Stosunki międzynarodowe jako przedmiot badania i nauczania w Katedrze Studiów Politycznych Szkoły Głównej Handlowej

Transkrypt

1 Włodzimierz Marciniak Stosunki międzynarodowe jako przedmiot badania i nauczania w Katedrze Studiów Politycznych Szkoły Głównej Handlowej Katedra Studiów Politycznych powstała w 1992 r. i od początku kierowana jest przez prof. dr hab. Wojciecha Roszkowskiego. Obecnie Katedra zatrudnia 13 osób, w tym 1 tytularnego profesora nadzwyczajnego (prof. dr hab. W. Roszkowski), 1 profesora nadzwyczajnego SGH (prof. dr Tadeusz Stępień), 6 adiunktów (dr Nina Gładziuk-Okopień, dr Paweł Kaczorowski, dr Urszula Kurczewska, dr Włodzimierz Marciniak, dr Joanna Modrzejewska-Leśniewska, dr Piotr Ostaszewski) i 4 asystentów (mgr Monika Kamińska, mgr Monika Krukowska, mgr Kazimierz Ujazdowski, mgr Artur Wołek). Celem działalności Katedry jest prowadzenie badań naukowych i zajęć dydaktycznych w zakresie: stosunków międzynarodowych, porównawczych systemów politycznych, myśli politycznej oraz zachowań politycznych. W ramach szerokiego profilu badawczego Katedry wymienić można następujące obszary badawcze: transformacja gospodarcza i polityczna w Polsce i Europie Środkowo-Wschodniej, miejsce postkomunizmu w procesie transformacji systemowej, kształtowanie się reguł gry politycznej w Europie Środkowo-Wschodniej, dyskurs polityczny (W. Roszkowski, A. Wołek); historia polityczna świata po 1945 r., historia stosunków międzynarodowych, polityka zagraniczna i wewnętrzna Stanów Zjednoczonych, dzieje Imperium Brytyjskiego, historia Azji Środkowej, świat islamu, historia i kultura krajów Dalekiego Wschodu (W. Roszkowski, J. Modrzejewska-Leśniewska, P. Ostaszewski); imperium rosyjskie (prawosławne, komunistyczne) jako fenomen polityczny, kulturowe uwarunkowania polityki imperialnej, kształtowanie się systemu politycznego w Rosji, Rosja jako przykład niedokończonej transformacji ustrojowej, przemiany własnościowe, konflikt i reprezentacja interesów jako czynniki kształtujące reguły gry politycznej i kształt wspólnoty politycznej w Rosji, współczesny dyskurs polityczny (W. Marciniak, projekty badawcze: Prywatyzacja przed prywatyzacją. Kształtowanie stosunków własnościowych i narodziny klasy właścicieli w Związku Sowieckim i Rosji w latach Badanie nr

2 2 02/E/0021/98. SGH 1998, s. 65 oraz Prywatyzacja własności a powstanie klasy przedsiębiorców w Rosji. Badanie nr 02/E/0025/99. SGH 1999, s. 47); formy reprezentacji interesów w systemach demokratycznych, (projekt badawczy: Formy reprezentacji interesów w systemach demokratycznych studium porównawcze - klasyczne modele reprezentacji interesów pluralistyczny i korporacyjny, normy prawne i moralne regulujące rzecznictwo interesów, lobbying w Stanach Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii, Niemczech, lobbying w Unii Europejskiej, (U. Kurczewska) formy reprezentacji interesów w świecie islamu (J. Modrzejewska-Leśniewska), reprezentacja interesów w Rosji, wpływ konfliktu interesów na przebieg transformacji systemowej (W. Marciniak);, polityka regionalna, lobbying regionalny (M. Kamińska); filozofia polityczna, współczesna filozofia polityczna w Stanach Zjednoczonych, debata liberalno-komunitarna (N. Gładziuk-Okopień), niemiecka teoria państwa i prawa państwowego w okresie Republiki Weimarskiej (P. Kaczorowski). Oferta dydaktyczna Katedry Studiów Politycznych obejmuje szereg przedmiotów wykładanych na różnych kierunkach studiów. Katedra realizuje zajęcia dydaktyczne na wszystkich poziomach nauczania. W ramach studium podstawowego na poziomie I wykładana jest Nauka o państwie. W studium dyplomowym wykładane są: na poziomie III kierunkowe przedmioty obligatoryjne (np. Międzynarodowe stosunki polityczne, Bezpieczeństwo międzynarodowe), na poziomie IV kierunkowe przedmioty ograniczonego wyboru (np. Historia Europy XX wieku, Instytucje Unii Europejskiej), a na poziomie V przedmioty swobodnego wyboru. Większość wykładów skoncentrowanych jest w ramach kierunku Stosunki Międzynarodowe oraz specjalnych programów edukacyjnych - Studiów Europejskich i Studiów Europejskich - Wschód. W zakresie stosunków międzynarodowych pracownicy Katedry prowadzą zajęcia z następujących przedmiotów: Bezpieczeństwo międzynarodowe, Historia stosunków międzynarodowych, Międzynarodowe stosunki polityczne, Międzynarodowe stosunki kulturalne, Porównania systemów politycznych, Prawo dyplomatyczne i konsularne,

3 3 Doktryny polityczne, Historia Europy XX wieku, Instytucje Unii Europejskiej, Komunikowanie i lobbying międzynarodowy, Organizacja i technika służby zagranicznej, Prawa człowieka i ich ochrona, Stosunki Polski z wybranymi krajami: Rosją, Amerykańska polityka zagraniczna po II wojnie światowej, Cywilizacja i kultura Europy Środkowo-Wschodniej w procesie przemian politycznych, Demokracja, państwo i współczesna Europa, Filozofia polityki, Geopolityka, Komunikowanie i lobbying międzynarodowy, Lobbying w Unii Europejskiej, Mentalność rosyjska i rosyjski charakter narodowy, Rosja w polityce światowej, Socjologia polityki, Świat islamu, Wielkie religie świata a podstawowe problemy jednostki i społeczeństwa, Współczesna filozofia państwa Wśród zajęć przeznaczonych do szerokiego wyboru (poziom V) znajduje się grupa wykładów, niezmiennie cieszących się dużym zainteresowaniem studentów, poświęconych kulturowym uwarunkowaniom gospodarki i polityki: T. Stępień: Cywilizacja i kultura Europy Środkowo-Wschodniej w procesie przemian politycznych; T. Stępień: Wielkie religie świata a podstawowe problemy jednostki i społeczeństwa (rola przekonań religijnych w procesie identyfikacji grupowych); W. Marciniak: Mentalność rosyjska i rosyjski charakter narodowy (co to jest Rosja pod względem historycznym, geopolitycznym, wyznaniowym i etnicznym?, rosyjski indywidualizm, rosyjski kolektywizm, rosyjski porządek, normy świata gospodarki, obraz świata we współczesnym języku, stereotyp Polski);

4 4 J. Modrzejewska-Leśniewska: Świat islamu (historia islamu, podstawowe filary wiary, poszczególne odłamy islamu, różne formy życia religijnego, fundamentalizm). W wypadku tych przedmiotów stosunki międzynarodowe rozumiane są nie jako stosunki międzypaństwowe, ale jako stosunki międzykulturowe i relacje pomiędzy poszczególnymi obszarami kulturowymi. Bibliografia pracowników Katedry Studiów Politycznych SGH (w zakresie stosunków międzynarodowych, okres od 1997 r.). ROSZKOWSKI Wojciech 1. L. Holmes, /.../ (red.): Changing Rules. Polish Political and Economic Transformation in Comparative Perspective. Warsaw 1997 s The Afterlife of Communism in Poland, tamże, s Półwiecze. Historia polityczna świata po 1945 roku. Warszawa Polityka i społeczeństwo. (w:) Europa Środkowo-Wschodnia , Warszawa, s. 9-13; 5. Economic Transformation in East Central Europe after 1989, Russian and Euro- Asian Bulletin, University of Melbourne, May 1997, s. 1-5; 6. J. Kofman, /.../: Transformacja w Polsce, Studia Polityczne, 1997, nr 7, s Our Common Orphanage: History in Postcommunist Poland, Periphery, 1997, nr1/2, s J. Kofman, /.../: Transformacja i postkomunizm. Warszaw Peasant Parties in Interwar Lithuania (w druku w USA). 10. Short History of East Central Europe (w druku, 372 s.). KACZOROWSKI Paweł 1. Demokracja czy demokratyczne państwo. W: Political Virtues. Moral Sources of Politics. Materiały Międzynarodowej Konferencji zorganizowanej we wrześniu 1996 r. w Gdańsku, pod red. Romualda Piekarskiego, Gdańsk 1997., s Państwo w europejskiej tradycji kontynentalnej, Civitas. Studia z filozofii politycznej, pod red. Pawła Kaczorowskiego, Wyd. ISP PAN, Warszawa 1997, s E-W. Böckenforde: Różne znaczenia i historyczny rozwój pojęcia konstytucji (tłumaczenie), Civitas. Studia z filozofii politycznej, 1997 nr 1, s W. Palaver, Polityczna teologia demokracji, Civitas. Studia z filozofii politycznej, 1998 nr My i Oni. Filozofia polityczna Carla Schmitta, Warszawa 1998; 6. E-W. Böckenförde: Państwo prawa w jednoczącej się Europie (tłumaczenie), Warszawa MARCINIAK Włodzimierz 1. Rozpad Imperium - wielość sensów. Arcana 1998 nr 1 s Badania nad przemianami w Rosji. Sprawy Międzynarodowe 1998 nr 1 s Modernizacja poprzez katastrofę. Res Publica Nowa 1998 nr 10 s Kryzys społeczeństwa postsowieckiego. Res Publica Nowa 1998 nr 11 s

5 5 5. Destrukcja komunizmu a narodziny władzy prezydenckiej w Rosji. Polityka Wschodnia 1998 nr 2, s Inteligencja, komuniści i krach systemu sowieckiego. Arcana 1999 nr 3, s Polityka w przestrzeni regionów. Res Publica Nowa nr 9, s Państwo bez ducha, czyli oparte na strachu. Arcana 1999 nr 5, s Akephalos swastyką ukoronowany. Rosyjskie źródła nacjonal-bolszewizmu. Res Publica Nowa 1999 nr 11-12, s Pomiędzy dezintegracją a chaosem. Pierwsze miesiące po rozpadzie Związku Sowieckiego. Obóz 1999 nr 36, s Putin w Rosji: wolność dla wszystkich albo każdemu po mordzie. Arcana 2000 nr 4, s Rozgrabione Imperium. Upadek Związku Sowieckiego i powstanie Federacji Rosyjskiej (książka w druku). MODRZEJEWSKA-LEŚNIEWSKA Joanna 1. Zarys dziejów Azji i Afryki Historia konfliktów. A. Bartnicki (red.). Warszawa 1996 (współaut.). 2. Emir-reformator. Modernizacyjna polityka władcy Afganistanu Amanullaha, Przegląd Historyczny, t. LXXXIX, z Leksykon historii świata. Warszawa 2000 (współaut.). 4. W poszukiwaniu ziemi obiecanej emigracja muzułmanów z Indii do Afganistanu w 1920 roku, Dzieje Najnowsze, 2000, nr Zarys dziejów Azji i Afryki Historia konfliktów. A. Bartnicki (red.). Warszawa 2000 (współaut.). OSTASZEWSKI Piotr 1. Historia Stanów Zjednoczonych (od epoki kolonialnej do współczesności), t. 1-5, A. Bartnicki, D. Critchlow (red.), Warszawa 1995 (współaut.). 2. Zarys dziejów Azji i Afryki Historia konfliktów. A. Bartnicki (red.). Warszawa 1996 (współaut.). 3. Wietnam najdłuższy konflikt powojennego świata (książka w druku).