Jastrzębia. Wioska trzech wionków

Transkrypt

1 Jastrzębia Wioska trzech wionków

2 2 Nad Jastrząbką stała Kasieńka Wiła wianki dla swego Jasieńka Oj Jasiu,Jasiu Gdybyś ty wiedział Jak długo wianuszek mój na ciebie czeka Koniczynę wplatała I jastrząbską zadziorność Jaśka wspominała Jakże ona go kochała! Na rekruta Jaśka wzięli Musi walczyć w obcej ziemi Pracowity jastrzębianin zamiast orać, kosić, sadzić Krew przelewa na wojence Czy pamięta o Kasieńce? A Kasieńka wciąż płakała Wiła wianki, rozpaczała Wkrótce cesarz z Wiednia się dowiedział Że w Jastrzębi płacze Kasia I zadrżało jego serce By dopomóc jej w udręce Kazał wsi dalekiej nadać Trzy wianuszki w pięknym herbie.

3 Wieś Jastrzębia leży niedaleko Krakowa, nieopodal wsi Lanckorona znanej z historycznej XIX wiecznej zabudowy, wpisanej razem z Kalwarią Zebrzydowską na listę Światowego Dziedzictwa Kultury UNESCO. Nazwa Wioska trzech wionków wiąże się z tym, że w herbie wioski, nadanym jej przez cesarza Franciszka Józefa, widnieją trzy wianki (w miejscowej gwarze wionki). Mieszkańcy Jastrzębi mówią, że wianki te symbolizują ich cechy, czyli: pracowitość, zadziorność i jedność w działaniu. Sprzyjający klimat sprawia, że na terenie wsi występują rzadkie gatunki zwierząt jak np. salamandra czy błękitne ślimaki pomrowy. W źródliskach śródleśnych znaleźć można czosnek niedźwiedzi. Wieś wyróżnia się wyjątkowymi trasami spacerowymi z rozległymi widokami na Górę Lanckorońską. Unikalne tradycje kultywowane przez mieszkańców sprawiają, że Jastrzębia jest wioską jedyną w swoim rodzaju. W edle legendy nazwa wsi pochodzi od bohaterskiego jastrzębia, który miał ostrzec króla przed najazdem wojsk nieprzyjaciela, albo przed pożarem lasu w trakcie królewskiego polowania. 3

4 4 Mieszkańcy Jastrzębi zapraszają na trasę spacerową Trzech wionków w towarzystwie przewodnika - pieszo bądź rowerem.

5 W trakcie spaceru można odwiedzić: zielarkę Maciejową, powąchać ziół w jej ziołowym ogrodzie oraz wypić ziołową herbatę i spróbować ziołowych wionków, Piotra snycerza, który, jeśli będzie w domu, pokaże swój warsztat pracy oraz warsztat pracy dziadka, który był jastrząbskim szewcem, Panią Jasię na polanie Pasieka i podziwiając rozciągające się stamtąd widoki na lanckorońskie wzgórze, skosztować drożdżowych przysmaków. Motywem przewodnim spaceru jest legenda o Jastrzębi napisana przez Artura Gielatę i zilustrowana przez Kazimierza Wiśniaka. 5

6 Zapraszamy również na zajęcia do zagrody edukacyjnej Koło tradycji wiejskich : warsztaty związane z tradycjami świąt Bożego Narodzenia i Wielkanocy, tradycyjne zajęcia gospodarskie: pokaz i nauka koszenia kosą, składanie siana na rogalu, rozpalanie w piecu i pieczenie tradycyjnych ciast. zabawy w stodole, czytanie bajek na prawdziwym strychu, sianownica zabawy z sianem i na sianie, pachnące błotko twórcze zabawy w błocie, warsztaty plecionkarskie, warsztaty tworzenia żywych rzeźb z wierzby, ekobiżuteria, spacery badawcze: przyrodnicze, literackie, filozoficzne, rodzinne rozgrywki w disc golfa, dawne gry i zabawy wiejskie. 6 Osoby do kontaktu: Spacery po wsi i okolicy - Dorota Węgrecka tel , wioska3wionkow@gmail.com Zajęcia w zagrodzie Koło wiejskich tradycji - Marta Mieczyńska, tel , Marta.mieczynska@wp.pl

7 Zapraszamy do wspólnego świętowania pod hasłem Rok wionkiem się toczy : Styczeń Jasełka w wykonaniu mieszkańców wsi. Wydarzenie nawiązujące do istniejącego przed laty w Jastrzębi teatru obrzędowego, Marzec Zapusty, powitanie wiosny, robienie palm, Ludowe Święto Szkoły, Czerwiec Wicie wianków z ziół i kwiatów w oktawę Bożego Ciała, Noc Świętojańska wicie i puszczanie wianków, Festyn Szkolny, Wrzesień Wicie dożynkowego wieńca oraz dożynki z mszą św. i biesiadą, Październik Biesiada jesienna przy ognisku pieczenie ziemniaka, Grudzień Mikołajki, warsztaty Wionkowe stroiki, spotkanie integracyjne dla mieszkańców - Sylwester. Jastrząbskie pyszności: Niedźwiedzi przysmak - pasta z czosnku niedźwiedziego z dodatkiem oleju, żółtego sera, orzechów włoskich i soli. Najlepiej smakuje wiosną ze względu na okres kwitnienia jej głównego składnika, czyli czosnku niedźwiedziego. Pastę dodawać można do zup sosów, sałatek, najlepiej jednak smakuje z pajdą świeżego żytniego chleba. Chrzanówka jastrząbska - zupa na bazie serwatki z gotowanymi jajami, kawałkami wędlin i chrzanem. Przygotowywana głównie w okresie świąt wielkanocnych przez jastrząbskie gospodynie. Tradycyjnie potrawę tą przygotowywało się z pozostałości ze święconki, obecnie pojawia się przy każdej większej uroczystości ze względu na swój sycący charakter i lecznicze właściwości skutków dnia poprzedniego. Wionki jastrząbskie - pieczywo w kształcie wianuszków, w zależności od pomysłu wypiekającego może być z ciasta drożdżowego, kruchego, na słodko lub słono, z makiem, czosnkiem, ziołami lub kruszonką- łączy je okrągły kształt i miejsce w jakim powstają. Gibcoki - placki pieczone na blasze z ziemniaków i mąki. 7

8 Mieszkańcy Jastrzębi zapraszają na imprezy do pobliskiej Lanckorony Czerwiec - Jarmark Świętojański roku 2001 odtworzono po blisko 100 latach lanckorońskie jarmarki na św. Jana. W Miasteczko już od średniowiecza miało przywileje organizowania targów i jarmarków nadane przez króla Kazimierza Wielkiego i leżało na ważnych szlakach handlowych, m.in. z Wiednia do Krakowa. Jarmark Świętojański odbywa się co roku w weekend przed nocą świętojańską. Podczas imprezy na rynku w Lanckoronie prezentują się artyści ludowi, malarze, rzeźbiarze, garncarze, przedstawiciele ginących zawodów, zespoły artystyczne i producenci żywności ekologicznej z Lanckorony, sąsiednich gmin i innych zakątków Bursztynowego Szlaku (Region Babiogórski, Zawoja - Stryszawa). Dzieci i młodzież przygotowują występy artystyczne nawiązujące do historii i tradycji regionalnych. 8 Sierpień Festiwal Romantyczna Lanckorona Raz w roku, w sierpniu, miasteczko na wzgórzu biorą we władanie Amor i Wenus. Przywabieni niepowtarzalnym klimatem tego miejsca i zapachami lubczyku, nawłoci oraz zupy chrzanówki, zjeżdżają tu zakochani z całego kraju przekonani o tym, że warto być w miejscu, o którym śpiewali Marek Grechuta i Skaldowie. Co roku impreza zaskakuje nowatorskimi pomysłowymi niespodziankami dla zakochanych, albo tych, którzy poszukują miłości. Koncerty, wystawy, miłosne warsztaty, wieczorki poetyckie tworzą magiczny klimat.

9 Grudzień Festiwal Anioł w Miasteczku To jedyne w swoim rodzaju wydarzenie w Polsce. Zawsze w pierwszy weekend po św. Mikołaju do Lanckorony zlatują anioły z różnych stron świata i... nieba. Ideą lanckorońskiego festiwalu jest wspólna zabawa i otwieranie ludzkich serc. Zwrócenie uwagi na to, że wokół nas są ludzie pełni dobroci, zaangażowania, którzy pomagają potrzebującym, poświęcają swój czas, dzielą się dobrą energią, pomysłami i swoimi talentami. Anioły są wśród nas - każdy może stać się aniołem dla innej osoby i poczuć jej serce napełniające się radością. Jednym z najważniejszych momentów festiwalu jest uroczyste nadanie tytułu Anioła Lanckorony. 9

10 Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania Gościniec 4 żywiołów Najważniejsze potencjały przyrodniczo-kulturowe czterech gmin wchodzących w skład Stowarzyszenia, zostały zawarte w nazwach przypisanych im żywiołów: Gmina Kalwaria Zebrzydowska - Drewno, Gmina Lanckorona - Powietrze, Gmina Stryszów - Ziemia, Gmina Mucharz - Woda. Główne cele Stowarzyszenia to: budowanie kapitału społecznego poprzez wspieranie współpracy trójsektorowej, organizacja i wspieranie wydarzeń kulturalnych na terenie gmin, wspieranie rozwoju produktów lokalnych i tworzenie marki lokalnej poprzez organizację sprzedaży i promocję produktów lokalnych, rozwój oferty turystycznej obszaru LGD poprzez tworzenie wiosek tematycznych i ekomuzeum oraz promocję Szlaku Bursztynowego. 10 Stowarzyszenie realizuje projekt Produkt Lokalny Małopolska, którego celem jest stworzenie inkubatora kuchennego, z którego korzystać będą mogły małe firmy przetwórstwa spożywczego oraz rolnicy.

11 Jastrzębia The Village of Three Garlands Jatrzębia lies close to Kraków, next to Lanckorona known for its 19th century buildings and housing, which, together with Kalwaria Zebrzydowska have been written down to the World Heritage List of UNESCO. The name Village of Three Garlands derives from the fact that the Jastrzębia coat of arms, conferred by the emperor Francis Josef, is charged with three garlands. Residents of the village say that mentioned garlands symbolize their qualities: diligence, pertness and unity in action. Due to favourable climate conditions, one may find here some unique plant and animal species, like wood garlic and fire salamander. All tourists and visitors are invited to: - strolls along the path telling about the legend of heroic hawk, - sessions about recognizing and using local herbs in the local cuisine, - woodcarving classes, - participate in regional annual festivals, - visit The Association of Folk Traditions to learn more on how people used to live, work and fest in Jastrzębia in the past, take part in land art classes and creative walks (2 to 7 hours sessions also in English). 11

12 RABA WYŻNA Sieć wiosek tematycznych Od Krakowiaków do Górali Łazy Wioska Dobrej Pogody Olkusz STRONIE WIOSKA RZEMIOSŁ I UMIEJĘTNOŚCI PACHNĄCA TRUSKAWKĄ Siedlec Akademia Krakowiaka Jastrzębia Wioska trzech wionków Stronie Wioska rzemiosł i umiejętności Raba Wyżna Wioska pachnąca truskawką Kraków Wieliczka Lanckorona Myślenice Rabka-Zdrój Nowy Targ Tarnów Bochnia Brzesko Limanowa Gorlice Nowy Sącz PODHALAŃSKIE GAZDOWANIE SPYTKOWICE Spytkowice Podhalańskie gazdowanie Zakopane Europejski Fundusz Rolny na Rzecz obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie. Publikacja opracowana wspólnie przez Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania Gościniec 4 żywiołów, Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania Dolina Raby, Nadwiślańską Grupę Działania E.O.CENOMA. Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach działania Wdrażanie projektów współpracy Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata