KONCEPCJA PROGRAMOWA

Transkrypt

1 Inwestor: Zarząd Dróg Wojewódzkich w Krakowie ul. Głowackiego Kraków Adres obiektu budowlanego: Województwo: małopolskie Nazwa opracowania/nazwa obiektu budowlanego: Opracowanie Koncepcji Programowej Budowy I Etapu Zintegrowanej Sieci Tras Rowerowych w Województwie Małopolskim z podziałem na zadania: Zadanie nr 5 - VeloDunajec(VD) - odc.1 cz.2 (od m. Szczawnicy do m. Zabrzeż) KONCEPCJA PROGRAMOWA TOM 4. ANALIZA ŚRODOWISKOWA ORAZ OPIS ATRAKCJI TURYSTYCZNYCH Biuro projektowe: Branża/Funkcja Imię, Nazwisko: Uprawnienia/Specjalność: Podpis: OCHRONA ŚRODOWISKA Opracowała: Izabela WOJTASZCZYK Ochrona środowiska Opracowała: mgr inż. Helena BIGAJ Inżynieria środowiska Kraków, listopad 2015 OPRACOWANIE: 689-MTR EGZ. NR 1 Prawa autorskie zastrzeżone, łącznie z prawem reprodukcji lub udostępniania osobom trzecim niniejszego opracowania lub jego części bez upoważnienia Inwestora

2 Spis treści 1. Cel i zakres opracowania Rodzaj, skala i lokalizacja przedsięwzięcia Opis elementów przyrodniczych środowiska Walory krajobrazowe i rekreacyjne Jednostki fizyczno-geograficzne i klimat Hydrologia Jednolite części wód powierzchniowych (JCWP) Jednolite części wód podziemnych ( JCWPd ) Główne zbiorniki wód podziemnych (GZWP) Korytarze migracyjne Obszary chronione Obszary Natura Rezerwaty Parki Narodowe Parki Krajobrazowe Obszar Chronionego Krajobrazu Pomniki przyrody Obiekty zabytkowe Możliwe oddziaływania planowanej inwestycji na środowisko Etap realizacji inwestycji: Etap eksploatacji inwestycji: Transgraniczne oddziaływanie na środowisko Okoliczne atrakcje turystyczne i obiekty zabytkowe Atrakcje turystyczne i obiekty zabytkowe Gmina Szczawnica Gmina Krościenko nad Dunajcem Gmina Ochotnica Dolna Gmina Łącko Punkty gastronomiczne i miejsca noclegowe Gmina Szczawnica

3 Gmina Krościenko nad Dunajcem Gmina Ochotnica Dolna Gmina Łącko Wnioski Źródła informacji stanowiące podstawę sporządzenia opracowania i akty prawne Literatura: Akty prawne:

4 1. Cel i zakres opracowania. Celem opracowania jest opracowania analizy środowiskowej, obejmującej opis elementów przyrodniczych oraz wstępną ocenę oddziaływania inwestycji na środowisko w odniesieniu do : - lokalizacji potencjalnych stanowisk archeologicznych, obiektów zabytkowych oraz obszarów ochrony konserwatorskiej w bezpośrednim sąsiedztwie planowanej inwestycji; - obszarów podlegających ochronie na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, znajdujących się w zasięgu inwestycji i jej oddziaływania; - możliwego transgranicznego oddziaływania na środowisko; - ludzi, zwierząt i roślin, wód powierzchniowych i podziemnych, walorów krajobrazowych i rekreacyjnych oraz dóbr materialnych w zakresie inwestycji. 2. Rodzaj, skala i lokalizacja przedsięwzięcia. Omawiane poniżej przedsięwzięcie jest jednym z odcinków zintegrowanej sieci tras rowerowych województwa małopolskiego, które tworzy z pozostałymi odcinkami spójną sieć tras przebiegających przez całe województwo małopolskie. Trasy mają służyć promocji proekologicznych środków transportu oraz rozwojowi masowej turystyki rowerowej łącząc główne ośrodki miejskie województwa. Zadaniem trasy jest wyeksponowanie szczególnie interesujących atrakcji turystycznych związanych z historią i warunkami przyrodniczymi małopolski. Trasy te są projektowane z myślą o wszystkich rodzajach rowerzystów, również tych obciążonych sakwami i z przyczepkami. Ważnym elementem uzupełniającym drogi rowerowe są parkingi oraz miejsca odpoczynku dla rowerzystów (MOR-y). Miejsca te pozwolą na odpoczynek i relaks w trakcie wyprawy. Inwestycja zlokalizowana jest na terenie województwa małopolskiego na terenie powiatu nowosądeckiego i nowotarskiego. Przebiegać będzie przez następujące gminy: Szczawnica, Krościenko nad Dunajcem, Ochotnica Dolna (powiat nowotarski), Łącko (powiat nowosądecki). Trasa omawianego odcinka bezpośrednio związana jest z rzeką Dunajec, który powstaje z połączenia wód Czarnego Dunajca i Białego Dunajca w mieście Nowy Targ i jednocześnie jest rzeką graniczną pomiędzy Polską a Słowacją. 3

5 Lokalizacja przedmiotowego przedsięwzięcia pokazana jest na rysunku nr 1 Orientacja zamieszczonego w Tom 2. Część rysunkowa (branża drogowa). 3. Opis elementów przyrodniczych środowiska Walory krajobrazowe i rekreacyjne Trasa szlaku VeloDunajec odc.1, cz. 2 (od Szczawnicy do m. Zabrzeż) przebiega przez dolinę najbardziej atrakcyjnej i malowniczej rzeki województwa małopolskiego. Wzdłuż trasy można podziwiać widoki doliny rzecznej a także Tatry, Pieniny i Beskidy. Zapewnia ciekawe połączenia turystyczne najbardziej znanych miejscowości wypoczynkowych zlokalizowanych wzdłuż trasy cieku, udostępniając dla turystów atrakcje regionu. Obszar objęty inwestycją cechuje się dużym potencjałem turystycznym i rekreacyjnym Jednostki fizyczno-geograficzne i klimat. Zgodnie z podziałem Polski na mezoregiony fizyczno - geograficzne (Kondracki J.) obszar inwestycji leży na styku dwóch podprowincji: Zewnętrznych Karpat Zachodnich, makroregionu Beskidy Zachodnie, gdzie wyszczególnić można następujące mezoregiony na których zlokalizowana jest inwestycja: Beskid Sądecki, zbudowany ze skał osadowych tworzących flisz karpacki. Główna rzeka Dunajec oddziela Beskid od Pienin, Gorców oraz Beskidu Wyspowego. Ze względu na położenie ma bardzo zróżnicowany klimat. Pod wpływem wiatru w górnych pasmach górskich występuje dłuższa zima i większe opady śniegu, kotliny charakteryzują się natomiast łagodniejszym klimatem. Dominują na tym obszarze wiatry zachodnie oraz charakterystyczne jest występowanie wiatru fenowego. Gorce, również zbudowane z fliszu karpackiego. Zachodnią granice stanowi rzeka Raba, wschodnią Dunajec. Szczyty Gorców są łagodne, niewiele wznoszące się ponad grzbiet, przeważnie zalesione. Klimat jest typowo górski, w najwyższym piętrze klimatycznym chłodny. 4

6 Centralnych Karpat Zachodnich, makroregionu Obniżenie Orawsko- Podhalańskie z następującym mezoregionem: Pieniny, region przecina rzeka Dunajec, dzieląc go na trzy części. Krajobraz kulturowy to mozaika łąk, pól uprawnych i lasów. Dodatkowo walory krajobrazowe wzbogaca dolina Dunajca, w której pomiędzy Sromowcami Niżnymi a Szczawnicą rzeka przeciska się przez góry, tworząc malowniczy przełom. W porównaniu z sąsiednimi regionami, Pieniny mają korzystny klimat. Zimą i późną jesienią w kotlinach często zalegają mgły, przeważają wiatry zachodnie a halny wieje dość słabo. Ryc. 1. Lokalizacja inwestycji na tle mezoregionów fizyczno-geograficznych Polski. Źródło Orientacyjny przebieg trasy rowerowej VeloDunajec - odc.1, cz.2 5

7 Hydrologia Lokalizacja inwestycji znajduje się na obszarze regionu wodnego Górnej Wisły dla której zostały ustalone warunki korzystania z wód. Planowany odcinek trasy rowerowej w większości jest bezpośrednio związany z rzeką Dunajec, który powstaje z połączenia wód Czarnego Dunajca i Białego Dunajca w miejscowości Nowy Targ. Jest to prawy dopływ Wisły, do której uchodzi w okolicy Opatowca i Ujścia Jezuickiego. W związku z wykonaniem trasy rowerowej przewidziano budowę nowych obiektów inżynierskich (kładek, przepustów) oraz przebudowę już istniejących, w ilości przedstawionej w opracowaniu branży mostowej. Podstawowym elementem w gospodarowaniu wodami, do którego odnoszą się również oceny stanu wód są jednolite części wód (JCW). Prawo wodne dzieli JCW na jednolite części wód powierzchniowych (JCWP) i jednolite części wód podziemnych (JCWPd) Jednolite części wód powierzchniowych (JCWP) Badania i ocena jednolitych części wód powierzchniowych (JCWP) prowadzone są w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska. W 2013 roku monitoring wód powierzchniowych zrealizowany został na podstawie Programu monitoringu środowiska województwa małopolskiego na lata (w zakresie podsystemu monitoringu jakości wód powierzchniowych) opracowanego przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Krakowie i zatwierdzonego przez Głównego Inspektora Ochrony Środowiska. Ramowa Dyrektywa Wodna 2000/60/WE (RDW) ustanawiająca ramy wspólnotowego działania w dziedzinie polityki wodnej w Europie, nakłada na wszystkie kraje członkowskie obowiązek osiągnięcia do 2015 r. dobrego stanu wód. Monitorowano 119 JCWP (40,3%) spośród 295 wydzielonych w województwie małopolskim. Wyniki monitoringu zostały przedstawione przez Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska w Krakowie w opracowaniu pt.: Ocena stanu jednolitych części wód powierzchniowych monitorowanych w roku 2013 w województwie małopolskim z uwzględnieniem wyników ocen z lat W roku 2013 w województwie małopolskim klasyfikacji poddano JCWP pod kątem: stan/potencjał ekologiczny, określony w 124 punkach monitoringu obszarów chronionych; 6

8 stan chemiczny, określony w 105 punktach monitoringu. Stan ekologiczny i potencjał ekologiczny JCWP sklasyfikowany został na podstawie danych uzyskanych w wyniku badań monitoringowych prowadzonych w reprezentatywnym punkcie pomiarowo kontrolnym w zakresie elementów biologicznych, hydromorfologicznych i fizykochemicznych. Ocenę stanu jednolitych części wód powierzchniowych określa wypadkowa wyników klasyfikacji stanu/potencjału ekologicznego i wyników stanu chemicznego JCWP. Stan wód jest dobry, jeśli zarówno stan ekologiczny części wód jest co najmniej dobry ( lub potencjał ekologiczny jest co najmniej dobry) i stan chemiczny jest dobry. Jeśli jeden lub obydwa warunki nie są spełnione, wówczas stan wód określa się jako zły. Ocenę stanu jednolitych części wód można wykonać także w przypadku, gdy brak jest klasyfikacji jednego z elementów składowych oceny stanu wód, a element klasyfikowany (stan/potencjał ekologiczny lub stan chemiczny) osiągnął stan niższy niż dobry lub nie zostały spełnione wymagania dodatkowe określone dla obszarów chronionych. Wówczas stan wód oceniany jest jako zły. Obszar inwestycji zlokalizowany jest na terenie jednolitych części wód powierzchniowych (JCWP) na podstawie danych Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej ( : Dunajec od Zbiornika Czorsztyn do Grajcarka, oznaczona europejskim kodem JCWP PLRW , silnie zmieniona część wód o złym ich stanie, niezagrożona nieosiągnięciem celów środowiskowych; Grajcarek, oznaczona europejskim kodem JCWP PLRW , silnie zmieniona część wód o złym ich stanie, niezagrożona nieosiągnięciem celów środowiskowych; Dunajec od Grajcarka do Obidzkiego Potoku, oznaczona europejskim kodem JCWP PLRW , silnie zmieniona część wód o złym ich stanie, niezagrożona nieosiągnięciem celów środowiskowych; Poprad od Łomniczanki do ujścia, oznaczona europejskim kodem JCWP PLRW , naturalna część wód o złym ich stanie, zagrożona nieosiągnięciem celów środowiskowych. 7

9 Jednolite części wód podziemnych ( JCWPd ) Celem monitoringu wód podziemnych jest dostarczenie informacji o jakości tych wód, obserwacja zachodzących zmian chemizmu oraz sygnalizacja zagrożeń w skali regionu i kraju. Państwowa służba hydrogeologiczna wykonuje badania i ocenia stan wód podziemnych w zakresie elementów fizykochemicznych i ilościowych. W uzasadnionych przypadkach Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska wykonuje, w uzgodnieniu z państwową służbą hydrogeologiczną, uzupełniające badania wód podziemnych w zakresie elementów fizykochemicznych, a wyniki tych badań przekazuje, za pośrednictwem Głównego Inspektora Ochrony Środowiska, państwowej służbie hydrogeologicznej. Podstawą określenia stanu wód podziemnych jest monitoring stanu ilościowego i stanu chemicznego realizowany przez Państwową Służbę Hydrogeologiczną pod nadzorem Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej i Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska. Zgodnie z definicją dobry stan wód podziemnych oznacza stan osiągnięty przez część wód podziemnych, jeżeli zarówno jej stan ilościowy, jak i chemiczny jest określony jako co najmniej dobry. Do celów środowiskowych dla wód podziemnych, ustalonych na mocy art. 4 RDW na terenach planowanej inwestycji istotne znaczenie będzie miało ograniczenie i zapobieganie dopływu zanieczyszczeń do wód podziemnych realizowane poprzez odpowiednie zabezpieczenie prac i baz materiałowych w trakcie realizacji oraz spełnienie wymogu niepogarszania stanu części wód, dla części wód będących w co najmniej dobrym stanie chemicznym i ilościowym, gdzie celem środowiskowym będzie utrzymanie tego stanu. Teren planowanej inwestycji zlokalizowany jest na obszarach JCWPd o europejskich kodach: PLGW ; PLGW Stan ilościowy i chemiczny omawianych części wód jest na poziomie dobrym oraz nie występuje zagrożenie niespełnienia celów środowiskowych dla JCWPd na obszarze inwestycji. 8

10 Ryc. 2. Orientacyjny przebieg trasy VeloDunajec - odc.1, cz.2 (od Szczawnicy do m. Zabrzeż) na tle JCWPd. Orientacyjny przebieg trasy rowerowej na tle JCWPd Główne zbiorniki wód podziemnych (GZWP) Zgodnie z pismem Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Krakowie (RZGW w Krakowie) ZI-ms-514-2/1-1/15 z r., rejon przedmiotowej inwestycji leży w zasięgu Głównych Zbiorników Wód Podziemnych (GZWP): nr 437 Dolina rzeki Dunajec (Nowy Sącz), zbiornik występujący w utworach czwartorzędowych, typ zbiornika związany z dolinami rzecznymi i systemem kopalnym tych dolin. Jest to zbiornik o porowym charakterze ośrodka, zlokalizowany w holoceńskich utworach piaszczystych i piaszczysto żwirowych. Szacunkowe zasoby dyspozycyjne są rzędu 37 tys. m 3 /dobę i średnia głębokość ujęć to 10 m. nr 439 Zbiornik warstw Magura (Gorlice), zbiornik w obrębie Karpat fliszowych, gdzie skałami zbiornikowymi są spękane grubo ławicowe piaskowce i łupki. Woda w warstwach jest typu szczelinowego lub szczelinowo-porowego. Zbiorniki fliszowe nie są chronione w naturalny sposób, stąd są silnie narażone na 9

11 . zanieczyszczenia przenikające z powierzchni ziemi. Szacunkowe zasoby dyspozycyjne są rzędu 23 tys. m 3 /dobę i średnia głębokość ujęć to 80m. nr 438 Zbiornik warstw Magura ( Nowy Sącz), również zbiornik w obrębie Karpat fliszowych o bliźniaczych cechach. Szacunkowe zasoby dyspozycyjne są rzędu 5 tys. m 3 /dobę i średnia głębokość ujęć to 80m. Ryc. 3. Orientacyjny przebieg trasy rowerowej VeloDunajec - odc.1, cz.2 (od Szczawnicy do m. Zabrzeż) na tle lokalizacji GZWP. Orientacyjny przebieg trasy rowerowej VeloDunajec - odc.1, cz.2 Biorąc pod uwagę zakres zamierzenia, przewidziane działania minimalizujące na etapie budowy, nie przewiduje się negatywnego wpływu drogi rowerowej na wody powierzchniowe i podziemne oraz na osiągnięcie celów środowiskowych dla JCWP i JCWPd, na terenie na którym zlokalizowane jest planowane przedsięwzięcie. Lokalna skala prac i ich krótkotrwały charakter oraz specyfika przedsięwzięcia nie stanowią żadnego zagrożenia dla cieków i zbiorników wodnych występujących na obszarze zamierzenia inwestycyjnego. 10

12 3.4. Korytarze migracyjne Rycina 4a prezentuje podział sieci głównych korytarzy ekologicznych w Polsce. Wyodrębniono korytarze główne o znaczeniu międzynarodowym (zaznaczone linią czarną, Ryc. 4a), wyznaczające osie migracji przez całe terytorium kraju oraz korytarze uzupełniające, zapewniające łączność poszczególnych obszarów przyrodniczych oraz wariantowość przebiegu migracji. Analizowana inwestycja przebiega w obszarze Południowego oraz Karpackiego szlaku migracyjnego zwierząt (szlak Pieniny, Beskidy-Zachód, Gorce, Bieszczady-Pieniny, Ryc. 4b). Trasa inwestycji przecina również Obszar Natura 2000 Podkowce w Szczawnicy, stanowiący fragment większego korytarza ekologicznego o znaczeniu międzynarodowym. Jednak z uwagi na ingerencję inwestycji w marginalnym stopniu w środowisko przyrodnicze drożność korytarzy zostanie zachowana i nie będzie miała miejsca izolacja ważnych centrów bioróżnorodności. Na podstawie informacji, uzyskanych od kół łowieckich, w zakresie planowanej inwestycji występują szlaki wędrówek takich zwierząt takich : w okolicach Krościenka : jeleń, sarna, dzik, wilk, ryś; w okolicach Szczawnicy : jeleń szlachetny, sarna, dzik, wilk; w rejonie Pienińskiego Parku Narodowego: jeleń, dzik oraz duże drapieżniki oraz w rejonie korytarzy łączących teren Parku z sąsiednimi pasmami górskimi to jeleń, sarna, dzik, ryś, wilk. W miejscach tych należy postawić tablice informujące rowerzystów o możliwym zagrożeniu wtargnięcia zwierzyny na drogę rowerową (tablice ostrzegawcze A-18b). Charakter projektowanej inwestycji nie będzie miał negatywnego wpływu na migrację zwierząt, gdyż nie będzie stwarzał nowych barier, które pogorszyłyby zdolności ruchowe zwierząt. Należy jedynie zwrócić uwagę aby uwzględnić potrzeby najmniejszych zwierząt (liczne sezonowe migracje płazów), gdzie zbyt wysoki krawężnik może stanowić barierę trudna do pokonania. 11

13 . Ryc. 4a. Lokalizacja inwestycji na tle podziału sieci korytarzy ekologicznych w Polsce. Orientacyjny obszar lokalizacji inwestycji Ryc. 4b. Lokalizacja inwestycji na tle podziału sieci korytarzy ekologicznych w Polsce. Orientacyjny przebieg trasy VeloDunajec - odc.1, cz.2 12

14 3.5. Obszary chronione. Na terenie obejmującym obszar planowanej trasy rowerowej VeloDunajec odc.1, cz.2 (od Szczawnicy do m. Zabrzeż) stwierdza się występowanie następujących obszarów podlegających ochronie na podstawie ustawy z 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody: Ryc. 5. Przebieg trasy rowerowej VeloDunajec - odc.1, cz.2 (od Szczawnicy do m. Zabrzeż) względem obszarów ochrony przyrody ( Orientacyjny przebieg trasy rowerowej VeloDunajec - odc.1, cz.2 13

15 Obszary Natura 2000 Inwestycja znajduje się w bezpośredniej łączności z terenami chronionymi w ramach sieci Natura Bezpośrednio związane obszary z planowaną trasą to: Ryc. 6. Przebieg trasy rowerowej VeloDunajec - odc.1, cz.2 (od Szczawnicy do m. Zabrzeż) względem obszarów Natura 2000 ( Orientacyjny przebieg trasy rowerowej VeloDunajec - odc.1, cz.2 Obszar Natura 2000 Pieniny - PLC połączenie obszaru siedliskowego PLH i ptasiego PLB o powierzchni 2336,4 ha. Teren obejmuje Pieniny Właściwe, które usytuowane są między Czorsztynem a Szczawnicą, w najatrakcyjniejszej części pienińskiego pasa skałkowego, leżącej równocześnie w granicach Pienińskiego Parku Narodowego. Obszar jest ważny dla zachowania różnorodności biologicznej, stwierdzono 21 typów siedlisk z załącznika I i 22 gatunki z załącznika II. Na podkreślenie zasługuje bardzo bogata flora. Obszar ma również 14

16 duże znaczenie dla ochrony ptaków, 16 gatunków z załącznika I Dyrektywy Ptasiej i 8 gatunków z Polskiej Czerwonej Księgi(PCK). Dodatkowo obszar ma wyjątkowe walory krajobrazowe, obejmuje jeden z najpiękniejszych przełomów rzecznych w Europie. Teren inwestycji przebiega przez obszar ochrony na odcinku ok. 550 m Tabela 1. Typy siedlisk przyrodniczych występujących na terenie Pienin wraz z oceną znaczenia obszaru dla tych siedlisk ( Jakość danych: G = wysoka" (np. na podstawie badań); M = przeciętna" (np. na podstawie częściowych danych i ekstrapolacji); P = niska" (np. zgrubne dane szacunkowe) Tabela 2. Gatunki objęte art. 4 dyrektywy 2009I147IWE i gatunki wymienione w załączniku II do dyrektywy 92I43IEWG wraz z oceną znaczenia obszaru dla tych gatunków na obszarze Pienin ( 15

17 . 16

18 Grupa: A = płazy, B = ptaki, F = ryby, I = bezkręgowce, M = ssaki, P = rośliny, R = gady; Typ: p = osiadłe, r = wydające potomstwo, c = przelotne, w = zimujące; Jednostka: i = osobniki pojedyncze, p = pary lub inne jednostki; Kategorie liczebności (kategoria): C = powszechne, R = rzadkie, V = bardzo rzadkie, P = obecne; Jakość danych: G = wysoka" (np. na podstawie badań); M = przeciętna" (np. na podstawie częściowych danych i ekstrapolacji); P = niska" (np. zgrubne dane szacunkowe); DD = brak danych. Obszar Natura 2000 Podkowce w Szczawnicy - PLH120037, specjalny obszar ochrony siedlisk (Dyrektywa Siedliskowa) o powierzchni 569,1 ha (trasa przebiega przez granicę obszaru na odcinku ok 700 m). Obszar obejmuje dwa zabytkowe obiekty, w których schronienie znalazła kolonia rozrodcza podkowca małego oraz ich żerowisko położone w Szczawnicy nad Dunajcem. Tabela 3. Typy siedlisk przyrodniczych występujących na terenie obszaru Podkowce w Szczawnicy wraz z oceną znaczenia obszaru dla tych siedlisk ( Jakość danych: G = wysoka" (np. na podstawie badań); M = przeciętna" (np. na podstawie częściowych danych i ekstrapolacji); P = niska" (np. zgrubne dane szacunkowe) Tabela 4. Gatunki objęte art. 4 dyrektywy 2009I147IWE i gatunki wymienione w załączniku II do dyrektywy 92I43IEWG wraz z oceną znaczenia obszaru dla tych gatunków na obszarze Podkowce w Szczawnicy ( Grupa: A = płazy, B = ptaki, F = ryby, I = bezkręgowce, M = ssaki, P = rośliny, R = gady; Typ: p = osiadłe, r = wydające potomstwo, c = przelotne, w = zimujące; Jednostka: i = osobniki pojedyncze, p = pary lub inne jednostki; Kategorie liczebności (kategoria): C = powszechne, R = rzadkie, V = bardzo rzadkie, P = obecne; Jakość danych: G = wysoka" (np. na podstawie badań); M = przeciętna" (np. na podstawie częściowych danych i ekstrapolacji); P = niska" (np. zgrubne dane szacunkowe); DD = brak danych. Obszar Natura 2000 Środkowy Dunajec z dopływami - PLH120088, specjalny obszar ochrony siedlisk (Dyrektywa Siedliskowa) o powierzchni 755,8 ha. Ostoję tworzą: rzeka Dunajec (na odcinku od północnej granicy Ostoi Pieniny do ujścia 17

19 . lewobrzeżnego dopływu Smolnik), dolna część potoku Ochotnica (od mostu w miejscowości Ochotnica Górna do ujścia do Dunajca), dolna część potoku Kamienica Gorczańska (od mostu w miejscowości Szczawa do mostu w miejscowości Zabrzeż) oraz dolna część potoku Słomka (od mostu w miejscowości Przyszowa do ujścia do Dunajca). Dopływy Dunajca stanowią niezbędne zaplecze tarliskowe dla gatunków ryb chronionych. Trasa ścieżki biegnie po obszarze na odcinku ok. 1,5 km oraz graniczy z obszarem na odcinku ok. 5,2 km. Tabela 5. Typy siedlisk przyrodniczych występujących na terenie Środkowego Dunajca z dopływami wraz z oceną znaczenia obszaru dla tych siedlisk ( Jakość danych: G = wysoka" (np. na podstawie badań); M = przeciętna" (np. na podstawie częściowych danych i ekstrapolacji); P = niska" (np. zgrubne dane szacunkowe) Tabela 6. Gatunki objęte art. 4 dyrektywy 2009I147IWE i gatunki wymienione w załączniku II do dyrektywy 92I43IEWG wraz z oceną znaczenia obszaru dla tych gatunków na obszarze Środkowego Dunajca z dopływami ( Grupa: A = płazy, B = ptaki, F = ryby, I = bezkręgowce, M = ssaki, P = rośliny, R = gady; Typ: p = osiadłe, r = wydające potomstwo, c = przelotne, w = zimujące; Jednostka: i = osobniki pojedyncze, p = pary lub inne jednostki; Kategorie liczebności (kategoria): C = powszechne, R = rzadkie, V = bardzo rzadkie, P = obecne; Jakość danych: G = wysoka" (np. na podstawie badań); M = przeciętna" (np. na podstawie częściowych danych i ekstrapolacji); P = niska" (np. zgrubne dane szacunkowe); DD = brak danych. 18

20 Obszar Natura 2000 Ostoja Popradzka - PLH120019, specjalny obszar ochrony siedlisk (Dyrektywa Siedliskowa) o powierzchni ha. Ostoja znajduje się na południu Polski, w Beskidzie Sądeckim. Obszar obejmuje dwa duże pasma górskie - Radziejowej i Jaworzyny Krynickiej w Beskidzie Sądeckim oraz małą grupę górską - Góry Czerchowskie. Pokrywa się w dużej mierze z Popradzkim Parkiem Krajobrazowym. Lasom towarzyszy bogaty świat zwierząt (w tym typowe gatunki puszczańskie), a niewielkie obiekty lub pojedyncze okazy drzew chroni blisko osiemdziesiąt pomników przyrody. Wyjątkowym walorem są zasoby wód mineralnych. Trasa rowerowa graniczy z obszarem na odcinku ok 500m oraz przebiega przez obszar na odcinku 450 m. Tabela 7. Typy siedlisk przyrodniczych występujących na terenie Ostoi Popradzkiej wraz z oceną znaczenia obszaru dla tych siedlisk ( Jakość danych: G = wysoka" (np. na podstawie badań); M = przeciętna" (np. na podstawie częściowych danych i ekstrapolacji); P = niska" (np. zgrubne dane szacunkowe) Tabela 8. Gatunki objęte art. 4 dyrektywy 2009I147IWE i gatunki wymienione w załączniku II do dyrektywy 92I43IEWG wraz z oceną znaczenia obszaru dla tych gatunków na obszarze Ostoi Popradzkiej ( 19

21 . 20

22 Grupa: A = płazy, B = ptaki, F = ryby, I = bezkręgowce, M = ssaki, P = rośliny, R = gady; Typ: p = osiadłe, r = wydające potomstwo, c = przelotne, w = zimujące; Jednostka: i = osobniki pojedyncze, p = pary lub inne jednostki; Kategorie liczebności (kategoria): C = powszechne, R = rzadkie, V = bardzo rzadkie, P = obecne; Jakość danych: G = wysoka" (np. na podstawie badań); M = przeciętna" (np. na podstawie częściowych danych i ekstrapolacji); P = niska" (np. zgrubne dane szacunkowe); DD = brak danych. Najbliższe obszary podlegające ochronie na podstawie ustawy z 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, przez które nie przebiega bezpośrednio trasa rowerowa VeloDunajec - odc.1, cz.2, należące do obszarów chronionych prawem międzynarodowym to : Obszar Natura 2000 Ostoja Gorczańska PLH120018, odległość od obszaru inwestycji ok. 8 km; specjalny obszar ochrony siedlisk (Dyrektywa Siedliskowa) o powierzchni 17997,9 ha. Ostoja jest obszarem źródliskowym i dopływów Raby. Stwierdzono tu występowanie 13 typów siedlisk przyrodniczych z Załącznika i Dyrektywy Siedliskowej oraz 8 gatunków z załącznika II. Szczególnie cenne są kompleksy łąk i płaty naturalnych zbiorowisk leśnych. Jest to ważna ostoja fauny typowej dla Karpat, zwłaszcza dużych drapieżników (występuje tu wilk i niedźwiedź). Obszar Natura 2000 Ostoje Nietoperzy Beskidu Wyspowego PLH120052, odległość od obszaru inwestycji ok. 8 km; specjalny obszar ochrony siedlisk (Dyrektywa Siedliskowa) o powierzchni 3097 ha. Obszar utworzony dla ochrony kolonii rozrodczych podkowca małego, nocka orzęsionego i nocka dużego. Ostoje tworzy jedenaście enklaw, a każda z nich obejmuje obiekt lub obiekty, w których zamieszkują kolonie rozrodcze i obszary żerowania nietoperzy. Obszar Natura 2000 Ochotnica PLH120050, odległość od obszaru inwestycji ok. 5km. Obszar o powierzchni 0,16 [ha] utworzony jest dla ochrony kolonii rozrodczej podkowca małego znajdującej się na strychu Kościoła w Ochotnicy Dolnej. Obszar żderowiskowy dla tej kolonii to leżący w bezpośrednim sąsiedztwie obszar Ostoja Gorczańska. Obszar Natura 2000 Tylmanowa PLH120095, odległość od obszaru inwestycji ok. 100 m. Obszar o powierzchni 0,26 [ha] położony jest w Tylmanowej w powiecie nowotarskim. Znajduje się tu stanowisko kolonii rozrodczej podkowca małego na strychu kościoła w Tylmanowej. Obszar obejmuje też sąsiadujące z nim bezpośrednio obszary żerowiskowe. Jeden z obszarów kluczowych dla ochrony podkowca małego Rhinolophus hipposideros (gatunek z załącznika II Dyrektywy Siedliskowej) w Polsce. Znajduje się tu kolonia rozrodcza tego gatunku licząca 30 osobników dorosłych. 21

23 Rezerwaty Rezerwat Kłodne nad Dunajcem - rezerwat krajobrazowy, obejmuje obszar 89,24 ha, znajdujący się w przysiółku Kłodne należącym do miejscowości Tylmanowa w gminie Ochotnica Dolna, w powiecie nowotarskim. Przedmiotem ochrony jest krajobraz przełomowej doliny Dunajca z naturalnymi drzewostanami bukowymi oraz drzewostanem grabowym na granicy zasięgu. Rezerwat Pusta Wielka leśny rezerwat przyrody w gminie Ochotnica Dolna, oddalony od terenu inwestycji o ok. 1,7km. Zlokalizowany na obszarze Popradzkiego Parku Krajobrazowego. Cały teren rezerwatu pokrywa las mieszany świerkowo bukowo sosnowo - jodłowy naturalnego pochodzenia. Jest to las mieszany, w którym najliczniej występują buki, świerki, jodły i sosny. Celem ochrony jest zachowanie naturalnego lasu regla dolnego z reliktowym stanowiskiem sosny Parki Narodowe Pieniński Park Narodowy Park obejmuje powierzchnię 2346 ha (z czego powierzchnia ochrony ścisłej to 750 ha, ochrony częściowej 505 ha, ochrony krajobrazu 1091 ha). Zajmuje on najcenniejsze pod względem krajobrazowym i przyrodniczym obszary Pienin Właściwych: Masyw Trzech Koron, Pieniny Czorsztyńskie, Pieninki, Przełom Dunajca. Podstawowym zadaniem Pienińskiego Parku Narodowego jest zachowanie i przywracanie swoistego krajobrazu Pienin oraz udostępnienie go do badań naukowych oraz zwiedzania. Trasa projektowanej ścieżki rowerowej przechodzi przez teren Parku na odcinku ok. 800 m Parki Krajobrazowe Popradzki Park Krajobrazowy - Park obejmuje obszar ,7 ha, położony jest na terenie gmin: Ochotnica Dolna, Krościenko nad Dunajcem, Szczawnica, Łącko, Rytro, Nawojowa, Łabowa, Stary Sącz, Muszyna, Piwniczna i Krynica. Rozciąga się on na terenie Beskidu Sądeckiego z jego dwoma pasmami (Radziejowej i Jaworzyny Krynickiej) oraz obejmuje także położoną w granicach Polski część Gór Czerchowskich. Jest jednym z najbogatszych przyrodniczo i najpiękniejszych krajobrazowo terenów Polski. Inwestycja graniczy z terenem parku na odcinku ok. 300 m oraz przechodzi przez obszar na odcinku 1,6 km. 22

24 Obszar Chronionego Krajobrazu Inwestycja w przeważającej części znajduje się na terenie Południowomałoposkiego Obszaru Chonionego Krajobrazu (OChK). Obszar został utworzony na drodze Rozporządzenia nr 27 Wojewody Nowosądeckiego z roku i swym zasięgiem obejmuje tereny powiatu gorlickiego, nowosądeckiego, nowotarskiego, limanowskiego, suskiego oraz myślenickiego. Funkcja ochronna obszaru wynika z wybitnej wartości obiektów przyrodniczych, dla których OChK jest bezpośrednią otuliną lub dodatkową strefą ochronną. Obszarowo przeważają zróżnicowane ekosystemy leśne a spośród cennych ekosystemów naturalnych wymienić należy kompleksy torfowisk ( tzw. Torfowiska Orawskie) Pomniki przyrody Na terenie gmin, w niedalekim sąsiedztwie inwestycji zlokalizowane są liczne pomniki przyrody. Są to przeważnie twory przyrody samodzielne drzewa lub skupiska drzew. Bliska odległość prawnie chronionych tworów przyrody wymaga szczególnych środków ostrożności w czasie wykonywania prac. Planowana inwestycja może się przyczynić do zmniejszenia największego zagrożenia dla w/w obszarów - zanieczyszczenia powietrza, poprzez podniesienie płynności ruchu oraz zmniejszenie emisji zanieczyszczeń (alternatywna forma transportu dla turystów). Ścieżka rowerowa w fazie eksploatacji nie jest emitorem zanieczyszczeń trafiających do środowiska naturalnego. Prace budowlane na obszarach cennych przyrodniczo, będą się one odbywały się pod nadzorem przyrodnika Obiekty zabytkowe Na terenie gmin występują obiekty wpisane do rejestru zabytków oraz ewidencji zabytków. Przebieg inwestycji nie zagraża w żaden sposób istniejącym licznym obiektom zabytkowym.. Szczegółowo obiekty zabytkowe zostały opisane w punkcie dotyczącym obiektów zabytkowych i atrakcji turystycznych. Bliska odległość obiektów zabytkowych wymaga zastosowania szczególnych środków ostrożności podczas prowadzenia prac budowlanych. W przypadku bezpośredniego sąsiedztwa, należy zachować szczególną ostrożność w czasie wykonywania prac oraz 23

25 . zastosować wszelkie możliwe środki ochronne a zwłaszcza ograniczające pylenie na powierzchnię obiektów. Wszelkie prace prowadzić w obecności konserwatora zabytków. 4. Możliwe oddziaływania planowanej inwestycji na środowisko Etap realizacji inwestycji: Oddziaływanie inwestycji na środowisko na etapie realizacji inwestycji związane będzie z wielkością, rodzajem i skalą prowadzonych lokalnie prac. Przy niewłaściwej organizacji prac oraz przy użyciu nieodpowiedniego sprzętu może dojść podczas realizacji inwestycji do zagrożenia życia i zdrowia ludzi. Przy zachowaniu przepisów BHP prawdopodobieństwo takiej sytuacji jest jednak niewielkie. Natomiast najbardziej odczuwalnymi uciążliwościami dla mieszkańców terenów sąsiadujących z obszarem prac będą zmiany klimatu akustycznego oraz drgania podłoża. Czas trwania oraz zasięg oddziaływania w znacznej mierze zależny będzie od sposobu przeprowadzenia planowanych prac. Projektowana trasa rowerowa nie będzie miała istotnego wpływu na wody powierzchniowe, podziemne oraz na stosunki wodno - gruntowe. Trasa ścieżki rowerowej przecina cieki wodne, jednakże ze względu na technologię wykonania inwestycji nie będzie zachodziła konieczność ingerencji w koryta cieków. Możliwy jest wzrost ilości zawiesiny w wodzie na skutek prowadzenia prac budowlanych przy brzegach cieków oraz możliwe jest czasowe obniżenie poziomu wód gruntowych. Będą to oddziaływania krótkotrwałe, pojawiające się tylko w czasie budowy a po zakończeniu prac nastąpi powrót do stanu poprzedniego. Może dojść również do zanieczyszczenia wód substancjami chemicznymi (w szczególności ropopochodnymi) wyciekającymi z maszyn, np. w wyniku awarii (oddziaływanie bezpośrednie, średnioterminowe) oraz zanieczyszczenia wód ściekami bytowogospodarczymi z zaplecza budowy (oddziaływanie bezpośrednie, średnioterminowe). Zdarzenia te mogą skutecznie zostać wyeliminowane poprzez odpowiednią organizację zaplecza budowy. Nie będą miały miejsca zmiany warunków hydrograficznych w otoczeniu planowanej inwestycji ze względu na zakres prac. Podczas robót budowlanych może dojść do chwilowego zwiększenia emisji zanieczyszczeń pyłowych i gazowych z maszyn drogowych i środków transportu, przejazdu pojazdów 24

26 przewożących materiały sypkie do budowy i przebudowy dróg oraz pylenia będącego skutkiem układania nawierzchni. Ponadto emisje te będą miały charakter czasowy, tzn. zanikną wraz z zakończeniem prac budowlanych. Realizowana inwestycja w marginalnym stopniu będzie wiązała się z koniecznością zniszczenia szaty roślinnej oraz ewentualną wycinką drzew. Przewidywana wycinka drzew zostanie zredukowana do niezbędnego minimum i wykonana tylko w przypadku kolizji z przebudowywanymi bądź realizowanymi elementami infrastruktury drogowej, ze względów bezpieczeństwa. Przewidywane roboty budowlane spowodują chwilowe zmiany w klimacie akustycznym. Przewiduje się, że najbardziej uciążliwa pod względem akustycznym będzie praca ciężkiego sprzętu budowlanego. Może być on źródłem hałasu o poziomie przekraczającym nawet 90 db. Ponadnormatywny poziom hałasu emitowany do środowiska będzie jednak hałasem okresowym, oddziałującym lokalnie i charakteryzującym się dużą dynamiką zmian. Uciążliwości hałasowe ustąpią wraz z zakończeniem realizacji inwestycji. Odpady, które powstaną podczas realizacji inwestycji zaliczane wg katalogu odpadów do różnych grup (Dz. U. 2014, poz Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 grudnia 2014r. w sprawie katalogu odpadów) będą zbierane i składowane wg obowiązującej Ustawy o odpadach z dnia 14 grudnia 2012 r. (Dz. U. 2013, poz. 21 z późn. zm.). Tabela 9. Rodzaje odpadów wytwarzane w fazie realizacji. 25

27 . Kod odpadu Rodzaj odpadu Odpadowa masa roślinna (wycinka roślin) Odpady z gospodarki leśnej (wycinka roślin) Opakowania z papieru i tektury Opakowania z tworzyw sztucznych Opakowania z drewna Opakowania z metali Zmieszane odpady opakowaniowe Odpady betonu oraz gruz betonowy z rozbiórek i remontów Odpady z remontu i przebudowy dróg Drewno Szkło Tworzywa sztuczne Mieszanki bitumiczne inne niż wymienione w Żelazo i stal Mieszaniny metali Kable inne niż wymienione w Gleba i ziemia, w tym kamienie, inne niż wymienione Urobek z pogłębiania inny niż wymieniony w Materiały izolacyjne inne niż wymienione w i Zmieszane odpady z budowy, remontów i demontażu inne niż wymienione , i Papier i tektura Odpady ulegające biodegradacji Niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne Szlamy ze zbiorników bezodpływowych służących do gromadzenia nieczystości 4.2. Etap eksploatacji inwestycji: Przewiduje się, iż realizacja zadania, poprzez odseparowanie ruchu rowerowego od samochodowego oraz powstanie przyjaznej dla rowerzystów infrastruktury, będzie miała w minimalnym stopniu wpływ na natężenie ruchu samochodów odbywającego się na okolicznych drogach. Co z kolei będzie skutkowało większą płynnością ruchu pojazdów samochodowych oraz wzrostem bezpieczeństwa uczestników ruchu poruszających się po okolicznych drogach jak i ścieżkach rowerowych. Realizacja projektowanej inwestycji nie spowoduje pogorszenia jakości odprowadzanych wód opadowych i roztopowych z przyległych dróg, gdyż ich ilość zostanie zwiększona o wody z powierzchni projektowanych ścieżek rowerowych, które zgodnie z Rozporządzeniem 26

28 Ministra Środowiska z dnia 18 listopada 2014r. w sprawie warunków, jakie należy spełniać przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (Dz. U , poz. 1800) mogą być wprowadzane do wód lub do ziemi bez wcześniejszego ich oczyszczania. Odwodnienie omawianego odcinka trasy VeloDunajec - odc.1 realizowane będzie poprzez istniejące układy odwodnienia a w miejscach ich braku w sposób nieuporządkowany do ziemi. Pod względem stanu atmosfery droga rowerowa nie pogorszy istniejącego stanu powietrza, ponieważ nie generuje ruchu opartego na spalaniu paliw a jedynie wykorzystuje siłę ludzkich mięśni. Zgodnie z aktualnymi dokumentami planistycznymi przedmiotowa inwestycja sąsiaduje z obszarami, które w rozumieniu art. 113 Prawa Ochrony Środowiska z dnia 27 lipca 2001r. (Dz. U. z 2013r. poz z późn. zm.) zaliczamy do terenów chronionych akustycznie. Charakter inwestycji wyklucza jej negatywny wpływ na klimat akustyczny. Ruch jaki będzie odbywał się na trasie rowerowej, nie jest ruchem generującym hałas, który mógłby w jakikolwiek sposób zagrozić przekroczeniom dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku bądź wpływać na hałas skumulowany. Odpady powstające w fazie eksploatacji to przede wszystkim odpady związane z użytkownikami drogi rowerowej (wyrzucane butelki, papiery) oraz z bieżącym utrzymaniem ścieżki. Poniżej zestawiono odpady jakie mogą się pojawić w okresie eksploatacji inwestycji. Tabela 10. Rodzaje odpadów wytwarzane w fazie eksploatacji Kod odpadu Rodzaj odpadu Odpadowa masa roślinna (wycinka roślin) Odpady z gospodarki leśnej (wycinka roślin) Odpady ulegające biodegradacji Niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne 27

29 . Zachowanie odpowiedniej organizacji w zakresie usuwania odpadów oraz spełnienie wymagań prawnych pozwoli zachować lub nawet zmniejszyć (w horyzoncie czasowym) ilość odpadów na skutek użytkowania i utrzymania trasy rowerowej. Inwestycja znajduje się w bezpośredniej łączności z terenami chronionymi w na podstawie ustawy o ochronie przyrody, jednak funkcjonowanie planowanej trasy rowerowej nie będzie negatywnie oddziaływać na ww. obszary. W zakresie planowanej inwestycji występują lokalne szlaki migracji zwierząt. W miejscach najbardziej zagrożonych wtargnięciem zwierzyna na trasę należy uwzględnić odpowiednie ostrzeżenia rowerzystów o możliwym zagrożeniu. Z uwagi na duże walory krajobrazowe opisywanych terenów, trasa VeloDunajec odc.1, cz.2 (od Szczawnicy do m. Zabrzeż) zaprojektowana będzie w sposób jak najbardziej wpisujący się w naturalne ukształtowanie terenu i lokalne warunki przyrodniczo-krajobrazowe. Obecność nowych obiektów oraz MOR-ów w krajobrazie będzie oddziaływaniem o charakterze trwałym. Trasa będzie prowadzona w sposób umożliwiający ekspozycję na otaczający krajobraz oraz w pobliżu miejsc szczególnie atrakcyjnych pod względem turystycznym. Powyższe elementy wskazują, iż wpływ inwestycji na poszczególne elementy środowiska na etapie realizacji robót budowlanych będzie nieznaczny. Ewentualne niedogodności związane z realizacją przedsięwzięcia będą miały charakter krótkoterminowy i mogą charakteryzować się oddziaływaniem jedynie w bezpośrednim sąsiedztwie prowadzonych prac, jednak skala tego wpływu będzie minimalna. Co więcej, należy wyraźnie podkreślić, że realizacja inwestycji będzie miała pozytywny wpływ na środowisko, przyczyni się bowiem do wyeksponowania przyrodniczych i krajobrazowych walorów gmin i miast przez które przebiega przedmiotowa inwestycja oraz dzięki uregulowaniu ruchu pieszego i rowerowego w miejscu inwestycji zahamowana zostanie dewastacja i degradacja środowiska naturalnego wynikająca z nieuporządkowanego korzystania przez turystów i mieszkańców z przedmiotowych obszarów. 28

30 4.3. Transgraniczne oddziaływanie na środowisko. Teren na którym zlokalizowana będzie omawiana inwestycja graniczy ze Słowacją. Biorąc pod uwagę niezłożony charakter inwestycji, niewielką emisję zanieczyszczeń na etapie budowy oraz brak emisji na etapie eksploatacji, wklucza się możliwość wystąpienia transgranicznego oddziaływania inwestycji na środowisko. 5. Okoliczne atrakcje turystyczne i obiekty zabytkowe Atrakcje turystyczne i obiekty zabytkowe Gmina Szczawnica Kaplica MB Częstochowskiej, (kilometraż ). Kaplica MB Częstochowskiej zlokalizowana jest w Szczawnicy, 1,4 km od trasy VeloDunajec - odc.1, cz.2 Budynek w latach służył kuracjuszom jako pijalnia wody. W kaplicy znajduje się obraz Matki Boskiej Częstochowskiej (kopia) oraz portatyl z relikwiami męczenników św. Feliksa i św. Marceliny. W 1894 roku wystawiono bardziej okazały ołtarz, który zastąpił wcześniejszy portatyl. Kaplica była odnawiana w 1927 roku i w 2001 roku. Park Dolny, (kilometraż ). Park Dolny położony jest w centrum Szczawnicy, ok. 1,7 km od trasy VeloDunajec - odc.1, cz.2 Park został utworzony w latach Jego powstanie związane było z planami zagospodarowania znajdujących się tu źródeł: Szymona, Anieli i Heleny. Na jego terenie znajduje się wiele zabytkowych obiektów. Kolejka linowa na Palenicę, (kilometraż ). Kolejka linowa na Palenicę znajduje się ok. 1,7 km od trasy VeloDunajec - odc.1, cz. 2 Czteroosobowa wyprzęgana kolej krzesełkowa, usytuowana jest w centrum miasta, nieopodal dworca PKS i przystani kończącej Spływ Dunajcem. Po kilku minutach jazdy komfortową koleją można znaleć się na szczycie Palenicy (722 m n. p. m.), skąd rozpościerają się najpiękniejsze widoki na Pieniny z Trzema Koronami i Sokolicą, a przy dobrej pogodzie widzimy Tatry. Stary cmentarz parafialny, (kilometraż ). Stary cmentarz parafialny znajduje się ok. 1,8 km od trasy VeloDunajec - odc.1, cz.2 Pierwsze pochówki na cmentarzu nastąpiły w 1832 r. Prowadziły do niego schodki w dół z głównej ulicy, a sam cmentarz został otoczony murem z kamienia. Został 29

31 . zamknięty w 1895r., kiedy zaczęto grzebać zmarłych na nowym cmentarzu parafialnym. Na terenie cmentarza zachowały się jedynie nieliczne nagrobki znaczniejszych zmarłych. Groby chłopskie, które były mogiłkami ziemnymi z zatkniętymi drewnianymi krzyżami, ulegały szybkiej dezintegracji. Muzeum Pienińskie im. Józefa Szalaya, (kilometraż ). Muzeum Pienińskie im. Józefa Szalaya położone jest ok. 2,4 km od trasy VeloDunajec - odc.1, cz.2 Zajmuje piętro zabytkowej XIX-wiecznej willi "Pałac". Muzeum jest placówką regionalną o charakterze etnograficzno-historycznym. W części etnograficznej prezentowane jest życie górali pienińskich w okresie pierwszej połowy XX wieku, w zakresie architektury regionalnej, wyposażenia wnętrz, pasterstwa, rolnictwa, łowiectwa, rybołówstwa, tkactwa. Ekspozycja historyczna obejmuje m.in. tematy: "Szczawnica częścią Starostwa Czorsztyńskiego", "Józef Szalay twórcą i organizatorem kurortu. Udostępniona jest także "Izba Jana Wiktora", miłośnika i piewcy Pienin, z autentycznymi pamiątkami, pochodzącymi ze szczawnickiego mieszkania pisarza. Plac Dietla, (kilometraż ). Plac Dietla w Szczawnicy oddalony jest od trasy VeloDunajec - odc.1, cz.2 o ok. 2,4 km. Plac jest zakończeniem ul. Zdrojowej i jednocześnie centrum uzdrowiska, co najmniej od lat 60. XX w. Znajduje się na nim zespół zabudowy uzdrowiskowej w stylu szwajcarsko-tyrolskim. Jego wygląd pozostaje bez większych zmian od 1866 r. Wyróżniają się drewniane wille Szwajcarka z 1852 r., Holenderka z 1853 r. oraz Pałac z 1864 r. Kaplica Zdrojowa, (kilometraż ). Kaplica zdrojowa w Szczawnicy znajduje się ok. 2,4 km od trasy VeloDunajec - odc.1, cz.2 Jest to zabytkowa, neogotycka kaplica znajdująca się na skraju Parku Górnego w Szczawnicy, tuż nad willą Szwajcarka Górna. W rejestrze zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa kaplica figuruje pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny. Pierwotne wyposażenie kaplicy stanowiły dary rodziny i przyjaciół Józefa Szalaya oraz kuracjuszy, m.in. relikwię drzewa z Krzyża Świętego. W 1848r. kaplica otrzymała ołtarz Zbawiciela Świata. Park Górny, (kilometraż ). Park Górny położony jest w północnej części centrum Szczawnicy. Został utworzony w 1824 roku przez Jana Kutscherę. Józef Szalay sprowadził do parku rzadkie okazy drzew. W 2002 roku park otrzymał imię Adama hrabiego Stadnickiego. Na terenie 30

32 parku znajduje się wiele zabytkowych obiektów, wille, pensjonaty, hotele, wiele rzeźb i pomników. Muzeum Uzdrowiska Szczawnica, (kilometraż ). Muzeum Uzdrowiska w Szczawnicy oddalone jest o ok. 2,6 km od trasy VeloDunajec - odc.1, cz.2 Jest to prywatna instytucja zajmująca się prezentacją dziedzictwa kulturowego Uzdrowiska Szczawnica. W ramach Muzeum można zwiedzić i zapoznać się z historią uzdrowiska prezentowaną w trzech salach wystawowych, gdzie można zapoznać się z dziejami lecznictwa i kulturą Uzdrowiska w XIX i XX wieku, zobaczyć jak dawniej podróżowano do Szczawnicy oraz poznać historię rodu ostatniego właściciela Szczawnicy - Adama hr. Stadnickiego Gmina Krościenko nad Dunajcem Kościół p.w. Wszystkich Świętych, (kilometraż ). Kościół parafialny p.w. Wszystkich Świętych położony jest przy rynku w Krościenku n. Dunajcem, ok. 200 m od trasy VeloDunajec - odc.1, cz. 2 Jest to unikatowy przykład gotyckiej architektury sakralnej, wzniesiony w I połowie XIV wieku. Zarazem jest to najstarsza budowla Krościenka. Zabudowa Krościenka n. Dunajcem, w odległości 200 m od inwestycji, (kilometraż ).Zabudowa Krościenka n. Dunajcem pochodzi z XIX w. Na prostokątnym rynku najcenniejsze budynki usytuowane są przy pierzei południowej są to cztery domy z 1 po. XIX w., ustawione szczytami do placu, posiadające wspólne ściany. Warto zwrócić uwagę na domy z 2 poł. XIX w., bardziej okazałe, piętrowe, prezentujące architekturę uzdrowiskową. Natomiast w dzielnicy Zawodzie przy ul. Zdrojowej w latach 30 tych XX w., na potrzeby powstającego uzdrowiska wniesiono kilka drewnianych budynków o konstrukcji zrębowej. Charakterystyczna dla tej architektury jest bogata dekoracja snycerska ganków i balkonów opartych na słupach. Kaplica św. Rocha, (kilometraż ). Kaplica św. Rocha znajduje się przy ul. Trzech Koron w Krościenku n. Dunajcem na Ptaszkowej Górze, ok. 700 m od trasy VeloDunajec - odc.1, cz.2 Pochodzi z1723 roku. Zbudowana jest z kamienia, na prostokątnej podstawie, półkoliście zamknięta. Wnętrze zawiera rokokowy ołtarz z końca XVII wieku, z obrazami świętych Rocha, Sebastiana i Wawrzyńca. Muzeum przyrodnicze PPN, (kilometraż ). 31

33 . Muzeum przyrodnicze PPN znajduje się od 1 km od trasy VeloDunajec - odc.1, cz.2 W budynku dyrekcji Pienińskiego Parku Narodowego w Krościenku nad Dunajcem przy ul.jagiellońskiej 107 b znajduje się muzeum przyrodnicze z wieloma ciekawymi eksponatami. Park linowy, (kilometraż ). Park linowy Ablandia mieści się w Krościenku n. Dunajcem, ok. 1,3 km od trasy VeloDunajec - odc.1, cz.2 W Parku Rozrywki możesz skorzystać z Parku Linowego, składającego się z trzech tras linowych, Placu Zabaw STREFA JUNIORA, Kul Wodnych, Wieży Mocy z szeregiem atrakcji: zjazdem tyrolskim, wahadłem BigSWING, skokiem PowerFAN, kombinacją wspinaczkową, pola minigolfa i Kręgielni Retro. Kapliczka św. Antoniego Padewskiego, (kilometraż ). Drewniana kapliczka św. Antoniego Padewskiego oddalona jest o 1,8 km od trasy VeloDunajec - odc.1, cz.2 przy ul.jagiellońskiej w Krościenku n. Dunajcem. Pochodzi z 1881 roku. W środku znajduje się rzeźba przedstawiająca św. Antoniego z Dzieciątkiem. Kościół pomocniczy św. Marcina, (kilometraż ). Kościół pomocniczy św. Marcina w Grywałdzie oddalony jest o ok. 5 km od trasy VeloDunajec - odc.1, cz.2 Datowany jest na 2. poł. XV w. Kościół, reprezentuje starszy typ kościołów drewnianych w Małopolsce. Głównym akcentem budowli jest wieża, szeroko posadowiona, o ścianach silnie zwężających się ku górze, z wydatnie nadwieszoną izbicą. Malowniczość kościoła podkreślają oszalowane soboty. W prezbiterium i w nawie zachowała się polichromia z 1618 r. Do wyposażenia należą trzy ołtarze, w głównym umieszczono interesujący tryptyk późnogotycki z pocz. XVI w. Obraz w polu środkowym przedstawia św. Marcina, siedzącego na białym koniu, w momencie gdy część swego bogatego płaszcza odcina dla ułomnego żebraka. Cmentarz żydowski, (kilometraż ). Cmentarz żydowski zlokalizowany jest ok. 950 m od trasy VeloDunajec - odc.1, cz.2 Jest to nieczynny i zniszczony cmentarz żydowski przy ul. Sobieskiego w Krościenku nad Dunajcem. Nie wiadomo, kiedy dokładnie został założony. Wskutek dewastacji z czasów II wojny światowej (hitlerowcy z części macew zrobili podłogę w magazynie płodów rolnych) do naszych czasów zachowały się jedynie jedna leżąca w trawie macewa z inskrypcjami w języku polskim i hebrajskim oraz fragment płyty z napisem Ponadto na terenie cmentarza znajduje się okazały i nie zniszczony, bazaltowy 32

34 grobowiec Leopolda Krumholza, z napisami jedynie w języku hebrajskim. Jest to nagrobek bogatego kupca ze Szczawnicy, który wystawił jego syn. Kaplica Przemienienia Pańskiego, (kilometraż ). Kaplica Przemienienia Pańskiego zlokalizowana jest przy ul. Św. Kingi w Krościenku n. Dunajcem, ok. 750 m od trasy VeloDunajec - odc.1, cz.2 Wznoszona była etapami między 1831 a 1896 rokiem. Ufundowano ją w reakcji na pierwszą wielką epidemię cholery, jaka nawiedziła te okolice w 1831 roku, oraz na powroty epidemii w latach 1855 i 1873 budowę prowadzono etapami, każdy nawrót epidemii był sygnałem do kontynuacji prac. Na przełomie XIX i XX wieku stała samotnie, w szczerym polu, przy drodze do przeprawy przez Dunajec jako ochrona przed morem. Wewnątrz kaplicy - dwa ołtarzyki z obrazami z końca XVII w. Kaplica św. Kingi pod Ociemnym, (kilometraż ). Kaplica św. Kingi pod Ociemnym leży ok. 1,3 km od trasy VeloDunajec - odc.1, cz.2 Pochodzi z 1860 roku. Położona jest przy zielonym szlaku na Sokolicę, w miejscu, gdzie jak mówi legenda, Kinga, uciekając przed Tatarami, przeprawiła się przez Dunajec. Na ścianach kapliczki, której wnętrze kryje figurkę Świętej, przeczytać można XIX-wieczne poezje patriotyczne W. Gorzkowskiego. Kaplica Przemienienia Pańskiego, (kilometraż ). Druga kaplica Przemienienia Pańskiego zlokalizowana jest przy ul. Zdrojowej w Krościenku n. Dunajcem, w bezpośrednim sąsiedztwie trasy VeloDunajec - odc.1, cz.2 Pochodzi ona z początku XVII w. i została wzniesiona jako wotum dziękczynne za odwrócenie epidemii dżumy. Wewnątrz znajduje się barokowo-ludowy ołtarz, a na zewnątrz - trójkątny krzyż z figurką św. Floriana. Źródło wody mineralnej Maria, (kilometraż ). Źródło wody mineralnej Maria położone jest na przedłużeniu ul. Źródlanej w Krościenku n. Dunajcem, ok. 1,2 km od trasy VeloDunajec - odc.1, cz.2 Kiedyś nazywane było Dzikim Źródłem, po II wojnie światowej nazwane Maria. Zostało ono w znacznym stopniu zniszczone w czasie nieudanej próby oczyszczenia jeszcze przed II wojną światową. Po renowacji, zakończonej w sierpniu 2011 r. źródło ciągle oferuje zmineralizowaną wodę. Źródła wód mineralnych Stefan i Michalina, (kilometraż ). Źródła wód mineralnych Stefan i Michalina znajdują się na końcu ulicy Polnej w Krościenku n. Dunajcem, czyli ok. 850 m od trasy VeloDunajec - odc.1, cz.2 W 1827 roku źródła zostały zagospodarowane, zbudowano obok nich niewielkie łazienki wraz 33