Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. J. Gromkowskiego we Wrocławiu PROCEDURA GOSPODAROWANIA ODPADAMI MEDYCZNYMI

Transkrypt

1 Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. J. Gromkowskiego we Wrocławiu PROCEDURA GOSPODAROWANIA ODPADAMI MEDYCZNYMI Numer referencyjny procedury: PE 1.1/07 Data zatwierdzenia : 27 czerwca 2007 rok Data wprowadzenia : 11 lipca 2007 Miejsce zastosowania: WSS IM. GROMKOWSKIEGO we WROCŁAWIU Adresat: PRACOWNICY JEDNOSTEK ORGANIZACYJNYCH SZPITALA zaangażowani w proces wytwarzania, segregacji, składowania i przekazywania odpadu medycznego do unieszkodliwienia (Oddziały, BO, Izba Przyjęć, DDO, Endoskopia, DDL, Poradnie, Dział Techniczny i Sekcja Administracji) Cel: WŁAŚCIWE GOSPODAROWANIE ODPADAMI MEDYCZNYMI Autor opracowania: mgr Dariusz Korcz specjalista higieny i epidemiologii Zaopiniowane przez: Dyrektor d/s Lecznictwa... Dyrektor d/s administracyjnych, technicznych, organizacyjnych, rozliczeń... Przewodniczący Zespołu Kontroli Zakażeń Zakładowych:... Naczelna Pielęgniarka... Zatwierdzone przez: Dyrektor Szpitala... 1

2 PROCEDURA GOSPODARKI ODPADAMI MEDYCZNYMI W WARUNKACH SZPITALNYCH - PE 1.1/07 w WSS im. J. Gromkowskiego we Wrocławiu I. PODSTAWA PRAWNA. Prawidłowa segregacja, gromadzenie, transport i unieszkodliwianie odpadów muszą być zgodne z przepisami prawnymi obowiązującymi w Polsce : 1.Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001r. prawo ochrony środowiska (Dz.U. Nr 62, poz. 627) 2.Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628) z późniejszymi zmianami 3.Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 roku w sprawie katalogu odpadów (Dz.U.Nr 112, poz. 1206). 4.Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 grudnia 2001 r. w sprawie wzorów dokumentów stosowanych na potrzeby ewidencji odpadów. 5. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia roku w sprawie dopuszczalnych sposobów i warunków unieszkodliwiania odpadów medycznych i weterynaryjnych (Dz.U. Z 2003 roku Nr 8 poz.104 z dnia ). 6.Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 7 września 2004 roku w sprawie dopuszczalnych sposobów i warunków unieszkodliwiania odpadów medycznych i weterynaryjnych (Dz.U.Nr 200 poz. 2061). 7.Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o zmianie ustawy o odpadach (Dz.U. Nr 175, poz.1458). 8.Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia r. (Dz.U.Nr39 poz.251) II. OKREŚLENIA I POJĘCIA 1. Gospodarowanie odpadami rozumie się przez to zbieranie, transport, odzysk i unieszkodliwianie odpadów, w tym także nadzór nad takimi działaniami. 2. Magazynowanie odpadów rozumie się przez to czasowe przetrzymywanie lub gromadzenie odpadów przed ich transportem, odzyskiem lub unieszkodliwieniem. 3. Odpady medyczne rozumie się przez to, odpady powstałe w związku z udzielaniem świadczeń zdrowotnych w jednostkach służby zdrowia oraz w zakładach prowadzących badania i doświadczenia naukowe w zakresie medycyny. Odpady medyczne klasyfikuje się w następujący sposób: 3.1. Odpady medyczne niebezpieczne: a) zakaźne odpady medyczne o kodach , , , są to odpady niebezpieczne, które zawierają żywe mikroorganizmy lub ich toksyny, o których wiadomo lub co do których istnieją wiarygodne podstawy do przyjęcia, że wywołują choroby zakaźne u ludzi lub innych żywych organizmów. Kod rodzaju odpadu w/g obowiązującej klasyfikacji: Rodzaj wytwarzanych odpadów: a) części ciała i organy b) pojemniki na krew i konserwanty służące do jej przechowywania 2

3 inne odpady, które zawierają żywe drobnoustroje chorobotwórcze lub ich toksyny oraz inne formy zdolne do przeniesienia materiału genetycznego, o których wiadomo lub co do których istnieją wiarygodne podstawy do sądzenia, ze wywołują choroby u ludzi i zwierząt pozostałości z żywienia pacjentów oddziałów zakaźnych b) specjalne odpady medyczne, to odpady medyczne posiadające właściwości niebezpieczne, o kodach klasyfikacyjnych : , , są to odpady niebezpieczne, które zawierają substancje chemiczne, o których wiadomo lub co do których istnieją wiarygodne podstawy do sądzenia, że wywołują choroby niezakaźne u ludzi lub innych żywych organizmów albo mogą być źródłem skażenia środowiska. Kod rodzaju odpadu w/g obowiązującej klasyfikacji: Rodzaj wytwarzanych odpadów: chemikalia, w tym odczynniki chemiczne, zawierające substancje niebezpieczne leki cytostatyczne i cytotoksyczne 3.2. Odpady medyczne inne niż niebezpieczne: Odpady medyczne pozostałe - to odpady medyczne nie posiadające właściwości niebezpiecznych, o kodach klasyfikacyjnych : , , , Kod rodzaju odpadu w/g obowiązującej klasyfikacji: Rodzaj wytwarzanych odpadów: narzędzia chirurgiczne i zabiegowe oraz ich resztki (z wyłączeniem ) inne odpady niż wymienione w chemikalia, w tym odczynniki chemiczne, inne niż wymienione w leki inne niż wymienione w

4 III. OZNAKOWANIE I OPIS WORKÓW FOLIOWYH I POJEMNIKÓW Kluczem do efektywnego gospodarowania odpadami medycznymi zakaźnymi jest segregacja w/g koloru worków foliowych i pojemników. Personel medyczny zobowiązany jest do segregacji odpadów w miejscu i w czasie powstania oraz umieszczania w odpowiednim worku/pojemniku. 1.Obowiązuje podział kolorów worków foliowych do gromadzenia odpadów medycznych zakaźnych: Czerwony dla odpadów medycznych zakaźnych o klasyfikacji opis: data, jednostka organizacyjna 03 (np.: VII -03 ). Biały - dla odpadów medycznych zakaźnych o klasyfikacji , opakowania po krwi i preparatach krwiopochodnych wraz z aparatem do przetoczenia. opis: data, jednostka organizacyjna 03 (np.: VI -03 ) Żółty - dla odpadów medycznych zakaźnych o klasyfikacji , duże odjęte części ciała umieszczać w podwójnym worku foliowym koloru żółtego opis: data, BO Obowiązuje podział kolorów pojemników do gromadzenia odpadów medycznych zakaźnych: Żółty z czerwoną pokrywą - dla odpadów medycznych zakaźnych o klasyfikacji , o ostrych końcach i krawędziach opis: data, jednostka organizacyjna 03. Biały - dla odpadów medycznych zakaźnych o klasyfikacji : A) Odpady pooperacyjne medyczne zakaźne - kod małe części, resztki organów, tkanki oraz duże odjęte części ciała. Pojemniki odpowiedniej wielkości, najlepiej z podwójną szczelnie zamykaną pokrywą, opis: data, BO-02. Uwaga: Pojemnik zawierający materiał do badań histopatologicznych, różni się opisem dostosowanym do jednostki organizacyjnej, np.: BO-Hispat, VII Hispat, I Hispat, Endoskopia Hispat. B) Odpady laboratoryjne medyczne zakaźne - kod probówki z krwią, surowicą, osoczem. Pojemniki odpowiedniej wielkości, najlepiej z podwójną szczelnie zamykaną pokrywą, opis : data lab 02. CZERWONY - na odpady medyczne zakaźne o klasyfikacji , pozostałości z żywienia pacjentów oddziałów zakaźnych. Pojemnik odpowiedniej wielkości z pokrywą, opis : ODPAD

5 IV. ZASADY SELEKTYWNEJ SEGREGACJI ODPADÓW MEDYCZNYCH ZAKAŹNYCH. Właściwy podział odpadów medycznych zakaźnych zależny jest od poziomu zagrożenia oraz rodzaju materiału odpadowego. 1. Odpady medyczne zakaźne o klasyfikacji : a) części ciała i organy - powstające na bloku operacyjnym, należy segregować i gromadzić osobno, zgodnie z instrukcją stanowiskową dla bloku operacyjnego. b) pojemniki na krew i konserwanty służące do jej przechowywania - powstające w oddziałach należy segregować i gromadzić osobno zgodnie z instrukcją szczegółową dla oddziałów, powstające w laboratorium należy segregować i gromadzić zgodnie z instrukcją stanowiskową dla DDL. 2. Odpady zakaźne o klasyfikacji powstające w budynkach łóżkowych i laboratorium, należy segregować i gromadzić zgodnie z instrukcjami stanowiskowymi. 3. Odpady medyczne zakaźne kod pozostałości z żywienia pacjentów oddziałów zakaźnych, należy gromadzić na teranie kuchni w pojemniku plastikowym koloru czerwonego z pokrywą. Kierownik kuchni jest osobą odpowiedzialną za monitorowanie resztkowania, ważenie i usuwanie odpadów pokonsumpcyjnych poprzez młynek do kanalizacji połączonej ze szpitalną oczyszczalnią ścieków. Prowadzi ewidencję ilościową, dane przekazuje kierownikowi sekcji administracyjnej. UWAGA: W przypadku hospitalizacji pacjenta w izolatce, u którego rozpoznano lub podjęto podejrzenie o zachorowanie na szczególnie niebezpieczną chorobę zakaźną, resztki pokarmowe łącznie z opakowaniem, naczyniami i sztućcami (wszystkie jednorazowego użytku) mają być gromadzone w zamykanych pojemnikach plastikowych na odpady medyczne zakaźne o klasyfikacji , z przeznaczeniem do unieszkodliwienia termicznego (spalenie). V. PODSTAWOWE ZASADY I ŚRODKI OSTROŻNOŚCI. a) Niedopuszczalne jest otwieranie raz zamkniętych pojemników lub worków jednorazowego użycia na odpady medyczne zakaźne. b) Pojemniki i worki ze szczątkami pooperacyjnymi o kodzie (części ciała organy) należy przejściowo gromadzić w chłodziarkach, znajdujących się: - w brudowniku oddziału chirurgicznego - w magazynie przejściowym odpadów c) Nie wolno mieszać odpadów medycznych zakaźnych z komunalnymi. Transport jedynie w osobnych wózkach. d) Zasady bezpiecznego postępowania z ostrymi narzędziami : Każdorazowo po użyciu np. igły, skalpele wrzucać do żółtego pojemnika z czerwoną pokrywą. Nie wolno trzymać w kieszeniach strzykawek, igieł ani innych ostrych przedmiotów. Nie wolno zakładać osłonek na użyte igły. Nie wolno igieł zgniatać, łamać, zbędnie nimi manipulować. Powierzchnię zewnętrzną pojemnika na igły i skalpele należy zawsze dezynfekować w przypadku zabrudzenia krwią. 5

6 V. ZASADY TRANSPORTU ODPADÓW MEDYCZNYCH ZAKAŹNYCH. 1. Do przewozu odpadów medycznych zakaźnych na terenie szpitala korzysta się z wózka akumulatorowwgo typu Meleks. Kabina oddzielona jest od części ładunkowej, część ładunkowa szczelna wykonana z aluminium. Kabina wyposażona w preparat do dezynfekcji rąk i zeszyt monitorowania dezynfekcji. Meleks po opróżnieniu każdorazowo musi być przez pracownika gospodarczego szpitala umyty i zdezynfekowany w wyznaczonym i oznakowanym miejscu. Zasada transportu: przewóz odpadów wyłącznie w ustalonych porach i nie rzadziej niż 3 dni w tygodniu (pn-śr-pt), odbywa się wózkiem akumulatorowym typu Meleks. Zakres obowiązków i czynności osób wykonujących transport na terenie szpitala: Pracownik gospodarczy szpitala: z magazynu wstępnego dokonuje załadunku odpadów (wyłącznie oznakowanych i opisanych) na wózek typu Meleks, rozładunek odpadów w utylizatorni (chłodnia) zobowiązany jest do mycia i dezynfekcji wózka typu Meleks, odnotowuje to w zeszycie dezynfekcji: data, godzina, podpis. Kierownik sekcji administracji odpowiedzialny jest za: szkolenie stanowiskowe pracownika gospodarczego zaopatrzenie pracownika gospodarczego w środki ochrony osobistej : rękawice gospodarcze, fartuch jednorazowy foliowy, pełne obuwie Kierownik działu technicznego odpowiedzialny jest za: monitorowanie warunków i czasu przechowywania odpadów w utylizatorni szkolenie stanowiskowe pracownika utylizatorni zaopatrzenie pracownika utylizatorni w środki ochrony osobistej : rękawice gospodarcze, fartuch jednorazowy foliowy, pełne obuwie Pracownik utylizatorni : ewidencjonuje wagowo przyjęte odpady z jednostek organizacyjnych szpitala z podziałem w/g rodzaju odpadu : , (pojemniki na krew), (części ciała i organy), monitoruje na bieżąco warunki przechowywania odpadów w chłodni (norma: poniżej 10 º C, nie dłużej niż 14 dni). 2. Do transportu odpadów medycznych zakaźnych na terenie budynków łóżkowych korzysta się z wózków transportowych: wykonanych z materiałów łatwych do dezynfekcji, z kurkiem odpływowym w dnie i najlepiej z zamykaną przestrzenią ładunkową wypełnianych odpadami, do poziomu górnej krawędzi zdezynfekowanych i umytych po każdorazowym opróżnieniu, w pomieszczeniu mycia wózków. Czynność tą wykonuje pracownik gospodarczy firmy sprzątającej. 6

7 Zasady transportu : przewóz odpadów następuje wyłącznie w ustalonych porach i nie rzadziej niż 3 razy dziennie ( , , ). przewóz odpadów odbywa się wytyczonymi windami transportowymi, tak aby nie krzyżowały się drogi transportu żywności, leków, czystej bielizny. Zakres obowiązków i czynności osób wykonujących transport wewnętrzny na terenie budynków łóżkowych: Kierownik firmy sprzątającej odpowiedzialny jest za: szkolenie pracownika gospodarczego, upoważnionego do przewozu odpadów; wymagana jest znajomość korzystania ze środków ochrony osobistej, w tym używania rękawiczek gospodarczych (nie stosować lateksowych), przestrzegania instrukcji higienicznego mycia rąk, postępowania w przypadku ekspozycji na krew, prawidłowego mycia i dezynfekcji magazynu przejściowego odpadów medycznych zakaźnych, dezynfekcji wózków transportowych. Pracownik gospodarczy firmy sprzątającej, jest: osobą upoważnioną i przeszkoloną oraz zaopatrzoną w środki ochrony osobistej (rękawice gospodarcze, fartuch przemysłowy, foliowy, pełne obuwie). zobowiązaną do : załadunku worków/pojemników prawidłowo opisanych dezynfekcji i mycia wózka transportowego, po wykonaniu czynności transportu dezynfekcji i mycia magazynu przejściowego, po opróżnieniu odnotowywania wykonanej dezynfekcji magazynu przejściowego w zeszycie: data, godzina, podpis dezynfekcji i mycia pomieszczenia dezynfekcji wózków zgłaszania kierownikowi uchybień. 7

8 V. ZASADY POSTĘPOWANIA Z ODPADAMI MEDYCZNYMI SPECJALNYMI Odpady medyczne zwane odpadami specjalnymi: należy segregować i gromadzić osobno zgodnie z instrukcją stanowiskową, zawierającą następujące uzgodnienia: a) Odpady o kodzie chemikalia, w tym odczynniki chemiczne, zawierające substancje niebezpieczne należy pakować do pojemników lub kartonów wyłożonych folią. Odbiór odpadu należy zgłaszać do Kierownika sekcji administracji. Kierownik sekcji administracji poleca przeszkolonemu i upoważnionemu pracownikowi gospodarczemu odbiór i transport odpadu do pomieszczenia składowania centralnego w budynku T. Pracownik musi znać przepisy BHP postępowania w przypadku uszkodzenia pojemnika zbiorczego z chemikaliami. Kierownik sekcji Administracji: monitoruje gospodarkę odpadami z zakupionych substancji chemicznych, w tym zdawanie opakowań do firm, od których dany produkt został zakupiony prowadzi karty przekazania odpadu i roczną ewidencję ilościową. b) Odpady o kodzie leki cytostatyczne i cytotoksyczne obecnie nie występują w szpitalu. W przypadku ich pojawienia, dokonuje się segregacji umieszczając osobno w podwójnych worków koloru żółtego z opisem : CYTO. Pracownik gospodarczy odbiera odpady 3X dziennie celem przekazania ich bezpośrednio do chłodni. Kierownik Administracji prowadzi karty przekazania odpadu i prowadzi roczną ewidencję ilościową. Na podstawie zawartej umowy z firmą upoważnioną oddaje do unieszkodliwienia (spalenia). VI. ZASADY POSTĘPOWANIA Z ODPADAMI MEDYCZNYMI POZOSTAŁYMI Odpady medyczne zwane odpadami pozostałymi - to odpady medyczne nieposiadające właściwości niebezpiecznych, ale wymagające specjalnego postępowania. Odpady te należy segregować i gromadzić osobno zgodnie z instrukcją stanowiskową, zawierającą następujące uzgodnienia: a) Odpady o kodzie powstające na bloku operacyjnym i pracowniach zabiegowych, należy gromadzić w pojemnikach lub kartonach wyłożonych folią. Magazynowane w pomieszczeniu pomocniczym i zgłaszane są do składowania kierownikowi sekcji administracji, po każdorazowym wypełnieniu pojemnika i przed końcem roku. Odbioru odpadu dokonuje pracownik gospodarczy szpitala, który przekaże do pomieszczenia składowania centralnego w budynku T. Kierownik sekcji administracji prowadzi karty przekazania i roczną ewidencję ilościową odpadu. Na podstawie zawartej umowy z firmą upoważnioną oddaje okresowo do unieszkodliwienia. b) Odpady o kodzie to odpady medyczne nieposiadające właściwości niebezpiecznych, ale wymagające specjalnego postępowania wyłącznie na terenie budynków łóżkowych szpitala, poza nim mogą być traktowane jako odpad komunalny. 8

9 Odpady należy gromadzić w workach foliowych koloru niebieskiego. Każdy worek musi być opisany (jednostka organizacyjna, data) jeszcze przed umieszczeniem go na stelażu lub w stosownym pojemniku z pokrywą otwieraną nożnie. Należy osobno segregować odpady o klasyfikacji , wytwarzane w: - izbie przyjęć, poradni, gabinetach diagnostycznych (EKG, USG) np.: nieskażona lignina, ręczniki papierowe, prześcieradła jednorazowe papierowe i fizelinowe oraz nieskażone rękawiczki ochronne - w endoskopii, CS, oddziale intensywnej terapii : np. nieskażone fartuchy fizelinowe - w oddziałach : np. pieluchomajtki nie pochodzące od pacjentów chorych zakaźnie lub z biegunką, plastikowe butelki po płynach infuzyjnych, pojemniki na zużyte opakowania szklane po lekach. Salowa przenosi odpady z miejsca powstania do składowania w wyznaczonym pomieszczeniu na terenie jednostki (brudownik lub pomieszczenie gospodarcze). Pracownik gospodarczy szpitala odbiera i transportuje odpady (worki niebieskie) z częstotliwością nie rzadziej niż 1 X dziennie, do miejsca wstępnego gromadzenia worków niebieskich, ewidencjonuje wagowo przyjęte odpady i usuwa do kontenera na odpady komunalne. Kierownik sekcji administracji - prowadzi karty przekazania i zbiorczą ewidencję ilościową odpadów. c) Odpady o kodzie należy gromadzić do kartonów wyłożonych folią. Odpady powstałe na terenie budynków łóżkowych w jednostkach obsługiwanych przez firmę sprzątająca mają być składowane w magazynie chemii firmy sprzątajacej, która jest zobowiązana do ich usuwania poprzez przekazywanie opakowań firmom dostawczym. Kierownik firmy sprzątającej odpowiada za prawidłowe gospodarowanie tymi odpadami, ponadto prowadzi karty przekazania, które przedkłada na żądanie kierownikowi sekcji administracji. Kierownik sekcji administracji odpowiada za prawidłowe gospodarowanie tymi odpadami ale z komórek organizacyjnych nie obsługiwanych przez firmę sprzątającą, ponadto prowadzi karty przekazania i zbiorczą ewidencję ilościową odpadów. d) Odpady o kodzie : - L eki przeterminowane i inne niezdatne do użytku (ale nie wycofane z obrotu) powstające na oddziałach, izbie przyjęć i pracowniach zabiegowych - należy gromadzić przejściowo w opisanych pojemnikach lub kartonach wyłożonych folią. Po każdorazowym wypełnieniu pojemnika i przed końcem każdego roku należy zgłosić do odbioru i składowania kierownikowi sekcji administracji. Odbioru odpadu dokonuje pracownik gospodarczy szpitala, który przekaże do pomieszczenia składowania centralnego w budynku T. Kierownik sekcji administracji prowadzi karty przekazania i prowadzi roczną ewidencję ilościową odpadu. Na podstawie zawartej umowy z firmą upoważnioną oddaje okresowo do unieszkodliwienia. - Leki przeterminowane i inne (np. wycofane z obrotu) powstające w aptece szpitalnej należy usuwać zgodnie z instrukcją nadzoru farmaceutycznego. Kierownik apteki prowadzi karty przekazania i niezbędne dane przekazuje kierownikowi sekcji administracyjnej. 9

10 Uwaga: W worku foliowym koloru Czarnego gromadzone są jedynie odpady komunalne (BEZ OPISU WORKA). W załączeniu: 1. KARTA POTWIERDZAJĄCA ZAPOZNANIE PRACOWNIKÓW Z TREŚCIĄ PROCEDURY GOSPODAROWANIA ODPADAMI MEDYCZNYMI. 2. PRZEBYTE SZKOLENIA Z GOSPODAROWANIA ODPADAMI MEDYCZNYMI. 10

11 WOJEWÓDZKI SZPITAL SPECJALISTYCZNY IM. GROMKOWSKIEGO PIECZĘĆ JEDNOSTKI ORGANIZACYJNEJ : KARTA POTWIERDZAJĄCA ZAPOZNANIE PRACOWNIKOW Z TREŚCIĄ PROCEDURY GOSPODAROWANIA ODPADAMI MEDYCZNYMI. Zapoznałem się z treścią ZARZĄDZENIA I PROCEDURY GOSPODAROWANIA ODPADAMI MEDYCZNYMI : Lp Nazwisko i imię, stanowisko Data Podpis 11

12 WOJEWÓDZKI SZPITAL SPECJALISTYCZNY IM. GROMKOWSKIEGO PIECZĘĆ JEDNOSTKI ORGANIZACYJNEJ : PRZEBYTE SZKOLENIE PRZYPOMINAJĄCE Z GOSPODAROWANIA ODPADAMI MEDYCZNYMI: Lp Nazwisko i imię osoby przeszkolonej Data i podpis Podpis osoby szkolącej 12