PRZEZ URZĄDZENIA POMOCNICZEE el,pom,c [kwh/rok]- w przypadku zaznaczenia wartość ta będzie uwzględniana w zużyciu paliwa, program w przypadku pobrania danych z certyfikatu wstawia sumę mocy urządzeń pomocniczych wybranego systemu, w przypadku ręcznego wstawiania pobiera informację z okna sprawności systemu. GRUPA ZUŻYCIE PALIW SYSTEMÓW OŚWIETLENIA WBUDOWANEGO Program domyślnie zaznacza wszystkie systemy uwzględnione w obliczeniach certyfikatu, w przypadku kiedy chcemy uwzględnić lub nie uwzględnić wybranego systemu należy zaznaczyć lub odznaczyć pole Rys 498. Tabela zużycia paliw dla systemów oświetlenia wbudowanego ROCZNE ZUŻYCIE ENERGII ELEKTRYCZNEJ PRZEZ SYSTEM OŚWIETLENIA WBUDOWANEGO pole w przypadku pobrania danych z certyfikatu jest nie aktywne, a wartość w nim wpisywana jest na podstawie danych obliczonych w oświetleniu wbudowanym, w przypadku ręcznego wpisywania danych użytkownik wpisuje obliczoną wartość E K,L. UWZGLĘDNIĆ ROCZNE ZUŻYCIE ENERGII PRZEZ URZĄDZENIA POMOCNICZEE el,pom,l [kwh/rok]- w przypadku zaznaczenia wartość ta będzie uwzględniana w zużyciu paliwa, program w przypadku pobrania danych z certyfikatu wstawia sumę mocy urządzeń pomocniczych wybranego systemu, w przypadku ręcznego wstawiania pobiera informację z okna sprawności systemu OKNO ALTERNATYWNE ŹRÓDŁO Rys 499. Okno Zużycie Paliw, alternatywne źródła certyfikat WYKONAJ OBLICZENIA PORÓWNAWCZE pole do wyboru czy w efekcie ekologicznym uwzględniamy alternatywne źródła wówczas zaznaczmy, lub czy obliczenia wykonujemy tylko dla projektowanego budynku wówczas pole zostawiamy odznaczone. GRUPA ZUŻYCIE PALIW SYSTEMÓW GRZEWCZO-WENTYLACYJNYCH Program domyślnie zaznacza wszystkie systemy uwzględnione w obliczeniach certyfikatu, w przypadku kiedy chcemy uwzględnić lub nie uwzględnić wybranego systemu należy zaznaczyć lub odznaczyć pole 344

345 EFEKT EKOLOGICZNY Rys 500. Tabela zużycia paliw dla systemów grzewczo-wentylacyjnych RODZAJ PALIWA pole do wyboru rodzaju paliwa z rozwijanej listy uruchamianej poprzez wciśnięcie przycisku. UDZIAŁ PROCENTOWY% - pole do ustalania udziału procentowego źródła na tej podstawie program przeliczy wartość Q hnd. ZAPOTRZEBOWANIE NA ENERGIĘ UŻYTKOWĄ Q H,nd kwh/rok - pole tylko do odczytu, wartość wyliczana na podstawie udziału procentowego. CAŁKOWITA SPRAWNOŚĆ SYSTEMU OGRZEWANIA H,tot - pole do wpisywania sprawności systemu poprzez przycisk. ZAPOTRZEBOWANIE NA ENERGIĘ KOŃCOWĄ Q K,H kwh/rok - pole obliczane automatycznie na podstawie danych z kolumny Q H,nd i H,tot z wzoru: Q K,H =Q H,nd / H,tot WARTOŚĆ OPAŁOWA Hu pole do edycji przez użytkownika, program na podstawie wstawionego rodzaju paliwa wstawia wartość domyślną, użytkownik może skorzystać z bazy wartości opałowej odpalanej przyciskiem. JEDNOSTKA WARTOŚCI OPAŁOWEJ pole do wyboru jednostki wartości opałowej wstawiane domyślnie na podstawie danych z bazy wartości opałowej, lub ręcznie. Na tej podstawie zostanie dobrana jednostka zużycia paliwa wg poniższej tabeli. L.p. Jednostka w kolumnie Hu Jednostka w kolumnie B 1 kwh/l l/rok 2 kwh/m 3 m 3 /rok 3 kwh/kwh kwh/rok 4 kwh/kg kg/rok ZUŻYCIE PALIWA B pole do edycji, program wylicza wartość domyślnie na podstawie wzoru: JEDNOSTKA ZUŻYCIA PALIWA pole wstawia automatycznie wartość jednostki paliwa na podstawie tabelki powyżej. UWZGLĘDNIĆ ROCZNE ZUŻYCIE ENERGII PRZEZ URZĄDZENIA POMOCNICZEE el,pom,h [kwh/rok]- w przypadku zaznaczenia wartość ta będzie uwzględniana w zużyciu paliwa, program pobiera informację z okna sprawności systemu. GRUPA ZUŻYCIE PALIW SYSTEMÓW PRZYGOTOWANIA CIEPŁEJ WODY Program domyślnie zaznacza wszystkie systemy uwzględnione w obliczeniach certyfikatu, w przypadku kiedy chcemy uwzględnić lub nie uwzględnić wybranego systemu należy zaznaczyć lub odznaczyć pole 345

346 EFEKT EKOLOGICZNY Rys 501. Tabela zużycia paliw dla systemów przygotowania ciepłej wody RODZAJ PALIWA pole do wyboru rodzaju paliwa z rozwijanej listy uruchamianej poprzez wciśnięcie przycisku. UDZIAŁ PROCENTOWY% - pole do ustalania udziału procentowego źródła na tej podstawie program przeliczy wartość Q wnd. ZAPOTRZEBOWANIE NA ENERGIĘ UŻYTKOWĄ Q W,nd kwh/rok - pole tylko do odczytu, wartość wyliczana na podstawie udziału procentowego. CAŁKOWITA SPRAWNOŚĆ SYSTEMU w,tot - pole do wpisywania sprawności systemu poprzez przycisk. ZAPOTRZEBOWANIE NA ENERGIĘ KOŃCOWĄ Q K,W kwh/rok - pole obliczane automatycznie na podstawie danych z kolumny Q W,nd i W,tot z wzoru: Q K,W =Q W,nd / W,tot WARTOŚĆ OPAŁOWA Hu pole do edycji przez użytkownika, program na podstawie wstawionego rodzaju paliwa wstawia wartość domyślną, użytkownik może skorzystać z bazy wartości opałowej odpalanej przyciskiem. JEDNOSTKA WARTOŚCI OPAŁOWEJ pole do wyboru jednostki wartości opałowej wstawiane domyślnie na podstawie danych z bazy wartości opałowej, lub ręcznie. Na tej podstawie zostanie dobrana jednostka zużycia paliwa wg poniższej tabeli. L.p. Jednostka w kolumnie Hu Jednostka w kolumnie B 1 kwh/l l/rok 2 kwh/m 3 m 3 /rok 3 kwh/kwh kwh/rok 4 kwh/kg kg/rok ZUŻYCIE PALIWA B pole do edycji, program wylicza wartość domyślnie na podstawie wzoru: JEDNOSTKA ZUŻYCIA PALIWA pole wstawia automatycznie wartość jednostki paliwa na podstawie tabelki powyżej. UWZGLĘDNIĆ ROCZNE ZUŻYCIE ENERGII PRZEZ URZĄDZENIA POMOCNICZEE el,pom,w [kwh/rok]- w przypadku zaznaczenia wartość ta będzie uwzględniana w zużyciu paliwa, program pobiera informację z okna sprawności systemu. GRUPA ZUŻYCIE PALIW SYSTEMÓW CHŁODZENIA Program domyślnie zaznacza wszystkie systemy uwzględnione w obliczeniach certyfikatu, w przypadku kiedy chcemy uwzględnić lub nie uwzględnić wybranego systemu należy zaznaczyć lub odznaczyć pole 346

347 EFEKT EKOLOGICZNY Rys 502. Tabela zużycia paliw dla systemów chłodzenia RODZAJ PALIWA pole do wyboru rodzaju paliwa z rozwijanej listy uruchamianej poprzez wciśnięcie przycisku. UDZIAŁ PROCENTOWY% - pole do ustalania udziału procentowego źródła na tej podstawie program przeliczy wartość Q cnd. ZAPOTRZEBOWANIE NA ENERGIĘ UŻYTKOWĄ Q C,nd kwh/rok - pole tylko do odczytu, wartość wyliczana na podstawie udziału procentowego. CAŁKOWITA SPRAWNOŚĆ SYSTEMU C,tot - pole do wpisywania sprawności systemu poprzez przycisk. ZAPOTRZEBOWANIE NA ENERGIĘ KOŃCOWĄ Q K,C kwh/rok - pole obliczane automatycznie na podstawie danych z kolumny Q C,nd i C,tot z wzoru: Q K,C =Q C,nd / C,tot WARTOŚĆ OPAŁOWA Hu pole do edycji przez użytkownika, program na podstawie wstawionego rodzaju paliwa wstawia wartość domyślną, użytkownik może skorzystać z bazy wartości opałowej odpalanej przyciskiem. JEDNOSTKA WARTOŚCI OPAŁOWEJ pole do wyboru jednostki wartości opałowej wstawiane domyślnie na podstawie danych z bazy wartości opałowej, lub ręcznie. Na tej podstawie zostanie dobrana jednostka zużycia paliwa wg poniższej tabeli. L.p. Jednostka w kolumnie Hu Jednostka w kolumnie B 1 kwh/l l/rok 2 kwh/m 3 m 3 /rok 3 kwh/kwh kwh/rok 4 kwh/kg kg/rok ZUŻYCIE PALIWA B pole do edycji, program wylicza wartość domyślnie na podstawie wzoru: JEDNOSTKA ZUŻYCIA PALIWA pole wstawia automatycznie wartość jednostki paliwa na podstawie tabelki powyżej. UWZGLĘDNIĆ ROCZNE ZUŻYCIE ENERGII PRZEZ URZĄDZENIA POMOCNICZEE el,pom,c [kwh/rok]- w przypadku zaznaczenia wartość ta będzie uwzględniana w zużyciu paliwa, program pobiera informację z okna sprawności systemu OKNO EMISJA ZANIECZYSZCZEŃ Okno to służy do wpisywania emisyjności poszczególnych zanieczyszczeń, program na podstawie rodzaju paliwa i alternatywnych źródeł wpisuje występujące w projekcie rodzaje paliwa i wstawia do nich domyślne wartości emisyjności na podstawie MOŚZNiL 1/96 Wskaźniki emisji substancji zanieczyszczających wprowadzanych do powietrza z procesów energetycznego spalania paliw Dz. U Użytkownik może również ręcznie wstawić własne wartości wykorzystując do tego bazę emisji zanieczyszczeń. 347

348 EFEKT EKOLOGICZNY Rys 503. Okno emisja zanieczyszczeń z rozbiciem na poszczególne systemy GRUPA PARAMETRY EMISJI SYSTEMU GRZEWCZO WENTYLACYJNEGO Z tabeli Zużycie paliwa systemów grzewczo wentylacyjnych w oknie Zużycie paliwa i Źródła alternatywne pobierane są dane odnośnie Rodzaju paliwa następnie sortowane wg nazwy i wstawiane do kolejnych wierszy tabeli Parametry emisyjności systemów grzewczo wentylacyjnych. KOLUMNA RODZAJ PALIWA pole tylko do odczytu pokazujące nazwę paliwa wstawionego do okna Zużycia paliwa i Alternatywne źródła. KOLUMNA BAZA EMISYJNOŚCI pole to służy do wejścia do bazy emisyjności poprzez przycisk otwiera nam się nowe okienko, w którym po wciśnięciu przycisku ok. przenoszone są dane do pozostałych kolumn SO 2, NO x, CO, CO 2, Pył, Sadza, B-a-P [Benzo[a]Piren]. KOLUMNA JEDN. pole to służy do wyboru jednej z poniższych jednostek w przypadku przekazania danych z bazy wartość jest wstawiana taka jaka dla wybranego elementu była jednostka. Możliwości wyboru (kg/m 3, kg/10 6 m 3, kg/mg, kg/kwh) Rodzaj paliwa Jedn. SO 2 NO X CO CO 2 Pył Sadza B-a-P Paliwo - Olej opławy kg/m 3 8,55 5 0, ,8 0 0 Paliwo - Gaz ziemny kg/10 6 m 3 0, Paliwo - Gaz płynny kg/m Paliwo Węgiel kamienny kg/mg 19, ,5 0,35 0,014 Paliwo Węgiel brunatny kg/mg 64 1, Paliwo Biomasa kg/mg 0,69 19,9 1,17 0 0, Ciepło z kogeneracji Węgiel kg/kwh 0,0003 0,00 0,00 0,37 0, kamienny Ciepło z kogeneracji Gaz ziemny kg/kwh Ciepło z kogeneracji Gaz biogaz kg/kwh Ciepło z kogeneracji Biomasa kg/kwh Ciepło z ciepłowni węglowej kg/kwh Ciepło z ciepłowni gazowej/olejowej kg/kwh Ciepło z ciepłowni na biomasę kg/kwh Energia elektryczna Produkcja mieszana kg/kwh 0,0091 0, , , , , Energia elektryczna System PV kg/kwh

349 EFEKT EKOLOGICZNY Paliwo Kolektory słoneczne kg/kwh Rys 504. Okno baza emisji zanieczyszczeń KOLUMNA NAZWA PALIWA pole do edycji przez użytkownika, KOLUMNA JEDN. pole do wyboru jednej z możliwych jednostek [kg/kwh], [kg/mg], [kg/m 3 ], [kg/10 6 m 3 ] KOLUMNA SO 2 użytkownik ma dwie opcje albo wpisuje ręcznie wartość albo korzysta z przycisku wówczas wartość jest wstawiana z bazy emisyjności. i KOLUMNA NO X użytkownik ma dwie opcje albo wpisuje ręcznie wartość albo korzysta z przycisku wówczas wartość jest wstawiana z bazy emisyjności. i KOLUMNA CO użytkownik ma dwie opcje albo wpisuje ręcznie wartość albo korzysta z przycisku wówczas wartość jest wstawiana z bazy emisyjności. i KOLUMNA CO 2 użytkownik ma dwie opcje albo wpisuje ręcznie wartość albo korzysta z przycisku wówczas wartość jest wstawiana z bazy emisyjności. KOLUMNA PYŁ użytkownik ma dwie opcje albo wpisuje ręcznie wartość albo korzysta z przycisku wówczas wartość jest wstawiana z bazy emisyjności. i i KOLUMNA SADZA użytkownik ma dwie opcje albo wpisuje ręcznie wartość albo korzysta z przycisku wówczas wartość jest wstawiana z bazy emisyjności. i KOLUMNA B-a-P użytkownik ma dwie opcje albo wpisuje ręcznie wartość albo korzysta z przycisku wówczas wartość jest wstawiana z bazy emisyjności. i 349

350 EFEKT EKOLOGICZNY Rys 505. Okno kalkulator emisji zanieczyszczeń RODZAJ PALIWA użytkownik wybiera tutaj jeden z trzech wariantów stałe, ciekłe, gazowe. Gdy wybierzemy jako rodzaj paliwa stałe wówczas pojawiają się nam dwa nowe pola zawartość siarki s= [%] i zawartość popiołu A t = [%]. Dodatkowo wówczas jednostki w kolumnach bazy są podawane w [kg/mg]. Gdy wybierzemy jako rodzaj paliwa ciekłe wówczas pojawiają się nam dwa nowe pola zawartość siarki s= [%].Dodatkowo wówczas jednostki w kolumnach bazy są podawane w [kg/m 3 ]. Gdy wybierzemy jako rodzaj paliwa gazowe wówczas pojawiają się nam dwa nowe pola zawartość siarki s= [mg/m 3 ].Dodatkowo wówczas jednostki w kolumnach bazy są podawane w [kg/10 6 m 3 ]. ZAWARTOŚĆ SIARKI s pole do edycji przez użytkownika zasada działania opisana powyżej ZAWARTOŚĆ POPIOŁU A t - pole do edycji przez użytkownika zasada działania opisana powyżej Obliczenia OBLICZENIA ZUŻYCIE PALIWA B : Dla ogrzewania i wentylacji: Dla ciepłej wody z wzoru Dla chłodu z wzoru Gdzie: H u wartość opałowa, B zużycie paliwa, Q K,CO energia końcową systemu ogrzewania i wentylacji, Q K,CW energia końcową systemu przygotowania ciepłej wody, Q K,C energia końcową systemu chłodzenia, OBLICZENIA EMISJI ZANIECZYSZCZEŃ : L.p. Jednostka zużycia B Jednostka emisyjności mnożnik m 1 m 3 /rok kg/ m m 3 /rok kg/ 10 6 m 3 1/ kg/rok kg/mg 1/ kwh/kwh kg/kwh 1 5 l/rok Kg/ m 3 1/10 3 Obliczenie emisji NO X : Emisja dla każdego Rodzaju paliwa systemu ogrzewania i wentylacji NO XH0 = B H0 NO X m Emisja dla każdego Rodzaju paliwa systemu przygotowania ciepłej wody NO XW0 = B W0 NO X m Emisja dla każdego Rodzaju paliwa systemu chłodzenia NO XC0 = B C0 NO X m 350

351 EFEKT EKOLOGICZNY Emisja dla każdego Rodzaju paliwa systemu oświetlenia NO XL0 = B L0 NO X m B zużycie paliwa dla wybranego rodzaju paliwa i systemu (dane z okna zużycie paliwa) NO X emisja zanieczyszczeń (dane z okna emisja zanieczyszczeń) m mnożnik jednostkowy wg tabelki Obliczenie emisji CO: Emisja dla każdego Rodzaju paliwa systemu ogrzewania i wentylacji CO H0 = B H0 CO m Emisja dla każdego Rodzaju paliwa systemu przygotowania ciepłej wody CO W0 = B W0 CO m Emisja dla każdego Rodzaju paliwa systemu chłodzenia CO C0 = B C0 CO m Emisja dla każdego Rodzaju paliwa systemu oświetlenia CO L0 = B L0 CO m B zużycie paliwa dla wybranego rodzaju paliwa i systemu (dane z okna zużycie paliwa) CO emisja zanieczyszczeń (dane z okna emisja zanieczyszczeń) m mnożnik jednostkowy wg tabelki Obliczenie emisji CO 2 : Emisja dla każdego Rodzaju paliwa systemu ogrzewania i wentylacji CO 2H0 = B H0 CO 2 m Emisja dla każdego Rodzaju paliwa systemu przygotowania ciepłej wody CO 2W0 = B W0 CO 2 m Emisja dla każdego Rodzaju paliwa systemu chłodzenia CO 2C0 = B C0 CO 2 m Emisja dla każdego Rodzaju paliwa systemu oświetlenia CO 2L0 = B L0 CO 2 m B zużycie paliwa dla wybranego rodzaju paliwa i systemu (dane z okna zużycie paliwa) CO 2 emisja zanieczyszczeń (dane z okna emisja zanieczyszczeń) Obliczenie emisji PYŁ: Emisja dla każdego Rodzaju paliwa systemu ogrzewania i wentylacji PYŁ H0 = B H0 PYŁ m Emisja dla każdego Rodzaju paliwa systemu przygotowania ciepłej wody PYŁ W0 = B W0 PYŁ m Emisja dla każdego Rodzaju paliwa systemu chłodzenia PYŁ C0 = B C0 PYŁ m Emisja dla każdego Rodzaju paliwa systemu oświetlenia PYŁ L0 = B L0 PYŁ m B zużycie paliwa dla wybranego rodzaju paliwa i systemu (dane z okna zużycie paliwa) PYŁ emisja zanieczyszczeń (dane z okna emisja zanieczyszczeń) Obliczenie emisji SADZA: Emisja dla każdego Rodzaju paliwa systemu ogrzewania i wentylacji SADZA H0 = B H0 SADZA m Emisja dla każdego Rodzaju paliwa systemu przygotowania ciepłej wody SADZA W0 = B W0 SADZA m Emisja dla każdego Rodzaju paliwa systemu chłodzenia SADZA C0 = B C0 SADZA m Emisja dla każdego Rodzaju paliwa systemu oświetlenia SADZA L0 = B L0 SADZA m B zużycie paliwa dla wybranego rodzaju paliwa i systemu (dane z okna zużycie paliwa) SADZA emisja zanieczyszczeń (dane z okna emisja zanieczyszczeń) Obliczenie emisji B-a-P: Emisja dla każdego Rodzaju paliwa systemu ogrzewania i wentylacji B-a-P H0 = B H0 B-a-P m Emisja dla każdego Rodzaju paliwa systemu przygotowania ciepłej wody B-a-P W0 = B W0 B-a-P m Emisja dla każdego Rodzaju paliwa systemu chłodzenia B-a-P C0 = B C0 B-a-P m Emisja dla każdego Rodzaju paliwa systemu oświetlenia B-a-P L0 = B L0 B-a-P m B zużycie paliwa dla wybranego rodzaju paliwa i systemu (dane z okna zużycie paliwa) B-a-P emisja zanieczyszczeń (dane z okna emisja zanieczyszczeń) Obliczenie emisji całego budynku: SO 20 =SO 2L0 +SO 2C0 +SO 2W0 +SO 2H0 NO x0 =NO XL0 + NO XC0 + NO XW0 + NO XH0 CO 0 =CO L0 + CO C0 + CO W0 + CO H0 CO 20 =CO 2L0 +CO 2C0 +CO 2W0 +CO 2H0 PYŁ 0 =PYŁ L0 +PYŁ C0 +PYŁ W0 +PYŁ H0 SADZA 0 =SADZA L0 +SADZA C0 +SADZA W0 +SADZA H0 351

352 EFEKT EKOLOGICZNY B-a-P 0 =B-a-P L0 +B-a-P C0 +B-a-P W0 +B-a-P H0 OBLICZENIE EMISJI RÓWNOWAŻNEJ Na podstawie obliczonych emisyjności (SO 2,NO X, PYŁ,SADZA,B-a-P) dla całego projektu i dla źródeł alternatywnych wyliczamy emisje równoważną dla poszczególnych substancji: Obliczenie emisji równoważnej dla całego projektu (O): E SO20 = SO 20 1 E NOx0 = NO X0 0,75 E PYŁ0 = PYŁ 0 0,75 E SADZA0 = SADZA 0 3,75 E B-a-P0 = B-a-P Obliczenie emisji równoważnej dla źródeł alternatywnych (1): E SO21 = SO 21 1 E NOx1 = NO X1 0,75 E PYŁ1 = PYŁ 1 0,75 E SADZA1 = SADZA 1 3,75 E B-a-P1 = B-a-P Obliczenie całkowitej emisji równoważnej dla całego projektu: E r0 =E SO20 + E NOX0 + E PYŁ0 + E SADZA0 + E B-a-P0 [kg/rok] Obliczenie całkowitej emisji równoważnej dla źródeł alternatywnych: E r1 =E SO21 + E NOX1 + E PYŁ1 + E SADZA1 + E B-a-P1 [kg/rok] Obliczenie efektu ekologicznego dla emisji równoważnej: Efekt ekologiczny E= E r0 -E r1 [kg/rok] Obliczenie procentowego efektu ekologicznego dla emisji równoważnej: Efekt ekologiczny E % = [1 (E r1 /E r0 )] 100 % [%] Raporty i wyniki W panelu Raport/Efekt ekologiczny mamy do podglądu wykresy zużyć poszczególnych paliw w całym budynku, emisji zanieczyszczeń, z rozbiciem na poszczególne systemy z porównaniem do źródeł alternatywnych. W przypadku kiedy chcemy wydrukować raport rtf należy wcisnąć przycisk. Raport składa się z kilkunastu stron na których pokazane jest zużycie paliwa, emisja zanieczyszczeń i emisja równoważna. 352

353 EFEKT EKOLOGICZNY Rys 506. Okno zużycie paliwa certyfikat Rys 507. Okno emisji zanieczyszczeń certyfikat 353

354 EFEKT EKOLOGICZNY 13.4 EFEKT EKOLOGICZNY DLA AUDYTU W przypadku kiedy wykonujemy obliczenia audytu energetycznego lub remontowego program przenosi nam dane odnośnie zapotrzebowania na moc, sprawności, rodzaju paliwa, dla systemów grzewczych i przygotowania ciepłej wody w budynku przed i po modernizacji. Program na podstawie wybranego rodzaju paliwa wstawia domyślnie wartość opałową Hu (użytkownik może też wybrać inną wartość korzystając z bazy wartości opałowej) OKNO ZUŻYCIE PALIWA Rys 508. Okno zużycie paliwa certyfikat, włączone pobieranie danych z audytu POLE POBIERZ DANE Z AUDYTU w przypadku zaznaczenia program pobiera dane odnośnie zużytej energii, paliwa i sprawności z Audytu, gdy odznaczymy to pole wówczas użytkownik będzie mógł wstawiać własne wartości. GRUPA ZUŻYCIE PALIW SYSTEMÓW GRZEWCZO-WENTYLACYJNYCH PRZED MODERNIZACJĄ Program domyślnie zaznacza wszystkie systemy uwzględnione w obliczeniach audytu, w przypadku kiedy chcemy uwzględnić lub nie uwzględnić wybranego systemu należy zaznaczyć lub odznaczyć pole Rys 509. Tabela zużycia paliw dla systemów grzewczo-wentylacyjnych RODZAJ PALIWA pole w przypadku pobrania danych z audytu jest nie do edycji, a w przypadku ręcznego wpisywania danych dostajemy możliwość wybrania typu paliwa z bazy poprzez wciśnięcie przycisku. CAŁKOWITA SPRAWNOŚĆ SYSTEMU OGRZEWANIA 0,co - pole w przypadku pobrania danych z audytu jest nie aktywne, a wartość w nim wpisywana jest na podstawie danych wstawionych w systemie 354

355 EFEKT EKOLOGICZNY grzewczym Audytu, w przypadku ręcznego wpisywania danych użytkownik ma możliwość wybrania cząstkowych sprawności tak jak to ma miejsce w źródłach ciepła w audycie poprzez przycisk. ZAPOTRZEBOWANIE NA ENERGIĘ UŻYTKOWĄ Q 0,co kwh/rok - pole w przypadku pobrania danych z audytu jest nie aktywne, a wartość w nim wpisywana jest na podstawie danych obliczonych w audycie, w przypadku ręcznego wpisywania danych użytkownik wpisuje obliczoną wartość Q 0co. WARTOŚĆ OPAŁOWA H u pole do edycji przez użytkownika, program na podstawie wstawionego rodzaju paliwa wstawia wartość domyślną, użytkownik może skorzystać z bazy wartości opałowej odpalanej przyciskiem. Rys 510. Baza wartości opałowej JEDNOSTKA WARTOŚCI OPAŁOWEJ pole do wyboru jednostki wartości opałowej wstawiane domyślnie na podstawie danych z bazy wartości opałowej, lub ręcznie. Na tej podstawie zostanie dobrana jednostka zużycia paliwa wg poniższej tabeli. L.p. Jednostka w kolumnie H u Jednostka w kolumnie B 1 kwh/l l/rok 2 kwh/m 3 m 3 /rok 3 kwh/kwh kwh/rok 4 kwh/kg kg/rok ZUŻYCIE PALIWA B pole do edycji, program wylicza wartość domyślnie na podstawie wzoru: JEDNOSTKA ZUŻYCIA PALIWA pole wstawia automatycznie wartość jednostki paliwa na podstawie tabelki powyżej. GRUPA ZUŻYCIE PALIW SYSTEMÓW PRZYGOTOWANIA CIEPŁEJ WODY PRZED MODERNIZACJĄ Program domyślnie zaznacza wszystkie systemy uwzględnione w obliczeniach audytu, w przypadku kiedy chcemy uwzględnić lub nie uwzględnić wybranego systemu należy zaznaczyć lub odznaczyć pole 355

356 EFEKT EKOLOGICZNY Rys 511. Tabela zużycia paliw dla systemów przygotowania ciepłej wody RODZAJ PALIWA pole w przypadku pobrania danych z audytu jest nie do edycji, a w przypadku ręcznego wpisywania danych dostajemy możliwość wybrania typu paliwa z bazy poprzez wciśnięcie przycisku. CAŁKOWITA SPRAWNOŚĆ SYSTEMU OGRZEWANIA 0,cw - pole w przypadku pobrania danych z audytu jest nie aktywne, a wartość w nim wpisywana jest na podstawie danych wstawionych w przygotowanie ciepłej wody Audytu, w przypadku ręcznego wpisywania danych użytkownik ma możliwość wybrania cząstkowych sprawności tak jak to ma miejsce w źródłach ciepła w audycie poprzez przycisk. ZAPOTRZEBOWANIE NA ENERGIĘ UŻYTKOWĄ Q 0,cw kwh/rok - pole w przypadku pobrania danych z audytu jest nie aktywne, a wartość w nim wpisywana jest na podstawie danych obliczonych w audycie, w przypadku ręcznego wpisywania danych użytkownik wpisuje obliczoną wartość Q 0cw. WARTOŚĆ OPAŁOWA Hu pole do edycji przez użytkownika, program na podstawie wstawionego rodzaju paliwa wstawia wartość domyślną, użytkownik może skorzystać z bazy wartości opałowej odpalanej przyciskiem. JEDNOSTKA WARTOŚCI OPAŁOWEJ pole do wyboru jednostki wartości opałowej wstawiane domyślnie na podstawie danych z bazy wartości opałowej, lub ręcznie. Na tej podstawie zostanie dobrana jednostka zużycia paliwa wg poniższej tabeli. L.p. Jednostka w kolumnie Hu Jednostka w kolumnie B 1 kwh/l l/rok 2 kwh/m 3 m 3 /rok 3 kwh/kwh kwh/rok 4 kwh/kg kg/rok ZUŻYCIE PALIWA B pole do edycji, program wylicza wartość domyślnie na podstawie wzoru: JEDNOSTKA ZUŻYCIA PALIWA pole wstawia automatycznie wartość jednostki paliwa na podstawie tabelki powyżej. GRUPA ZUŻYCIE PALIW SYSTEMÓW GRZEWCZO-WENTYLACYJNYCH PO MODERNIZACJI Program domyślnie zaznacza wszystkie systemy uwzględnione w obliczeniach audytu, w przypadku kiedy chcemy uwzględnić lub nie uwzględnić wybranego systemu należy zaznaczyć lub odznaczyć pole Rys 512. Tabela zużycia paliw dla systemów grzewczo-wentylacyjnych RODZAJ PALIWA pole w przypadku pobrania danych z audytu jest nie do edycji, a w przypadku ręcznego wpisywania danych dostajemy możliwość wybrania typu paliwa z bazy poprzez wciśnięcie przycisku. CAŁKOWITA SPRAWNOŚĆ SYSTEMU OGRZEWANIA 1,co - pole w przypadku pobrania danych z audytu jest nie aktywne, a wartość w nim wpisywana jest na podstawie danych wstawionych w systemie grzewczym Audytu, w przypadku ręcznego wpisywania danych użytkownik ma możliwość wybrania cząstkowych sprawności tak jak to ma miejsce w źródłach ciepła w audycie poprzez przycisk. 356

357 EFEKT EKOLOGICZNY ZAPOTRZEBOWANIE NA ENERGIĘ UŻYTKOWĄ Q 1,co kwh/rok - pole w przypadku pobrania danych z audytu jest nie aktywne, a wartość w nim wpisywana jest na podstawie danych obliczonych w audycie, w przypadku ręcznego wpisywania danych użytkownik wpisuje obliczoną wartość Q 1co. WARTOŚĆ OPAŁOWA Hu pole do edycji przez użytkownika, program na podstawie wstawionego rodzaju paliwa wstawia wartość domyślną, użytkownik może skorzystać z bazy wartości opałowej odpalanej przyciskiem. JEDNOSTKA WARTOŚCI OPAŁOWEJ pole do wyboru jednostki wartości opałowej wstawiane domyślnie na podstawie danych z bazy wartości opałowej, lub ręcznie. Na tej podstawie zostanie dobrana jednostka zużycia paliwa wg poniższej tabeli. L.p. Jednostka w kolumnie Hu Jednostka w kolumnie B 1 kwh/l l/rok 2 kwh/m 3 m 3 /rok 3 kwh/kwh kwh/rok 4 kwh/kg kg/rok ZUŻYCIE PALIWA B pole do edycji, program wylicza wartość domyślnie na podstawie wzoru: JEDNOSTKA ZUŻYCIA PALIWA pole wstawia automatycznie wartość jednostki paliwa na podstawie tabelki powyżej. GRUPA ZUŻYCIE PALIW SYSTEMÓW PRZYGOTOWANIA CIEPŁEJ WODY PO MODERNIZACJI Program domyślnie zaznacza wszystkie systemy uwzględnione w obliczeniach audytu, w przypadku kiedy chcemy uwzględnić lub nie uwzględnić wybranego systemu należy zaznaczyć lub odznaczyć pole Rys 513. Tabela zużycia paliw dla systemów przygotowania ciepłej wody RODZAJ PALIWA pole w przypadku pobrania danych z audytu jest nie do edycji, a w przypadku ręcznego wpisywania danych dostajemy możliwość wybrania typu paliwa z bazy poprzez wciśnięcie przycisku. CAŁKOWITA SPRAWNOŚĆ SYSTEMU OGRZEWANIA 1,cw - pole w przypadku pobrania danych z audytu jest nie aktywne, a wartość w nim wpisywana jest na podstawie danych wstawionych w przygotowanie ciepłej wody Audytu, w przypadku ręcznego wpisywania danych użytkownik ma możliwość wybrania cząstkowych sprawności tak jak to ma miejsce w źródłach ciepła w audycie poprzez przycisk. ZAPOTRZEBOWANIE NA ENERGIĘ UŻYTKOWĄ Q 1,cw kwh/rok - pole w przypadku pobrania danych z audytu jest nie aktywne, a wartość w nim wpisywana jest na podstawie danych obliczonych w audycie, w przypadku ręcznego wpisywania danych użytkownik wpisuje obliczoną wartość Q 1cw. WARTOŚĆ OPAŁOWA Hu pole do edycji przez użytkownika, program na podstawie wstawionego rodzaju paliwa wstawia wartość domyślną, użytkownik może skorzystać z bazy wartości opałowej odpalanej przyciskiem. JEDNOSTKA WARTOŚCI OPAŁOWEJ pole do wyboru jednostki wartości opałowej wstawiane domyślnie na podstawie danych z bazy wartości opałowej, lub ręcznie. Na tej podstawie zostanie dobrana jednostka zużycia paliwa wg poniższej tabeli. 357

358 EFEKT EKOLOGICZNY L.p. Jednostka w kolumnie Hu Jednostka w kolumnie B 1 kwh/l l/rok 2 kwh/m 3 m 3 /rok 3 kwh/kwh kwh/rok 4 kwh/kg kg/rok ZUŻYCIE PALIWA B pole do edycji, program wylicza wartość domyślnie na podstawie wzoru: JEDNOSTKA ZUŻYCIA PALIWA pole wstawia automatycznie wartość jednostki paliwa na podstawie tabelki powyżej OKNO EMISJA ZANIECZYSZCZEŃ Okno to służy do wpisywania emisyjności poszczególnych zanieczyszczeń, program na podstawie rodzaju paliwa i alternatywnych źródeł wpisuje występujące w projekcie rodzaje paliwa i wstawia do nich domyślne wartości emisyjności na podstawie MOŚZNiL 1/96 Wskaźniki emisji substancji zanieczyszczających wprowadzanych do powietrza z procesów energetycznego spalania paliw Dz. U Użytkownik może również ręcznie wstawić własne wartości wykorzystując do tego bazę emisji zanieczyszczeń. Rys 514. Okno emisja zanieczyszczeń audytu GRUPA PARAMETRY EMISJI PRZED TERMOMODERNIZACJĄ Z tabeli Zużycie paliwa systemów grzewczo wentylacyjnych przed modernizacją w oknie Zużycie paliwa pobierane są dane odnośnie Rodzaju paliwa następnie sortowane wg nazwy i wstawiane do kolejnych wierszy tabeli Parametry emisyjności przed modernizacją. KOLUMNA RODZAJ PALIWA pole tylko do odczytu pokazujące nazwę paliwa wstawionego do okna Zużycia paliwa. KOLUMNA BAZA EMISYJNOŚCI pole to służy do wejścia do bazy emisyjności poprzez przycisk otwiera nam się nowe okienko, w którym po wciśnięciu przycisku ok. przenoszone są dane do pozostałych kolumn SO 2, NO x, CO, CO 2, Pył, Sadza, B-a-P. 358

359 EFEKT EKOLOGICZNY KOLUMNA JEDN. pole to służy do wyboru jednej z poniższych jednostek w przypadku przekazania danych z bazy wartość jest wstawiana taka jaka dla wybranego elementu była jednostka. Możliwości wyboru (kg/m 3, kg/10 6 m 3, kg/mg, kg/kwh) Rodzaj paliwa Jedn. SO 2 NO X CO CO 2 Pył Sadza B-a-P Paliwo - Olej opławy kg/m 3 8,55 5 0, ,8 0 0 Paliwo - Gaz ziemny kg/10 6 m 3 0, Paliwo - Gaz płynny kg/m Paliwo Węgiel kamienny kg/mg 19, ,5 0,35 0,014 Paliwo Węgiel brunatny kg/mg 64 1, Paliwo Biomasa kg/mg 0,69 19,9 1,17 0 0, Ciepło z kogeneracji Węgiel kg/kwh 0,0003 0,00 0,00 0,37 0, kamienny Ciepło z kogeneracji Gaz ziemny kg/kwh Ciepło z kogeneracji Gaz biogaz kg/kwh Ciepło z kogeneracji Biomasa kg/kwh Ciepło z ciepłowni węglowej kg/kwh Ciepło z ciepłowni gazowej/olejowej kg/kwh Ciepło z ciepłowni na biomasę kg/kwh Energia elektryczna Produkcja mieszana kg/kwh 0,0091 0, , , , , Energia elektryczna System PV kg/kwh Paliwo Kolektory słoneczne kg/kwh Rys 515. Okno baza emisji zanieczyszczeń KOLUMNA NAZWA PALIWA pole do edycji przez użytkownika, KOLUMNA JEDN. pole do wyboru jednej z możliwych jednostek [kg/kwh], [kg/mg], [kg/m 3 ], [kg/10 6 m 3 ] KOLUMNA SO 2 użytkownik ma dwie opcje albo wpisuje ręcznie wartość albo korzysta z przycisku wówczas wartość jest wstawiana z bazy emisyjności. i KOLUMNA NO X użytkownik ma dwie opcje albo wpisuje ręcznie wartość albo korzysta z przycisku wówczas wartość jest wstawiana z bazy emisyjności. i 359

360 EFEKT EKOLOGICZNY KOLUMNA CO użytkownik ma dwie opcje albo wpisuje ręcznie wartość albo korzysta z przycisku wówczas wartość jest wstawiana z bazy emisyjności. i KOLUMNA CO 2 użytkownik ma dwie opcje albo wpisuje ręcznie wartość albo korzysta z przycisku wówczas wartość jest wstawiana z bazy emisyjności. KOLUMNA PYŁ użytkownik ma dwie opcje albo wpisuje ręcznie wartość albo korzysta z przycisku wówczas wartość jest wstawiana z bazy emisyjności. i i KOLUMNA SADZA użytkownik ma dwie opcje albo wpisuje ręcznie wartość albo korzysta z przycisku wówczas wartość jest wstawiana z bazy emisyjności. i KOLUMNA B-a-P użytkownik ma dwie opcje albo wpisuje ręcznie wartość albo korzysta z przycisku wówczas wartość jest wstawiana z bazy emisyjności. i Rys 516. Okno kalkulator emisji zanieczyszczeń RODZAJ PALIWA użytkownik wybiera tutaj jeden z trzech wariantów stałe, ciekłe, gazowe. Gdy wybierzemy jako rodzaj paliwa stałe wówczas pojawiają się nam dwa nowe pola zawartość siarki s= [%] i zawartość popiołu A t = [%]. Dodatkowo wówczas jednostki w kolumnach bazy są podawane w [kg/mg]. Gdy wybierzemy jako rodzaj paliwa ciekłe wówczas pojawiają się nam dwa nowe pola zawartość siarki s= [%].Dodatkowo wówczas jednostki w kolumnach bazy są podawane w [kg/m 3 ]. Gdy wybierzemy jako rodzaj paliwa gazowe wówczas pojawiają się nam dwa nowe pola zawartość siarki s= [mg/m 3 ].Dodatkowo wówczas jednostki w kolumnach bazy są podawane w [kg/10 6 m 3 ]. ZAWARTOŚĆ SIARKI s pole do edycji przez użytkownika zasada działania opisana powyżej ZAWARTOŚĆ POPIOŁU A t - pole do edycji przez użytkownika zasada działania opisana powyżej Obliczenia OBLICZENIA ZUŻYCIE PALIWA B : Dla ogrzewania i wentylacjiprzed modernizacją: Dla ciepłej wody przed modernizacją z wzoru Dla ogrzewania i wentylacji po modernizacji z wzoru Dla ciepłej wody po modernizacji z wzoru Gdzie: H u wartość opałowa, B zużycie paliwa, 360

361 EFEKT EKOLOGICZNY Q 0,CO zapotrzebowanie na energię przed modernizacją systemu ogrzewania i wentylacji, Q 0,CW zapotrzebowanie na energię przed modernizacją systemu przygotowania ciepłej wody, Q 1,CO zapotrzebowanie na energię po modernizacji systemu ogrzewania i wentylacji, Q 1,CW zapotrzebowanie na energię po modernizacji systemu przygotowania ciepłej wody, 361

362 EFEKT EKOLOGICZNY OBLICZENIA EMISJI ZANIECZYSZCZEŃ : L.p. Jednostka zużycia B Jednostka emisyjności mnożnik m 1 m 3 /rok kg/ m m 3 /rok kg/ 10 6 m 3 1/ kg/rok kg/mg 1/ kwh/kwh kg/kwh 1 5 l/rok Kg/ m 3 1/10 3 Na podstawie danych wypełnionych w oknie zużycie paliwa i emisyjność wykonujemy obliczenia dla każdego Rodzaju paliwa i systemu wg poniższego wzoru: Obliczenie emisji SO 2 : Emisja dla każdego Rodzaju paliwa systemu grzewczego SO 2H0 = B H0 SO 2 m Emisja dla każdego Rodzaju paliwa systemu przygotowania ciepłej wody SO 2W0 = B W0 SO 2 m B zużycie paliwa dla wybranego rodzaju paliwa i systemu (dane z okna zużycie paliwa) SO 2 emisja zanieczyszczeń (dane z okna emisja zanieczyszczeń) m mnożnik jednostkowy wg tabelki nr 4 Obliczenie emisji NO X : Emisja dla każdego Rodzaju paliwa systemu grzewczego NO XH0 = B H0 NO X m Emisja dla każdego Rodzaju paliwa systemu przygotowania ciepłej wody NO XW0 = B W0 NO X m B zużycie paliwa dla wybranego rodzaju paliwa i systemu (dane z okna zużycie paliwa) NO X emisja zanieczyszczeń (dane z okna emisja zanieczyszczeń) m mnożnik jednostkowy wg tabelki nr 4 Obliczenie emisji CO: Emisja dla każdego Rodzaju paliwa systemu grzewczego CO H0 = B H0 CO m Emisja dla każdego Rodzaju paliwa systemu przygotowania ciepłej wody CO W0 = B W0 CO m B zużycie paliwa dla wybranego rodzaju paliwa i systemu (dane z okna zużycie paliwa) CO emisja zanieczyszczeń (dane z okna emisja zanieczyszczeń) m mnożnik jednostkowy wg tabelki nr 4 Obliczenie emisji CO 2 : Emisja dla każdego Rodzaju paliwa systemu grzewczego CO 2H0 = B H0 CO 2 m Emisja dla każdego Rodzaju paliwa systemu przygotowania ciepłej wody CO 2W0 = B W0 CO 2 m B zużycie paliwa dla wybranego rodzaju paliwa i systemu (dane z okna zużycie paliwa) CO 2 emisja zanieczyszczeń (dane z okna emisja zanieczyszczeń) Obliczenie emisji PYŁ: Emisja dla każdego Rodzaju paliwa systemu grzewczego PYŁ H0 = B H0 PYŁ m Emisja dla każdego Rodzaju paliwa systemu przygotowania ciepłej wody PYŁ W0 = B W0 PYŁ m B zużycie paliwa dla wybranego rodzaju paliwa i systemu (dane z okna zużycie paliwa) PYŁ emisja zanieczyszczeń (dane z okna emisja zanieczyszczeń) Obliczenie emisji SADZA: Emisja dla każdego Rodzaju paliwa systemu grzewczego SADZA H0 = B H0 SADZA m Emisja dla każdego Rodzaju paliwa systemu przygotowania ciepłej wody SADZA W0 = B W0 SADZA m B zużycie paliwa dla wybranego rodzaju paliwa i systemu (dane z okna zużycie paliwa) SADZA emisja zanieczyszczeń (dane z okna emisja zanieczyszczeń) 362

363 EFEKT EKOLOGICZNY Obliczenie emisji B-a-P: Emisja dla każdego Rodzaju paliwa systemu grzewczego B-a-P H0 = B H0 B-a-P m Emisja dla każdego Rodzaju paliwa systemu przygotowania ciepłej wody B-a-P W0 = B W0 B-a-P m B zużycie paliwa dla wybranego rodzaju paliwa i systemu (dane z okna zużycie paliwa) B-a-P emisja zanieczyszczeń (dane z okna emisja zanieczyszczeń) Obliczenie emisji całego budynku przed modernizacją: SO 20 = SO 2W0 + SO 2H0 NO x0 = NO XW0 + NO XH0 CO 0 =CO W0 +CO H0 CO 20 =CO 2W0 +CO 2H0 PYŁ 0 =PYŁ W0 +PYŁ H0 SADZA 0 =SADZA W0 +SADZA H0 B-a-P 0 = B-a-P W0 + B-a-P H0 OBLICZENIE EMISJI RÓWNOWAŻNEJ Na podstawie obliczonych emisyjności (SO 2,NO X, PYŁ,SADZA,B-a-P) przed i po modernizacji wyliczamy emisje równoważną dla poszczególnych substancji: Obliczenie emisji równoważnej przed modernizacją (0): E SO20 = SO 20 1 E NOx0 = NO X0 0,75 E PYŁ0 = PYŁ 0 0,75 E SADZA0 = SADZA 0 3,75 E B-a-P0 = B-a-P Obliczenie emisji równoważnej po modernizacji (1): E SO21 = SO 21 1 E NOx1 = NO X1 0,75 E PYŁ1 = PYŁ 1 0,75 E SADZA1 = SADZA 1 3,75 E B-a-P1 = B-a-P Obliczenie całkowitej emisji równoważnej przed modernizacją: E r0 =E SO20 + E NOX0 + E PYŁ0 + E SADZA0 + E B-a-P0 [kg/rok] Obliczenie całkowitej emisji równoważnej po modernizacji: E r1 =E SO21 + E NOX1 + E PYŁ1 + E SADZA1 + E B-a-P1 [kg/rok] Obliczenie efektu ekologicznego dla emisji równoważnej: Efekt ekologiczny E= E r0 -E r1 [kg/rok] Obliczenie procentowego efektu ekologicznego dla emisji równoważnej: Efekt ekologiczny E % = [1 (E r1 /E r0 )] 100 % [%] Raporty i wyniki W panelu Raport/Efekt ekologiczny mamy do podglądu wykresy zużyć poszczególnych paliw w całym budynku, emisji zanieczyszczeń, z rozbiciem na poszczególne systemy z porównaniem przed i po modernizacji. W przypadku kiedy chcemy wydrukować raport rtf należy wcisnąć przycisk. Raport składa się z kilkunastu stron na których pokazane jest zużycie paliwa, emisja zanieczyszczeń i emisja równoważna. 363

364 EFEKT EKOLOGICZNY Rys 517. Okno Zużycie paliw, audyt Rys 518. Okno Emisji zanieczyszczeń,audyt 364

365 EFEKT EKONOMICZNY 14 EFEKT EKONOMICZNY 365

366 EFEKT EKONOMICZNY 14.1 WSTĘP DO EFEKTU EKONOMICZNEGO ArCADia-EFEKT EKONOMICZNY jest programem ściśle współpracującym z systemem ArCADia-TERMO służącym do szacowania kosztów eksploatacyjnych budynku. Program na podstawie danych wprowadzonych w Świadectwie Charakterystyki Energetycznej wyliczy zużycie paliw poszczególnych systemów zastosowanych w budynku, a następnie na tej podstawie koszty ogrzewania, przygotowania ciepłej wody, chłodzenia, oświetlenia wbudowanego wraz z uwzględnieniem urządzeń pomocniczych. Dodatkowo program umożliwia przeprowadzenie analizy ekonomicznej wybranych systemów w budynku z systemami alternatywnymi. Porównuje koszty eksploatacyjne, inwestycyjne, a także wykonuje obliczenia prostego czasu zwrotu inwestycji SPBT. Analizy oszczędności i kosztów wykonywane są w przeliczeniu na m 2 powierzchni. Wyniki można podejrzeć w programie lub w kilkunasto stronnicowym raporcie rtf. 366

367 EFEKT EKONOMICZNY 14.2 WYBÓR OBLICZEŃ EFEKTU EKOLOGICZNEGO Użytkownik efekt ekonomiczny może wybrać w dowolnym momencie obliczeń dla wstawionych danych w certyfikacie, w tym celu musi zaznaczyć ikonkę. Rys 519. Okno wyboru obliczeń 367

368 EFEKT EKONOMICZNY 14.3 EFEKT EKONOMICZNY W przypadku kiedy wykonujemy obliczenia ŚCHE lub PCHE program przenosi nam dane odnośnie zapotrzebowania na moc, sprawności, rodzaju paliwa, zużycia energii elektrycznej na urządzenia pomocnicze, dla wszystkich zaprojektowanych systemów w budynku. Program na podstawie wybranego rodzaju paliwa wstawia domyślnie wartość opałową Hu (użytkownik może też wybrać inną wartość korzystając z bazy wartości opałowej) OKNO ZUŻYCIE PALIWA Rys 520. Okno zużycie paliwa certyfikat, włączone pobieranie danych z certyfikatu POLE POBIERZ DANE Z CERTYFIKATU w przypadku zaznaczenia program pobiera dane odnośnie zużytej energii, paliwa i sprawności z Certyfikatu, gdy odznaczymy to pole wówczas użytkownik będzie mógł wstawiać własne wartości. GRUPA ZUŻYCIE PALIW SYSTEMÓW GRZEWCZO-WENTYLACYJNYCH Program domyślnie zaznacza wszystkie systemy uwzględnione w obliczeniach certyfikatu, w przypadku kiedy chcemy uwzględnić lub nie uwzględnić wybranego systemu należy zaznaczyć lub odznaczyć pole Rys 521. Tabela zużycia paliw dla systemów grzewczo-wentylacyjnych RODZAJ PALIWA pole w przypadku pobrania danych z certyfikatu jest nie do edycji, a w przypadku ręcznego wpisywania danych dostajemy możliwość wybrania typu paliwa z bazy poprzez wciśnięcie przycisku. 368

369 EFEKT EKONOMICZNY UDZIAŁ PROCENTOWY% - pole w przypadku pobrania danych z certyfikatu jest nie aktywne a wartość w nim wpisywana jest na podstawie danych wstawionych w źródła ciepła ŚCHE lub PCHE, w przypadku ręcznego wpisywania danych wyliczana jest na podstawie wstawionego Q hnd. ZAPOTRZEBOWANIE NA ENERGIĘ UŻYTKOWĄ Q H,nd kwh/rok - pole w przypadku pobrania danych z certyfikatu jest nie aktywne, a wartość w nim wpisywana jest na podstawie danych obliczonych w strefach cieplnych, w przypadku ręcznego wpisywania danych użytkownik wpisuje obliczoną wartość Q hnd. CAŁKOWITA SPRAWNOŚĆ SYSTEMU OGRZEWANIA H,tot - pole w przypadku pobrania danych z certyfikatu jest nie aktywne a wartość w nim wpisywana jest na podstawie danych wstawionych w źródła ciepła ŚCHE lub PCHE, w przypadku ręcznego wpisywania danych użytkownik ma możliwość wybrania cząstkowych sprawności tak jak to ma miejsce w źródłach ciepła w certyfikacie poprzez przycisk. ZAPOTRZEBOWANIE NA ENERGIĘ KOŃCOWĄ Q K,H kwh/rok - pole obliczane automatycznie na podstawie danych z kolumny Q H,nd i H,tot z wzoru: Q K,H =Q H,nd / H,tot WARTOŚĆ OPAŁOWA Hu pole do edycji przez użytkownika, program na podstawie wstawionego rodzaju paliwa wstawia wartość domyślną, użytkownik może skorzystać z bazy wartości opałowej odpalanej przyciskiem. Rys 522. Baza wartości opałowej JEDNOSTKA WARTOŚCI OPAŁOWEJ pole do wyboru jednostki wartości opałowej wstawiane domyślnie na podstawie danych z bazy wartości opałowej, lub ręcznie. Na tej podstawie zostanie dobrana jednostka zużycia paliwa wg poniższej tabeli. L.p. Jednostka w kolumnie Hu Jednostka w kolumnie B 1 kwh/l l/rok 2 kwh/m 3 m 3 /rok 3 kwh/kwh kwh/rok 4 kwh/kg kg/rok ZUŻYCIE PALIWA B pole do edycji, program wylicza wartość domyślnie na podstawie wzoru: JEDNOSTKA ZUŻYCIA PALIWA pole wstawia automatycznie wartość jednostki paliwa na podstawie tabelki powyżej. 369

370 EFEKT EKONOMICZNY UWZGLĘDNIĆ ROCZNE ZUŻYCIE ENERGII PRZEZ URZĄDZENIA POMOCNICZEE el,pom,h [kwh/rok]- w przypadku zaznaczenia wartość ta będzie uwzględniana w zużyciu paliwa, program w przypadku pobrania danych z certyfikatu wstawia sumę mocy urządzeń pomocniczych wybranego systemu, w przypadku ręcznego wstawiania pobiera informację z okna sprawności systemu. GRUPA ZUŻYCIE PALIW SYSTEMÓW PRZYGOTOWANIA CIEPŁEJ WODY Program domyślnie zaznacza wszystkie systemy uwzględnione w obliczeniach certyfikatu, w przypadku kiedy chcemy uwzględnić lub nie uwzględnić wybranego systemu należy zaznaczyć lub odznaczyć pole Rys 523. Tabela zużycia paliw dla systemów przygotowania ciepłej wody RODZAJ PALIWA pole w przypadku pobrania danych z certyfikatu jest nie do edycji, a w przypadku ręcznego wpisywania danych dostajemy możliwość wybrania typu paliwa z bazy poprzez wciśnięcie przycisku. UDZIAŁ PROCENTOWY% - pole w przypadku pobrania danych z certyfikatu jest nie aktywne a wartość w nim wpisywana jest na podstawie danych wstawionych w źródła ciepła ŚCHE lub PCHE, w przypadku ręcznego wpisywania danych wyliczana jest na podstawie wstawionego Q wnd. ZAPOTRZEBOWANIE NA ENERGIĘ UŻYTKOWĄ Q W,nd kwh/rok - pole w przypadku pobrania danych z certyfikatu jest nie aktywne, a wartość w nim wpisywana jest na podstawie danych obliczonych w przygotowaniu ciepłej wody, w przypadku ręcznego wpisywania danych użytkownik wpisuje obliczoną wartość Q wnd. CAŁKOWITA SPRAWNOŚĆ SYSTEMU W,tot - pole w przypadku pobrania danych z certyfikatu jest nie aktywne a wartość w nim wpisywana jest na podstawie danych wstawionych w źródła ciepła ŚCHE lub PCHE, w przypadku ręcznego wpisywania danych użytkownik ma możliwość wybrania cząstkowych sprawności tak jak to ma miejsce w źródłach ciepła w certyfikacie poprzez przycisk. ZAPOTRZEBOWANIE NA ENERGIĘ KOŃCOWĄ Q K,W kwh/rok - pole obliczane automatycznie na podstawie danych z kolumny Q W,nd i W,tot z wzoru: Q K,W =Q W,nd / W,tot WARTOŚĆ OPAŁOWA Hu pole do edycji przez użytkownika, program na podstawie wstawionego rodzaju paliwa wstawia wartość domyślną, użytkownik może skorzystać z bazy wartości opałowej odpalanej przyciskiem. JEDNOSTKA WARTOŚCI OPAŁOWEJ pole do wyboru jednostki wartości opałowej wstawiane domyślnie na podstawie danych z bazy wartości opałowej, lub ręcznie. Na tej podstawie zostanie dobrana jednostka zużycia paliwa wg poniższej tabeli. L.p. Jednostka w kolumnie Hu Jednostka w kolumnie B 1 kwh/l l/rok 2 kwh/m 3 m 3 /rok 3 kwh/kwh kwh/rok 4 kwh/kg kg/rok ZUŻYCIE PALIWA B pole do edycji, program wylicza wartość domyślnie na podstawie wzoru: 370

371 EFEKT EKONOMICZNY JEDNOSTKA ZUŻYCIA PALIWA pole wstawia automatycznie wartość jednostki paliwa na podstawie tabelki powyżej. UWZGLĘDNIĆ ROCZNE ZUŻYCIE ENERGII PRZEZ URZĄDZENIA POMOCNICZEE el,pom,w [kwh/rok]- w przypadku zaznaczenia wartość ta będzie uwzględniana w zużyciu paliwa, program w przypadku pobrania danych z certyfikatu wstawia sumę mocy urządzeń pomocniczych wybranego systemu, w przypadku ręcznego wstawiania pobiera informację z okna sprawności systemu. GRUPA ZUŻYCIE PALIW SYSTEMÓW CHŁODZENIA Program domyślnie zaznacza wszystkie systemy uwzględnione w obliczeniach certyfikatu, w przypadku kiedy chcemy uwzględnić lub nie uwzględnić wybranego systemu należy zaznaczyć lub odznaczyć pole Rys 524. Tabela zużycia paliw dla systemów chłodzenia RODZAJ PALIWA pole w przypadku pobrania danych z certyfikatu jest nie do edycji, a w przypadku ręcznego wpisywania danych dostajemy możliwość wybrania typu paliwa z bazy poprzez wciśnięcie przycisku. UDZIAŁ PROCENTOWY% - pole w przypadku pobrania danych z certyfikatu jest nie aktywne a wartość w nim wpisywana jest na podstawie danych wstawionych w źródła ciepła ŚCHE lub PCHE, w przypadku ręcznego wpisywania danych wyliczana jest na podstawie wstawionego Q cnd. ZAPOTRZEBOWANIE NA ENERGIĘ UŻYTKOWĄ Q C,nd kwh/rok - pole w przypadku pobrania danych z certyfikatu jest nie aktywne, a wartość w nim wpisywana jest na podstawie danych obliczonych w strefach chłodu, w przypadku ręcznego wpisywania danych użytkownik wpisuje obliczoną wartość Q Cnd. CAŁKOWITA SPRAWNOŚĆ SYSTEMU C,tot - pole w przypadku pobrania danych z certyfikatu jest nie aktywne a wartość w nim wpisywana jest na podstawie danych wstawionych w źródła chłodu ŚCHE lub PCHE, w przypadku ręcznego wpisywania danych użytkownik ma możliwość wybrania cząstkowych sprawności tak jak to ma miejsce w źródłach chłodu w certyfikacie poprzez przycisk. ZAPOTRZEBOWANIE NA ENERGIĘ KOŃCOWĄ Q K,C kwh/rok - pole obliczane automatycznie na podstawie danych z kolumny Q C,nd i C,tot z wzoru: Q K,C =Q C,nd / C,tot WARTOŚĆ OPAŁOWA Hu pole do edycji przez użytkownika, program na podstawie wstawionego rodzaju paliwa wstawia wartość domyślną, użytkownik może skorzystać z bazy wartości opałowej odpalanej przyciskiem. JEDNOSTKA WARTOŚCI OPAŁOWEJ pole do wyboru jednostki wartości opałowej wstawiane domyślnie na podstawie danych z bazy wartości opałowej, lub ręcznie. Na tej podstawie zostanie dobrana jednostka zużycia paliwa wg poniższej tabeli. L.p. Jednostka w kolumnie Hu Jednostka w kolumnie B 1 kwh/l l/rok 2 kwh/m 3 m 3 /rok 3 kwh/kwh kwh/rok 4 kwh/kg kg/rok ZUŻYCIE PALIWA B pole do edycji, program wylicza wartość domyślnie na podstawie wzoru: 371

372 EFEKT EKONOMICZNY JEDNOSTKA ZUŻYCIA PALIWA pole wstawia automatycznie wartość jednostki paliwa na podstawie tabelki powyżej. UWZGLĘDNIĆ ROCZNE ZUŻYCIE ENERGII PRZEZ URZĄDZENIA POMOCNICZEE el,pom,c [kwh/rok]- w przypadku zaznaczenia wartość ta będzie uwzględniana w zużyciu paliwa, program w przypadku pobrania danych z certyfikatu wstawia sumę mocy urządzeń pomocniczych wybranego systemu, w przypadku ręcznego wstawiania pobiera informację z okna sprawności systemu. GRUPA ZUŻYCIE PALIW SYSTEMÓW OŚWIETLENIA WBUDOWANEGO Program domyślnie zaznacza wszystkie systemy uwzględnione w obliczeniach certyfikatu, w przypadku kiedy chcemy uwzględnić lub nie uwzględnić wybranego systemu należy zaznaczyć lub odznaczyć pole Rys 525. Tabela zużycia paliw dla systemów oświetlenia wbudowanego ROCZNE ZUŻYCIE ENERGII ELEKTRYCZNEJ PRZEZ SYSTEM OŚWIETLENIA WBUDOWANEGO pole w przypadku pobrania danych z certyfikatu jest nie aktywne, a wartość w nim wpisywana jest na podstawie danych obliczonych w oświetleniu wbudowanym, w przypadku ręcznego wpisywania danych użytkownik wpisuje obliczoną wartość E K,L. UWZGLĘDNIĆ ROCZNE ZUŻYCIE ENERGII PRZEZ URZĄDZENIA POMOCNICZEE el,pom,l [kwh/rok]- w przypadku zaznaczenia wartość ta będzie uwzględniana w zużyciu paliwa, program w przypadku pobrania danych z certyfikatu wstawia sumę mocy urządzeń pomocniczych wybranego systemu, w przypadku ręcznego wstawiania pobiera informację z okna sprawności systemu OKNO ALTERNATYWNE ŹRÓDŁO Rys 526. Okno alternatywne źródło certyfikat WYKONAJ OBLICZENIA PORÓWNAWCZE pole do wyboru czy w efekcie ekologicznym uwzględniamy alternatywne źródła wówczas zaznaczmy, lub czy obliczenia wykonujemy tylko dla projektowanego budynku wówczas pole zostawiamy odznaczone. 372

373 EFEKT EKONOMICZNY GRUPA ZUŻYCIE PALIW SYSTEMÓW GRZEWCZO-WENTYLACYJNYCH Program domyślnie zaznacza wszystkie systemy uwzględnione w obliczeniach certyfikatu, w przypadku kiedy chcemy uwzględnić lub nie uwzględnić wybranego systemu należy zaznaczyć lub odznaczyć pole Rys 527. Tabela zużycia paliw dla systemów grzewczo-wentylacyjnych RODZAJ PALIWA pole do wyboru rodzaju paliwa z rozwijanej listy uruchamianej poprzez wciśnięcie przycisku. UDZIAŁ PROCENTOWY% - pole do ustalania udziału procentowego źródła na tej podstawie program przeliczy wartość Q hnd. ZAPOTRZEBOWANIE NA ENERGIĘ UŻYTKOWĄ Q H,nd kwh/rok - pole tylko do odczytu, wartość wyliczana na podstawie udziału procentowego. CAŁKOWITA SPRAWNOŚĆ SYSTEMU OGRZEWANIA H,tot - pole do wpisywania sprawności systemu poprzez przycisk. ZAPOTRZEBOWANIE NA ENERGIĘ KOŃCOWĄ Q K,H kwh/rok - pole obliczane automatycznie na podstawie danych z kolumny Q H,nd i H,tot z wzoru: Q K,H =Q H,nd / H,tot WARTOŚĆ OPAŁOWA Hu pole do edycji przez użytkownika, program na podstawie wstawionego rodzaju paliwa wstawia wartość domyślną, użytkownik może skorzystać z bazy wartości opałowej odpalanej przyciskiem. JEDNOSTKA WARTOŚCI OPAŁOWEJ pole do wyboru jednostki wartości opałowej wstawiane domyślnie na podstawie danych z bazy wartości opałowej, lub ręcznie. Na tej podstawie zostanie dobrana jednostka zużycia paliwa wg poniższej tabeli. L.p. Jednostka w kolumnie Hu Jednostka w kolumnie B 1 kwh/l l/rok 2 kwh/m 3 m 3 /rok 3 kwh/kwh kwh/rok 4 kwh/kg kg/rok ZUŻYCIE PALIWA B pole do edycji, program wylicza wartość domyślnie na podstawie wzoru: JEDNOSTKA ZUŻYCIA PALIWA pole wstawia automatycznie wartość jednostki paliwa na podstawie tabelki powyżej. UWZGLĘDNIĆ ROCZNE ZUŻYCIE ENERGII PRZEZ URZĄDZENIA POMOCNICZEE el,pom,h [kwh/rok]- w przypadku zaznaczenia wartość ta będzie uwzględniana w zużyciu paliwa, program pobiera informację z okna sprawności systemu. GRUPA ZUŻYCIE PALIW SYSTEMÓW PRZYGOTOWANIA CIEPŁEJ WODY Program domyślnie zaznacza wszystkie systemy uwzględnione w obliczeniach certyfikatu, w przypadku kiedy chcemy uwzględnić lub nie uwzględnić wybranego systemu należy zaznaczyć lub odznaczyć pole 373

374 EFEKT EKONOMICZNY Rys 528. Tabela zużycia paliw dla systemów przygotowania ciepłej wody RODZAJ PALIWA pole do wyboru rodzaju paliwa z rozwijanej listy uruchamianej poprzez wciśnięcie przycisku. UDZIAŁ PROCENTOWY% - pole do ustalania udziału procentowego źródła na tej podstawie program przeliczy wartość Q wnd. ZAPOTRZEBOWANIE NA ENERGIĘ UŻYTKOWĄ Q W,nd kwh/rok - pole tylko do odczytu, wartość wyliczana na podstawie udziału procentowego. CAŁKOWITA SPRAWNOŚĆ SYSTEMU w,tot - pole do wpisywania sprawności systemu poprzez przycisk. ZAPOTRZEBOWANIE NA ENERGIĘ KOŃCOWĄ Q K,W kwh/rok - pole obliczane automatycznie na podstawie danych z kolumny Q W,nd i W,tot z wzoru: Q K,W =Q W,nd / W,tot WARTOŚĆ OPAŁOWA Hu pole do edycji przez użytkownika, program na podstawie wstawionego rodzaju paliwa wstawia wartość domyślną, użytkownik może skorzystać z bazy wartości opałowej odpalanej przyciskiem. JEDNOSTKA WARTOŚCI OPAŁOWEJ pole do wyboru jednostki wartości opałowej wstawiane domyślnie na podstawie danych z bazy wartości opałowej, lub ręcznie. Na tej podstawie zostanie dobrana jednostka zużycia paliwa wg poniższej tabeli. L.p. Jednostka w kolumnie Hu Jednostka w kolumnie B 1 kwh/l l/rok 2 kwh/m 3 m 3 /rok 3 kwh/kwh kwh/rok 4 kwh/kg kg/rok ZUŻYCIE PALIWA B pole do edycji, program wylicza wartość domyślnie na podstawie wzoru: JEDNOSTKA ZUŻYCIA PALIWA pole wstawia automatycznie wartość jednostki paliwa na podstawie tabelki powyżej. UWZGLĘDNIĆ ROCZNE ZUŻYCIE ENERGII PRZEZ URZĄDZENIA POMOCNICZEE el,pom,w [kwh/rok]- w przypadku zaznaczenia wartość ta będzie uwzględniana w zużyciu paliwa, program pobiera informację z okna sprawności systemu. GRUPA ZUŻYCIE PALIW SYSTEMÓW CHŁODZENIA Program domyślnie zaznacza wszystkie systemy uwzględnione w obliczeniach certyfikatu, w przypadku kiedy chcemy uwzględnić lub nie uwzględnić wybranego systemu należy zaznaczyć lub odznaczyć pole 374

375 EFEKT EKONOMICZNY Rys 529. Tabela zużycia paliw dla systemów chłodzenia RODZAJ PALIWA pole do wyboru rodzaju paliwa z rozwijanej listy uruchamianej poprzez wciśnięcie przycisku. UDZIAŁ PROCENTOWY% - pole do ustalania udziału procentowego źródła na tej podstawie program przeliczy wartość Q cnd. ZAPOTRZEBOWANIE NA ENERGIĘ UŻYTKOWĄ Q C,nd kwh/rok - pole tylko do odczytu, wartość wyliczana na podstawie udziału procentowego. CAŁKOWITA SPRAWNOŚĆ SYSTEMU C,tot - pole do wpisywania sprawności systemu poprzez przycisk. ZAPOTRZEBOWANIE NA ENERGIĘ KOŃCOWĄ Q K,C kwh/rok - pole obliczane automatycznie na podstawie danych z kolumny Q C,nd i C,tot z wzoru: Q K,C =Q C,nd / C,tot WARTOŚĆ OPAŁOWA Hu pole do edycji przez użytkownika, program na podstawie wstawionego rodzaju paliwa wstawia wartość domyślną, użytkownik może skorzystać z bazy wartości opałowej odpalanej przyciskiem. JEDNOSTKA WARTOŚCI OPAŁOWEJ pole do wyboru jednostki wartości opałowej wstawiane domyślnie na podstawie danych z bazy wartości opałowej, lub ręcznie przy pomocy przycisku kontynuacji. Na tej podstawie zostanie dobrana jednostka zużycia paliwa wg poniższej tabeli. L.p. Jednostka w kolumnie Hu Jednostka w kolumnie B 1 kwh/l l/rok 2 kwh/m 3 m 3 /rok 3 kwh/kwh kwh/rok 4 kwh/kg kg/rok ZUŻYCIE PALIWA B pole do edycji, program wylicza wartość domyślnie na podstawie wzoru: JEDNOSTKA ZUŻYCIA PALIWA pole wstawia automatycznie wartość jednostki paliwa na podstawie tabelki powyżej. UWZGLĘDNIĆ ROCZNE ZUŻYCIE ENERGII PRZEZ URZĄDZENIA POMOCNICZEE el,pom,c [kwh/rok]- w przypadku zaznaczenia wartość ta będzie uwzględniana w zużyciu paliwa, program pobiera informację z okna sprawności systemu OKNO EFEKT EKONOMICZNY Okno to służy podzielone jest na dwa warianty Koszty projektowane i Koszty alternatywne, a także 1-5 zakładek uzależnionych od wybranych systemów do analizy. Na pierwszej zakładce Opis systemu opisujemy porównywane systemy, podajemy dla jakiego okresu będziemy wykonywać obliczenia, na zakładach od 2-5 podajemy koszty eksploatacyjne i koszty inwestycyjne. 375

376 EFEKT EKONOMICZNY Rys 530. Okno opis systemu do raportu efektu ekonomicznego ZAKŁADKA OPIS SYSTEMÓW OPIS OGÓLNY pole do wpisywania ogólnego opisu instalacji lub budynku, jeśli pozostawimy nie wypełnione program nie pokaże tego w raporcie rtf, PRZYCISK POBIERZ po wciśnięciu tego przycisku program z ustawionych szablonów wypełni na podstawie wybranych sprawności opisy systemów ogrzewania, wentylacji, przygotowania cieplej wody, oświeltenia wbudowanego i chłodu, OGRZEWANIE - pole do wpisywania opisu instalacji grzewczej, jeśli pozostawimy nie wypełnione program nie pokaże tego w raporcie rtf, WENTYLACJA - pole do wpisywania opisu instalacji wentylacyjnej, jeśli pozostawimy nie wypełnione program nie pokaże tego w raporcie rtf, PRZYGOTOWANIE CIEPŁEJ WODY - pole do wpisywania opisu instalacji przygotowania ciepłej wody, jeśli pozostawimy nie wypełnione program nie pokaże tego w raporcie rtf, CHŁODZENIE - pole do wpisywania opisu instalacji chłodzenia, jeśli pozostawimy nie wypełnione program nie pokaże tego w raporcie rtf, OŚWIETLENIE WBUDOWANE - pole do wpisywania opisu instalacji oświetlenia, jeśli pozostawimy nie wypełnione program nie pokaże tego w raporcie rtf, TEMAT ANALIZY PORÓWNAWCZEJ KOSZTÓW INWESTYCYJNO-EKSPLOATACYJNYCH pole do wpisywani tematu analizy jaki pojawi się na pierwszej stronie raportu rtf, PRZYJĘTY OKRES ROZLICZENIA pole do wpisywania długości analizowanego okresu, w większości przypadku jest to czas trwałości urządzenia, program na tej podstawie będzie budował wykres kosztów inwestycyjno eksploatacyjnych, ZAKŁADKA SYSTEM GRZEWCZO-WENTYLACYJNY 376

377 EFEKT EKONOMICZNY Rys 531. GRUPA CENA JEDNOSTKOWA PALIW Okno system grzewczo-wentylacyjny efekt ekonomiczny Rys 532. Okno ceny jednostkowe paliwa RODZAJ PALIWA pole do odczytu, program pobiera dane z zużycia paliw i szereguje paliwa na podstawie nazwy, CENA JEDNOSTKOWA pole do edycji przez użytkownika, dodatkowo można skorzystać z edytora cen uruchamianej przyciskiem. Program domyślnie na podstawie wybranego paliwa wstawia cene wg poniższej tabelki. L.p. Rodzaj paliwa Jedn. Cena Jedn. 1 Paliwo - Olej opławy zł/l 1,514 2 Paliwo - Gaz ziemny zł/m 3 2,41 3 Paliwo - Gaz płynny zł/l 2,45 4 Paliwo Węgiel kamienny zł/kg 0,7 5 Paliwo Węgiel brunatny zł/kg 64 6 Paliwo Biomasa zł/kg 0,69 7 Ciepło z kogeneracji Węgiel zł/kwh 0,0708 kamienny 8 Ciepło z kogeneracji Gaz ziemny zł/kwh 0, Ciepło z kogeneracji Gaz biogaz zł/kwh 0, Ciepło z kogeneracji Biomasa zł/kwh 0, Ciepło z ciepłowni węglowej zł/kwh 0, Ciepło z ciepłowni gazowej/olejowej zł/kwh 0, Ciepło z ciepłowni na biomasę zł/kwh 0, Energia elektryczna Produkcja mieszana zł/kwh 0,5 377

378 EFEKT EKONOMICZNY 15 Energia elektryczna System PV zł/kwh 0 16 Paliwo Kolektory słoneczne zł/kwh 0 JEDNOSTKA pole to służy do wyboru jednej z poniższych jednostek w przypadku przekazania danych z bazy wartość jest wstawiana taka jaka dla wybranego elementu była jednostka. Możliwości wyboru (zł/m 3, zł/kg, zł/l, zł/kwh), program ma wstawione domyślne wartości na podstawie rodzaju paliwa z poniższej tabelki: L.p. Jednostka w zużyciu B Jednostka w kosztach Jedn. 1 kg/rok zł/kg 2 l/rok zł/l 3 kwh/rok zł/kwh 4 m 3 /rok zł/m 3 UWAGI pole do wpisywania tekstu, np. uzasadniającego przyjęta cenę. Wartosć będzie pokazywana w raporcie rtf efektu ekonomicznego. Rys 533. Okno edytora cen ZASTOSUJ CENY JEDNOSTKOWE PALIW W POZOSTAŁYCH SYSTEMACH włączenie przycisku zastosuj powoduje wstawienie takich sam cen do pozostałych systemów, GRUPA DODATKOWE KOSZTY EKSPLOATACYJNE OPŁATA STAŁA Om [zł/m-c] pole do edycji przez użytkownika, służące do wpisywania dodatkowych opłat związanych z danym paliwem, UWAGI pole do wpisywania textu przez użytkownika ABONAMENTAb [zł/m-c] pole do edycji przez użytkownika, służące do wpisywania dodatkowych kosztów typu abonament, koszty palacza itp. UWAGI pole do wpisywania textu przez użytkownika CAŁKOWITE KOSZTY EKSPLOATACYJNE K H,E [zł/rok] pole tylko do odczytu, wartość wyliczana z wzoru: K H,E = 12 O m + 12 Ab + B Cena jednostkowa 378

379 EFEKT EKONOMICZNY GRUPA KOSZTY INWESTYCYJNE Rys 534. Okno koszty inwestycyjne CAŁKOWITE KOSZTY INWESTYCYJNE K H,I [zł/rok] pole tylko do odczytu, wartość wyliczana z sumy z kolumny koszty robót. DODATKOWE INFORMACJE pole do wpisywania tekstu przez użytkownika RAPORTY I WYNIKI GRUPA ZESTAWIENIE ANALIZY EKONOMICZNEJ KOSZTY INWESTYCYJNE WARIANT PROJEKTOWANY K IP [zł] program pobiera dane z kosztów inwestycyjnych z systemów ogrzewania-wentylacji, ciepłej wody użytkowej, chłodu i oświetlenia wbudowanego (sumuje wartości) dla wariantu projektowanego. KOSZTY INWESTYCYJNE WARIANT ALTERNATYWNEGO K IA [zł] program pobiera dane z kosztów inwestycyjnych z systemów ogrzewania-wentylacji, ciepłej wody użytkowej, chłodu i oświetlenia wbudowanego (sumuje wartości) dla wariantu alternatywnego. KOSZTY EKSPLOATACYJNE WARIANT PROJEKTOWANY K EP [zł] program pobiera dane z kosztów eksploatacyjne z systemów ogrzewania-wentylacji, ciepłej wody użytkowej, chłodu i oświetlenia wbudowanego (sumuje wartości) dla wariantu projektowanego. KOSZTY EKSPLOATACYJNE WARIANT ALTERNATYWNEGO K EA [zł] program pobiera dane z kosztów eksploatacyjne z systemów ogrzewania-wentylacji, ciepłej wody użytkowej, chłodu i oświetlenia wbudowanego (sumuje wartości) dla wariantu alternatywnego. PROSTY CZAS ZWROTU SPBT ALTERNATYWNYCH ŹRÓDEŁ SPBT [lat] program oblicza tą wartość z poniższego wzoru: SPBT= (K IA - K IP )/ (K EP - K EA ) K IA =[wariant alternatywny (K H,I + K W,I + K C,I + K L,I )], K IP =[wariant projektowany (K H,I + K W,I + K C,I + K L,I )], K EA =[wariant alternatywny (K H,E + K W,E + K C,E + K L,E )], K EP =[wariant projektowany (K H,E + K W,E + K C,E + K L,E )] ROCZNE OSZCZĘDNOŚCI W PRZYPADKU WARIANTU ALTERNATYWNEGO Or[zł/rok] - program wylicza wartość na podstawie wzoru: Or =[wariant projektowany (K H,E + K W,E + K C,E + K L,E )]- [wariant alternatywny (K H,E + K W,E + K C,E + K L,E )] KOSZTY EKSPLOTACJI NA m 2 POWIERZCHNI OGRZEWANEJ WARIANTU PROJEKTOWANEGO [zł/m 2 ] - program wylicza wartość na podstawie wzoru: [wariant projektowany (K H,E + K W,E + K C,E + K L,E )]/Af KOSZTY EKSPLOTACJI NA m 2 POWIERZCHNI OGRZEWANEJ WARIANTU ALTERNATYWNEGO [zł/m 2 ] - program wylicza wartość na podstawie wzoru: [wariant ALTERNATYWNY (K H,E + K W,E + K C,E + K L,E )]/Af 379

380 EFEKT EKONOMICZNY Rys 535. Okno raport analiza ekonomiczna Rys 536. Okno raport zestawienie kosztów eksploatacyjnych 380

381 DOBÓR GRZEJNIKÓW 15 DOBÓR GRZEJNIKÓW 381

382 DOBÓR GRZEJNIKÓW 15.1 WSTĘP DO DOBORU GRZEJNIKÓW ArCADia-DOBÓR GRZEJNIKÓW jest programem ściśle współpracującym z systemem ArCADia-TERMO służącym do dobóru odbiorników ciepła w pomieszczeniach. Program na podstawie danych wprowadzonych w Strukturze budynku, oblicza moc, a następnie umozliwia dobór ogrzewania grzejnikowego, ogrzewania podłogowego, ogrzewania powietrznego lub innych odbiorników. Wyniki można podejrzeć w programie lub w kilkunasto stronnicowym raporcie rtf. 382

383 DOBÓR GRZEJNIKÓW 15.2 WYBÓR OBLICZEŃ DOBORU GRZEJNIKÓW Użytkownik doboru grzejników może wybrać w dowolnym momencie obliczeń dla wstawionych danych z struktury budynku, w tym celu musi zaznaczyć ikonkę. Rys 537. Okno wyboru obliczeń 383

384 DOBÓR GRZEJNIKÓW 15.3 DOBÓR GRZEJNIKÓW W przypadku kiedy wykonujemy obliczenia strat ciepła w pomieszczeniach (struktura budynku) normą PN EN 12831:2006 lub PN-B\B program przenosi nam dane odnośnie projektowanego obciążenia cieplnego z poszczególnych pomieszczeń ogrzewanych. Program następnie na podstawie wybranego rodzaju ogrzewania i założonych warunków wymiarowych dobiera nam grzejnik, ogrzewanie podłogowe lub powietrzne OPCJE DOBORU ODBIORNIKÓW Użytkownik w opcjach programu uruchamianych z górnego menu Ustawienia/Opcje może dla poszczególnych rodzajów ogrzewania ustawić parametry domyślne typu: - domyślny typoszereg grzejników, - domyślne ustawienia wymiarowe, - domyślne mnożniki, - domyślne nastawy dla ogrzewania podłogowego. Rys 538. Okno opcji doboru odbiorników USTAWIENIA DOMYŚLNE DLA OGRZEWANIA GRZEJNIKOWEGO Opcje włączane poprzez przycisk. Wypełnienie ustawień domyślnych powoduje automatyczne przekazanie danych do pomieszczeń (w przypadku istniejących pomieszczeń już istniejących należy wcisnąć pobierz dane domyślne). 384

385 DOBÓR GRZEJNIKÓW Rys 539. Okno ustawień domyślnych grzejników WCZYTAJ KATALOG PRODUCENTÓW GRZEJNIKÓW użytkownik wciskając przycisk otwiera katalog grzejników w którym wpisane są domyślni producenci i typoszeregi. Wciśnięcie przenosi nam wybrany katalog do projektu (okno po prawej stronie), użycie prznoesi nam cały katalog. Anulować wybór można poprzez przyciski i. Włączenie przycisku otwiera nam bazę do edycji gdzie użytkownik może edytować istniejące grzjeniki lub dodawać własne katalogi. Rys 540. Okno katalog grzejników 385

386 DOBÓR GRZEJNIKÓW DOMYŚLNY TYPOSZEREG GRZEJNIKÓW użytkownik w polu tym wybiera na podstawie wczytanych katalogów do projektu, jaki typoszereg ma być wstawiany domyślnie do doboru. DOMYŚLNE USTAWIENIA ZBLOKOWANYCH WYMIARÓW użytkownik poprzez przycisk może ustawić domyślne wymiary dla jakich mają być dobierane grzejniki. Rys 541. Okno zblokowane wymiary Odznaczenie jednej z grup powoduje że nie uwzględniamy jej warunków przy doborze grzejnika. GRUPA WYSOKOŚĆ użytkownik wybiera jeden z trzech przypadków: Zakres wówczas do doboru wstawiamy tylko te grzejniki które znajdują się w zakresie wpisanym przez użytkownika, wybieramy ten który jest najbliżej 100 % A dopasowania, Dopasuj do wnęki wówczas dla wartość wstawioną przez użytkownika H wnęki 2 x prześwit, obliczamy wysokość i szukamy grzejnika który odpowiada najbardziej temu wymiarowi i nie jest od niego większy, np. mamy wnękę 0,9 m prześwit 0,1 m wychodzi nam szukana wysokość grzejnika 0,7 m w katalogu dla wybranego typu grzejnika mamy 0,9; 0,8;0,6 m wybieramy 0,6 m, GRUPA DŁUGOŚĆ użytkownik wybiera jeden z trzech przypadków: Zakres wówczas do doboru wstawiamy tylko te grzejniki które znajdują się w zakresie wpisanym przez użytkownika, wybieramy ten który jest najbliżej 100 % A dopasowania, Dopasuj do wnęki wówczas dla wartość wstawioną przez użytkownika L wnęki 2 x prześwit, obliczamy wysokość i szukamy grzejnika który odpowiada najbardziej temu wymiarowi i nie jest od niego większy, np. mamy wnękę 0,9 m prześwit 0,1 m wychodzi nam szukana wysokość grzejnika 0,7 m w katalogu dla wybranego typu grzejnika mamy 0,9; 0,8;0,6 m wybieramy 0,6 m, GRUPA SZEROKOŚĆ - użytkownik wybiera jeden z trzech przypadków: Zakres wówczas do doboru wstawiamy tylko te grzejniki które znajdują się w zakresie wpisanym przez użytkownika, wybieramy ten który jest najbliżej 100 % A dopasowania, Dopasuj do wnęki wówczas dla wartość wstawioną przez użytkownika S wnęki 2 x prześwit, obliczamy wysokość i szukamy grzejnika który odpowiada najbardziej temu wymiarowi i nie jest od niego większy, np. mamy wnękę 0,9 m prześwit 0,1 m wychodzi nam szukana wysokość grzejnika 0,7 m w katalogu dla wybranego typu grzejnika mamy 0,9; 0,8;0,6 m wybieramy 0,6 m, 386

387 DOBÓR GRZEJNIKÓW DOMYŚLNE DODATKI - użytkownik poprzez przycisk mocy grzejnika. może ustawić domyślne mnożniki do Rys 542. Okno domyślne dodatki DODATEK NA ZAWÓR TERMOSTATYCZNY β T pole do edycji przez użytkownika, domyślnie wstawiamy 1,15. Odznaczenia wyłącza ten mnożnik, DODATEK NA USYTUOWANIE GRZEJNIKA β U pole do edycji przez użytkownika, pod przyciskiem Tablica mamy podpowiedź wg poniższej tabelki, domyślnie wstawiamy 1,0. Odznaczenia wyłącza ten mnożnik, L.p. Usytuowanie β U 1 Dla grzejników umieszczonych przy ścianie wewnętrznej przeciwległej do ściany zewnętrznej z oknem 2 Dla grzejników usytuowanych przy ścianie wewnętrznej z dala od okien i drzwi balkonowych 3 Dla grzejników usytuowanych pod stropem pomieszczenia 1,1 4 Dla grzejników usytuowanych przy ścianie zewnętrznej pod oknem 1,0 1,1 1,2-1,25 DODATEK UWZGLĘDNIAJĄCY OBUDOWĘβ O pole do edycji przez użytkownika, pod przyciskiem Tablica mamy podpowiedź wg poniższej tabelki, domyślnie wstawiamy 1,0. Odznaczenia wyłącza ten mnożnik, Rys 543. Okno dodatku na obudowę 387

388 DOBÓR GRZEJNIKÓW DODATEK UWZGLĘDNIAJĄCY SPOSÓB PODŁĄCZENIA GRZEJNIKAβ P pole do edycji przez użytkownika, pod przyciskiem Tablica mamy podpowiedź wg poniższej tabelki, domyślnie wstawiamy 1,0. Odznaczenia wyłącza ten mnożnik, Rys 544. Okno dodatek na podłączenie grzejnika DODATEK UWZGLĘDNIAJĄCY OCHŁODZENIE WODYβ S pole do edycji przez użytkownika, pod przyciskiem Tablica mamy podpowiedź wg poniższej tabelki, domyślnie wstawiamy 1,0. Odznaczenia wyłącza ten mnożnik, Wariant 1 : Obliczenia automatyczne przez program Program automatycznie sprawdza ilość kondygnacji w projekcie (na tej podstawie odszukuje wartości z kolumny Liczba kondygnacji ), następnie z okna Ustawienia domyślne pobiera Nr kondygnacji na której znajduje się źródło i sprawdza na której kondygnacji znajduje się pomieszczenie. Na podstawie tych dwóch parametrów oblicza różnice kondygnacji [Kondygnacja pomieszczenia kondygnacja źródła] w przypadku kiedy wyjdą wartości ujemne wstawiamy je jako dodatnie. Przykład: Źródło na kondygnacji nr 1, pomieszczenie na kondygnacji -3, liczba kondygnacji w projekcie 5. Różnica wysokości -3 1=-4 wstawiamy 4 wynik 1,05 (zaznaczony na czerwono w tabelce). Wariant 2 : Wstaw ręcznie β S Użytkownik ręcznie wstawia wartość do dyspozycji ma podpowiedź na podstawie tabeli poniżej, domyślnie wstawiamy 1,0. Licz Kondygnacja budynku, licząc od poziomu zasilania ba kond y. 1 1, ,00 1, ,00 1,03 1, ,00 1,02 1,04 1, ,00 1,01 1,03 1,05 1, ,00 1,01 1,02 1,04 1,06 1, ,00 1,01 1,02 1,03 1,05 1,07 1, ,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,08 1, ,00 1,01 1,01 1,02 1,03 1,04 1,06 1,09 1, ,00 1,01 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,07 1,09 1, ,00 1,01 1,01 1,02 1,02 1,03 1,04 1,05 1,07 1,10 1, ,00 1,00 1,01 1,02 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,08 1,10 1, ,00 1,00 1,01 1,01 1,02 1,03 1,03 1,04 1,05 1,06 1,08 1,11 1, ,00 1,00 1,01 1,01 1,02 1,02 1,03 1,04 1,04 1,05 1,07 1,08 1,11 1, ,00 1,00 1,01 1,01 1,02 1,02 1,03 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,09 1,11 1, ,00 1,00 1,01 1,01 1,02 1,02 1,03 1,03 1,04 1,04 1,05 1,06 1,07 1,09 1,12 1,17 388

389 DOBÓR GRZEJNIKÓW Rys 545. Okno dodatek uwzględniający ochłodzenie wody CAŁKOWITY DODATEK NA MOC GRZEJNIKA β pole tylko do odczytu wyliczane z wzoru: β=β T β U β O β P β S NUMER KONDYGNACJI NA KTÓREJ ZNAJDUJE SIĘ ŹRÓDŁO CIEPŁA użytkownik ma listę wszystkich numerów kondygnacji (pokazujemy też nazwy kondygnacji), TEMPERATURA ZASILANIA OBIEGU GRZEWCZEGO t z lub θ z [ C] pole do wyboru z listy przez użytkownika: 115, 110, 105, 100, 95, 90, 85, 80, 75, 70, 65, 60, 55, 50, 40, 35, 30, TEMPERATURA POWROTU OBIEGU GRZEWCZEGO t p lub θ p [ C] pole do wyboru z listy przez użytkownika: 110, 105, 100, 95, 90, 85, 80, 75, 70, 65, 60, 55, 50, 40, 35, 30, 25, 20, 15, WSPÓŁCZYNNIK DOPASOWANIA LH pole do wpisywania współczynnika dopasowania długości grzejnika do jego wysokości, na podstawie tego parametru dobierany będzie grzejnik w sposobie proporcjonalnym. NIE UWZGLĘDNIAJ DODATKÓW GDY W POMIESZCZENIU ф RH > 0 gdy użytkownik zaznaczy checkboxa wówczas dla danych pomieszczeń w których ф RH > 0 jako dodatek β wstawiamy 1,0 nawet jak są wstawione dodatki, USTAWIENIA DOMYŚLNE DLA OGRZEWANIA PODŁOGOWEGO Opcje włączane poprzez przycisk. Wypełnienie ustawień domyślnych powoduje automatyczne przekazanie danych do pomieszczeń (w przypadku istniejących pomieszczeń już istniejących należy wcisnąć pobierz dane domyślne). 389

390 DOBÓR GRZEJNIKÓW Rys 546. Okno dodatkowe parametry ogrzewania podłogowego ułożenie w warstwie jastrychu Rys 547. Okno dodatkowe parametry ogrzewania podłogowego ułożenie w warstwie izolacji RODZAJ UŁOŻENIA użytkownik ma do wyboru jeden z dwóch wariantów: - wariant A w warstwie jastrychu tok obliczeń 1 - wariant B w warstwie izolacji tok obliczeń 2 PARAMETRY WODY GRZEWCZEJ - użytkownik ma do edycji dwa pola: - θ z temperatura zasilania, - θ p temperatura powrotu, spełniony musi być warunek θ z θ p DOMYŚLNY TYPOSZEREG użytkownik wciskając przycisk otwiera katalog ogrzewania podłogowego w którym wpisane są domyślni producenci i typoszeregi. Wciśnięcie przenosi nam wybrany katalog do projektu (okno po prawej stronie), użycie prznoesi nam cały katalog. Anulować wybór można poprzez przyciski i. Włączenie przycisku otwiera nam bazę do edycji gdzie użytkownik może edytować istniejące ogrzewanie podłogowe lub dodawać własne katalogi. 390

391 DOBÓR GRZEJNIKÓW Rys 548. Okno katalogu ogrzewania podłogowego GŁĘBOKOŚĆ POSADOWIENIA RUR GRZEWCZYCH W JASTRYCHU s u [m] pole do edycji przez użytkownika, należy wpisać grubośc warstwy wylewki jaka będzie nałożona nad rurą wraz z grubościa rury. Rys 549. Okno tabelki warstw posadzkowych GRUPA WARSTWA WYKOŃCZENIA POSADZKI NAZWA pole do edycji przez uzytkownika, można wstawić parametry z bazy materiałów poprzez przycisk, gdy użytkownik wybierze wartosc z bazy wówczas automatycznie wypełniają się pola nazwa, λ, WSPÓŁCZYNNIK PRZEWODZENIA CIEPŁA λ B [W/m*K] pole do edycji przez użytkownika, wartosc może być przekazana z bazy materiałów, GRUBOŚĆ WARSTWY WYKOŃCZENIA POSADZKI s B [m] - pole do edycji przez użytkownika, OPÓR PRZEWODZENIA WARSTWY WYKOŃCZENIA POSADZKI R B [m 2 K/W] wartość wyliczana z wzoru R B = s B / λ B GRUPA WARSTWA WYLEWKI/JASTRYCHU 391

392 DOBÓR GRZEJNIKÓW NAZWA pole do edycji przez uzytkownika, można wstawić parametry z bazy materiałów poprzez przycisk, gdy użytkownik wybierze wartosc z bazy wówczas automatycznie wypełniają się pola nazwa, λ, WSPÓŁCZYNNIK PRZEWODZENIA CIEPŁA λ E [W/m*K] pole do edycji przez użytkownika, wartosc może być przekazana z bazy materiałów, GRUBOŚĆ WARSTWY JASTRyCHU s E [m] - pole do edycji przez użytkownika, OPÓR PRZEWODZENIA WARSTWY Jastrychu R E [m 2 K/W] wartość wyliczana z wzoru R E = s E / λ E GRUPA WARSTWA PRZEWODZĄCA NAZWA pole do edycji przez uzytkownika, można wstawić parametry z bazy materiałów poprzez przycisk, gdy użytkownik wybierze wartosc z bazy wówczas automatycznie wypełniają się pola nazwa, λ, WSPÓŁCZYNNIK PRZEWODZENIA CIEPŁA λ W [W/m*K] pole do edycji przez użytkownika, wartosc może być przekazana z bazy materiałów, GRUBOŚĆ WARSTWY PRZEWODZĄCEJ s W [m] - pole do edycji przez użytkownika, OPÓR PRZEWODZENIA WARSTWY PRZEWODZĄCEJ R W [m 2 K/W] wartość wyliczana z wzoru R W = s W / λ W USTAWIENIA DOMYŚLNE DLA OGRZEWANIA POWIETRZNEGO Opcje włączane poprzez przycisk. Wypełnienie ustawień domyślnych powoduje automatyczne przekazanie danych do pomieszczeń (w przypadku istniejących pomieszczeń już istniejących należy wcisnąć pobierz dane domyślne). Rys 550. Okno katalogu ogrzewania podłogowego Użytkownik wciskając przycisk otwiera katalog ogrzewania powietrznego, w którym wpisane są domyślni producenci i typoszeregi. Wciśnięcie przenosi nam wybrany katalog do projektu (okno po prawej stronie), użycie prznoesi nam cały katalog. Anulować wybór można poprzez przyciski i. Włączenie 392

393 DOBÓR GRZEJNIKÓW przycisku otwiera nam bazę do edycji gdzie użytkownik może edytować istniejące ogrzewanie powietrzne lub dodawać własne katalogi. 393

394 DOBÓR GRZEJNIKÓW OKNO GŁÓWNE DOBORU ODBIORNIKÓW Okno składa się z dwóch części: - górnej gdzie użytkownik definiuje straty i zyski ciepła, a także wybiera jakie występują systemy grzewcze, - dolna gdzie użytkownik definiuje dane do doboru poszczególnych odbiorników. DLA NORMY PN-B/B Rys 551. Okno doboru odbiorników Rys 552. Okno rodzaj systemu ogrzewania norma PN B MOC CIEPLNA Z SĄSIEDNICH POMIESZCZEŃ Q s [W] pole do edycji, wartość wstawiana domyślnie na podstawie zakładki Rozdział do/z innych pomieszczeń. Zasada działania jest taka, że użytkownik może zdefiniować w innych pomieszczeniach, że ich wartość obliczeniowa Q i ma być przekazana do innego 394

395 DOBÓR GRZEJNIKÓW pomieszczenia (dodatkowo należy uwzględnić udział procentowy tak aby Q i z pomieszczenia sąsiadującego było pomnożone %/100 jaki jest przypisany do aktualnie włączonego pomieszczenia), jeżeli w więcej niż jednym pomieszczeniu sąsiadującym zdefiniowana jest rozdział do aktualnego pomieszczenia to Q i (zsąsiednich pomieszczeń) należy sumować (wartości minusowe traktowane są jak 0 w sumowaniu).pole ma tooltipa z tekstem: Całkowita strata przekazana przez rozdział z innych pomieszczeń zwiększającą moc dobieranego grzejnika. ZYSKI CIEPŁA OD NIEIZOLOWANYCH RUROCIĄGÓW Q pp [W] pole do edycji, użytkownik ma dodatkowy przycisk.., który odpala okno obliczeń (rysunek poniżej), Rys 553. Okno obliczeń zysków ciepła od nieizolowanych przewodów PN-B/B Średnica zewnętrzna Dz [mm] pole do edycji, użytkownik może wstawić wartość z podpowiedzi wg tabelki poniżej: L.p. Średnica wyświetlana Dz [mm] Rura stalowa ze szwem 1 14,0 x 2,0 14,0 2 16,0 x 2,2 16,0 3 20,0 x 2,8 20,0 4 25,0 x 3,5 25,0 5 32,0 x 4,0 32,0 6 40,0 x 4,0 40,0 7 50,0 x 4,5 50,0 8 63,0 x 6,0 63,0 Rura stalowa bez szwu 1 21,3 x 2,3 21,3 2 26,9 x 2,3 26,9 3 33,7 x 3,2 33,7 4 42,4 x 3,2 42,4 395

396 DOBÓR GRZEJNIKÓW 5 48,3 x 3,2 48,3 6 60,3 x 3,2 60,3 7 76,1 x 3,6 76,1 8 88,9 x 3,6 88, ,0 x 3,6 108, ,3 x 4,0 114,3 Rura miedziana 1 6,0 x 1,0 6,0 2 8,0 x 1,0 8,0 3 10,0 x 1,0 10,0 4 12,0 x 1,0 12,0 5 15,0 x 1,0 15,0 6 18,0 x 1,0 18,0 7 22,0 x 1,2 22,0 8 28,0 x 1,2 28,0 9 35,0 x 1,5 35, ,0 x 1,5 42, ,0 x 2,0 54, ,0 x 2,0 64, ,1 x 2,0 76, ,9 x 2,0 88, ,0 x 2,5 108, ,0 x 3,0 133, ,0 x 3,0 159, ,0 x3,0 219, ,0 x 3,0 267,0 Długość rurociągu L [mm] pole do edycji przez użytkownika, Lokalizacja rurociągu użytkownik ma do wyboru jeden z dwóch wariantów: - Rurociągi pionowe wówczas obliczenia Q pp wykonujemy z wzoru: Q 2.27 L ( t z t PP D Z - Rurociągi poziome wówczas obliczenia Q pp wykonujemy z wzoru: QPP 2.47 L D Z ( t t ) z p p ) 1.33 Temperatura zasilania wody grzewczej rurociągu t z [ C] użytkownik wpisuje ręcznie wartość lub wybiera z listy otwieranej przyciskiem : 115, 110, 105, 100, 95, 90, 85, 80, 75, 70, 65, 60, 55, 50, 40, 35, 30, Temperatura powrotu wody grzewczej rurociągu t p [ C] użytkownik wpisuje ręcznie wartość lub wybiera z listy otwieranej przyciskiem : 110, 105, 100, 95, 90, 85, 80, 75, 70, 65, 60, 55, 50, 40, 35, 30, 25, 20, 15. Zyski ciepła od nieizolowanych rurociągów Q pp [W] pole do odczytu wyliczane wg powyższych wzorów uzależnionych od wybranej lokalizacji rurociągu. 396

397 DOBÓR GRZEJNIKÓW ZAPOTRZEBOWANIE NA CIEPŁO POMIESZCZENIAQ pom [W] pole tylko do odczytu, wartość pobierana jest z obliczonej dla tego pomieszczenia mocy Q i, w polu będzie tooltip z tekstem: Całkowita strata w pomieszczeniu wyliczona z strat przez przenikanie, grunt, wentylację. MOC CIEPLNA DO DOBORU Q= Q pom + Q s - Q pp [W] pole do odczytu wartość wyliczana z wzoru Q= Q pom + Q s - Q pp, DLA NORMY PN EN Rys 554. Okno obliczeń zysków ciepła od nieizolowanych przewodów PN-EN OBCIĄŻENIE CIEPLNE Z SĄSIEDNICH POMIESZCZEŃ Φ s [W] pole do edycji, wartość wstawiana domyślnie na podstawie zakładki Rozdział do/z innych pomieszczeń. Zasada działania jest taka, że użytkownik może zdefiniować w innych pomieszczeniach, że ich wartość obliczeniowa Φ HL,i ma być przekazana do innego pomieszczenia (dodatkowo należy uwzględnić udział procentowy tak aby Φ HL,i z pomieszczenia sąsiadującego było pomnożone %/100 jaki jest przypisany do aktualnie włączonego pomieszczenia), jeżeli w więcej niż jednym pomieszczeniu sąsiadującym zdefiniowana jest rozdział do aktualnego pomieszczenia to Φ HL,i (zsąsiednich pomieszczeń) należy sumować (wartości minusowe traktowane są jak 0 w sumowaniu).pole ma tooltipa z tekstem: Całkowita strata przekazana przez rozdział z innych pomieszczeń zwiększającą moc dobieranego grzejnika. ZYSKI CIEPŁA OD NIEIZOLOWANYCH RUROCIĄGÓW Φ pp [W] pole do edycji, użytkownik ma dodatkowy przycisk.., który odpala okno obliczeń (rysunek poniżej), Rys 555. Okno obliczeń zysków ciepła od nieizolowanych przewodów PN-EN

398 DOBÓR GRZEJNIKÓW Średnica zewnętrzna Dz [mm] pole do edycji, użytkownik może wstawić wartość z podpowiedzi wg tabelki taka sama jak dla normy PN-B Długość rurociągu L mm] pole do edycji przez użytkownika, Lokalizacja rurociągu użytkownik ma do wyboru jeden z dwóch wariantów: - Rurociągi pionowe wówczas obliczenia Q pp wykonujemy z wzoru: Q 2.27 ( PP L D Z ) z 1.33 p - Rurociągi poziome wówczas obliczenia Q pp wykonujemy z wzoru: Q 2.47 ( PP L D Z ) z p Temperatura zasilania wody grzewczej rurociągu θ z [ C] użytkownik wpisuje ręcznie wartość lub wybiera z listy otwieranej przyciskiem : 115, 110, 105, 100, 95, 90, 85, 80, 75, 70, 65, 60, 55, 50, 40, 35, 30, Temperatura powrotu wody grzewczej rurociągu θ p [ C] użytkownik wpisuje ręcznie wartość lub wybiera z listy otwieranej przyciskiem : 110, 105, 100, 95, 90, 85, 80, 75, 70, 65, 60, 55, 50, 40, 35, 30, 25, 20, 15. Zyski ciepła od nieizolowanych rurociągów Φ pp [W] pole do odczytu wyliczane wg powyższych wzorów uzależnionych od wybranej lokalizacji rurociągu. CAŁKOWITE PROJEKTOWANE OBCIĄŻENIE CIEPLNE POMIESZCZENIA HL,i [W] pole tylko do odczytu, wartość pobierana jest z obliczonej dla tego pomieszczenia mocy HL, w polu info użytkownik będzie maił text: Całkowita strata w pomieszczeniu wyliczona z strat przez przenikanie, grunt, wentylację i osłabienie nocnego. OBCIĄŻENIE CIEPLNE DO DOBORU = HL,i + s - pp [W] pole do odczytu wartość wyliczana z wzoru Q= Q pom + Q s - Q pp, TABELA RODZAJ SYSTEMÓW OGRZEWANIA W POMIESZCZENIU Tabela ta służy do definiowania na jakie wartości Q/ ma być dobrany odbiornik typu grzejnik, ogrzewanie podłogowe, aparat grzewczo-wentylacyjny. Użytkownik może zdefiniować wartości Q/ albo na podstawie udziału procentowego, albo wstawionej mocy, dodatkowo wybiera jakie systemy ogrzewania są w pomieszczeniu i czy pojawią się pozostałe zakładki (grzejniki, ogrzewanie podłogowe, aparat grzewczowentylacyjny). Rys 556. Tabela wyboru systemów ogrzewania norma PN EN Rys 557. Tabela wyboru systemów ogrzewania norma PN-B KOLUMNA RODZAJ SYSTEMU OGRZEWANIA użytkownik ma 5 wariantów, rozdział do innych pomieszczeń, ogrzewanie grzejnikowe, ogrzewanie podłogowe, ogrzewanie powietrzne, inne, jeśli nie zostanie wybrany 1 lub 2 lub 3 lub 4 wówczas nie pojawiają się zakładki (1-Rozdział, 2-Grzejniki, 3-Ogrzewanie podłogowe, 4-Ogrzewanie powietrzne). 398

399 DOBÓR GRZEJNIKÓW KOLUMNA WYBÓR użytkownik zaznaczając haczyk decyduje, że dany system będzie w pomieszczeniu, KOLUMNA UDZIAŁ PROCENTOWY % - pole do edycji przez użytkownika, jeśli użytkownik wstawia wartość mocy lub wówczas udział procentowy powinien się sam wyliczyć (ile mocy przypada na wybrany system grzewczy), jeśli wstawia udział procentowy wówczas moc się wylicza. Wzór wygląda następująco %= Moc(lub ) / (lub Q) z Moc/Pojemność cieplna do doboru KOLUMNA MOC(LUB ) W - pole do edycji przez użytkownika, jeśli użytkownik wstawia wartość mocy wówczas udział procentowy powinien się sam wyliczyć (ile mocy przypada na wybrany system grzewczy), jeśli wstawia udział procentowy wówczas moc się wylicza. Wzór wygląda następująco moc=(%/100) x (lub Q) ZAKŁADKA ROZDZIAŁ POMIĘDZY POMIESZCZENIAMI Zakładka ta pojawia się tylko w dwóch przypadkach, albo jeśli w zakładce System ogrzewania wybrany jest rozdział, albo jeśli do tego pomieszczenia przypisane są moce z pomieszczeń sąsiadujących. Zakładka Rozdział pomiędzy pomieszczeniami TABELA OBCIŻENIE CIEPLNE Z POMIESZCZEŃ SĄSIADUJĄCYCH Tabela pojawia się tylko wówczas gdy z innych pomieszczeń do tego przypisany jest rozdział mocy cieplnej. Cała tabela jest tylko do odczytu. Pokazane są w niej pomieszczenia, które mają przypisany rozdział mocy do tego pomieszczenia i dodatkowo pokazujemy ile tej mocy przekazuje pomieszczenie sąsiadujące. KOLUMNA NR POMIESZCZENIA przedrostek i numer pomieszczenia, które ma przekazanie mocy do tego pomieszczenia, KOLUMNA NAZWA POMIESZCZENIA nazwa pomieszczenia, które ma przekazanie mocy do tego pomieszczenia, KOLUMNA MOC ROZDZIELONA użytkownik w kolumnie tej widzi ile z danego pomieszczenia jest przekazane mocy do tego pomieszczenia, TABELA OBCIŻENIE CIEPLNE DO POMIESZCZEŃ SĄSIADUJĄCYCH Tabela pojawia się tylko wtedy kiedy użytkownik zaznaczy w zakładce systemy grzewcze/ tabela systemy grzewcze haczyk w pozycji Rozdział do innych pomieszczeń. Do edycji przez użytkownika, funkcjonalność, dodawania, usuwania, kalkulator. Użytkownik plusikiem dodaje nowe pomieszczenia w nazwie pomieszczenia z wybiera którego się to tyczy pomieszczenia. Powinien mieć też dodatkową funkcje (przy plusiku): 399

400 DOBÓR GRZEJNIKÓW A. Rozdziel moc na wszystkie pomieszczenia ogrzewane w projekcie (bez tych w których jest już włączony rozdział)- wówczas wstawiamy do tabelki wszystkie pomieszczenia ogrzewane w których nie ma włączonego rozdziału mocy i przypisujemy im równy udział procentowy. W przypadku kiedy użytkownik zmieni w wpisanym już do rozdziału pomieszczeniu że też ma być w nim zrobiony rozdział do innych pomieszczeń wówczas wyskakuje ono z listy a program zmienia udział procentowy. Gdy jest już wstawiona tabelka i użytkownik naciśnie przycisk dodaj i wybierze opcje A,B,C,D wówczas cała tabelka jest tworzona od nowa a program usuwa poprzednie wpisy, B. Rozdziel moc na wszystkie pomieszczenia ogrzewane w kondygnacji (bez tych w których jest już włączony rozdział) -wówczas wstawiamy do tabelki wszystkie pomieszczenia ogrzewane w których nie ma włączonego rozdziału mocy dla danej kondygnacji (tej samej w której jest obliczane pomieszczenie)i przypisujemy im równy udział procentowy. W przypadku kiedy użytkownik zmieni w wpisanym już do rozdziału pomieszczeniu że też ma być w nim zrobiony rozdział do innych pomieszczeń wówczas wyskakuje ono z listy a program zmienia udział procentowy. Gdy jest już wstawiona tabelka i użytkownik naciśnie przycisk dodaj i wybierze opcje A,B,C,D wówczas cała tabelka jest tworzona od nowa a program usuwa poprzednie wpisy, C. Rozdziel moc na wszystkie pomieszczenia ogrzewane w grupie (bez tych w których jest już włączony rozdział) -wówczas wstawiamy do tabelki wszystkie pomieszczenia ogrzewane w których nie ma włączonego rozdziału mocy dla danej grupy (tej samej w której jest obliczane pomieszczenie) i przypisujemy im równy udział procentowy. W przypadku kiedy użytkownik zmieni w wpisanym już do rozdziału pomieszczeniu że też ma być w nim zrobiony rozdział do innych pomieszczeń wówczas wyskakuje ono z listy a program zmienia udział procentowy. Gdy jest już wstawiona tabelka i użytkownik naciśnie przycisk dodaj i wybierze opcje A,B,C,D wówczas cała tabelka jest tworzona od nowa a program usuwa poprzednie wpisy, D. Rozdziel moc na wszystkie pomieszczenia ogrzewane sąsiadujących z obliczanym pomieszczeniem (bez tych w których jest już włączony rozdział) -wówczas wstawiamy do tabelki wszystkie pomieszczenia ogrzewane w których nie ma włączonego rozdziału mocy i których przynajmniej jedna przegroda za sąsiada po drugiej stronie ma obliczane pomieszczenie i przypisujemy im równy udział procentowy. W przypadku kiedy użytkownik zmieni w wpisanym już do rozdziału pomieszczeniu że też ma być w nim zrobiony rozdział do innych pomieszczeń wówczas wyskakuje ono z listy a program zmienia udział procentowy (tyczy się też tego gdy usunie przegrodę sąsiadującą z obliczanym pomieszczeniem w swojej tabelce strat przez przenikanie). Gdy jest już wstawiona tabelka i użytkownik naciśnie przycisk dodaj i wybierze opcje A,B,C,D wówczas cała tabelka jest tworzona od nowa a program usuwa poprzednie wpisy, E. Rozdziel moc indywidualny wówczas użytkownik ma aktywne przy nazwie pomieszczenia i indywidualnie wybiera pomieszczenia jakie mają wchodzić w skład rozdziału. KOLUMNA NR POMIESZCZENIA przedrostek i numer pomieszczenia, do którego ma być przekazanie moc z obliczanego pomieszczenia, KOLUMNA NAZWA POMIESZCZENIA nazwa pomieszczenia, do którego ma być przekazanie moc z obliczanego pomieszczenia, możliwość edycji tylko w przypadku E KOLUMNA UDZIAŁ PROCENTOWY % wartość do edycji przez użytkownika, program wylicza ją sam jeśli wybrany jest wariant A-D na podstawie ilości wstawionych pomieszczeń 100/ilość pomieszczeń 400

401 DOBÓR GRZEJNIKÓW KOLUMNA MOC ROZDZIELONA wartość do edycji gdy mamy wybrany wariant E, wstawiamy wartość moc obliczanego pomieszczenia podana w tabeli system grzewczy w pozycji rozdział x UDZIAŁ PROCENTOWY % ZAKŁADKA OGRZEWANIE GRZEJNIKOWE Zakładka widoczna jest tylko wówczas gdy w tabelce wybór rodzaju ogrzewania zaznaczony jest wiersz Ogrzewanie grzejnikami. Rys 558. Zakładka Rozdział do/z innych pomieszczeń PN B Rys 559. Zakładka Rozdział do/z innych pomieszczeń PN EN SPOSÓB DOBORU GRZEJNIKÓW pole do wyboru przez użytkownika jednego z trzech sposobów doboru grzejnika: - pierwszy program, rozpoczynając od podanego grzejnika, sprawdza kolejne grzejniki w rodzinie pod względem wymaganej wydajności oraz spełnienia warunków odnośnie wymiarów. Jeżeli grzejnik spełnia ograniczenia, to zostaje zapamiętany i wyświetlony, a dobór zakończony. W przeciwnym przypadku program proponuje użytkownikowi zmianę typu grzejnika na jego następcę wskazanego w katalogu, czyli np. na grzejnik o większej wysokości, a dla płytowych, - optymalny program przeszukuje całą rodzinę grzejników i znajduje taki, który spełnia ograniczenia odnośnie wymiarów, a jednocześnie jego wydajność jest wystarczająca i najbardziej zbliżona do wymaganej, chodzi o wartość A najbliższą 100%, - proporcjonalny program przeszukuje całą rodzinę grzejników i znajduje taki, który spełnia wymagania odnośnie wymiarów, jego wydajność jest wystarczająca, a jednocześnie proporcje wymiarów (L/H) są najbardziej zbliżone do zadeklarowanych w Ustawieniach domyślnych. Ta metoda dopuszcza, że program może wybrać grzejnik mniej dopasowany pod względem wydajności, a 401

402 DOBÓR GRZEJNIKÓW za to bardziej proporcjonalny pod względem wymiarów. Jednocześnie program wybiera grzejnik bardziej proporcjonalny tylko wtedy, gdy jego A jest maksymalnie o 15% większa od deklarowanej. W pozostałych przypadkach obowiązuje kryterium doboru grzejnika optymalnego pod względem wydajności. - ręczny użytkownik wszystko wpełnia sam. W wielu wypadkach metoda optymalny da takie same wyniki jak pierwszy. Należy jednak pamiętać, że w metodzie pierwszy program nie cofa się wstecz, tzn. wskazanie grzejnika typu 22 spowoduje pominięcie grzejników i 21, nawet, gdyby wśród nich znajdował się najlepiej dopasowany. USTAWIENIA DOMYŚLNE użytkownikowi po wciśnięciu przycisku pojawia się okno (dla każdego pomieszczenia ma takie same ustawienia jak użyte ostatnio, chyba że wchodzi drugi raz w to okno i wykonywał modyfikacje wówczas program pamięta ustawienia). Widok okna jest taki sam jak dla punktu Jedyny dodatek to przycisk Pobierz dane domyślne, który przypisuje do tego pomieszczenia dane wstawione w opcjach programu. TABELA DOBÓR GRZEJNIKÓW Tabela pojawia się zawsze gdy w tabeli Wybór rodzaju ogrzewania zaznaczone jest ogrzewanie grzejnikowe, użytkownik definiuje w niej podstawowe dane do obliczeń grzejnika. Do edycji przez użytkownika, funkcjonalność, dodawania, usuwania, kalkulator, dobierz. Użytkownik plusikiem dodaje nowy grzejnik (wówczas program oblicza udział procentowy jako symetryczny tzn 100%/liczba grzejników). Na tej podstawie z poprzedniej zakładki Systemy ogrzewania z tabeli dla grzejników pobiera moc. Rys 560. Tabela doboru grzejników KOLUMNA TYP GRZEJNIKA użytkownik przyciskiem otwiera listę typów grzejnika wstawionych do projektu. Program pokazuje domyślny typ\typy grzejników (może być kilka), wg zasady nazwa katalogu->wysokość ->typ->podmodel->długość. W przypadku kiedy w ustawieniach domyślnych podane są jakieś zakresy odnośnie wysokości, długości lub szerokości to na liście wstawiamy te grzejniki które spełniają te warunki. KOLUMNA UDZIAŁ % - pole do wpisywania udziału procentowego przez użytkownika, domyślnie dla pierwszego grzejnika wstawiane jest 100% gdy wstawiane są kolejne dzielimy wartość z wzoru 100%/ilość grzejników (zmieniamy dla wszystkich nie edytowanych przez użytkownika). KOLUMNA DODATKI pole do edycji przez użytkownika, dodatkowo podpięte okno z obliczeniami uruchamiane działające i wyglądające tak samo jak w punkcie KOLUMNA MOC OBLICZENIOWA Q obl (ф obl ) [W] pole do odczytu wyliczane z wzoru Q obl (ф obl ) = Moc (ф) β Udział procentowy, gdzie Moc (ф) pobierana jest z tabelki rys 6 lub 7 z wiersza Ogrzewanie grzejnikowe kolumna Moc lub ф, 402

403 DOBÓR GRZEJNIKÓW KOLUMNA DOPASUJ DO PRZEGRODY pole do wyboru przez użytkownika z listy przegrody od której pobieramy wymiary. Lista przegród zawsze składa się z okien zew i wew należących do tego pomieszczenia, na liście pokazujemy Orientacje, Symbol. Jeśli użytkownik wybierze jakąś przegrodę wówczas do doboru grzejnika uwzględniane są wymiary W (pobrane z pomieszczenia), Hp (pobrane z definicji przegrody) dla wybranej przegrody. KOLUMNY ZBLOKOWANIE WYMIARÓW H i L i S [m]- pola domyślnie nie włączone, użytkownik wciskając przycisk dla każdej z kolumn dostaje to samo okno Domyślne ustawienia zblokowanych wymiarów. Na podstawie zakresów wymiarów zostaną wybrane odpowiednie grzejniki. W przypadku kiedy ma wybraną kolumnę Dopasuj do przegrody wówczas w kolumnę H wstawiamy wartość wyliczona ze wzoru H= Hp 0,2, natomiast w kolumnę L wstawiamy wartość z wzoru L= W 0,2. Wartość S jest pusta do edycji przez użytkownika. - przycisk ten włącza dobór program na podstawie wstawionych mocy, typów grzejników, zblokowanych wymiarów i wybranego sposobu doboru szuka najbardziej pasującego grzejnika pod względem wymiarów i mocy grzewczej. Najbardziej oprtymalny grzejnik pod względem mocy grzewczej to ten którego wartość Q k (ф k )*100%/Q obl (ф obl ) jest najbliższa 100%. KOLUMNA SYMBOL pole do odczytu, wartość pobierana z bazy grzejników z kolumny Model, dla dobranego grzejnika, Kolumna A [%] - pole do odczytu, wartość obliczana z wzoru: A = Q k (ф k )*100%/ Q obl (ф obl ) KOLUMNA PARAMETRY SZCZEGÓŁOWE P pole wyposażone jest w przycisk który otwiera okno z parametrami dodatkowymi dla dobranego grzejnika. Rys 561. Okno parametrów szczegółowych ZAKŁADKA OGRZEWANIE PODŁOGOWE Zakładka widoczna jest tylko wówczas gdy w tabelce wybór rodzaju ogrzewania zaznaczony jest wiersz Ogrzewanie podłogowe. 403

404 DOBÓR GRZEJNIKÓW Rys 562. Okno ogrzewania podłogowego SPOSÓB DOBORU użytkownik ma do wyboru dwa sposoby doboru : - kryterium najmniejszej średnicy Ø program szuka najmniejszej wartości typoszeregu rurociągu (D) z wybranego zakresu, który spełnia warunki po obliczeniach Φ obl. > Φ op, a także θ m,f θ max,f - kryterium najmniejszego rozstawu T program szuka najmniejszej wartości rozstawu rurociągów (T) z wybranego zakresu, który spełnia warunki po obliczeniach Φ obl. > Φ op, a także θ m,f θ max,f Uwzględnij straty ciepła od gruntu w doborze gdy checkbox jest odznaczony to w Tabeli Wybór systemu ogrzewania wiersz Projektowane obciążenie cieplne Φ HL (norma 12831) lub Obliczeniowe zapotrzebowanie na moc pomieszczeń Q pom (norma 03406) jest obliczana z wzoru (i uwzględnia tylko przegrody typu podłoga na gruncie) Φ HL =Φ HL [A k x U eqive x fg 1 x fg 2 x G w x (θ i,h -θ e )] (gdy wybrana jest norma gruntowa 12831) lub Φ HL =Φ HL [L s x (θ i,h -θ e )] (gdy wybrana jest norma gruntowa 13370), Q pom = Q i [L s x (t -t z )] (gdy wybrana jest norma gruntowa 13370), Q pom = Q i [A x U x (t TEMP.)] (gdy wybrana jest norma gruntowa 6946) jeśli jest odznaczone to przenosimy wartości z pomieszczeń. USTAWIENIA DOMYŚLNE- użytkownikowi po wciśnięciu przycisku pojawia się okno (dla każdego pomieszczenia ma takie same ustawienia jak użyte ostatnio, chyba że wchodzi drugi raz w to okno i wykonywał modyfikacje wówczas program pamięta ustawienia). Widok okna jest taki sam jak dla punktu Jedyny dodatek to przycisk Pobierz dane domyślne, który przypisuje do tego pomieszczenia dane wstawione w opcjach programu. TYP OGRZEWANIA PODŁOGOWEGO pole do wyboru typoszeregu z bazy ogrzewania podłogowego, lista wstawiana na podstawie domyślnego typoszeregu, UDZIAŁ % - pole do wpisywania udziału procentowego, zasada działania taka jak w tabeli doboru grzejników, POWIERZCHNIA WYZNACZONA DO OGRZEWANIA PODŁOGOWEGO A op [m 2 ] pole do edycji przez użytkownika, program domyślnie wstawia wartość A f z pomieszczenia, OBCIĄŻENIE CIEPLNE PRZYJĘTE DO DOBORU OGRZEWANIA PODŁOGOWEGO Φ OP [W]- wartość wyliczana z wzoru Φ OP = Udział % x Φ OP (z rodzaju ogrzewania wiersz ogrzewanie podłogowe)/ 100, TYP STREFY pole do wyboru z listy jednego z trzech wariantów, na tej podstawie wstawiana będzie temperatura θ max,f : - brzegowa, wartość temperatury θ max,f =35 - łazienkowa, wartość temperatury θ max,f =33 - standardowa, wartość temperatury θ max,f =29 GRUPA ZBLOKOWANE WYMIARY 404

405 DOBÓR GRZEJNIKÓW ROZSTAW RUR T [m] pole do edycji przez użytkownika, albo wyboru z rozwijanej listy która jest tworzona na podstawie domyślnego typoszeregu (użytkownik powinien mieć możliwość wyboru od jednego to kilku wartości, zakres), ŚREDNICA RURY Ø [mm] - pole do edycji przez użytkownika, albo wyboru z rozwijanej listy która jest tworzona na podstawie domyślnego typoszeregu (użytkownik powinien mieć możliwość wyboru od jednego to kilku wartości, zakres), TYPOSZEREG RUROCIĄGÓW pole w którym pokazuje dobrany typoszereg (text z bazy ogrzewania podłogowego, Nazwa typoszeregu), T [m] pole w którym pokazujemy dobrany rozstaw rur T, OBLICZONY STRUMIEŃ CIEPŁA q [W/m 2 ] pole w którym pokazujemy obliczone (patrz poniżej dobór ogrzewania) strumień ciepła q obl DŁUGOŚĆ WĘŻOWNICY L [m] - pole w którym pokazujemy obliczoną (patrz poniżej dobór ogrzewania) długość wężownicy L TEMPERATURA WARSTWY PODŁOGOWEJ θ m,f [ C ]-pole w którym pokazujemy obliczoną (patrz poniżej dobór ogrzewania) temperaturę warstwy podłogowejθ m,f MAX TEMPERATURA WARSTWY PODŁOGOWEJ θ max,f [ C ]-pole uzależnione od wybranego wariantu w kolumnie Typ strefy - brzegowa, wartość temperatury θ max,f =35 C - łazienkowa, wartość temperatury θ max,f =33 C - standardowa, wartość temperatury θ max,f =29 C KOLUMNA PARAMETRY SZCZEGÓŁOWE P pole wyposażone jest w przycisk który otwiera okno z parametrami dodatkowymi dla dobranego ogrzewania podłogowego. Rys 563. Okno parametry szczegółowe ogrzewania podłogowego Algorytm doboru dla Wariantu A w warstwie jastrychowej Do doboru potrzebne będą nam dane wpisane w ustawieniach domyślnych, tabeli doboru ogrzewania podłogowego i bazy ogrzewania podłogowego. 405

406 DOBÓR GRZEJNIKÓW Z tabeli doboru ogrzewania podłogowego pobieramy dla danego rekordu z kolumny Φ OP moc do obliczeń i powierzchnia do wyznaczenia ogrzewania podłogowego A OP następnie wyliczamy min strumień ciepła: q min = Φ OP / A OP [W/m 2 ] Następnie dla wybranego typoszeregu (kolumna typ ogrzewania podłogowego), patrzymy jakie dostępne są w bazie wartości o średnicy (w bazie kolumna D) i rozstawie rur (w bazie kolumna T). Dodatkowo uwzględniamy zblokowane wymiary Ø (co odpowiada D) i T (np. jeśli w bazie dla danego typoszeregu jest rozstaw 0,1; 0,15;0,2; 0,25; a użytkownik wybrał zakres od 0,15 do 0,2 wówczas do obliczeń bierzemy tylko 0,15 i 0,2 podobnie jest z średnicą rurek). Następnie dla każdego pasującego typoszeregu Ø i pasującego rozstawu T obliczamy strumień ciepła q obl z wzoru: w przypadku kiedy T > 0,375 wówczas musimy obliczone q obl podstawić jeszcze do wzoru: Gdzie: - wyliczana jest z wzoru poniżej na podstawie wartości wpisanych w Ustawieniach domyślnych R B,s u, λ E i bazy ogrzewania podłogowego wartości s r i λ r - wyliczana jest z tabeli poniżej na podstawie wartości wpisanych w Ustawieniach domyślnych R B i rozstawu rur T R B m 2 K/W 0,00 0,05 0,10 0,15 a T 1,23 1,188 1,156 1,134 - wyliczana jest z wzoru: - wyliczana jest z tabeli poniżej na podstawie wartości wpisanych w Ustawieniach domyślnych R B i rozstawu rur T R B [m 2 K/W] 0,00 0,05 0,10 0,15 T [m] a U 0,05 1,069 1,056 1,043 1,037 0,075 1,066 1,053 1,041 1,035 0,1 1,063 1,05 1,039 1,0335 0,15 1,057 1,046 1,035 1,0305 0,2 1,051 1,041 1,0315 1,0275 0,225 1,048 1,038 1,0295 1,026 0,3 1,0395 1,031 1,024 1,021 0,375 1,03 1,024 1,018 1,016 - wyliczana jest z wzoru: - wyliczana jest z tabeli poniżej na podstawie wartości wpisanych w Ustawieniach domyślnych R B i rozstawu rur T R B [m 2 K/W] 0,00 0,05 0,10 0,15 T [m] a D 0,05 1,013 1,013 1,012 1,011 0,075 1,021 1,019 1,016 1,014 0,1 1,029 1,025 1,022 1,018 0,15 1,04 1,034 1,029 1,024 0,2 1,046 1,04 1,035 1,03 0,225 1,049 1,043 1,038 1,

407 DOBÓR GRZEJNIKÓW 0,3 1,053 1,049 1,044 1,039 0,375 1,056 1,051 1,046 1,042 - wyliczana jest z wzoru: - wyliczana jest z wzoru poniżej na podstawie wartości wpisanych w Ustawieniach domyślnych θ z,θ p a także pobranej z pomieszczenia temperatury pomieszczenia θ H,i Następnie obliczamy długość wężownicy L z wzoru: Następnie wyliczamy temperaturę warstwy podłogowej θ m,f z wzoru: Sprawdzenia - czy temperatura podłogi θ m,f nie przekracza wartości max θ max,f : θ m,f θ max,f wówczas dana wartości T, Ø i typoszereg uwzględniamy w dalszym doborze, - czy wartość strumienia ciepła jest wystarczająca do ogrzania pomieszczenia: q obl q min wówczas dana wartości T, Ø i typoszereg uwzględniamy w dalszym doborze, Następnie na podstawie wybranego typu doboru szukamy typoszeregu o najmniejszym wartości T lub Ø i go wstawiamy do tabeli Wyniki doboru Algorytm doboru dla Wariantu B w warstwie izolacji Do doboru potrzebne będą nam dane wpisane w ustawieniach domyślnych, tabeli doboru ogrzewania podłogowego i bazy ogrzewania podłogowego. Z tabeli doboru ogrzewania podłogowego pobieramy dla danego rekordu z kolumny Φ OP moc do obliczeń i powierzchnia do wyznaczenia ogrzewania podłogowego A OP następnie wyliczamy min strumień ciepła: q min = Φ OP / A OP [W/m 2 ] Następnie dla wybranego typoszeregu (kolumna typ ogrzewania podłogowego), patrzymy jakie dostępne są w bazie wartości o średnicy (w bazie kolumna D) i rozstawie rur (w bazie kolumna T). Dodatkowo uwzględniamy zblokowane wymiary Ø (co odpowiada D) i T (np. jeśli w bazie dla danego typoszeregu jest rozstaw 0,1; 0,15;0,2; 0,25; a użytkownik wybrał zakres od 0,15 do 0,2 wówczas do obliczeń bierzemy tylko 0,15 i 0,2 podobnie jest z średnicą rurek). Następnie dla każdego pasującego typoszeregu Ø i pasującego rozstawu T obliczamy strumień ciepła q obl z wzoru: w przypadku kiedy T > 0,375 wówczas musimy obliczone q obl podstawić jeszcze do wzoru: Gdzie: - wyliczana jest z wzoru poniżej na podstawie wartości wyliczonych z wzorów poniżej - wyliczana jest z tabeli poniżej na podstawie wartości wpisanych w Ustawieniach domyślnych s E i λ E s E / λ E m 2 K/W 0,02 0,03 0,04 0,05 0,06 0,08 0,1 0,15 a T 1,1 1,097 1,093 1,091 1,088 1,082 1,075 1,064 -wyliczana jest z wzoru: 407

408 DOBÓR GRZEJNIKÓW - wyliczana jest z wzoru poniżej na podstawie wartości wpisanych w Ustawieniach domyślnych s E, λ E i bazy ogrzewania podłogowego wartości s r i λ r - wyliczana jest z tabeli poniżej na podstawie T T [m] 0,05 0,075 0,1 0,15 0,2 0,225 0,3 0,375 0,45 a K 1 0,99 0,98 0,95 0,92 0,9 0,82 0,72 0,6 - wyliczana jest z wzoru poniżej na podstawie wartości wpisanych w Ustawieniach domyślnych s E, λ E,s W, λ W i b u - wyliczana jest z tabeli poniżej na podstawie T T [m] 0,05 0,075 0,1 0,15 0,2 0,225 0,3 0,375 0,45 b U ,7 0,5 0,43 0,25 0,1 0 - wyliczana jest z tabeli poniżej na podstawie T i K WL i D (z bazy materiałów) K WL =0 D [m] 0,022 0,020 0,018 0,016 0,014 T [m] a WL 0,05 0,96 0,93 0,9 0,86 0,82 0,075 0,8 0,754 0,7 0,644 0,59 0,1 0,658 0,617 0,576 0,533 0,488 0,15 0,505 0,47 0,444 0,415 0,387 0,2 0,422 0,4 0,379 0,357 0,337 0,225 0,396 0,376 0,357 0,34 0,32 0,3 0,344 0,33 0,315 0,3 0,288 0,375 0,312 0,3 0,29 0,278 0,266 0,45 0,3 0,29 0,28 0,264 0,25 K WL =0,1 D [m] 0,022 0,020 0,018 0,016 0,014 T [m] a WL 0,05 0,975 0,955 0,93 0,905 0,88 0,075 0,859 0,836 0,812 0,776 0,74 0,1 0,77 0,76 0,726 0,693 0,66 0,15 0,642 0,621 0,6 0,58 0,561 0,2 0,57 0,55 0,53 0,51 0,49 0,225 0,54 0,522 0,504 0,485 0,467 0,3 0,472 0,462 0,453 0,444 0,435 0,375 0,46 0,446 0,434 0,421 0,411 0,45 0,45 0,44 0,43 0,42 0,41 K WL =0,2 D [m] 0,022 0,020 0,018 0,016 0,014 T [m] a WL 0,05 0,985 0,97 0,955 0,937 0,92 0,075 0,902 0,893 0,885 0,865 0,845 0,1 0,855 0,843 0,832 0,821 0,81 0,15 0,775 0,765 0,755 0,745 0,

409 DOBÓR GRZEJNIKÓW 0,2 0,71 0,703 0,695 0,688 0,68 0,225 0,685 0,678 0,67 0,663 0,655 0,3 0,615 0,608 0,6 0,592 0,585 0,375 0,58 0,573 0,565 0,558 0,55 0,45 0,57 0,565 0,56 0,555 0,55 K WL =0,3 D [m] 0,022 0,020 0,018 0,016 0,014 T [m] a WL 0,05 0,99 0,98 0,97 0,96 0,95 0,075 0,94 0,935 0,93 0,925 0,92 0,1 0,92 0,915 0,91 0,905 0,9 0,15 0,855 0,855 0,855 0,855 0,855 0,2 0,8 0,8 0,8 0,8 0,8 0,225 0,79 0,79 0,79 0,79 0,79 0,3 0,72 0,72 0,72 0,72 0,72 0,375 0,69 0,69 0,69 0,69 0,69 0,45 0,68 0,68 0,68 0,68 0,68 K WL =0,4 D [m] 0,022 0,020 0,018 0,016 0,014 T [m] a WL 0,05 0,995 0,99 0,985 0,978 0,97 0,075 0,96 0,962 0,963 0,964 0,965 0,1 0,94 0,94 0,94 0,94 0,94 0,15 0,895 0,895 0,895 0,895 0,895 0,2 0,86 0,86 0,86 0,86 0,86 0,225 0,84 0,84 0,84 0,84 0,84 0,3 0,78 0,78 0,78 0,78 0,78 0,375 0,76 0,76 0,76 0,76 0,76 0,45 0,75 0,75 0,75 0,75 0,75 K WL 0,5 K WL 0,5 0,6 0,7 0,8 0,9 1,0 T [m] a WL 0,05 0,995 0, ,075 0,979 0,984 0,99 0,995 0, ,01 0,1 0,963 0,972 0,98 0,988 0, ,02 0,15 0,924 0,945 0,96 0,974 0,99 1 1,04 0,2 0,894 0,921 0,943 0,961 0,98 1 1,06 0,225 0,88 0,908 0,934 0,955 0, ,07 0,3 0,83 0,87 0,91 0,94 0,97 1 1,09 0,375 0,815 0,86 0,90 0,93 0,97 1 1,1 0,45 0,81 0,86 0,90 0,93 0,97 1 1,1 - wyliczana jest z wzoru poniżej na podstawie wartości wpisanych w Ustawieniach domyślnych θ z,θ p a także pobranej z pomieszczenia temperatury pomieszczenia θ H,i Następnie obliczamy długość wężownicy L z wzoru: [m] Następnie wyliczamy temperaturę warstwy podłogowej θ m,f z wzoru: 409

410 DOBÓR GRZEJNIKÓW Sprawdzenia - czy temperatura podłogi θ m,f nie przekracza wartości max θ max,f : θ m,f θ max,f wówczas dana wartości T, Ø i typoszereg uwzględniamy w dalszym doborze, - czy wartość strumienia ciepła jest wystarczająca do ogrzania pomieszczenia: q obl q min wówczas dana wartości T, Ø i typoszereg uwzględniamy w dalszym doborze, Następnie na podstawie wybranego typu doboru szukamy typoszeregu o najmniejszym wartości T lub Ø i go wstawiamy do tabeli Wyniki doboru ZAKŁADKA OGRZEWANIE POWIETRZNE Rys 564. Zakładka ogrzewanie powietrzne Parametry wody grzewczej C- pole do wyboru jednego z poniższych parametrów: 90/70, 80/60, 70/50. TYP URZĄDZENIA użytkownik ma do dyspozycji bazę ogrzewanie powietrzne po wciśnięciu przycisku UDZIAŁ % - pole do wpisywania udziału procentowego, zasada działania taka jak w tabeli doboru grzejników, OBCIĄŻENIE CIEPLNE PRZYJĘTE DO DOBORU OGRZEWANIA POWIETRZNEGOΦ HL,P [W]- wartość wyliczana z wzoru Φ HL,P = Udział % x Φ HL,P (z rodzaju ogrzewania wiersz ogrzewanie podłogowe)/ 100, STRUMIEŃ POWIETRZA ŚWIEŻEGO V SU,e [m 3 /h] pole do edycji użytkownik może skorzystać z obliczeń poprzez przycisk, Rys 565. Okno wentylacji Krotność wymian 410

411 DOBÓR GRZEJNIKÓW Rys 566. Okno wentylacji zgodnie z PN-B/B-03430/AZ3:2000 Okna działają tak jak w strefach cieplnych zakładka starty przez wentylację, dla wentylacji nawiewnej mechanicznej. V SU z tych okien wstawiana jest do tabelki w kolumnę V SU. Rodzaj podgrzewu - pole do wybory z listy jednego z dwóch przypadków: Z Komorą mieszania wówczas w obliczeniach uwzględniamy V su,e (kolumna jest aktywna) i dobór wykonujemy wg pierwszego wariantu, kolumnie parametry dodatkowe pokazujemy ф VE, Tylko powietrze wewnętrzne wówczas jako θ r wstawiamy wartość θ H,i (temp. pomieszczenia), kolumna V su,e jest wyszarzana, dobór wykonujemy wg drugiego wariantu MODEL z bazy Ogrzewania powietrznego wstawiamy nazwę wg szablonu nazwa katalogu, typ, STRUMIEŃ POWIETRZA WYPŁYWAJĄCY Z URZĄDZENIA V [m3/h] pole do odczytu, program wstawia dla dobranego wariantu wartość z bazy Ogrzewania powietrznego z kolumny V, BIEG - pole do odczytu, program wstawia dla dobranego wariantu wartość z bazy Ogrzewania powietrznego z kolumny Bieg, TEMPERATURA NAWIEWU θ n [ C] - pole do odczytu, program wylicza wartość z wzoru MOC URZĄDZENIA ф URZ [kw] - pole do odczytu, program wstawia dla dobranego wariantu wartość z bazy Ogrzewania powietrznego z kolumny ф URZ 10-3, Dopasowanie A [%] - pole do odczytu, program wylicza wartość z wzoru A = ф URZ *100%/ (ф HL,P + ф VE ) KOLUMNA PARAMETRY SZCZEGÓŁOWE P pole wyposażone jest w przycisk który otwiera okno z parametrami dodatkowymi dla dobranego ogrzewania powietrznego. 411

412 DOBÓR GRZEJNIKÓW Rys 567. Okno parametrów szczegółowych ogrzewania powietrznego Algorytm doboru dla Wariantu pierwszego Komora mieszania Do doboru potrzebne będą nam dane wpisane w ustawieniach domyślnych, tabeli doboru ogrzewania powietrznego i bazy ogrzewania powietrznego. Z tabeli doboru ogrzewania powietrznego pobieramy dla danego rekordu z kolumny Φ HL,P moc do obliczeń i strumień powietrza zewnętrznego V SU,e, dodatkowo sprawdzamy jakie są wybrana parametry wody grzewczej : Zaczynamy od wyliczenia strumienia powietrza zawracanego z pomieszczeniav recyl. biorąc pod uwagę wybrany z bazy typoszereg (nazwę typoszeregu lub typu) i dopisany do niego Bieg wentylatora (dla każdego biegu wentylatora w bazie dopisana jest wartość strumienia V), mając te dane korzystamy z wzoru: Zaczynamy od sprawdzenia czy V (z bazy urządzenia ) > V SU,e jeżeli tak wówczas przechodzimy do obliczeń, jeśli nie kończymy dobór z komunikatem Dla wstawionego strumienia powietrza zewnętrznego nie można dobrać odpowiedniego urządzenia. Zmień strumień powietrza zewnętrznego lub dodaj dodatkowe aparaty. Przykład dla Vulcano VR1, θ e =-20, θ H,i =16, ф HL,P =2000 W Bieg I > V I =800 m3/h -> V recyl.i =V I -V SU,e = = 500 m3/h Bieg II > V II =2000 m3/h -> V recyl.ii =V II -V SU,e = = 1700 m3/h Bieg III > V III =3000 m3/h -> V recyl.iii =V III -V SU,e = = 2700 m3/h Bieg IV > V IV =4000 m3/h -> V recyl.iv =V IV -V SU,e = = 3700 m3/h Bieg V > V V =5500 m3/h -> V recyl.v =V V -V SU,e = = 5200 m3/h Następnie obliczamy temperaturę przed nagrzewnicą θ r z wzoru dla każdego biegu wentylatora: 412

413 DOBÓR GRZEJNIKÓW Następnie sprawdzamy z bazą, które biegi spełniają warunek θ r θ r,min (z bazy) jeżeli tak wówczas przechodzimy do obliczeń, jeśli wszystkie nie kończymy dobór z komunikatem Dla wstawionego strumienia powietrza zewnętrznego nie można dobrać odpowiedniego urządzenia. Zmień strumień powietrza zewnętrznego lub dodaj dodatkowe aparaty. Sprawdzenia warunku z przykładu Bieg I θ r,i θ r,min => 2,5 0 spełniony obliczamy dalej Bieg II θ r,ii θ r,min => 10,6 0 spełniony obliczamy dalej Bieg III θ r,iii θ r,min => 12,4 0 spełniony obliczamy dalej Bieg IV θ r,iv θ r,min => 13,3 0 spełniony obliczamy dalej Bieg V θ r,v θ r,min => 14,0 0 spełniony obliczamy dalej Następnie dla wybranego typu urządzenia, biegu, temperatury θ r i ustawionych Parametrów wody grzewczej szukamy w bazie wartości ф URZ. (zazwyczaj w bazie będą wartości dla temperatur θ r = 0, 5, 10, 15, 20 jeśli otrzymamy z obliczeń inna wartość to musimy ją aproksymować miedzy danymi dla danego typu, biegu, parametrów wody grzewczej) W naszym przypadku mamy parametry wody grzewczej 80/60 Bieg I ф URZ,I = 9600 W ( po aproksymacji miedzy 0 a 5) Bieg II ф URZ,II = W ( po aproksymacji miedzy 10 a 15) Bieg III ф URZ,III = W ( po aproksymacji miedzy 10 a 15) Bieg IV ф URZ,IV = W ( po aproksymacji miedzy 10 a 15) Bieg V ф URZ,V = W ( po aproksymacji miedzy 10 a 15) Następnie obliczamy temperaturę nawiewu dla każdego biegu: Następnie liczymy obciążenie cieplne na wentylację dla każdego biegu z wzoru: Następnie obliczamy całkowite obciążenie cieplne ф obl Bieg I ф obl,i = ф HL,P + ф VE,I = = 7628 Bieg II ф obl,ii = ф HL,P + ф VE,I = = 7628 Bieg III ф obl,iii = ф HL,P + ф VE,I = = 7628 Bieg IV ф obl,iv = ф HL,P + ф VE,I = = 7628 Bieg V ф obl,v = ф HL,P + ф VE,I = = 7628 Następnie sprawdzamy dopasowanie A : Bieg I A = ф URZ 100%/ (ф obl ) = ( %)/7628 = 125,8 % Bieg II A = ф URZ 100%/ (ф obl ) = ( %)/7628 = 183,5 % Bieg III A = ф URZ 100%/ (ф obl ) = ( %)/7628 = 239,9 % Bieg IV A = ф URZ 100%/ (ф obl ) = ( %)/7628 = 246,5 % Bieg V A = ф URZ 100%/ (ф obl ) = ( %)/7628 = 314,6 % 413

414 DOBÓR GRZEJNIKÓW Dobieramy to urządzenie i bieg które jest większe bądź równe 100% lub jest najbliższe 100%, w opisywanym przykładzie pasuje bieg I. Algorytm doboru dla Wariantu drugiego Tylko powietrze wewnętrzne Do doboru potrzebne będą nam dane wpisane w ustawieniach domyślnych, tabeli doboru ogrzewania powietrznego i bazy ogrzewania powietrznego. Z tabeli doboru ogrzewania powietrznego pobieramy dla danego rekordu z kolumny Φ HL,P moc do obliczeń, dodatkowo sprawdzamy jakie są wybrana parametry wody grzewczej : Przykład dla Vulcano VR1, θ e =-20, θ H,i =16, ф HL,P =2000 W Zaczynamy od przypisania, że θ r =θ H,i dla naszego przykładu θ r =θ H,i =16 Następnie sprawdzamy z bazą, które biegi spełniają warunek θ r θ r,min (z bazy) jeżeli tak wówczas przechodzimy do obliczeń, jeśli wszystkie nie kończymy dobór z komunikatem Dla wstawionej temperatury pomieszczenia nie można dobrać odpowiedniego urządzenia. Zmień temperaturę pomieszczenia lub dodaj dodatkowe aparaty. Sprawdzenia warunku z przykładu Bieg I θ r,i θ r,min => 16 0 spełniony obliczamy dalej Bieg II θ r,ii θ r,min => 16 0 spełniony obliczamy dalej Bieg III θ r,iii θ r,min => 16 0 spełniony obliczamy dalej Bieg IV θ r,iv θ r,min => 16 0 spełniony obliczamy dalej Bieg V θ r,v θ r,min => 16 0 spełniony obliczamy dalej Następnie dla wybranego typu urządzenia, biegu, temperatury θ r i ustawionych Parametrów wody grzewczej szukamy w bazie wartości ф URZ. (zazwyczaj w bazie będą wartości dla temperatur θ r = 0, 5, 10, 15, 20 jeśli otrzymamy z obliczeń inna wartość to musimy ją aproksymować miedzy danymi dla danego typu, biegu, parametrów wody grzewczej) W naszym przypadku mamy parametry wody grzewczej 80/60 Bieg I ф URZ,I = 7540 W ( po aproksymacji miedzy 15 a 20) Bieg II ф URZ,II = W ( po aproksymacji miedzy 15 a 20) Bieg III ф URZ,III = W ( po aproksymacji miedzy 15 a 20) Bieg IV ф URZ,IV = W ( po aproksymacji miedzy 15 a 20) Bieg V ф URZ,V = W ( po aproksymacji miedzy 15 a 20) Następnie obliczamy temperaturę nawiewu dla każdego biegu: Następnie liczymy obciążenie cieplne na wentylację dla każdego biegu z wzoru: Następnie obliczamy całkowite obciążenie cieplne ф obl Bieg I ф obl,i = ф HL,P + ф VE,I = = 4010 Bieg II ф obl,ii = ф HL,P + ф VE,I = = 4010 Bieg III ф obl,iii = ф HL,P + ф VE,I = = 4010 Bieg IV ф obl,iv = ф HL,P + ф VE,I = = 4010 Bieg V ф obl,v = ф HL,P + ф VE,I = = 4010 Następnie sprawdzamy dopasowanie A : Bieg I A = ф URZ 100%/ (ф obl ) = ( %)/4010 = 188,0 % Bieg II A = ф URZ 100%/ (ф obl ) = ( %)/4010 = 314,7 % Bieg III A = ф URZ 100%/ (ф obl ) = ( %)/4010 = 385,5 % Bieg IV A = ф URZ 100%/ (ф obl ) = ( %)/4010 = 444,4 % Bieg V A = ф URZ 100%/ (ф obl ) = ( %)/4010 = 519,7 % 414

415 DOBÓR GRZEJNIKÓW Dobieramy to urządzenie i bieg które jest większe bądź równe 100% lub jest najbliższe 100%, w opisywanym przykładzie pasuje bieg I ZAKŁADKA OGRZEWANIE INNE Rys 568. Zakładka inne NAZWA pole do wpisywania tekstu, przez użytkownika TYP - pole do wpisywania tekstu, przez użytkownika PRODUCENT - pole do wpisywania tekstu, przez użytkownika UDZIAŁ % - pole do wpisywania udziału procentowego, zasada działania taka jak w tabeli doboru grzejników, OBCIĄŻENIE CIEPLNE PRZYJĘTE DO DOBORU OGRZEWANIE INNEGOΦ IN [W]- wartość wyliczana z wzoru Φ IN = Udział % x Φ IN (z rodzaju ogrzewania wiersz inne)/ 100, 415

416 DOBÓR GRZEJNIKÓW RAPORTY RTF Z DOBORU Rys 569. Okno raportów W celu wygenerowania raportu rtf należy wcisnąć przycisk wówczas program wygeneruje raport, który będzie się zkladać z: 1) Zestawienie rodzaju ogrzewania i mocy pomieszczeń 2) Zestawienie grzejników w pomieszczeniach 3) Zestawienie ogrzewania płaszczowego w pomieszczeniach 4) Zestawienie ogrzewania powietrznego w pomieszczeniach 5) Zestawienie ogrzewania innego w pomieszczeniach 6) Zestawienie grzejników dla całego budynku 7) Zestawienie ogrzewania płaszczowego dla całego budynku 8) Zestawienie ogrzewania powietrznego dla całego budynku 9) Zestawienie inne dla całego budynku 416