Załącznik do uchwały nr. Rady Miasta Jastrzębie-Zdrój z dnia r. Program Ochrony Zdrowia Psychicznego dla Miasta Jastrzębie-Zdrój do roku 2022

Transkrypt

1 Załącznik do uchwały nr. Rady Miasta Jastrzębie-Zdrój z dnia.. r. Program Ochrony Zdrowia Psychicznego dla Miasta Jastrzębie-Zdrój do roku 2022 Jastrzębie-Zdrój rok

2 1. WPROWADZENIE Zdrowie psychiczne jest fundamentalnym dobrem osobistym człowieka, a ochrona praw osób z zaburzeniami psychicznymi należy do obowiązków państwa, organów administracji rządowej, samorządowej oraz instytucji do tego powołanych. Stan psychiczny ludzi jest zdeterminowany wieloma czynnikami, w tym biologicznymi (np. genetycznymi, płciowymi), indywidualnymi (np. doświadczeniami osobistymi), rodzinnymi i społecznymi (np. wsparcie społeczne) oraz ekonomicznymi i środowiskowymi (np. status społeczny i warunki życia). Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) zdrowie psychiczne to nie tylko całkowity brak choroby, czy zniedołężnienia, ale także stan pełnego, fizycznego, umysłowego i społecznego dobrostanu. W myśl tej definicji, zdrowie psychiczne to obok braku zaburzeń psychicznych również stan, w którym człowiek wykorzystuje swoje zdolności, może radzić sobie ze stresem w życiu codziennym, może wydajnie i owocnie pracować oraz jest w stanie wnieść wkład w życie danej wspólnoty. Mając na uwadze rozmiar i dynamikę problemów zdrowia psychicznego zostało opracowanych szereg dokumentów strategicznych, m.in. przez Światową Organizację Zdrowia (WHO), Unię Europejską, a także Polskę, w których określone zostały cele, zadania i modele opieki psychiatrycznej. Obowiązująca ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz.U. z 2016 r. poz. 546 z późn. zm.) obejmuje realizację zadań dotyczących ochrony zdrowia psychicznego, w szczególności: 1. Promocji zdrowia psychicznego i zapobiegania zaburzeniom psychicznym, 2. Zapewnienia osobom z zaburzeniami psychicznymi wielostronnej i powszechnie dostępnej opieki zdrowotnej oraz innych form opieki i pomocy, niezbędnych do życia w środowisku rodzinnym i społecznym, 3. Kształtowania wobec osób z zaburzeniami psychicznymi właściwych postaw społecznych a zwłaszcza zrozumienia, tolerancji, życzliwości, a także przeciwdziałania ich dyskryminacji Zadania, o których mowa w pkt 1, realizowane są w ramach Narodowego Programu Zdrowia na lata (dalej: NPZ), a zadania wymienione w pkt 2-3 poprzez działania określone w Narodowym Programie Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata (dalej: NPOZP). Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 4 sierpnia 2016 r. w sprawie Narodowego Programu Zdrowia na lata (Dz.U. z 2016 r. poz. 1492) określa ściśle cele operacyjne, które mają być realizowane przez organy władzy publicznej i współpracujące z nimi podmioty. Jednym z celów operacyjnych NPZ jest: Profilaktyka problemów zdrowia psychicznego i poprawa dobrostanu psychicznego społeczeństwa. Poniżej wykaz zadań (określonych w NPZ) służących realizacji wymienionego celu przez jednostki samorządu terytorialnego: 1) prowadzenie działań na rzecz upowszechniania wiedzy na temat zdrowia psychicznego i jego uwarunkowań, kształtowanie przekonań, postaw, zachowań i stylu życia wspierającego zdrowie psychiczne, rozwijanie umiejętności radzenia sobie w sytuacjach zagrażających zdrowiu psychicznemu, przeciwdziałanie seksualizacji dzieci i młodzieży w szczególności przez prowadzenie działań informacyjnych i edukacyjnych, 2) opracowanie i realizacja samorządowych programów lub strategii ochrony zdrowia psychicznego, 3) opracowanie i realizacja programów zapobiegania problemom zdrowia psychicznego w rodzinie i w środowisku lokalnym. 4) szkolenia różnych grup zawodowych dotyczące zagrożeń oraz konsekwencji rozwojowych i zdrowotnych u dzieci i młodzieży oglądających pornografię. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 8 lutego r. w sprawie Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata (Dz.U. z r. poz. 458) określa cele główne i szczegółowe, jak również wskazuje podmioty, które winny je realizować. 1 S t r o n a

3 Cel główny i cele szczegółowe NPOZP oraz zadania wyznaczone do realizacji samorządom powiatowym i gminnym w ramach tych celów to: Cel główny: Zapewnienie osobom z zaburzeniami psychicznymi wielostronnej opieki adekwatnej do ich potrzeb Cele szczegółowe (z zadaniami): 1) Upowszechnienie środowiskowego modelu psychiatrycznej opieki zdrowotnej, w tym miedzy innymi: a) opracowanie lokalnego programu zwiększenia dostępności i zmniejszenia nierówności w dostępie do różnych form środowiskowej psychiatrycznej opieki zdrowotnej, w tym rozwoju centrów zdrowia psychicznego oraz placówek psychiatrycznej opieki zdrowotnej dla dzieci i młodzieży, b) utworzenie Centrum Zdrowia Psychicznego zgodnie z zasadami organizacyjnymi zawartymi w rozdziale 4 NPOZP. 2) Upowszechnienie zróżnicowanych form pomocy i oparcia społecznego, w tym miedzy innymi: a) poszerzenie, zróżnicowanie i unowocześnienie pomocy oraz oparcia społecznego dla osób z zaburzeniami psychicznymi w zakresie pomocy: bytowej, mieszkaniowej stacjonarnej, samopomocy środowiskowej; b) wspieranie projektów organizacji pozarządowych służących rozwojowi form oparcia społecznego dla osób z zaburzeniami psychicznymi; c) zwiększenie udziału zagadnień pomocy osobom z zaburzeniami psychicznymi w działalności powiatowych centrów pomocy rodzinie, 3) Aktywizacja zawodowa osób z zaburzeniami psychicznymi, skoordynowanie dostępnych form opieki i pomocy, w tym miedzy innymi: a) zwiększanie dostępności rehabilitacji zawodowej, organizacja poradnictwa zawodowego i szkoleń zawodowych dla osób z zaburzeniami psychicznymi; b) prowadzenie kampanii szkoleniowo-informacyjnej adresowanej do pracodawców promującej zatrudnianie osób z zaburzeniami psychicznymi; c) zwiększenie udziału zatrudnienia osób z zaburzeniami psychicznymi w działalności powiatowych urzędów pracy), 4) Skoordynowanie dostępnych form opieki i pomocy, w tym między innymi: a) powołanie lub kontynuacja działania lokalnego zespołu koordynującego realizację NPO- ZP. b) opracowanie, realizacja, koordynowanie i monitorowanie lokalnego programu ochrony zdrowia psychicznego zawierającego plan zapewnienia mieszkańcom koordynowanych, medycznych i społecznych świadczeń centrów zdrowia psychicznego; c) przygotowanie i udostępnienie mieszkańcom oraz samorządowi województwa aktualizowanego corocznie przewodnika informującego o lokalnie dostępnych formach opieki zdrowotnej, pomocy społecznej i aktywizacji zawodowej dla osób z zaburzeniami psychicznymi), 5) Udzielanie wsparcia psychologiczno-pedagogicznego uczniom, rodzicom i nauczycielom, w tym miedzy innymi: a) wspieranie rozwoju dzieci i młodzieży przez poradnie psychologiczno-pedagogiczne; b) udzielanie pomocy psychologiczno-pedagogicznej dzieciom i młodzieży w przedszkolach, szkołach i placówkach). Spełniając wymóg wyżej wymienionych rozporządzeń Rady Ministrów, tj.: Rozporządzenie z dnia 4 sierpnia 2016 r. w sprawie Narodowego Programu Zdrowia na lata , oraz Rozporządzenie z dnia 8 lutego r. w sprawie Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata -2022, Prezydent Miasta Jastrzębie-Zdrój Zarządzeniem Nr OR-IV z dnia 25 kwietnia r. powołał Zespół koordynujący realizację Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego dla Miasta Jastrzębie-Zdrój (Zwanym dalej Zespołem koordynującym). 2 S t r o n a

4 W skład Zespołu koordynującego wchodzą przedstawiciele Urzędu Miasta Jastrzębie-Zdrój jednostek organizacyjnych pomocy społecznej, podmiotów leczniczych realizujących zadania z zakresu ochrony zdrowia psychicznego, oraz systemu oświaty. Do zadań Zespołu należy: opracowanie, koordynowanie i monitorowanie Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego dla Miasta Jastrzębie-Zdrój. 2. ZAŁOŻENIA PROGRAMU Program Ochrony Zdrowia Psychicznego dla Miasta Jastrzębie-Zdrój (zwanym dalej: Program) jest dokumentem strategicznym określającym kierunki działań w zakresie ograniczenia występowania zagrożeń dla zdrowia psychicznego lokalnej społeczności oraz poprawę jakości życia osób z zaburzeniami psychicznymi, jak również ich bliskiego otoczenia. Głównym celem Programu jest określenie działań, które umożliwią osobom z zaburzeniami psychicznymi większy dostęp do wielostronnej opieki adekwatnej do ich potrzeb. Działania te pozwolą wpłynąć na skuteczniejszą ochronę praw osób z zaburzeniami psychicznymi oraz umożliwią im funkcjonowanie w rodzinie i środowisku lokalnym. Program zakłada realizację celów i kierunków działania w oparciu o diagnozę problemu, rozpoznanie zjawiska i jego lokalnych uwarunkowań, w drodze budowania i udoskonalenia współpracy pomiędzy instytucjami, jak również organizacjami pozarządowymi zaangażowanymi w ochronę zdrowia psychicznego. Program zakłada szereg działań edukacyjno-promocyjnych kierowanych do wszystkich mieszkańców, których głównym celem będzie pogłębienie wiedzy o zdrowiu psychicznym oraz zapobieganie stygmatyzacji osób i rodzin osób z zaburzeniami psychicznymi. Stygmatyzacja należy do podstawowych przeszkód jakie trzeba pokonać, jeśli ma się promować integrację społeczną, wzmacniać więzi społeczne oraz wpływać na poprawę zdrowia psychicznego. Program powiązany jest z innymi przyjętymi przez Radę Miasta Jastrzębie-Zdrój dokumentami strategicznymi i programami realizowanymi na terenie Miasta, których cele i zadania obejmują m.in. problematykę osób z zaburzeniami psychicznymi. Do dokumentów tych zaliczyć można: a) Program Ochrony Zdrowia Psychicznego, który obowiązywał do roku Celem Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego do roku 2015 było stworzenie podstaw do podjęcia działań w zakresie ochrony zdrowia psychicznego mieszkańców miasta Jastrzębie-Zdrój mających na celu ograniczenie występowania zagrożeń dla zdrowia psychicznego, poprawę jakości życia osób z zaburzeniami psychicznymi i ich bliskich oraz zapewnienie dostępności do form pomocy niezbędnych do życia w środowisku rodzinnym i społecznym. b) Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na rok Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych został opracowany w oparciu o przepisy ustawy z dnia 26 października 1982 roku o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Gminny program ma na celu zdiagnozowanie problemu alkoholizmu, nakreślenie kierunków profilaktyki przeciwalkoholowej, zmniejszenie rozmiarów problemów uzależnień, które już występują oraz zapobieganie powstawaniu nowych. c) Miejski Program Przeciwdziałania Narkomanii na rok Gminny Program Przeciwdziałania Narkomanii został opracowany w oparciu o przepisy ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii. Gminny program ma na celu zdiagnozowanie problemu narkomanii, nakreślenie kierunków przeciwdziałania narkomanii, zmniejszenie rozmiarów problemów uzależnień, które już występują oraz zapobieganie powstawaniu nowych. d) Programy wynikające ze Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych Jastrzębia- Zdroju na lata "- załącznik nr 2 grupy wsparcia dla osób z zaburzeniami depresyjno-lękowymi. e) Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie. Aby nie powielać zadań dotyczących ochrony zdrowia psychicznego zawartych w wyżej wymienionych programach, realizacja Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego dla Miasta Jastrzębie- Zdrój skupi się wyłącznie na wykonaniu zadań nałożonych na samorząd miasta a wymienionych w NPZ i NPOZP. 3 S t r o n a

5 I. Diagnoza i epidemiologia zaburzeń psychicznych wśród mieszkańców miasta Jastrzębie-Zdrój. 1. Uwarunkowania demograficzne Liczba mieszkańców Miasta Jastrzębie-Zdrój na dzień 31 grudnia 2015r. wynosiła , a na dzień 31 grudnia 2016r. wynosiła mieszkańców. W populacji mieszkańców przeważają kobiety, co w połączeniu z mniejszą śmiertelnością kobiet niż mężczyzn wpływa na wysokość współczynnika feminizacji. Lp. Wiek Rok 2015 Rok 2015 Rok 2016 Rok 2016 Kobiety Mężczyźni Kobiety Mężczyźni lat lat lat Powyżej 81 lat SUMA Łącznie kobiety i mężczyźni Źródło: dane Wydziału Spraw Obywatelskich i Komunikacji UM Jastrzębie-Zdrój. Struktura wiekowa mieszkańców zmienia się poprzez systematyczny spadek liczby osób w wieku produkcyjnym i przedprodukcyjnym, przy jednoczesnym wzroście liczby osób w wieku poprodukcyjnym. Starzenie się społeczeństwa jest zjawiskiem narastającym i coraz bardziej odczuwalnym 2. Charakterystyka zdrowia psychicznego w ujęciu lokalnym Do potencjalnych i realnych zagrożeń dla zdrowia psychicznego zaliczyć można czynniki zobrazowane w poniższym schemacie. poziom wykształcenia Używanie alkoholu i środków psychoaktywnych (uzależnienia) Zły stan zdrowia, przewlekłe i nieuleczalne choroby Sytuacje konfliktów i katastrof, klęski żywiołowe, niespodziewane zdarzenia Przestępczość i zagrożenie bezpieczeństwa Zagrożenia dla zdrowia psychicznego Nieprzystosowanie społeczne, brak zadowolenia z życia, brak umiejętności życiowych Warunki pracy i życia w połączeniu z biedą, ubóstwo, niski status społeczny Starzenie się społeczeństwa i niż demograficzny Deficyt wsparcia społecznego Czynniki rodzinne i środowiskowe, zaburzenia więzi rodzinnych, przemoc w rodzinie 4 S t r o n a

6 3. EPIDEMIOLOGIA PROBLEMÓW I ZABURZEŃ PSYCHICZNYCH WŚRÓD MIESZKAŃCÓW MIASTA JASTRZĘBIE-ZDRÓJ. Szacuje się, że statystycznie co czwarta osoba miała lub będzie mieć problemy ze zdrowiem psychicznym, dlatego tak istotne jest przeciwdziałanie niekorzystnej sytuacji epidemiologicznej, polegającej na wysokim obciążeniu populacji skutkami zdrowotnymi, społecznymi i ekonomicznymi wywołanymi przez choroby i zaburzenia psychiczne. Zgodnie z art. 3 ustawy z dnia 19 sierpnia 1994r o ochronie zdrowia psychicznego, mówiąc o osobach z zaburzeniami psychicznymi mamy na myśli osoby: chore psychicznie (wykazujące zaburzenia psychotyczne), upośledzone umysłowo, wykazujące inne zakłócenia czynności psychicznych, które zgodnie ze stanem wiedzy medycznej zaliczone są do zaburzeń psychicznych, a osoba ta wymaga świadczeń zdrowotnych lub innych form pomocy i opieki, niezbędnych do życia społecznego i w środowisku rodzinnym Podstawowym wskaźnikiem stanu zdrowia psychicznego Polaków jest rozpowszechnienie zaburzeń psychicznych rejestrowanych w placówkach psychiatrycznej opieki zdrowotnej. W ciągu ostatnich lat wskaźnik rejestrowanego rozpowszechnienia zaburzeń psychicznych w opiece ambulatoryjnej i opiece stacjonarnej systematycznie wzrasta. Bardziej niż wskaźniki rozpowszechniania w badanym okresie, rosły wskaźniki zapadalności (tzn. zgłaszających się po raz pierwszy do leczenia w danym roku). 1) Dla zobrazowania skali problemu przedstawiamy dane ze Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego w Katowicach, Wydziału Zdrowia- Oddział Analiz i Statystyki Medycznej, zawarte w raporcie o stanie zdrowia mieszkańców województwa Śląskiego za rok 2014 i A. Zaburzenia psychiczne (bez uzależnień) Śląskie Wyszczególnienie Liczby bezwzględne 5 S t r o n a Wskaźnik na ludności Liczby bezwzględne Wskaźnik na ludności Leczeni ogółem , ,0 w tym: po raz pierwszy , ,2 Jastrzębie-Zdrój Leczeni ogółem , ,2 w tym: po raz pierwszy , ,5 B. Zaburzenia spowodowane używaniem alkoholu Śląskie Wyszczególnienie Liczby bezwzględne Wskaźnik na ludności Liczby bezwzględne Wskaźnik na ludności Leczeni ogółem , ,2 w tym: po raz pierwszy , ,4 Jastrzębie-Zdrój Leczeni ogółem , ,4 w tym: po raz pierwszy , ,5

7 C. Zaburzenia spowodowane używaniem środków psychoaktywnych Śląskie Wyszczególnienie Liczby bezwzględne Wskaźnik na ludności Liczby bezwzględne Wskaźnik na ludności Leczeni ogółem , ,4 w tym: po raz pierwszy , ,0 Jastrzębie-Zdrój Leczeni ogółem , ,7 w tym: po raz pierwszy 62 6, ,8 Źródło: Raport o stanie zdrowia mieszkańców województwa Śląskiego za rok Śląski Urząd Wojewódzki w Katowicach Wydział Zdrowia- Oddział Analiz i Statystyki Medycznej. Zobrazowane statystyki ujawniają bardzo niekorzystną dla naszego miasta tendencję. Zarówno liczba leczonych po raz pierwszych jak i leczonych ogółem mieszkańców miasta, z powodu zaburzeń psychicznych, spożywaniem alkoholu i środków psychoaktywnych przekracza średnią dla całego województwa. 2) Dla porównania skali problemu przedstawiono liczbę chorych (osób) leczonych z zaburzeniami psychicznymi (bez uzależnień) w jednostkach psychiatrycznej opieki ambulatoryjnej w powiatach województwa śląskiego Leczeni ogółem Leczeni po raz pierwszy Wyszczególnienie Liczby bezwzględne Współczynnik na 100 tys. ludności Liczby bezwzględne Współczynnik na 100 tys. ludności Śląskie ,5 3088,7 3529, ,7 628,0 791,6 Jastrzębie- Zdrój ,1 2937,4 5421, ,7 558,9 834,9 Rybnik ,8 4103,5 4355, ,2 938,4 1039,6 Tychy ,5 3703,1 3878, ,1 550,9 828,1 Żory ,1 5144,2 5432, ,1 1146,5 1427,8 Źródło: Raport o stanie zdrowia mieszkańców województwa Śląskiego za rok Śląski Urząd Wojewódzki w Katowicach Wydział Zdrowia- Oddział Analiz i Statystyki Medycznej. 3) Ilość i rodzaj zachorowań odnotowanych w ambulatoryjnej opiece psychiatrycznopsychologicznej na terenie miasta Jastrzębie-Zdrój. W naszym mieście funkcjonują trzy podmioty lecznicze udzielające świadczeń zdrowotnych w rodzaju ambulatoryjna opieka psychiatryczna. a) Niepubliczny Zakład Opieki Psychiatryczno-Psychologicznej VARIUSMED S.C. z siedzibą w Jastrzębiu-Zdroju, ul. Wrocławska 12. Według danych przekazanych przez w/w podmiot w latach: ogółem leczonych w tej placówce z powodu zaburzeń psychicznych było: osób. 6 S t r o n a

8 Ilość i charakterystykę schorzeń prezentuje poniższa tabela. Pacjenci Lata Leczenie ogółem Ogółem liczba porad w tym i porady lekarskie Porady psychologiczne i psychoterapeutyczne Osoby leczone wg rozpoznań: schizofrenia zaburzenia afektywne nerwica i zaburzenia lękowe Inne Ogólna suma osób leczonych Łącznie w latach Źródło: pismo z r. z Niepublicznego Zakładu Opieki Psychiatryczno-Psychologicznej VARIUSMED S.C. w Jastrzębiu-Zdroju, b) Niepubliczny Specjalistyczny Zakład Opieki Zdrowotnej NEURO-MED Centrum Leczenia Nerwic Depresji i Uzależnień z siedzibą w Jastrzębiu-Zdroju, ul. Dębowa 20. Z powodu zaburzeń i problemów psychicznych w Niepublicznym Specjalistycznym Zakładzie Opieki NEURO-MED Centrum Leczenia Nerwic Depresji i Uzależnień, w latach ogółem leczonych było: 2235 osób. Ilość i charakterystykę schorzeń prezentuje poniższa tabela. Kod schorzenia Grupy schorzeń F00-F09 F10-F19 F20-F29 Zaburzenia psychiczne organiczne, włącznie z zespołami objawowymi Zaburzenia psychiczne i zachowania spowodowane używaniem środków [substancji] psychoaktywnych Schizofrenia, zaburzenia typu schizofrenii [schizotypowe] i urojeniowe F30-F39 Zaburzenia nastroju [afektywne] F40-F48 F50-F59 Zaburzenia nerwicowe, związane ze stresem i pod postacią somatyczną Zespoły behawioralne związane z zaburzeniami fizjologicznymi i czynnikami fizycznymi F60-F69 Zaburzenia osobowości i zachowania dorosłych S t r o n a

9 F70-F79 Upośledzenie umysłowe F80-F89 F90-F98 Zaburzenia rozwoju psychicznego (psychologicznego) Zaburzenia zachowania i emocji rozpoczynające się zwykle w dzieciństwie i wieku młodzieńczym F99 Zaburzenia psychiczne bliżej nieokreślone SUMA Łącznie w latach c) Wojewódzki Szpital Specjalistyczny nr 2 w Jastrzębiu-Zdroju z siedzibą Jastrzębiu- Zdroju al. Jana Pawła II nr 7. Statystykę pacjentów leczonych w Poradni Zdrowia Psychicznego, funkcjonującej w Szpitalu, tj.: Ilość udzielonych porad z powodu zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania wśród mieszkańców miasta Jastrzębie-Zdrój latach zawarto w poniższej tabeli. Kod choroby Rodzaj schorzenia Organiczne zaburzenia psychiczne włącznie z zespołami objawowymi F00 Otępienie w chorobie Alzheimera F01 Otępienie naczyniowe F02 Otępienie w innych chorobach klasyfikowanych gdzie indziej F03 Otępienie bliżej nieokreślone Majaczenie nie wywołane alkoholem i innymi substancjami F05 psychoaktywnymi Inne zaburzenia psych. spowodowane uszkodzeniem lub dysfunkcją mózgu i chorobą somatyczną F Zaburzenia osobowości i zachowania spowodowane chorobą, F07 uszkodzeniem lub dysfunkcją mózgu Zaburzenia psychiczne i zab. zachowania spowodowane używaniem środków psychoaktywnych spowodowane użyciem alkoholu F spowodowane użyciem opiatów F spowodowane naprzemiennym przyjmowaniem innych środków psychoaktywnych F19 Schizofrenia, zaburzenia typu schizofrenii (schizotypowe) i urojeniowe F20 Schizofrenia F21 Zaburzenie typu schizofrenii (schizotypowe) F22 Uporczywe zaburzenia urojeniowe F23 Ostre i przemijające zaburzenia psychotyczne F25 Zaburzenia schizoafektywne F28 Inne nieorganiczne zaburzenia psychotyczne F29 Nieokreślone nieorganiczne zaburzenia psychotyczne Zaburzenia nastroju (afektywne) F31 Zaburzenia afektywne dwubiegunowe F32 Epizod depresyjny F33 Zaburzenia depresyjne nawracające S t r o n a

10 F34 Uporczywe zaburenia nastroju (afektywne) F39 Zaburzenia nastroju (afektywne0, nie określone Zaburzenia nerwicowe, związane ze stresem i pod postacią somatyczną (somatoform) F40 Zaburzenia lękowe w postaci fobii F41 Inne zaburzenia lękowe F42 Zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne (nerwica natręctw) F43 Reakcja na ciężki stres i zaburzenia adaptacyjne F44 Zaburzenia dysocjacyjne (konwersyjne) F45 Zaburzenia występujące pod postacią somatyczną F48 Inne zaburzenia nerwicowe Zaburzenia behawioralne związane z zaburzeniami fizjologicznymi i czynnikami fizycznymi F50 Zaburzenia odżywiania F51 Nieorganiczne zaburzenia snu Dysfunkcja seksualna nie spowodowana zab. organicznym ani F52 chorobą somatyczną Zaburzenia osobowości i zachowania dorosłych F60 Specyficzne zaburzenia osobowości F61 Zaburzenia osobowości mieszane i inne Zaburzenia psychologiczne i zaburzenia zachowania związane 2 F66 z rozwojem i orientacją seksualną F68 Inne zaburzenia osobowości i zachowania u dorosłych Upośledzenie umysłowe F70 Upośledzenie umysłowe lekkie F71 Upośledzenie umysłowe umiarkowane F72 Upośledzenie umysłowe znaczne Zaburzenia rozwoju psychicznego F80 Specyficzne zaburzenia rozwoju mowy i języka Zaburzenia zachowania i emocji rozpoczynających się zwykle w dzieciństwie i w wieku młodzieńczego. F91 Zaburzenia zachowania Upośledzenie umysłowe F99 Zaburzenia psychiczne, inaczej nie określone Z03 Obserwacja medyczna i ocena przypadków podejrzanych o chorobę lub stany podobne Razem: Ilość porad udzielonych z podziałem na płeć Kobietom Mężczyznom Łącznie Przekrój wiekowy leczonych pacjentów: Do 19 lat lat lat lat lat lat i więcej Łącznie Źródło: Pismo DSM z Wojewódzki Szpital Specjalistyczny nr 2 w Jastrzębiu-Zdroju. 9 S t r o n a

11 4) Ilość zachorowań odnotowanych w szpitalnej (zamkniętej) opiece psychiatrycznopsychologicznej wśród mieszkańców miasta Jastrzębie-Zdrój. Mieszkańcy miasta Jastrzębie-Zdrój w razie konieczności zostają poddani hospitalizacji w Samodzielnym Publicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej -Państwowy Szpital dla Nerwowo i Psychicznie Chorych z siedzibą w Rybniku, ul. Gliwicka 3. Zgodnie z informacją przekazaną przez Dział Statystyki Medycznej w/w Szpitala w latach w oddziałach psychiatrycznych oraz w Zakładzie Opiekuńczo- Leczniczym Psychiatrycznym leczonych było ogółem 1630 pacjentów z terenu miasta Jastrzębie-Zdrój. Wykaz liczby mieszkańców miasta Jastrzębie-Zdrój przyjętych do placówki w latach z podziałem na poszczególne jednostki chorobowe przedstawia poniższa tabela. Jednostka chorobowa Kod razem Otępienie w chorobie Alzheimera F Otępienie w chorobie Alzheimera, nieokreślone F Otępienie naczyniowe z ostrym początkiem F Otępienie wielozawałowe F Otępienie naczyniowe mieszane korowe i podkorowe 10 S t r o n a F Otępienie naczyniowe, nieokreślone F Otępienie bliżej nieokreślone F Majaczenie bez otępienia F Majaczenie nałożone na otępienie F Inne typy majaczenia F Majaczenie, nieokreślone F Halucynoza organiczna F Organiczne zaburzenia urojeniowe [podobne do schizofrenii] F Organiczne zaburzenia nastroju [afektywne] F Organiczne zaburzenia lękowe F Organiczna chwiejność afektywna [asteniczna] F Inne określone zaburzenia psychiczne spowodowane uszkodzeniem i dysfunkcją mózgu lub chorobą somatyczną Nieokreślone zaburzenia psychiczne spowodowane uszkodzeniem i dysfunkcją mózgu lub chorobą somatyczną F F Organiczne zaburzenie osobowości F Inne organiczne zaburzenia osobowości i zachowania spowodowane chorobą, uszkodzeniem lub dysfunkcją mózgu Nieokreślone organiczne zaburzenia osobowości i zachowania spowodowane chorobą, uszkodzeniem lub dysfunkcją mózgu F F Nieokreślone zaburzenia psychiczne organiczne F

12 lub objawowe PROGRAM OCHRONY ZDROWIA PSYCHICZNEGO DLA MIASTA JASTRZĘBIE-ZDRÓJ spowodowane użyciem alkoholu (ostre zatrucie) spowodowane użyciem alkoholu (następstwa szkodliwego używania substancji) spowodowane użyciem alkoholu (zespół uzależnienia) spowodowane użyciem alkoholu (zespół abstynencyjny) spowodowane użyciem alkoholu (zespół abstynencyjny z majaczeniem) spowodowane użyciem alkoholu (zaburzenia psychotyczne) spowodowane użyciem alkoholu (zespół amnestyczny) spowodowane użyciem alkoholu (rezydualne i późno ujawniające się zaburzenia psychotyczne) spowodowane użyciem alkoholu (inne zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania) spowodowane użyciem alkoholu (zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania, nieokreślone) spowodowane używaniem opiatów (zespół uzależnienia) spowodowane używaniem opiatów (zespół abstynencyjny) spowodowane używaniem kanabinoli (zespół abstynencyjny) spowodowane przyjmowaniem substancji nasennych i uspakajających (zespół uzależnienia) spowodowane przyjmowaniem substancji nasennych i uspakajających (zespół abstynencyjny) 11 S t r o n a F F F F F F F F F F F F F F F

13 spowodowane przyjmowaniem substancji nasennych i uspakajających (zespół abstynencyjny z majaczeniem) spowodowane używaniem innych niż kokaina środków pobudzających w tym kofeiny (ostre zatrucie) spowodowane używaniem innych niż kokaina środków pobudzających w tym kofeiny (następstwa szkodliwego używania substancji) spowodowane używaniem innych niż kokaina środków pobudzających w tym kofeiny (zespół uzależnienia) spowodowane używaniem innych niż kokaina środków pobudzających w tym kofeiny (zespół abstynencyjny) spowodowane używaniem innych niż kokaina środków pobudzających w tym kofeiny (zaburzenia psychotyczne) spowodowane naprzemiennym przyjmowaniem środków wyżej wymienionych (F10-F18) i innych środków psychoaktywnych (ostre zatrucie) spowodowane naprzemiennym przyjmowaniem środków wyżej wymienionych (F10-F18) i innych środków psychoaktywnych (następstwa szkodliwego używania substancji) spowodowane naprzemiennym przyjmowaniem środków wyżej wymienionych (F10-F18) i innych środków psychoaktywnych (zespół uzależnienia) spowodowane naprzemiennym przyjmowaniem środków wyżej wymienionych (F10-F18) i innych środków psychoaktywnych (zespół abstynencyjny) spowodowane naprzemiennym przyjmowaniem środków wyżej wymienionych (F10-F18) i innych środków psychoaktywnych (zaburzenia psychotyczne) spowodowane naprzemiennym przyjmowaniem 12 S t r o n a F F F F F F F F F F F F

14 środków wyżej wymienionych (F10-F18) i innych środków psychoaktywnych (rezydualne i późno ujawniające się zaburzenia psychotyczne) spowodowane naprzemiennym przyjmowaniem środków wyżej wymienionych (F10-F18) i innych środków psychoaktywnych (inne zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania) spowodowane naprzemiennym przyjmowaniem środków wyżej wymienionych (F10-F18) i innych środków psychoaktywnych (zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania, nieokreślone) 13 S t r o n a F F Schizofrenia paranoidalna F Schizofrenia katatoniczna F Schizofrenia niezróżnicowana F Depresja poschizofreniczna F Schizofrenia rezydualna F Schizofrenia prosta F Schizofrenia innego rodzaju F Zaburzenie typu schizofrenii (schizotypowe) F Zaburzenie urojeniowe F Ostre wielopostaciowe zaburzenie psychotyczne bez objawów schizofrenii Ostre wielopostaciowe zaburzenie psychotyczne z objawami schizofrenii Ostre zaburzenie psychotyczne podobne do schizofrenii Inne ostre zaburzenie psychotyczne z przewagą urojeń Ostre i przemijające zaburzenia psychotyczne, nieokreślone F F F F F Zaburzenie schizoafektywne, typ maniakalny F Zaburzenie schizoafektywne, typ depresyjny F Zaburzenie schizoafektywne, typ mieszany F Inne nieorganiczne zaburzenia psychotyczne F Nieokreślona psychoza nieorganiczona F Hipomania F Mania bez objawów psychotycznych F Mania z objawami psychotycznymi F Zaburzenie afektywne dwubiegunowe, obecnie epizod hipomanii F

15 Zaburzenie afektywne dwubiegunowe, obecnie epizod maniakalny bez objawów psychotycznych Zaburzenie afektywne dwubiegunowe, obecnie epizod maniakalny z objawami psychotycznymi Zaburzenie afektywne dwubiegunowe, obecnie epizod depresji o łagodnym lub umiarkowanym nasileniu Zaburzenie afektywne dwubiegunowe, obecnie epizod ciężkiej depresji bez objawów psychotycznych Zaburzenie afektywne dwubiegunowe, obecnie epizod ciężkiej depresji z objawami psychotycznymi Zaburzenie afektywne dwubiegunowe, obecnie epizod mieszany 14 S t r o n a F F F F F F Epizod depresji łagodny F Epizod depresji umiarkowany F Epizod depresji ciężki, bez objawów psychotycznych Epizod ciężkiej depresji z objawami psychotycznymi F F Inne epizody depresyjne F Zaburzenie depresyjne nawracające, obecnie epizod depresyjny łagodny Zaburzenie depresyjne nawracające, obecnie epizod depresyjny umiarkowany Zaburzenie depresyjne nawracające, obecnie epizod depresji ciężkiej bez objawów psychotycznych Zaburzenie depresyjne nawracające, obecnie ciężka depresja z objawami psychotycznymi Inne występujące pojedynczo zaburzenia nastroju (afektywne) F F F F F Inne nawracające zaburzenia nastroju (afektywne) F Inne określone zaburzenia nastroju (afektywne) F Zaburzenie lękowe z napadami lęku (lęk paniczny) F Zaburzenie lękowe uogólnione F Zaburzenie depresyjne i lękowe mieszane F Inne mieszane zaburzenia lękowe F Zaburzenie z przewagą myśli czy ruminacji natrętnych F Ostra reakcja na stres F Zaburzenie stresowe pourazowe F

16 Zaburzenia adaptacyjne F Dysocjacyjne zaburzenia ruchu F Zaburzenia dysocjacyjne (konwersyjne), nieokreślone F Zaburzenie somatyzacyjne [z somatyzacją] F Osobowość paranoiczna F Osobowość dyssocjalna F Osobowość chwiejna emocjonalnie F Inne określone zaburzenia osobowości F Zaburzenia osobowości BNO F Zaburzenia osobowości mieszane i inne F Zaburzenia osobowości i zachowania u dorosłych, nieokreślone Upośledzenie umysłowe lekkie (znaczne zmiany zachowania powodujące konieczność opieki lub leczenia) Upośledzenie umysłowe umiarkowane (niewielkie zmiany lub brak zmian w zachowaniu) Upośledzenie umysłowe umiarkowane (znaczne zmiany zachowania powodujące konieczność opieki lub leczenia) Upośledzenie umysłowe znaczne (znaczne zmiany zachowania powodujące konieczność opieki lub leczenia) Upośledzenie umysłowe, nieokreślone (znaczne zmiany zachowania powodujące konieczność opieki lub leczenia) F F F F F F Inne mieszane zaburzenia zachowania i emocji F Zaburzenie psychiczne, inaczej nieokreślone F Ogólne badanie psychiatryczne wymagane przez władzę Z Suma Źródło: pismo L.Ch z Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej -Państwowy Szpital dla Nerwowo i Psychicznie Chorych w Rybniku. 5) Liczba osób-mieszkańców miasta Jastrzębie-Zdrój zaliczonych do osób niepełnosprawnych z powodu przyczyny dotyczącej dysfunkcji psychicznych czy upośledzenia umysłowego przez Powiatowy Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Rybniku. Powiatowy Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Rybniku realizuje zadania wynikające z ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych i rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności z dnia 15 lipca 2003 r. 15 S t r o n a

17 Przyczyna niepełnosprawności Ogółem dorośli osoby powyżej 16 roku życia) Lata Ogółem w latach U (upośledzenie umysłowe) P (choroby psychiczne) C (całościowe zaburzenia rozwojowe) Ogółem dzieci osoby do 16 roku życia) U (upośledzenie umysłowe) P (choroby psychiczne) C (całościowe zaburzenia rozwojowe) Łącznie ilość wydanych orzeczeń wg przyczyn u dorosłych i dzieci Źródło: pismo ZON-R-ORG JS z Powiatowego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Rybniku. Największą grupę osób z wydanymi orzeczeniami o stopniu niepełnosprawności z powodu chorób psychicznych stanowią osoby w wieku od 26 do 60 lat, u których stwierdzono umiarkowany stopień niepełnosprawności. Wśród osób z zaburzeniami psychicznymi większą liczbę stanowią mężczyźni. 6) Liczba osób z problemami psychicznymi, korzystających z różnych form pomocy społecznej w latach według danych Ośrodka Pomocy Społecznej w Jastrzębiu- Zdroju. Dobrym wskaźnikiem obrazującym rozprzestrzenienie zaburzeń psychicznych są statystyki prowadzone przez Ośrodek Pomocy Społecznej w Jastrzębiu-Zdroju i udzielana im adekwatna pomoc, zobrazowana w poniższej tabeli. Schorzenia Lata Ogółem Depresja Schizofrenia Zespół zależności alkoholowej Psychozy Nerwice Upośledzenie umysłowe ADHD Halucynoza Stany lękowe Zaburzenia osobowości Otępienie Autyzm S t r o n a

18 Zespół Downa Zaburzenia spowodowane zażywaniem środków psychoaktywnych Zespół Aspergera Afazja Anoreksja Zaburzenia psychiczne z zaburzeniami zachowania Seksoholizm Zespół psychoorganiczny Zespół Korsakowa Źródło: pismo PŚ RC z Ośrodka Pomocy Społecznej w Jastrzębiu-Zdroju. Jak obrazuje powyższa tabela liczba mieszkańców miasta z problemami psychicznymi, korzystających z różnych form pomocy społecznej systematycznie wzrasta. 7) Informacje dotyczące liczby osób z zaburzeniami psychicznymi objętych wsparciem Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Jastrzębiu-Zdroju w latach Dzieci i młodzież ucząca się w jastrzębskich placówkach oświatowych korzystają ze wsparcia Poradni. Uczniom wydawane są orzeczenia o potrzebie kształcenia w trybie indywidualnym, psychoterapii indywidualnej lub terapii grupowej. a) Wydane orzeczenia o potrzebie indywidualnego nauczania dla uczniów z zaburzeniami psychicznymi. Jednostka chorobowa Liczba osób w 2012 Liczba osób w 2013 Liczba osób w 2014 Liczba osób w 2015 Liczba osób w 2016 Zaburzenia emocjonalne Zaburzenia psychotyczne (schizofrenia, zespół paranoidalny, urojeniowy, choroba dwubiegunowa afektywna) Zaburzenia zachowania i emocji Fobia (szkolna, społeczna) Zaburzenia depresyjno-lękowe Zespół natręctw Zaburzenia opozycyjno-buntownicze Zaburzenia adaptacyjne Zespół tików Łącznie Źródło: pismo PPP z Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Jastrzębiu-Zdroju. 17 S t r o n a

19 b) Liczba uczniów uczestniczących w psychoterapii indywidualnej w Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej. Jednostka chorobowa Liczba osób 2012 Liczba osób 2013 Liczba osób 2014 Liczba osób 2015 Liczba osób 2016 Zaburzenia emocjonalne Zaburzenia psychotyczne (schizofrenia, zespół paranoidalny, urojeniowy, choroba dwubiegunowa afektywna) Zaburzenia zachowania i emocji Fobia (szkolna, społeczna) Zaburzenia depresyjne, lękowe Zaburzenia odżywiania Zaburzenia opozycyjnobuntownicze Autyzm, w tym Zespół Aspergera ADHD, nadpobudliwość psychoruchowa Mutyzm Inne (np. uzależnienie od komputera) Łącznie Źródło: pismo PPP z Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Jastrzębiu-Zdroju. c) Liczba uczniów objętych terapią grupową ze względu na trudności w zachowaniu, w radzeniu sobie z emocjami, autyzmem, mutyzmem Liczba uczniów Źródło: pismo PPP z Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Jastrzębiu-Zdroju. 8) Osoby niepełnosprawne z zaburzeniami psychicznymi rejestrowane w Powiatowym Urzędzie Pracy. Jednym z istotnych zagrożeń dla zdrowia psychicznego jest bezrobocie, które najczęściej prowadzi do zaburzeń depresyjnych, nerwicowych oraz wzrostu liczby osób uzależnionych od alkoholu. Zaburzenia psychiczne stanowią ogromne obciążenie dla poszczególnych osób i rodzin, mogą zmniejszać szanse na zatrudnienie, wydajność pracy i wysokość zarobków. Według danych Powiatowego Urzędu Pracy w Jastrzębiu-Zdroju od 2012 r. w ewidencji osób bezrobotnych oraz poszukujących pracy znajdowało się 14 osób, które przedstawiły dokument potwierdzający orzeczenie o niepełnosprawności, na którym symbol przyczyny niepełnosprawności to 02-P-choroby psychiczne. Osoby te z różnych względów w analizowanym okresie dokonywały kilkukrotnie rejestracji, która mogła trwać przez różne okresy czasu, a w związku z tym ilość osób w ewidencji osób bezrobotnych lub poszukujących pracy w kolejnych latach przedstawiała się następująco: 18 S t r o n a

20 Rok Ilość rejestracji Ilość osób w ewidencji Źródło: Pismo z Powiatowego Urzędu Pracy w Jastrzębiu-Zdroju nr CAZ.DPWZ.SPM ) Sytuacje kryzysowe. Osoby znajdujące się w sytuacji kryzysowej, będącej następstwem lub przyczyną problemów psychicznych mogą skorzystać z pomocy oferowanej przez punkt interwencji kryzysowej. Punkt Interwencji Kryzysowej funkcjonuje od marca 2016r. i znajduje się w budynku Ośrodka Pomocy Społecznej, ul. Opolska 9, Jastrzębie-Zdrój w pokojach 27A, 27B, 27C. Z informacji przekazanych przez Ośrodek Pomocy Społecznej wynika, że w roku a) 1038 osób skorzystało z konsultacji psychologa, b) 12 osób skorzystało z konsultacji i pomocy pracownika socjalnego, c) 85 osób skorzystało z porad prawnych. Łącznie w roku 2016 z pomocy oferowanej przez Punkt Interwencji Kryzysowej skorzystało mieszkańców miasta. 10) Samobójstwa. Dane na temat liczby prób lub dokonanych samobójstw w sposób jednoznaczny pokazują kondycje psychiczną mieszkańców miasta. Dane na temat liczby samobójstw gromadzone są przez Komendę Główną Policji. Jak wynika z dostępnych statystyk, łączna liczba zamachów samobójczych wyniosła w 2014 r , w tym samobójstw dokonanych Zamachy samobójcze zakończyły się zgonem wśród 5237 mężczyzn oraz 928 kobiet. Najczęstszym sposobem dokonania zamachu samobójczego było powieszenie się, rzucenie się z wysokości oraz inne samookaleczenia, a najrzadziej dokonywano zamachu przez zażycie trucizny. Najczęstsze ustalone przyczyny zamachów samobójczych to nieporozumienia rodzinne, choroba psychiczna oraz przewlekła choroba, natomiast najrzadszą przyczyną zamachu samobójczego była niepożądana ciąża. Najwięcej zamachów samobójczych było wśród osób w wieku lat 1015 oraz wśród osób w wieku lat Stan zdrowia psychicznego mieszkańców Miasta Jastrzębie-Zdrój obrazują również dane dotyczące liczby samobójstw i prób samobójczych, jakie miały miejsce w latach Niepokojącym zjawiskiem jest gwałtownie rosnąca liczba samobójstw wśród nastolatków (w wieku lat). Na początku lat 90 samobójstwa stanowiły ok. 10% wszystkich zgonów w tej grupie wieku, a w 2000 r. już ponad 16%. Ten wysoki udział nadal się utrzymuje i pomimo istotnego spadku ogólnej liczby zgonów wśród młodych osób - zamachy samobójcze w 2013 r. stanowiły przyczynę prawie 1/5 ich zgonów. Poniższa tabela prezentuje statystyki prowadzone przez Komendę Główną Policji w Warszawie, dotyczącą liczby samobójstw. ROK OGÓŁEM MĘŻCZYŹNI KOBIETY S t r o n a

21 Komenda Miejska Policji w Jastrzębiu-Zdroju potwierdziła niepokojącą tendencję i przekazała informacje statystyczne dotyczące liczby mieszkańców miasta Jastrzębie-Zdrój, którzy w latach podjęli próbę lub popełnili samobójstwo. Powyższe statystyki prezentuje zamieszczona poniżej tabela. rok Liczba osób w zamachach samobójczych ogółem: 2012r. 20 brak danych 2013r r r r r r Liczba osób, których zamachy samobójcze skończyły się zgonem: Źródło: pismo nr L.dz. Zw-3994/17 z r. z Komendy Miejskej Policji w Jastrzębiu -Zdroju. Ilość zamachów samobójczych w województwie śląskim prezentuje poniższa tabela Źródło: 20 S t r o n a

22 11) Wnioski. a) Z zaprezentowanych powyższych danych wynika, iż mieście Jastrzębie-Zdrój występuje tendencja wzrostowa osób z szeroko pojętymi zaburzeniami w sferze zdrowia psychicznego, z czego największa liczba osób cierpi na schizofrenię, depresję, nerwicę, zespół zależności alkoholowej oraz otępienie. Bardzo niepokojącym zjawiskiem jest również rosnąca liczba zamachów samobójczych. b) W kontakcie z osobami z zaburzeniami psychicznymi i ich rodzinami, Ośrodek Pomocy Społecznej dostrzega potrzebę zwiększenia dostępności do lekarza psychiatry w ramach NFZ, dotkliwie odczuwalny jest brak w mieście psychiatry dla dzieci i młodzieży, oddziału stacjonarnego i dziennego dla pacjentów z zaburzeniami psychicznymi. c) Prognoza potrzeb w zakresie działań na rzecz mieszkańców miasta Jastrzębie-Zdrój z zaburzeniami psychicznymi, sporządzona w oparciu o dane podmiotów leczniczych w zakresie liczby osób leczonych z powodu zaburzeń psychicznych oraz w oparciu o informacje przekazane przez Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności w Rybniku i Ośrodek Pomocy Społecznej w Jastrzębiu-Zdroju oraz inne podmioty z terenu miasta wykazała, że mimo spadku ogólnej liczby mieszkańców miasta, rośnie zapotrzebowanie na instytucjonalne formy wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi. 4. ZASOBY OPIEKI PSYCHIATRYCZNEJ I PSYCHOLOGICZNEJ DOSTĘPNE DLA MIESZKAŃCÓW MIASTA JASTRZĘBIE-ZDRÓJ. 1. LECZNICTWO STACJONARNE 1.1. Zasoby psychiatrycznej opieki stacjonarnej Opiekę szpitalną mieszkańcom Jastrzębie-Zdrój zapewnia głównie Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej-Państwowy Szpital dla Nerwowo i Psychicznie Chorych z siedzibą w Rybniku, ul. Gliwicka Stacjonarne zasoby lecznictwa odwykowego Stacjonarnymi zakładami leczenia odwykowego są: oddziały odwykowe i detoksykacyjne, które wchodzą w skład szpitali psychiatrycznych lub ogólnych oraz ośrodki leczenia odwykowego. Leczenie odwykowe osób uzależnionych od alkoholu mieszkańcom miasta Jastrzębie-Zdrój zabezpieczają głównie: 1) Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej-Państwowy Szpital dla Nerwowo i Psychicznie Chorych z siedzibą w Rybniku, ul. Gliwicka 3. 2) Wojewódzki Ośrodek Lecznictwa Odwykowego i Zakład Opiekuńczo-Leczniczy w Gorzycach z siedzibą w Gorzycach, ul. Zamkowa OPIEKA AMBULATORYJNA 2.1. Psychiatryczna opieka ambulatoryjna Psychiatryczna opieka ambulatoryjna prowadzona jest w poradniach zdrowia psychicznego, które zajmują się leczeniem różnego rodzaju zaburzeń zdrowia psychicznego oraz zaburzeń zachowania (schizofrenia, depresja, upośledzenie umysłowe, zaburzenie nerwicowe). Pomoc udzielana jest w formie psychoedukacji, terapii indywidualnej, grupowej, rodzinnej w poradni. Na terenie Jastrzębia-Zdroju działają poradnie utworzone w następujących podmiotach leczniczych: 1) Wojewódzki Szpital Specjalistyczny nr 2 w Jastrzębiu-Zdroju -Poradnia Zdrowia Psychicznego, z siedziba w Jastrzębiu -Zdroju, al. Jana Pawła II nr 7. 2) Niepubliczny Zakład Opieki Psychiatryczno-Psychologicznej VARIUSMED S.C. z siedzibą w Jastrzębiu-Zdroju, ul. Wrocławska 12. 3) Niepubliczny Specjalistyczny Zakład Opieki NEURO-MED Centrum Leczenia Nerwic Depresji i Uzależnień z siedzibą w Jastrzębiu-Zdroju, ul. Dębowa 20. W mieście Jastrzębie-Zdrój brak jest podmiotu leczniczego, który zapewnia mieszkańcom opieką medyczną z zakresu psychiatrii dla dzieci i młodzieży. Mieszkańcy miasta zmuszeni są szukać pomocy w innych miastach. Z dokonanego rozeznania wynika, iż mieszkańcy miasta korzystają z poradni zdrowia psychicznego dla dzieci i młodzieży w następujących placówkach medycznych: 1) Centrum medyczne Sp. z o.o. 21 S t r o n a

23 Poradnia zdrowia psychicznego dla dzieci ul. Śląska 1, rybnik, 2) Centrum Pediatrii im. Jana Pawła II w Sosnowcu Sp. z o.o. Poradnia zdrowia psychicznego dla dzieci, Oddział kliniczny i dzienny oddział psychiatrii i psychoterapii wieku rozwojowego ul. G. Zapolskiej 3, Sosnowiec 3) Feniks Kareł i Wspólnik Sp.j. Oddział dzienny psychiatryczny dla dzieci i młodzieży Poradnia zdrowia psychicznego dla dzieci i młodzieży ul. Młyńska 8, Gliwice 4) Feniks Kareł i Wspólnik Sp.j. Oddział dzienny psychiatryczny dla dzieci i młodzieży Poradnia zdrowia psychicznego dla dzieci i młodzieży ul. Grunwaldzka 46, Zabrze 5) Poradnia zdrowia psychicznego dla dzieci i młodzieży ul. Alfonsa Zgrzebnioka 18-20, Tychy, 6) Ośrodek Medyczno - Terapeutyczny "Syriusz" Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej Poradnia Zdrowia Psychicznego dla Dzieci i Młodzieży i ich rodzin oraz Dzienny Oddział Psychiatryczny Rehabilitacyjny dla dzieci i Młodzieży al. Wojska Polskiego 3c, Żory 7) Zespół Wojewódzkich Przychodni Specjalistycznych, Poradnia zdrowia psychicznego dla dzieci i młodzieży ul. Lompy 16, Katowice 8) Ośrodek Terapii Nerwic dla Dzieci i Młodzieży ul. Mikołowska 208, Orzesze 2.2. Poradnie odwykowe Do zadań poradni odwykowych w szczególności należy: udzielanie indywidualnych świadczeń zapobiegawczo leczniczych i rehabilitacyjnych, organizowanie i prowadzenie terapii grupowej, organizowanie klubów pacjenta, współpraca ze środowiskiem zamieszkania, pracy lub nauki pacjenta oraz z jego rodziną. Poradnia dla osób uzależnionych od substancji psychoaktywnych zapewnia wszechstronną terapię i leczenie chorym uzależnionym oraz kierując poradnictwo do rodzin osób uzależnionych i współuzależnionych. Psychoterapia obejmuje osoby uzależnione a także indywidualnie rodziny osób uzależnionych. Organizuje również grupy edukacyjno terapeutyczne zapobiegające nawrotom oraz grupę wsparcia dla rodziców. W Jastrzębiu-Zdroju funkcjonują poradnie odwykowe usytuowane w: 1) Niepubliczny Zakład Opieki Psychiatryczno-Psychologicznej VARIUSMED S.C. z siedzibą w Jastrzębiu-Zdroju, ul. Wrocławska 12. 2) Niepubliczny Specjalistyczny Zakład Opieki NEURO-MED Centrum Leczenia Nerwic Depresji i Uzależnień z siedzibą w Jastrzębiu-Zdroju, ul. Dębowa 20. 3) Niepubliczny Specjalistyczny Zakład Opieki Zdrowotnej SALUS z siedzibą w Jastrzębiu-Zdroju, ul. Wrocławska 12a Instytucje i organizacje realizujące zadania mieszczące się w zakresie profilaktyki zdrowia psychicznego oraz inne pełniące funkcje wspierające: 1) Ośrodek Pomocy Społecznej w Jastrzębiu-Zdroju. Do zadań Ośrodka z zakresu administracji rządowej realizowanych jako zadania powiatu należy: prowadzenie i rozwój infrastruktury ośrodków wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi. Siedziba w Jastrzębie- Zdroju, ul. Opolska 9. 2) Specjalistyczne usługi opiekuńcze są to usługi dostosowane do szczególnych potrzeb wynikających z rodzaju schorzenia lub niepełnosprawności, świadczone przez osoby 22 S t r o n a