Jak wiele zależy od warunków utrzymania cieląt?

Transkrypt

1 Jak wiele zależy od warunków utrzymania cieląt? Andrzej Kaczor Instytut Zootechniki Państwowy Instytut Badawczy, Kraków/Balice Fot. A Kaczor

2 Spis treści 1. Przyczyny schorzeń u cieląt i straty związane ze stanem chorobowym 2. Zasady utrzymania cieląt 3. Typy budynków (pomieszczeń) dla cieląt 4. Systemy wentylacji w budynkach tradycyjnych i typu otwartego dla cieląt 6. Innowacyjne rozwiązania pomieszczeń typu otwartego dla cieląt 7. Możliwości automatyzacji pojenia cieląt w pomieszczeniach typu otwartego

3 Stan zdrowotny cieląt problem zasadniczy w wychowie cieląt od urodzenia do odsadzenia Schorzenia cieląt Biegunki (na ogół w 1 tygodniu życia) Schorzenia układu oddechowego (przez cały okres odchowu) Inne (zapalenie pępka, problemy z kończynami, wzdęcia) Straty ekonomiczne Wskaźnik upadków przekraczający nawet 15% (8-10% w normie można uzyskać 5%) Koszty usługi lekarza weterynarii i medykamentów Słabe wykorzystanie paszy i niskie przyrosty Wydłużony okres wychowu i dodatkowe nakłady pracy

4 Klasyfikacja schorzeń u cieląt (Trilk i Münch, 2007) Spośród 270 cieląt objętych doświadczeniem: tylko 27% było zdrowych 1-krotnie chorowało 20% 2-krotnie 20,7% 3-krotnie lub więcej razy 32,2 % Z ogólnej liczby interwencji lekarza weterynarii: 44,7% dotyczyło schorzeń układu oddechowego 40,2% biegunek 15,1% innych schorzeń (problemy z kończynami, i zapalenie pępka, wzdęcia)

5 Koszty wychowu cieląt i straty ekonomiczne związane ze stanem chorobowym W Niemczech całkowite koszy wychowu zdrowego cielęcia w okresie żywienia paszą płynną do 70 dnia życia wynoszą około 240 EUR /cielę(lührmann, 2009). Ciężki przebieg schorzeń układu oddechowego z uwzględnieniem 9% upadków może kosztować dodatkowo (koszty medykamentów i usługi lekarza weterynarii, wydłużony okres odchowu, obniżone przyrosty masy ciała, dodatkowe nakłady pracy) około 230 EUR/cielę. Ciężki przebieg biegunki, z uwzględnieniem 13% upadków, zwiększa koszty wychowu do około 260 EUR/cielę (Lührmann, 2009). W Polsce całkowite koszty wychowu do odsadzenia cielęcia wynoszą od 650 do 900 PLN a nakłady pracy od 3 do 6 rb godz/cielę za okres wychowu od urodzenia do odsadzenia (kalkulacja własna).

6 Przyczyny schorzeń zwierząt gospodarskich (schorzenia wieloczynnikowe) 1. Czynniki infekcyjne (mikroorganizmy chorobotwórcze) 2. Czynniki nie infekcyjne opieka nad zwierzętami status immunologiczny zwierzęcia (odporność na infekcje) czynniki środowiskowe - żywienie i higiena żywienia - warunki utrzymania

7 Zasady prawidłowego utrzymania cieląt w okresie od urodzenia do odsadzenia 1. Wybór właściwego systemu utrzymania cieląt dla danego gospodarstwa (indywidualny, grupowy) 2. Rezygnacja z dużej obsady kojca grupowego i koncentracji cieląt w budynku (pomieszczeniu) 3. Dążenie do zmniejszenie ekspozycji na mikroorganizmy w pomieszczeniach dla cieląt 4. Ograniczenie kontaktu cieląt ze zwierzętami starszymi 5. Stworzenie optymalnych warunków mikroklimatycznych w pomieszczeniach dla cieląt

8 Zasady utrzymania 1. Wybór właściwego systemu utrzymania cieląt dla danego gospodarstwa (indywidualny, grupowy) Wiek cieląt: - w 1-2 tygodniu życia cielęta przebywają w kojcu indywidualnym lub budce indywidualnej (najlepiej pod wiatą), - w 2-3 tygodniu życia następuje łączenie cieląt w grupy w których przebywają do odsadzenia, lepiej do 4 m-ca życia ( również kontynuacja odchowu w pomieszczeniach z 1-2 tygodnia życia). Skala produkcji Uregulowania prawne

9 Zasady utrzymania Skala produkcji i uregulowania prawne zabrania się utrzymywania cieląt powyżej 8 tygodnia życia w pojedynczych boksach, z wyjątkiem cieląt utrzymywanych z ich matkami w okresie ssania oraz z wyjątkiem gospodarstw utrzymujących mniej niż 6 cieląt jednocześnie oraz cieląt chorych Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi poz. 344 z dn. 15 lutego 2010 r. w sprawie wymagań i sposobu postępowania przy utrzymywaniu gatunków zwierząt gospodarskich, dla których normy ochrony zostały określone w przepisach Unii Europejskiej (Dz.U. z 2010r. Nr56, poz. 344) brak zapisu. Wymogi zasady wzajemnej zgodności (cross-compliance) w Programie Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata Zasada wzajemnej zgodności oznacza powiązanie wysokości uzyskiwanych płatności ze spełnianiem przez rolników określonych wymogów i norm. Okres żywienia paszą płynną: 56, 70, 90 dni a system utrzymania

10 Zasady utrzymania Kojce indywidualne dla nowonarodzonych cieląt oraz cieląt chorych Podgrzewanie cieląt promiennikami podczerwieni Stres zimna u nowonarodzonych cieląt występuje przy temperaturze powietrza poniżej 10 C (Resch, 2016).

11 Zasady utrzymania Kojec indywidualny dla cieląt ściany kojca, z wyłączeniem kojca, w którym utrzymuje się zwierzęta chore, powinny być wykonane w sposób umożliwiający cielętom kontakt wzrokowy i fizyczny (Dz.U. z 2010r. Nr 56, poz. 344) Kontakt wzrokowy i fizyczny? Kojec indywidualny składany z elementów Kojce indywidualne do 2 tygodnia życia 120cm x 80cm Kojce indywidualne od 3 do 8 tygodnia życia 160cm x 100cm

12 Zasady utrzymania Utrzymanie dwóch cieląt w kojcu grupowym Kojec podwójny wykonany z gotowych elementów Fot. PATURA KG Kojec podwójny utworzony z dwóch kojców indywidualnych Budki firmowe typu igloo dla dwóch cieląt

13 Zasady utrzymania Kojce indywidualne dla cieląt (USA) Kojce indywidualne z pełnymi przegrodami bocznymi i tylnymi, wykonane z tworzyw sztucznych Kojec tradycyjny Kojce typu Pen System składane z elementów. W USA ustawiane często na ugniecionym piasku Ściany i wyposażenie kojca łatwe do czyszczenia i dezynfekcji

14 Zasady utrzymania Występowanie schorzeń układu oddechowego (%) Ścianka z kraty Ścianka pełna Krata Ścianka pełna Ogólna liczba bakterii w powietrzu jtk* x 1000 Rys. 1. Wpływ rodzaju ścianki kojca na liczbę bakterii w powietrzu (Zieger za Lago i in., 2006) *jtk (cfu od ang. colony-forming unit jednostka określająca liczbę bakterii)

15 Zasady utrzymania Stanowiska karmowe w kojcu grupowym w przypadku utrzymywania cieląt grupowo, gdy nie żywi się ich do woli lub z elektronicznych stacji odpasowych, każdemu zwierzęciu zapewnia się dostęp do paszy w tym samym czasie (Dz.U. z 2010r. Nr 56, poz. 344) Drabina paszowa zatrzaskowa z uchwytami na wiadro i koszem ochronnym na smoczek

16 Zasady utrzymania Wydzielone stanowiska karmowe dla cieląt Rozwiązani przydatne dla gospodarstw o obsadzie do 100 krów. Zalety stanowisk karmowych zamykanych w kojcach grupowych obsadzie 4 6 cieląt Ograniczenie wzajemnego ssania cieląt. Zmniejszenie nakładów pracy na pojenie i zabiegi weterynaryjne. Możliwe do wykonania we własnym zakresie.

17 Zasady utrzymania 2. Rezygnacja z dużej obsady kojca grupowego i koncentracji cieląt w budynku (pomieszczeniu) Powierzchnia kojca w przypadku, gdy cielęta utrzymuje się grupowo, w przeliczeniu na jedną sztukę powinna wynosić co najmniej 1) 1,5 m 2 dla cieląt o masie ciała do 150 kg; 2) 1,7 m 2 dla cieląt o masie ciała powyżej 150 do 220 kg; 3) 1,8 m 2 dla cieląt o masie ciała powyżej 220 kg (Dz.U. z 2010r. Nr 56, poz. 344) powierzchnia wystarczająca? Duże znaczenie w ograniczeniu ryzyka wystąpienia głównie schorzeń układu oddechowego ma tworzenie grup nie większych niż 10 cieląt. (Svensson i Liberg, 2006). Powyżej 15 cieląt w kojcu większe problemy ze schorzeniami dróg oddechowymi i obniżone przyrosty masy ciała w porównaniu do kojców z mniejszą obsadą( Van Caenegem, 2006 ). Stacje odpajania nawet do 25 cieląt na smoczek?

18 Liczba bakterii jtk* x 1000 Kojec nr 1, słoma Kojec nr 2, słoma Powierzchnia kojca m²/cielę Rys. 2. Liczba bakterii w powietrzu w zależności od powierzchni przypadającej na cielę w kojcu (Zieger, 2016) *jtk (cfu od ang. colony-forming unit) jednostka określająca liczbę bakteii)

19 Zasady utrzymania 3. Dążenie do zmniejszenie ekspozycji na mikroorganizmy w pomieszczeniach dla cieląt Mycie i dezynfekcja wyposażenia, zarówno w kojcach indywidualnych jak i w grupowych oraz budkach dla cieląt. Częste ścielenie i usuwanie obornika. Zasiedlanie kojców grupowych na zasadzie wszystko pełne wszystko puste. Czas spoczynku (serwis dezynfekcyjny) w kojcach, budkach powinien wynosić minimum 7dni. głęboka ściółka dla cieląt?

20 Zasady utrzymania Ściany i wyposażenie łatwe do czyszczenia i dezynfekcji Kojce indywidualne drewniane? Płyty ciepłochronne i zmywalne na ścianach w kojcach grupowych

21 Zasady utrzymania 4. Ograniczenie kontaktu cieląt ze zwierzętami starszymi Aktywna odporność immunologiczna u cieląt rozwija się w 1.tygodniu życia i dopiero w 10. tygodniu stanowi skuteczną ochronę przed infekcją (Fröhner i Reiter, 2005; Roth i Hillmann, 2011). Cielęta ze słabo rozwiniętą odpornością immunologiczną są narażone na infekcję w kontakcie z uodpornionym bydłem dorosłym, które może być nosicielem zarazków. Okres przebywania cieląt w pomieszczeniu przewidzianym do wychowu cieląt powinien wynosić ok. 4 miesięcy.

22 Zasady utrzymania Cielęta w okresie karmienia paszą płynną nie powinny być utrzymywane w oborze wraz z zwierzętami starszymi. Jeśli nie ma takiej możliwości, to: - przy braku bezpośredniego kontaktu, ze zwierzętami starszymi, - w jasnym miejscu obory, - przy nawiewie świeżego powietrza.

23 Zasady utrzymania Usytuowanie miejsca przebywania cieląt w oborze Brak bezpośredniego kontaktu cieląt ze zwierzętami starszymi, Szkic przyziemia obory uwięziowej (rys. A. Kaczor)

24 Zasady utrzymania 5. Stworzenie optymalnych warunków mikroklimatycznych w pomieszczeniach dla cieląt Niekorzystne wartości czynników mikroklimatu powietrza w pomieszczeniach dla cieląt takie jak: ekstremalnie wysoka i niska temperatura oraz jej duże wahania, wysoka wilgotność i prędkość ruchu powietrza (przeciągi), duża koncentracja w powietrzu szkodliwych gazów, pyłów i drobnoustrojów oraz niedostateczne oświetlenie naturalne wspomagają działanie infekcji chorobotwórczych. Warunki mikroklimatyczne w utrzymaniu cieląt odgrywają szczególną rolę, znacznie większą niż w utrzymaniu pozostałych kategorii bydła. Trudno jest bowiem stworzyć mikroklimat w pomieszczeniach dla cieląt odpowiadający ich wymaganiom. Ten problem dotyczy głównie budynków tradycyjnych.

25 Cd. 5. Podstawowym problemem systemu wentylacyjnego w pomieszczeniach dla cieląt, szczególnie tych tradycyjnych jest normatywnie duża wymiana powietrza w przeliczeniu na masę ciała, przy wymaganej niskiej prędkości ruchu powietrza w budynku. Prędkość ruchu powietrza w tego typu budynkach (tradycyjne, zamknięte) nie powinna przekraczać 0,2m/s w okresie zimowym i 0,3m/s w letnim tj. nie powodować przeciągów. System wentylacji jeden z ważniejszych elementów wyposażenia cielętnika. Temperatura powietrza w pomieszczeniach dla cieląt Termo neutralny zakres temperatury powietrza w utrzymaniu cieląt zawarty jest w przedziale 10 20ºC, natomiast dolna krytyczna temperatura dla cieląt wynosi -20ºC, a górna krytyczna 40 C (Ruckebunsch 1990). Szkodliwe domieszki gazowe w powietrzu (Dz.U. z 2010r. Nr 56, poz. 344) Dwutlenek węgla 3000ppm. Amoniak 20 ppm. Siarkowodór 5ppm

26 Tabela. 1. Minimalne zapotrzebowanie na powietrze w okresie zimowym zapobiegające skraplaniu pary wodnej oraz maksymalne zapotrzebowanie na powietrze w okresie letnim w cielętnikach z izolacją i bez izolacji cieplnej (Van Caengem 2006). Kubatura budynku Masa ciała (kg) Budynki z izolacja cieplną Budynki bez izolacji cieplnej Minimalne zapotrzebowanie na powietrze w okresie zimowym (m³/godz./cielę) Minimalne zapotrzebowanie na powietrze w okresie letnim (m³/godz./cielę) 1m³/godz./kg mc 2m³/godz./kg mc

27 Cielętnik typu zamkniętego (tradycyjny) Zakład Doświadczalny IZ PIB Odrzechowa Sp. z o. o Widok ogólny Kojce indywidualne Boksy legowiskowe

28 Wentylacja grawitacyjna kominowa w oborze tradycyjnej (cielętniku tradycyjnym) Zalecenia: - wysokość kanału wywiewnego 4-5 m, - kanał nawiewny (1) i kanał wywiewny (2) z przysłoną regulacyjną, - powierzchnia przekroju kanału wywiewnego 0,05 do 0,06 m²/1sd, - powierzchnia przekroju kanałów nawiewnych równa przekrojowi, kanałów wywiewnych lub 2/3 przekroju kanału wywiewnego. Kanał nawiewny Schemat wymiany powietrza w oborze (rys. A. Kaczor)

29 Nowoczesne systemy nawiewu w pomieszczeniach dla bydła różne typy rękawów wentylacyjnych (Targi EuroTier 2016) Często stosowany w cielętnikach w USA Podstawowa zaleta rękawa - nawiew powietrza wymuszony o niskiej prędkości, nie powodujący przeciągów.

30 Rękaw wentylacyjny nawiewny w cielętniku ZD IZ PIB Kołbacz (zainstalowany w 2016r.) Cielętnik kurtynowy z rękawem wentylacyjnym Rękaw wentylacyjny Wlot powietrza i wentylator w ścianie szczytowej Schemat nawiewu świeżego powietrza

31 Rękaw wentylacyjny zbudowany jest z wentylatora osiowego umieszczonego w ścianie szczytowej oraz z rury o średnicy ok. 60 cm wykonanej z odpowiedniego materiału i usytuowanej wzdłużnie na wysokości 3,5m w centralnej części kojca grupowego. Powietrze tłoczone przez wentylator przedostaje do kojca grupowego z niewielką prędkością przez dwie szczeliny nawiewne usytuowane wzdłużnie w rękawie. Nawiew świeżego powietrza zobrazowany przy pomocy świecy dymnej.

32 Budki zewnętrzne indywidualne typu igloo (na wolnym powietrzu) Budka indywidualna: cm x 120cm Wybieg indywidualny: cm x 120cm Budki z wybiegami Budki bez wybiegów Podstawowe zalety utrzymania cieląt w budkach zewnętrznych: Czyste świeże powietrze, korzystanie z promieni słonecznych. Najmniejsze ryzyko przenoszenia infekcji chorobotwórczych spośród znanych systemów utrzymania. Niskie nakłady inwestycyjne na stanowisko.

33 Innowacyjne rozwiązanie budek zewnętrznych dla cieląt (Targi EuroTier 2016)

34 Budki zewnętrzne grupowe typu igloo (na wolnym powietrzu) Budki grupowe igloo z wybiegiem ustawione szeregowo Podstawowe zalety utrzymania cieląt w budkach grupowych w porównaniu do indywidualnych (związane z wolnostanowiskowym systemem utrzymania): Sprzyja wzajemnemu uczeniu się cieląt we wcześniejszym pobieraniu paszy objętościowej, kontakt socjalny i swoboda poruszania się dobrostan. Mniejsze nakłady pracy na obsługę cieląt. Niższy koszt inwestycyjny jednego stanowiska.

35 Wady systemu utrzymania cieląt w budkach zewnętrznych Pogorszenie dobrostanu i wyników produkcyjnych cieląt utrzymywanych przy ekstremalnie niskiej temperaturze powietrza w okresie zimowym. W naszych warunkach klimatycznych cielęta utrzymywane w budkach są często w okresie zimowym przenoszone do pomieszczeń zamkniętych tj. budynków tradycyjnych, magazynów, stodół. Stres cieplny cieląt w okresie letnim przy nieprawidłowym ustawieniu budek a także nie stosowaniu zasłon w celu zacienienia budek. Utrzymanie cieląt w budkach indywidualnych wiąże się ze zwiększonymi nakładami pracy na obsługę cieląt i uciążliwymi warunkami pracy obsługi w czasie niesprzyjających warunków pogodowych. Zastosowanie budek grupowych w utrzymaniu cieląt zmniejsza nakłady pracy na ich obsługę, ale nie eliminuje niekorzystnych warunków pracy. Ochrona środowiska?

36 Tabela 2. Temperatura odczuwalna dla człowieka i zwierząt przy temperaturze -10 ºC z uwzględnieniem prędkości ruchu powietrza (National Weateher Serwice model I) Prędkość ruchu powietrza (m/s, km/godz.) Temperatura odczuwalna (ºC) 0,13 m/s (0,5 km/ godz.) - 6,8 ºC 0,55 m/s (2,0 km/godz.) - 10,2 ºC 2,70 m/s (10 km/godz.) - 15,2ºC 4,10 m/s (15 km/godz.) - 21,2 Zachowanie się cieląt utrzymywanych w budkach na wolnym powietrzu, % czasu doby (Kaczor, 2000): leżenie w budkach od 68,0 do 74,8 % (do 17,0 godz./dobę) stanie i poruszanie się w budkach i na wybiegu od 17,0 do 20,5% (do 4,6 godz.) pobieranie paszy, włącznie z mlekiem od 4,6 do 15,1 % (do 2,4 godz./dobę).

37 Budki typu igloo pod zadaszeniem W stodole Na przedłużeniu dachu W cielętniku kurtynowym

38 Wioska dla cieląt typ Nowe Jankowice 2 Stadnina Koni Nowe Jankowice Sp. z o. o (projekt A. Kaczor) Wioska dla cieląt w okresie letnim Wioska dla cieląt w okresie zimowym, wyposażona w siatki przeciwwietrzna Modyfikacja systemu utrzymania cieląt w budkach zewnętrznych Połączenie zalet systemu utrzymaniu cieląt w bukach zewnętrznych i w cielętniku tradycyjnym. Przeznaczona dla gospodarstw o większej skali produkcji tj.: o obsadzie od 100do 500 krów

39 Wioska dla cieląt typ Nowe Jankowice 2 Układ technologiczny 7 budek grupowych igloo wraz z wybiegami po 10 cieląt, wybieg 2,8 m 2 /szt., budka 1,1 m 2 /szt. 20 budek indywidualnych igloo wraz z wybiegami Schemat wymiany powietrza

40 Temperatura powietrza o C 00:00 01:00 02:00 03:00 04:00 05:00 06:00 07:00 08:00 09:00 10:00 11:00 12:00 13:00 14:00 15:00 16:00 17:00 18:00 19:00 20:00 21:00 22:00 23:00 Godziny doby -6-8 temperatura zewnętrzna temperatura w wiosce dla cieląt Cielęta w kubraczkach -18 Rys. 3. Kształtowanie się temperatury powietrza w wiosce dla cieląt przy niskiej temperaturze zewnętrznej (Kaczor i Mandecki 2014r.) Średnia dobowa temperatura powietrza na zewnątrz: -14,0 ºC (-17,0 do -9,8 ºC) Średnia dobowa temperatura powietrza w wiosce: -12,5 ºC (-14,7 do -9,2)

41 Tabela. 3. Prędkość ruchu powietrza w wiosce dla cieląt i na zewnątrz podczas pomiarów przy ekstremalnie wysokiej i ekstremalnie niskiej temperaturze powietrza (Kaczor i Mandecki 2014r.). Punkt pomiaru Wioska dla cieląt: budka indywidualna wybieg budki indywidualnej budka grupowa wybieg budki grupowej korytarz paszowy Średnie dobowe wartości prędkości ruchu powietrza w poszczególnych elementach wioski dla cieląt i na zewnątrz (m/s) przy niskiej temperaturze 0,06 0,31 0,09 0,24 0,26 przy wysokiej temperaturze 0,11 0,48 0,11 0,45 0,41 Na zewnątrz 1,93 2,13 Prędkość ruchu powietrza była 4-krotnie w okresie letnim oraz 6-krotnie w okresie zimowym mniejsza na wybiegach budek indywidualnych i grupowych niż na zewnątrz pomieszczenia dzięki zastosowaniu siatek przeciwwietrznych.

42 Półotwarta wiata z siatkami przeciwwietrznymi Zakład Doświadczalny IZ PIB Odrzechowa Sp. z o.o. (projekt A. Kaczor) Typ Odrzechowa 1 Schemat wymiany powietrza Przeznaczona dla gospodarstw o mniejszej skali produkcji tj. o obsadzie od 40 do 100 krów

43 Półotwarta wiata z siatkami przeciwwietrznymi Układ technologiczny (18 24 cieląt) 2 kojce grupowe po 6-8 cieląt 6-8 kojców indywidualnych 6 cieląt 3,5 m 2 /szt. 8 cieląt 2,6 m 2 /szt.

44 Pojenie cieląt mlekiem pełnym ze stacji odpajania w wiosce dla cieląt Wioska dla cieląt Typ Nowe Jankowice 3 Paszarka: schładzalnik mleka, pompa mleczna Fot. SK Nowe Jankowice Automatyczne pojenie cieląt mlekiem pełnym: stacja odpajania, instalacja przesyłowa mleka z izolacją cieplną i przewodami grzewczymi pod izolacją

45 Zalety systemu utrzymania cieląt w pomieszczeniu otwartym typu wioska dla cieląt i półotwartej wiaty z siatkami przeciwwietrznymi w porównaniu do systemu utrzymania cieląt w budkach na wolnym powietrzu są następujące: Zastosowanie wiaty nad korytarzem paszowym i wybiegami budek. Ochrona cieląt oraz paszy i ściółki przed niekorzystnymi warunkami klimatycznymi (opady atmosferyczne, duże nasłonecznienie). Właściwe warunki utrzymania i dobry stan zdrowia cieląt. Zmniejszone straty pasz i zużycia ściółki. Komfort pracy obsługi; Zastosowanie sytemu siatek przeciwwietrznych na ścianach szczytowych i bocznych wiaty w okresach przejściowych i okresie zimowym. Wymiana powietrza o niskiej prędkości dzięki zastosowaniu siatek o odpowiedniej gęstości. Ochrona cieląt przed przeciągami i nadmiernym wychłodzeniem organizmu. Właściwy mikroklimat pomieszczenia i dobry stan zdrowia cieląt. Komfort pracy obsługi.

46 Zalety systemu utrzymania cieląt w pomieszczeniu otwartym typu wioska dla cieląt i półotwartej wiaty z siatkami przeciwwietrznymi w porównaniu do systemu utrzymania cieląt w budkach na wolnym powietrzu są następujące: Zastosowanie wiaty nad korytarzem paszowym i wybiegami budek. Ochrona cieląt oraz paszy i ściółki przed niekorzystnymi warunkami klimatycznymi (opady atmosferyczne, duże nasłonecznienie). Właściwe warunki utrzymania i dobry stan zdrowia cieląt. Zmniejszone straty pasz i zużycia ściółki. Komfort pracy obsługi. Zastosowanie sytemu siatek przeciwwietrznych na ścianach szczytowych i bocznych wiaty w okresach przejściowych i okresie zimowym. Wymiana powietrza o niskiej prędkości dzięki zastosowaniu siatek o odpowiedniej gęstości. Ochrona cieląt przed przeciągami i nadmiernym wychłodzeniem organizmu. Właściwy mikroklimat pomieszczenia i dobry stan zdrowia cieląt. Komfort pracy obsługi.

47 Możliwość mechanicznego usuwania obornika przy użyciu spycharki z wybiegów budek grupowych a także spod budek po wcześniejszym ich przestawieniu. Ograniczenie nakładów pracy na obsługę cieląt. Oprócz standardowego blokowania cieląt przy pomocy drabiny samoblokującej, zastosowano dodatkowe blokowanie przy pomocy innowacyjnie rozwiązanej bramki. Ograniczenie odruchu wzajemnego ssania u cieląt. Zmniejszenie nakładów pracy przy pojeniu cieląt. Szeregowe ustawienie budek i klatek indywidualnych pozwala na rozbudowę.

48 Dziękuję za uwagę