Informacja. Podlaskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska w Białymstoku o stanie środowiska na terenie powiatu łomżyńskiego w 2007 roku

Transkrypt

1 Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Białymstoku Łomża, ul. Poznańska 141 tel. (0 prefix 86) ; fax: ; lomza@wios.bialystok.pl Informacja Podlaskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska w Białymstoku o stanie środowiska na terenie powiatu łomżyńskiego w 2007 roku Łomża, kwiecień 2008

2 Spis treści 1. Stan czystości i ochrona wód Wody powierzchniowe Wody podziemne Ochrona powietrza Emisja zanieczyszczeń do powietrza działalność kontrolna Monitoring imisji Gospodarka odpadami Składowiska odpadów Odpady niebezpieczne Hałas Nadzór rynku Ochrona środowiska przed awariami Działania kontrolne w zakładach na terenie powiatu łomżyńskiego

3 1. Stan czystości i ochrona wód W 2007 roku sieć monitoringu wód w Polsce uległa znacznej modyfikacji, w związku z dostosowywaniem jej do wymogów europejskiej Ramowej Dyrektywy Wodnej. Wynikły z tego również znaczne zmiany w sieci pomiarowej w woj. podlaskim. Poniżej wymieniono w skrócie główne przepisy prawne wg których dokonano bieżącej oceny: Ogólna klasyfikacja wód Podstawę oceny stanowi Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 lutego 2004 roku w sprawie klasyfikacji dla prezentowania stanu wód powierzchniowych i podziemnych, sposobu prowadzenia monitoringu oraz sposobu interpretacji wyników i prezentacji stanu tych wód (Dz. U. nr 32 poz. 284). Ocena przydatności do bytowania ryb Podstawę oceny stanowi Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 4 października 2002 r. w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać wody śródlądowe będące środowiskiem życia ryb w warunkach naturalnych (Dz. U. Nr 176, poz. 1455). Ocena wrażliwości wód na zanieczyszczenie związkami azotu ze źródeł rolniczych i podatności na eutrofizację Podstawę oceny stanowi Rozporządzenie Ministra Środowiska z 23 grudnia 2002 r. w sprawie kryteriów wód wrażliwych na zanieczyszczenie związkami azotu ze źródeł rolniczych (Dz.U. Nr 241 poz. 2093) Wody powierzchniowe W 2007 roku na terenie powiatu łomżyńskiego, badaniami objęto 7 rzek. Były to: Narew, Gać, Łomżyczka i Pisa badane w latach poprzednich oraz Dopływ z Rzadkowa, Lepacka Struga oraz Penza, włączone do nowej sieci monitoringu wód. Do badań łącznie wytypowano 8 punktów pomiarowo-kontrolnych w których przeprowadzono ocenę wód. Rzeka Narew Narew jest I - rzędowym, prawobrzeżnym dopływem Wisły. Długość całkowita Narwi wynosi 484 km, z tego 455 km na terenie Polski. Powierzchnia całej zlewni wynosi ,2 km 2. Delegatura WIOŚ w Łomży prowadziła w 2007 roku badania Narwi w trzech punktach pomiarowo-kontrolnych, z których 2 zlokalizowane są na terenie powiatu łomżyńskiego. Są to punkty zlokalizowane w Nowogrodzie powyżej i poniżej ujścia Pisy. 3

4 Wykaz punktów pomiarowo-kontrolnych i klasyfikacja wód Narwi w 2007 r. na terenie powiatu łomżyńskiego Nazwa punktu m. Nowogród powyżej ujścia Pisy most w m. Nowogród, poniżej ujścia Pisy km biegu rzeki Rodzaj sieci Klasyfikacja ogólna wody 180,9 D IV 180,1 D IV Wskaźniki kwalifikujące ChZT-Mn [mgo 2 /l] Wartości wskaźnika kwalifikującego min. max. śred.1) 9,9 14,5 14,2 OWO [mg C/] 9,2 18,3 16,2 selen [mg Se/l] 0,03 0,03 0,03 fenole lotne [mg/l] Lb. b. coli fek. w 100 ml Og. lb. b. coli w 100 ml 0,003 0,017 0, Barwa [mg Pt/l] ChZT-Cr [mgo 2 /l] ChZT-Mn [mgo 2 /l] ChZT-Cr [mgo 2 /l] 22,5 65,5 62,8 10,7 16,2 16, ,7 OWO [mg C/l] 9,2 16,6 15,8 Selen [mg Se/l] 0,03 0,03 0,03 fenole lotne [mg/l] Lb. b. coli fek. w 100 ml Og. lb. b. coli w 100 ml 0,001 0,017 0, Barwa [mg Pt/l] Przydatność do bytowania ryb Nieprzydatna ze względu na azotyny i fosfor og, chlor całk. pozostały Nieprzydatna ze względu na azot amonowy azotyny fosfor og, chlor całk. pozostały Uwagi V klasa: Barwa ChZT-Cr V klasa: Barwa 1/ średnia wg Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 lutego 2004 roku w sprawie klasyfikacji dla prezentowania stanu wód powierzchniowych i podziemnych, sposobu prowadzenia monitoringu oraz sposobu interpretacji wyników i prezentacji stanu tych wód (Dz. U. nr 32 poz. 284). uwaga dotyczy wszystkich tabel określających jakość wód zamieszczonych w opracowaniu. Omówienie wyników badań Punkt w m. Nowogród powyżej ujścia Pisy Przekrój zlokalizowany w Nowogrodzie, powyżej ujścia Pisy, oceniono w 2007 roku jako IV klasowy (wody niezadowalającej ) ze względu na podwyższone chemiczne zapotrzebowanie tlenu (ChZT Mn ) oraz OWO, stężenia selenu i fenoli lotnych oraz zanieczyszczenie sanitarne. Na obniżenie klasyfikacji rzutowała ponadto wysoka, V klasowa, wartość ChZT Cr. W III klasie czystości mieściły się stężenia: azotu Kjeldahla, azotynów, fosforanów, arsenu i żelaza. Stężenie chlorofilu a mieściło się w II klasie czystości. Punkt - most Nowogród poniżej ujścia Pisy Jakość wód Narwi poniżej ujścia Pisy, oceniono w 2007 roku jako IV klasową (wody niezadowalającej ). Zadecydowały o tym wartości ChZT Mn, ChZT Cr. oraz OWO, stężenia selenu i fenoli lotnych oraz zanieczyszczenie sanitarne. W III klasie czystości mieściły się stężenia: BZT 5, azotu Kjeldahla, azotynów, arsenu i żelaza. Stężenie chlorofilu a mieściło się w II klasie czystości. 4

5 W obu badanych punktach: Ocena wody ze względu na przydatność do bytowania ryb wykazała, że wody rzeki nie spełniają kryteriów wyznaczonych do bytowania ryb w warunkach naturalnych ze względu na stężenia azotynów, fosforu ogólnego oraz chloru całkowitego pozostałego oraz dodatkowo, w punkcie poniżej ujścia Pisy, ze względu na azot amonowy. Wyniki badań nie wykazały podatności wody na eutrofizację. Źródła zanieczyszczeń wód Wykaz źródeł zanieczyszczeń w zlewni Narwi na terenie pow. łomżyńskiego w 2007r. Lp Miejscowość, nazwa zakładu Typ oczyszczalni Ilość ścieków Ładunek dobowy [m 3 /d] [kg/d] miasto Łomża (odbiornik bezpośredni - rz. Narew) 1 Miejskie BZT 5 39,2 Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w Łomży ChZT-Cr 751,9 zawiesina 127,9 fosfor og.- 11,1 2 Przedsiębiorstwo Przemysłu Spożywczego "PEPEES" S.A. mechanicznobiologiczna reaktory biologiczne A i B (każdy z dwoma ciągami technologicznymi) komora defosfatacji zagęszczacz osadu nadmiernego ROS instalacja do oczyszczanie i wykorzystania biogazu obiekt oczyszczania ścieków w warunkach glebowych Kupiski -Jednaczewo pełniący rolę biologicznej oczyszczalni ścieków 2206,3 BZT 5-64 ChZT- 201 Subst. rozpuszcz ,5 zawiesina ogólna - 27,4 fosfor og.- 0,64 azot og. 17 Uwagi Stan formalno-prawny w zakresie oczyszczania i odprowadzania ścieków jest uregulowany. Zakład posiada nowe pozwolenie wodnoprawne ważne do 25 maja 2017r. Podczas kontroli gospodarki wodnościekowej zakładu przeprowadzonej w 2007 roku nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie eksploatacji urządzeń oczyszczalni. Stan formalno-prawny uregulowany. Zakład posiada pozwolenie wodnoprawne ważne do r. Wg badań wód odciekowych odprowadzanych do Narwi,przeprowadzonych w 2006 roku, nie stwierdzono przekroczenia dopuszczalnego ładunku zanieczyszczeń W 2007 r. zakład nie był kontrolowany obiekt oczyszczania ścieków w warunkach glebowych Mątwica -= Kupiski pełniący rolę biologicznej oczyszczalni ścieków 3 Miasto Łomża Kolektory wód opadowych z Łomży do Narwi : Wyloty nr 1, 2 i 3 wyposażone w osadnik zawiesin EKOL oraz separator substancji ropopochodnych UNIKON; wylot nr 4 studzienka osadowa oraz separator subst ropopochodnych STEJAX BS-O Wylot nr 5 brak separatora 13644,3 BZT 5-125,1 Wg badań wód odciekowych ChZT- 536,6 Zawiesina odprowadzanych do Narwi przeprowadzonych w 2006 roku nie ogólna 81,2 stwierdzono przekroczenia Subst. dopuszczalnego ładunku zanieczyszczeń. Rozpuszcz.- W 2007 r. zakład nie był kontrolowany 5481 fosfor og.- 5,9 azot og Wartości dopuszczalne: zawiesina ogólna- 100 mg/l; substancje ropopochodne- 15 mg/l Stan formalno-prawny uregulowany. Miasto posiada pozwolenie wodnoprawne ważne do r. Dwukrotnie przeprowadzone w 2007 roku badania wód opadowych z kolektora uchodzącego przy ul. Zdrojowej 138 nie wykazują przekroczenia wartości dopuszczalnych zarówno w zakresie zawiesiny ogólnej jak i substancji ropopochodnych. Kontrola kolektorów wykazała brak wymaganych badań dla kolektorów nr 1,2 i 3. 5

6 m. Wizna (odbiornik bezpośredni - rz. Narew) 4 Oczyszczalnia Gminy mechanicznobiologiczna Wizna w Wiźnie oczyszczalnia ścieków typu SBR BIOGEST z bioreaktorem typu BIOGESR, ze stacją dawkowania PIX i urządzeniem DRAIMAD do odwadniania osadu 81 BZT5 0,5 ChZT-Cr 6,9 zawiesina 0,6 Stan formalno-prawny uregulowany. Zakład posiada pozwolenie wodnoprawne ważne do Podczas kontroli gospodarki wodnościekowej zakładu przeprowadzonej w 2006r. stwierdzono, że w przepompowni ścieków wykonany jest awaryjny zrzut ścieków surowych, niezgodny z projektem przepompowni i przepisami Prawa Wodnego. Wydano zarządzenia pokontrolne zobowiązujące zakład do likwidacji zrzutu. Zakład zrzutu nie zlikwidował, podjęto natomiast działania usprawniające system sterowania przepompownią ścieków. m. Marianowo (odbiornik bezpośredni Dopływ z Rzadkowa - dopływ Narwi) 5 Zespół Szkół w Marianowie mechanicznobiologiczne, złoże zraszane 79,6 BZT 5 3,0 ChZT-Cr 11 zawiesina 3,5 Stan formalno-prawny uregulowany. Zakład posiada pozwolenie wodnoprawne ważne do 30 kwietnia 2016r. W 2007 roku zakład nie był kontrolowany. Na 4 próbki ścieków zbadanych w 2006r. w 1 występowały przekroczenia stężeń dopuszczalnych w zakresie BZT5, ChZT i zawiesiny. m. Piątnica (odbiornik bezpośredni rz. Narew) 6 Okręgowa Spółdzielnia mechanicznobiologiczna Mleczarska w Piątnicy 796,1 BZT 5 9,0 ChZT-Cr 98,9 zawiesina 27,8 fosfor og. 3,0 OWO 18,1 Stan formalno-prawny uregulowany Zakład posiada pozwolenie zintegrowane ważne do r. Podczas kontroli gospodarki wodnościekowej zakładu przeprowadzonej w 2007 roku na podstawie pobranych przez WIOŚ próbek kontrolnych ścieków stwierdzono przekroczenie wartości stężeń wskaźników zanieczyszczeń określonych w pozwoleniu zintegrowanym (w zakresie BZT5, ChZT, zawiesiny i fosforu ogólnego). Do Narwi odpływały ścieki niedostatecznie oczyszczone ze znaczną ilością osadu. W ramach realizacji zarządzeń pokontrolnych zakład poinformował o poprawie parametrów technologicznych oczyszczania. kolektor wód deszczowych i pochłodniczych - - Wykonano w 2006 r. dwa badania wód opadowych, w obu próbkach nie stwierdzono przekroczeń wartości dopuszczalnych. m. Jedwabne (odbiornik bezpośredni - rów melioracyjny dopływ Jedwabnianki, dopływ Narwi) 7 Komunalny Zakład 68 BZT 5 2,9 Budżetowy - ChZT-Cr 12,1 Oczyszczalnia gminna zawiesina 3,2 mechanicznobiologiczna, typ EKOBLOK I EKOBLOK 500 Stan formalno-prawny uregulowany. Zakład posiada pozwolenie wodnoprawne ważne do r. Analiza przesłanych do WIOŚ wyników 4 krotnego w roku 2006 badania ścieków wykazała niewielkie naruszenie wymagań ochrony środowiska w 1 próbie w zakresie ChZT-Cr. W 2007 r. zakład nie kontrolowany. miejscowość Nowogród (odbiornik bezpośredni- rz. Narew) 8 Oczyszczalnia Komunalnego Zakładu Budżetowego mechanicznobiologiczna, reaktor typu SBR typu BIOVAC z redukcją fosforu i stacją odwadniania osadu DRAIMAD 81,1 BZT 5 0,5 ChZT-Cr 7,3 zawiesina 0,8 Stan formalno-prawny uregulowany. Zakład posiada pozwolenie wodnoprawne ważne do r. Podczas kontroli gospodarki wodnościekowej zakładu przeprowadzonej w 2007r. i wyników badań ścieków za 2006r. stwierdzono prawidłowe funkcjonowanie oczyszczalni. 6

7 miejscowość Chojny Stare (odbiornik bezpośredni - rz. Krzywa Noga dopływ Narwi) 9 SCANDIC FOOD mechanicznobiologiczna ChZT- 100 Zakład otrzymał w roku 2005 pozwolenie 76,3 BZT 5 2,5 Stan formalno-prawny uregulowany. Sp. z o.o. 2 x Bioblok MU 50 zawiesina - 9,2 wodnoprawne ważne do r. fosfor og.- 0,13 Zakład w 2006 roku zbadał 7 razy próbki azot og. 3,8 ścieków.w dwóch próbkach stwierdzono azot amon. 4,1 przekroczenia wartości dopuszczalnych w tym w jednej z prób nastąpiło przekroczenie BZT5 i ChZT powyżej 100% wartości dopuszczalnej. Było to wynikiem niepełnego wdrożenia do pracy urządzeń oczyszczalni po przeprowadzonej jej modernizacji. Zakładowi wymierzono administracyjną karę pieniężną. Kolejne badania nie wykazały już przekroczeń w tym zakresie. Kontrola przeprowadzona w 2007r. stwierdziła niewłaściwe gromadzenie i gospodarowanie osadami nadmiernymi wytwarzanymi na oczyszczalni i odprowadzanymi na poletka ociekowe. miejscowość Śniadowo (odbiornik bezpośredni rów melioracyjny dopływ Muzgi dopływ rz. Ruź dopływ Narwi) 10 Oczyszczalnia komunalna mechanicznobiologiczna z redukcja fosforu i stacją odwadniania osadu DRAIMAD 68 BZT 5 1,9 ChZT- 10,7 zawiesina - 2,0 Stan formalno-prawny uregulowany. Zakład otrzymał w roku 2005 pozwolenie wodnoprawne ważne do r. Podczas kontroli gospodarki wodnościekowej zakładu w 2006r. nie stwierdzono nieprawidłowości w pracy oczyszczalni W 2007 r. zakład nie był kontrolowany. miejscowość Śniadowo (odbiornik bezpośredni - rz. Muzga dopływ rz. Ruź dopływ Narwi) 11 Oczyszczalnia mechanicznobiologiczna */12,4 */ BZT 5 0,03 Stan formalno-prawny uregulowany. Przedsiębiorstwa typu MINI ChZT- 0,4 Zakład posiada pozwolenie wodnoprawne Produkcji Betonów PREFBET Sp. z o.o. BLOK zawiesina - 0,06 ważne do r. W 2007 roku zakład nie był kontrolowany. Podczas kontroli gospodarki wodnościekowej zakładu w 2006r. nie stwierdzono nieprawidłowości w pracy oczyszczalni. W 2006 roku ścieków nie kontrolowano. */ dane za rok 2005 Działania inwestycyjne w zlewni rzeki Łomża PEPEES S.A. przewiduje opracowanie w 2007 roku projektu techniczno-technologicznego modernizacji oczyszczalni ścieków wraz z siecią kanalizacyjną. Rozpoczęcie prac związanych z budową podczyszczalni ścieków planowane jest na 2008 rok, a zakończenie na I kwartał 2009 roku. W 2007 roku MPWiK Sp. o.o. w Łomży realizował przedsięwzięcie inwestycyjne polegające na budowie instalacji suszenia i mineralizacji termicznej osadów ściekowych dla oczyszczalni ścieków w Łomży. Przedsięwzięcie zostało zakończone r. Instalacja ma możliwość przeróbki i mineralizacji ton osadów ściekowych rocznie. W miejsce dotychczas powstającej ilości docelowej 7000 Mg/rok zakład będzie wytwarzał tylko ok. 600 Mg/rok (ok. 9% dotychczasowej ilości) mieszanki żużlowo-popiołowej z mokrego odprowadzania odpadów paleniskowych. Piątnica Na oczyszczalni ścieków OSM w Piątnicy nie jest rozwiązany problem magazynowania i wykorzystywania nadmiernych osadów ściekowych w nawożeniu gruntów rolnych w okresie zimowym. Oczyszczalnia wyposażona jest w trzy poletka ociekowe na osad nadmierny. W kontroli przeprowadzonej w 2007r. stwierdzono, że dwa poletka nie były eksploatowane od kilku lat. trzecie poletko jest wypełnione osadem ze znaczną warstwą wody utrzymującej się na powierzchni poletka. Świadczy to o nieskutecznej pracy drenażu 7

8 odbierającego odsiąki, które powinny być zawracane na oczyszczalnię do ponownego oczyszczenia. Oczyszczalnia nie jest wyposażona w stację odwadniania osadu i magazyn osadu. We wrześniu 2007 r. zakład opracował harmonogram prac zmierzających do rozwiązania problemu. Zakłada on budowę stacji zagęszczania osadu i rozbudowę oczyszczalni. Na rok 2008 zaplanowano uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowaniu terenu oraz decyzji o środowiskowych uwarunkowania przedsięwzięcia oraz projektowanie i uzyskanie pozwolenia na budowę. Do końca listopada 2009r. zaplanowano zakończenie budowy stacji zagęszczania i rozbudowy oczyszczalni. Awaryjne zanieczyszczenie wód Narwi 11 maja 2007 roku nastąpiło krótkotrwałe zakłócenie pracy osadu czynnego w zbiorniku nitryfikacji oczyszczalni miejskiej w Łomży, co skutkowało nieprawidłową sedymentacją osadu w osadnikach wtórnych i wypływem osadu wraz ze ściekami do Narwi. Zrzut nieczyszczonych ścieków do rzeki trwał ok. 2 godzin. Przeprowadzona niezwłocznie kontrola interwencyjna WIOŚ nie stwierdziła niekorzystnego wpływu tego zrzutu na odbiornik. 26 maja 2007 roku na skutek nadmiernego obciążenia ściekami oczyszczalni miejskiej w Łomży nastąpił zrzut ścieków z osadem czynnym do Narwi. WIOŚ przeprowadził kontrolę interwencyjną, w wyniku której stwierdzono wadliwą pracę osadników wtórnych i podjęto działania w celu natychmiastowego wyeliminowania zagrożenia. W tym celu uruchomiono zbiornik retencyjny do gromadzenia nadmiaru ścieków, a osad czynny zbierano z powierzchni kanałów i osadników i wywożono na poletka ociekowe. Zarządzeniami pokontrolnymi zakład został zobowiązany do podjęcia działań eliminujących, możliwość wystąpienia podobnych zdarzeń w przyszłości. W 2006 i 2007 roku występowały awaryjne zrzuty ścieków nieczyszczonych z przepompowni ścieków oczyszczalni gminnej w Wiźnie do Narwi. Zarządzający oczyszczalnią nie zlikwidował ujścia awaryjnego odpływu ścieków, podjęto natomiast działania usprawniające pracę przepompowni, w celu wyeliminowania tego typu zdarzeń. We wrześniu 2007 roku nastąpił zrzut nieczyszczonych ścieków PEPEES S.A. z obiektu łąkarskiego Kupiski Jednaczewo do Narwi. Podjęta niezwłocznie kontrola interwencyjna WIOŚ wykazała, że na obiekcie awarii uległa linia hydrantowa przy przepompowni nr 2. W wyniku zaistniałej sytuacji na łąkach wytworzyło się rozlewisko ścieków, co spowodowało pogorszenie odsiąków zbieranych systemem drenażowym do zbiornika wyrównawczego przy przepompowni, z którego ścieki są przepompowywane do Narwi. W próbie kontrolnej pobranej ze zbiornika wyrównawczego stwierdzono przekroczenie wartości stężeń wskaźników zanieczyszczeń określonych w pozwoleniu wodnoprawnym (w zakresie BZT5, ChZT, zawiesiny i azotu amonowego). Próbki pobrane z Narwi poniżej przepompowni nie wykazały wzrostu jej zanieczyszczenia. Wnioski 1. W 2007 roku wszystkie badane punkty na Narwi, na odcinku od ujścia Śliny do granicy z woj. mazowieckim, kwalifikowały się, podobnie jak w 2006 roku, do IV klasy czystości. Podobnie jak w latach ubiegłych we wszystkich punktach klasyfikację 8

9 obniżały głównie wskaźniki tlenowe (ChZT-Mn, ChZT-Cr), ponadto wzrosły stężenia OWO, a oprócz tego we wszystkich punktach zwiększyło się również zanieczyszczenie sanitarne. 2. W 2007 roku obniżyły się, w stosunku do notowanych w latach , koncentracje chlorofilu a. Mieściły się one w II klasie czystości. W roku 2004 wskaźnik ten w Strękowej Górze kwalifikował się do II, a w pozostałych punktach nawet do I klasy czystości. 3. Ocena przeprowadzona wg kryteriów przydatności do bytowania ryb wykazała, że Narew we wszystkich badanych punktach nie spełniała wymagań, jakim powinny odpowiadać wody śródlądowe będące środowiskiem życia ryb karpiowatych w warunkach naturalnych (przeznaczenie zgodne z kwalifikacją RZGW Warszawa). Przyczyną były głównie podwyższone stężenia azotynów i fosforu ogólnego, a także dodatkowo chloru całkowitego. 4. Ocena przeprowadzona wg kryteriów podatności na eutrofizację oparta na średniorocznych stężeniach biogennych związków azotu, fosforu ogólnego oraz chlorofilu a nie wskazuje na istnienie zagrożenia eutrofizacją. 5. Funkcjonujące w zlewni Narwi oczyszczalnie ścieków generalnie spełniają nałożone pozwoleniami wodnoprawnymi wymagania w zakresie ochrony środowiska. Podobnie jak w latach ubiegłych nie notuje się, obniżającego jakość wód w Narwi, wpływu ścieków odprowadzanych z oczyszczalni miejskiej w Łomży. W 2007 roku występowały tu jednak awaryjne zrzuty ścieków z osadem czynnym. Zarządzający oczyszczalnią zobowiązany został do podjęcia działań wykluczających taką możliwość. Do Narwi odpływały ponadto niedostatecznie oczyszczone ścieki z osadem czynnym z oczyszczalni OSM w Piątnicy. W ramach realizacji zarządzeń pokontrolnych zakład poinformował o poprawie parametrów technologicznych oczyszczania. Szczególnego nadzoru wymaga również oczyszczalnia Gminy Wizna, gdzie ze względu na możliwość podtapiania oczyszczalni nie można zlikwidować awaryjnego odpływu ścieków do rzeki. 6. W 2007 roku odnotowano 4 zdarzenia awaryjnego zrzutu do Narwi ścieków nieczyszczonych. Podjęte przez WIOŚ działania interwencyjne prowadziły do zminimalizowania wpływu tych zdarzeń na odbiornik. Prowadzone we wszystkich przypadkach badania wody Narwi nie wykazały znaczącego wzrostu jej zanieczyszczenia. 9

10 Rzeka Gać Gać jest III-rzędowym dopływem Narwi, uchodzącym do niej na 228,4 km jej biegu. Długość całkowita Gaci wynosi 22,2 km, a zlewnia 445,9 km 2. Na 9,2 km rzeki Gać uchodzi do niej największy jej dopływ Jabłonka. Tabela Rzeka badana była na odcinku ujściowym. Punkt pomiarowy z m. Gać został przesunięty do ujścia rzeki. Wykaz punktów pomiarowo-kontrolnych na terenie województwa podlaskiego i klasyfikacja rzeki Gać w 2007 roku Nazwa punktu km biegu rzeki Rodzaj sieci Klasyfikacja ogólna wody 1) m. Gać-ujście 0,0 D IV Wskaźniki kwalifikujące Wartości wskaźnika kwalifikującego min. maks. śred.1) Barwa [mg Pt/l] ChZT-Mn [mg O2/l] ChZT-Cr [mg O2/l] Azotany [mg N03/l] Lb. b. coli fek. w 100 ml 7,5 16,7 14,05 11, ,1 2,4 36,8 35, Przydatność do bytowania ryb2) Nieprzydatna ze względu na: azotyny, fosfor og. Uwagi MIR II klasa makrofitowy Indeks rzeczny 35,5 Źródła zanieczyszczeń wód Wykaz źródeł zanieczyszczeń w zlewni rzeki Gać Lp Miejscowość, nazwa zakładu Typ oczyszczalni Ilość Ładunek ścieków dobowy [m 3 /d] [kg/d] Uwagi miejscowość Czerwony Bór (odbiornik bezpośredni - rów melioracyjny dopływ rz.gać dopływ Narwi) 1 Gospodarstwo oczyszczalnia 204,86 BZT 5 8,2 Stan formalno-prawny uregulowany. Zakład Pomocnicze przy mechaniczno - ChZT 27,1 posiada pozwolenie wodnoprawne ważne do Zakładzie Karnym w biologiczna, zwiesina 10,7 31 października 2013 r. Czerwonym Borze złoże biologiczne Z 5próbek ścieków zbadanych w 2007 roku tylko w 1 nie stwierdzono przekroczeń dopuszczalnych pozwoleniem stężeń zanieczyszczeń w zakresie BZT5, ChZT-Cr i zawiesiny ogólnej. Oczyszczalnia ścieków nie zapewnia właściwego oczyszczania zwiększającej się w szybkim tempie ilości ścieków z rozbudowującego się Zakładu karnego. Prowadzona jest budowa nowej oczyszczalni ścieków Realizację inwestycji zaplanowano do końca 2008 roku. Zakład złożył wniosek o odroczenie terminu płatności kary pieniężnej za 2006 rok ze względu na budowę oczyszczalni. Omówienie wyników badań Punkt w m. Gać Gać badana przy ujściu do Narwi cechowała się wodami zakwalifikowanymi do IV klasy czystości. Decydowały o tym głównie oba wskaźniki chemicznego zapotrzebowania tlenu oraz bardzo wysokie stężenie azotanów. Stan sanitarny rzeki utrzymywał się na granicy III i IV klasy czystości. 10

11 Ujściowy odcinek Gaci zakwalifikowany został w 2007 roku do badania Makrofitowego Indeksu Rzecznego /MIR/ tj. nowego wskaźnika służącego do biologicznej oceny wody. Stwierdzona wartość wskaźnika MIR- 35,5 - jest właściwa dla klasy II a więc dla wód dobrej. Ocena przeprowadzona wg kryterium przydatności do bytowania ryb wykazała, że woda w badanym punkcie nie spełniała wymagań jakie powinny spełniać wody śródlądowe będące środowiskiem dla życia ryb karpiowatych w warunkach naturalnych. Przyczyną były niekorzystne wartości azotynów i fosforu ogólnego. Ocena przeprowadzona wg kryteriów podatności na eutrofizację wskazuje, że średnioroczna wartość stężenia azotanów była wyższa od wartości kryterialnych określających podatność cieku na eutrofizację. Dość wysokie, chociaż nie przekraczające wartości kryterialnych było stężenie fosforu ogólnego. Wskaźniki te świadczą o podatności cieku na eutrofizację. Wnioski 1. Gać, w punkcie zlokalizowanym na odcinku przyujściowym, cechowała się, podobnie jak w latach , wodami niezadowalającej, zaliczonymi do klasy IV. Decydowały o tym głównie wskaźniki zanieczyszczenia organicznego tj. ChZT oraz podwyższone stężenie azotanów. 2. Jakość sanitarna rzeki utrzymywała się, podobnie jak w latach 2005 i 2006, na granicy III i IV klasy czystości. 3. Klasyfikacja stanu ekologicznego uwzględniająca jako wiodący wskaźnik hydrobiologiczny (MIR- Makrofitowy Indeks Rzeczny) jest lepsza jak oparta tylko na wskaźnikach fizykochemicznych i pozwala zakwalifikować Gać w punkcie pomiarowym wyznaczonym na odcinku przyujściowym do III klasy czystości. Stan ekologiczny rzeki w tym punkcie jest więc umiarkowany. 4. Wody Gaci nie spełniały wymagań jakie powinny spełniać wody śródlądowe będące środowiskiem dla życia ryb karpiowatych w warunkach naturalnych (przeznaczenie zgodne z kwalifikacją RZGW Warszawa). Zadecydowały o tym azotyny i fosfor ogólny. 5. Przekroczenie w 2007 roku wartości kryterialnych w zakresie azotu azotanowego i dość wysokie stężenie średnioroczne fosforu ogólnego wskazują na podatność rzeki na eutrofizację. W roku 2006 średnioroczne stężenia żadnego ze wskaźników eutrofizacji, w odróżnieniu od lat poprzednich, nie przekroczyły wartości kryterialnych. 6. Rozbudowywana i modernizowana jest oczyszczalnia Zakładu Karnego w Czerwonym Borze. Realizacja przedsięwzięcia zaplanowana jest do końca 2008r. 11

12 Istniejąca oczyszczalnia nie spełnia warunków właściwej ścieków odprowadzanych do środowiska. 7. W 2007 r. nie stwierdzono przypadków zdarzeń o charakterze poważnych awarii powodujących zanieczyszczenie wód rzeki Gać. Dopływ z Rzadkowa Dopływ z Rzadkowa jest III-rzędowym, niewielkim prawostronnym dopływem Narwi. Rzeka wpada do Narwi na 203,5 km jej biegu. Jest odbiornikiem ścieków z oczyszczalni Zespołu Szkół w Marianowie oraz wód z kanalizacji deszczowej OSM Piątnica. W 2007 roku w związku z modyfikacją sieci pomiarowej monitoringu wód ustanowiono punkt pomiarowy po raz pierwszy na tym cieku. Został on zlokalizowany w Piątnicy na ujściu Dopływu z Rzadkowa do Narwi. Wykaz punktów pomiarowo-kontrolnych na terenie powiatu łomżyńskiego i klasyfikacja wód Dopływu z Rzadkowa w 2007 r. Nazwa punktu km biegu rzeki Rodzaj sieci Klasykikacja ogólna wody Wskaźniki kwalifikujące Wartości wskaźnika kwalifikującego min. maks. śred. Przydatność do bytowania ryb Uwagi m. Piątnica 0,0 O V OWO [mg O2/l] 3,4 38,4 22 Fosforany [ mg PO4/l] Liczba bakterii coli t. fekalnego fek. w 100 ml 0,51 1,45 1, Nieprzydatna ze względu na:azotyn y, fosfor og.; Ogólna liczba b. coli w 100 ml Wykaz źródeł zanieczyszczeń w zlewni Dopływu z Rzadkowa na terenie powiatu łomżyńskiego Lp Miejscowość, nazwa zakładu Typ oczyszczalni m. Marianowo (Dopływ z Rzadkowai dopływ Narwi 1 Zespół Szkół w Marianowie Omówienie wyników badań Punkt w m. Piątnica mechanicznobiologiczne, złoże zraszane Ilość Ładunek ścieków dobowy [m 3 /d] [kg/d] 79,6 BZT 5 3,0 ChZT-Cr 11 zawiesina 3,5 Uwagi Stan formalno-prawny uregulowany. Zakład posiada pozwolenie wodnoprawne ważne do 30 kwietnia 2016r. W 2007 roku zakład nie był kontrolowany. Na 4 próbki ścieków zbadanych w 2006 r. w 1 występowały przekroczenia stężeń dopuszczalnych w zakresie BZT5, ChZT i zawiesiny. Rzeka badana po raz pierwszy w punkcie zlokalizowanym na odcinku ujściowym, w 2007 roku została oceniona jako złej (V klasa czystości). O klasyfikacji fizykochemicznej zadecydowały głównie stężenia fosforanów. Ponad 66% wyników w roku kwalifikowało się do IV i V klasy czystości. Większość pozostałych 12

13 badanych wskaźników kwalifikowała się do II i III klasy czystości. Bardzo niekorzystny był stan sanitarny ujściowego odcinka rzeki. Oba badane wskaźniki sanitarne kwalifikowały wodę jako złej (V klasa czystości). W ciągu całego roku żadna z prób nie kwalifikowała się pod względem bakteriologicznym do I klasy czystości. Ocena przeprowadzona wg kryterium przydatności do bytowania ryb wykazała, że woda w badanym punkcie nie spełniała wymagań jakie powinny spełniać wody śródlądowe będące środowiskiem dla życia ryb karpiowatych w warunkach naturalnych (przeznaczenie zgodne z kwalifikacją RZGW Warszawa). Przyczyną były niekorzystne stężenia azotynów i fosforu ogólnego. Ocena przeprowadzona wg kryteriów podatności na eutrofizację oparta na biogennych związkach azotu i fosforu wskazała, że średnioroczne wartości stężenia fosforu ogólnego i azotanów wykroczyły poza wielkości graniczne określające podwyższony poziom eutrofizacji rzeki. Wnioski 1. W roku 2007, Dopływ z Rzadkowa charakteryzował się wodami ocenionymi jako wody złej (V klasa czystości). O obniżeniu klasyfikacji zadecydowały wysokie stężenia fosforanów i niska jakość sanitarna wody. 2. Wody Dopływu z Rzadkowa nie spełniały wymagań jakie powinny spełniać wody śródlądowe będące środowiskiem dla życia ryb karpiowatych w warunkach naturalnych (przeznaczenie zgodne z kwalifikacją RZGW Warszawa). Zadecydowały o tym dwa wskaźniki, które powtarzają się we wszystkich badanych rzekach tj.: azotyny i fosfor ogólny. 3. Wysokie średnioroczne stężenia fosforu ogólnego i azotanów świadczą o podatności rzeki na eutrofizację. 4. Na stan czystości rzeki rzutują ścieki odprowadzane z oczyszczalni zespołu szkół w Marianowie oraz z Piątnicy. 5. W 2007 roku na Dopływie z Rzadkowa nie miały miejsca zdarzenia o charakterze poważnych awarii. Rzeka Łomżyczka Łomżyczka jest III-rzędowym, lewostronnym dopływem Narwi o długości 16,4 km, o powierzchni zlewni równej 74 km 2. Rzeka uchodzi do Narwi na 200,8 km. 13

14 Do 2006 roku Łomżyczka badana była w trzech punktach pomiarowych, zlokalizowanych powyżej, w centrum i poniżej Łomży. W 2007 roku w związku z modyfikacją sieci pomiarowej monitoringu wód punkt pomiarowy zlokalizowano tylko na ujściu Łomżyczki do Narwi. Wykaz punktów pomiarowo-kontrolnych na terenie województwa podlaskiego i klasyfikacja wód Łomżyczki w 2007 r. Nazwa punktu km biegu rzeki Rodzaj sieci Klasykikacja ogólna wody Wskaźniki kwalifikujące Wartości wskaźnika kwalifikującego min. maks. śred. Przydatność do bytowania ryb2) Uwagi Łomża, Grobla Jednaczewska 1,1 D IV BZT 5 1,5 7,6 6,8 ChZT-Mn 9,3 17,8 16,1 ChZT-Cr 24, ,6 Fosforany 0,14 1,15 0,97 Lb. b. coli fek Og. lb. b. coli Barwa Nieprzydatna ze względu na: tlen rozp.,bzt, azot amonowy azotyny, fosfor og.; V klasa: barwa, tlen rozp.; Tlen rozp. 1,8 11,2 2,34 Wykaz źródeł zanieczyszczeń w zlewni Łomżyczki Lp Miejscowość, nazwa zakładu Typ oczyszczalni Ilość Ładunek ścieków dobowy [m 3 /d] [kg/d] miejscowość Łomża (odbiornik bezpośredni rz. Łomżyczka dopływ rz. dopływ Narwi) 1 Miasto Łomża kanalizacja deszczowa Separatory typu BHDC 1 szt. typu SEP 11 szt. typu IHDC 1 szt. typu PSK Koala II 4 szt. - Stężenia dopuszczalne : zawiesiny 100 mg/l, subst. ropopochodne- 15 mg/l Uwagi Stan formalno-prawny uregulowany. Zakład posiada pozwolenie wodnoprawne ważne do Badania przeprowadzone w 2007 roku wskazują, że w kol. W14, W24 wiosną oraz dodatkowo w kol. W19 jesienią nastąpiło przekroczenie dopuszczalnego stężenia zawiesiny ogólnej. Ponadto wiosną również w kolektorach W14 i W24 (największy kolektor przy ul. Piłsudskiego) stwierdzono przekroczenie wartości dopuszczalnej w zakresie substancji ropopochodnych. Omówienie wyników badań Punkt w m. Łomża- Grobla Jednaczewska Rzeka badana w punkcie zlokalizowanym na odcinku przyujściowym, w 2007 roku podobnie jak w latach , odpowiadała IV klasie czystości. Także podobnie jak w poprzednich latach zdarzały się tu deficyty tlenowe kwalifikujące tlen rozpuszczony do V klasy czystości. Do 2003 roku deficytów tlenowych w tym punkcie nie notowano. Wysokie były również wartości chemicznego zapotrzebowania tlenu i fosforanów (IV klasa czystości). Stan sanitarny ujściowego odcinka rzeki także był niekorzystny. Wskaźniki sanitarne kwalifikowały wodę jako niezadowalającej (IV klasa czystości). Ocena przeprowadzona wg kryterium przydatności do bytowania ryb wykazała, że woda w badanym punkcie nie spełniała wymagań jakie powinny spełniać wody śródlądowe będące środowiskiem dla życia ryb 14

15 karpiowatych w warunkach naturalnych (przeznaczenie zgodne z kwalifikacją RZGW Warszawa). Przyczyną były niekorzystne stężenia aż 5 wskaźników: tlenu rozpuszczonego, BZT 5, azotu amonowego, azotynów i fosforu ogólnego. Chlor całkowity nie był badany. W 2006 roku było ich 4, a w 2005 roku było to aż 6 wskaźników tj. tlen rozpuszczony, BZT 5, azot amonowy, niezjonizowany amoniak, azotyny i fosfor ogólny. Ocena oparta na biogennych związkach azotu i fosforu oraz na stężeniu chlorofilu wskazała, brak podatności na eutrofizację. Zdarzenia o charakterze poważnych awarii 28 maja 2007 roku do Łomżyczki, poprzez kanalizację deszczową, przedostały się ścieki popożarowe powstałe z gaszenia pożaru silosa z surowcem (wysłodki buraczane) firmy DE HEUS Sp. z o.o. w Łęczycy Zakład w Łomży. Strażacy prowadzący akcję gaśniczą zabezpieczyli kratki kanalizacji deszczowej, nie zapewniło to jednak całkowitej szczelności. Pewna ilość ścieków, głównie w pierwszej fazie zabezpieczania kratek kanalizacyjnych, przedostała się do zakładowego systemu kanalizacji deszczowej, a następnie do kolektora deszczowego miejskiego na ul. Poznańskiej i poprzez rów otwarty do Łomżyczki. WIOŚ Białystok Delegatura w Łomży przeprowadziła badania próbki ścieków oraz próbek wody z Łomżyczki powyżej i poniżej ujścia ścieków, a także na odcinku ujściowym Łomżyczki do Narwi. W ściekach stwierdzono bardzo duże stężenie ChZT (99865 mg O 2 /l), azotu ogólnego Kjeldahla (518 mg N/l), wysokie przewodnictwo właściwe i kwaśny odczyn (ph 3,8). W próbkach wody Łomżyczki pobranych poniżej dopływu zanieczyszczeń stwierdzono warunki beztlenowe oraz bardzo wysokie stężenie ChZT (1118 mg O 2 /l). 28 maja ze względu na niewielki przepływ w Łomżyczce nie stwierdzono przedostawania się zanieczyszczeń do Narwi. Po intensywnych opadach deszczu w nocy z 29/30 maja nastąpił odpływ zanieczyszczonych wód Łomżyczki do Narwi. 30 maja pobrano próbki wody z ujściowego odcinka Łomżyczki oraz z Narwi powyżej i poniżej ujścia Łomżyczki. Stwierdzono, że wody Łomżyczki są w dalszym ciągu znacznie zanieczyszczone (odtlenienie wody) natomiast w Narwi nieznacznie wzrosła wartość ChZT ( z 40 mg O2/l powyżej ujścia Łomżyczki do 56 mg O2/l poniżej tego ujścia). Wartości pozostałych badanych wskaźników zanieczyszczenia wody w Narwi poniżej ujścia Łomżyczki (w tym tlenu rozpuszczonego) nie odbiegały znacząco od wartości tych zanieczyszczeń zmierzonych w próbkach wody pobranej powyżej ujścia. Wpływ zrzutu ścieków popożarowych do Łomżyczki był bardzo niekorzystny dla rzeki, spowodował okresowe, trwające ok. dwóch dób, wystąpienie w niej warunków beztlenowych. Stwierdzono także niewielki ( w zakresie ChZT) wpływ tych zanieczyszczeń na stan czystości Narwi. Wnioski: 1. W roku 2007, podobnie jak w latach , Łomżyczka na odcinku przyujściowym do Narwi, charakteryzowała się wodami zakwalifikowanymi do IV klasy czystości (wody niezadowalającej ). W 2005 roku bardzo złą sytuację w dolnym odcinku rzeki spowodowało wiosenne, bardzo duże wezbranie wody, powodujące spłukanie do rzeki znacznej ilości materii organicznej oraz wszelkiego rodzaju zanieczyszczeń (z ogródków działkowych, nielegalnych nagromadzeń odpadów, pastwisk). Sytuacja ta nie powtórzyła się już w latach

16 2. O obniżeniu klasyfikacji decydowały głównie wysokie wartości wskaźników tlenowych. Ponadto utrzymywał się niekorzystny stan sanitarny rzeki (IV klasa czystości). Jednak wskaźniki określające jakość bakteriologiczną wody w 2007 roku w odróżnieniu od roku 2006 nie obniżały się już do klasy V. 3. W celu zminimalizowania zanieczyszczenia wód w latach 2006 i 2007 wykonano 20 szt. separatorów oczyszczających uchodzące do Łomżyczki wody deszczowe z Łomży. Badania wód opadowych przeprowadzone w 2007 roku na ujściu 4 kolektorów wykazały przekroczenia w zakresie zawiesiny ogólnej oraz w dwóch kolektorach w okresie wiosennym również w zakresie substancji ropopochodnych. 4. Ciągle istotną i nierozwiązaną sprawą są licznie powstające nad rzeką nielegalne nagromadzenia odpadów komunalnych. 5. Wody Łomżyczki nie spełniały wymagań jakie powinny spełniać wody śródlądowe będące środowiskiem dla życia ryb karpiowatych w warunkach naturalnych (przeznaczenie zgodne z kwalifikacją RZGW Warszawa). Zadecydowało o tym aż 5 wskaźników tj.: tlen rozpuszczony, BZT 5, azot amonowy, azotyny i fosfor ogólny 6. W 2007 roku żaden ze wskaźników eutrofizacji nie przekroczył wielkości kryterialnych wskazujących na zeutrofizowanie rzeki. W latach wartość tę przekraczało średnioroczne stężenie fosforu ogólnego. 7. W maju 2007 roku na Łomżyczce miało miejsce zdarzenie o charakterze poważnej awarii (przedostanie się silnie zanieczyszczonych ścieków popożarowych) powodujące jej znaczne zanieczyszczenie. Na skutek zdarzenia przez ok. dwie doby wody Łomżyczki były odtlenione. Zdarzenie to skutkowało też niewielkim wzrostem zanieczyszczenia w zakresie ChZT wód Narwi. Rzeka Penza d. Narwi Penza jest III-rzędowym, prawostronnym dopływem Narwi o długości 12,7 km,. Rzeka wpada do Narwi na 196,3 km jej biegu. Płynie przez tereny rolnicze i nie jest odbiornikiem punktowych zrzutów zanieczyszczeń. W 2007 roku w związku z modyfikacją sieci pomiarowej monitoringu wód punkt pomiarowy zlokalizowano na ujściu Penzy do Narwi. 16

17 Wykaz punktów pomiarowo-kontrolnych na terenie powiatu łomżyńskiego i klasyfikacja wód Penzy w 2007 r. Nazwa punktu km biegu rzeki Rodzaj sieci Klasykikacja ogólna wody Wskaźniki kwalifikujące Wartości wskaźnika kwalifikującego min. maks. śred. Przydatność do bytowania ryb Uwagi m. Penza 0,5 O IV Og. lb. b. coli Lb. b. coli fek Nieprzydatna ze względu na: azotyny, fosfor og.; Omówienie wyników badań Punkt w m. Penza Penza wprowadzała do Narwi wody IV klasy czystości (wody niezadowalającej ). Żaden z badanych wskaźników fizykochemicznych nie wykraczał poza III klasę czystości, większość z nich mieściła się w II klasie czystości. W klasie IV znalazły się wyłącznie oba badane wskaźniki zanieczyszczenia sanitarnego. Zaznaczyć jednak należy, że punkt był badany w zakresie oznaczeń monitoringu operacyjnego, a więc w znacznie węższym niż większość pozostałych punktów wyznaczonych do badań w ramach monitoringu diagnostycznego. W związku z tym, w omawianym punkcie, nie wykonywano oznaczania chemicznego zapotrzebowania tlenu i utlenialności, które to wskaźniki w większości badanych rzek zdecydowanie wpływały na obniżenie klasyfikacji. Ocena przeprowadzona wg kryterium przydatności do bytowania ryb wykazała, że woda badanego dopływu nie spełniała wymagań jakie powinny spełniać wody śródlądowe będące środowiskiem dla życia ryb karpiowatych w warunkach naturalnych (przeznaczenie zgodne z kwalifikacją RZGW Warszawa). Przyczyną były niekorzystne stężenia azotynów i fosforu ogólnego. Ocena przeprowadzona wg kryteriów podatności na eutrofizację oparta na biogennych związkach azotu i fosforu wskazała brak tej podatności. Wnioski 1. W roku 2007 ujściowy odcinek Penzy sklasyfikowano jako wody niezadowalającej (IV klasa) wyłącznie ze względu na jakość sanitarną rzeki. 2. Wody Penzy nie spełniały wymagań jakie powinny spełniać wody śródlądowe będące środowiskiem dla życia ryb karpiowatych w warunkach naturalnych (przeznaczenie zgodne z kwalifikacją RZGW Warszawa). Zadecydowały o tym azotyny i fosfor ogólny. 3. Średnioroczne stężenia wskaźników eutrofizacji były niewielkie i nie przekraczały wartości kryterialnych wskazujących na zeutrofizowanie rzeki. 4. Na stan czystości rzeki wpływają tylko zanieczyszczenia rolnicze, nie ma tu punktowych źródeł zanieczyszczeń. 5. W 2007 roku na Penzie nie miały miejsca zdarzenia o charakterze poważnych awarii. 17

18 Lepacka Struga - d. Narwi Struga Lepacka jest III-rzędowym, lewostronnym dopływem Narwi o długości 18,5 km, o powierzchni zlewni ok. 50 km 2. Rzeka wpada do Narwi na 185,8 km jej biegu. W 2007 roku w związku z modyfikacją sieci pomiarowej monitoringu wód punkt pomiarowy zlokalizowano na ujściu Lepackiej Strugi do Narwi. Poprzednio rzeka badana była, również na odcinku przyujściowym w m. Szabla, w roku 2003, w cyklu monitoringu dopływów Narwi. Wykaz punktów pomiarowo-kontrolnych na terenie powiatu łomżyńskiego i klasyfikacja wód Lepackiej Strugi w 2007 r. Nazwa punktu km biegu rzeki Rodzaj sieci Klasykikacja ogólna wody Wskaźniki kwalifikujące Wartości wskaźnika kwalifikującego min. maks. śred. Przydatność do bytowania ryb Uwagi m. Szablak 0,3 O V Tlen rozp. [mgo 2 /l] Fosforany [mg PO 4 /l] 3,1 10,4 4 0,29 2,06 1,43 Nieprzydatna ze względu na: tlen rozp.,azotyny, fosfor og.; Struga Lepacka odprowadza do Narwi wody odsiąkowe z obiektu łąkarskiego Mątwica-Kupiski na który odprowadzane są ścieki technologiczne, socjalno-bytowe i wody pochłodnicze z Przedsiębiorstwa Przemysłu Spożywczego PEPEES Sp. Akcyjna w Łomży. Ścieki oczyszczane są na dwóch obiektach łąkarskich: Mątwica-Kupiski i Kupiski-Jednaczewo, pełniących funkcje biologicznych oczyszczalni ścieków. Ścieki produkcyjne PEPEES, nie zawierają żadnych niebezpiecznych substancji. Wchodzące w ich skład substancje organiczne, rozkładając się, powodują przede wszystkim, obniżenie zawartości tlenu w wodzie. Omówienie wyników badań Punkt w m. Szablak Rzeka badana w punkcie zlokalizowanym na odcinku ujściowym, w 2007 roku została oceniona jako złej (V klasa czystości). Na klasyfikację wpłynęły sporadycznie notowane deficyty tlenowe i stężenia fosforanów. Niekorzystny był także stan sanitarny ujściowego odcinka rzeki. Oba badane wskaźniki sanitarne kwalifikowały wodę jako nieodpowiedniej (IV klasa czystości). Ocena przeprowadzona wg kryterium przydatności do bytowania ryb wykazała, że woda w badanym punkcie nie spełniała wymagań jakie powinny spełniać wody śródlądowe będące środowiskiem dla życia ryb karpiowatych w warunkach naturalnych (przeznaczenie zgodne z kwalifikacją RZGW Warszawa). Przyczyną były niekorzystne stężenia tlenu rozpuszczonego, azotynów i fosforu ogólnego. Ocena przeprowadzona wg kryteriów podatności na eutrofizację oparta na biogennych związkach azotu i fosforu wskazała, że średnioroczne wartości stężenia fosforu ogólnego wykroczyły poza wielkości graniczne określające podwyższony poziom eutrofizacji rzeki. Natomiast stężenia azotanów i azotu ogólnego były znacznie niższe niż określone jako graniczne. 18

19 Wnioski 1. W roku 2007, Lepacka Struga charakteryzował się wodami ocenionymi jako wody złej (V klasa czystości). O obniżeniu klasyfikacji zadecydowały sporadycznie występujące deficyty tlenowe i również sporadycznie notowane wysokie stężenia fosforanów. Niezadowalająca była jakość bakteriologiczna rzeki. 2. Wody Lepackiej Strugi nie spełniały wymagań jakie powinny spełniać wody śródlądowe będące środowiskiem dla życia ryb karpiowatych w warunkach naturalnych (przeznaczenie zgodne z kwalifikacją RZGW Warszawa). Zadecydowały o tym 3 wskaźniki: tlen rozpuszczony, azotyny i fosfor ogólny. 3. Średnioroczne stężenie fosforu ogólnego, przekroczyło wartość wyznaczoną jako graniczną dla eutrofizacji wody. Pozostałe wskaźniki eutrofizacji były niewielkie i nie przekraczały wartości kryterialnych wskazujących na zeutrofizowanie rzeki. 4. Na stan czystości rzeki rzutują zanieczyszczenia odprowadzane z obiektu łąkarskiego PEPEES. S.A. w Łomży. 5. W 2007 roku na Strudze Lepackiej nie miały miejsca zdarzenia o charakterze poważnych awarii. Pisa d. Narwi Pisa jest prawostronnym dopływem Narwi III-rzędu, i wpada do niej na 180,8 km. Długość całkowita rzeki wynosi 142,2 km (łącznie ze szlakiem żeglownym Wielkich Jezior Mazurskich), w tym 50,8 km dolnego odcinka rzeki znajduje się na terenie woj. podlaskiego. Powierzchnia całkowita zlewni wynosi 4499,8 km 2. Pisa jest odbiornikiem ścieków komunalnych i przemysłowych z Pisza (woj. warmińsko-mazurskie) oraz spływów zanieczyszczeń z terenów wykorzystywanych rolniczo i turystycznie. W 2007 roku rzeka na terenie powiatu łomżyńskiego badana była na odcinku przyujściowym do Narwi, w Morgownikach. Wykaz punktów pomiarowo-kontrolnych na terenie powiatu łomżyńskiego i klasyfikacja wód Pisy w 2007 roku Nazwa punktu km biegu rzeki Rodzaj sieci Klasyfikacja ogólna wody Wskaźniki kwalifikujące Wartości wskaźnika kwalifikującego min. maks. śred. Przydatność do bytowania ryb2) Uwagi m. Morgowniki ujście do Narwi 1,1 D IV Barwa ChZT-Mn 6,9 13,2 12,6 Nieprzydatna ze V klasa: fosforany 19

20 ChZT-Cr 17, ,4 Kadm 0 0,0011 0,0011 Selen 0,03 0,03 0,03 Fosforany 0,08 1,32 1,15 względu na: azotyny, fosfor og., chlor całk pozostały Omówienie wyników badań Punkt w m. Morgowniki W 2007 roku stwierdzono niższą niż w latach jakość wody w rzece na odcinku przyujściowym. Została ona zakwalifikowana do IV klasy czystości. W klasie tej znalazły się podobnie jak w roku poprzednim wskaźniki chemicznego zapotrzebowania tlenu i sporadycznie podwyższone stężenia kadmu i selenu, ale o obniżeniu klasyfikacji zadecydował głównie wzrost do klasy V stężenia fosforanów. Jakość sanitarna badanego odcinka była zadowalająca i utrzymywała się w III klasie czystości. Ocena przeprowadzona wg kryterium przydatności do bytowania ryb wykazała, że woda nie spełniała wymagań jakie powinny spełniać wody śródlądowe będące środowiskiem dla życia ryb karpiowatych w warunkach naturalnych (przeznaczenie zgodne z kwalifikacją RZGW Warszawa). W 2006 roku przyczyną były wyłącznie podwyższone stężenia azotynów, natomiast w 2007 roku warunków przydatności nie spełniały trzy wskaźniki: azotyny, fosfor ogólny i chlor całkowity pozostały. Ocena przeprowadzona wg kryteriów podatności na eutrofizację wskazuje, że średnioroczne wartości stężeń: azotanów, fosforu ogólnego i azotu ogólnego oraz chlorofilu a były niskie i nie wykraczały poza wielkości graniczne określające podwyższony poziom eutrofizacji rzeki. Wnioski 1. Pisa, na odcinku przyujściowym charakteryzowała się wodami niezadowalającej (IV klasa czystości), o czym decydowały głównie wskaźniki chemicznego zapotrzebowania tlenu i określające jakość sanitarną rzeki. To właśnie pogorszenie stanu sanitarnego wody zadecydowało o obniżeniu klasyfikacji ogólnej w stosunku do roku Wody Pisy nie spełniały wymagań jakie powinny spełniać wody śródlądowe będące środowiskiem dla życia ryb karpiowatych w warunkach naturalnych (przeznaczenie zgodne z kwalifikacją RZGW Warszawa). Zadecydowały o tym podwyższone stężenia azotynów, fosforu ogólnego i chloru całkowitego pozostałego. 3. Niskie wartości średniorocznych stężeń wybranych związków biogennych azotu i fosforu oraz chlorofilu a nie wykazują podatności Pisy na eutrofizację. 4. Na terenie województwa podlaskiego Pisa nie jest odbiornikiem żadnego punktowego zrzutu zanieczyszczeń. Na jej stan czystości oddziaływają głównie zanieczyszczenia rolnicze i turystyczne. 20

21 5. W 2007 roku nie stwierdzono przypadków zdarzeń o charakterze poważnych awarii powodujących zanieczyszczenie wód Pisy Wody podziemne W krajowej sieci monitoringu wód podziemnych, obsługiwanej przez Państwowy Instytut Geologiczny na zlecenie Inspekcji Ochrony Środowiska, brak jest punktów pomiarowych zlokalizowanych na terenie powiatu łomżyńskiego. W roku 2007 nie wykonywano również badań w sieci regionalnej monitoringu wód podziemnych. Wyniki badania wybranych wskaźników zanieczyszczenia wokół mogilnika w Zbójnej w latach oraz w roku 2007 Punkt pomiarowy W roku 2007 przeprowadzono kolejną kontrolę piezometrów zamontowanych wokół zlikwidowanego mogilnika przeterminowanych środków ochrony roślin w Zbójnej- Dębnikach ( z wyjątkiem uszkodzonego piezometru P3) oraz ze stawu i studni kopanej zlokalizowanych w jego pobliżu. Ponadto skontrolowano jakość wody z komunalnego ujęcia wody dla gminy Zbójna. Badania przeprowadzono w okresie wiosennym i jesiennym. We wszystkich próbkach oznaczono trzy wskaźniki: ph, przewodność właściwą i DDT. Zakres wartości z lat odczyn przewodność DDT właściwa ph µs/l µg/l odczyn ph Rok 2007 /wiosna- jesień/ przewodność DDT właściwa µs/l µg/l P1 - piezometr 7,7-8, <0,0011 -<0,005 6,7 448 < 0,005 P2 7,7-8, <0,0011-< 0,005-7,8-190 < 0,005 P3 7,3-7, <0,0014 -< 0, P4 6,7-8, <0,0011 -< 0,005 6,7 7, < 0,005 P5 7,3-8, <0,0011 -< 0,005 6,8-7, < 0,005 P6 7,4-8, <0,0011 -< 0,005 7,0 7, < 0,005 P7A 7,2-8, <0,0011 -< 0,005 6,9 7, < 0,005 P7B 7,3-8, <0,0012 -< 0,005 6,9 7, < 0,005 P8 7,2-8, <0,0011 -< 0,005 6,9 7, < 0,005 U - ujęcie 7,3-8, <0,0012 -< 0,005 6,8 7, < 0,005 S1 - studnia 7,1-7, <0,0011 0,007 6,9 7, < 0,005 ST- staw 7,1-8, <0,0011-0,018 7,1 7, < 0,005 Badania na obecność w wodzie DDT wykazały, że w latach stężenia we wszystkich badanych próbkach były mniejsze od laboratoryjnych granic oznaczalności. Tylko w listopadzie 2006 roku w studni położonej w miejscowości Dębniki 1 /S1/ oraz w stawie zlokalizowanym również w tej wsi /ST/ zanotowano po raz pierwszy stężenie DDT nieznacznie przekraczające granice oznaczalności. Badania prowadzone w 2007 roku nie potwierdziły ewentualności przenikania DDT do środowiska. W obu wymienionych wyżej punktach wartości DDT zarówno w okresie wiosennym jak i jesiennym nie przekraczały granicy oznaczalności. 21

22 Odczyn wody we wszystkich próbkach był prawidłowy, a przewodność właściwa nie przekraczała granicy II klasy czystości. Stosunkowo najwyższą wartość przewodności 1296µS/cm zanotowano, w listopadzie 2004 roku, w studni kopanej w miejscowości Dębniki 1 (punkt S1). Woda z tej studni od początku badań (również w 2007 roku) cechowała się najwyższym ze wszystkich badanych punktów, przewodnictwem właściwym. Nie stwierdzono jednak tendencji wzrostu wartości tego wskaźnika w kolejnych latach objętych badaniami. Wnioski: Na podstawie przeprowadzonych w 2007 roku badań nie stwierdzono zanieczyszczenia pestycydami (DDT) wody w piezometrach zamontowanych wokół zlikwidowanego mogilnika w Zbójnej Dębnikach oraz okolicznych wód podziemnych i powierzchniowych. Badania te wykazały, że nieznacznie podwyższone stężenia, nie przekraczające jednak norm dla klasy I wód powierzchniowych jak i podziemnych, stwierdzone w 2006 roku, w studni kopanej w Dębnikach oraz w stawie w tej miejscowości, w 2007 nie powtórzyły się. 2. Ochrona powietrza 2.1. Emisja zanieczyszczeń do powietrza działalność kontrolna Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Białymstoku kontroluje w zakresie przestrzegania norm w zakresie ochrony powietrza ok.20 podmiotów znajdujących się na terenie powiatu łomżyńskiego. Są to głównie kotłownie emitujące zanieczyszczenia powstałe w wyniku spalania paliw: węgla, oleju opałowego, gazu ziemnego i drewna. Największe z nich to : -kotłownia PREFBET Sp. z o.o. w Śniadowie, -kotłownia Okręgowej Spółdzielni Mleczarskiej w Piątnicy, -kotłownia SCANDIC FOOD Sp. z o.o w Chojnach Starych, -kotłownia HOME PINE Sp. z o.o. w Kupiskach Starych. W powiecie łomżyńskim znajdują się również zakłady, z terenu których emitowane są zanieczyszczenia powstające w procesach technologicznych. Są to głównie zakłady rzemieślnicze warsztaty samochodowe z lakierniami, stolarnie itp. emitujące niewielkie ilości zanieczyszczeń gazowych i pyłowych. Największymi zakładami emitującymi zanieczyszczenia z procesów technologicznych są: 22

23 - PPB PREFBET sp. z o.o. w Śniadowie (produkcja wyrobów z betonu komórkowego - występuje emisja pyłów wapiennych, cementowych i mineralnych). - HOME PINE Sp. z o.o. w Kupiskach Starych emisja pyłu drzewnego i lotnych składników lakierów do drewna. - RYMEROL w Rybakach emisja lotnych składników lakierów - SONAROL Sp. J. Najda Jedwabne Zakład Produkcji Styropianu w Jeziorku emisja lotnych związków organicznych Kontrolowane przez Delegaturę WIOŚ obiekty charakteryzują się różnym stopniem oddziaływania na środowisko. W przypadku kotłowni są to obiekty o niewielkiej mocy. Są one przeważnie zwolnione z obowiązku posiadania pozwolenia na wprowadzanie zanieczyszczeń do powietrza. PPB PREFBET Sp. z o.o. w Śniadowie. Kotłownia PPB PREFBET w Śniadowie jest największą kotłownią zlokalizowaną na terenie powiatu łomżyńskiego. Wyposażona jest w 2 kotły parowe typu OKR-5 o sumarycznej mocy 6,8 MW. Kotły zasilane są miałem węgla kamiennego. W 2007 roku zużycie paliwa wyniosło ok Mg. Jest to jedyna kotłownia, na terenie powiatu łomżyńskiego, wyposażona w urządzenia służące do ochrony atmosfery instalacja odsiarczania spalin i pulsacyjne filtry workowe. Przeprowadzona w 2007 roku kontrola nie wykazała naruszeń w zakresie ochrony środowiska. Instalacja odsiarczania spalin i odpylania jest eksploatowana prawidłowo. Zakład jest zobowiązany do 2-krotne w ciągu roku do wykonania pomiarów emisji dla źródeł energetycznych t.j. kotłów parowych. Pomiary przeprowadzone we wrześniu i listopadzie 2007 roku, przez firmę zewnętrzną, nie wykazały przekroczeń emisji dopuszczalnych, dla żadnego z zanieczyszczeń zawartych w pozwoleniu na emisję. Poza kotłownią eksploatowane są w zakładzie instalacje, z których emitowane są zanieczyszczenia pyłowe (pyły mineralne, cementowe i wapienne). W/w instalacje wyposażone są pulsacyjne filtry tkaninowe o wysokiej skuteczności odpylania. Urządzenia te były sprawne i prawidłowo eksploatowane. Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska w Piątnicy W 2007 roku w ramach kontroli kompleksowej, związanej z dotrzymywaniem warunków zawartych w pozwoleniu zintegrowanym, kontrolowano również sprawy związane z ochroną atmosfery. OSM w Piątnicy eksploatuje kotłownię parową wyposażoną w 2 kotły f-my Viessmann o łącznej mocy 5,2 MW zasilane gazem ziemnym. Zakład jest zobowiązany do 2-krotnych w ciągu roku pomiarów emisji zanieczyszczeń ze źródeł energetycznych. W 2006 roku Delegatura WIOŚ nie prowadziła w spółdzielni pomiarów kontrolnych emisji. Pomiary emisji przeprowadzone przez firmę zewnętrzną, w wymaganych terminach, nie wykazały przekroczeń dopuszczalnych wartości. Home Pine Sp. z o.o. w Kupiskach Starych Na terenie zakładu zlokalizowane są źródła energetyczne oraz technologiczne. Kotłownia HOME PINE zasilana jest drewnem odpadowym oraz wiórami i trocinami. Pracuje ona głównie na potrzeby suszarni 23

24 drewna oraz potrzeby grzewcze i c.w.u. W zakładzie eksploatowany jest obecnie kocioł produkcji włoskiej typu AHENA o wydajności 1,765 Mcal/godz. Jest to kocioł z automatycznym podajnikiem paliwa (trocin), charakteryzujący się niskimi wskaźnikami emisji zanieczyszczeń. Kocioł pracuje w ruchu ciągłym. W 2007 roku nie zakończono budowy i montażu urządzeń nowej lakierni, wyposażonej w 3 kabiny lakiernicze AZURRA z kurtynami wodnymi. W dniu roku na skutek pożaru uległa ona zniszczeniu. Zakład nie jest zobowiązany do prowadzenia pomiarów emisji zanieczyszczeń do powietrza. RYMEROL Wytwórnia Wyrobów z Drewna Mirosław i Marek Laskowski w Rybakach Zakład eksploatuje kotłownię wyposażoną w 3 kotły typu UKS-60 i UKS-75 współpracujące z instalacjami zgazującymi AZSO-50 i AZSO-100. W kotłowni spalane są odpady drzewne. Poza zanieczyszczeniami powstającymi ze spalania paliw z terenu zakładu emitowane są lotne związki z lakierni zakładowej. W 2007 roku pomiary emisji nie były prowadzone. Zakład nie jest zobowiązany do prowadzenia pomiarów emisji zanieczyszczeń do powietrza Monitoring imisji W roku 2007 dla strefy powiat łomżyński - przyjęto dla trzech zanieczyszczeń (SO 2, NO 2 i benzenu) najwyższą klasę wynikową A, gdzie wielkości mierzonych zanieczyszczeń powietrza nie przekraczają dopuszczalnych wartości (z uwzględnieniem ustalonego przepisami marginesu tolerancji). Wymaganym działaniem dla tej strefy jest utrzymanie powietrza w strefie na tym samym lub lepszym poziomie. Na terenie powiatu nie prowadzi się pomiarów imisji zanieczyszczeń pyłowych. 3. Gospodarka odpadami 3.1. Składowiska odpadów Na terenie powiatu łomżyńskiego funkcjonuje 7 składowisk odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne. Są to: - składowisko dla miasta Łomża i gminy Miastkowo w Miastkowie, - składowisko dla gminy Śniadowo i gminy Łomża, - składowisko dla gminy Nowogród, - składowisko dla gminy Zbójna, - składowisko dla gminy Wizna, - składowisko dla gminy Jedwabne - składowisko dla gminy Piątnica, 24

25 Dwa składowiska: dla Miasta Łomży i Gminy Miastkowo w Miastkowie oraz składowisko dla gmin Łomża i Śniadowo urządzone są zgodnie z wymogami ochrony środowiska. Dwa składowiska przeznaczone są do modernizacji (zgodnie z artykułem 33, ust.1 ustawy z dn. 27 lipca 2001r. o wprowadzeniu ustawy Prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach oraz zmianie niektórych ustaw -Dz.U.100, poz.1085). Są to składowiska: dla gminy Zbójna i dla gminy Jedwabne. Do zamknięcia przewidziano: - składowisko dla gminy Piątnica, - składowisko dla gminy Nowogród - składowisko dla gminy Wizna. Jeszcze nie wszystkie składowiska posiadają wymagane prawem trzy piezometry do badania wód podziemnych. Po dwa piezometry posiadają: składowisko dla gminy Piątnica (trzeci piezometr zastępuje studnia kopana) i składowisko dla gminy Zbójna. Na składowiskach dla gmin Nowogród i Wizna piezometry zamontowano w 2006 roku. Wyposażenie składowisk w pozostałe wymagane na nich urządzenia jest bardzo różne (tabela - Wyposażenie składowisk odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne w powiecie łomżyńskim). Poniżej omówiono składowiska, których ostatnie kontrole odbyły się na przełomie 2006 i 2007 roku : Składowisko odpadów dla gminy Piątnica w Piątnicy Włościańskiej. Składowisko położone jest na terenie zabytkowych fortów w Piątnicy przy drodze wojewódzkiej Piątnica Jedwabne. Wjazd na teren składowiska zlokalizowany jest od strony drogi wojewódzkiej Piątnica Jedwabne. Od strony Fortów składowisko oddzielone jest lasem sosnowym, od strony południowej (od strony drogi Piątnica-Wizna) do składowiska przylegają nieużytki. Składowisko składa się z dwóch komór o powierzchniach: I 0,19 ha, II - 0,18 ha. Trzecią komorę składowiska ( 0,15 ha) stanowi miejsce do gromadzenia ziemi przeznaczonej do przykrywania i izolacji odpadów oraz na wydobycie gruntu z przeznaczeniem na rekultywację składowiska. Składowiskiem zarządza firma Wodociągi Wiejskie Sp. z o.o. z Łomży na podstawie umowy zawartej w dniu r. Starostwo Powiatowe w Łomży wyznaczyło zarządcy składowiska decyzją ROŚB.7623/36/03/07 z dn r. graniczny termin przyjmowania odpadów na składowisko na dzień r. Na prośbę Wójta Gminy Piątnica przed złożeniem wniosku o zamknięcie gminnego składowiska odpadów w Piątnicy (zgodnie z art.54 ust.2 ustawy o odpadach) Delegatura WIOŚ w Łomży przeprowadziła 25

26 kontrolę na powyższym składowisku odpadów w dniach r. i r. Podczas kontroli stwierdzono, że: - składowisko posiada uregulowany stan formalno-prawny, - Gmina Piątnica posiada decyzję wydaną przez Starostwo Powiatowe w Łomży zezwalającą na prowadzenie działalności w zakresie unieszkodliwiania odpadów poprzez składowanie ROŚB.7623/28/06 z dn r. (podstawa prawna: art. 26 ustawy o odpadach) ważną do r.. - decyzja Starostwa Powiatowego w Łomży ROŚB. 7623/36/03 z dn r. nakłada na wójta gminy obowiązek ostatecznego zamknięcia składowiska do dnia 31 grudnia 2009r. oraz przedłożenia wniosku wraz z projektem rekultywacji składowiska do r. projekt taki został opracowany w listopadzie 2007 roku. Projekt zawiera Harmonogram rekultywacji gminnego składowiska odpadów komunalnych w Piątnicy, gdzie podane są dokładne terminy prac rekultywacyjnych i ilość gruntu mineralnego potrzebną do rekultywacji obu eksploatowanych komór, - zestawienie wyników badań laboratoryjnych z lat wód podziemnych pobieranych z dwóch piezometrów wskazuje, że metale ciężkie mieszczą się przeważnie w zakresie tła hydrogeochemicznego. Zdarzające się podwyższone wartości wskazują na konieczność prowadzenia badań zawartości metali w studni ujmującej głębsze poziomy wodonośne P3 (piezometr trzeci) tj. pierwszą użytkową warstwę wodonośna wód podziemnych w najbliższym sąsiedztwie składowiska, - składowisko nie posiada wagi samochodowej, pozostałe wyposażenie składowiska pozostaje bez zmian, - administrator składowiska prowadzi ewidencję odpadów oraz uiszcza opłaty za korzystanie ze środowiska. W wyniku kontroli wydano zarządzenie pokontrolne dotyczące prowadzenia monitoringu składowiska w oparciu o 3 piezometry do badania wód podziemnych. Trzeci piezometr stanowi studnia kopana na terenie byłej szkółki drzew i konieczne jest jej włączenie do badań monitoringu wód podziemnych. Wójt gminy Piątnica otrzymał decyzję Starostwa Powiatowego ROŚB.7623/31/07/08 z dn r. wyrażającą zgodę na zamknięcie składowiska odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne w Piątnicy w następujących terminach: - komora I z dniem 1 maja 2008r. - komora II z dniem 1 lipca 2009r. - komora III z dniem 1 września 2009r. po uprzednim przeprowadzeniu przez WIOŚ kontroli kolejnych komór. Termin zaprzestania przyjmowania odpadów do składowania na poszczególne komory: - komora I do 30 kwietnia 2008r. - komora II do 30 czerwca 2009r. - komora III do 31 sierpnia 2009r. Decyzja zawiera również techniczny sposób zamknięcia składowiska, harmonogram działań związanych z rekultywacją składowiska, warunki sprawowania nadzory nad zrekultywowanym składowiskiem odpadów. Klasyfikacja wód podziemnych pobranych z piezometrów zlokalizowanych na składowisku odpadów w Piątnicy w 2007r. Wskaźnik zanieczyszczenia Ilość badań w roku Wynik I woda bardzo Ilość wyników w klasie II woda III woda IV woda V woda złej 26

27 poniżej granicy oznaczlności dobrej dobrej zadowalającej Piezometr nr I /na wprost wjazdu na składowisko, poza komorą składowiska/ Odczyn [ph] 4 4 niezadowalającej Przewodnictwo właściwe Ogólny węgiel organiczny Kadm 4 4 Cynk 4 4 Chrom ogólny 4 4 Ołów 4 4 Miedź 4 4 Rtęć WWA 1 1 Piezometr nr 2 /po prawej stronie wjazdu na składowisko, za ogrodzeniem/ Odczyn [ph] 4 4 Przewodnictwo właściwe 4 4 Ogólny węgiel organiczny Kadm 4 4 Cynk 4 4 Chrom ogólny 4 4 Ołów 4 4 Miedź Rtęć WWA 1 1 Ocena wód podziemnych z 2 piezometrów zamontowanych przy składowisku pokazuje, że wartości większości badanych metali ciężkich nie przekraczały granicy oznaczalności. Zanotowano jedynie w badaniach przeprowadzonych w okresie letnim podwyższone wartości rtęci w obu piezometrach oraz miedzi w piezometrze nr 2. W piezometrze nr 1 zanotowano jednak wysokie wartości wskaźnika miary przedostawania się do wody zanieczyszczeń nieorganicznych ( przewodnictwo właściwe) oraz wskaźnika zawartości wszystkich związków organicznych występujących w wodzie (wartość ogólnego węgla organicznego OWO) w całym okresie badawczym. Pomierzone wartości wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych mieściły się w granicy I klasy czystości. W 2007r. w wodzie pobranej ze studzienki odciekowej stwierdzono wysoką wartość przewodnictwa właściwego wskazującą na zawartość jonów mineralnych, wysoką wartość ogólnego węgla organicznego świadczącą o dużej zawartości w wodzie odciekowej związków organicznych. Ze względu na brak stosownego rozporządzenia dotyczącego oceny wód odciekowych nie przeprowadzono szczegółowej analizy i oceny tych wód. Składowisko odpadów komunalnych w Nowogrodzie przeznaczone do zamknięcia, usytuowane jest na działce położonej na terenie gruntów miasta Nowogród przy drodze Nowogród-Sławiec w odległości 2,5 km od miasta w wyrobisku pożwirowym. Zarządzającym składowiskiem jest Komunalny Zakład Budżetowy w Nowogrodzie. Składowisko zostało oddane do użytku w 1986r. zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego Miasta i Gminy Nowogród. Decyzja Starostwa Powiatowego w Łomży (ROŚB.7623/37/03 z dn r.) orzeka o ostatecznym zamknięciu składowiska do r.. W wyniku kontroli przeprowadzonej w dn r. wydano zarządzenia pokontrolne dotyczące: 27

28 -przedstawienia harmonogramu prac dot. wyposażenia składowiska odpadów w brakujące elementy ogrodzenia, bramę wjazdową, wagę do ważenia przyjmowanych odpadów, reperów wskazujących osiadanie składowiska oraz badanie wielkości opadu atmosferycznego w terminie do dn r. - prowadzić eksploatację składowiska zgodnie z instrukcją eksploatacji składowiska odpadów. KZB w Nowogrodzie poinformował pismem /07 z dn r. o wykonaniu następujących zarządzeń: zamontowano bramę wjazdową, założono repery na składowisku, odczyty wielkości opadu atmosferycznego prowadzi Stacja Prognostyczna Nadleśnictwa Nowogród (został założony rejestr opadów atmosferycznych), do ważenia ilości odpadów na wysypisku wykorzystywana jest waga znajdująca się na terenie GS SCh w Nowogrodzie. Starostwo Powiatowe w Nowogrodzie wyznaczyło decyzją ROŚB.7623/37/03/07 z dn r. graniczny termin przyjmowania na składowisko odpadów na dzień r. Po kontroli przeprowadzonej przez Delegaturę WIOŚ w Łomży - w związku z art.. 54 ustawy o odpadach- w dn r. na wniosek KZB w Nowogrodzie Starostwo Powiatowe w Łomży wydało decyzje ROŚB.7623/33/07/08 z dn r. wyrażającą zgodę na zamknięcie składowiska odpadów z dn r. Zakład nie prowadzi segregacji odpadów dowożonych na składowisko (podjęte działania w tym kierunku: firma ViVa wycofała się z odbioru opakowań plastikowych). Karty ewidencji odpadów prowadzone są w biurze KZB w Nowogrodzie (w oparciu o karty przekazania odpadów wypisywane przez osobę obsługującą składowisko). Brak jest ewidencji odpadów przywożonych poza godzinami otwarcia składowiska. Składowisko prowadzi monitoring wód podziemnych (zamontowane 3 piezometry). Wydane zarządzenia pokontrolne po kontroli przeprowadzonej w styczniu 2007r. dotyczące wyposażenia składowiska zostały wykonane z wyjątkiem uzupełnienia ogrodzenia części składowiska, którego brak nie będzie miał wpływu na jego dalszą eksploatację. W grudniu 2007r. zakład odebrał Projekt rekultywacji składowiska określający techniczne sposoby zamknięcia składowiska odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne w Nowogrodzie. Opracowany projekt zawiera harmonogram prac rekultywacyjnych gdzie przewidziano termin zaprzestania przyjmowania odpadów na składowisko 31 maja 2009r. Uwzględniając obecne wypełnienie składowiska oraz stopień zagęszczania odpadów należy przypuszczać, że ilość odpadów wyliczona do zeskładowania do zakładanych rzędnych (1638Mg) będzie niewystarczająca. Zestawienie klas czystości wód podziemnych pobranych z piezometrów zlokalizowanych na składowisku w Nowogrodzie dla miasta i gminy Nowogród Wskaźnik zanieczyszczenia Piezometr nr I Ilość badań w roku Wynik poniżej granicy oznaczlności Odczyn [ph] 4 4 I woda bardzo dobrej Przewodnictwo właściwe 4 4 Ogólny węgiel organiczny Kadm 4 4 Cynk Chrom Ilość wyników w klasie II woda dobrej III woda zadowalającej IV woda niezadowalającej V woda złej 28

29 Ołów 4 4 Miedź 4 4 Rtęć WWA 1 1 Piezometr nr II Odczyn [ph] 4 4 Przewodnictwo właściwe 4 4 Ogólny węgiel organiczny 4 4 Kadm 4 4 Cynk 4 4 Chrom Ołów 4 4 Miedź Rtęć 4 4 WWA 1 1 Piezometr nr III Odczyn [ph] 4 4 Przewodnictwo właściwe Ogólny węgiel organiczny Kadm 4 4 Cynk 4 4 Chrom Ołów 4 4 Miedź Rtęć 4 4 WWA 1 1 Ocena wód podziemnych. Próby pobrane z 3 piezometrów zamontowanych na składowisku wskazują, że do wód podziemnych nie przedostają się metale ciężkie. Wartości większość badanych metali nie przekraczały granicy oznaczalności. Wskaźnik miary przedostawania się do wody zanieczyszczeń nieorganicznych (przewodnictwo właściwe) nie przekraczał wartości odpowiadających wodom dobrej (II klasa czystości). Wskaźnik miary zawartości wszystkich związków organicznych występujących w wodzie (wartość ogólnego węgla organicznego OWO) również nie przekraczał wartości typowych dla II klasy czystości. Pomierzone wartości wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych WWA mieściły się w granicy I klasy czystości. Składowisko dla gminy Zbójna przeznaczone do modernizacji, zlokalizowane jest w miejscowości Pianki. Zarządzającym składowiskiem jest Gmina Zbójna. Składowisko ma uregulowany stan formalno-prawny. Podczas ostatniej kontroli przeprowadzonej w dniu r. stwierdzono, że: - składowisko nie posiada pełnego, wymaganego wyposażenia; nadal aktualna jest decyzja Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Łomży (S-KO /04 z dn r.), orzekająca w terminie do r. wystąpić z wnioskiem o wydanie pozwolenia na budowę wagi samochodowej przy składowisku - na terenie gminy Zbójna zbiórka odpadów zajmuje się firma z Ostrołęki- Mazowieckie Przedsiębiorstwo Komunalne Sp. z o.o. (decyzja Wójta gminy Zbójna RLŁ.7062/01/06 z dn r.). Firma ta odbiera odpady komunalne od gospodarstw domowych i instytucji z terenu gminy Zbójna i przewozi je do segregacji na teren województwa mazowieckiego. Odpady po segregacji przywożone są na składowisko w Piankach. (jednak MPK Sp. z o.o. nie stosuje się do tego oświadczenie pracownika gminy) 29

30 - na składowisko trafiają głównie odpady z gospodarstw, które nie mają podpisanej umowy z firmą MPK z Ostrołęki oraz z terenu Nadleśnictwa Nowogród, które zbiera odpady pozostawiane w lasach państwowych, - przyjmowane odpady rejestrowane prze osobę administrującą składowisko i w oparciu o ten rejestr w urzędzie gminy prowadzona jest ewidencja odpadów, - dowożone odpady poddawane są segregacji na składowisku przez osobę obsługującą składowisko (butelki plastikowe, stłuczka szklana); składowisko wyposażone jest w boksy na surowce wtórne, odbiorca posegregowanych odpadów jest firma z Ostrołęki: Mazowieckie Przedsiębiorstwo Komunalne Sp. z o.o. - zbiorcze zestawienie i ilości wytworzonych odpadów i informacja o naliczaniu opłat za korzystanie ze środowiska przekazywane są na bieżąco, - zarządzenia pokontrolne z dn r. (DIŁ.6730/II/62/2/05) dotyczące wyposażenia składowiska w trzeci piezometr i repery nie zostały wykonane mimo wyznaczenia przez wójta gminy terminu realizacji tego zarządzenia. W związku z powyższym ukarano wójta gminy mandatem. Delegatura WIOŚ w Łomży wydała zarządzenia pokontrolne : - wyposażyć składowisko odpadów w urządzenie do pomiaru osiadania jego powierzchni (repery) oraz w trzeci piezometr w terminie do dnia r. Do czasu sporządzenia tego komunikatu Urząd Gminy nie powiadomił Delegatury o realizacji tego zarządzenia. Klasyfikacja wód podziemnych pobranych z piezometrów zlokalizowanych na składowisku w Piankach dla gminy Zbójna w 2007r. Wskaźnik zanieczyszczenia Ilość badań w roku Wynik poniżej granicy oznaczlności Piezometr nr I /przy bramie wjazdowej/ Odczyn [ph] 4 4 I woda bardzo dobrej Przewodnictwo właściwe 4 4 Ilość wyników w klasie II woda dobrej III woda zadowalającej IV woda niezadowalającej Ogólny węgiel organiczny Kadm 4 4 Cynk 4 4 Chrom Ołów 4 4 Miedź Rtęć 4 4 Piezometr nr 2 /w lesie za ogrodzeniem/ Odczyn [ph] 4 4 Przewodnictwo właściwe Ogólny węgiel organiczny Kadm 4 4 Cynk 4 4 Chrom Ołów Miedź V woda złej 30

31 Rtęć 4 4 Ocena wód podziemnych z 2 piezometrów zamontowanych na składowisku świadczy, że do wód podziemnych nie przedostają się metale ciężkie. Wartości większość badanych metali nie przekraczały granicy oznaczalności. Wskaźnik miary przedostawania się do wody zanieczyszczeń nieorganicznych (przewodnictwo właściwe) nie przekraczał wartości odpowiadających wodom zadowalającej (III klasa czystości). Zanotowano natomiast wysokie wartości wskaźnika miary zawartości wszystkich związków organicznych występujących w wodzie (wartość ogólnego węgla organicznego OWO) w okresie jesienno-zimowym w wodzie popranej z obu piezometrów. Jego pomierzone wartości zakwalifikowały wody podziemne do wód o niezadowalającej. W wodzie pobranej ze studzienki odciekowej stwierdzono wysoką wartość przewodnictwa właściwego wskazującą na zawartość jonów mineralnych, wysoką wartość ogólnego węgla organicznego świadczącą o dużej zawartości w wodzie odciekowej związków organicznych. Ze względu na brak stosownego rozporządzenia dotyczącego oceny wód odciekowych nie przeprowadzono szczegółowej analizy i oceny tych wód. Składowisko odpadów dla gminy Wizna przeznaczone do zamknięcia, zlokalizowane jest w pobliżu wsi Małachowo przy drodze Wizna Zanklewo. Zarządzającym składowiskiem jest Urząd Gminy w Wiźnie. Składowisko działa od 1985r. Po analizie przeglądu ekologicznego Starostwo Powiatowe w Łomży wydało decyzję ROŚB.7623/33/03 z dn r. zobowiązującą wójta gminy Wizna do m.in.: - ostatecznego zamknięcia składowiska w terminie do r., - wyznaczenia granicznego terminu przyjmowania odpadów na składowisko r., - wyposażenia składowiska w nie mniej niż trzy piezometry dla każdego poziomu wodonośnego do dnia r. oraz inne urządzenia do prowadzenia monitoringu zgodnie z rozporządzeniem. Składowisko posiada decyzję zatwierdzającą Instrukcję eksploatacji składowiska ROŚB.7623/10/03. Podczas ostatniej kontroli przeprowadzonej przez WIOŚ na wniosek Urzędu Gminy w Wiźnie w dniu r. stwierdzono, że: - stan formalno prawny nie uległ zmianie, - termin graniczny przyjmowania odpadów wyznaczony na r. został zmieniony decyzją ROŚB.7623/50/06/07/08 z dn r. na r., - zarządzenia pokontrolne wydane po poprzedniej kontroli ( r.) zostały wykonane: przedstawiono harmonogram prac dotyczących wyposażenia składowiska, składowisko zostało oznakowane i wyposażone w brodzik dezynfekcyjny i piezometry. Starostwo Powiatowe w Łomży wydało decyzję ROŚB.7623/50/06 z dn r. zezwalającą na prowadzenie działalności w zakresie unieszkodliwiania odpadów. Brak jest nadal wagi samochodowej, znaków geodezyjnych reperów służących do kontroli osiadania składowiska (nie można obecnie ocenić stanu osiadania składowiska; obserwując skład dowożonych odpadów należy stwierdzić, że ponad 50% stanowią folie i różnego rodzaju opakowania plastikowe w związku z tym plantowanie i ugniatanie odpadów powinno odbywać się sprzętem specjalistycznym). Składowisko jest dozorowane, odpady przyjmowane są zgodnie z Instrukcją eksploatacji składowiska, segregację odpadów prowadzi osoba dozorująca składowisko oraz miejscowi zbieracze surowców wtórnych. Na zlecenie gminy opracowano Projekt rekultywacji składowiska określający techniczny sposób zamknięcia składowiska. Opłaty za składowanie odpadów oraz informacje o rodzajach i ilości odpadów oraz sposobie gospodarowania nimi są składane na bieżąco. 31

32 Delegatura WIOŚ w Łomży wydała zarządzenie pokontrolne nakazujące zamontować brakujące elementy wyposażenia składowiska repery- służące do prowadzenia monitoringu zarówno w fazie eksploatacji jak również w fazie poeksploatacyjnej do dn r. Zestawienie klas czystości wód podziemnych pobranych w 2007r. z piezometrów zlokalizowanych na składowisku w Wiźnie dla gminy Wizna Wskaźnik zanieczyszczenia Ilość badań w roku Wynik poniżej granicy oznaczlności I woda bardzo dobrej Ilość wyników w klasie II woda dobrej Piezometr nr I /po lewej stronie wjazdu na skladowisko / Odczyn [ph] 3 3 Przewodnictwo właściwe Ogólny węgiel organiczny Kadm 3 3 Cynk 3 3 Chrom Ołów 3 3 Miedź III woda zadowalającej Rtęć WWA 3 Piezometr nr II /poza komorą składowiska, z lewej strony drogi do Małachowa/ Odczyn [ph] 3 3 Przewodnictwo właściwe 3 3 IV woda niezadowalającej Ogólny węgiel organiczny Kadm 3 3 Cynk Chrom Ołów 3 3 Miedź Rtęć 3 3 WWA 3 3 Piezometr nr III / poza komorą składowiska, z lewej strony drogi do Małachowa / Odczyn [ph] 3 3 Przewodnictwo właściwe Ogólny węgiel organiczny Kadm 3 3 Cynk Chrom Ołów 3 3 Miedź Rtęć 3 3 WWA 3 3 V woda złej Ocena wód podziemnych. Próby pobrane z 3 piezometrów zamontowanych na składowisku świadczą, że do wód podziemnych nie przedostają się metale ciężkie. Wartości większość badanych metali nie przekraczały granicy oznaczalności. Wysoką zawartość rtęci zanotowano jedynie w badaniach przeprowadzonych w maju w 32

33 piezometrze nr 1. Wskaźnik miary przedostawania się do wody zanieczyszczeń nieorganicznych - przewodnictwo właściwe mieścił się w granicach odpowiadających wodom bardzo dobrej (I klasa) i dobrej (II klasa). W piezometrach 2 i 3 w maju wskaźnik miary zawartości wszystkich związków organicznych występujących w wodzie (wartość ogólnego węgla organicznego OWO) był wysoki i mieścił się w granicy charakterystycznej dla wód o złej. Składowisko odpadów dla gminy Jedwabne przeznaczone do modernizacji, zlokalizowane jest na gruntach wsi Korytki Borowe. Zarządzającym składowiskiem jest Komunalny Zakład Budżetowy w Jedwabnem. Stan formalno-prawny w zakresie eksploatacji składowiska jest uregulowany (dot. posiadania decyzji zatwierdzającej instrukcję eksploatacji składowiska). Delegatura WIOŚ w Łomży przeprowadziła w 2007r. dwie kontrole na składowisku odpadów w Korytkach Borowych planową w dn r. i sprawdzającą w dn r. W wyniku pierwszej kontroli stwierdzono, że wydane w dniu r. zarządzenia pokontrolne dotyczące wyposażenia składowiska nie zostały wykonane. Na składowisku odpadów deponowane są rodzaje odpadów niezgodne z wymogami instrukcji obsługi składowiska odpadów, odpady nie są splantowane i przesypywane warstwą gruntu mineralnego. Wydane zostały zarządzenia pokontrolne nakazujące: - wyselekcjonować i przekazać do unieszkodliwienia rodzaje odpadów, które zostały przyjęte na składowisko niezgodnie z wymogami instrukcji obsługi składowiska, - uporządkować gminne składowisko odpadów poprzez splantowanie i przysypanie warstwą gruntu mineralnego. O wypełnieniu pierwszego zarządzenia pokontrolnego Komunalny Zakład Budżetowy poinformował Delegaturę pismem KZB 110/07 z dn r. Kontrola sprawdzająca wykonanie zarządzeń pokontrolnych wykazała, że: - zarządzenie dotyczące doposażenia składowiska w niezbędne elementy do jego właściwego funkcjonowania zgodnie z obowiązującymi wymogami nie zostało zrealizowane. Brak jest brodzika dezynfekcyjnego, kompletnego ogrodzenia składowiska, wagi samochodowej, instalacji odgazowującej, znaków wysokościowych. - wyposażono składowisko w trzeci piezometr niezbędny do prowadzenia monitoringu składowiska, - KZB w Jedwabnem uzyskało zezwolenie wydane decyzją Starostwa Powiatowego w Łomży ROŚB. 7623/2/07 z dn r. na unieszkodliwianie odpadów w zakresie zbierania i transportu odpadów, - zarządzenie dotyczące uporządkowania składowiska, wyselekcjonowania i przekazania do unieszkodliwienia nieprawidłowo zdeponowanych odpadów zostało częściowo zrealizowane, - składowisko odpadów zostało uporządkowane, miejsce składowania odpadów jest splantowane i przesypywane gruntem mineralnym. Komunalny Zakład Budżetowy pismem KZB108/07 z dn r.skierowanym do Delegatury przedstawił harmonogram prac związanych z doposażeniem składowiska odpadów: - w 2007r. zostanie zakupiona waga samochodowa o udźwigu 20Mg i zostanie zamontowana w terminie do r., - ogrodzenie składowiska zostanie uzupełnione do r, - brodzik dezynfekcyjne zostanie wykonany do dn r., - instalacja odgazowująca oraz znaki wysokościowe zostaną wykonane do dn , - wyselekcjonowane odpady nieprawidłowo zdeponowane na składowisku zostaną przekazane do unieszkodliwienia do Przedsiębiorstwa Budownictwa Komunikacyjnego w Łomży w terminie do r. 33

34 W dniu r. na składowisku przeprowadzono kontrolę interwencyjną na skutek informacji o składowaniu na składowisku gminnym odpadów niebezpiecznych zawierających azbest. Wydane przez Delegaturę zarządzenie pokontrolne nakazuje odpad niebezpieczny o kodzie przekazać do unieszkodliwienia podmiotowi posiadającemu wymagane pozwolenia wynikające z ustawy o odpadach. Zestawienie klas czystości wód podziemnych pobranych z piezometrów zlokalizowanych na składowisku dla gminy Jedwabne w Korytkach Borowych Wskaźnik zanieczyszczenia Ilość badań w roku Wynik poniżej granicy oznaczlności Piezometr nr I /przy bramie wjazdowej/ Odczyn [ph] 4 4 I woda bardzo dobrej Ilość wyników w klasie II woda dobrej Przewodnictwo właściwe III woda zadowalającej Ogólny węgiel organiczny Kadm 4 4 Cynk Chrom Ołów Miedź Rtęć 4 4 WWA 2 1 Piezometr nr II / w prawym górnym rogu składowiska / Odczyn [ph] 4 4 Przewodnictwo właściwe IV woda niezadowalającej Ogólny węgiel organiczny Kadm 4 4 Cynk Chrom Ołów 4 4 Miedź 4 4 Rtęć 4 4 Piezometr nr III /po prawej stronie od wjazdu na składowisko/ Odczyn [ph] 4 4 Przewodnictwo właściwe 4 4 Ogólny węgiel organiczny Kadm 4 4 Cynk Chrom ogólny 4 4 Ołów 4 4 Miedź 4 4 Rtęć 4 4 V woda złej Ocena wód podziemnych. Wyniki badań z 3 piezometrów zamontowanych na składowisku świadczą, że do wód podziemnych nie przedostają się metale ciężkie. Wartości większość badanych metali nie przekraczały granicy oznaczalności.. Wskaźnik miary przedostawania się do wody zanieczyszczeń nieorganicznych był 34

35 wysoki ( przewodnictwo właściwe). Jesienią w piezometrze nr 2 przekraczał wartości odpowiadających wodom III klasy czystości i zakwalifikował je do wód o niezadowalającej. Wskaźnik miary zawartości wszystkich związków organicznych występujących w wodzie (wartość ogólnego węgla organicznego OWO) również był wysoki i mieścił się w granicy wyznaczonej dla wód o niezadowalającej i złej. W wodzie pobranej ze studzienki odciekowej stwierdzono podwyższoną wartość przewodnictwa właściwego wskazującą na dużą zawartość jonów mineralnych w wodzie, wysoką wartość ogólnego węgla organicznego świadczącą o dużej zawartości w wodzie odciekowej związków organicznych. Ze względu na brak stosownego rozporządzenia dotyczącego oceny wód odciekowych nie przeprowadzono szczegółowej analizy i oceny tych wód. Składowisko odpadów w Ratowie Piotrowie dla gmin Łomża i Śniadowo. Prawidłowo urządzone składowisko odpadów obojętnych i innych niż niebezpieczne. Zarządzającym składowiskiem są Wodociągi Wiejskie Sp. z o.o. w Łomży. Kontrola przeprowadzona w dn. 04 i r. przez Delegaturę WIOŚ w Łomży wykazała, że: - składowisko posiada zatwierdzoną decyzją Starostwa Powiatowego (ROŚB.7623/56/02 z dn r.) Instrukcję eksploatacji składowiska odpadów, - kierownik składowiska posiada świadectwo kwalifikacji wydane przez Wojewodę Podlaskiego, - ilość odpadów umieszczanych na składowisku jest ewidencjonowana, - badania wody w piezometrach oraz badania wód odciekowych prowadzone są zgodnie z przepisami, - rozplantowane odpady nie są przykrywane warstwą gruntu mineralnego, - administrator składowiska nie prowadzi kontroli osiadania powierzchni składowiska odpadów w oparciu o ustalone repery, - monitoring wielkości opadu atmosferycznego, objętości wód odciekowych oraz struktury i składu masy odpadów nie jest prowadzony. Skutkiem kontroli było wydanie zarządzeń pokontrolnych dotyczących: - eksploatowania składowiska zgodnie z instrukcją eksploatacji, - prowadzenia badań monitoringowych w zakresie pomiaru wielkości opadów atmosferycznych, objętości wód odciekowych, struktury i składu masy składowanych odpadów, osiadania powierzchni składowiska, - przesyłania do Delegatury WIOŚ w Łomży danych, na podstawie których ustalana jest wysokość opłat za korzystanie ze środowiska oraz wnoszenie opłaty w wyznaczonym terminie. Wszystkie zarządzenia pokontrolne powinny być zrealizowane po ich otrzymaniu. Zarządca składowiska poinformował Delegaturę WIOŚ w Łomży o zleceniu prowadzenia monitoringu opadów atmosferycznych Instytutowi Meteorologii i Gospodarki Wodnej i sporządzaniu protokołów sumarycznych opadów atmosferycznych. Stanowiska pomiarowe do badania osiadania powierzchni skarp zamontowane zostaną do końca 2007r. Zestawienie klas czystości wód podziemnych pobranych z piezometrów zlokalizowanych na składowisku w Ratowie Piotrowie dla gmin Łomża i Śniadowo 35

36 Wskaźnik zanieczyszczenia Ilość badań w roku Wynik poniżej granicy oznaczlności Piezometr nr I /przy bramie wjazdowej/ Odczyn [ph] 4 4 I woda bardzo dobrej Przewodnictwo właściwe 4 4 Ilość wyników w klasie II woda dobrej III woda zadowalającej Ogólny węgiel organiczny Kadm 4 4 Cynk Chrom Ołów 4 4 Miedź 4 4 Rtęć WWA 2 2 Piezometr nr II / po lewej stronie od wjazdu na składowisko / Odczyn [ph] 4 4 IV woda niezadowalającej Przewodnictwo właściwe Ogólny węgiel organiczny Kadm 4 4 Cynk Chrom Ołów 4 4 Miedź 4 4 Rtęć WWA Piezometr nr III /w głębi składowiska/ Odczyn [ph] 4 4 Przewodnictwo właściwe 4 4 Ogólny węgiel organiczny Kadm 4 4 Cynk Chrom ogólny 4 4 Ołów 4 4 Miedź 4 4 Rtęć WWA V woda złej Ocena wód podziemnych z piezometrów zamontowanych na składowisku świadczy, że w do wód podziemnych nie przedostają się metale ciężkie. Wartości większość badanych metali nie przekraczały granicy oznaczalności. Tylko w piezometrze 1 podczas pomiarów prowadzonych w okresie jesiennym zanotowano podwyższone wartości rtęci (IV klasa czystości wody niezadowalającej ). W piezometrze nr 2 notowano natomiast podwyższone wartości wskaźnika przedostawania się do wody zanieczyszczeń nieorganicznych (przewodnictwo właściwe) oraz miary zawartości wszystkich związków organicznych występujących w wodzie (wartość ogólnego węgla organicznego OWO). Wskaźniki te w całym okresie pomiarowym były właściwe dla wód niezadowalającej i złej. Wskaźnik WWA we wszystkich piezometrach nie przekraczał wartości charakterystycznych dla II klasy czystości. W wodzie pobranej ze studzienki odciekowej stwierdzono podwyższone wartości przewodnictwa właściwego wskazującą na zawartość jonów mineralnych oraz ogólnego węgla organicznego świadczącą o 36

37 znacznej zawartości w wodzie odciekowej związków organicznych. Zawartość metali ciężkich nie przekraczała granicy oznaczalności. Ze względu na brak stosownego rozporządzenia dotyczącego oceny wód odciekowych nie przeprowadzono szczegółowej analizy i oceny tych wód. Składowisko dla Miasta Łomży i Gminy Miastkowo - funkcjonujące od 1991 roku, prawidłowo urządzone składowisko odpadów obojętnych i innych niż niebezpieczne (z wydzieloną komorą na odpady zawierające azbest) dla Miasta Łomży i Gminy Miastkowo administrowanym przez MPGKiM w Łomży. Składowisko zlokalizowane jest w Gminie Miastkowo na gruntach wsi Korytki Leśne i Czartoria. Składowisko spełnia wymogi obowiązującej Ustawy o odpadach z dn. 27 kwietnia 2001r. (Dz.U. Nr 65,poz. 628). Decyzją ŚR.I.KA.66141/1/07 z dn r. wydaną przez Podlaski Urząd Wojewódzki w Białymstoku Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej Zakład Budżetowy w Łomży uzyskało pozwolenie zintegrowane na eksploatację instalacji do składowania odpadów o zdolności przyjmowania ponad 10 Mg odpadów na dobę. W styczniu 2008r. MPGKiM ZB w Łomży wystąpiło z wnioskiem do Marszałka Województwa Podlaskiego o zmianę pozwolenia zintegrowanego z dn r. w celu zwiększenia ilości odpadów przewidzianych do unieszkodliwiania, co wynikało z faktu przekazywania zwiększonej ilości odpadów na składowisko na terenie wsi Czartoria i Korytki Leśne. Zarządca składowiska zmianę tę uzyskał decyzją DIS.V /08 wydaną przez Urząd Marszałkowski Województwa Podlaskiego w Białymstoku w dn r. W 2007r. Delegatura WIOŚ w Łomży przeprowadziła dwie kontrole zarządzającego składowiskiem odpadów: - w dniach maja przedmiotem kontroli był ogólnokrajowy cykl kontrolny podmiotów prowadzących działalność w zakresie zbierania, transportu, odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, - w dniach 31 sierpnia i 29 września przedmiotem kontroli było sprawdzenie dotrzymania warunków pozwolenia zintegrowanego wydanego na eksploatację instalacji do składowania odpadów objętych pozwoleniem. W wyniku pierwszej kontroli ustalono, że: - MPGKiM prowadzi działalność w oparciu o decyzję Prezydenta M. Łomży (GKO /04 z dn r.) zezwalającą na prowadzenie działalności w zakresie zbierania i transportu odpadów. Obszar prowadzenia działalności: w zakresie transportu odpadów teren całego kraju, w zakresie zbierania odpadów teren miasta Łomża. Załączniki do decyzji zawierają wykazy odpadów innych niż niebezpieczne i odpadów niebezpiecznych przewidzianych do zbierania i transportu. Termin ważności decyzji - do r. - zgodnie z art.7 ust.5 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach gminne jednostki organizacyjne prowadzące na obszarze własnej gminy działalność polegającą na odbieraniu odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości na zasadach określonych w ustawie, nie mają obowiązku uzyskania zezwoleń ale muszą spełniać warunki wymagane przy udzielaniu tych zezwoleń. Urząd Miejski w Łomży poinformował Delegaturę WIOŚ w Łomży, że MPGKiM ZB w Łomży spełnia wymagania określone przez Prezydenta m. Łomża dla przedsiębiorców ubiegających się o uzyskanie zezwolenia na odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, - MPGKiM do 15 dnia po upływie każdego miesiąca sporządza i przekazuje Prezydentowi Łomży wykaz właścicieli nieruchomości, z którymi w poprzednim miesiącu zawarł lub rozwiązał umowę na odbieranie odpadów komunalnych, 37

38 - zgodnie z art.9a ww. ustawy kontrolowana jednostka sporządza i przekazuje informacje do prezydenta miasta odnośnie sposobów zagospodarowania poszczególnych rodzajów odbieranych odpadów komunalnych, - ewidencja odpadów prowadzona jest na nowych wzorach kart odpadów i uzupełniana co miesiąc, a ilość odpadów odnotowywana w ewidencji jest zgodna z Roczną statystyką odbioru odpadów komunalnych od firm wywozowych na wysypisko w Miastkowie za 2006r., - kontrolowany zakład sporządza i przekazuje marszałkowi województwa zbiorcze zestawienie danych o rodzajach i ilości zbieranych odpadów oraz sposobie gospodarowania nimi (zbiorcze zestawienie danych oprócz niesegregowanych odpadów komunalnych zawiera dane o zbieranych przez ZGKiM ZB w Łomży odpadach niebezpiecznych tj. przeterminowane odczynniki chemiczne, zużyte świetlówki zawierające rtęć oraz bateriach i akumulatorach, - kontrolowany zakład podpisał umowę o współpracy w zakresie zagospodarowania odpadów w dniu r. z firmą P.H.U. EKO-WIMA z Łomży, która uzyskała decyzję Starostwa Powiatowego w Łomży ROŚB.7623/41/05 z dn r. na prowadzenie działalności w zakresie zbierania i transportu odpadów. Pracownicy firmy prowadzą segregację odpadów (szkło, makulatura, folia i opakowania po chemii gospodarczej) na składowisku w wiatach wydzierżawionych od MPGKiM ZB oraz w magazynie położonym w Miastkowie przy ul Miastkowskiej 7, - miejscem unieszkodliwiania odpadów poprzez składowanie dla niesegregowanych odpadów komunalnych jest składowisko odpadów zlokalizowane na terenie gminy Miastkowo. W wyniku drugiej kontroli ustalono, że: Przedmiotem działalności MPGKiM ZB w Łomży objętej pozwoleniem zintegrowanym jest unieszkodliwianie odpadów na składowisku odpadów o zdolności przyjmowania ponad 10 Mg odpadów na dobę. Proces unieszkodliwiania wg klasyfikacji zgodnej z załącznikiem nr 6 Ustawy o odpadach to D5 składowanie na składowiskach odpadów niebezpiecznych lub na składowiskach odpadów innych niż niebezpieczne, W skład instalacji do składowania odpadów wchodzi (objętej pozwoleniem zintegrowanym): - kwatera do składowania odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne wraz z wydzieloną częścią do składowania odpadów niebezpiecznych, - system ujmowania odcieków ze składowiska. a/ podstawowe parametry techniczne kwatery (X) do składowania odpadów: powierzchnia dna: - części 1 do składowania odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne m 2 - części 2 do składowania odpadów niebezpiecznych 510m 2 projektowana pojemność składowiska: - część Mg, - część Mg, b/ uszczelnienie części 1 kwatery: dwuwarstwowa przesłona syntetyczna oraz warstwa filtracyjno-ochronna c/ system ujmowania odcieków części 1 kwatery: - 2 rury PEHD (tzw. zbieracze) o średnicy 200mm, perforowane, połączone trójnikami z sączkami drenarskimi, 38

39 - zbieracze główne (poza kwaterą) to rury pełne odprowadzające odcieki do studzienek kontrolnych wykonanych z PEHD o średnicy 1000 mm i dalej do przepompowni wód odciekowych i zbiorników retencyjnych, - system drenaży ułożony jest w żwirowej warstwie filtracyjnej 16/31,5 mm, - zbiornikowa przepompownia odcieków stanowi kompletny obiekt składający się ze zbiornika, układu hydraulicznego i układu sterowniczo-alarmowego, - odcieki z pompowni odprowadzane są przewodem tłocznym o średnicy 63mm do zbiorników retencyjnych d/ zbiorniki retencyjne: - przy składowisku funkcjonują 2 zbiorniki retencyjne na odcieki połączone szeregowo o pojemności użytkowej 25m 3 każdy, pierwszy zbiornik funkcjonuje jako zbiornik przepływowy połączony z drugim rurą przelewową o średnicy 300mm, - wody z pierwszego zbiornika zawracane są na kwaterę składowiska w celu zraszania zdeponowanych odpadów, poprzez dolne połączenie zbiornika z pompownią przewodem grawitacyjnym wykonanym z PEHD o średnicy 200mm, - drugi zbiornik jest okresowo opróżniany za pomocą samochodu asenizacyjnego, a odcieki wywożone na oczyszczalnię ścieków e/ instalacja odgazowywania części 1 kwatery składa się z 8 studni odgazowujących nadbudowywanych co 2m w trakcie przybywania kolejnych warstw odpadów. Studnie wykonane są z perforowanych rur PEHD o średnicy 160mm i są ustawione centrycznie w rurach osłonowych wykonanych również z PEHD o średnicy 630mm, przestrzeń między nimi wypełniona jest żwirem o granulacji 16/31,5mm. f/ pozostałe obiekty i urządzenia zlokalizowane na terenie składowiska: - elektroniczna waga samochodowa o nośności 60 Mg, - brodzik do dezynfekcji kół pojazdów, - platforma rozładunkowa nasyp wykonany z gruntu piaszczystego z nawierzchnią płyt drogowych, - zadaszone boksy do magazynowania surowców wtórnych, - prasa do belowania wyselekcjonowanych odpadów opakowaniowych, - budynek zaplecza socjalno-technicznego, - drogi i place manewrowe, - 3 piezometry, - 4 repery do badania osiadania powierzchni składowiska, - pojazdy do transportowania, plantowania i ugniatania odpadów. Technologia składowania i unieszkodliwiania odpadów. Przyjmowane na składowisko odpady są poddawane kontroli: - owej prowadzonej na bieżąco przez uprawnionego pracownika składowiska, - ilościowej przy pomocy wagi elektronicznej. Składowanie odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne w I części kwatery: - eksploatacja składowiska prowadzona jest metodą poziomową; dowożone odpady rozładowywane są na wydzielonej działce roboczej, a następnie rozplantowywane i zagęszczane do grubości warstwy 2,0m, 39

40 - ukształtowana warstwa zagęszczonych odpadów przykrywana jest 15 cm warstwą izolacyjną gruntem mineralnym, - odcieki zbierane w zbiornikach retencyjnych są okresowo wykorzystywane do zraszania odpadów zdeponowanych w kwaterze, a nadmiar wywożony jest na oczyszczalnię, Składowanie odpadów niebezpiecznych w części 2 kwatery: - dostarczane odpady niebezpieczne zawierające azbest umieszczane są bezpośrednio w części 2 eksploatowanej kwatery X, - każdorazowo po zdeponowaniu odpadów ich powierzchnia zabezpieczana jest przed emisją pyłów poprzez przykrycie izolacją syntetyczną lub warstwą gruntu, - na poszczególnych warstwach roboczych nie używa się sprzętu mechanicznego by nie dopuścić do uszkodzenia opakowań ochronnych, - składanie odpadów niebezpiecznych zakończone zostanie na poziomie 2m poniżej poziomu terenu otoczenia i wypełniona gruntem do poziomu terenu. Sposoby osiągania wysokiego poziomu ochrony środowiska na składowisku. a/ zastosowanie bezpiecznej technologii składowania odpadów, b/ prowadzenie eksploatacji kwatery w sposób zapewniający ograniczenie : - w części 1- zanieczyszczenia powietrza, - w części 2 - emisji pyłów. c/ prowadzenie segregacji odpadów dowożonych na składowisko w celu odebrania odpadów nadających się do ponownego przetworzenia oraz ograniczenia ilości odpadów niebezpiecznych trafiających na składowisko, d/ prowadzenie monitoringu poszczególnych komponentów środowiska zgodnie z obowiązującym prawem, e/ prowadzenie bieżących przeglądów i remontów wykorzystywanych maszyn i urządzeń celem zapewnienia ich bezawaryjnej pracy, f/ stałe podnoszenie kwalifikacji personelu. Zakres i sposób prowadzenia monitoringu składowiska. Zarządzający składowiskiem prowadzi oraz przekazuje do WIOŚ wyniki prowadzonego monitoringu składowiska: a/ badanie wielkości opadu atmosferycznego według danych najbliższej stacji meteorologicznej (1 x rok), b/ badanie poziomu oraz składu chemicznego wód podziemnych w oparciu o wymagane prawem parametry (1 x kwartał), c/ badanie objętości i składu chemicznego wód odciekowych w oparciu o wymagane prawem parametry (1x kwartał), d/ badanie przebiegu osiadania powierzchni składowiska ( od roku 2008 badanie 1 x rok), e/ badanie struktury i składu masy deponowanych odpadów w celu określenia powierzchni i objętości zajmowanej przez odpady raz w roku ( od 2008r. 1x rok). 40

41 Klasyfikację wód podziemnych pobranych z piezometrów ze składowiska dla m. Łomża i gminy Miastkowo w 2007r. Wskaźnik zanieczyszczenia Ilość badań w roku Wynik poniżej granicy oznaczlności Piezometr nr I /przy bramie wjazdowej/ Odczyn [ph] 4 4 I woda bardzo dobrej Ilość wyników w klasie II woda dobrej III woda zadowalającej IV woda niezadowalającej Przewodnictwo właściwe Ogólny węgiel organiczny Kadm 4 4 Cynk Chrom Ołów 4 4 Miedź Rtęć 4 4 WWA 1 1 Piezometr nr II /w głębi składowiska/ Odczyn [ph] 4 4 Przewodnictwo właściwe Ogólny węgiel organiczny Kadm 4 4 Cynk Chrom Ołów 4 4 Miedź Rtęć 4 WWA 1 1 Piezometr nr III /na terenie nowej komory/ Odczyn [ph] 4 4 Przewodnictwo właściwe Ogólny węgiel organiczny Kadm 4 4 Cynk Chrom Ołów 4 4 Miedź Rtęć 4 4 WWA 1 1 V woda złej Ocena wód podziemnych z piezometrów zamontowanych na składowisku świadczy, że do wód podziemnych nie przedostają się metale ciężkie. Wartości większości badanych metali nie przekraczały granicy oznaczalności. Zanotowano jedynie wysokie wartości miedzi w piezometrach nr 1 i 3 kwalifikujące wody podziemne do wód o niezadowalającej. Wskaźniki miary przedostawania się do wody zanieczyszczeń nieorganicznych (przewodnictwo właściwe) oraz miary zawartości wszystkich związków organicznych występujących w wodzie (wartość ogólnego węgla organicznego OWO) w piezometrach 1 i 3 były również wysokie. Ich pomierzone wielkości przeważnie odpowiadały wodom złej (V klasa czystości). 41

42 W wodzie pobranej ze studzienki odciekowej stwierdzono wysoką wartość przewodnictwa właściwego wskazującą na zawartość jonów mineralnych, wysoką wartość ogólnego węgla organicznego świadczącą o dużej zawartości w wodzie odciekowej związków organicznych. Ze względu na brak stosownego rozporządzenia dotyczącego oceny wód odciekowych nie przeprowadzono szczegółowej analizy i oceny tych wód Odpady niebezpieczne /dane niezweryfikowane/ W roku 2007 uzyskano dane od 9 wytwórców odpadów niebezpiecznych z terenu powiatu łomżyńskiego. Wytworzyli oni w sumie 21,071 Mg odpadów niebezpiecznych. Zestawienie danych obrazujących gospodarkę odpadami niebezpiecznymi przedstawiono poniżej: Odpady niebezpieczne (Mg) w tym : Gmina wytworzone magazynowane przekazane do unieszkodliwione tymczasowo odzysku Jedwabne 14,555 1,613 12,332 0,61 Łomża 3,214 0,217 6,356 - Piątnica 1,844 1,977 1,205 0,2 Śniadowo 0,99 0,01 1,36 0,033 Wizna 0,467 0,217 0,36 - Suma 21,071 4,034 21,613 0,843 Suma odpadów zagospodarowanych w roku 2007 (poddanych odzyskowi lub unieszkodliwionych) wynosi 26,49 Mg. Różnica (5,419 Mg) w ilości odpadów wytworzonych i zagospodarowanych wynika z faktu zagospodarowania odpadów z lat ubiegłych, które były tymczasowo magazynowane u wytwórców odpadów niebezpiecznych. Wytwórcy odpadów niebezpiecznych od których uzyskano informacje to (wg ilości wytworzonych odpadów): - PPHU MAG Zakład Demontażu pojazdów w Jedwabnem - 14,555 Mg - SCANDIC FOOD Sp. z o.o. Zakład Produkcji w Chojnach St. - 3,214 Mg, - Przedsiębiorstwo Produkcji Betonów PREFBET Sp. Z o.o. w Śniadowie - 0,990 Mg, - POLMO Spółka z o.o. w Piątnicy - 0,896 Mg, - Stacja Paliw Usług Transportowych w Wiźnie - 0,450 Mg, - Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska w Piątnicy - 0,450 Mg, - POLIFRA POLSKA Sp. z o.o. w Jeziorku - 0,298 Mg, - Blacharstwo-Lakiernictwo Mechanika Pojazdowa w Elżbiecinie - 0,200 Mg, - Spółdzielnia Kółek Rolniczych w Wiźnie - 0,017 Mg. 42

43 Rodzaje odpadów wytworzone w największej ilości w powiecie łomżyńskim w roku 2007 przedstawia poniższa tabela: Rodzaj odpadu Kod odpadu wytworzona magazynowana Ilość w Mg przekazana do odzysku unieszkodliwiona poza składowaniem Szlamy z odwadniania olejów ,03 0, w separatorach Odpadowe oleje silnikowe, ,638 0,95 2,048 - przekładniowe i smarowe Mineralne oleje silnikowe, 2,776 2,284 1,662 - przekładniowe i smarowe niezawierające związków chlorowcoorganicznych Sorbenty, czyściwo ,165 0,085 0,15 Baterie i akumulatory ,51 0,43 17,78 - Lampy fluorescencyjne zawierające rtęć ,156 0,049 0,124 0,033 Filtry olejowe ,41 0,074-0,36 Płyny hamulcowe ,085 0,03-0,1 Płyny zapobiegające zamarzaniu ,3 0,1-0,2 Podsumowanie 21,071 4,034 21,613 0,843 Różnice w ilości odpadów wytworzonych i zagospodarowanych wynikają z faktu zagospodarowania odpadów wytworzonych w latach ubiegłych. Wnioski: Zakłady wytwarzające odpady niebezpieczne na terenie powiatu łomżyńskiego, od których uzyskano informacje o wytwarzaniu odpadów niebezpiecznych, prowadzą prawidłową gospodarkę tymi odpadami. W przeważającej części odpady niebezpieczne zostały przekazane do odzysku (łącznie z odpadami wcześniej zmagazynowanymi), tylko ok. 4 ton pozostawało zmagazynowane u wytwórcy, a poniżej 1 tony zostało unieszkodliwione poza składowaniem. Odbiorem, transportem i unieszkodliwianiem odpadów niebezpiecznych zajmują się wyspecjalizowane firmy posiadające wymagane zezwolenia. Odpadem wytworzonym w największej ilości były w 2007 roku baterie i akumulatory. Zostały one w prawie w całości przekazane do odzysku, tylko ok. 0,4 tony pozostało zmagazynowane. Na składowisku dla Miasta Łomży i Gminy Miastkowo funkcjonuje specjalna kwatera do składowania azbestu. W roku 2007 zgromadzono w niej ok. 52 ton tego odpadu. 4. Hałas Do najważniejszych czynników mających wpływ na klimat akustyczny w powiecie łomżyńskim zaliczyć należy komunikację drogową, a szczególnie udział w niej samochodów ciężkich oraz w mniejszym stopniu hałas przemysłowy. Badania monitoringowe hałasu 43

44 drogowego w roku 2007 na terenie powiatu łomżyńskiego nie były prowadzone. Hałas przemysłowy badany był w tym roku w trakcie działań kontrolnych i interwencyjnych. W 2007 roku Delegatura WIOŚ w Łomży zaplanowała i wykonała, pod kątem uciążliwości hałasu, dwie kontrole zakładów funkcjonujących na terenie powiatu łomżyńskiego. Ponadto jeden podmiot został skontrolowany na skutek skargi. W styczniu 2007 r. inspektorzy WIOŚ skontrolowali Tartak K i J. Ustaszewskich w Miastkowie. Zewidencjonowano źródła hałasu znajdujące się na terenie przedsiębiorstwa i rozpoznano sytuację akustyczną w jego otoczeniu. Po ocenie trybu pracy zakładu, charakterystyk urządzeń wytwarzających hałas oraz przedsięwziętych przez podmiot środków ograniczających jego emisję, kontrolujący uznali, że nie ma potrzeby wykonywania pomiarów, gdyż zakład nie stanowi zagrożenia dla środowiska w tym zakresie. W czerwcu 2007 r. wykonano kontrolę Zakładów Mięsnych w Podgórzu. Ponieważ zakład został znacząco zmodernizowany, przeprowadzono kontrolne pomiary poziomu hałasu do środowiska w punktach pomiarowych przy zabudowaniach mieszkalnych. Nie stwierdzono przekroczeń wartości dopuszczalnych ustalonych dla terenów chronionych. W lipcu 2007 roku Delegatura WIOŚ w Łomży przeprowadziła kontrolę interwencyjną funkcjonującego na terenie Starej Łomży przy szosie zakładu Usługi Koparko-Spycharko Transport Ciężarowy Handel Obwoźny Mat. Bud. i Art. Spoż. i Przem. Roman Maksiński. Skarga dotyczyła prowadzonych na posesji prac związanych z transportem i sortowaniem żwiru, którym miało dochodzić do znacznej emisji spalin, pyłu, oraz hałasu. W okresie pomiędzy wpłynięciem skargi, a rozpoczęciem kontroli pracownicy WIOŚ wielokrotnie obserwowali sposób funkcjonowania zakładu. Nie udało się potwierdzić zarzutów, zawartych w skardze. W związku z tym w dniach r. przeprowadzono kontrolę wyżej wymienionego podmiotu, wraz z kontrolnymi pomiarami emisji hałasu do środowiska. Nie wykazały one przekroczenia dopuszczalnych poziomów hałasu dla pory dnia, określonych w rozporządzeniu Ministra Środowiska z 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku. 5. Nadzór rynku W ramach kontroli rynku Inspekcja Ochrony Środowiska zajmuje się następującymi zagadnieniami: - spełnianie zasadniczych wymagań przez wprowadzone do obrotu opakowania i urządzenia wytwarzające hałas, - postępowanie z pojazdami wycofanymi z eksploatacji, - postępowanie ze zużytym sprzętem elektrycznym i elektronicznym. Wśród poddanych kontroli w zakresie nadzoru rynku podmiotów w 2007 roku, znalazły się cztery funkcjonujące na terenie powiatu łomżyńskiego. Były to: opakowania: W lutym 2007 roku przeprowadzono kontrolę wytwórni opakowań MAGRA Marek Kruszewski w Jednaczewie. Ujawniono szereg nieprawidłowości, w tym brak wyników badań metali ciężkich w 44

45 opakowaniach, brak dokumentacji dotyczącej wytwarzanych odpadów, nieuregulowany stan formalnoprawny w zakresie gospodarki odpadami oraz gospodarki wodnościekowej. W wyniku wydania zarządzeń pokontrolnych, niezgodności te zostały usunięte. demontaż pojazdów wycofanych z eksploatacji: Na terenie powiatu łomżyńskiego funkcjonują dwie legalne stacje demontażu. Są to: - Stacja Paliw Usługi Transportowe Pelagia Łada w Wiźnie - PPH-U MAG Andrzej Grabowski w Jedwabnem Zgodnie z wytycznymi Głównego Inspektora Ochrony Środowiska, powinny być one kontrolowane przez WIOŚ co najmniej raz w roku. Podczas wykonywanych w 2007 roku kontroli zwracano szczególną uwagę na sposób postępowania z powstałymi w tych podmiotach odpadami, a zwłaszcza na obowiązek poddania ich recyklingowi i odzyskowi. Kontrolujący stwierdzili, że obydwa podmioty nie uzyskały wymaganych poziomów recyklingu i odzysku odpadów, wytworzonych podczas demontażu pojazdów. Wynikało to z trudności z uzyskaniem stosownych potwierdzeń od podmiotów, zajmujących się dalszym zagospodarowaniem odpadów. zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny: W lutym 2007 r. skontrolowano punkt zbierania metali MODEN w Modzelach Skudoszach. Stwierdzono, że podmiot przyjmował sporadycznie urządzenia, zaliczane do zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego. Ponadto ujawniono niezgodności dotyczące dokumentowania gospodarki odpadami. Pouczono właściciela oraz wydano trzy zarządzenia pokontrolne, zobowiązujące zakład do usunięcia nieprawidłowości. 6. Ochrona środowiska przed awariami Awarie zagrażające środowisku na terenie powiatu łomżyńskiego, mogą nastąpić zarówno w obiektach przemysłowych zlokalizowanych na terenie powiatu ziemskiego oraz poza nim - szczególnie na terenie Łomży. Zagrożenia takie mogą również powstać w wyniku wypadków kolejowych i drogowych z udziałem cystern i autocystern przewożących materiały niebezpieczne, a także na skutek rozszczelnień rurociągów transportujących gaz ziemny. Delegatura WIOŚ w Łomży prowadzi "Rejestr potencjalnych sprawców poważnych awarii". W rejestrze tym znajdują się aktualnie cztery, wymienione niżej, jednostki położone na terenie powiatu. Jedna z nich ( POLSKI GAZ w Śniadowie), zgodnie z aktualnie obowiązującym Prawem ochrony środowiska, ze względu na rodzaj i ilość magazynowanej substancji niebezpiecznej została zakwalifikowana jako zakład o zwiększonym ryzyku wystąpienia awarii. 1. "POLSKI GAZ" Spółka z o.o. w Warszawie Terminal w Śniadowie -gaz propan-butan -do 180 Mg 45

46 Zakład ten, z maksymalną ilością 180 Mg gazu propan-butan, w przypadku awarii zbiorników gazu, wywołanej przyczynami zewnętrznymi lub związanymi z nieodpowiednią ich eksploatacją, stanowić może poważne źródło zagrożenia. Strefa zniszczeń i pożarów może wykroczyć znacznie poza teren zakładu. Ze względu na położenie bezpośrednio przy granicy zakładu, innych obiektów, może to stanowić zagrożenie również dla nich. Terminal Przeładunkowo-Magazynowy Gazu Płynnego wyposażony jest w instalacje sygnalizacyjne i urządzenia zabezpieczające. Zbiorniki gazu - walczaki leżące, okryte są warstwą ziemi, eliminującą bezpośrednie oddziaływanie warunków klimatycznych. Warstwa ziemi jest także dobrym zabezpieczeniem zbiorników na wypadek pożaru. Kontrola przeprowadzona w 2007 roku wykazała brak aktualizacji Programu Zapobiegania Awariom. Wydano zarządzenie pokontrolne, które zostało zrealizowane w nakazanym terminie. 2. Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska w Piątnicy -amoniak w instalacji chłodniczej: -ok. 5 Mg -kwas azotowy -ok. 3 Mg -wodorotlenek sodu -ok. 10 Mg Podstawowym źródłem zagrożenia jest amoniakalna instalacja chłodnicza. W przypadku wystąpienia awarii z udziałem amoniaku, w zależności od jej miejsca oraz wielkości emisji, może nastąpić zanieczyszczenie powietrza, w stopniu stwarzającym zagrożenie dla ludności, również poza granicami zakładu. Zagrożenie to jest poważne ze względu na znaczną gęstość zaludnienia w sąsiedztwie zakładu, szczególnie od strony północnej i wschodniej. Awaria związana z uwolnieniem się kwasu azotowego lub wodorotlenku sodu może spowodować skażenie gleby i wód podziemnych, a w przypadku przedostania się tych substancji do kanalizacji deszczowej, także wód Narwi. Kontrola przeprowadzona w 2007 roku nie wykazała nieprawidłowości w zakresie zagadnień związanych z zapobieganiem poważnym awariom. 3. SCANDIC FOOD Sp. z o.o. w Warszawie, Zakład w Chojnach Starych - amoniak w instalacji chłodniczej: -ok kg Podstawowym źródłem zagrożenia jest amoniak z instalacji chłodniczej. W przypadku wystąpienia awarii z udziałem amoniaku, w zależności od jej miejsca oraz wielkości emisji, może nastąpić zanieczyszczenie powietrza, również poza granicami zakładu, co może stanowić zagrożenie dla mieszkańców wsi Chojny Stare. Kontrola przeprowadzona w 2007 roku nie wykazała nieprawidłowości w zakresie zagadnień związanych z zapobieganiem poważnym awariom. 4. POLIFRA POLSKA Sp. Z o.o. w Jeziorku - amoniak w instalacji chłodniczej: -max. 5,0 Mg, aktualnie ok. 4 Mg - olej opałowy - max. 5 Mg, Podstawowym źródłem zagrożenia jest amoniakalna instalacja chłodnicza. W przypadku wystąpienia awarii z udziałem amoniaku, w zależności od jej miejsca oraz wielkości emisji, może nastąpić zanieczyszczenie 46

47 powietrza, poza granicami zakładu, co może spowodować zagrożenie dla mieszkańców wsi Jeziorko (odległość od zakładu ok. 200m), a szczególnie mieszkańców najbliżej położonego gospodarstwa (ok. 50 m). Kontrola przeprowadzona w 2007 roku wykazała brak uregulowania stanu formalnoprawnego w zakresie ochrony środowiska. Wydano zarządzenia pokontrolne, w wyniku ich realizacji zakład uzyskał wymagane prawem pozwolenia. Gazociągi: Do źródeł zagrożenia na terenie powiatu łomżyńskiego należy zaliczyć gazociągi tranzytowe oraz sieci i instalacje gazowe. Gazociąg tranzytowy Wyszków - Białystok z odgałęzieniem do Łomży : - trasa - Zambrów - Puchały - Łomża, - długość - 28,115 km, - przekrój - Dn= 200 mm, - ciśnienie - pn= 6,4 MPa. W 2007 roku nie występowały problemy z zakresu poważnych awarii. Mogilnik przeterminowanych środków ochrony roślin Teren wokół zlikwidowanego w 2005r. mogilnika, zlokalizowanego na terenie gminy Zbójna pomiędzy miejscowościami Zbójna i Dębniki, znajduje się nadal pod stałym nadzorem służb ochrony środowiska. Omówienie wyników badań ośrodka wodnego wokół mogilników przeprowadzonych w 2007 roku zawiera rozdział dot. wód podziemnych. 7. Działania kontrolne w zakładach na terenie powiatu łomżyńskiego W rejestrze Delegatury WIOŚ w Łomży znajduje się 117 podmiotów z terenu powiatu łomżyńskiego, kontrolowanych w związku z oddziaływaniem na środowisko. W roku 2007 skontrolowano 47 podmiotów, to jest o 10 więcej jak w roku Przeprowadzono: 9. kontroli kompleksowych (w roku 2006 było ich 5), 28 kontroli problemowych (w roku 2006r. 26) i 17 kontroli interwencyjnych (w 2006 r. 8). W trakcie przeprowadzonych kontroli w 15 podmiotach nie stwierdzono żadnych nieprawidłowości, w liczbie tej było 6 kontroli interwencyjnych. W pozostałych podmiotach najczęściej stwierdzane nieprawidłowości to : - nieuregulowane sprawy dot. gospodarki odpadami, - brak zbiorczych zestawień danych o zakresie korzystania ze środowiska, nie przesyłanie ww. zestawień właściwym organom, nie naliczanie opłat za korzystanie ze środowiska. 47

48 Kontrole interwencyjne również najczęściej dotyczyły problemów z gospodarką odpadami oraz zanieczyszczeniami pochodzącymi z gospodarstw rolnych. W celu wyeliminowania nieprawidłowości przeważnie wydawano stosowne zarządzenia pokontrolne i dokonywano pouczenia. Tylko w 3 przypadkach podmioty ukarano mandatem karnym, w 2 przypadkach nałożono administracyjną karę pieniężną i w 1 przypadku skierowano pismo do Starostwa Powiatowego w Łomży. Kontrole kompleksowe dotyczyły:: wypełniania wymogów określonych w pozwoleniu zintegrowanym: 1. Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska w Piątnicy stwierdzono znaczną ilość uchybień m.in. nieprawidłowy pobór próbek do badań ścieków, nieprawidłowości w prowadzeniu ewidencji odpadów, nieprawidłowe postępowanie z osadami ściekowymi, nieprawidłowy nadzór nad oczyszczalnią, brak badań wydajności studni. Wydano zarządzenia pokontrolne z 13 obowiązkami. 2. Ferma drobiu Świerżewski Kalinowo- stwierdzono brak ewidencji odpadów, brak rejestru ilości pobieranej wody, brak umów na odbiór obornika. Wydano zarządzenia pokontrolne z 3 obowiązkami. sprawdzenia spełniania wymagań ochrony środowiska: 1. ARTPLAST Konarzyce Stwierdzono: brak potwierdzenia wywozu ścieków, niepełną informację o gospodarce odpadami, brak ewidencji korzystania ze środowiska. Wydano zarządzenia pokontrolne z 5 obowiązkami. 2. Stacja Paliw Tadeusz Okuniewski Nowogród Stwierdzono brak badań technicznych. 3. Tartak Sp. Jawna Miastkowo - Stwierdzono znaczne uchybienia w zakresie gospodarki odpadami. Wydano stosowne zarządzenia pokontrolne 4. MAGRA Jednaczewo Stwierdzono brak pozwolenia na odprowadzanie ścieków, brak regulacji formalnoprawnej w zakresie gospodarki odpadami, brak ewidencji odpadów oraz ewidencji opłat za korzystanie ze środowiska oraz badań opakowań na zawartość metali ciężkich. Wydano stosowne zarządzenia pokontrolne. 5. POLMO Piątnica Stwierdzono znaczne nieprawidłowości w gospodarce odpadami. Wydano zarządzenia pokontrolne z 7 obowiązkami. 6. Gospodarstwo rolne K. Piotrowski Srebrnowo Gm. Wizna stwierdzono brak ewidencji pobieranej wody oraz dokumentów dot. wywozu ścieków na oczyszczalnię. Wydano zarządzenia pokontrolne z 2 obowiązkami. 7. Piekarnia Wróblewscy - Konarzyce stwierdzono brak dokumentacji na prowadzenie gospodarki odpadami, brak danych niezbędnych do wyliczenia opłat za korzystanie ze środowiska. Wydano zarządzenia pokontrolne z 3 obowiązkami W zakresie obrotu środkami ochrony roślin przeprowadzono 2 kontrole potwierdzające czy obiekty przeznaczone do obrotu środkami ochrony roślin spełniają wymogi przepisów 48

49 ochrony środowiska: Punkt Sprzedaży i Koncentratów K. Chojnowski Jakać Dworna i P.H.U. OLIMPIA Wizna. W obu przypadkach nie stwierdzono nieprawidłowości. W zakresie gospodarki odpadami skontrolowano 9 podmiotów: 1. Komunalny Zakład Budżetowy Nowogród stwierdzono nieprawidłowości w zakresie eksploatacji gminnego składowiska odpadów. Wydano stosowne zarządzenia pokontrolne. 2. Komunalny Zakład Budżetowy Jedwabne składowisko odpadów stwierdzono nieprawidłową eksploatację składowiska i brak niezbędnego wyposażenia wydano zarządzenia pokontrolne i skierowano pismo do Starostwa. 3. MPGKiM w Łomży składowisko odpadów w Miastkowie nie stwierdzono nieprawidłowości. 4. Gmina Zbójna składowisko odpadów brak reperów i piezometru, brak informacji o stanie realizacji poprzednio wydanych zarządzeń pokontrolnych. Podmiot ukarano mandatem karnym i wydano kolejne zarządzenia. 5. GOSK KRUSZ Drogoszewo zakład prowadzi działalność w zakresie odzysku odpadów bez zezwolenia wydano zarządzenia pokontrolne. 6. Wytwórnia makaronu EWA Wygoda Stwierdzono brak kart ewidencji odpadów. Wydano stosowne zarządzenia pokontrolne. 7. Zakład Stolarski- Gołębiewski Jedwabne stwierdzono brak ewidencji danych niezbędnych do naliczania opłat za korzystanie ze środowiska. Wydano stosowne zarządzenia pokontrolne. 8-9 Lecznica Weterynaryjna w Jedwabnem oraz Przychodnia dla zwierząt w Miastkowie w obu jednostkach stwierdzono nieuregulowany stan formalnoprawny i znaczne nieprawidłowości w prowadzeniu gospodarki odpadami. Wydano zarządzenia pokontrolne. W zakresie demontażu pojazdów skontrolowano 3 podmioty: 1. Zakład Handlowo Usługowy K. - Modzelewski Rowy Gm. Łomża interwencyjna skontrolowano przestrzeganie przepisów o postępowaniu z pojazdami wycofanymi z eksploatacji. Stwierdzono nieprawidłowe magazynowanie odpadów oraz ich palenie, brak kart przekazywania odpadów. Wydano zarządzenia pokontrolne. 2. MAG Grabowski Jedwabne Stwierdzono nieprawidłowości w dokumentacji gospodarki odpadami, brak zakładanego poziomu odzysku i recyklingu za 2006r. Wydano zarządzenia pokontrolne z 4 obowiązkami. 3. Stacja Paliw i Usługi transportowe P. Łada Wizna Nie uzyskano wymaganych poziomów odzysku i recyklingu za 2006r., stwierdzono nieprawidłowe obliczanie masy przyjmowanych pojazdów. Wydano zarządzenia z 3 obowiązkami i dokonano pouczenia. W zakresie eksploatacji oczyszczalni ścieków przeprowadzono 5 kontroli 1. Scandic Food Zakład Chojny Stare stwierdzono przekroczenie dopuszczalnych stężeń w ściekach odprowadzanych w 2006 r. Wydano decyzję o karze za rok 2006 i zarządzenia pokontrolne. 49

50 2. Gmina Wizna kontrola interwencyjna gospodarki osadami ściekowymi. Nie stwierdzono nieprawidłowości. Kontrola problemowa w listopadzie Brak ewidencji osadów wytwarzanych na oczyszczalni, brak zbiorczego zestawienia danych o rodzajach i ilości odpadów za 2006 rok Wydano zarządzenia pokontrolne. 3. Gmina Łomża - Oczyszczalnia ścieków w Mikołajkach stwierdzono przekroczenie warunków dotyczących składu odprowadzanych ścieków. Wydano decyzję o karze oraz zarządzenia pokontrolne. 4. KZB Jedwabne kontrola dotyczyła sprawdzenia realizacji zarządzeń pokontrolnych., W trakcie kontroli zakład przekazał informację o realizacji zarządzeń. 5. KZB Nowogród - kontrola nie wykazała nieprawidłowości. W zakresie ochrony środowiska przed awariami skontrolowano 3 podmioty: 1. POLIFRA Polska Sp. z o.o. w Kożuchowie - Chłodnia w Jeziorku stwierdzono nieuregulowany stan formalnoprawny w zakresie ochrony środowiska. Wydano zarządzenia pokontrolne z 4 obowiązkami. 2. POLSKI GAZ Baza Gazu Śniadowo- brak aktualizacji PZA wydano stosowne zarządzenia pokontrolne 3. SCANDIC FOOD Chojny Stare nie stwierdzono nieprawidłowości W zakresie przestrzegania przepisów ochrony środowiska skontrolowano 6 podmiotów: 1. PPH ALUSTIC w Górkach Sypniewo- zakładowi wydano zarządzenia w zakresie uregulowania stanu formalno-prawnego w zakresie gospodarki odpadami oraz dokumentacji gospodarki ściekowej. Kontrola sprawdzająca przeprowadzona w kwietniu 2007 roku stwierdziła brak realizacji wydanych zarządzeń. Firmę ukarano mandatem i utrzymano zarządzenia. W maju 2007 roku zakład poinformował o wykonaniu zarządzeń. 2. Gospodarstwo rolne Dariusz Burzyński Bronowo- kontrola dot. przestrzegania wymagań ochrony środowiska w rolnictwie stwierdzono stosowanie ścieków bytowych i przemysłowych do nawożenia. Wydano zarządzenia pokontrolne. 3. Zakład Masarniczy M. Kuzia w Kupiskach Nowych zarządzono uregulowanie spraw formalno-prawnych dot. wprowadzania substancji niebezpiecznych do kanalizacji oraz zarządzono przekazywanie do WIOŚ informacji i danych do obliczania opłaty za korzystanie ze środowiska. 4. Gospodarstwo rolne -Wiesław Szymański - Bronowo- sprawdzano przestrzeganie przepisów ochrony środowiska w rolnictwie, nieprawidłowości nie stwierdzono 5. PREFBET Śniadowo kontrola w zakresie ochrony powietrza nie wykazała nieprawidłowości 6. HOME PINE Kupiski Stare - kontrola w zakresie ochrony powietrza nie wykazała nieprawidłowości Kontrole interwencyjne: - Gmina Wizna oczyszczalnia ścieków awaryjne odprowadzanie nieczyszczonych ścieków z przepompowni do Narwi- wydano zarządzenia pokontrolne - Gmina Jedwabne kontrola dotyczyła nielegalnego składowania na składowisku komunalnym odpadów niebezpiecznych zawierających azbest. Wydano zarządzenia pokontrolne. - Gmina Przytuły nielegalne składowisko odpadów, wydano zarządzenia pokontrolne 50

51 - Stacja Paliw MOBILX Wygoda nieprawidłowości w gospodarce odpadami m.in. spalanie odpadów. Wydano zarządzenia pokontrolne z 4 obowiązkami. - Redos Sp. z o.o. w Warszawie Zakład Produkcyjny w Jeziorku kontrola dot. interwencji w sprawie spalania odpadów. Zakład ukarano mandatem karnym. - Gospodarstwo Rolno-Hodowlane K. Banach, Kalinowo 30 obsada 183 DJP interwencja dotyczyła wylewania gnojowicy na zamarznięte własne grunty orne (ok. 2ha) w okresie zimowym. Wydano stosowne zarządzenia nakazujące zaprzestania wywożenia gnojowicy w okresie zimowym oraz uregulowania sprawy wywożenia ścieków bytowych z gospodarstwa na oczyszczalnię (brak dokumentów). Powtórna kontrola przeprowadzona w czerwcu 2007 r. nie stwierdziła nieprawidłowości. - Urząd Gminy Piątnica kontrola dot. zanieczyszczenia gleby substancjami ropopochodnymi. Nie stwierdzono nieprawidłowości. Ponadto 10 kontroli interwencyjnych dotyczących uciążliwości gospodarstw rolnych przeprowadzono w Jedwabnem, Zawadach, Bronowie, Bożnicy, Leopoldowie, Janczewie, Modzelach Skudoszach i Wagach. Kontrole dotyczące gospodarki ściekowej, ochrony powietrza, gospodarki odpadami, hałasu przemysłowego i kontroli rynku bardziej szczegółowo ujęto w rozdziałach dotyczących tych zagadnień. Sporządzono: mgr inż. Alicja Godula Dział Monitoringu Środowiska WIOŚ Białystok Zatwierdzono: mgr inż. Waldemar Gołaszewski Kierownik Delegatury w Łomży 51

52 52