Spis treści. Część pierwsza Pozytywnie o ciąży. Świadczenia macierzyńskie dla kobiet w ciąży i po urodzeniu dziecka

Transkrypt

1 Spis treści O autorce Wstęp Część pierwsza Pozytywnie o ciąży 1. Przygotowanie do ciąży Planowanie ciąży Poczęcie Jesteś w ciąży! Prowadź dzienniczek ciąży Uczucia twojego partnera Sposoby na porozumienie Właściwa opieka położnicza Karta ciążowa źródło informacji Stres w ciąży Jak sobie radzić w trudnych sytuacjach Seks i relacje Jak ciąża może wpłynąć na relacje rodzinne Seks w ciąży Praktyczne aspekty seksu w ciąży Jak bezpiecznie kochać się w ciąży Praca, odpoczynek i czas wolny Świadczenia macierzyńskie dla kobiet w ciąży i po urodzeniu dziecka Bezpieczna gimnastyka w ciąży Co robić, gdy nie możesz zasnąć Dobre samopoczucie w ciąży Fizyczne zmiany w twoim organizmie Zdrowe odżywianie Czego należy unikać Badania prenatalne Jak dbać o siebie w ciąży Sposoby radzenia sobie z dolegliwościami

2 Część druga Bezpieczny poród 6. Przygotowanie do porodu Gdzie urodzić dziecko Przed porodem Co spakować do szpitala Planowanie porodu Opieka podczas porodu Wybór osoby towarzyszącej podczas porodu Opieka w ciąży pracownicy służby zdrowia Rola partnera przy porodzie Urlop ojcowski W jaki sposób osoba towarzysząca może ci pomóc Poród krok po kroku Podróż maluszka na świat fazy porodu Praca nad skurczami Konwencjonalne metody łagodzenia bólu podczas porodu Dobroczynna moc wody Jak sobie radzić, gdy sprawy nie idą tak, jak oczekiwałaś Wywołanie porodu (indukcja) Poród pośladkowy Cesarskie cięcie Wszystkiego najlepszego w dniu narodzin! Część trzecia Pozytywnie o macierzyństwie 10. Uczucia i emocje Jak odnaleźć się w nowej roli matki Jeśli twój poród nie był zgodny z planem Seks i relacje w rodzinie Dynamika funkcjonowania rodziny Rodzeństwo Zwierzęta domowe a małe dziecko Planowanie rodziny Antykoncepcja

3 12. Odpoczynek i powrót do pracy Jak sobie radzić z obowiązkami Postępowanie z gośćmi Odpoczynek i sen Jak sobie radzić z płaczem dziecka Chwila dla ciebie i partnera Powrót do pracy Powrót do formy Jak dbać o krocze po porodzie Jak poradzić sobie z zaparciami Karmienie dziecka Mobilność po porodzie Ćwiczenia po porodzie Powrót do formy po porodzie Część czwarta Naturalne terapie uzupełniające 14. Bezpieczne leczenie uzupełniające Środki homeopatyczne Aromaterapia Zioła Esencje kwiatowe Bacha Glosariusz terapii uzupełniających Wnioski Więcej na ten temat

4 Rozdział 9. Poród krok po kroku Rozdział 9 Poród krok po kroku Z tego rozdziału dowiesz się: co się dzieje z twoim ciałem podczas porodu; o technikach samopomocy przy skurczach; o konwencjonalnych metodach uśmierzania bólu; o dobroczynnym wpływie wody na poród i narodziny dziecka; jak sobie radzić, gdy podczas porodu zdarzy się coś, czego nie przewidziałaś. 127

5 Rozdział 9. Poród krok po kroku Medycznym terminem określającym narodziny dziecka jest poród. Normalny poród może nastąpić w każdej chwili po 37. tygodniu ciąży. Jeśli rozpocznie się przed tym terminem, będzie określony jako przedwczesny. Po 42. tygodniu twoja ciąża będzie uważana za przenoszoną. Jednak w rzeczywistości kobiety rodzą w różnym czasie zależnie od ich zdrowia oraz wielkości, położenia i stanu zdrowia dziecka. Zapamiętaj Normalna ciąża trwa od 37 do 42 tygodni. W tym przedziale czasu dziecko powinno urodzić się zdrowe i w dobrej formie, a poród również powinien przebiegać normalnie. Nie denerwuj się więc, jeśli nie urodzisz w planowanym terminie. Co wywołuje poród dlaczego ciąża w pewnym momencie się kończy? Pod koniec ciąży twoje dziecko przyjmuje pozycję odpowiednią do porodu (zwykle główką w dół), co wywiera nacisk na szyjkę macicy, rozpoczynając proces jej mięknięcia i rozwierania się. Dzięki temu dziecko będzie mogło przejść przez kanał rodny. Podczas ciąży twoja macica powiększa się przed ciążą miała wielkość gruszki, a teraz wygląda jak napompowany balon. W chwili gdy osiągnie swój maksymalny rozmiar, rozpoczną się skurcze. Jeśli twoje dziecko będzie bardzo duże lub spodziewasz się więcej niż jednego dziecka, poród z powodu znacznego rozciągnięcia macicy może się zacząć przed planowanym terminem. Wzrost produkcji endorfin odpowiadających za twoje dobre samopoczucie ma pozytywny wpływ na to, jak radzisz sobie podczas porodu. Źródło endorfin znajduje się w mózgu, gdzie są one produkowane aż do zakończenia porodu. Działają jak morfina. Największe ich stężenie występuje w czasie porodu. Dzięki nim ból staje się słabszy, a stres z nim związany nie jest tak dokuczliwy. Uważa się nawet, że jeśli wciąż boisz się porodu, to oznacza, że poziom endorfin nie jest jeszcze wystarczająco wysoki, a ty nie jesteś gotowa na poród. W mózgu i w nadnerczach również produkowane są substancje chemiczne, które pomagają w rozpoczęciu skurczów porodowych. Podróż maluszka na świat fazy porodu Poród składa się z trzech etapów, a każdy z nich ma inny przebieg oraz czas trwania: skurcze powodujące rozwarcie szyjki macicy, które wraz z postępem porodu są dłuższe, silniejsze i częstsze; to etap najdłuższy, może trwać od kilkunastu godzin nawet do kilku dni; 129

6 Szczęśliwej ciąży! Czyli pozytywnie o macierzyństwie drugi etap to parcie i urodzenie dziecka; trwa o wiele krócej od 15 minut do 3 godzin; trzeci etap, gdy dziecko już jest na świecie, to wypchnięcie łożyska; skurcze stają się łagodniejsze i mniej regularne. Ten etap trwa mniej więcej pół godziny. Zapamiętaj Skurcze macicy sprawiają, że mięśnie stają się krótsze i grubsze. Dziecko zaczyna przesuwać się w dół miednicy, aż jest na tyle nisko, żeby wydostać się na zewnątrz. Zapamiętaj Pod koniec ciąży szyjka macicy staje się bardziej elastyczna, co pomaga jej się rozwierać. Jest to długi, powolny proces aż do pełnego rozwarcia ujście macicy jest wtedy wystarczająco duże, aby dziecko mogło przyjść na świat. To rozciąganie i przesuwanie dziecka w dół można porównać do sposobu, w jaki rozciąga się golf, kiedy zakłada się go przez głowę. Podczas ostatnich tygodni ciąży twój organizm doświadczy kilku zmian. Dziecko ułoży się w pozycji najbardziej dla siebie korzystnej do przyjścia na świat. Jego ruchy staną się powolniejsze w ten sposób będzie oszczędzać energię. Jeśli jest to pierwsze dziecko, to zwykle obniży się w kierunku miednicy ok. 36. tygodnia ciąży. Zmniejszy nacisk u góry, który wcześniej powodował zgagę i duszności, ale z drugiej strony zwiększy nacisk na pęcherz i spowoduje potrzebę częstego oddawania moczu. Skurcze Braxtona Hicksa, które towarzyszyły ci już od kilku tygodni, staną się silniejsze można je nawet niechcący uznać za skurcze przedporodowe. Może się zdarzyć, że odczujesz przypływ sił i energii. Niektóre ciężarne przed samym porodem miewają niewielką biegunkę. Czasami doświadczają nawrotu nudności, związanych ze zmianą poziomu hormonów. Jeśli zauważysz wydzielinę surowiczo-śluzową, konsystencją przypominającą galaretę jest to znak, że zbliża się poród. Objaw taki pojawić się może jednak aż kilka razy, zanim faktycznie zaczniesz rodzić. Czasem następuje pęknięcie błon płodowych i pojawia się czysty płyn. Wygląda to tak, jakbyś bezwiednie oddała mocz jest to zazwyczaj niewielka ilość cieczy. Bardzo rzadko zdarza się, żeby płyn dosłownie wylewał się z ciebie. Skurcze coraz dłuższe, o coraz silniejszym natężeniu i częstotliwości też są oznaką rozpoczynającego się porodu. Czasem jednak trudno powiedzieć, czy już rzeczywiście zaczynasz rodzić

7 Szczęśliwej ciąży! Czyli pozytywnie o macierzyństwie Odnalezienie się w nowej sytuacji może zająć ci nawet kilka tygodni. Spróbuj nie wpadać w panikę. Wyobraź sobie, że zaczynasz zupełnie nową pracę. Okres przystosowywania się do nowych obowiązków potraktuj zatem jako staż. Jak odnaleźć się w nowej roli matki Wskazówki, jak przygotować się do roli matki Weź zwolnienie lub urlop macierzyński możliwie jak najwcześniej. Wykorzystaj ten czas na odpoczynek, przygotowanie się do porodu i przyjścia dziecka na świat. Czytaj książki, szukaj informacji w Internecie, zapisz się na zajęcia w szkole rodzenia. Pomyśl o opiekunce i o tym, jak zorganizować swój powrót do pracy. Poznaj swoje dziecko, zanim jeszcze się urodzi, by jak najlepiej zrozumieć jego potrzeby. Nawiąż nowe znajomości z innymi ciężarnymi i młodymi matkami. Wybierz też położną i lekarza. Proś ich o wyjaśnienie wszelkich wątpliwości. Zorganizuj się! Zaopatrz lodówkę i zamrażarkę. Spraw sobie nową, łatwą w utrzymaniu fryzurę. Spakuj torbę do szpitala. Przemyśl nowy wystrój pomieszczeń. Być może potrzebna będzie zmiana ustawienia mebli, gdy wrócisz do domu z maleństwem. Zaplanuj trasę do szpitala. Sporządź listę priorytetów dokładnie określ, co do nich nie należy (np. sprzątanie i inne prace domowe). Bądź realistką w odniesieniu do swoich możliwości. Po porodzie nie próbuj brać na siebie zbyt wielu obowiązków. Nie myśl, że powinnaś wiedzieć wszystko od razu. To normalne, że popełnisz kilka błędów. Rodzicielstwo to nauka, która trwa całe życie. Nie zrywaj kontaktów z przyjaciółmi. Gdy jest ci ciężko, pamiętaj, że twoje dziecko będzie cię kochać niezależnie od tego, co zrobisz. Zadbaj o siebie. Zapewnij sobie wystarczającą ilość odpoczynku, ćwiczeń i snu. Dobrze się odżywiaj i wyjdź czasem z domu (do kina, teatru, restauracji czy klubu). Ciesz się swoim dzieckiem i rolą mamy. Zaplanuj małe przyjemności, na które będziesz czekać. Nigdy nie zapominaj o tym, że jesteś świetną mamą. Pamiętaj o pozytywnym nastawieniu i pozytywnym myśleniu. W ciągu 1 2 tygodni po porodzie mogą opuścić cię siły. Możesz być rozbita i odczuwać wahania nastroju. Jest to prawdopodobnie przygnębienie poporodowe, które występuje u ok. 80 procent młodych mam. Spowodowane jest gwałtownym spad

8 Rozdział 10. Uczucia i emocje kiem poziomu hormonów porodowych. Rośnie też wtedy poziom hormonów związanych z laktacją wydzielają się nawet wtedy, gdy nie karmisz piersią. Tego możesz doświadczać ok. 3 5 dni po porodzie. Twoje reakcje są nagłe: wybuchasz płaczem bez żadnego powodu, jesteś poirytowana, smutna, niespokojna i nerwowa. Uczucia te są naturalne. Dotykają większości kobiet, więc i ty możesz się ich spodziewać. Nie wymagają leczenia zazwyczaj trwają od jednego do kilku dni. Zapamiętaj Baby blues (przygnębienie poporodowe) jest zjawiskiem naturalnym. Wywołują je zmiany w poziomie hormonów twój organizm przystosowuje się do życia po ciąży i po porodzie. Zjawisko depresji poporodowej jest już znacznie poważniejsze. Często pojawia się po kilku tygodniach od porodu. Może trwać tygodnie lub nawet miesiące. Psychoza poporodowa to zjawisko równie poważne, lecz występujące rzadziej. Powodują ją zmiany w poziomie hormonów dotyczy to najczęściej tych kobiet, które miały wcześniej problemy psychiczne lub tego typu problemy występowały w ich rodzinie. Zaburzenia te można leczyć, jeśli zostaną wcześnie rozpoznane. Twój partner może ci pomóc, okazując miłość i zrozumienie. Nie powinien twojej płaczliwości i nerwowości mylić z depresją poporodową. Przygotuj partnera już podczas ciąży wyjaśnij mu, że baby blues jest zjawiskiem powszechnym i naturalnym. Ostrzeż go, że jest to zachowanie podobne do zespołu napięcia przedmiesiączkowego (jeśli oczywiście przed ciążą go doświadczałaś). Poproś partnera, by pozwolił ci się wygadać bez potrzeby rozwiązywania problemów. Zresztą niewiele można zrobić, by uleczyć baby blues. Można jednak poczynić pewne kroki, by z przygnębieniem łatwiej sobie poradzić. Poproś partnera, by przejął część domowych obowiązków aż do momentu gdy poczujesz się silniejsza i gotowa im podołać. Jeśli stać cię na to, możesz też zatrudnić pomoc domową, wysłać pranie do pralni lub zrobić zakupy przez Internet. Przykład Na początku mycie i ubieranie się zajmowało mi prawie cały dzień ciągle coś było do zrobienia przy córeczce. Któregoś dnia ok. 3 po południu przyszedł listonosz z paczką. Ja wciąż paradowałam w szlafroku, nieuczesana i bez makijażu. Lizzie krzyczała, bo chciała jeść. Telefon dzwonił. Tuż przy drzwiach wejściowych stały śmieci do wyniesienia. Poczułam się bardzo zmęczona i zniechęcona. Czy sytuacja aż tak mnie przerosła? Nie wiem, co pomyślał ten biedny listonosz zawsze widywał mnie w dyrektorskim kostiumie!. Susie (40 lat), maklerka giełdowa, mama Lizzie (obecnie 6-miesięcznej) 163