Odoj, Romuald Sprawozdanie z badań wykopaliskowych na grodzisku zwanym "Okrągła Góra" w Pasymiu-Ostrowie, pow. Szczytno, w roku 1962

HTML
DOWNLOAD

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Odoj, Romuald Sprawozdanie z badań wykopaliskowych na grodzisku zwanym "Okrągła Góra" w Pasymiu-Ostrowie, pow. Szczytno, w roku 1962"

Alicja Wierzbicka
8 lat temu
Przeglądów:

1 Odoj, Romuald Sprawozdanie z badań wykopaliskowych na grodzisku zwanym "Okrągła Góra" w Pasymiu-Ostrowie, pow. Szczytno, w roku 1962 Komunikaty Mazursko-Warmińskie nr 4,

i przasnyskiego. Ich swoistym w yrazem jest to m. in., że groby otoczone są na powierzchni kręgam i z dużych kam ieni i dosyć częste są groby szkieletowe.

2 i przasnyskiego. Ich swoistym w yrazem jest to m. in., że groby otoczone są na powierzchni kręgam i z dużych kam ieni i dosyć częste są groby szkieletowe. W czasie prac wykopaliskowych w Szczepkowie-Zalesiu zlokalizowano w okolicy kilka stanowisk, na których m iejscow a ludność odkryw a od czasu do czasu różne zabytki. Część z tych stanowisk znana jest już z badań powierzchniowych tego terenu przez archeologów w latach poprzednich (por. J. Antoniewicz, M. Gozdowski, W yniki badań powierzchniow ych w dorzeczu górnego Orzyca.,.Sprawozdania PM A, t. IV, z. 3 4, 1952, s ). R O M U A L D O D O J SPRAWOZDANIE Z BADAN WYKOPALISKOWYCH NA GRODZISKU ZWANYM OKRĄGŁA GÓRA W PASYMIU-OSTROWIE, POW. SZCZYTNO, W ROKU 1962 K onserw ator Zabytków Archeologicznych na woj. olsztyńskie kontynuow ał prace badawczo-ratownicze na grodzisku w Pasym iu-o strow ie w pow. szczycieńskim, w październiku i listopadzie 1962 r. Bardzo zachęcające wyniki badań ubiegłorocznych spowodowały, że założono przede wszystkim wykopy na m ajdanie grodziska części najbardziej zniszczonej ale pozw alającej również przypuszczać, że tu jednak zachow ał się m ateriał w w arstw ach pierwotnych, a nie jak na stoku, gdzie m ateriały archeologiczne znajdują się już w złożu wtórnym. Tegorocznymi badaniam i objęto obszar ok. 400 m2, w tym ok. 75 m2 to teren, na którym kończono badania rozpoczęte w roku W łaśnie w tych wykopach położonych na stoku grodziska natknięto się na jeszcze jedną suchą fosę czw artą z kolei, która razem z trzem a pozostałymi chroniła trzon grodziska od strony najłatw iej dostępnej od lądu, gdyż z pozostałych trzech stron stok grodziska jest bardzo strom y i otoczony wodami jeziora Kalba. Fosa IV również wypełniona była podobnie jak trzy poprzednie m ateriałem śmietniskowym zsuniętym z wyższych p artii grodziska. Odkryto m. in. stosunkowo dużą ilość kości zwierząt, głównie kości świni. Kości w większości są połupane i niektóre nadpalone. Ceram ika, jaką odkryto w naw arstw ieniach zalegających fosę, reprezentuje w zasadzie dosyć jednolity zestaw form. Ilościowo przew ażają ułam ki naczyń grubościennych, bez szyjki lub z szyjką cylindryczną albo wychyloną lekko na zewnątrz, zawsze zresztą słabo w yodrębnioną. Załom brzuśca nieznaczny, dno płaskie, powierzchnia szorstka lub nieznacznie wygładzana. Zdobienie utrzym uje się tylko w górnej części naczynia. Najczęściej zdobiony jest sam brzeg odciskam i palca lub paznokcia. Pod brzegiem często jest listew ka w podobny sposób zdobiona. Również załom brzuśca podkreślony jest podobnym ornam entem. C harakterystyczna jest w tym typie naczyń domieszka do gliny w postaci grubego żw irku lub tłucznia granitowego. Inny rodzaj ceram iki to resztki naczyń cienkościennych o powierzchni zawsze wygładzonej, a niekiedy w yśw ieconej. K raw ędź brzegu wychylona, załom brzuśca niekiedy dosyć ostry. Są też form y baniaste. Te ostatnie często m ają dno kuliste na krótkiej pustej nóżce. W ystępują także naczynia o ściankach prostych, niekiedy praw ie cylindrycznych. Naczynia tego typu są zazwyczaj bardzo bogato zdobione. Przew aża ornam ent różnego rodzaju linii rytych prostych, ukośnych, zygzakow atych oraz zdobienie odciskiem różnego rodzaju stempla. Rzadsze są ornam enty z różnego rodzaju dołków. 827

3 Pasym Ostrów, pow. Szczytno. Niektóre zabytki z badań w r na grodzisku wczesnośredniowiecznym. Ostroga, szpila, naczyńko m iniaturow e, wisiorek, przęślik i grocik do strzały łuku. Rys. M. Mączkowska 828

4 Na przejściu górnej platform y grodziska w stok odkryto na m ałej przestrzeni część palisady. Jest to rząd pali (zwęglone) zaostrzonych, bitych ukośnie, wychylonych jednak w kierunku trzonu grodziska. Między tym i palam i odkryto również zwęglone resztki belek poziomych, innych elem entów obronnych nie odkryto. W dalszym ciągu nie udało się odsłonić żadnych resztek jakiegoś Pasym Ostrów, pow. Szczytno. Ceram ika z grodziska wczesnośredniowiecznego z badań w 1962 r. Rys. M. M ączkowska 829

5 wału, którego może w ogóle nie było, a grodzisko broniło się jedynie różnego rodzaju palisadam i. Siedzenie zresztą tego typu urządzeń będzie bardzo u tru d nione, bo paroletnia orka całkowicie zniwelowała niektóre części grodziska. W prawdzie w naw arstw ieniach fos znajduje się duża ilość węgli drzewnych, nie wiadomo jednak, czy pochodzą one ze spalonych konstrukcji w ału czy też mieszkalnych. Badania prowadzone na tzw. m ajdanie też nie przyniosły w tym kierunku szerszych wyników. Pod 20 cm w arstw ą orną znajduje się calec. Jedynie w kilku miejscach odkryto wkopane w caleo jam y śmietniskowe 0 średnicy 1 2 m. W jamach tych obok kości zwierząt dużych znajdowały się również kości ryb, spalone ziarna pszenicy i prosa oraz ułam ki ceram iki całkiem podobnej do już wyżej opisanej. Pośród kilkudziesięciu jam o małej średnicy, na ogół bez m ateriału zabytkowego, wyróżniono kilkanaście, które są śladam i po palach i słupach. Siadów tych nie można na razie połączyć w jakieś logiczne linie czy zarysy, które mówiłyby nam o ew entualnej konstrukcji i kształcie zabudowań. W trakcie badań nawarstwień kulturow ych grodziska odkryto prócz kości 1 ceram iki również kilka innych zabytków jak: m ałe kam ienie żarn, rozcieracze, osełki, noże żelazne, szydło kościane, drobne ułam ki nieokreślonych przedm iotów brązowych, przęślik, grocik do strzały łuku, kościana szpila łopatkowa i żelazna ostroga z brązowym trójgraniastym bodźcem. Ostatnie trzy z wymienionych przedmiotów łącznie z ceram iką pozw alają nam na potw ierdzenie w ykazanej już w badaniach w 1961 r. chronologii grodziska. Początki grodziska datujem y na VI VII wiek. Pojedyncze jednak skorupy, a także analiza układu fos, pozw alają przypuszczać, że możemy liczyb się z II fazą funkcjonow ania grodziska w IX XI w. Przew idujem y jeszcze dalsze badania na tym obiekcie, by możliwie najpełniej zobrazować kulturę Prusów we wczesnym średniowieczu. M IR O S Ł A W A G A J E W S K A, J E R Z Y K R U P P Ê WSTĘPNE SPRAWOZDANIE Z BADAN TERENOWYCH NA WZGÓRZU KATEDRALNYM WE FROMBORKU ZA LATA Prace wykopaliskowe omawianego okresu są kontynuacją badań prow a dzonych sukcesywnie od roku 1958 Ł) z ram ienia i funduszów Wojewódzkiego Konserw atora Zabytków na woj. olsztyńskie. Obsadę personalną stanowią pracownicy Instytutu Historii K ultury M aterialnej PAN w Warszawie. Problem atyka badawcza sezonów wykopaliskowych nakreślona została przez wyniki badań lat ubiegłych i ściśle do nich nawiązywała. Głównym zadaniem prac w czasie om awianych kam panii było zorientow anie się w najwcześniejszym rozplanowaniu zachodniej części Wzgórza, układzie stratygraficznym oraz odsłonięcie ew entualnych reliktów zabudowy. W związku z prowadzonymi jednocześnie pracam i konserw atorskim i przez PP Pracow nie Konserw acji Zabytków w zakres naszych zainteresow ań w roku 1902 włączono również północną partię Wzgórza. W części wschodniej założono tylko jeden wykop w celu uzupełnienia wyników badań lat poprzednich. W badaniach stosowano metodę wykopów sondażowych, rozszerzanych następnie w koniecznych przypadkach. Łącznie w czasie obu sezonów wykonano 10 wykopów oznaczonych num eram i od VIII do XVII. J) W yniki pierwszego sezonu badań zostały już opublikowane. Por. M. G a- j e w s к a i Jerzy Kruppé, Badania archeologiczne w 1958 roku na Wzgórzu K atedralnym we Fromborku. Rocznik Olsztyński, t. III, 1960, s

Podobne dokumenty

Chełm, r. Mgr Wojciech Mazurek SUB TERRA Badania Archeologiczne Ul. Szarych Szeregów 5a/ Chełm, Polska SPRAWOZDANIE

Chełm, r. Mgr Wojciech Mazurek SUB TERRA Badania Archeologiczne Ul. Szarych Szeregów 5a/ Chełm, Polska SPRAWOZDANIE Chełm, 16.05.2017 r. Mgr Wojciech Mazurek SUB TERRA Badania Archeologiczne Ul. Szarych Szeregów 5a/26 22-100 Chełm, Polska SPRAWOZDANIE z realizacji usługi w postaci nadzorów archeologicznych przy pracach