Plan wynikowy klasa 3

Transkrypt

1 Język polski NOWE Zrozumieć tekst zrozumieć człowieka Klasa 3 Liceum i technikum Plan wynikowy klasa 3 Zaproponowany plan wynikowy (PW) jest jedynie propozycją, jedną z wielu możliwości do stworzenia. Każdy nauczyciel powinien napisać własny plan wynikowy, który będzie zgodny z: a) WSO wewnątrzszkolnym systemem oceniania, b) PSO przedmiotowym systemem oceniania, c) możliwościami i potrzebami uczniów w konkretnej klasie. Nie należy więc tej propozycji traktować jako jedynej możliwej, wzorcowej, ponieważ jest to schemat, który trzeba zmienić, uszczegółowić, biorąc pod uwagę wymienione wyżej punkty. Poza tym każdy nauczyciel wie (po poznaniu uczniów w klasie pierwszej i dokonaniu dokładnej analizy ich osiągnięć), jakie wymagania może stawiać tym konkretnym uczniom, aby w możliwie najbardziej efektywny sposób posiedli wiedzę i umiejętności umożliwiające im dalszą naukę. W zaproponowanym planie posłużono się podręcznikiem Zrozumieć tekst i człowieka oraz rozkładem nauczania i przyjęto zasadę, że uczniowie na IV etapie nauczania posiadają już wiedzę i umiejętności zdobyte podczas nauki na niższych etapach. Należy pamiętać, że warunkiem koniecznym do omawiania tekstów kultury jest ich znajomość w zakresie wymaganym przez nauczyciela. Uczeń zawsze musi znać tekst (przeczytał go we fragmentach lub w całości tak jak polecił nauczyciel), w przeciwnym wypadku analiza i interpretacja nie przyniosą oczekiwanych efektów. Ponadto dyskwalifikowane są wszelkie prace przygotowane na zasadzie kopiuj wklej lub będące kompilacją cudzych prac. ogólne Ocena dopuszczająca Uczeń: Ocena dostateczna Uczeń: Ocena dobra Uczeń: Ocena bardzo dobra Uczeń*: I. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji rozumie teksty o prostej budowie; dostrzega sensy zawarte w powierzchownej warstwie tekstu; z pomocą rozpoznaje funkcje tekstu i z pomocą wskazuje środki językowe służące ich realizacji; odbiega od stosowania kryteriów poprawności językowej; rozumie teksty o niezbyt skomplikowanej budowie; stara się dostrzegać sensy zawarte w strukturze głębokiej tekstu; stara się rozpoznać funkcje tekstu i środki językowe służące ich realizacji; zwraca uwagę na kryteria poprawności językowej; na ogół rozumie teksty o skomplikowanej budowie; na ogół dostrzega sensy zawarte w strukturze głębokiej tekstu; na ogół rozpoznaje funkcje tekstu i środki językowe służące ich realizacji; na ogół ma świadomość kryteriów poprawności językowej; rozumie teksty o skomplikowanej budowie; dostrzega sensy zawarte w strukturze głębokiej tekstu; rozpoznaje funkcje tekstu i środki językowe służące ich realizacji; ma świadomość kryteriów poprawności językowej; II. Analiza i interpretacja tekstów kultury nie zawsze poprawnie stosuje w analizie podstawowe pojęcia z zakresu poetyki; w interpretacji tekstu próbuje wykorzystać wiedzę o kontekstach, w jakich może być on odczytywany; próbuje poznać niezbędne dla literatury fakty z historii literatury i innych dziedzin humanistyki; próbuje odczytać rozmaite sensy dzieła; próbuje dokonać interpretacji porównawczej; stara się stosować w analizie podstawowe pojęcia z zakresu poetyki; w interpretacji tekstu stara się wykorzystywać wiedzę o kontekstach, w jakich może być on odczytywany; stara się poznać niezbędne dla literatury fakty z historii literatury i innych dziedzin humanistyki; stara się odczytać rozmaite sensy dzieła; stara się dokonać interpretacji porównawczej; na ogół stosuje w analizie podstawowe pojęcia z zakresu poetyki; w interpretacji tekstu na ogół wykorzystuje wiedzę o kontekstach, w jakich może być on odczytywany; na ogół poznaje niezbędne dla literatury fakty z historii literatury i innych dziedzin humanistyki; na ogół odczytuje rozmaite sensy dzieła; na ogół dokonuje interpretacji porównawczej; stosuje w analizie podstawowe pojęcia z zakresu poetyki; w interpretacji tekstu wykorzystuje wiedzę o kontekstach, w jakich może być on odczytywany; poznaje niezbędne dla literatury fakty z historii literatury i innych dziedzin humanistyki; odczytuje rozmaite sensy dzieła; dokonuje interpretacji porównawczej; 1

2 Język polski NOWE Zrozumieć tekst zrozumieć człowieka Klasa 3 Liceum i technikum ogólne Ocena dopuszczająca Uczeń: Ocena dostateczna Uczeń: Ocena dobra Uczeń: Ocena bardzo dobra Uczeń*: III. Tworzenie wypowiedzi buduje wypowiedzi o niezbyt wysokim stopniu złożoności; nie zawsze stosuje w nich podstawowe zasady logiki i retoryki; próbuje zwiększać własną kompetencję językową. stara się budować wypowiedzi o wyższym stopniu złożoności; stara się stosować w nich podstawowe zasady logiki i retoryki; zwraca uwagę na własną kompetencję językową. na ogół buduje wypowiedzi o wyższym stopniu złożoności, na ogół stosuje w nich podstawowe zasady logiki i retoryki, na ogół ma świadomość własnej kompetencji językowej. buduje wypowiedzi o wyższym stopniu złożoności; stosuje w nich podstawowe zasady logiki i retoryki; ma świadomość własnej kompetencji językowej. * są to zapisy umieszczone w podstawie programowej A) Na ocenę dopuszczającą uczeń wykonuje polecenia dość powierzchownie. Jego wiedza jest w zasadzie odtwórcza, umiejętności niewielkie. Ważne jest, aby uczeń, który zdobywa oceny dopuszczające, podejmował pracę, wykazywał starania. Z zapisów w PW wyraźnie widać, że nie wszystkie zadania są dla niego przeznaczone, ale próbuje wykonywać polecenia na miarę swych możliwości. Ponadto należy dążyć do tego, aby odnajdował w tekstach elementy wcześniej wskazane przez innych uczniów, a których sam nie umie rozpoznać i wskazać. Jeśli chodzi o prace pisemne, to należy zadbać o to, aby pisał prace samodzielnie, jego prace są oczywiście krótkie, powierzchowne, sądy mało oryginalne, argumentacja niepełna. Podobnie z wypowiedziami ustnymi są to wypowiedzi krótkie, ale przede wszystkim powinny być zgodne z tematem. B) Na ocenę dostateczną uczeń podejmuje działania, ale nie kończą się one pełnym sukcesem. Pracuje, lecz popełnia błędy, polecenia są wykonywane nieprecyzyjnie, uczeń nie jest pewien swoich wypowiedzi pisemnych i ustnych. Jego przemyślenia są powierzchowne lub odtwórcze, ale pracuje, czyli właśnie stara się. C) Na ocenę dobrą w tym wypadku uczeń podejmuje wszystkie działania, popełnia jednak nieliczne błędy. Jego prace są wykonane dobrze, czyli zawierają drobne usterki. Ponadto nie zawsze umie uzasadnić swoją wypowiedź, wie, ale nie wyjaśnia omawianych zjawisk. Zapis na ogół oznacza, iż jego prace są wykonane dobrze, czyli zawierają drobne uchybienia. D) Na ocenę bardzo dobrą tu znajdziemy zapis mówiący, że uczeń wykonuje rozmaite zadania i czynności poprawnie, samodzielnie, świadomie, ciekawie, interesująco. Tak więc pracuje samodzielnie, wie i umie wyjaśnić. Trafnie dobiera przykłady, cytaty, argumenty, dokonuje porównań, ocen, uzasadniając swoje zdanie. Jego wypowiedzi zarówno ustne, jak i pisemne są wolne od błędów, wyczerpujące, pomysłowe, twórcze. Mówi pełnymi zdaniami, uzasadnia swoją wypowiedź, znajduje w tekście przykłady na poparcie swych słów. Umie odnieść się do świata zewnętrznego, jeśli zachodzi taka potrzeba. Podczas pracy w grupie staje się liderem, umie nie tylko współpracować, ale nadaje ton działaniom innych, wprowadza nowe rozwiązania i pomysły. W szkole ponadgimnazjalnej oceniana jest także recytacja, uczeń otrzymujący oceną dopuszczającą recytuje tekst mało świadomie, byle jak, niestarannie, często się myli, zacina; na ocenę dostateczną recytuje dość płynnie, ale bez właściwej modulacji, w złym tempie, bez dokonania interpretacji głosowej; na ocenę dobrą recytuje tekst płynnie, świadomie, lecz występują usterki w przekazie; na ocenę bardzo dobrą wygłasza tekst bardzo świadomie, z ciekawą interpretacją, we właściwym tempie, z odpowiednią modulacją. Bardzo trudne do ocenienia pozostaje zjawisko zwane aktywnością, która także powinna być promowana. Zdarza się jednak tak, że uczniowie są aktywni, często się zgłaszają, dążą do zabrania głosu, ale ich wypowiedzi są błędne, nie zawsze na temat, nieporadne. Tutaj nauczyciel powinien umiejętnie dokonywać oceny, aby z jednej strony nie zniechęcić tych uczniów, a jednocześnie korygować ich błędy jest to trudne i wymaga dużych umiejętności pedagogicznych. Jeśli chodzi o projekt edukacyjny, to w jego regulaminie powinny być określone zasady dotyczące oceniania. Jednocześnie plan wynikowy pozwala pokazać uczniom (i rodzicom), co jeszcze mogą lub powinni poprawić w swojej pracy, aby zdobyć większą wiedzę i umiejętności, a tym samym uzyskać lepszą ocenę. W planie wynikowym wykorzystano zapisy tematów i zagadnień zawartych w rozkładzie nauczania. Oznaczenia w tabeli: zakres podstawowy; zakres rozszerzony; npp numery treści nauczania w nowej podstawie programowej Uwaga: Na niebiesko zaznaczono treści przeznaczone dla zakresu rozszerzonego. 2

3 3 Zagadnienie 1. Dwudziestolecie międzywojenne czas awangardy 2. W górach jest wszystko co kocham... Krajobraz górski w poezji XX wieku npp I. 1. 1) II. 2. 2) I. 1. 1) 3) 4) I 4) I 2) 3) 4) II. 4. 1) 2) I 6) Liczba godzin Materiał nauczania Pojęcia DOPUSZCZAJĄCA konieczne) Uczeń potrafi: 2 tablica chronologiczna (druga część podręcznika dla klasy drugiej, s ); wykład w podręczniku, s ; L. Chwistek Miasto fabryczne (podręcznik, s. 19); R. Malczewski Porąbka zapora na rzece Sole (podręcznik, s. 20); T. Gronowski, plakat reklamowy proszku Radion (podręcznik, s. 21); Miniprzewodnik. Nowe zjawiska kulturowe międzywojnia (podręcznik, s. 21) 1 wykład w podręczniku, s ; Miniprzewodnik. Polskie ruchy awangardy poetyckiej (podręcznik, s. 22); J. Przyboś Z Tatr (podręcznik, s ); J. Harasymowicz W górach (podręcznik, s. 25); N. Krynicki Widok na Tatry (podręcznik, s. 25); DWUDZIESTOLECIE MIĘDZYWOJENNE AWANGARDA awangarda kultura masowa masowa rozrywka sport masowy masowa konsumpcja I awangarda: Awangarda Krakowska II awangarda: Awangarda lubelska Awangarda wileńska żagaryści metafora awangardowa wyjaśnić znaczenie słowa awangarda ; podać daty wiążące się z funkcjonowaniem awangardy w Polsce; wymienić polskie ruchy awangardy poetyckiej i ich przedstawicieli; wskazać zdania (równoważniki zdań) w wierszu Przybosia i określić liczbę wersów im przynależną; wskazać środki artystyczne wymienione przez innych uczniów; DOSTATECZNA podstawowe) na ocenę dopuszczającą, podać cechy ruchów artystycznych zwanych awangardą; wymienić przemiany kulturowe, które zaszły w międzywojniu; wskazać epitety w utworze Przybosia i podać ich funkcję; wskazać w utworze Przybosia metafory, kontrasty i powtórzenia; określić, na czym polega więź człowieka z górską przyrodą; DOBRA rozszerzające) na ocenę dostateczną, przedstawić sferę ideową epoki; przedstawić zmiany w sferze sztuki; określić rolę rozczłonkowania zdań przez konstrukcję wersową wiersza; wskazać w wierszu cechy poezji awangardowej; wyjaśnić sens wskazanych fragmentów wiersza; BARDZO DOBRA dopełniające) na ocenę dobrą, porównać dwudziestolecie międzywojenne z epokami je poprzedzającymi i wyjaśnić podstawowe pojęcia; czytać i objaśniać obrazy awangardowe; wyjaśnić rolę poszczególnych środków artystycznych, w tym animizacji i antropomorfizacji (z wyjaśnieniem tych pojęć); określić uczucia zawarte w zakończeniu wiersza i wyjaśnić sposób ich wyrażania;

4 4 3. Witkacy i Picasso przedstawiciele awangardy w malarstwie I. 1. 1) 3) II. 1. 1) 2) I 2) 3) 4) I 2 S okładka tomiku J. Przybosia Śruby z grafiką W. Strzemińskiego (podręcznik, s. 22) wykład w podręczniku, s ; S.I. Witkiewicz (Witkacy) Kuszenie św. Antoniego (podręcznik, s ); P. Picasso Guernica (podręcznik, s ); Nuż w bżuhu, druga jednodniówka polskich futurystów (podręcznik, s. 31); prezentacja Witkacy (CD -ROM) wiersz awangardowy kaligram antropomorfizacja piosenka formizm ekspresjonizm w malarstwie futuryzm dadaizm deformacja kubizm wskazać fragmenty wiersza Harasymowicza mówiące o więzi człowieka z górską przyrodą; wyszukać w dowolnych źródłach ilustracje do omawianych wierszy; określić swoje wrażenia związane z malarstwem awangardowym; przedstawić informacje o Witkacym i Picassie; nazwać postaci i zwierzęta występujące na obrazie Witkacego; wskazać postacie konia i byka na obrazie Picassa; znać genezę obu obrazów; powiedzieć, czym się różnią ilustracje do omawianych wierszy; przedstawić teorię Czystej Formy; omówić kolorystykę obrazu Witkacego; powiązać postacie ukazane w prawym górnym rogu i lewym dolnym rogu obrazu z tytułem dzieła Witkacego; określić, kim jest leżący człowiek na obrazie Picassa; znać pojęcia kluczowe związane z omawianymi obrazami i ich twórcami; wyrazić swoją opinię na temat wyrażonego w wierszu Harasymowicza stosunku poety do gór; omówić sposób przedstawienia świętego i kobiety na obrazie Witkacego; powiązać obraz Witkacego z teorią Czystej Formy; zinterpretować postacie konia i byka, odwołując się do wskazówek Picassa; wyjaśnić związek postaci z obrazu z jego tytułem i genezą; powiedzieć, czemu służy kolorystyka na obrazie Picassa; omówić środki artystyczne wykorzystane przez obu malarzy; postawić tezę interpretacyjną wiersza Przybosia; wyjaśnić symbolikę góry Synaj; zinterpretować puentę wiersza Harasymowicza; uzasadnić swoją opinię; porównać utwory opisujące przyrodę górską; dokonać interpretacji omawianych wierszy; zredagować interpretację porównawczą omawianych wierszy; postawić tezę lub hipotezę interpretacyjną i uzasadnić ją; sformułować wnioski płynące z interpretacji; wyjaśnić, kto kogo kusi, i określić, na czym polega dyskusja Witkacego z tradycją; wyjaśnić, na czym polega związek obrazu Witkacego z estetyką ekspresjonizmu; odnieść się do słów I. Jakimowicz, wykorzystując wiedzę o teorii Czystej Formy; wyjaśnić funkcję deformacji na przykładzie obrazu Picassa; wyjaśnić, na czym polega technika kubizmu; wyjaśnić uniwersalne przesłanie Guerniki; temat treści i formy w dziele malarskim;

5 5 Zagadnienie 4. Psychoanaliza filozofia podświadomości 5. Nie jest tak staszną rzeczą być aresztowanym... Everyman w surrealistycznym świecie npp 3) II. 2. 1) I 2) 3) 4) II. 4. 2) 3) I I I 2) 3) 4) I 4) Liczba godzin Materiał nauczania Pojęcia DOPUSZCZAJĄCA konieczne) Uczeń potrafi: 1 wykład w podręczniku, s ; Z. Freud Kultura jako źródło cierpień (podręcznik, s ); U. Boccioni Sen albo Paolo i Francesca (podręcznik, s. 37); Miniprzewodnik. Najważniejsze twierdzenia psychoanalizy (podręcznik, s. 35); przykłady malarstwa surrealistycznego S. Dali i M. Chagall (CD-ROM) 1 wykład w podręczniku, s , 44; F. Kafka Proces (podręcznik, s , oraz całość powieści); R. Schlichter Hausvogteiplatz (podręcznik, s. 41) psychoanaliza symbolizm surrealizm symbol problematyka egzystencjalna moralitet everyman (każdy) znać podstawowe pojęcia związane z psychologizacją; określić, do czego, zdaniem Freuda, dąży człowiek w życiu; przedstawić genezę Procesu Kafki; wypowiedzieć się na temat wrażeń czytelniczych; wskazać opis scenerii wykonywania wyroku; znać pojęcia kluczowe związane z omawianą powieścią; podać przykłady bohaterów literackich przeżywających konflikty z prawem; DOSTATECZNA podstawowe) na ocenę dopuszczającą, wymienić trzy przyczyny ludzkich cierpień; przedstawić ukazane w tekście cele ludzkiej kultury; powiedzieć, przed czym kultura chroni człowieka; zabrać głos w dyskusji; określić, czym w powieści jest sąd, a czym proces; opisać scenerię wykonywania wyroku; wypełnić tabelę dotyczącą przedstawienia Józefa K. jako everymana; charakteryzować wybranego bohatera przeżywającego konflikty z prawem; DOBRA rozszerzające) na ocenę dostateczną, określić, czym się wyróżniają społeczne źródła ludzkiego cierpienia; wyjaśnić, dlaczego kultura jest źródłem ludzkich cierpień; zabrać głos w dyskusji, uzasadniając swe zdanie; ustalić domniemane przyczyny aresztowania Józefa K.; sporządzić bilans życia Józefa K.; przeanalizować monolog malarza Titorellego; określić funkcję scenerii wykonywania wyroku; scharakteryzować Józefa K. jako everymana; zredagować tekst porównujący bohaterów literackich przeżywających konflikty z prawem; BARDZO DOBRA dopełniające) na ocenę dobrą, sformułować główną tezę tekstu; zinterpretować wskazane słowa o sublimacji; wyjaśnić, w jaki sposób popęd agresji wpływa na istnienie społeczeństwa; wyciągnąć w nioski z klasowej dyskusji; zinterpretować sens obrazu Boccioniego; wyjaśnić, jaki sens ma aresztowanie bohatera Procesu i uzasadnić swe zdanie; wyjaśnić symboliczny sens procesu bohatera; zinterpretować przedśmiertną refleksję Józefa K.; wyjaśnić ostatnie słowa bohatera; uzasadnić, dlaczego Proces jest współczesnym moralitetem; wyjaśnić związki utworu z surrealizmem; zinterpretować sens obrazu Schlichtera;

6 6 6. Wszystko należy do sądu... Topos świata jako więzienia 7. Wszyscy dążą do prawa... Proces jako nowoczesna parabola I I 2) I 4) I I 2) 3) 4) I 4) 1 wykład w podręczniku, s. 45; F. Kafka Proces (podręcznik, s , oraz całość powieści); Kilmainham Gaol dawne brytyjskie więzienie (podręcznik, s. 46); R. Matta Nie do pomyślenia (podręcznik, s. 49) 2 wykład w podręczniku, s ; F. Kafka Proces (podręcznik, s , oraz całość powieści); E.R. Pope, ilustracja do Procesu F. Kafki (podręcznik, s. 53); Miniprzewodnik. Sławne parabole XX wieku (podręcznik, s. 54) przestrzeń otwarta przestrzeń zamknięta labirynt panoptikon parabola przypowieść przedstawić swoje wrażenia czytelnicze; znaleźć omawiane fragmenty tekstu; opisać zachowanie kupca Blocka; opisać świat przedstawiony powieści; przedstawić pojęcie przypowieści, paraboli; opowiedzieć przypowieść o synu marnotrawnym; scharakteryzować przestrzeń ukazaną we fragmentach powieści; opisać budynek sądu; przedstawić środki i metody nadzoru w świecie powieściowym; scharakteryzować urzędników sądowych; wypowiedzieć się na temat: czy prawo może być oszustwem; próbować opisać świat przedstawiony powieści jako parabolę; wyjaśnić sens sceny z 1. akapitu; określić funkcje przestrzeni; wyjaśnić cel umieszczenia rzeczywistości pozasądowej w opisie budynku sądu; przedstawić różne literackie obrazy więzienia; zredagować opowiadanie o Józefie K.; rozważyć problem odebrania człowiekowi prawa do prywatności; zinterpretować fakt, że w pustym kościele ksiądz zwraca się do Józefa K.; wyjaśnić, jaki związek ma przypowieść zawarta w kazaniu księdza z przypadkiem Józefa K.; temat wolności indywidualnej; zredagować tekst porównujący bohaterów literackich przeżywających konflikty z prawem z przytoczeniem cytatów i podaniem wniosków; temat wolności współczesnego człowieka w państwie; uzasadnić swoją wypowiedź; wyjaśnić zachowanie kupca Blocka; zinterpretować stwierdzenie malarza Titorellego; wyjaśnić przyczyny braku buntu społecznego w powieści; przedstawić różne literackie obrazy więzienia i podać wnioski w atrakcyjnej formie; rozważyć problem odebrania człowiekowi prawa do prywatności, z odwołaniem do różnych tekstów kultury; wyjaśnić sens paraboli z kazania księdza; wyjaśnić, czym w świetle cytowanej przypowieści jest wolność człowieka; wyjaśnić znaczenie ostatnich słów kapelana; wyjaśnić sensy przenośne powieści;

7 7 Zagadnienie 8. Połowiczny i niezdecydowany charakter... Obraz nowoczesnego miasta npp I. 2. 1) II. 2. 3) I. 1. 1) 3) 4) I I 2) 3) 4) I 4) 3) 6) I 4) Liczba godzin Materiał nauczania Pojęcia DOPUSZCZAJĄCA konieczne) Uczeń potrafi: 1 wykład w podręczniku, s ; B. Schulz Ulica Krokodyli (podręcznik, s ); kadr ze spektaklu Ulica Krokodyli (podręcznik, s. 57) groteska absurd metafora florystyczna przedstawić swoje wrażenia czytelnicze; znaleźć określenia charakteryzujące ulicę Krokodyli; wskazać metafory florystyczne; znaleźć omawiane fragmenty tekstu; DOSTATECZNA podstawowe) na ocenę dopuszczającą, porównać stosunek narratora i mieszkańców starej części miasta do ulicy Krokodyli i powiedzieć, z czego wynika różnica; wskazać w tekście elementy obrazowania onirycznego; określić funkcję wskazanych metafor florystycznych; DOBRA rozszerzające) na ocenę dostateczną, rozpoznać w tekście elementy fantastyki, absurdu i humoru; scharakteryzować kobiety z ulicy Krokodyli; omówić rolę narracji w tekście; powiedzieć, w jaki sposób w utworach literackich bywa kreowana przestrzeń miejska; przygotować multimedialny album z dziełami sztuki, które mogłyby ilustrować omawiany tekst; BARDZO DOBRA dopełniające) na ocenę dobrą, porównać pojęcie sprawiedliwości w omawianym utworze i w przypowieści o synu marnotrawnym; temat wolności indywidualnej, z odwołaniem do różnych tekstów kultury; wyjaśnić, na czym polega i czemu służy groteskowość przedstawienia kobiet w utworze; omówić stosunek narratora do nowoczesnej wielkomiejskości; dyskutować na temat szans i zagrożeń wielkomiejskiej rzeczywistości, uzasadniając swe zdanie; wyjaśnić i uzasadnić metaforyczny sens tytułu Ulica Krokodyli; omawiając różne sposoby kreowania przestrzeni miejskiej, odwołać się do poznanych tekstów literackich i wyciągnąć wnioski na temat przemian kulturowych i zmian w przestrzeni miasta;

8 8 9. Dywan żywy, który [...] rozpadał się w ruchome kwiaty... Mityzacja rzeczywistości w prozie Schulza 10. Jak walczący prorok... Obraz ojca w opowiadaniu Schulza I. 1. 1) 3) 4) I I 2) 3) 4) I 4) I I 2) 3) 4) 1 wykład w podręczniku, s. 60; B. Schulz Ptaki (podręcznik, s ), ilustracja do Sklepów cynamonowych (podręcznik, s. 61); Miniprzewodnik po archetypach (podręcznik, s. 64) 2 B. Schulz Noc wielkiego sezonu (podręcznik, s ), ilustracja do Sklepów cynamonowych (podręcznik, s. 67) archetypy oniryzm fantastyka stylizacja biblijna Imię Ojca przedstawić swoje wrażenia czytelnicze; określić nastrój, w jaki wprowadza czytelnika 1. akapit utworu; znaleźć omawiane fragmenty tekstu; określić, w jakim czasie rozgrywa się opowiadanie Schulza; powiedzieć, z kim (czym) walczy ojciec; wypowiedzieć się na temat potrzeby walczącego proroka ; scharakteryzować ojca do momentu jego przemiany w ptaka; wskazać elementy fantastyki w podanych akapitach; znaleźć sensy symboliczne przypisywane ptakom; przekształcić artystyczny styl narracji na styl dziennikarsko-informacyjny; wskazać najważniejszą cechę ojca; rozstrzygnąć, czy Schulz kreuje nowe światy, czy ukazuje świat na nowo; wyjaśnić, na czym polega związek znaczeniowy między wskazanymi akapitami; określić, jaką rolę w świecie narratora odgrywają ptaki; wyjaśnić symbolikę postaci ojca i Adeli, odwołując się do teorii archetypów; porównać sposób prowadzenia narracji i kreacje narratora w prozie S. Żeromskiego i B. Schulza; scharakteryzować stosunek ojca do handlowania i klientów, określić nastawienie tłumu oraz postawę narratora; określić rolę tytułowych ptaków w opowiadaniu; porównać sposób przedstawienia świata i jego funkcje semantyczne i estetyczne we wskazanych utworach; temat poczucia samotności w mieście, odwołując się do różnych tekstów kultury; zinterpretować relacje między ojcem a Adelą, odwołując się do wiedzy o psychoanalizie; wyjaśnić, o jakie sensy pisarz wzbogaca symbolikę ptaka; wyjaśnić, na czym polega mityzacja postaci Adeli; omówić funkcje fantastyki w kreowaniu onirycznego świata; opisać konflikt między kobietami na mężczyznami, odwołując się do poznanych tekstów literackich; zredagować tekst dotyczący fantazji i fantastyki, odwołując się do różnych tekstów kultury; wyjaśnić, jak jest postrzegany ojciec przez różne postaci, z uwzględnieniem stylizacji biblijnej i pojęcia Imię Ojca ; wyjaśnić symboliczny sens obrazu pobojowiska ptaków;

9 9 Zagadnienie 11. Świat, który stał się obcy... Istota groteskowości npp I 4) I. 2. 1) II. 2. 3) 5) I I 2) 3) 4) I 4) I. 2. 1) II. 2. 3) II. 3. 3) 4) Liczba godzin Materiał nauczania Pojęcia DOPUSZCZAJĄCA konieczne) Uczeń potrafi: 2 W. Kayser Próba określenia istoty groteskowości (podręcznik, s ); H. Bosch Piekło (podręcznik, s. 70); G. Grosz Metropolis (podręcznik, s. 71) groteska groteskowość podać przykłady współczesnych autorytetów; podać trzy cechy zwierząt uważanych za groteskowe; wypowiedzieć się na temat groteski i uczuć wywoływanych przez nią u odbiorcy; DOSTATECZNA podstawowe) na ocenę dopuszczającą, wskazać wspólne sensy między wskazanymi akapitami tekstu; przypomnieć omawiane satyry oświeceniowe i utwory romantyczne, w których występuje ironia; DOBRA rozszerzające) na ocenę dostateczną, właściwie dobierać argumenty w dyskusji; podać elementy tożsame i odrębne dla świata groteski i baśni; wymienić i scharakteryzować podstawowe odmiany groteski; określić, jaki problem podejmuje autor omawianego tekstu; BARDZO DOBRA dopełniające) na ocenę dobrą, przedstawić archetyp ojca w analizowanym opowiadaniu; dyskutować, uzasadniając swą opinię; porównać literackie kreacje ojców, odwołując się do pojęcia Imię Ojca i archetypu Starego Mędrca; temat współczesnych autorytetów, z odwołaniem do różnych tekstów kultury; zdefiniować kategorię groteski oraz wyjaśnić pojęcia obcości i zaniku orientacji w świecie; poprawnie uzupełnić podany wykres; rozpoznać i nazwać funkcję omawianego tekstu; omówić funkcję śmiechu w satyrze oświeceniowej, ironii romantycznej i XX-wiecznej grotesce, odwołując się do różnych tekstów kultury; wyrazić własną opinię na temat poruszony przez autora;

10 W nierealnym nonsensie jak we śnie... Groteska w Ferdydurke 13. Pupa łydka gęba... Opowieść o człowieku w metaforach ciała I I 2) 3) 4) I 4) II. 3. 2) 4) I I 2) 3) 4) I 4) 2 wykład w podręczniku, s ; W. Gombrowicz Ferdydurke (podręcznik, s ); W. de Kooning Kobieta (podręcznik, s. 76) 2 wykład w podręczniku, s ; W. Gombrowicz Ferdydurke (podręcznik, s ); W. Wojtkiewicz Porwanie królewny (podręcznik, s. 79); T. Łempicka Zielony turban (podręcznik, s. 83); E. Hopper Lato (CD-ROM) groteska oniryzm karykatura literacka pupa łydka gęba podać genezę utworu; podać tłumaczenie tytułu powieści; wymienić cechy Pimki; wskazać cytaty charakteryzujące nauczycieli; podać symbolikę koloru zielonego; wypowiedzieć się na temat utworu; przedstawić pojęcia gęby, łydki, pupy ; znaleźć omawiane fragmenty utworu; podać przykłady nowoczesnych kobiet ukazanych w literaturze; określić czas, w jakim rozgrywają się powieściowe wydarzenia; scharakteryzować język i gestykulację Pimki; przedstawić portret nauczycieli w powieści; wskazać nawiązanie do Boskiej Komedii; przedstawić opisane przez Gombrowicza relacje nauczyciel uczeń; powiedzieć, jaką gębę przyprawiają Józiowi krewni; wyjaśnić okoliczności ucieczki Józia ze dworu; zabrać głos w dyskusji na temat szkoły; scharakteryzować wizerunki nowoczesnych kobiet ukazanych w literaturze; przedstawić rolę pamięci w kształtowaniu psychiki człowieka; określić cel groteskowej deformacji rzeczywistości w Ferdydurke; porównać formułę utworu Gombrowicza z modelem powieści realistycznej; sformułować główną myśl wskazanych akapitów; wyjaśnić sens przekładu wiersza dokonanego przez Józia; powiedzieć, z czego wynika komunikacyjna bezradność rozmówców we wskazanym akapicie; zinterpretować zakończenie utworu; przygotować prezentację multimedialną na temat nowoczesnych kobiet ukazanych w literaturze; wyjaśnić, jaką rolę przypisuje się słowu pisanemu; przeanalizować przytoczony fragment powieści, odwołując się do pojęcia groteski; zinterpretować treść wskazanego akapitu; sformułować tezę interpretacyjną dotyczącą refleksji o przeszłości w powieściach Gombrowicza i Prousta; wyjaśnić znaczenie nawiązania do Boskiej Komedii; temat rozwijania przez szkołę ludzkich osobowości, w odwołaniu do różnych tekstów kultury; zinterpretować obraz szkoły jako figury społecznego życia człowieka z odwołaniem do pojęcia formy; zinterpretować scenę grzebania w cudzej szufladzie; wyjaśnić, jaką rolę w wyobrażeniach Miętusa odgrywa parobek; wyjaśnić sens porwania Zosi, z odwołaniem do tradycji literackiej; porównać bohaterów literackich poddanych presji społecznej i postawić tezę interpretacyjną dotyczącą porównywanych utworów;

11 11 Zagadnienie 14. Nie mogłem wytłumaczyć i wyjęzyczyć Zosi... Przemoc symboliczna w Ferdydurke 15. Ta noga... Ciało w poezji współczesnej npp I. 1. 1) 3) 4) 6) 8) I I 2) 3) 4) I 4) Liczba godzin Materiał nauczania Pojęcia DOPUSZCZAJĄCA konieczne) Uczeń potrafi: 2 J wykład w podręczniku, s ; W. Gombrowicz Ferdydurke (podręcznik, s ); zdjęcie ze spektaklu Ferdydurke (podręcznik, s. 86) 2 wykład w podręczniku, s. 90, 92; T. Peiper Noga (podręcznik, s. 91); archaizacja wulgaryzm habitus norma obyczajowa koncept metonimia oksymoron metafora poetycka wskazać przykłady stylizacji językowej; powiedzieć, jaką rolę w języku uczniów odgrywają wulgaryzmy; przypomnieć, co się stało we dworze; wypowiedzieć się na temat sprzeciwu jednostki wobec środowiskowej normy obyczajowej; wyjaśnić pojęcie oksymoronu; wyjaśnić pojęcie konceptu; DOSTATECZNA podstawowe) na ocenę dopuszczającą, rozpoznać rodzaj stylizacji; powiedzieć, czym jest przemoc symboliczna; wyjaśnić, co oznacza gwałt przez uszy ; określić przyczyny wstydu Józia przed Zosi; wypowiedzieć się na temat przemocy symbolicznej w Ferdydurke; wskazać w utworze Peipera oksymoron, rozbudowany koncept, metonimię; DOBRA rozszerzające) na ocenę dostateczną, określić funkcje stylizacji; odnieść się do upupienia uczniów w kontekście przemocy symbolicznej; powiedzieć, jaką przemoc stosuje Miętus wobec Syfona; powiedzieć, dlaczego Józio porwanie Zosi uważa za najlepsze wyjście z sytuacji; przygotować prezentację multimedialną na wybrany temat; zinterpretować wskazane wyrażenie oksymoroniczne; wyjaśnić sens metafor; BARDZO DOBRA dopełniające) na ocenę dobrą, atrakcyjnie zaprezentować prezentację multimedialną; temat uwolnienia się od gęby przyprawianej nam przez innych; wyjaśnić, jaki związek ma stylizacja z oficjalnym językiem szkoły; wyjaśnić, czy oficjalny język szkoły może być formą przemocy symbolicznej, i uzasadnić swoje zdanie; scharakteryzować habitus Syfona i Miętusa; wyjaśnić wpływ normy obyczajowej na sytuację Józia i Zosi; dyskutować z uzasadnianiem własnej opinii; atrakcyjnie zaprezentować prezentację multimedialną; wyjaśnić, na czym polega rozbudowany koncept w wierszu Peipera;

12 Zniża się wieczór świata tego... Katastrofizm w poezji I I 2) 3) 4) I 4) I. 2. 1) II. 2. 3) I I 2) 3) 4) bohaterka gry komputerowej Tomb Raider (podręcznik, s. 92); A.A. Tomaszewska Zielony erotyk (podręcznik, s. 93) 2 wykład w podręczniku, s. 95; J. Czechowicz Legenda (podręcznik, s. 96), Żal (podręcznik, s. 98); M. Ernest Krajobraz z jeziorem i chimerami (podręcznik, s. 97); gender biały atrament katastrofizm legenda opatrzność obrazowanie apokaliptyczne wskazać w wierszu Peipera metafory; wyjaśnić pojęcie metonimii; wskazać w wierszu Tomaszewskiej zestawienia ciała i świata; podać przykłady literackich przedstawień piękna kobiecego ciała; określić temat każdej strofy wiersza Legenda; nazwać osobę mówiącą w wierszu Żal; wskazać w utworze anafory; powiedzieć, czemu służą odwołania do świata natury w wierszu Tomaszewskiej; wskazać aluzje malarskie w tekście; wyjaśnić tytuł wiersza Legenda; oddzielić symbole od elementów realistycznych w wierszu żal; określić funkcję metonimii; określić funkcję pytań w wierszu Peipera; wskazać nawiązania do topiki religijnej i wyjaśnić ich funkcję; wyjaśnić, czemu służą aluzje malarskie w tekście Tomaszewskiej; omówić zagadnienie literackiego przedstawiania piękna kobiecego ciała; omówić relacje Bóg człowiek przedstawione w wierszu Legenda; zinterpretować symbolikę katastrofy; wskazać nawiązania do Apokalipsy św. Jana w utworze Żal; wyjaśnić zakończenie wiersza; zinterpretować obraz nogi w wierszu, uzasadniając swe zdanie; wyjaśnić, dlaczego autor z atrybutów piękna kobiecego ciała wybrał nogę, i uzasadnić swe zdanie; wyjaśnić sens metaforycznego określenia kontynent, nazywającego kobiece ciało; wykazać odmienność doświadczania ciała przez mężczyznę i kobietę; wyjaśnić ostatnie zdanie wiersza, odwołując się do teorii białego atramentu ; wyjaśnić, czy i w jaki sposób kobiecość narzuca określony sposób mówienia o własnym ciele; zinterpretować wybrany wiersz i sformułować wnioski; wybrać utwory poetyckie pokazujące ludzkie ciało i dokonać interpretacji porównawczej; zinterpretować wiersz Legenda; określić sens nawiązań do Apokalipsy św. Jana w utworze Żal; wyjaśnić wizję dziejów ukazaną w wierszu;

13 13 Zagadnienie 17. Prawo nieciągłości... Witkacy o mechanizmach rewolucji npp 3) 4) I. 2. 1) II. 2. 3) I I 2) 3) 4) I 4) I. 2. 1) II. 2. 3) Liczba godzin Materiał nauczania Pojęcia DOPUSZCZAJĄCA konieczne) Uczeń potrafi: T. Skwarczyński, pomnik J. Czechowicza (podręcznik, s. 99) 2 wykład w podręczniku, s ; S.I. Witkiewicz Szewcy (podręcznik, s , oraz całość dramatu), Rąbanie lasu. Walka (podręcznik, s. 103); Miniprzewodnik onomastyczny po Szewcach (podręcznik, s. 101); prezentacja Witkacy (CD -ROM) groteska absurd rewolucja faszyzm komunizm kalambur przedstawić genezę utworu; wyjaśnić, czym jest teatr absurdu; wskazać cechy upodabniające rewolucję prokuratora do przewrotu faszystowskiego; powiedzieć, w jaki sposób szewcy dochodzą do władzy; powiedzieć, kto i w jaki sposób obejmuje władzę po szewcach; DOSTATECZNA podstawowe) na ocenę dopuszczającą, wyjaśnić, przeciwko komu jest skierowana rewolucja prokuratora Scurvy ego; przedstawić, jak realizowane są cele rewolucji przez prokuratora; powiedzieć, jakie idee przyświecają szewcom; wyjaśnić, dlaczego czeladnicy zabijają Sajetana; DOBRA rozszerzające) na ocenę dostateczną, postawić tezę interpretacyjną w stosunku do obu omawianych wierszy; omówić program pozytywny rewolucji Scurvy ego; scharakteryzować zachowanie szewców po przewrocie; przedstawić idee, do których odwołuje się Sajetan; przedstawić przemyślenia Sajetana; wyjaśnić, w jaki sposób poetyka absurdu służy Witkacemu do przedstawienia historii nieciągłej w Szewcach; BARDZO DOBRA dopełniające) na ocenę dobrą, omówić funkcję awangardowych zabiegów poety w przedstawieniu świata i nadchodzącej katastrofy; uzasadnić tezę interpretacyjną dotyczącą obu wierszy; dokonać interpretacji porównawczej Legendy Czechowicza i fragmentu Dies irae Kasprowicza; poprawnie uzupełnić schemat dotyczący faz rozwoju historii przedstawionych w dramacie; powiedzieć, jak w Szewcach realizowane są założenia teatru absurdu; wyjaśnić prawo nieciągłości historii; wskazać elementy groteski w utworze i określić ich funkcję; określić stopień realizacji Czystej Formy w Szewcach;

14 Żywy, zmechanizowany trup! Katastroficzna wizja przyszłości 19. Nonsens à la Witkacy... Dialog z tradycją młodopolską I I 2) 3) 4) 3) 4) I. 2. 1) II. 2. 3) I. 1. 1) 2) I. 2. 2) 2) I. 3. 3) I 3) I 2) 3) 4) I 2 S.I. Witkiewicz Szewcy (podręcznik, s , oraz całość dramatu), Autoportret (podręcznik, s. 107); plakat do inscenizacji Szewców (podręcznik, s. 110) 2 S.I. Witkiewicz Szewcy (podręcznik, s , oraz całość III aktu dramatu), Kompozycja z portretem podwójnym Marii i Włodzimierza Nawrockich (podręcznik, s. 112) proletariat mesjanizm polski parodia karykatura literacka mizoginizm określić, czym szewcy różnią się od proletariatu; przypomnieć, jakie idee głosił Nietzsche; powiedzieć, czym charakteryzuje się polski mesjanizm; powiedzieć, czym jest katastrofizm; przedstawić wygląd Iriny i jej miejsce na scenie; powiedzieć, czym jest karykatura literacka; scharakteryzować chochoła; podać konsekwencje wynikające z różnicy między szewcami a proletariatem; powiedzieć, jaką rolę Hiper-Robociarz wyznacza czeladnikom i Sajetanowi; określić, jakie jest znaczenie kostiumu Iriny i jej usytuowania w przestrzeni; wyjaśnić sens przemowy Księżnej; przedstawić postać Iriny jako karykaturę femme fatale; wskazać analogię wypowiedzi Fierdusieńki do poglądów wyrażonych przez czeladników; określić różnice między wysławianiem się postaci dramatu i zinterpretować znaczenie tych różnic dla wymowy dramatu; poprawnie powiązać bohaterów z pojęciami; wyjaśnić, jak Sajetan widzi miejsce chłopów w systemie komunistycznym; wskazać wypowiedzi nawiązujące do Wesela i określić ich funkcje; wskazać elementy groteski w przedstawieniu chłopów i chochoła; przedstawić obraz rewolucji w literaturze, sformułować tezę interpretacyjną i wnioski; zredagować tekst o powtarzalności historii, z uzasadnieniem własnego zdania i odwołaniami do różnych tekstów kultury; wyjaśnić słowa lokaja o nadczłowieku i ocenić trafność tych słów w odwołaniu do poglądów Nietzschego; wyjaśnić sens kolejnych przebrań Puczymordy w powiązaniu z historiozofią polskiego mesjanizmu i estetyką groteski; sformułować idee wyrażane przez przywódców trzeciej rewolucji; temat katastrofizmu, z odwołaniem do różnych tekstów kultury; objaśnić znaczenie symboli zaczerpniętych z Wesela; wyjaśnić, czemu służy groteskowe przedstawienie chłopów i chochoła; przedstawić swoją opinię na temat przebrzmiałych symboli ;

15 15 Zagadnienie 20. Głos czysty, długi, rozedrgany... Literacka rewolucja Jamesa Joyce a npp I. 1. 1) II. 2. 3) 4) I 2) 4) II. 4. 1) I I 2) 3) 4) I 4) Liczba godzin Materiał nauczania Pojęcia DOPUSZCZAJĄCA konieczne) Uczeń potrafi: 2 wykład w podręczniku, s ; J. Joyce Ulisses (podręcznik, s ); E. Hopper Nocni włóczędzy (podręcznik, s. 117) strumień świadomości porządek asocjacyjny paronomazja kontaminacja onomatopeja przedstawić genezę utworu; nazwać emocje, jakie budzi atmosfera miasta; powiedzieć, czym są: strumień świadomości, paronomazja, kontaminacja, onomatopeja; DOSTATECZNA podstawowe) na ocenę dopuszczającą, wskazać elementy turpistyczne w opisie restauracji i określić ich funkcję; wskazać w tekście paronomazje i kontaminacje; DOBRA rozszerzające) na ocenę dostateczną, przedstawić refleksje Blooma inspirowane jedzeniem; zrekonstruować obraz ulicy na podstawie wrażeń bohatera, odwołując się do pojęcia onomatopei; powiedzieć, na czym polega rewolucja literacka Jamesa Joyce a; wyjaśnić funkcję strumienia świadomości w przedstawianiu doznań współczesnego człowieka; BARDZO DOBRA dopełniające) na ocenę dobrą, omówić grę Witkacego z konwencją dramatu symbolicznego, z uwzględnieniem Czystej Formy; porównać przedstawienia społeczeństwa konsumpcyjnego we wskazanych utworach, sformułować tezę interpretacyjną i przedstawić argumentację; temat patosu i parodii wykorzystanych do przedstawiania wizerunku Polski i sprawy narodowej; powiedzieć, jaką rolę w postrzeganiu świata odgrywa kulturowa erudycja bohatera; określić sens brzmieniowy i semantyczny paronomazji i kontaminacji; przeanalizować strumień świadomości Molly; wykazać związki eksperymentów językowych Joyce a z koncepcjami futurystów i awangardy;

16 Wędrówka po tematach, motywach i formach awangardy 22. Wojna i okupacja w kulturze i literaturze. Wprowadzenie I. 2. 1) II. 2. 3) 3) 4) I 3) I 2) 3) 4) I 6) 7) I. 1. 1) 2) I. 2. 1) I 3) II. 3. 2) 3) 4) I. 1. 1) II. 2. 2) 2 infografika Awangarda w sztuce i literaturze międzywojnia (podręcznik, s ); wykład w podręczniku, s ; G. Severini Niebieska tancerka (podręcznik, s. 123); K. Malewicz Czarny kwadrat (podręcznik, s. 125) 1 wykład w podręczniku, s ; E. Lokajski Autoportret (podręcznik, s. 127); kadr z filmu Historia Kowalskich (podręcznik, s. 129); mapa ukazująca wojnę obronną Polski w 1939 r. (podręcznik, s. 130); zdjęcia Warszawy z okresu okupacji, fotografie A. Hitlera (CD-ROM) konstruktywizm suprematyzm dokonać podsumowania dość powierzchownie (zna podstawowe problemy, zagadnienia); połączyć twórców epoki z ich utworami; WOJNA W KULTURZE I LITERATURZE kampania wrześniowa Generalne Gubernatorstwo okupacja Polskie Państwo Podziemne powstanie w getcie warszawskim powstanie warszawskie podać daty wiążące się z II wojną światową i okupacją w Polsce; dokonać podsumowania epoki; wskazać dość ogólnie jej najważniejsze przesłanki ideowe i osiągnięcia artystyczne; wymienić przemiany, które zaszły w Polsce w związku z wybuchem wojny; poprawnie dokonać podsumowania epoki; przedstawić wyczerpująco jej najważniejsze przesłanki ideowe i osiąg nięcia artystyczne; przedstawić sytuację polityczną i tło historyczne związane z wybuchem wojny i okupacją ziem polskich; temat człowieka zagubionego w labiryncie miasta, z odwołaniem do różnych tekstów kultury i sformułowaniem wniosków; samodzielnie dokonać podsumowania epoki; interesująco przedstawić jej najważniejsze przesłanki ideowe i osiągnięcia artystyczne; odnieść się do różnych tekstów kultury, własnych lektur, doświadczeń i przemyśleń; porównać nową epokę z poprzedzającą i wyjaśnić podstawowe pojęcia; przedstawić zmiany i ograniczenia zaistniałe w sferze kultury, sztuki, literatury w czasie wojny;

17 17 Zagadnienie 23. Skąd zło? Pytania o przyczyny wojny 24. Podwaliny jakiejś nowej, potwornej cywilizacji... Refleksja historiozoficzna Tadeusza Borowskiego npp II. 1. 1) 2) I 2) 3) 4) I 4) II. 3. 2) 4) I I 2) 3) 4) Liczba godzin Materiał nauczania Pojęcia DOPUSZCZAJĄCA konieczne) Uczeń potrafi: 2 wykład w podręczniku, s , ; Jan Paweł II Pamięć i tożsamość (podręcznik, s ); E. Fromm Ucieczka od wolności (podręcznik, s. 135) 1 wykład w podręczniku, s ; T. Borowski U nas w Auschwitzu (podręcznik, s , i całość opowiadania); panorama obozu Auschwitz-Birkenau (podręcznik, s. 137) nazizm stanfordzki eksperyment więzienny pontyfikat obozy zagłady obozy koncentracyjne totalitaryzm historiozofia przedstawić poglądy Jana Pawła II na temat nazizmu; powiedzieć, jak Fromm określa charakter psychiczny Hitlera; podać genezę utworu; przedstawić obóz jako system niewolniczej pracy; wyjaśnić pojęcie totalitaryzmu; wypowiadać się na temat utworu; DOSTATECZNA podstawowe) na ocenę dopuszczającą, powiedzieć, dlaczego, według Jana Pawła II, hitleryzm trwał dwanaście lat; wyjaśnić, jaki jest, według Fromma, związek między charakterem Hitlera a jego działaniami politycznymi; wypowiedzieć się na temat organizacji obozu, z przedstawieniem własnej opinii; przytoczyć zdanie narratora o poglądach Platona; DOBRA rozszerzające) na ocenę dostateczną, powiedzieć, kto i dlaczego, według Jana Pawła II wymierza dziejową sprawiedliwość na świecie; przedstawić mechanizm ucieczki od wolności i jego historyczne przyczyny; dyskutować na temat wolności i bezpieczeństwa; odnieść się do słów Jana Pawła II na temat upadku nazizmu; omówić historiozofię zawartą w cytowanych fragmentach utworu; określić, w czym narrator dostrzega kłamstwo Platona; wyjaśnić, na czym polega relatywizm wartości; BARDZO DOBRA dopełniające) na ocenę dobrą, wyjaśnić, jak papież rozumie zło moralne; wyjaśnić popularność nazizmu w hitlerowskich Niemczech w świetle poglądów Fromma; podać inne przykłady ucieczki od wolności ; wyrazić i uzasadnić swoją opinię na temat podanych przyczyn zła II wojny światowej; przedstawić poglądy historiozoficzne św. Augustyna, Z. Krasińskiego i Jana Pawła II, ze zwróceniem uwagi na rolę Opatrzności Bożej; zredagować tekst będący interpretacją porównawczą tekstów wskazanych autorów; na podstawie całego opowiadania udowodnić, że obóz koncentracyjny jest kwintesencją totalitaryzmu; wyjaśnić, co zdaniem narratora jest warunkiem piękna, dobra i prawdy;

18 Ci ludzie są chorzy... Człowiek zlagrowany 26. Widać całe piekło... Holokaust w opowiadaniach Borowskiego I 4) I I 2) 3) 4) 3) 4) I I 2) 3) 4) I 4) II. 2. 3) przedsionek świątyni w Karnaku (podręcznik, s. 139) 1 wykład w podręczniku, s. 141; T. Borowski Proszę państwa do gazu (podręcznik, s ); barak kobiecy w Auschwitz-Birkenau (podręcznik, s. 142); J. Krawczyk Przesyłka bez wartości (podręcznik, s. 144) 2 wykład w podręczniku, s ; T. Borowski Proszę państwa do gazu (podręcznik, s ); kadr z filmu Korczak (podręcznik, s. 147); Miniprzewodnik. Literatura o Holokauście (podręcznik, s. 149) człowiek zlagrowany determinizm biologiczno- -środowiskowy godność ludzka nihilizm moralność antysemityzm nazistowski Holokaust dehumanizacja reifikacja ludobójstwo przedstawić najważniejsze potrzeby więźniów sposoby ich zaspokajania; opisać zachowania więźniów; określić sytuację ludzi przywiezionych transportem na śmierć; powiedzieć, jaki wpływ na hitlerowców mogła mieć nazistowska ideologia; wskazać w opowiadaniu postaci ludobójców; powiedzieć, w jaki sposób zachowania więźniów łamią zasady moralności; przedstawić mechanizm adaptacyjny w zachowaniach więźniów; powiedzieć, jak dokonywała się dehumanizacja i reifikacja Żydów; przedstawić systemowość Holokaustu; dyskutować na temat poglądów historiozoficznych Borowskiego; uzasadnić, że pojęcie godności zostało w obozach świadomie zdewaluowane; przedstawić dyskusję więźniów i wskazać w niej paradoksy; wyjaśnić zachowania więźniów w kontekście determinizmu biologiczno-środowiskowego; przedstawić cztery różne postawy wobec zagrożenia śmiercią; scharakteryzować zachowanie esesmanów; temat budowania cywilizacji na krzywdzie jednostek, z odwołaniem do różnych tekstów kultury; wyjaśnić motywy zachowania Andreja i odnieść je do moralności obozowej i pozaobozowej; zinterpretować słowa esesmana i marynarza; stworzyć definicję pojęcia człowiek zlagrowany ; wypowiedzieć się na temat moralności w odniesieniu do tekstu Borowskiego i myśli Z. Nałkowskiej; temat obrony swego życia w warunkach ekstremalnych, z odwołaniem się do różnych tekstów kultury; uzasadnić, że nazizm był ludobójstwem; rozwinąć tezę Z. Nałkowskiej; sformułować akt oskarżenia wobec esesmanów przedstawionych w opowiadaniu (lub odwołując się do różnych tekstów, np. zaproponowanych w Miniprzewodniku. Literatura o Holokauście);

19 19 Zagadnienie 27. O samotności ginących... Powstanie w getcie warszawskim 28. W Warszawie przy karuzeli... Czesław Miłosz o powstaniu w getcie npp I I 2) 3) 4) I 4) I I 2) 3) 4) I 4) Liczba godzin Materiał nauczania Pojęcia DOPUSZCZAJĄCA konieczne) Uczeń potrafi: 1 wykład w podręczniku, s. 150; H. Krall Zdążyć przed Panem Bogiem (podręcznik, s ); likwidacja getta warszawskiego (podręcznik, s. 152); fotografie getta warszawskiego (CD-ROM) 2 wykład w podręczniku, s. 154; C. Miłosz Campo di Fiori (podręcznik, s ), Biedny chrześcijanin patrzy na getto (podręcznik, s. 157); I. Celnikier Getto (podręcznik, s. 158) literatura faktu heroizm symbol paradoks podać fakty dotyczące powstania w getcie warszawskim; określić, na czym polega dehumanizacja starego Żyda; powiedzieć, dlaczego powstańcy żydowscy czuli się osamotnieni; podać genezę obu utworów; wyodrębnić dwie perspektywy czasowe i przestrzenne w wierszu Campo di Fiori; przedstawić zachowanie mieszkańców Rzymu; w wierszu Biedny chrześcijanin patrzy na getto wskazać wyliczenia; DOSTATECZNA podstawowe) na ocenę dopuszczającą, wyjaśnić słowa: nie dać się wepchnąć na beczkę ; wyjaśnić znaczenie użycia wielkiej litery we wskazanym fragmencie tekstu; poprawnie uzupełnić schemat dotyczący postrzegania powstania w getcie z różnych perspektyw; przedstawić elementy codzienności opisywane w wierszu Campo di Fiori; scharakteryzować postawę mieszkańców Warszawy; określić sens wyliczeń w utworze Biedny chrześcijanin patrzy na getto; DOBRA rozszerzające) na ocenę dostateczną, wyjaśnić, dlaczego Żydzi zdecydowali się na powstanie; wypowiedzieć się na temat różnicy między śmiercią w powstaniu warszawskim od śmierci w powstaniu w getcie; wskazać trzy propozycje interpretacji wydarzeń w wierszu Campo di Fiori; powiedzieć, o którym momencie historii getta mówi utwór; określić miejsce, jakie zajmuje obserwator zagłady getta w utworze Biedny chrześcijanin patrzy na getto; określić, na czym polega podobieństwo ujęcia Holokaustu w wierszu Miłosza i na obrazie Celnikiera; BARDZO DOBRA dopełniające) na ocenę dobrą, zinterpretować symboliczny sens sceny z Żydem na beczce; dyskutować na temat heroizmu, uzasadniając swe zdanie; temat obrony własnej godności, z odniesieniem do różnych tekstów kultury; wskazać wspólny element przedstawienia w utworze H. Krall i wierszu C. Miłosza Campo di Fiori; wyjaśnić sens zestawienia pojedynczej śmierci ze śmiercią masową; powiedzieć, kto i dlaczego podlega w wierszu heroizacji; wyjaśnić symbolikę mrówek i pszczół w utworze Biedny chrześcijanin patrzy na getto;

20 Jesteśmy tylko zwykłymi ludźmi... Pianista Szpilmana i Polańskiego I I 2) 3) 4) I 4) 3 S wykład w podręczniku, s. 162; W. Szpilman Pianista (podręcznik, s ); Pianista w reż. R. Polańskiego; kadr z filmu Pianista (podręcznik, s. 160); fotografie getta warszawskiego, zdjęcie rikszy na ulicy okupowanej Warszawy i fotosy z filmu Pianista (CD-ROM) adaptacja filmowa aterier scenografia podać funkcje Umschlagplatzu; podać informacje związane z powstaniem filmu i jego twórcami; wypowiedzieć się na temat filmu; odnotować wydarzenia historyczne przywołane w filmie; wynotować sceny z muzyką Chopina; wskazać różnicę w doświadczaniu wojny przez Polaków i Żydów; podać przykłady bezmyślnego okrucieństwa okupantów i wyrazić swoją opinię na temat jego przyczyn; powiedzieć, jak mieszkańcy getta postrzegali wszechobecną śmierć; wskazać miejsca, w których toczy się akcja filmu, i określić ich autentyczność; zwrócić uwagę na szczegóły scenograficzne decydujące o wiarygodności przedstawienia czasu i przestrzeni; porównać obrazy Warszawy aryjskiej i Warszawy getta; podać przykłady postaw heroicznych; podać przykłady samodzielnie myślących Niemców; opisać relacje między członkami rodziny Szpilmanów; wyjaśnić, dlaczego Żydzi przyjmowali postawę biernego oczekiwania na śmierć; przedstawić refleksje Szpilmana dotyczące życia po Zagładzie; przygotować listę typów zachowań wobec codziennej grozy w getcie; omówić przykłady kolaboracji Polaków i Żydów z okupantem i wyjaśnić jej przyczyny; wyjaśnić, dlaczego z rodziny Szpilmanów ocalał tylko Władysław; opisać Warszawę jako bohatera wojny; zinterpretować powód użycia kursywy przez poetę; wyjaśnić symbolikę kreta, popiołu i księgi gatunku ; wskazać paradoksy dotyczące pozycji kata i ofiary; określić, na czym, zdaniem poety, polega odpowiedzialność Polaków za Holokaust; zredagować tekst dotyczący odpowiedzialności za ludobójstwo, z odniesieniem do różnych tekstów kultury; skonfrontować obraz Żydów przedstawionych w tekście Szpilmana z wypowiedziami M. Edelmana w Zdążyć przed Panem Bogiem; podać imiona postaci odbiegających od stereotypów Niemców, Polaków i Żydów; wskazać sytuacje, w których bohater decyduje o swoim losie oraz te, w których jego los zależy od innych, i jego reakcje; wypowiedzieć się na temat odpowiedzialności za humanitarną katastrofę w getcie; zinterpretować sceny filmu, w których muzyka odgrywa zasadniczą rolę;