STRONIE WIOSKA RZEMIOSŁ I UMIEJĘTNOŚCI. Stronie. Wioska rzemiosł i umiejętności

Transkrypt

1 STRONIE WIOSKA RZEMIOSŁ I UMIEJĘTNOŚCI Stronie Wioska rzemiosł i umiejętności

2 2 Stronie i stolarstwo M ałopolska ma bogate tradycje rękodzieła. Do rzemiosł praktykowanych tu już w czasach średniowiecza należy stolarstwo. Jedną ze wsi, w których działa nadal wielu stolarzy jest wieś Stronie, nieopodal Kalwarii Zebrzydowskiej, w której tradycje meblarskie sięgają XVII w. Przez wieki, aż do czasów współczesnych, niewiele się zmieniało w wyposażeniu warsztatu stolarza. Podstawowym urządzeniem stolarskim był stół do obróbki drewna wykonywany zwykle z parzonego drewna bukowego. Najważniejszymi narzędziami stolarskimi były: piły składające się z uzębionej stalowej taśmy zwanej brzeszczotem oraz z oprawy, strugi, potocznie nazywane z niemieckiego heblami, czyli szerokie dłuta osadzone w podłużnych klockach służące do nadawania surowym elementom właściwych kształtów, wymiarów i gładkości powierzchni, dłuta i żłobaki nazywane sztamajzami, do wykonywania otworów i różnego rodzaju wgłębień (m.in. rzeźbień), pobijaki, służące do pobijania dłut przy rzeźbieniu, pilniki, tarniki, zdzieraki, świdry i korby ręczne, czyli dawne wiertarki, młotki, nóż stolarski, nazywany sznicerem, znaczniki i miarki, ściski stolarskie. Narzędzia te, obok ich nowoczesnych odpowiedników, zobaczyć można w stolarni w Stroniu.

3 Stroniu pod okazałą lipą, na starym szlaku W pielgrzymkowym do Kalwarii Zebrzydowskiej, stoi od wieków figura św. Onufrego, patrona mnichów, pielgrzymów, tkaczy i prawników. Na jej kamiennej podstawie wyryto napis A. DO. 1769, 20 maj. Według podań miejsce to i data związane są z bitwą stoczoną w tych okolicach przez bohaterskich konfederatów barskich z wojskami rosyjskimi, podczas której do niewoli dostał się Maurycy Beniowski, późniejszy król Madagaskaru. Osobliwością tej figury była możliwość swobodnego obracania jej dookoła, dzięki żelaznemu bolcowi umieszczonemu w podstawie rzeźby. Ustawienie świętego w kierunku podróży, miało, według miejscowych przekazów, zapewnić pomyślność w drodze i chronić przed napadem rozbójników i dzikich zwierząt, a także strzec przed burzą i jej skutkami. Starsza od niej, bo postawiona w 1564 roku, figura św. Onufrego znajduje się w Stryszowie na górze Chełm. Wizerunek św. Onufrego umieszczono w herbie gminy Stryszów. Herb Gminy Stryszów Święty Onufry 3

4 Mieszkańcy Stronia zapraszają do: wybrania się na spacer ścieżką zagadek Spotkanie ze św. Onufrym, odwiedzenia starej i nowej stolarni, na warsztaty wycinania oraz malowania drewnianych serc, aniołów oraz figurek św. Onufrego, odwiedzenia miejsca, w którym grają dalej stare radioodbiorniki lampowe z zielonym oczkiem, złożenia wizyty w Hulajbudzie i spotkania się z gospodyniami z KGW, które pokażą, jak ugotować zalewajkę, jak zrobić ziemniaczane talarki, czy dadzą pokosztować drożdżowego ciasta, wzięcia udziału w warsztatach w Domu Kultury: tworzenie legend, warsztaty hafciarskie, warsztaty decoupage, warsztaty pieczenia i zdobienia pierniczków oraz wykonania brzozowych mioteł do wymiatania głupich myśli i pomysłów. 4 Osoba do kontaktu: Małgorzata Kowalska Gminny Ośrodek Kultury z/s w Stroniu tel./fax , biuro@gokstryszow.pl Koło Gospodyń Wiejskich w Stroniu.

5 W czerwcu mieszkańcy Stronia zapraszają na imieniny Onufrego, czyli na ONUFRALIA. W trakcie imprezy można wziąć udział w konkursach i zabawach oraz spróbować wyśmienitych potraw przygotowanych przez miejscowe gospodynie. Przy Gminnym Ośrodku Kultury w Stryszowie z siedzibą w Stroniu działa Dziecięcy Zespół Regionalny Mali Stronianie. Zespół kultywuje tradycje i zwyczaje ludowe charakterystyczne dla Stronia i okolic. W Stroniu prężnie działa także Koło Gospodyń Wiejskich mające swoją siedzibę w tzw. Hulajbudzie. Można tam organizować spotkania i posmakować miejscowych specjałów. 5

6 6 Przyjeżdżając do Stronia warto także odwiedzić inne atrakcje gminy Stryszów. Gmina ta leży na pograniczu Beskidu Makowskiego, Beskidu Małego oraz Pogórza Wielickiego pomiędzy górami Lanckorona i Chełm. Tereny gminy, ze względu na górskie ukształtowanie powierzchni, lasy, szlaki turystyczne i zabytkowe obiekty, posiadają znaczne walory turystyczne i krajoznawcze. Atrakcją dla turystów są cenne zabytki: XVI wieczny dwór stryszowski, będący siedzibą Oddziału Państwowych Zbiorów Sztuki na Wawelu; dwór w Zakrzowie; kościół parafialny pw. sw. Jana Kantego z 1748 r. z płaskorzeźbą z warsztatu Wita Stwosza Chrystus w gaju oliwnym ; kościół parafialny w Zakrzowie; kapliczki przydrożne; dwór w Dąbrówce. Dwór w Stryszowie G mina Stryszów znana jest w Polsce z organizacji Ogólnopolskiego Kolarskiego Wyścigu Przełajowego o Puchar Wójta Gminy Stryszów. W lutym 2014 roku odbyła się 15 edycja Wyścigu.

7 Ekocentrum ICPPC w Stryszowie Ekocentrum jest jedynym w Polsce miejscem, w którym można zobaczyć jak działają różnorodne i połączone w kompleks ekologiczne rozwiązania techniczne. Są to urządzenia do wytwarzania energii elektrycznej, ogrzewania pomieszczeń i wody oraz do oczyszczania ścieków. Oglądanie tych urządzeń w praktyce bardzo pomaga w zrozumieniu zasad ich działania. W Ekocentrum prowadzone są warsztaty na temat ekologicznych domów, zdrowego odżywiania, produkcji żywności i ziół, zdrowia i sposobów zachowania różnorodnego biologicznie środowiska. Dzięki działalności Ekocentrum w gminie Stryszów rozwija się ekoturystyka. Miejscem wypoczynku są gospodarstwa ekologiczne, w których nie stosuje się sztucznych nawozów i chemicznych środków ochrony roślin. Ekocentrum Galeria Produktu Lokalnego w Stryszowie Galeria powstała z myślą o miejscowych twórcach. Mogą tu oni prezentować swoje prace i przeznaczać je do sprzedaży. Wiele z prezentowanych w niej produktów, to niepowtarzalne, autorskie pomysły, których nie znajdzie się w innych galeriach. W ofercie galerii znajdują się nie tylko regionalne pamiątki, ale i ciekawe dodatki do wnętrz wykonane technikami zanikającymi i współczesnymi. Tu można także zaprojektować swój haft, drewnianą skrzynkę, czy inną dekorację, którą z przyjemnością wykona artysta. Ośrodek Wczasowo Rekolekcyjny Caritas w Zakrzowie Galeria Produktu Lokalnego 7

8 Lokalna Grupa Działania Gościniec 4 Żywiołów zaprasza do Lanckorony: W czerwcu na Jarmark Świętojański: roku 2001 odtworzono po blisko 100 latach lanckorońskie jarmarki na św. Jana. W Miasteczko już od średniowiecza miało przywileje organizowania targów i jarmarków nadane przez króla Kazimierza Wielkiego i leżało na ważnych szlakach handlowych, m.in. z Wiednia do Krakowa. Jarmark Świętojański odbywa się co roku w weekend przed nocą świętojańską. Podczas imprezy na rynku w Lanckoronie prezentują się artyści ludowi, malarze, rzeźbiarze, garncarze, przedstawiciele ginących zawodów, zespoły artystyczne i producenci żywności ekologicznej z Lanckorony, sąsiednich gmin i innych zakątków Bursztynowego Szlaku (Region Babiogórski, Zawoja - Stryszawa). Dzieci i młodzież przygotowują występy artystyczne nawiązujące do historii i tradycji regionalnych. 8 W sierpniu na festiwal Romantyczna Lanckorona Raz w roku, w sierpniu, miasteczko na wzgórzu biorą we władanie Amor i Wenus. Przywabieni niepowtarzalnym klimatem Lanckorony i zapachami lubczyku, nawłoci oraz zupy chrzanówki, zjeżdżają tu zakochani z całego kraju przekonani o tym, że warto być w miejscu, o którym śpiewali Marek Grechuta i Skaldowie. Co roku impreza zaskakuje pomysłowymi niespodziankami dla zakochanych, albo tych, którzy poszukują miłości. Koncerty, wystawy, miłosne warsztaty, wieczorki poetyckie tworzą magiczny klimat.

9 W grudniu na Festiwal Anioł w Miasteczku To jedyne w swoim rodzaju wydarzenie w Polsce. Zawsze w pierwszy weekend po św. Mikołaju do Lanckorony zlatują anioły z różnych stron świata i... nieba. Ideą lanckorońskiego festiwalu jest wspólna zabawa i otwieranie ludzkich serc. Zwrócenie uwagi na to, że wokół nas są ludzie pełni dobroci, zaangażowania, którzy pomagają potrzebującym, poświęcają swój czas, dzielą się dobrą energią, pomysłami i swoimi talentami. Anioły są wśród nas - każdy może stać się aniołem dla innej osoby i poczuć jej serce napełniające się radością. Jednym z najważniejszych momentów festiwalu jest uroczyste nadanie tytułu Anioła Lanckorony. Gościniec 4 żywiołów ma swoją siedzibę w malowniczej Lanckoronie. 9

10 Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania Gościniec 4 żywiołów Najważniejsze potencjały przyrodniczo-kulturowe czterech gmin wchodzących w skład Stowarzyszenia, zostały zawarte w nazwach przypisanych im żywiołów: Gmina Kalwaria Zebrzydowska - Drewno, Gmina Lanckorona - Powietrze, Gmina Stryszów - Ziemia, Gmina Mucharz - Woda. Główne cele Stowarzyszenia to: budowanie kapitału społecznego poprzez wspieranie współpracy trójsektorowej, organizacja i wspieranie wydarzeń kulturalnych na terenie gmin, wspieranie rozwoju produktów lokalnych i tworzenie marki lokalnej poprzez organizację sprzedaży i promocję produktów lokalnych, rozwój oferty turystycznej obszaru LGD poprzez tworzenie wiosek tematycznych i ekomuzeum oraz promocję Szlaku Bursztynowego. 10 Stowarzyszenie realizuje projekt Produkt Lokalny Małopolska, którego celem jest stworzenie inkubatora kuchennego, z którego korzystać będą mogły małe firmy przetwórstwa spożywczego oraz rolnicy.

11 Stronie The Village of Crafts and Traditions Stronie, the village in the municipality of Stryszów, lies near to Krakow and just next to the village of Lanckorona known for the historic 19th century buildings, which, together with the Kalwaria Zebrzydowska has become UNESCO World Heritage. Around Stronie there are few hiking trails, including The Papal Route between Wadowice and Kalwaria Zebrzydowska. On the trail, one can come across numerous roadside shrines, crosses and votive figures. In Stronie, a very interesting monument is the statue of St. Onofrio. Near to the village a huge water reservoir on the river Skawa is coming into existence. In Stronie, crafting traditions are still alive. Many carpenters still work there, and those who are in embroidery and handicraft. Residents organize annual feasts with traditional dishes and delicacies. In Stronie, the Kitchen Incubator (Inkubator Kuchenny) comes into life the place where fruit and vegetables from local growers will be processed. Residents of Stronie invite all tourists to: - visit of the carpentry workshop, where one can see old and modern tools and machines used for woodworking, - see the collection of old radios and painting framing workshop, - handicraft Activities in the community centre, - walk along the pilgrimage route to Kalwaria Zebrzydowska. 11

12 RABA WYŻNA Sieć wiosek tematycznych Od Krakowiaków do Górali Łazy Wioska Dobrej Pogody Olkusz STRONIE WIOSKA RZEMIOSŁ I UMIEJĘTNOŚCI PACHNĄCA TRUSKAWKĄ Siedlec Akademia Krakowiaka Jastrzębia Wioska trzech wionków Stronie Wioska rzemiosł i umiejętności Raba Wyżna Wioska pachnąca truskawką Kraków Wieliczka Lanckorona Myślenice Rabka-Zdrój Nowy Targ Tarnów Bochnia Brzesko Limanowa Gorlice Nowy Sącz PODHALAŃSKIE GAZDOWANIE SPYTKOWICE Spytkowice Podhalańskie gazdowanie Zakopane Europejski Fundusz Rolny na Rzecz obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie. Publikacja opracowana wspólnie przez Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania Gościniec 4 żywiołów, Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania Dolina Raby, Nadwiślańską Grupę Działania E.O.CENOMA. Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach działania Wdrażanie projektów współpracy Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata