Inteligencja emocji Inteligentne emocje

Transkrypt

1 PRZEZ DZIURKĘ OD KLUCZA 10 Inteligencja emocji Inteligentne emocje w tym artykule przeczytasz o: z jakimi emocjami się rodzimy co to znaczy inteligentnie zarządzać emocjami mylącym podziale na emocje dobre i złe, pozytywne i negatywne akceptacji wszystkich emocji jak pomóc dziecku inteligentnie wyrażać emocje MAGAZYN AKTYWNYCH RODZICÓW

2 Jesteśmy emocjonalni. Jest to coś pierwotnego, związanego z naszym mózgiem pierwotnym- układem limbicznym, ciałem migdałowatym. Z dwiema emocjami się rodzimy. Przychodzimy na świat z lękiem oraz miłością. Lękiem przed głośnymi dźwiękami i przestrzenią, oraz miłością do tych, którzy w pierwszych latach troszczą się o nas i zaspokajają nasze potrzeby. Te dwie emocje, kiedyś, kiedy jeszcze chodziliśmy nie tak bardzo wyprostowani jak dziś, pozwalały nam przetrwać. Dziś nadal maleńkie dzieci boją się głośnych dźwięków i reagują strachem. Potrafią zastygnąć bez ruchu, sparaliżowane, gdy głośno krzykniesz, lub wystrzeli petarda. Instynktownie boją się wielkich przestrzeni, lubią być blisko kogoś. Przypomnij sobie dziecko, które zostawiasz same w pokoju. Całym ciałem, całym sobą krzyczy: jestem sam w takim WIELKIM pomieszczeniu, nie ma nikogo obok mnie, nie czuję się bezpiecznie. Perspektywa dziecka jest inna niż nasza. Całej reszty emocji uczymy się podczas pierwszych lat życia. Uczymy się przez doświadczanie i wyrażanie ich. Na początku dziecko zawsze tylko czuje. Czuje COŚ. Jeszcze nie nazwane, jeszcze nie wrzucone do tej szuflady z napisem właściwym. Wyraża to COŚ w taki sposób, jaki wydaje się mu najodpowiedniejszy, jak umie. Przyjrzyj się dziecku: skacze z radości, tupie ze złości, dusi z miłości, biegnie z odwagą, zastyga wpatrzone zafascynowane i zauroczone. Ty- dorosły- nie skaczesz z radości i nie tupiesz ze złości i nie dusisz z miłości. Na początku dziecko zawsze tylko czuje. Czuje COŚ. Jeszcze nie nazwane, jeszcze nie wrzucone do tej szuflady z napisem właściwym. Wyraża to COŚ w taki sposób, jaki wydaje się mu najodpowiedniejszy, jak umie. 11 Dlaczego? Dzieci działają według schematu: czuję wyrażam. Dorośli działają według schematu: czuję nazywam wyrażam. Dorośli włączają coś co nazywamy INTELIGENCJĄ EMOCJONALNĄ, choć do mnie bardziej przemawia INTELIGENCJA EMOCJI. Oczywiście, że nie zawsze i nie każdy. Czasami wybuch nagromadzonych emocji nie pozwala

3 PRZEZ DZIURKĘ OD KLUCZA na uruchomienie myślenia - nazywania. Jednak warto samemu ćwiczyć się w INTELIGENTYM ZARZĄDZANIU EMOCJAMI oraz uczyć tego Dzieci. 12 Co to znaczy Inteligentnie Zarządzać Emocjami? Oznacza to dwie rzeczy: 1) Umieć nazywać swoje emocje i docierać do ich źródła 2) Umieć odpowiednio wyrażać każdą emocję Jeśli potrafi to robić Rodzic, nauczy również tego samego Dziecko. Inteligentny człowiek umie nazwać swoje emocje. Potrafi zatrzymać się na chwilę i poczuć emocje. Wie kiedy i w jaki sposób odczuwa miłość, radość, szczęście, entuzjazm, poruszenie, wdzięczność, zaskoczenie, skupienie, dumę, ufność, czułość etc. Wie skąd się biorą uczucia. Co sprawiło, że czuje właśnie tak, a nie inaczej. Inteligentny człowiek umie nazwać swoje emocje. Potrafi zatrzymać się na chwilę i poczuć emocje. Wie kiedy i w jaki sposób odczuwa miłość, radość, szczęście, entuzjazm, poruszenie, wdzięczność, zaskoczenie, skupienie, dumę, ufność, czułość etc. W jaki sposób Rodzic uczy swoje Dziecko. Po prosu nazywa emocje, które dziecko wyraża. Wiedzę, że bardzo się cieszysz, że aż skaczesz z radości. O, jak Ty bardzo kochasz mamę, bo tak mocno mnie ściskasz. To wspaniała nauka nazywania tego co się czuje. Doradzam również, by nazywać emocje po imieniu w taki sposób: czujesz radość, bo aż skaczesz, czujesz miłość, bo tak mnie mocno ściskasz, czujesz radość, że idziemy na lody, jesteś zaskoczony, że ten prezent jest dla Ciebie. To uwrażliwia Dziecko na odczuwane emocje, oraz uczy go nazywać wprost to, co czuje. Inna sprawa kiedy w grę wchodzą tzw. negatywne emocje. Człowiek odczuwa również strach, złość, smutek, zniecierpliwienie, niepokój, niezadowolenie, rezygnację etc. I tu zaczyna się prawdziwa INTELIGENCJA W ZARZĄDZANIU EMOCJAMI. Tu zaczyna się umiejętność, którą warto posiąść i przekazywać kolejnym pokoleniom. Sam podział na emocje pozytywne MAGAZYN AKTYWNYCH RODZICÓW

4 13

5 PRZEZ DZIURKĘ OD KLUCZA 14 i negatywne, dobre i złe, miłe i niemiłe jest w moim przekonaniu błędny. Emocje SĄ. Tak po prostu. Są częścią życia, częścią nas. Są i już. Dzielenie ich na dobre i złe sprawia, że oddalamy się inteligentnego zarządzania nimi. Podział ów sprawia, że jednych emocji pragniemy, a innych nie. Tymczasem człowiek inteligentny emocjonalnie AKCEPTUJE wszystkie emocje jakich doświadcza. Przygląda się im, i umie je odpowiednio wyrazić. Zachęcam cię do przyjrzenia się sobie; czy mówisz dziecku, że nie wolno się złościć, płakać, wściekać? No nie smuć się już, nic się nie stało Nie wolno się złościć na mamę. Jak to nie kochasz taty?? Daj spokój, wstydzisz się wujka? Emocje SĄ. Tak po prostu. Są częścią życia, częścią nas. Są i już. Dzielenie ich na dobre i złe sprawia, że oddalamy się inteligentnego zarządzania nimi. Kiedy tak mówisz, to dajesz Dziecku do zrozumienia, że te emocje są niepożądane, niewłaściwe i nie akceptujesz ich u Dziecka. Pomyśl, czy Tobie jako Dziecko, wolno się było złościć, wstydzić, smucić, być poirytowanym, sfrustrowanym. Czy Ciebie, jako Dziecko, ktoś wspierał w tych emocjach?? Nawet jeśli Ty nie dostałeś wsparcia, to zawsze możesz nauczyć się dawać go Dziecku. Proszę weź do serca, że wszystkie emocje są dobre. Każda emocja jest mile widziana i pożądana. Stanowi naszą całość. Jeśli nie chcesz negatywnych emocji to tak jakbyś nie chciał na przykład lewej ręki. EMOCJE SĄ. Weź również do serca, że tylko AKCEPTACJA WSZYSTKICH EMOCJI sprawia, że jesteśmy inteligentni emocjonalnie. Każda emocja jest mile widziana i pożądana. Stanowi naszą całość. Jeśli nie chcesz negatywnych emocji to tak jakbyś nie chciał na przykład lewej ręki. Teraz uważaj: akceptacja wszystkich emocji, nie oznacza akceptacji KAŻDEGO SPOSOBU WYRAŻANIA ICH. I tu przechodzimy do drugiej części Inteligentnego Zarządzania Emocjami. Oczywiście, że wolno czuć złość, ale nie wolno nikogo bić, tylko dlatego, że czujemy złość. Oczywiście, że wolno czuć frustracje, ale nie wolno niszczyć rzeczy, tylko dlatego, że jesteśmy sfrustrowani. MAGAZYN AKTYWNYCH RODZICÓW

6 Zatem jak Rodzic może pomóc dziecku inteligentnie wyrażać emocje? 1. Akceptować. Każda emocja jest mile widziana. Każdą przyjmuję i witam w swoim życiu 2. Pozwolić emocjom wybrzmieć,aby dziecko wyraziło je do końca, jak potrafi, jeśli sposób wyrażanie ich nie robi nikomu krzywdy, nikogo nie obraża. 3. Pomóc nazwać odczuwaną emocję. 4. Jeśli potrzebujesz zmienić sposób reakcji dziecko warto powiedzieć: - Widzę, że czujesz radość, bo idziemy na lody. To uściskaj mnie zamiast skakać po kanapie. zamieniasz reakcję, której nie chcesz na tą którą chcesz. - Czujesz złość, bo chciałeś zabawkę dla siebie, tak? Rozumiem to, jednak nie chcę abyś wyrywał ją bratu. pokazujesz swoje granice. Takiej reakcji nie chcesz wcale. -Czujesz smutek, bo wolałbyś pójść na plac zabaw, tak. Rozumiem, to, jednak dla mnie ważne jest, abyśmy zdążyli na czas po siostrę do szkoły. mówisz o tym co ważne dla ciebie. Ludzie potrafiący zarządzać emocjami są empatyczni i asertywni zarazem. Wiedzą co sami czują, potrafią zobaczyć co czują inni i wesprzeć ich w potrzebie. Mają świadomość kiedy chronić siebie i powiedzieć dość, nie raniąc słowami innych. Są po prostu szczęśliwi. Czy sam chciałbyś taki być? Czy chciałbyś aby Twoje Dziecko, takie właśnie było? Tego Ci życzę. Ludzie potrafiący zarządzać emocjami są empatyczni i asertywni zarazem. Wiedzą co sami czują, potrafią zobaczyć co czują inni i wesprzeć ich w potrzebie. 15 Marzena Kopta trener komunikacji, mediator. Ukończyła roczny Intensywny Trening Komunikacji bez Przemocy z certyfikowanym trenerem NVC Karstenem Sachts-Petersenem. Prowadzi warsztaty dla rodziców, szkoli wychowawców przedszkoli z zakresu komunikacji i rozwiązywania konfliktów, w oparciu o dwa autorskie programy. Prowadzi bloga Mama 5 letniej Hani, żona Przemka.