Wstęp. Tegoroczne nabytki

Transkrypt

1 FILMOTEKA NARODOWA W WARSZAWIE SPRAWOZDANIE Z ROKU 2010 Wstęp Rok 2010 był dla Filmoteki Narodowej rokiem obchodów jubileuszu 55-lecia istnienia. W roku 2010 Filmoteka Narodowa rozpoczęła realizację dwóch kilkuletnich projektów. Pierwszym jest projekt Konserwacja i digitalizacja przedwojennych polskich filmów fabularnych, współfinansowany ze środków Unii Europejskiej. W 2010 roku w ramach projektu przeprowadzono całkowitą modernizację pracowni Restauracji Taśmy Filmowej Filmoteki Narodowej umożliwiając tym samym prowadzenie prac z zakresu rekonstrukcji cyfrowej na najwyższym technologicznym poziomie. Rozpoczęto również prace nad restauracją filmu uznanego wcześniej za zaginiony Mania. Historia pracownicy fabryki papierosów z 1918 r. z udziałem Poli Negri. Zrekonstruowany film będzie pokazany w 10 stolicach Europy i świata w ramach oficjalnych imprez kulturalnych towarzyszących prezydencji Polski w UE. Drugim ważnym wydarzeniem było rozpoczęcie realizacji projektu Repozytorium Cyfrowe Filmoteki Narodowej, dofinansowanego ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Celem tego projektu jest cyfrowe zabezpieczenie filmów fabularnych poprzez wytworzenie wysokiej jakości kopii cyfrowych. W roku 2010 z okazji obchodów 200. rocznicy urodzin Fryderyka Chopina Filmoteka Narodowa realizowała całoroczny projekt Filmowy Chopin. Ponadto, serwis internetowy Filmoteki Narodowej - Fototeka, stworzony z myślą o prezentacji i udostępnianiu fotosów filmowych ukazujących historię filmu polskiego, został w 2010 r. włączony do zbiorów do Europeany. Tegoroczne nabytki W 2010 r. zbiór filmowy FN wzbogacił się o 195 sztuk kopii filmowych, w tym o najnowsze fabularne produkcje polskie. Zdeponowano w Filmotece w formie depozytu obowiązkowego 39 kopii filmowych. Ponadto Filmoteka przejęła 2742 sztuki kopii po Filmie Polskim. Kilkadziesiąt tytułów filmów polskich pozyskała Filmoteka od dystrybutorów jako zabezpieczenie kopii pojedynczych w zbiorach Filmoteki. Ponadto zbiory Filmoteki powiększyły się o 80 sztuki kaset BETA oraz 240 sztuk płyt DVD. Systematycznie uzupełniane były dane filmograficzne w bazie SI Filmoteka. W ramach planowej digitalizacji zbioru plakatów filmowych pozostających w zbiorach Filmoteki Narodowej wykonano w 2010 roku 2221 skanów. W sumie zbór zdigitalizowanych plakatów w Filmotece wynosi obiektów. Postęp i problemy w zakresie konserwacji i digitalizacji W związku z realizacją przez Filmotekę Narodową projektu Konserwacja i digitalizacja przedwojennych filmów fabularnych w Filmotece Narodowej w Warszawie finansowanego w ramach środków Komisji Europejskiej, którego celem jest dokonanie konserwacji, digitalizacji i rekonstrukcji najstarszego w Filmotece Narodowej zbioru filmów fabularnych okresu przedwojennego, w roku 2010 dokonano zakupu sprzętu i wyposażenia do pracowni Filmoteki Narodowej co pozwoli w przyszłości nad dalsze prace digitalizacyjne i rekonstrukcyjne na zbiorze 158 filmów z okresu przedwojennego. Do końca trwania pierwszej edycji projektu, do 2013 r. digitalizacji zostanie poddanych 43 filmów, których kopie zachowały się wyłącznie na taśmie łatwopalnej nitro, czyli nośniku oryginalnym, pochodzącym z okresu, w jakich filmy powstały. W roku 2010 została dokonana modernizacja pracowni Restauracji Taśmy Filmowej Filmoteki Narodowej, skompletowano

2 kilkunastoosobowy zespół wyspecjalizowanych pracowników, przeprowadzono szkolenia w zakresie obsługi urządzeń i programów graficznych, dokonano przygotowania materiałów filmowych do rekonstrukcji, oraz zakończono proces zeskanowania i pierwszego etapu rekonstrukcji cyfrowej filmu Mania, pracownica fabryki papierosów. Ponadto, wyprodukowano materiały promocyjne, uruchomiono stronę internetową i przeprowadzono dokumentację filmowo-fotograficzną projektu. Filmoteka Narodowa realizuje od początku 2010 r. dwa projekty Repozytorium Cyfrowe Filmoteki Narodowej oraz Rozbudowa systemu ewidencji i prezentacji zasobów archiwalnych Filmoteki Narodowej, dofinansowanych ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Celem projektu Repozytorium Cyfrowe Filmoteki Narodowej jest cyfrowe zabezpieczenie filmów fabularnych poprzez wytworzenie wysokiej jakości kopii cyfrowych. Pierwszym etapem projektu jest zabezpieczenie szesnastu polskich filmów fabularnych. Projekt koncentruje się na filmach barwnych o daleko posuniętej degradacji koloru oraz szczególnie zniszczonych filmów czarno białych z lat w roku 2010 rekonstrukcji cyfrowej poddano 4 filmy z całościowej liczby 16, a w roku 2011 zgodnie z umowami z partnerami będą kontynuowane prace restauracji kolejnych czterech tytułów. Efektem realizacji projektu w 2010 r. było również powstanie systemu informatycznego do bezpiecznego przechowywania dużych ilości wygenerowanych danych. Baza danych zaprojektowana dla systemu ewidencji i prezentacji implementuje opublikowany w roku 2010 standard EN Dzięki temu baza będzie spójna z innymi europejskimi bazami filmowymi. Wkrótce efekty prac będzie można zobaczyć na portalu Repozytorium cyfrowe Filmoteki Narodowej. Zbiory dokumentacyjne Wielkość zbiorów dokumentacji historyczno-filmowej w ciągu 2010 roku została wzbogacona o nowe pozycje w sposób następujący: książki voluminów czasopisma pozycji inwentarzowych scenariusze pozycji inwentarzowych fotosy pozycji inwentarzowych programy pozycji inwentarzowych plakaty pozycji inwentarzowych CD-ROM sztuk Wszystkie jednostki zostały opisane i wprowadzone do katalogów. Czytelnię Filmoteki w roku 2010 odwiedziło 820 osób głównie dziennikarzy, studentów i pracowników naukowych. Systematycznie wprowadzano dane do elektronicznej bazy danych SI FILMOTEKA. Katalog zbiorów książkowych ostatnich 35 lat został udostępniony w przeglądarce internetowej na stronie Filmoteki. Uruchomiony w 2009 r. serwis internetowy Filmoteki Narodowej Fototeka, do końca 2010 roku udostępnił i opisał fotosów. Stan łączny wprowadzonych obrazów na koniec 2010 r., po ponad roku działania serwisu, wynosi sztuk. Serwis Fototeka stworzony został z myślą o prezentacji i udostępnianiu fotosów filmowych ukazujących historię filmu polskiego.

3 Fototeka archiwizuje skany fotografii ze zbiorów Filmoteki Narodowej. Prezentuje zarówno znane, jak i unikatowe fotografie z polskich filmów (przedwojennych oraz z lat ), ich twórców (reżyserów, aktorów, operatorów itd.), fotografie z planów filmowych. W roku 2010 zbiory Fototeki zostały włączone do zbiorów Europeany. Pokazy filmów Kino Filmoteki Narodowej ILUZJON - Muzeum Sztuki Filmowej prezentowało w 2010 r. repertuar filmowy w stałych cyklach tematycznych i na przeglądach specjalnych. Na 646 seansach łączna frekwencja wyniosła widzów. Najważniejsze cykle i przeglądy 2010 r. to: - przegląd filmów biograficznych fabularnych i dokumentalnych zorganizowany w 200. rocznicę urodzin Fryderyka Chopina; - retrospektywa filmów Wojciecha Jerzego Hasa związana z 85. rocznicą urodzin reżysera; - w ramach siódmej edycji festiwalu filmowego PLANET DOC REVIEW został zaprezentowany zestaw 25 filmów dokumentalnych; - w 55. rocznicę powstania FILMOTEKI NARODOWEJ zorganizowany został specjalny, uroczysty wieczór poświęcony podsumowaniu działalności i dorobku tej instytucji. - cykl prezentacji filmowych pod hasłem THE BEST OF POLISH MOVIES (polskie kino z napisami angielskimi). - przegląd jedenastu filmów dokumentalnych obrazujących wielowiekową obecność społeczności żydowskiej na ziemiach polskich edycja Święta Niemego Kina. W programie znalazły się filmy polskie i europejskie będące ekranizacjami literackich pierwowzorów; - MISTRZOWIE KINA ORSON WELLES przegląd filmów w 95. rocznicę urodzin i 25. rocznicę śmierci oraz Przegląd filmów Jean-Luc Godarda w 80. rocznicę urodzin reżysera. W 2010 roku Filmoteka organizowała również działalność Sieci Kin Studyjnych i Lokalnych, zrzeszającej 115 kin w Polsce, korzystając ze specjalnych funduszy Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej na edukację i upowszechnianie kultury filmowej w Polsce. Dzięki budżetowi euro, w kinach studyjnych udało się zorganizować około 200 imprez i przeglądów filmowych, 50 programów edukacyjnych, w których uczestniczyło około dzieci i młodzieży szkolnej, 8 festiwali filmowych oraz dofinansować dystrybucję 51 filmów europejskich i polskich o wysokich walorach artystycznych, w tym klasykę kina światowego. Filmoteka udostępniała swoje zbiory filmowe dyskusyjnym klubom filmowym, kinom studyjnym i lokalnym, uczelniom wyższym i placówkom kultury w całym kraju. Wspierała też programowo najważniejsze imprezy i festiwale filmowe w kraju, m.in. Festiwal Filmów Rosyjskich SPUTNIK 2010, Lubuskie Lato Filmowe, Festiwal Filmów Krótkometrażowych w Krakowie, Festiwal Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni, Festiwal Era Nowe Horyzonty, Festiwal Filmów o tematyce żydowskiej. Zagadnienia budżetowe Filmoteka Narodowa ma status narodowej instytucji kultury wpisanej do rejestru Ministerstwa Kultury. W ponad 50% działalność finansowana jest z budżetu Ministerstwa.

4 Budżet roczny Filmoteki Narodowej w roku 2010 wynosił euro. Działalność międzynarodowa Rok 2010 był rokiem aktywnej działalności Filmoteki Narodowej na forum międzynarodowym. Dyrektor Filmoteki Narodowej brał udział w dorocznym spotkaniu członków ACE w Bolonii. Podczas tego spotkania został wybrany w skład członków Komitetu Wykonawczego ACE na jego nową kadencję. Dyrektor FN wziął udział w wielkiej europejskiej konferencji w Gandawie zorganizowanej w ramach prezydencji Belgii w UE, poświęconej tematyce archiwów filmowych i nowym wyzwaniom, jakie przed nimi stoją. Przedstawiciele Filmoteki uczestniczyli w 2010 r. w dorocznym kongresie FIAF w Oslo organizowanym przez Norvegian Film Institute. Dyrektor Filmoteki uczestniczy w pracach dwóch grup stworzonych przez Komisję Europejską: Cinema Expert Group oraz w grupie konsultującej sprawy dzieł osieroconych. Jesienią 2010 r. Filmoteka Narodowa zwróciła się do dziesięciu archiwów filmowych w 10 stolicach: Berlinie, Brukseli, Londynie, Kijowie, Madrycie, Mińsku, Moskwie, Paryżu, Pekinie i Tokio z propozycją współpracy przy projekcie Filmoteki Narodowej dotyczącego organizacji pokazów filmu Mania. Historia pracownicy wytwórni papierosów w tych stolicach w ramach oficjalnych imprez kulturalnych towarzyszących prezydencji Polski w Unii Europejskiej. Film Mania, z roku 1918, stanowi doskonały przykład wczesnej współpracy europejskiej w dziedzinie kina: tytułową rolę zagrała Pola Negri, polska aktorka, wschodząca wówczas gwiazda, film został wyprodukowany w Niemczech, a jego reżyserem był Węgier, Eugen Illes. Film był uznany przez wiele lat za zaginiony. Filmoteka Narodowa odzyskała niedawno, prawdopodobnie jedyną zachowaną kopię filmu. Film ten jest obecnie poddany rekonstrukcji cyfrowej w Filmotece Narodowej. Wszystkie archiwa filmowe, do których Filmoteka Narodowa zwróciła się z propozycją współpracy odpowiedziały pozytywnie wspierając ten projekt. Wydarzenia specjalne W roku 2010 z okazji obchodów 200. rocznicy urodzin Fryderyka Chopina Filmoteka Narodowa realizowała całoroczny projekt Filmowy Chopin. W ramach projektu została stworzona strona internetowa poświęcona jest obecności Fryderyka Chopina i jego muzyki w kinematografii światowej. Zawiera m.in. zaawansowaną wyszukiwarkę ponad 100 tytułów filmów fabularnych, dokumentalnych, związanych z osobą i twórczością Fryderyka Chopina kronik oraz filmów, w których utwory kompozytora stanowią element ilustracji muzycznej. Ponadto wydano trzypłytowe wydawnictwo CHOPIN. FILMOWE MOTYWY zrealizowane na nośnikach cyfrowych DVD i BLU- RAY zawierające poświęcone kompozytorowi filmy fabularne i dokumentalne. Przeprowadzono również digitalizację i rekonstrukcję filmów dedykowanych Chopinowi i jego muzyce. Odbyło się wiele przeglądów międzynarodowych we współpracy z Filmoteką Narodową obejmujących filmy fabularne, dokumentalne oraz animacje i kroniki filmowe. Filmoteka Narodowa była wiosną 2010 r. gościem specjalnym jubileuszowej - 10 edycji Festiwalu goeast w Wiesbaden. Festiwal goeast istnieje od 2001 r., został pomyślany jako miejsce spotkań twórców i wielbicieli kina krajów Europy Środkowo-Wschodniej oraz Europy Zachodniej. Filmoteka Narodowa przedstawiła swoją działalność oraz zaproponowała pokaz najbardziej znanych, klasycznych polskich filmów animowanych, zatytułowanym Arcydzieła polskiej animacji.

5 Filmoteka Narodowa współuczestniczyła przy organizacji ponad 150 imprez i przeglądów polskiego kina za granicą w Instytutach Kultury Polskiej, filmotekach, przy okazji międzynarodowych festiwali filmowych. Ważniejsze imprezy tego typu zorganizowane w 2010 r. to m.in.: Rok Chopinowski, Lincoln Center, Nowy Jork; Retrospektywa Wajdy, Cinematheque Francaise, Paryż; International Doc Festiwal, Saloniki, Grecja; Polska Wiosna Filmowa, Amsterdam/Rotterdam, Holandia; Mostra Int FF, Barcelona, Hiszpania; Przegląd Polskich Filmów, Melbourne, Australia. W 2010 ukazało się wydawnictwo DVD z niemym filmem Mogiła nieznanego żołnierza Ryszarda Bolesławskiego z 1927 r. Jest to pierwsza część serii, w której zaplanowano wydanie wszystkich zachowanych polskich filmów niemych. Kopie są rekonstruowane i odnawiane manualnie i cyfrowo. Na potrzeby każdego wydawnictwa powstaje specjalnie komponowana i nagrywana muzyka zamawiana u najciekawszych, uznanych twórców.