Fermentacja metanowa
|
|
- Seweryna Rogowska
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Projekt dofinansowany ze środków Narodowego Centrum Badań i Rozwoju oraz Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w ramach Programu Gekon Generator Koncepcji Ekologicznych Fermentacja metanowa Prof. dr hab. inż. Zofia Sadecka Uniwersytet Zielonogórski, Instytut Inżynierii Środowiska OŚRODEK BADAWCZO ROZWOJOWY NEMO sp. z o.o., ZIELONA GÓRA Konferencja naukowo-techniczna: Nowatorska produkcja energii w biogazowni poprzez utylizację pomiotu drobiowego z zamianą substratu roślinnego na algi
2 Fermentacja metanowa Celem procesu fermentacji metanowej jest biochemiczna stabilizacja osadów/odpadów, czyli ich przemiana w nieszkodliwą i łatwą do odwodnienia substancję. W procesie tym wielkocząsteczkowe substancje organiczne rozkładane są przy współudziale różnych grup bakterii, do związków prostych, głównie CH 4 i CO 2. Fermentacja metanowa z jednoczesną produkcją metanu, jako jedna z metod stabilizacji jest procesem mającym wyraźną przewagę nad innymi procesami stabilizacji ponieważ energia biogazu może być bezpośrednio wykorzystana technicznie.
3 Cztero-fazowy rozkład zanieczyszczeń w procesie fermentacji metanowej Kinetyka reakcji Bardzo wolne K 1 Polimery organiczne ( wielocukr y, bialka, tlus zcze) Rozpuszczalne poli i monomery Rodzaj reakcji Hydroliza Szybkie K 2 H2 CO 2 Kwas y organic zne Kwas octow y Alkohole Faza kwaśna (acidogenna) K 3 Faza octanogenna Kwas Wolno octow y (octan) K*4 K 4 Faza metanogenna CH 4 CO 2
4 Algorytm przemian substratów w procesie fermentacji metanowej produkty pośrednie Transport wodoru gaz H 2 O Wodór Organiczne polimery Monomery Pirogronian Zredukowane związki organiczne kwas butylowy, kwas propionowy, etanol NO 3 - SO 4 - NH 4 + H 2 S HCO Kwas octowy Methanosarcina Methanothrix Syntrophomonas Syntrophobacter 1.Enzymatyczna hydroliza organicznych polimerów do organicznych monomerów: cukrów, kwasów tłuszczowych i aminokwasów. 2. Fermentacja organicznych monomerów do wodoru (lub do mrówczanu), wodorowęglanów, pirogronianu, alkoholi i niższych kwasów tłuszczowych (octanu, maślanu i propionianu). 3.Utlenianie zredukowanych produktów organicznych do wodoru (lub do mrówczanu), wodorowęglanów przez bakterie octanogenne produkujące wodór (OHPA). 4. Octanogenne oddychanie (rozkład) wodorowęglanów przez bakterie homoacetogenne. 5. Utlenianie zredukowanych produktów organicznych (alkoholi, kwasu masłowego i propionowego) do wodorowęglanów i octanu przez bakterie redukujące azotany (NRB) i siarczany (SRB). 6. Utlenianie octanu do wodorowęglanu przez bakterie typu NRB i SRB. 7. Utlenianie wodoru ( lub mrówczanu) przez bakterie NRB i SRB. 8. Octanogenna fermentacja metanowa 9. Metanogenne oddychanie przez wykorzystanie wodorowęglanu. Metan gaz
5 Metanogeneza CO 2 + 4H 2 = CH 4 + 2H 2 O CH 3 COOH = CH 4 + CO 2 CO kwas propionowy CO H dehydrogenaza mrówczanowa HCOOH ( związany) ATP - H 2 O THF CO 2 H 2 MFR MFR ( CH 2 ) 2 THMP H 2 THMP CH HCO - THF H H THMP CH 2 H 2 HOCH 2 - THF THMP CH 3 + 2H - H 2 O CoM THMP CH 3 OH CH 3 COOH CO 2 THF +2H ATP CH 3 - THF Co B 12 + enzym CH 3 -CoB 12 + enzym CH 4 + Co B 12 + enzym red. H 2 F 420 utl. F 420 CoM CH 3 FAD F 430 CoB CH 4 CoM
6 Podstawowe parametry procesu fermentacji metanowej osadów ściekowych Parametr Wartość optymalna Wartość ekstremalna Temperatura, C 35 ± 2 C ph 6,8 7,4 6,4 7,8 Potencjał utleniająco-redukcyjny, mv -520 do do 550 Lotne kwasy organiczne, mgch 3 COOH/dm >2000 Zasadowość, mg CaCO 3 /dm
7 Ilość biogazu Ilość gazu uzyskiwana z 1 kg suchej masy organicznej osadu doprowadzanego do komory fermentacyjnej wg Imhoffa
8 Ilość powstającego biogazu zależy od zawartości związków organicznych w substracie Ilość powstającego metanu można również oszacować na podstawie usuwanego ładunku ChZT osadów, przyjmując w przybliżeniu, że ChZT zredukowane = ChZT gazu Wyrażając ilość metanu za pomocą ilości tlenu niezbędnego do jego utlenienia, zgodnie z reakcją: CH 4 +2O 2 = CO 2 +2H 2 O można obliczyć, że 1 mol CH 4 (22,4 Ndm 3 ) jest utleniany przez dwie gramocząsteczki tlenu, tak więc 22,4/64= 0,35 dm 3 /go 2, czyli : 1g zredukowanego ChZT odpowiada 0,35 dm 3 CH 4. Z rozkładu związków organicznych powstaje 0,55 0,65m 3 metanu. Zakładając 65% udział metanu w biogazie, ilość produkowanego biogazu w przeliczeniu na usunięty ładunek związków organicznych wynosi 0,9 0,95 m 3 /kg s.m.o.
9 Produkcja biogazu z wybranych substratów Substraty kg Produkty CO 2,dm 3 CH 4,dm 3 Węglowodany Białka Tłuszcze Skrobia, celuloza 1 412,5 412,5 Osady ściekowe Odpady komunalne
10 Ko-substraty
11 Proces fermentacji źródłem energii niekonwencjonalnej Gaz fermentacyjny Wartość opałowa biogazu decyduje o możliwości wykorzystania go jako pełnowartościowego nośnika energetycznego. Zależy ona od procentowej zawartości metanu i wynosi od 5,5 do 7,5 kwh/m 3 i jest 25-40% niższa od wartości opałowej gazu ziemnego. Ciepło spalania 1m 3 metanu wynosi kj/m 3. Ciepło spalania gazu fermentacyjnego o zawartości 65% metanu kj/m 3 a przykładowo: ciepło spalania : gazu ziemnego: kj/m 3 gazu miejskiego: kj/m 3
12 Proces fermentacji źródłem energii niekonwencjonalnej 0dzysk wodoru w procesie fermentacji metanowej W procesie fermentacji metanowej wodór powstaje w fazie II acidogennej Polimery organiczne oraz w fazie III octangennej. Kinetyka reakcji ( wielocukry, bialka, tlus zcze) Rodzaj reakcji Bardzo wolne K 1 Rozpuszczalne poli i monomery Hydroliza Szybkie K 2 H2 CO 2 Kwas y organiczne Kwas octowy Alkohole Faza kwaśna (acidogenna) K 3 Faza octanogenna Kwas Wolno octowy (octan) K 4 K*4 Faza metanogenna CH 4 CO 2
13 Produkcja wodoru w procesie fermentacji octanowej 2 ferredoksyna (oxd) glukoza 2NAD 2ADP 2NADH 2ATP 2 ferredoksyna (red) 2 pirogronian 2 Fd (oxd) H 2 2 Fd (red) 2 acetylo-coa 2ADP 2CO 2 2ATP 4H 2 2 octan
14 Przykładowe wydajności produkcji wodoru organizm Wydajność (mol H 2 /mol glukozy) Fermentacja mezofilowa (30-40 C) mieszane kultury 2,1 Reminococcus albus 2,4 Clostridium butyricum 2,2 Enterobacter cloacale (zmutowana) 3,4 Citrobacter sp. Y19 2,5 C. butyricum 2 Clostridium sp. 2,4 Fermentacja termofilowa Acetothermicus paucivorans 60 C 3,5 Thermotoga sp. 77 C 3,6 Spirocheta thermophila Pyrococcus furiosus 65 C 3 90 C 3 Spirocheta sp. 65 C 2 Pyrococcus furiosus Thermatoga maritima Acetomicrobium flavidum 90 C 3 80 C 4 58 C 4 mieszane kultury 60 C 2,4
15 Możliwości pozyskiwania biogazu w procesie ko-fermentacji odchody zwierzęce osady ściekowe odpady organiczne Biogazownie indywidualne lub scentralizowane Fermentacja metanowa Spectrum wykorzystanych substratów zwiększa się. Można wymienić kilka z nich, a są to: osady ściekowe, gnojowica, odpady z rolnictwa lub przemysłu rolno-spożywczego, frakcje organiczne odpadów komunalnych, bioodpady zbierane selektywnie, odpady papiernicze, biomasa czy kiszonki. osady frakcja stala frakcja ciekla kompost nawoz na potrzeby wlasne biogaz produkcja energii elektrycznej ciepla uklady skojarzone sprzedaz
16 Metody intensyfikacji procesu fermentacji metanowej Zwiększenie wydajności procesu hydrolizy było i jest przedmiotem wielu badań, gdyż jest ona fazą najwolniejszą i najbardziej ograniczającą szybkość procesu beztlenowego rozkładu biologicznego. Wstępna obróbka (przygotowanie, dezintegracja) substratu przed wprowadzeniem do komór fermentacyjnych ma na celu zwiększenie jego podatności na rozkład anaerobowy, przez rozpuszczenie, zmniejszenie rozmiarów cząstek związków organicznych, a także zmianę związków opornych na rozkład na substancję biodegradowalną. Metody dezintegracji Mechaniczne Chemiczne Biologiczne Termiczne Ultradźwięki Homogenizacja Ozonowanie, Utlenianie Hydroliza alkaliczna Hydroliza kwaśna Enzymy Autoliza Grzyby, bakterie < C, niskotemperaturowe >100 0 C. wysokotemperaturowe
17 Podsumowanie Intensywnie poszukuje się niekonwencjonalnych źródeł energii, a szczególnie duże zainteresowanie dotyczy wykorzystania różnych rodzajów odpadów. Stabilizacja osadów / odpadów w procesie fermentacji metanowej daje końcowy produkt uboczny którym jest wysokoenergetyczny biogaz, co bardzo dobrze wpisuje się w OZE. W Polsce ocenia się, że z około 50 instalacji wchodzących w skład oczyszczalni ścieków po ich wyremontowaniu i modernizacji uzyska się 45 mln m 3 biogazu rocznie. Z 1 m 3 gazu o wartości energetycznej około 5,9 kwh można wyprodukować : około 2,0 kwh energii elektrycznej oraz ok. 3,0 kwh ciepła.
18 Podsumowanie Techniki anaerobowe pozwalają nie tylko na rozwiązanie problemu ekologicznego związanego z osadami / odpadami, obniżają emisję metanu, ale również zapewniają korzyści ekonomiczne wynikające z produkcji wysokoenergetycznego gazu fermentacyjnego lub też wodoru. Wykorzystanie gazu fermentacyjnego do skojarzonej produkcji energii elektrycznej i ciepła, może dać co najmniej samowystarczalność czyli autarkię energetyczną procesu oczyszczanie ścieków i przeróbki osadów ściekowych.
19 Podsumowanie Takie rozwiązania powinny stać się alternatywą dla polskich oczyszczalni, a ciągi technologiczne przeróbki osadów ściekowych/odpadów i wykorzystania biogazu jako niekonwencjonalnego źródła energii mogą być źródłem inspiracji w poszukiwaniu optymalnych rozwiązań w gospodarce odpadowej.
Potencjał metanowy wybranych substratów
Nowatorska produkcja energii w biogazowni poprzez utylizację pomiotu drobiowego z zamianą substratu roślinnego na algi Potencjał metanowy wybranych substratów Monika Suchowska-Kisielewicz, Zofia Sadecka
Bardziej szczegółowoSzkolenie dla doradców rolnych
Szansą dla rolnictwa i środowiska - ogólnopolska kampania edukacyjno-informacyjna Piła Płotki, 10-14 grudnia 2012 r. Szkolenie dla doradców rolnych Przegląd dostępnych technologii biogazowych Dariusz Wiącek
Bardziej szczegółowoProdukcja biogazu z pomiotu drobiowego i ko-substratów
Projekt dofinansowany ze środków Narodowego Centrum Badań i Rozwoju oraz Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w ramach Programu Gekon Generator Koncepcji Ekologicznych Produkcja biogazu
Bardziej szczegółowoProdukcja biogazu w procesach fermentacji i ko-fermentacji
PROGRAM STRATEGICZNY ZAAWANSOWANE TECHNOLOGIE POZYSKIWANIA ENERGII Produkcja biogazu w procesach fermentacji i ko-fermentacji Irena Wojnowska-Baryła, Katarzyna Bernat Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Bardziej szczegółowoBiogazownie w Polsce alternatywa czy konieczność
Janusz Wojtczak Biogazownie w Polsce alternatywa czy konieczność Biogazownie w Niemczech Rok 1999 2001 2003 2006 2007 2008 Liczba 850 1.360 1.760 3.500 3.711 4.100 instalacji Moc (MW) 49 111 190 949 1.270
Bardziej szczegółowoROLNICZE ZAGOSPODAROWANIE ŚCIEKU POFERMENTACYJNEGO Z BIOGAZOWNI ROLNICZEJ - OGRANICZENIA I SKUTKI. Witold Grzebisz
ROLNICZE ZAGOSPODAROWANIE ŚCIEKU POFERMENTACYJNEGO Z BIOGAZOWNI ROLNICZEJ - OGRANICZENIA I SKUTKI Witold Grzebisz Katedra Chemii Rolnej Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu Plan prezentacji Produkcja biogazu
Bardziej szczegółowoNowa rola gospodarki wodno-ściekowej w rozwoju miast i ograniczaniu zmian klimatycznych
II Forum Ochrony Środowiska Ekologia stymulatorem rozwoju miast Nowa rola gospodarki wodno-ściekowej w rozwoju miast i ograniczaniu zmian klimatycznych Marek Gromiec Warszawa, 15 luty 2016 Paradygmat NEW
Bardziej szczegółowoPODSTAWOWE INFORMACJE DOTYCZĄCE WDRAŻANIA INSTALACJI BIOGAZOWYCH W POLSCE
PODSTAWOWE INFORMACJE DOTYCZĄCE WDRAŻANIA INSTALACJI BIOGAZOWYCH W POLSCE Czym jest biogaz? Roztwór gazowy będący produktem fermentacji beztlenowej, składający się głównie z metanu (~60%) i dwutlenku węgla
Bardziej szczegółowoUtylizacja osadów ściekowych
Utylizacja osadów ściekowych Ćwiczenie nr 1 BADANIE PROCESU FERMENTACJI OSADÓW ŚCIEKOWYCH 1. CHARAKTERYSTYKA PROCESU Fermentacją nazywamy proces przemiany biomasy bez dostępu tlenu. Znalazł on zastosowanie
Bardziej szczegółowoOBR NEMO SP. Z O.O. - WPROWADZENIE. Adrian Chudy Ośrodek Badawczo Rozwojowy Nemo Sp. z o.o.
OBR NEMO SP. Z O.O. - WPROWADZENIE Adrian Chudy Ośrodek Badawczo Rozwojowy Nemo Sp. z o.o. OBR NEMO KIM JESTEŚMY Misją firmy jest stymulowanie postępu technicznego i technologicznego z zakresu Odnawialnych
Bardziej szczegółowoPODSTAWOWE INFORMACJE DOTYCZĄCE WDRAŻANIA INSTALACJI BIOGAZOWYCH W POLSCE
PODSTAWOWE INFORMACJE DOTYCZĄCE WDRAŻANIA INSTALACJI BIOGAZOWYCH W POLSCE Czym jest biogaz? Roztwór gazowy będący produktem fermentacji beztlenowej, składający się głównie z metanu (~60%) i dwutlenku węgla
Bardziej szczegółowoDr inż. Joanna Wilk. Wydział Budowy Maszyn i Lotnictwa Katedra Termodynamiki 35-959 Rzeszów, ul. W. Pola 2. produkcji biogazu
Dr inż. Joanna Wilk Politechnika Rzeszowska im. I. Łukasiewicza Wydział Budowy Maszyn i Lotnictwa Katedra Termodynamiki 35-959 Rzeszów, ul. W. Pola 2 Wykorzystanie osadów ściekowych do produkcji biogazu
Bardziej szczegółowoInstytut Biotechnologii Przemysłu Rolno-Spożywczego. Oddział Cukrownictwa. Działalność naukowa. Oddziału Cukrownictwa IBPRS. dr inż.
Instytut Biotechnologii Przemysłu Rolno-Spożywczego Oddział Cukrownictwa Działalność naukowa Oddziału Cukrownictwa IBPRS dr inż. Andrzej Baryga ODDZIAŁ CUKROWNICTWA W 2011r. Oddział Cukrownictwa zrealizował
Bardziej szczegółowoDezintegracja osadów planowane wdrożenia i oczekiwane efekty
Dezintegracja osadów planowane wdrożenia i oczekiwane efekty Poznań, 23-24.10.2012r. Plan prezentacji I. Wstęp II. III. IV. Schemat Wrocławskiej Oczyszczalni Ścieków Gospodarka osadowa Lokalizacja urządzeń
Bardziej szczegółowoBiogazownia rolnicza w perspektywie
Biogazownia rolnicza w perspektywie Produkcja biogazu rolniczego może stać się ważnym źródłem energii odnawialnej oraz dodatkowym lub podstawowym źródłem dochodów dla niektórych gospodarstw rolnych. W
Bardziej szczegółowoPrzydatność Beta vulgaris L. jako substratu biogazowni rolniczej
Przydatność Beta vulgaris L. jako substratu biogazowni rolniczej Anna Karwowska, Janusz Gołaszewski, Kamila Żelazna Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie Burak zwyczajny (Beta vulgaris L.) jest wartościowym
Bardziej szczegółowoCENTRUM TRANSFERU TECHNOLOGII W OBSZARZE OZE. BioProcessLab. Dr inż. Karina Michalska
CENTRUM TRANSFERU TECHNOLOGII W OBSZARZE OZE BioProcessLab Dr inż. Karina Michalska PLAN PREZENTACJI 1.Opieka merytoryczna 2.Obszar badawczy 3.Wyposażenie 4.Oferta współpracy OPIEKA MERYTORYCZNA 1. Praca
Bardziej szczegółowoCzy produkcja żywności to procesy fizyczne i reakcje chemiczne?
Czy produkcja żywności to procesy fizyczne i reakcje chemiczne? Co to jest przemiana fizyczna? Podaj przykład przemiany fizycznej? Co to jest przemiana chemiczna? Podaj przykład przemiany chemicznej? Doświadczenie
Bardziej szczegółowoBIOGAZOWNIA JAKO ROZWIĄZANIE PROBLEMU OGRANICZENIA ODPADÓW BIODEGRADOWALNYCH W GMINIE
BIOGAZOWNIA JAKO ROZWIĄZANIE PROBLEMU OGRANICZENIA ODPADÓW BIODEGRADOWALNYCH W GMINIE dr inż. Iwona Kuczyńska Katedra Inżynierii Środowiska i Przeróbki Surowców Akademia Górniczo-Hutnicza im. S. Staszica
Bardziej szczegółowoWykład 5. Metody utylizacji odpadów (część 2) Opracowała E. Megiel, Wydział Chemii UW
Wykład 5 Metody utylizacji odpadów (część 2) Opracowała E. Megiel, Wydział Chemii UW Metody utylizacji odpadów Składowanie Termiczne metody utylizacji Biodegradacja (ograniczona do biodegradowalnych) Recykling
Bardziej szczegółowoStandardyzacja ocen substratów oraz zasady doboru składu mieszanin dla biogazowni rolniczych z uwzględnieniem oddziaływao inhibicyjnych.
w Falentach Oddział w Poznaniu ul. Biskupioska 67 60-461 Poznao Standardyzacja ocen substratów oraz zasady doboru składu mieszanin dla biogazowni rolniczych z uwzględnieniem oddziaływao inhibicyjnych.
Bardziej szczegółowoOdpady komunalne jako źródło biogazu
Odpady komunalne jako źródło biogazu dr inż. Mateusz Jakubiak Wydział Geodezji Górniczej i Inżynierii Środowiska Katedra Kształtowania i Ochrony Środowiska jakubiak@agh.edu.pl Międzynarodowa Konferencja
Bardziej szczegółowoPROJEKTOWANIE DOSTAWY REALIZACJA ROZRUCH
PROJEKTOWANIE DOSTAWY REALIZACJA ROZRUCH OFERTA spółki CHEMADEX S.A. dla przemysłu CUKROWNICZEGO Dorobek firmy Nasze produkty i usługi znalazły odbiorców w 28 krajach 48 lat doświadczenia Firma projektowo-wykonawcza
Bardziej szczegółowoWykorzystanie biowęgla w procesie fermentacji metanowej
Wykorzystanie biowęgla w procesie fermentacji metanowej dr inż. Wojciech Czekała dr hab. inż. Jacek Dach, prof. nadzw. dr inż. Krystyna Malińska dr inż. Damian Janczak Biologiczne procesy przetwarzania
Bardziej szczegółowoPROJEKTOWANIE DOSTAWY REALIZACJA ROZRUCH
PROJEKTOWANIE DOSTAWY REALIZACJA ROZRUCH Oferta CHEMADEX S.A. dla przemysłu CUKROWNICZEGO KONFERENCJA CUKROWNICZA STC 21-22 LUTY 2013 Dorobek firmy Nasze produkty i usługi znalazły odbiorców w 28 krajach
Bardziej szczegółowoENNEREG Międzynarodowa Konferencja Transfer wiedzy w dziedzinie zrównoważonego wykorzystania energii
ENNEREG Międzynarodowa Konferencja Transfer wiedzy w dziedzinie zrównoważonego wykorzystania energii NIEMIECKIE I DUŃSKIE SYSTEMY BIOGAZOWE A MOŻLIWOŚCI ROZWOJU RYNKU BIOGAZOWEGO W POLSCE dr hab. inż.
Bardziej szczegółowoKrowa sprawca globalnego ocieplenia?
.pl https://www..pl Krowa sprawca globalnego ocieplenia? Autor: mgr inż. Joanna Soraja Tumanowicz Data: 19 czerwca 2018 Liczba ludności na świecie rośnie. Rośnie też potrzeba produkcji żywności, a w związku
Bardziej szczegółowoNowatorska produkcja energii w biogazowni poprzez utylizację pomiotu drobiowego z zamianą substratu roślinnego na algi
Projekt dofinansowano ze środków Narodowego Centrum Badań i Rozwoju oraz Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w ramach Programu Gekon Generator Koncepcji Ekologicznych Laboratorium
Bardziej szczegółowoBiogaz i biomasa -energetyczna przyszłość Mazowsza
Biogaz i biomasa -energetyczna przyszłość Mazowsza Katarzyna Sobótka Specjalista ds. energii odnawialnej Mazowiecka Agencja Energetyczna Sp. z o.o. k.sobotka@mae.mazovia.pl Biomasa Stałe i ciekłe substancje
Bardziej szczegółowoPowodzenia!!! WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII III ETAP. Termin: r. Czas pracy: 90 minut. Liczba otrzymanych punktów
KOD Ucznia WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII III ETAP Termin: 21.03.2006r. Czas pracy: 90 minut Numer zadania Liczba możliwych punktów 1 6 2 3 3 6 4 7 5 7 6 6 7 6 8 3 9 6 10 8 Razem 58 Liczba otrzymanych
Bardziej szczegółowoGospodarcze wykorzystanie dwutlenku węgla
Roman Buczkowski Gospodarcze wykorzystanie dwutlenku węgla Biogaz powstaje w procesie fermentacji metanowej odpadów organicznych, zawierających celulozę, białko, węglowodany, skrobię. Związki te występują
Bardziej szczegółowoKonsekwencje wyboru systemu sanitacji wsi/gminy wg stopnia rozproszenia.
Optymalizacja rozwiązań gospodarki ściekowej dla obszarów poza aglomeracjami. Chmielno, 25-26 stycznia 2016 r. Konsekwencje wyboru systemu sanitacji wsi/gminy wg stopnia rozproszenia. Janusz Łomotowski
Bardziej szczegółowoPOTENCJAŁ WYKORZYSTANIA ODPADÓW BIODEGRADOWALNYCH NA CELE ENERGETYCZNE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM
DEPARTAMENT ŚRODOWISKA, ROLNICTWA I ZASOBÓW NATURALNYCH POTENCJAŁ WYKORZYSTANIA ODPADÓW BIODEGRADOWALNYCH NA CELE ENERGETYCZNE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM Anna Grapatyn-Korzeniowska Gdańsk, 16 marca 2010
Bardziej szczegółowoProces Innowacji. Emilia den Boer Ryszard Szpadt Politechnika Wrocławska. Urząd Marszałkowski Dolnego Śląska. Wrocław, 23 listopad 2011
Proces Innowacji Emilia den Boer Ryszard Szpadt Politechnika Wrocławska Urząd Marszałkowski Dolnego Śląska Wrocław, 23 listopad 2011 Zakres Cel procesu innowacji na Dolnym Śląsku Przedstawienie scenariuszy
Bardziej szczegółowoBIOTECHNOLOGIA OGÓLNA
BIOTECHNOLOGIA OGÓLNA 1. 2. 3. 4. 5. Ogólne podstawy biologicznych metod oczyszczania ścieków. Ścieki i ich rodzaje. Stosowane metody analityczne. Substancje biogenne w ściekach. Tlenowe procesy przemiany
Bardziej szczegółowoSzanse i metody zagospodarowania osadów ściekowych zgodnie z wymogami środowiskowymi
Szanse i metody zagospodarowania osadów ściekowych zgodnie z wymogami środowiskowymi Gospodarka osadowa - trendy i przepisy Dokumenty i przepisy Polityka Ekologiczna Państwa Krajowy Program Gospodarki
Bardziej szczegółowoWykorzystanie biogazu jako niekonwencjonalnego źródła energii na obszarze Polski
Iwona Szparkowska Wykorzystanie biogazu jako niekonwencjonalnego źródła energii na obszarze Polski Tematem artykułu jest wykorzystanie na terenie Polski biogazu jako źródła energii, będącego jednym z niekonwencjonalnych
Bardziej szczegółowoWYBRANE TECHNOLOGIE OZE JAKO ELEMENT GOSPODARKI OBIEGU ZAMKNIĘTEGO. Dr inż. Alina Kowalczyk-Juśko
WYBRANE TECHNOLOGIE OZE JAKO ELEMENT GOSPODARKI OBIEGU ZAMKNIĘTEGO Dr inż. Alina Kowalczyk-Juśko DEFINICJA ODNAWIALNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII Ustawa Prawo Energetyczne definiuje, że odnawialne źródła energii
Bardziej szczegółowoBiogazownia utylizacyjna uzupełnieniem krajowego systemu gospodarki odpadami
Zakład Odnawialnych Zasobów Energii Biogazownia utylizacyjna uzupełnieniem krajowego systemu gospodarki odpadami Aneta Marciniak Izabela Samson-Bręk Definicje (Ustawa o odpadach z 14 grudnia 2012 r.) Bioodpady
Bardziej szczegółowoSzwedzkie Rozwiązania Gospodarki Biogazem na Oczyszczalniach Ścieków. Dag Lewis-Jonsson
Szwedzkie Rozwiązania Gospodarki Biogazem na Oczyszczalniach Ścieków Dag Lewis-Jonsson Zapobieganie Obróbka Niedopuścić do dostarczania zanieczyszczeń których nie możemy redukować Odzysk związścieki i
Bardziej szczegółowoBiogazownie w energetyce
Biogazownie w energetyce Temat opracował Damian Kozieł Energetyka spec. EGIR rok 3 Czym jest biogaz? Czym jest biogaz? Biogaz jest to produkt fermentacji metanowej materii organicznej przez bakterie beztlenowe
Bardziej szczegółowoBiologiczne oczyszczanie ścieków
Biologiczne oczyszczanie ścieków Ściek woda nie nadająca się do użycia do tego samego celu Rodzaje ścieków komunalne, przemysłowe, rolnicze Zużycie wody na jednego mieszkańca l/dobę cele przemysłowe 4700
Bardziej szczegółowoUprawy energetyczne versus bioodpady: efektywność energetycznoekonomiczna substratów na przykładzie biogazowni średniej mocy (250 kw)
Uprawy energetyczne versus bioodpady: efektywność energetycznoekonomiczna substratów na przykładzie biogazowni średniej mocy (250 kw) Damian Janczak, Jacek Dach, Jacek Przybył, Wojciech Czekała Instytut
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wykaz ważniejszych skrótów i symboli... XIII VII
Spis treści Wykaz ważniejszych skrótów i symboli................... XIII 1. Wprowadzenie............................... 1 1.1. Definicja i rodzaje biopaliw....................... 1 1.2. Definicja biomasy............................
Bardziej szczegółowoEnergia z odpadów komunalnych. Karina Michalska Radosław Ślęzak Anna Kacprzak
Energia z odpadów komunalnych Karina Michalska Radosław Ślęzak Anna Kacprzak Odpady komunalne Szacuje się, że jeden mieszkaniec miasta wytwarza rocznie ok. 320 kg śmieci. Odpady komunalne rozumie się przez
Bardziej szczegółowoModelowa Biogazownia Rolnicza w Stacji Dydaktyczno Badawczej w Bałdach
Zadanie 1.5. Kondycjonowanie wsadu biomasy do zgazowania w celu optymalizacji technologii produkcji metanu i wodoru w procesie fermentacyjnym Modelowa Biogazownia Rolnicza w Stacji Dydaktyczno Badawczej
Bardziej szczegółowoTECHNOLOGIA INTENSYFIKACJA PRODUKCJI BIOGAZU W KOMUNALNEJ OCZYSZCZALNI ŚCIEKÓW WYKORZYSTUJĄCĄ ODPADY POOCZYSZCZALNIOWE wersja
Umowa o dofinansowanie projektu nr POIG.01.04.00-14-145/11 w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka, Działanie 1.4 Wsparcie projektów celowych INTENSYFIKACJA PRODUKCJI BIOGAZU W KOMUNALNEJ
Bardziej szczegółowoCEDRES, Centrum Ekorozwoju i Gospodarki Odnawialnymi Źródłami Energii
Baza surowcowa dla produkcji biogazu studium przypadku 12.12.2008 Wrocław mgr inż. Małgorzata Fugol 1, mgr Piotr Chrobak 2 1 Instytut Inżynierii Rolniczej, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu 2 CEDRES,
Bardziej szczegółowoAndrzej Curkowski Instytut Energetyki Odnawialnej
Regionalny warsztat szkoleniowo-informacyjny w ramach projektu Biogazownia-przemyślany wybór Podstawowe informacje na temat technologii wytwarzania biogazu rolniczego Andrzej Curkowski Instytut Energetyki
Bardziej szczegółowoBADANIA BIODEGRADACJI SUROWCÓW KIEROWANYCH DO BIOGAZOWNI
BADANIA BIODEGRADACJI SUROWCÓW KIEROWANYCH DO BIOGAZOWNI Dr Magdalena Woźniak Politechnika Świętokrzyska Wydział Inżynierii Środowiska, Geomatyki i Energetyki Katedra Geotechniki, Geomatyki i Gospodarki
Bardziej szczegółowoII Forum Ochrony Środowiska Ekologia stymulatorem rozwoju miast Warszawa lutego 2016 roku
II Forum Ochrony Środowiska Ekologia stymulatorem rozwoju miast Warszawa 15-16 lutego 2016 roku KREVOX ECE Firma Krevox została założona w 1990 roku. 1991 - budowa pierwszej małej SUW Q = 1 000 m3/d dla
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wykaz ważniejszych skrótów i symboli
Spis treści Wykaz ważniejszych skrótów i symboli XIII 1. Wprowadzenie 1 1.1. Definicja i rodzaje biopaliw 1 1.2. Definicja biomasy 3 1.3. Metody konwersji biomasy w biopaliwa 3 1.4. Biopaliwa 1. i 2. generacji
Bardziej szczegółowoNowa jakość w przetwarzaniu odpadów komunalnych
TECHNOLOGIA ARROWBIO TM Nowa jakość w przetwarzaniu odpadów komunalnych TECHNOLOGIA ARROWBIO TM Prezentowana przez VACAT ENERGIA Sp. z o. o. technologia A R R O W B I O TM to ekologiczny, spełniający wymogi
Bardziej szczegółowoMożliwości wykorzystania potencjału biomasy odpadowej w województwie pomorskim. Anna Grapatyn Korzeniowska Gdańsk, 10 marca 2011 r.
Możliwości wykorzystania potencjału biomasy odpadowej w województwie pomorskim Anna Grapatyn Korzeniowska Gdańsk, 10 marca 2011 r. Wojewódzkie dokumenty strategiczne Program Ochrony Środowiska Województwa
Bardziej szczegółowoKonwersja biomasy do paliw płynnych. Andrzej Myczko. Instytut Technologiczno Przyrodniczy
Konwersja biomasy do paliw płynnych Andrzej Myczko Instytut Technologiczno Przyrodniczy Biopaliwa W biomasie i produktach jej rozkładu zawarta jest energia słoneczna. W wyniku jej: spalania, fermentacji
Bardziej szczegółowoPL B1. Sposób jednoczesnego wytwarzania wodoru i biogazu oraz instalacja do jednoczesnego wytwarzania wodoru i biogazu
PL 217057 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 217057 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 394317 (22) Data zgłoszenia: 23.03.2011 (51) Int.Cl.
Bardziej szczegółowoBliskie spotkania z biologią. METABOLIZM część II. dr hab. Joanna Moraczewska, prof. UKW
Bliskie spotkania z biologią METABOLIZM część II dr hab. Joanna Moraczewska, prof. UKW Instytut Biologii Eksperymetalnej, Zakład Biochemii i Biologii Komórki METABOLIZM KATABOLIZM - rozkład związków chemicznych
Bardziej szczegółowoPozyskiwanie biomasy z odpadów komunalnych
Pozyskiwanie biomasy z odpadów komunalnych Dr inż. Lech Magrel Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Białymstoku Białystok, 12 listopad 2012 r. Definicja biomasy w aktach prawnych Stałe lub ciekłe substancje
Bardziej szczegółowoKażdego roku na całym świecie obserwuje się nieustanny wzrost liczby odpadów tworzyw sztucznych pochodzących z różnych gałęzi gospodarki i przemysłu.
Każdego roku na całym świecie obserwuje się nieustanny wzrost liczby odpadów tworzyw sztucznych pochodzących z różnych gałęzi gospodarki i przemysłu. W większości przypadków trafiają one na wysypiska śmieci,
Bardziej szczegółowoAnaliza potencjału gmin do produkcji surowców na cele OZE Projektowanie lokalizacji biogazowni rolniczych
Analiza potencjału gmin do produkcji surowców na cele OZE Projektowanie lokalizacji biogazowni rolniczych Mateusz Malinowski Anna Krakowiak-Bal Kraków, kwiecień 2014 r. Rządowe plany rozwoju biogazowni
Bardziej szczegółowoGospodarka odpadami organicznymi doświadczenia Norweskie
Gospodarka odpadami organicznymi doświadczenia Norweskie Bjarne Paulsrud, Beata Szatkowska Aquateam COWI AS 15.05.2014 Arłamów 44 Zjazdu Krajowego Forum Dyrektorów Zakładów Oczyszczania Miast 1 Odpady
Bardziej szczegółowoMikrotechnologie biogazowe i ogniwa paliwowe dla mleczarstwa
Mikrotechnologie biogazowe i ogniwa paliwowe dla mleczarstwa. Prof. dr hab. inż. Wojciech Wolf Dr hab. inż. Marcin Bizukojć, prof. PŁ Dr inż. Maciej Sibiński Mgr inż. Anna Kacprzak Mgr inż. Karina Michalska
Bardziej szczegółowoBiogaz z odpadów jako alternatywne paliwo dla pojazdów. Biogas from wastes as an alternative fuel for vehicles
Biogaz z odpadów jako alternatywne paliwo dla pojazdów Biogas from wastes as an alternative fuel for vehicles mgr inż. Wacław Bilnicki mgr inż. Michał Księżakowski PGNiG Energia S.A. prof. dr hab. inż.
Bardziej szczegółowoAKADEMIA GÓRNICZO-HUTNICZA im. Stanisława Staszica w Krakowie OLIMPIADA O DIAMENTOWY INDEKS AGH 2017/18 CHEMIA - ETAP I
Związki manganu i manganometria AKADEMIA GÓRNICZO-HUTNICZA 1. Spośród podanych grup wybierz tą, w której wszystkie związki lub jony można oznaczyć metodą manganometryczną: Odp. C 2 O 4 2-, H 2 O 2, Sn
Bardziej szczegółowoOddychanie komórkowe. Pozyskiwanie i przetwarzanie energii w komórkach roślinnych. Oddychanie zachodzi w mitochondriach Wykład 7.
Wykład 7. Pozyskiwanie i przetwarzanie energii w komórkach roślinnych Literatura dodatkowa: Oddychanie to wielostopniowy proces utleniania substratów związany z wytwarzaniem w komórce metabolicznie użytecznej
Bardziej szczegółowoWpływ ścieków przemysłowych i kofermentatów na prowadzenie procesu fermentacji osadów ściekowych
Wpływ ścieków przemysłowych i kofermentatów na prowadzenie procesu fermentacji osadów ściekowych Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. w Lesznie Helsinki, 06.02.2018 Project BEST
Bardziej szczegółowoZWIĄZKI WĘGLA Z WODOREM 1) Uzupełnij i uzgodnij równania reakcji spalania całkowitego alkanów, alkenów i alkinów.
Nauczanie domowe WIEM, CO TRZEBA Klasa VIII Chemia od listopada do czerwca aktualizacja 05.10.2018 ZWIĄZKI WĘGLA Z WODOREM 1) Uzupełnij i uzgodnij równania reakcji spalania całkowitego alkanów, alkenów
Bardziej szczegółowoGOSPODARKA OSADAMI procesy stabilizacji osadów (fermentacja)
GOSPODARKA OSADAMI procesy stabilizacji osadów (fermentacja) dr inż. Stanisław Miodoński Produkcja gazu fermentacyjnego Semantyka Powszechnie stosowane określenie to biogaz. Jeżeli BIO-GAZ to gaz powstający
Bardziej szczegółowoSEMINARIUM. Produkcja energii z odpadów w technologii zgazowania Uwarunkowania prawne i technologiczne
SEMINARIUM Produkcja energii z odpadów w technologii zgazowania Uwarunkowania prawne i technologiczne Prelegent Arkadiusz Primus Instytut Ekologii Terenów Uprzemysłowionych 24.11.2017 Katowice Uwarunkowania
Bardziej szczegółowoOsady ściekowe odpad czy surowiec?
Osady ściekowe odpad czy surowiec? dr inż. Tadeusz Rzepecki Bydgoszcz, Targi Wod-Kan, 23 maja 2012 r. Osady z uzdatniania wody Skratki Odpad z piaskownika Osady ściekowe Odpady z termicznego unieszkodliwiania
Bardziej szczegółowoBiogazownie rolnicze w Polsce doświadczenia z wdrażania i eksploatacji instalacji
Biogazownie rolnicze w Polsce doświadczenia z wdrażania i eksploatacji instalacji Lech Ciurzyński Wiceprezes Zarządu DGA Energia Sp. z o.o. Kielce, 12 marca 2010 r. Program prezentacji I. Co to jest biogazownia?
Bardziej szczegółowoKuratorium Oświaty w Lublinie
Kuratorium Oświaty w Lublinie KOD UCZNIA ZESTAW ZADAŃ KONKURSOWYCH Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW ROK SZKOLNY 2015/2016 ETAP WOJEWÓDZKI Instrukcja dla ucznia 1. Zestaw konkursowy zawiera 12 zadań. 2. Przed
Bardziej szczegółowoENERGIA ZE ŹRÓDEŁ ODNAWIALNYCH BIOGAZOWNIA ROLNICZA
ENERGIA ZE ŹRÓDEŁ ODNAWIALNYCH BIOGAZOWNIA ROLNICZA dr inż. Agnieszka Kasprzycka Instytut Agrofizyki PAN w Lublinie Zakład Fizycznych Właściwości Materiałów Roślinnych Laboratorium Fermentacji Metanowej
Bardziej szczegółowoAutorzy: Instytut Inżynierii Wody i Ścieków Wydział Inżynierii Środowiska i Energetyki Politechnika Śląska w Gliwicach
Bałtyckie Forum Biogazu Gdańsk, wrzesień 2012 r. Instytut Inżynierii Wody i Ścieków Wydział Inżynierii Środowiska i Energetyki Politechnika Śląska w Gliwicach egmina, Infrastruktura, Energetyka Sp. z o.o.
Bardziej szczegółowoINNOWACJE I BADANIA NAUKOWE. mgr inż. Jan Piotrowski
INNOWACJE I BADANIA NAUKOWE mgr inż. Jan Piotrowski Gdańsk, 16 czerwiec 2016 Krajowa Spółka Cukrowa S.A. podstawowe informacje Krajowa Spółka Cukrowa powstała w 2002 r. w wyniku konsolidacji trzech spółek
Bardziej szczegółowoBIOGAZOWNIA JAKO ELEMENT GOSPODARKI ODPADAMI- ASPEKTY PRAKTYCZNE. Poznao 22.11.2011
BIOGAZOWNIA JAKO ELEMENT GOSPODARKI ODPADAMI- ASPEKTY PRAKTYCZNE Poznao 22.11.2011 Fermentacja anaerobowa 2 SKŁAD BIOGAZU 3 BIOGAZ WYSYPISKOWY WARUNKI DLA SAMOISTNEGO POWSTAWANIA BIOGAZU 4 Biogazownia
Bardziej szczegółowoSZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNYCH. RÓWNOWAGA CHEMICZNA
SZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNYCH. RÓWNOWAGA CHEMICZNA Zadania dla studentów ze skryptu,,obliczenia z chemii ogólnej Wydawnictwa Uniwersytetu Gdańskiego 1. Reakcja między substancjami A i B zachodzi według
Bardziej szczegółowoŹródła energii dla mięśni. mgr. Joanna Misiorowska
Źródła energii dla mięśni mgr. Joanna Misiorowska Skąd ta energia? Skurcz włókna mięśniowego wymaga nakładu energii w postaci ATP W zależności od czasu pracy mięśni, ATP może być uzyskiwany z różnych źródeł
Bardziej szczegółowoPrzykładowe rozwiązania zadań obliczeniowych
1 CHEMIA zbiór zadań matura 2018 tom II Przykładowe rozwiązania zadań obliczeniowych 2 Spis treści 1.Węglowodory... 3 2. Alkohole, fenole... 4 3. Estry i tłuszcze... 6 6. Związki organiczne zawierające
Bardziej szczegółowoBIOGAZOWNIE ROLNICZE W PRACACH ITP ORAZ Bio-GEPOIT
BIOGAZOWNIE ROLNICZE W PRACACH ITP ORAZ dr inż. Piotr Pasyniuk pasyniuk@ibmer.waw.pl KIELCE, 12 marca 2010r. 1 Instytut Budownictwa, Mechanizacji I Elektryfikacji Rolnictwa Deutsches BiomasseForschungsZentrum
Bardziej szczegółowoPrzedsiębiorstwa usług energetycznych. Biomasa Edukacja Architekci i inżynierowie Energia wiatrowa
Portinho da Costa oczyszczalnia ścieków z systemem kogeneracji do produkcji elektryczności i ogrzewania SMAS - komunalny zakład oczyszczania wody i ścieków, Portugalia Streszczenie Oczyszczalnia ścieków
Bardziej szczegółowoPomorski Biogaz, Gdańsk
Pomorski Biogaz, Gdańsk 30.09.2016 Mapowanie i charakterystyka odpadów organicznych podlegających fermentacji beztlenowej w Regionie Pomorskim Beata Szatkowska i Bjarne Paulsrud, Aquateam COWI Główne cele
Bardziej szczegółowoEnergetyczne wykorzystanie odpadów z biogazowni
Energetyczne wykorzystanie odpadów z biogazowni Odpady z biogazowni - poferment Poferment obecnie nie spełnia kryterium nawozu organicznego. Spełnia natomiast definicję środka polepszającego właściwości
Bardziej szczegółowoWykorzystanie modelu fermentacji beztlenowej ADM1 do estymacji produkcji metanu w bigazowniach rolniczych
Wykorzystanie modelu fermentacji beztlenowej ADM1 do estymacji produkcji metanu w bigazowniach rolniczych Ireneusz Białobrzewski a, Ewa Klimiuk b, Marek Markowski a, Katarzyna Bułkowska b University of
Bardziej szczegółowoTECHNOLOGIA PLAZMOWA W ENERGETYCZNYM ZAGOSPODAROWANIU ODPADÓW
Jerzy Wójcicki Andrzej Zajdel TECHNOLOGIA PLAZMOWA W ENERGETYCZNYM ZAGOSPODAROWANIU ODPADÓW 1. OPIS PRZEDSIĘWZIĘCIA 1.1 Opis instalacji Przedsięwzięcie obejmuje budowę Ekologicznego Zakładu Energetycznego
Bardziej szczegółowoBiogazownie rolnicze odnawialne źródła energii
Biogazownie rolnicze odnawialne źródła energii Lech Ciurzyński Wiceprezes Zarządu DGA Energia Sp. z o.o. Szczecin, 3 grudnia 2009 r. Program prezentacji I. Co to jest biogazownia? II. Jak funkcjonuje instalacja?
Bardziej szczegółowoPIROLIZA BEZEMISYJNA UTYLIZACJA ODPADÓW
PIROLIZA BEZEMISYJNA UTYLIZACJA ODPADÓW Utylizacja odpadów komunalnych, gumowych oraz przerób biomasy w procesie pirolizy nisko i wysokotemperaturowej. Przygotował: Leszek Borkowski Marzec 2012 Piroliza
Bardziej szczegółowoPOLSKA IZBA GOSPODARCZA ENERGII ODNAWIALNEJ POLSKA GRUPA BIOGAZOWA. Paweł Danilczuk
KRAKÓW 09.06.2014 POLSKA IZBA GOSPODARCZA ENERGII ODNAWIALNEJ POLSKA GRUPA BIOGAZOWA Paweł Danilczuk Plan prezentacji 1. Surowce i substraty do wytwarzania biogazu rolniczego. 2. Biogazownia rolnicza elementy
Bardziej szczegółowo3.10 Czyszczenie i konserwacja kanalizacji 121 3.11 Kontrola odprowadzania ścieków rzemieślniczo-przemysłowych (podczyszczanie ścieków) 127 3.
Spis treści 1. Wiadomości ogólne, ochrona wód 17 1.1 Gospodarkawodna 17 1.2 Polskie prawo wodne 25 1.2.1 Rodzaj wód 27 1.2.2 Własność wód 27 1.2.3 Koizystaniezwód 28 1.2.3.1 Powszechne koizystaniezwód
Bardziej szczegółowoOdnawialne źródła energii
WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA Odnawialne źródła energii Wykład BIOGAZ produkcja i wykorzystanie Na podstawie materiałów programu INERREG IIIC autorstwa Institut fur Energetechnik und Umwelt GmbH Leipzig
Bardziej szczegółowoOczyszczanie ścieków miejskich w Bydgoszczy
Oczyszczanie ścieków miejskich w Bydgoszczy Katarzyna Chruścicka Mariusz Staszczyszyn Zbysław Dymaczewski Bydgoszcz, 19 kwietnia 20181 Plan prezentacji Historia oczyszczania ścieków w Bydgoszczy Stan obecny:
Bardziej szczegółowoOcena rozprawy doktorskiej mgr Beaty Biegi
Warszawa, 15.02.2019 r. dr hab. Anna Sikora, prof. IBB PAN Zakład Biologii Molekularnej Instytut Biochemii i Biofizyki PAN Ocena rozprawy doktorskiej mgr Beaty Biegi pt. Fermentacja metanowa wybranych
Bardziej szczegółowoBliskie spotkania z biologią METABOLIZM. dr hab. Joanna Moraczewska, prof. UKW. Instytut Biologii Eksperymetalnej, Zakład Biochemii i Biologii Komórki
Bliskie spotkania z biologią METABOLIZM dr hab. Joanna Moraczewska, prof. UKW Instytut Biologii Eksperymetalnej, Zakład Biochemii i Biologii Komórki Metabolizm całokształt przemian biochemicznych i towarzyszących
Bardziej szczegółowoWoda i ścieki w przemyśle spożywczym
VI Konferencja Naukowo-Techniczna Woda i ścieki w przemyśle spożywczym DOŚWIADCZENIA Z REALIZACJI BUDOWY OCZYSZCZALNI ŚCIEKÓW DLA PRZEMYSŁU SPOŻYWCZEGO Z UWZGLĘDNIENIEM ŚCIEKÓW MLECZARSKICH Firma AF Projects
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA EDUKACYJNE w klasie III
WYMAGANIA EDUKACYJNE w klasie III Nr lekcji Temat lekcji Treści nauczania (pismem pogrubionym zostały zaznaczone treści Podstawy Programowej) Węgiel i jego związki z wodorem Wymagania i kryteria ocen Uczeń:
Bardziej szczegółowoPlanowanie Projektów Odnawialnych Źródeł Energii Oleje resztkowe
Slajd 1 Lennart Tyrberg, Energy Agency of Southeast Sweden Planowanie Projektów Odnawialnych Źródeł Energii Oleje resztkowe Przygotowane przez: Mgr inż. Andrzej Michalski Zweryfikowane przez: Dr inż. Andrzej
Bardziej szczegółowoWykorzystanie biomasy na cele energetyczne w UE i Polsce
Wykorzystanie biomasy na cele energetyczne w UE i Polsce dr Zuzanna Jarosz Biogospodarka w Rolnictwie Puławy, 21-22 czerwca 2016 r. Celem nadrzędnym wprowadzonej w 2012 r. strategii Innowacje w służbie
Bardziej szczegółowoZAGADNIENIA EGZAMINACYJNE (od roku ak. 2014/2015)
(od roku ak. 2014/2015) A. Zagadnienia z zakresu Odpady biodegradowalne, przemysłowe i niebezpieczne: 1. Omówić podział niebezpiecznych odpadów szpitalnych (zakaźnych i specjalnych). 2. Omów wymagane warunki
Bardziej szczegółowo