Postępowanie z odpadami

Transkrypt

1 Postępowanie z odpadami Strona : 1 z 10 Wydanie : 5 Akredytacja ISO 9001 : 2008 Obowiązuje od Października 2016 r. Rewizja : 4 Spis treści : 1. Cel Zakres stosowania Miejsce stosowania Dokumenty związane Oznaczenia i definicje Odpowiedzialność Opis postępowania Forma dokumentowania Miejsce i okres archiwizowania Załączniki...10 Kopia nr : Własność : Żadna część niniejszej procedury nie może być zmieniana bez wiedzy, ani kopiowana bez zgody Pełnomocnika ds. Systemu Zarządzania Jakością Stanowisko Data Nazwisko Podpis Opracował Koordynator ds przeciwepidemicznych Dr n. med. Ewa Dziąba Zweryfikował Przewodniczący Zespołu ds Zakażeń Szpitalnych Lek. Maciej Michalak Pielęgniarka Naczelna mgr Izabela Rykowska Zatwierdził Dyrektor ZZOZ Lek. Dariusz Bierła

2 I. Cel Wprowadzenie racjonalnych zasad postępowania z odpadami szpitalnymi z uwzględnieniem : 1. bezpieczeństwa epidemiologicznego, 2. wymogów ochrony środowiska, 3. możliwości odzysku surowców wtórnych. II. Zakres stosowania Procedura dotyczy wszystkich pracowników, którzy wytwarzają odpady w związku z działalnością służbową. III. Miejsce stosowania Wszystkie komórki organizacyjne Zespołu Zakładów Opieki Zdrowotnej IV. Dokumenty związane Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach ( Dz.U. Z 2013 r., poz., 21 z późn. zm.), Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 grudnia 2014 r. w sprawie katalogu odpadów ( Dz.U. Z dnia 29 grudnia 2014 r., poz. 1923), Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 12 grudnia 2014 r. wzorów dokumentów stosowanych na potrzeby ewidencji odpadów ( Dz.U. Z 2014 r., poz. 1973), Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 30 lipca 2010 r. w sprawie szczegółowego sposobu postępowania z odpadami medycznymi. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 24 lipca 2015 r. w sprawie rodzajów odpadów medycznych i odpadów weterynaryjnych, których odzysk jest dopuszczalny (Dz.U.2015 poz.1116) V. Oznaczenia i definicje Odpady medyczne są to odpady powstające w związku z udzielaniem świadczeń zdrowotnych oraz prowadzeniem badań i doświadczeń naukowych w zakresie medycyny. Odpady zakaźne ( odpady medyczne o kodach *, *) - są to odpady niebezpieczne, które zawierają żywe mikroorganizmy lub ich toksyny, o których wiadomo lub co do których istnieją wiarygodne podstawy do przyjęcia, że wywołują choroby zakaźne u ludzi lub innych żywych organizmów. 2

3 Odpady specjalne ( odpady medyczne o kodach *, *) - są to odpady niebezpieczne, które zawierają substancje chemiczne, o których wiadomo lub co do których istnieją wiarygodne podstawy do sądzenia, że wywołują choroby niezakaźne u ludzi lub innych żywych organizmów albo mogą być źródłem skażenia środowiska. Odpady pozostałe ( odpady medyczne o kodach , , , ) są to odpady medyczne nieposiadające właściwości niebezpiecznych, z którymi postępuje się w sposób przewidziany dla odpadów komunalnych. Odpady komunalne odpady powstające w gospodarstwach domowych, a także odpady niezawierające odpadów niebezpiecznych pochodzące od innych wytwórców odpadów, które ze względu na swój charakter lub skład są podobne do odpadów powstających w gospodarstwach domowych. VI. Odpowiedzialność 1. Kierownik Działu Utrzymania Ruchu odpowiedzialny jest za : prawidłową gospodarkę odpadami, nadzór nad prawidłowym przyjmowaniem, składowaniem, przechowywaniem i przekazywaniem odpadów, prowadzenie ewidencji odpadów. 2. Pracownicy magazynu odpadów odpowiedzialni są za : prawidłowe przyjmowanie i przekazywanie odpadów do unieszkodliwienia firmie odbiorczej, utrzymanie w należytej czystości ( dezynfekcja i mycie) pomieszczeń magazynowych oraz wyposażenia tych pomieszczeń. 3. Pracownicy Sekcji Utrzymania Czystości odpowiedzialni są za : zbieranie odpadów z miejsca ich powstania do punktów zbiorczych (brudowniki) zgodnie z klasyfikacją odpadów, prawidłowe oznakowanie opakowań zbiorczych, transport odpadów z oddziałów szpitalnych, 3

4 utrzymanie w należytej czystości (dezynfekcja i mycie) pojemników na odpady, pomieszczeń i środków transportu. 4. Naczelna Pielęgniarka, Zespół ds Kontroli Zakażeń Szpitalnych, Kierownik Działu Czystości odpowiedzialni są za : nadzorowanie prawidłowej realizacji procedury. 5. Kierownicy wszystkich komórek organizacyjnych Szpitala : odpowiadają za nadzór nad prawidłowym stosowaniem procedury w ich komórkach organizacyjnych. 6. Wszyscy pracownicy szpitala odpowiadają za sortowanie odpadów w miejscu ich powstawania zgodnie z niniejszą procedurą. 7. Pielęgniarki instrumentariuszki / położne ( Blok Operacyjny, Sale Porodowe) odpowiedzialne są za : umieszczenie odpadu klinicznego o kodzie * w czerwonym (podwójnym worku), zawiązanie, opisanie informacją o rodzaju odpadu, czasie i miejscu powstania i przekazanie niezwłocznie pracownikowi Sekcji Utrzymania Czystości. Pracownik Sekcji Utrzymania Czystości odpowiedzialny jest za włożenie otrzymanego odpadu klinicznego do chłodziarki ( Blok Operacyjny bezpośrednio do Magazynu odpadów, Oddział Ginekologiczno - Położniczy przejściowo do chłodziarki przy oddziale położniczym). VII. Opis postępowania Prawidłowe postępowanie z odpadami dąży do utrzymania na możliwie najniższym poziomie ilości wytwarzanych odpadów, a także do zmniejszenia zagrożenia ze strony odpadów do życia, zdrowia oraz dla środowiska. Odpady powstałe w trakcie udzielania świadczeń zdrowotnych, zbiera się selektywnie w miejscach ich powstania z podziałem na : odpady zakaźne, odpady specjalne, odpady medyczne pozostałe oraz odpady komunalne ( gospodarczo bytowe). 4

5 1. Postępowanie z odpadami zakaźnymi 1.1 Za zakaźne ( niebezpieczne ) odpady medyczne uważa się wszystkie materiały i sprzęt, które miały kontakt z płynami ustrojowymi ( krwią, limfą, osoczem), wydzielinami i wydalinami pacjenta : materiały opatrunkowe (wyroby z gazy np. serwety gazowe, setony, tupferki, sączki z gazy, bandaże, przylepce, wata, kompresy, lignina, opatrunki gipsowe zanieczyszczone krwią lub wydzielinami pacjenta), środki higieniczne (pieluchomajtki pochodzące od pacjentów chorych zakaźnie lub z biegunką, podpaski z Sali Porodowej i Pionu położniczego), sprzęt jednorazowego użycia ( igły, strzykawki, aparaty do transfuzji krwi, zestawy do kroplowych wlewów dożylnych, pojemniki z płynami odessanymi z ran i jam ciała pacjenta, dreny, kubeczki, ślinociągi, cewniki, worki do zbiórki moczu, butelki i pojemniki przeznaczone do gromadzenia krwi i wydzielin z ran pooperacyjnych, rękawice chirurgiczne zabrudzone krwią lub zakaźnymi wydzielinami i wydalinami pacjenta, rurki intubacyjne, rurki ustno - gardłowe, ustniki do inhalacji, bielizna operacyjna jednorazowego użycia, naczynia laboratoryjne, narzędzia chirurgiczne jednorazowego użycia itp.), brudna zużyta ( przeznaczona do zniszczenia) bielizna operacyjna wielorazowego użycia i bielizna pościelowa, odpady żywieniowe od pacjentów z chorobami zakaźnymi, ampułki po lekach zawierające substancje niebezpieczne np. szczepionki BCG, odpady kliniczne szczątki i tkanki ludzkie z Bloku Operacyjnego, Zakładu Patomorfologii, Sali Porodowej, pojemniki laboratoryjne z resztkami płynów fizjologicznych ( po badaniu ) Odpady zakaźne, z wyjątkiem odpadów o ostrych końcach i krawędziach oraz odpadów klinicznych, składowane są w wydzielonych pojemnikach opisanych : odpady zakaźne, wyłożonych grubymi, czerwonymi workami jednorazowego użycia, w taki sposób, aby ich górna, wywinięta na szerokość ok. 20 cm krawędź, nie uległa skażeniu. 5

6 Worki należy wymieniać na nowe, nie rzadziej niż dwa razy dziennie. Pojemniki po opróżnieniu należy codziennie dezynfekować środkiem do dezynfekcji powierzchni aktualnie stosowanym w oddziale, myć w wodzie z detergentem i dokładnie spłukać. Worki wypełnione do nie więcej niż 2/3 objętości niebezpiecznymi odpadami medycznymi gromadzone są w brudowniku oddziałowym w wyznaczonym do tego celu pojemniku. Zbiorcze opakowania odpadów medycznych ( gruby, czerwony worek), wypełnione do 2/3 objętości, zawiązane i opisane informacją o kodzie odpadów w nim przechowywanych, miejscu ich wytworzenia, dacie zamknięcia, są transportowane nie rzadziej niż dwa razy dziennie przez służby transportowe do magazynu odpadów zakaźnych. Transport odpadów odbywa się przy pomocy wózka zamkniętego. Po użyciu wózek jest dezynfekowany preparatami dezynfekcyjnymi aktualnie stosowanymi w zakładzie i myty przez pracowników transportu Odpady zakaźne o ostrych końcach i krawędziach gromadzone są w sztywnych pojemnikach jednorazowych z tworzywa sztucznego, odpornych na przekłucie lub przecięcie. Pojemniki te umieszcza się w miejscach powstania odpadów. Na nowo ustawionych pojemnikach należy napisać : kod odpadów ( *), datę i godzinę otwarcia (tj. rozpoczęcia użytkowania), datę i godzinę zamknięcia, czytelny podpis osoby zamykającej pojemnik, dane wytwórcy odpadów oraz dane identyfikujące jednostkę, w której zbierane są odpady medyczne Opakowania i pozostałości szczepionki BCG natychmiast po użyciu wrzucane są do sztywnych pojemników z tworzywa sztucznego. Pojemniki wymieniane są jeden raz dziennie Odpady laboratoryjne, w tym kultury bakteryjne umieszczane są w pojemnikach z odpadami zakaźnymi bezpośrednio po wykonaniu badania. Pozostały po badaniach mocz przed usunięciem podlega unieszkodliwieniu przez zalanie preparatem dezynfekcyjnym ( 1 część wydzieliny + 3 części preparatu dezynfekcyjnego o szerokim spektrum działania (B, F, Tbc,V). 1.6 Odpady kliniczne ( *) szczątki ludzkie z Bloku Operacyjnego, Zakładu Patomorfologii, pakowane w czerwone (podwójne worki), zawiązane i opisane informacją o rodzaju odpadów, czasie i miejscu ich powstania oraz czytelnym podpisem osoby zamykającej worek, dostarczane są niezwłocznie po powstaniu do magazynu 6

7 odpadów zakaźnych przez pracowników Sekcji Utrzymania Czystości i umieszczane w chłodziarce, z Oddziału Ginekologiczno - Położniczego przejściowo do chłodziarki przy oddziale położniczym). Za czystość chłodziarki, dezynfekcję preparatami dezynfekcyjnymi aktualnie stosowanymi w szpitalu odpowiada pracownik magazynu odpadów zakaźnych, przy oddziale położniczym pracownik Sekcji Utrzymania Czystości. Wszystkie szczątki tkanki ciała ludzkiego, które zostały usunięte drogą operacyjną lub w czasie drobnego zabiegu, a muszą być poddane badaniu histopatologicznemu powinny być zabezpieczone przed ich uszkodzeniem przez utrwalenie w 10% roztworze formaliny w szczelnym naczyniu opisanym co do rodzaju tkanek, nazwiska i imienia pacjenta, czasu i miejsca, w którym powstały i niezwłocznie dostarczone do Zakładu Patomorfologii wraz ze skierowaniem na badanie histopatologiczne. W sytuacjach wymagających dłuższego przechowywania winny być zabezpieczone przez pracowników Zakładu Patomorfologii i składowane w wydzielonym, chłodnym pomieszczeniu Postępowanie z odpadami specjalnymi Odpady zawierające związki rtęci To głównie zużyte świetlówki. Zużyte świetlówki przechowywane są w opakowaniach dostawczych. Odpady te przekazywane są do magazynu odpadów, skąd są odbierane na telefoniczne wezwanie przez uprawnioną firmę Odpady zawierające toluen, aceton, formalinę powstają w Zakładzie Patomorfologii przy obróbce histopatologicznej wycinków. Gromadzone są w pojemnikach z tworzywa sztucznego, jednorazowego użycia i przekazywane do magazynu odpadów, skąd są odbierane przez uprawnioną firmę Opakowania po zużytych odczynnikach chemicznych w Zakładzie Diagnostyki Laboratoryjnej gromadzone są w wydzielonym pojemniku wyłożonym workiem żółtym i przekazywane przynajmniej raz w tygodniu do magazynu odpadów, skąd są odbierane przez uprawnioną firmę. 7

8 Przeterminowane i wycofane ze stosowania odczynniki chemiczne gromadzone są w magazynie odpadów, w workach koloru żółtego lub w pojemnikach z tworzywa sztucznego i przekazywane do utylizacji Pozostałe odpady medyczne Z pozostałymi odpadami medycznymi postępuje się w sposób przewidziany dla odpadów komunalnych. Na oddziałach składowane są w pojemnikach wyłożonych workiem niebieskim lub czarnym, opisanym Odpady medyczne pozostałe Odpady medyczne pozostałe o kodzie : nieskażone prześcieradła, ręczniki, chusteczki jednorazowe, nieskażone, zużyte materiały opatrunkowe i opatrunki gipsowe, nieskażone rękawice, środki higieniczne ( podpaski, pieluchomajtki) nie pochodzące od pacjentów chorych lub podejrzanych o choroby zakaźne. Na oddziałach gromadzone są w gabinetach zabiegowych. Są to odpady, które nie miały bezpośredniego kontaktu z chorym zakaźnie i nie są zanieczyszczone drobnoustrojami chorobotwórczymi ( nie są zakaźne) mogą one być składowane na wysypiskach komunalnych bez uprzedniej ich neutralizacji Postępowanie z niewykorzystanymi bądź przeterminowanymi lekami zgodnie z procedurą Gospodarka lekami Odpady komunalne ( gospodarczo bytowe) Na oddziałach gromadzone są na salach chorych, w punktach pielęgniarskich, dyżurkach w pojemnikach zaopatrzonych w worki koloru niebieskiego lub czarnego i dwa razy dziennie lub w miarę potrzeby worki wypełnione do 2/3 objętości, szczelnie zawiązane przenoszone są do pojemnika zbiorczego, który znajduje się w brudowniku oddziału, skąd transportowane są przez służby transportowe do kontenera zbierającego odpady komunalne na zewnątrz szpitala; worki zbiorcze są opisane informacją o kodzie odpadów w nich przechowywanych, miejscu ich wytworzenia, dacie zamknięcia. 8

9 Z pomieszczeń administracyjnych worki wypełnione do 2/3 objętości, szczelnie zawiązane i opisane, są jeden raz dziennie lub w miarę potrzeby wynoszone przez personel sprzątający do kontenera zbierającego odpady komunalne. Odpady pokonsumpcyjne są przez personel sprzątający gromadzone w kuchenkach oddziałowych w wydzielonych pojemnikach z przykryciem, wyłożonych niebieskim lub czarnym workiem i przynajmniej dwa razy dziennie usuwane z oddziału. Odpady żywności z kuchni szpitalnej są gromadzone w wydzielonym pojemniku w osobnym pomieszczeniu kuchennym i przekazywane jako pasza dla zwierząt Odpady, które mogą być zagospodarowane ( sprzedawane, wykorzystywane) : Makulatura, kartony ( po rozłożeniu), czysty papier są przewożone przez służby transportowe do wydzielonych boksów na terenie szpitala Żelazo i stal odpad powstaje w wyniku przeprowadzania napraw oraz wycofania z użytku łóżek szpitalnych i innych urządzeń techniczno gospodarczych, gromadzony czasowo w wyznaczonym betonowym boksie na terenie zakładu i odsprzedawany do punktu skupu złomu Puste tonery drukarek podlegają zwrotowi do magazynu gospodarczego, skąd są odbierane przez firmy zewnętrzne Odpady zawarte w katalogu (Załącznik 1 ) nie opisane w procedurze, a mogące wystąpić w szpitalu przekazywane są wyspecjalizowanym firmom zgodnie z obowiązującymi przepisami Zasady bezpieczeństwa obowiązujące przy pracy z odpadami medycznymi : 1. Przed przystąpieniem do pracy z odpadami należy zastosować środki ochrony osobistej odpowiednie do zagrożenia ( rękawice, fartuch, gogle, maskę, ochraniacze na buty). 2. Niedopuszczalne jest otwieranie raz zamkniętych pojemników lub worków jednorazowego użycia oraz wtórne segregowanie ich zawartości. 3. W trakcie pracy z odpadami należy zachować szczególną ostrożność. 4. Po zakończeniu pracy z odpadami medycznymi bezwzględnie : UMYĆ I ZDEZYNFEKOWAĆ RĘCE! 9

10 1.8. Postępowanie w sytuacjach awaryjnych : W przypadku uszkodzenia worka z odpadami, uszkodzony worek z zawartością włożyć do większego, szczelnego worka. Miejsce, w którym doszło do rozsypania odpadów medycznych zdezynfekować preparatem dezynfekcyjnym o szerokim spektrum działania, a następnie umyć. Jeżeli doszło do ekspozycji zawodowej pracownika należy natychmiast wdrożyć postępowanie wg procedury Postępowanie poekspozycyjne. VIII. Forma dokumentowania Karta Ewidencji Karta Przekazania Odpadu IX. Miejsce i okres archiwizowania Karty Ewidencji i Przekazania Odpadu Dział Utrzymania Ruchu, archiwizowanie minimum 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym sporządzono te dokumenty. Protokoły przekazania leków do unieszkodliwienia Apteka, minimum 5 lat. X. Załączniki 1. Katalog odpadów wytwarzanych w ZZOZ w Ostrowie Wlkp. 2. Załącznik do Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 24 lipca 2015 r. w sprawie rodzajów odpadów medycznych i odpadów weterynaryjnych, których odzysk jest dopuszczalny (Dz.U.2015 poz.1116). 10