Polityka spójności Unii Europejskiej w nowej perspektywie finansowej

Transkrypt

1 Polityka spójności Unii Europejskiej w nowej perspektywie finansowej Wojciech Goleman Rzeszów,

2 Plan szkolenia: 1. Strategia Europa 2020 i siedem projektów przewodnich UE 2. Umowa Partnerstwa 3. Programy Operacyjne : Infrastruktura i Środowisko Inteligentny Rozwój Wiedza, Edukacja, Rozwój Polska Cyfrowa Pomoc Techniczna Polska Wschodnia Regionalne Programy Operacyjne 4. Wybrane zagadnienia dotyczące przygotowania projektów kwalifikowalność wydatków.

3 3 PRIORYTETY: Strategia Europa rozwój inteligentny: rozwój gospodarki opartej na wiedzy i innowacji; 2. rozwój zrównoważony: wspieranie gospodarki efektywniej korzystającej z zasobów, bardziej przyjaznej środowisku i bardziej konkurencyjnej; 3. rozwój sprzyjający włączeniu społecznemu: wspieranie gospodarki o wysokim poziomie zatrudnienia, zapewniającej spójność społeczną i terytorialną

4 Strategia Europa 2020 CELE I WSKAŹNIKI DO OSIĄGNIĘCIA: 1. wskaźnik zatrudnienia osób w wieku lat: 75%; 2. wydatki na inwestycje w badania i rozwój 3% PKB; 3. cele 20/20/20 w zakresie klimatu i energii (w tym ograniczenie emisji dwutlenku węgla nawet o 30%, jeśli pozwolą na to warunki); 4. liczba osób przedwcześnie kończących naukę szkolną mniej niż 10%, min. 40% osób z młodego pokolenia z wyższym wykształceniem; 5. liczba osób zagrożonych ubóstwem zmniejszona o 20 mln osób

5 Unia Innowacji: 7 PROJEKTÓW PRZEWODNICH Celem projektu jest wykorzystywanie działalności badawczo-rozwojowej i innowacyjnej do rozwiązywania takich problemów jak zmiany klimatu, efektywność energetyczna i pod względem zasobów, zdrowie oraz zmiany demograficzne. Konieczne jest wzmocnienie każdego elementu procesu innowacji, począwszy od wstępnych projektów badawczych aż po komercyjne wykorzystanie ich wyników. Poziom UE (Komisja Europejska): strategie, planowanie, koordynacja, poprawa warunków ramowych prowadzenia działalności innowacyjnej przez przedsiębiorstwa tworzenie partnerstw na poziomie UE rozwijanie instrumentów wsparcia innowacji Poziom krajowy: reforma systemów wspierania sektora B+R i jego współpracy z gospodarką zwiększenie liczby absolwentów kierunków ścisłych, poprawa nauczania przedmiotów ścisłych promocja wydatków na wiedzę

6 7 PROJEKTÓW PRZEWODNICH Młodzież w drodze: Celem projektu jest poprawa wyników i podniesienie atrakcyjności europejskiego szkolnictwa wyższego na arenie międzynarodowej oraz podniesienie jakości wszystkich poziomów kształcenia i szkolenia w UE, łącząc doskonałość z ideą sprawiedliwości, poprzez wspieranie mobilności studentów i stażystów oraz poprawę sytuacji młodzieży na rynku pracy. Poziom UE (Komisja Europejska): europejskie programy w zakresie mobilności, współpracy międzyuczelnianej i badawczej (jak Erasmus, Erasmus Mundus, Tempus i Marie Curie) program modernizacji szkolnictwa wyższego wsparcie dla uczenia pozaszkolnego i nieformalnego opracowanie zasad ramowych polityki zatrudnienia osób młodych Poziom krajowy: odpowiedni poziom inwestycji w systemy kształcenia i szkolenia na wszystkich poziomach poprawa rezultatów procesu kształcenia oraz lepsze powiązanie z potrzebami rynku pracy ułatwienie wejścia na rynek pracy (staże, doradztwo itp.)

7 7 PROJEKTÓW PRZEWODNICH Europejska agenda cyfrowa: Celem projektu jest osiągnięcie trwałych korzyści ekonomicznych i społecznych z jednolitego rynku cyfrowego płynących z szybkiego i bardzo szybkiego Internetu i aplikacji interoperacyjnych; w praktyce oznacza to szerokopasmowy dostęp do Internetu dla wszystkich do roku 2013, dostęp do łączy o dużo większej prędkości transmisji danych (30 Mb/s i więcej) dla wszystkich do roku 2020 oraz dostęp do łączy o prędkości powyżej 100 Mb/s dla co najmniej 50% europejskich gospodarstw domowych. Poziom UE (Komisja Europejska): ramy prawne promujące rozwój internetu i sług cyfrowych stworzenie jednolitego rynku treści i usług on-line wsparcie technologii ICT oraz propagacja powszechnego dostępu do internetu Poziom krajowy: stworzenie ram prawnych i strategie operacyjne dotyczące szybkiego Internetu wsparcie ze środków publicznych na obszarach nie obsługiwanych przez operatorów prywatnych wsparcie dla usług on-line (w tym e-administracja, e-zdrowe itp.)

8 7 PROJEKTÓW PRZEWODNICH Europa efektywnie korzystająca z zasobów: Celem projektu jest wsparcie zmiany w kierunku niskoemisyjnego i efektywniej korzystającego z zasobów społeczeństwa. Będziemy dążyć do uniezależnienia naszego wzrostu gospodarczego od wykorzystania zasobów i energii, do ograniczenia emisji CO2, zwiększenia konkurencyjności oraz działać na rzecz większego bezpieczeństwa energetycznego. Poziom UE (Komisja Europejska): ramy prawne i strategie wsparcie dla projektów strategicznych wspólny rynek energii (w tym wsparcie OZE), wsparcie powiązań systemów energetycznych i transportowych, racjonalizacja zużycia energii. Poziom krajowy: budowa inteligentnej infrastruktury transportowej i energetycznej poprawa transportu w miastach zaostrzenie krajowych norm dot. efektywności energetycznej wsparcie dla oszczędzania energii.

9 7 PROJEKTÓW PRZEWODNICH Polityka przemysłowa w erze globalizacji: Celem projektu jest wsparcie przedsiębiorczości, oferujące wskazówki i pomoc w sprostaniu nowym wyzwaniom, wsparcie konkurencyjności europejskiego przemysłu podstawowego, sektora wytwórczego i sektora usług oraz pomoc w wykorzystaniu możliwości, jakie niesie ze sobą globalizacja i gospodarka przyjazna środowisku. Poziom UE (Komisja Europejska): polityka przemysłowa, wspierająca rozwój niskoemisyjnej gospodarki, w tym zmiana norm i regulacji wsparcie dla otoczenia biznesu restrukturyzacja sektorów znajdujących się w trudnej sytuacji poprawa sieci transportowych i logistycznych wsparcie umiędzynarodowienia MSP Poziom krajowy: poprawa otoczenia biznesu, w tym zmniejszenie obciążeń administracyjnych poprawa wykonywania praw dot. własności intelektualnej.

10 7 PROJEKTÓW PRZEWODNICH Program na rzecz nowych umiejętności i zatrudnienia: Celem projektu jest stworzenie warunków do unowocześnienia rynków pracy w związku z rosnącym poziomem bezrobocia oraz zapewnienie trwałości naszych modeli społecznych. Oznacza to wzmocnienie pozycji obywateli poprzez umożliwienie im zdobywania nowych umiejętności, tak aby obecni i przyszli pracownicy mogli przystosować się do nowych warunków i ewentualnej zmiany kariery, aby ograniczyć bezrobocie i podnieść wydajność siły roboczej. Poziom UE (Komisja Europejska): wsparcie dla programów flexicurity, mobilności siły roboczej, dialogu społecznego stworzenie ram prawnych i programowych dla systemów kształcenia ustawicznego. Poziom krajowy: optymalizacja systemów podatkowych i świadczeń społecznych by zapewnić opłacalność pracy wsparcie dla osób starszych i kobiet na rynku pracy wsparcie edukacji na poziomie ogólnym, zawodowym, wyższym i kształcenia dorosłych, w tym także w toku uczenia się pozaformalnego i nieformalnego, z naciskiem na umiejętności niezbędne na rynku pracy.

11 7 PROJEKTÓW PRZEWODNICH Europejski program walki z ubóstwem: Celem projektu jest zwiększenie świadomości i uznanie praw podstawowych osób ubogich i wykluczonych społecznie, dając im szansę godnego życia i aktywnego uczestniczenia w życiu społecznym. Poziom UE (Komisja Europejska): stworzenie platformy współpracy służącej zachęcaniu podmiotów publicznych i prywatnych do zmniejszania wykluczenia społecznego. opracowanie i wdrożenie programów propagujących innowacje społeczne na rzecz osób w trudnej sytuacji społecznej. Poziom krajowy: działania mające na celu rozwiązanie konkretnych problemów grup szczególnie zagrożonych wykorzystanie systemów ochrony socjalnej i emerytalnych, aby zapewnić odpowiednie wsparcie dochodu i dostęp do opieki zdrowotnej.

12 UMOWA PARTNERSTWA Umowa zawierana pomiędzy rządem RP a Komisją Europejską Podstawowy dokument określający strategię wykorzystania Funduszy Europejskich na lata , zawierający założenia programów operacyjnych cele, priorytety i podstawowe zasady systemu wdrażania. Założenia Umowy Partnerstwa przyjęte przez Radę Ministrów Wstępny projekt Umowy lipiec 2013.

13 UMOWA PARTNERSTWA Wsparcie polityki spójności z funduszy europejskich w nowej perspektywie wymiar finansowy: 72,9 mld poziom dofinansowania: 85%, z wyjątkiem Mazowsza (tu 80%)

14 Wspólna Polityka Rolna Udział Polski we Wspólnej Polityce Rolnej: z tego 28,6 mld I filar = dopłaty bezpośrednie: 18,8 mld II filar = rozwój obszarów wiejskich: 9,8 mld (Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich)

15 UMOWA PARTNERSTWA Programy Krajowe (Instytucja Zarządzająca - MRR):

16 UMOWA PARTNERSTWA Programy regionalne:

17 PROGRAMY OPERACYJNE programy krajowe INTELIGENTNY ROZWÓJ (7,6 MLD ) Cel ogólny: pobudzenie innowacyjności gospodarki, wyrażające się głównie zwiększeniem nakładów prywatnych na B+R, w szczególności poprzez wsparcie przedsiębiorstw w obszarach innowacyjności i działalności badawczo-rozwojowej a także podniesieniem jakości i interdyscyplinarności badań naukowych, zwiększeniem stopnia ich komercjalizacji oraz umiędzynarodowienia. Cele szczegółowe: wzmocnienie jakości badań oraz pozycji krajowych jednostek naukowych w ramach Europejskiej Przestrzeni Badawczej, budowa powiązań między nauką i potrzebami rynku oraz przedsiębiorstwami, a także wsparcie i rozwój innowacyjności przedsiębiorstw.

18 PROGRAMY OPERACYJNE programy krajowe INTELIGENTNY ROZWÓJ (7,6 MLD ) Rodzaje działań: projekty w obszarze B+R (zarówno transfer technologii, badania i prace rozwojowe oraz infrastruktura B+R), kierowane do najlepszych w skali kraju jednostek naukowych i dydaktycznych. działania skierowane do przedsiębiorstw inwestujących w innowacje oraz prowadzących działalność badawczo-rozwojową. wsparcie całego procesu powstawania innowacji od fazy tworzenia się pomysłu, poprzez działalność B+R, prototypowanie aż po wdrażanie wyników badań, transfer technologii oraz działalność innowacyjną na rynkach międzynarodowych. wsparcie dla innowacji nietechnologicznych (zwiększenie efektywności działań organizacyjnych i zarządczych w przedsiębiorstwie) szczególna rola narodowych centrów doskonałości (miasta woj.).

19 PROGRAMY OPERACYJNE programy krajowe INTELIGENTNY ROZWÓJ (7,6 MLD ) Cele tematyczne i priorytety: 1. Wspieranie badań naukowych, rozwoju technologicznego i innowacji oraz jego priorytety inwestycyjne 1.1. wzmacnianie infrastruktury B+R 1.2. promowanie inwestycji przedsiębiorstw w B+I 3. Podnoszenie konkurencyjności MŚP, sektora rolnego oraz sektora rybołówstwa i akwakultury

20 PROGRAMY OPERACYJNE programy krajowe INTELIGENTNY ROZWÓJ (7,6 MLD ) Cel tematyczny: 1. Wspieranie badań naukowych, rozwoju technologicznego i innowacji 3. Podnoszenie konkurencyjności MŚP, sektora rolnego oraz sektora rybołówstwa i akwakultury 4. Wspieranie przejścia na gospodarkę niskoemisyjną Priorytety inwestycyjne: wzmacnianie infrastruktury B+R promowanie inwestycji przedsiębiorstw w B+I promowanie przedsiębiorczości, w szczególności poprzez ułatwianie gospodarczego wykorzystywania nowych pomysłów oraz wspieranie tworzenia nowych firm, z uwzględnieniem inkubatorów przedsiębiorczości opracowywanie i wdrażanie nowych modeli biznesowych dla MŚP, w szczególności w celu internacjonalizacji wspieranie zdolności MŚP w zaangażowanie się w proces wzrostu ekonomicznego i innowacji promowanie badań, badań naukowych, innowacji i wdrażania technologii niskoemisyjnych

21 PROGRAMY OPERACYJNE programy krajowe INFRASTRUKTURA I ŚRODOWISKO (24,1 MLD ) Cel ogólny: wsparcie gospodarki efektywnie korzystającej z zasobów, bardziej przyjaznej środowisku, sprzyjającej zachowaniu dziedzictwa kulturowego, spójności społecznej i terytorialnej oraz bardziej konkurencyjnej. Cele szczegółowe: dotyczące następujących obszarów interwencji: czystej i efektywnej energii, w tym efektywności energetycznej, rozwoju energii ze źródeł odnawialnych oraz integracja i poprawa funkcjonowania na europejskim rynku energii ochrony środowiska, w tym ochronie różnorodności biologicznej oraz adaptacji i przeciwdziałaniu zmianom klimatu oraz zwiększeniu możliwości zapobiegania klęskom żywiołowym większej spójności społecznej i terytorialnej, w tym poprawie dostępności transportowej; konkurencyjności, zakładającej bardziej efektywne wykorzystanie zasobów kraju oraz zapewnienie lepszych warunków dla wykorzystania zróżnicowanych potencjałów terytorialnych poprzez usuwanie przeszkód w działaniu najważniejszych infrastruktur sieciowych.

22 PROGRAMY OPERACYJNE programy krajowe INFRASTRUKTURA I ŚRODOWISKO (24,1 MLD ) Rodzaje działań: rozwiązania systemowe, demonstracyjne oraz interwencje o zasięgu ponadregionalnym, istotne z punktu widzenia kraju działania skierowane na kształtowanie świadomości społecznej w zakresie wyzwań zrównoważonego rozwoju koncentracja działań w następujących obszarach: promocja efektywności energetycznej oraz odnawialnych źródeł energii, przeciwdziałanie/adaptacja do zmian klimatu oraz ochrona środowiska naturalnego efektywne wykorzystanie i ochrona zasobów, w tym ochrona dziedzictwa kulturowego (także rozwój zasobów kultury) o znaczeniu światowym i europejskim, poprawa dostępności transportowej zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego inwestycje w sektorze zdrowia

23 PROGRAMY OPERACYJNE programy krajowe INFRASTRUKTURA I ŚRODOWISKO (24,1 MLD ) I wersja projektu Programu opublikowana osi priorytetowych: I: Promocja odnawialnych źródeł energii i efektywności energetycznej II: Ochrona środowiska, w tym adaptacja do zmian klimatu III: Rozwój infrastruktury transportowej przyjaznej dla środowiska i ważnej w skali europejskiej IV: Zwiększenie dostępności do transportowej sieci europejskiej V: Rozwój infrastruktury bezpieczeństwa energetycznego VI: Ochrona i rozwój dziedzictwa kulturowego VII: Wzmocnienie strategicznej infrastruktury ochrony zdrowia VIII: Pomoc techniczna

24 PROGRAMY OPERACYJNE programy krajowe INFRASTRUKTURA I ŚRODOWISKO (24,1 MLD ) Cel tematyczny: 4. Wspieranie przejścia na gospodarkę niskoemisyjną Priorytety inwestycyjne: Oś I: Promocja odnawialnych źródeł energii i efektywności energetycznej 4.1 promowanie produkcji i dystrybucji odnawialnych źródeł energii 4.2 promowanie efektywności energetycznej i wykorzystania OZE przez przedsiębiorstwa 4.3 wspieranie efektywności energetycznej i wykorzystywania odnawialnych źródeł energii w sektorze publicznym i mieszkaniowym 4.4 rozwój i wdrażanie inteligentnych systemów dystrybucji na niskich i średnich poziomach napięcia 4.5 promowanie strategii niskoemisyjnych dla wszystkich typów obszarów, w szczególności na obszarach miejskich, wspieranie zrównoważonego transportu miejskiego oraz podejmowania odpowiednich działań adaptacyjnych i mitygacyjnych 4.7 promowanie wysokosprawnej kogeneracji energii cieplnej i elektrycznej w oparciu o popyt na użytkową energię cieplną

25 PROGRAMY OPERACYJNE programy krajowe INFRASTRUKTURA I ŚRODOWISKO (24,1 MLD ) Cel tematyczny: 5. Promowanie dostosowania do zmian klimatu, zapobiegania ryzyku i zarządzania ryzykiem 6. Ochrona środowiska naturalnego i wspieranie efektywności wykorzystania zasobów (oś II) Priorytety inwestycyjne: Oś II: Ochrona środowiska, w tym adaptacja do zmian klimatu 5.2 promowanie inwestycji ukierunkowanych na konkretne rodzaje ryzyka, zapewniających odporność na klęski żywiołowe oraz stworzenie systemów zarządzania klęskami żywiołowymi 6.4 ochrona i przywrócenie różnorodności biologicznej, ochrona i rekultywacja gleby oraz promowanie usług ekosystemowych, w tym działań związanych z zarządzaniem Europejską Siecią Ekologiczna Natura 2000 oraz zielonej infrastruktury 6.5 działania mające na celu poprawę stanu środowiska miejskiego, rewitalizację miast, rekultywację terenów poprzemysłowych (w tym terenów podlegających przekształceniu/konwersji), redukcję zanieczyszczenia powietrza, i propagowanie działań służących redukcji hałasu

26 PROGRAMY OPERACYJNE programy krajowe INFRASTRUKTURA I ŚRODOWISKO (24,1 MLD ) Cel tematyczny: Priorytety inwestycyjne: Oś III: Rozwój infrastruktury transportowej przyjaznej dla środowiska i ważnej w skali europejskiej 4. Wspieranie przejścia na gospodarkę niskoemisyjną 7. Promowanie zrównoważonego transportu i usuwanie niedoborów przepustowości w działaniu najważniejszych infrastruktur sieciowych 4.5 promowanie strategii niskoemisyjnych dla wszystkich typów obszarów, w szczególności na obszarach miejskich, wspieranie zrównoważonego transportu miejskiego oraz podejmowania odpowiednich działań adaptacyjnych i mitygacyjnych ( systemy transportu miejskiego) 7.1 wspieranie rozwoju multimodalnego Jednolitego Europejskiego Obszaru Transportowego poprzez inwestycje w sieci TEN-T 7.3 rozwój przyjaznych dla środowiska i niskoemisyjnych systemów transportu, włączając transport śródlądowy, morski, porty i połączenia multimodalne 7.4 rozwój i rehabilitacja kompleksowego, nowoczesnego i interoperacyjnego systemu transportu kolejowego

27 PROGRAMY OPERACYJNE programy krajowe INFRASTRUKTURA I ŚRODOWISKO (24,1 MLD ) Cel tematyczny: Priorytety inwestycyjne: Oś IV: Zwiększenie dostępności do transportowej sieci europejskiej 7. Promowanie zrównoważonego transportu i usuwanie niedoborów przepustowości w działaniu najważniejszych infrastruktur sieciowych 7. Promowanie zrównoważonego transportu i usuwanie niedoborów przepustowości w działaniu najważniejszych infrastruktur sieciowych 7.1 wspieranie rozwoju multimodalnego Jednolitego Europejskiego Obszaru Transportowego poprzez inwestycje w sieci TEN-T 7.2 zwiększanie mobilności regionalnej poprzez łączenie węzłów drugorzędnych i trzeciorzędnych z infrastrukturą TEN-T Oś V: Rozwój infrastruktury bezpieczeństwa energetycznego 7.5 rozwój inteligentnych systemów dystrybuowania, magazynowania i przesyłu gazu i energii elektrycznej

28 PROGRAMY OPERACYJNE programy krajowe INFRASTRUKTURA I ŚRODOWISKO (24,1 MLD ) Cel tematyczny: 6. Ochrona środowiska naturalnego i wspieranie efektywności wykorzystania zasobów 9. Wspieranie włączenia społecznego i walka z ubóstwem Priorytety inwestycyjne: Oś VI: Ochrona i rozwój dziedzictwa kulturowego 6.3 ochrona promocja i rozwój dziedzictwa kulturowego i naturalnego Oś VII: Wzmocnienie strategicznej infrastruktury ochrony zdrowia 9.1 inwestycje w infrastrukturę zdrowotną i społeczną, które przyczyniają się do rozwoju krajowego, regionalnego i lokalnego, zmniejszania nierówności w zakresie stanu zdrowia oraz przejścia z usług instytucjonalnych na poziomie społeczności lokalnych

29 PROGRAMY OPERACYJNE programy krajowe INFRASTRUKTURA I ŚRODOWISKO (24,1 MLD ) Projekt Programu Lista projektów kluczowych: Duże projekty z sektora transportowego inwestycje drogowe (m.in): 9. S17 Warszawa Lublin 11. S19 Lublin Rzeszów 21. S74 Kielce Nisko 22. S19 Rzeszów granica państwa 23. S19 Białystok Lublin 27. S19 (S8) granica państwa Białystok

30 PROGRAMY OPERACYJNE programy krajowe WIEDZA, EDUKACJA, ROZWÓJ (3,2 MLD ) Cel ogólny: wzrost poziomu zatrudnienia oraz spójności społecznej, a także poprawa funkcjonowania administracji publicznej. Cele szczegółowe i rodzaje działań: Wzrost zatrudnienia poprzez reformę polityki edukacyjnej, wzmocnienie i modernizację instytucji działających na rynku pracy, rozwiązania ogólnokrajowe i systemowe na rzecz godzenia życia zawodowego i rodzinnego. Jako działania wspierające: profilaktyka zdrowotna i wsparcie rozwoju kadr. Większa spójność społeczna dzięki reformie systemów i struktur w obszarze szeroko pojętej polityki społecznej i zwiększenie dostępności do usług medycznych. Poprawa funkcjonowania administracji publicznej poprzez rozwiązania systemowe w kluczowych dla funkcjonowania gospodarki obszarach w powiązaniu ze wzmacnianiem zdolności podmiotów je realizujących oraz wspierające rozwój i wzmacniające rolę społeczeństwa obywatelskiego.

31 PROGRAMY OPERACYJNE programy krajowe WIEDZA, EDUKACJA, ROZWÓJ (3,2 MLD ) Cel tematyczny: 8. Wspieranie zatrudnienia i mobilności pracowników 9. Wspieranie włączenia społecznego i walka z ubóstwem Priorytety inwestycyjne: trwała integracja na rynku pracy ludzi młodych bez pracy, zwłaszcza tych którzy nie uczestniczą w kształceniu lub szkoleniu równouprawnienie płci oraz godzenie życia zawodowego i prywatnego adaptacja pracowników, przedsiębiorstw i przedsiębiorców do zmian aktywne i zdrowe starzenie się modernizacja i wzmocnienie roli instytucji działających na rynku pracy, w tym zwiększenie transnarodowej mobilności pracowników zwalczanie dyskryminacji ze względu na płeć, rasę lub pochodzenie etniczne, religię lub światopogląd, niepełnosprawność, wiek lub orientację seksualną ułatwianie dostępu do niedrogich, trwałych oraz wysokiej jakości usług, w tym opieki zdrowotnej i usług społecznych świadczonych w interesie ogólnym wspieranie gospodarki społecznej i przedsiębiorstw społecznych

32 PROGRAMY OPERACYJNE programy krajowe WIEDZA, EDUKACJA, ROZWÓJ (3,2 MLD ) Cel tematyczny: 10. Inwestowanie w edukację, umiejętności i uczenie się przez całe życie 11. Wzmacnianie potencjału instytucjonalnego i skuteczności administracji publicznej Priorytety inwestycyjne: ograniczenie przedwczesnego kończenia nauki szkolnej oraz zapewnienie równego dostępu do dobrej jakości edukacji elementarnej, kształcenia podstawowego i średniego poprawa jakości, skuteczności i dostępności szkolnictwa wyższego oraz kształcenia na poziomie równoważnym poprawę dostępności i wspieranie uczenia się przez całe życie, podniesienie umiejętności i kwalifikacji pracowników i osób poszukujących pracy, zwiększenie dopasowania systemów kształcenia i szkolenia do potrzeb rynku pracy inwestycje w zdolności instytucjonalne i w skuteczność administracji publicznych oraz usług publicznych w celu przeprowadzenia reform, z uwzględnieniem lepszego stanowienia prawa i dobrych rządów budowanie potencjału podmiotów kształtujących politykę w zakresie zatrudnienia i edukacji oraz politykę społeczną i wspieranie paktów sektorowych i terytorialnych na rzecz realizacji reform na szczeblu krajowym, regionalnym i lokalnym

33 PROGRAMY OPERACYJNE programy krajowe POLSKA CYFROWA (1,9 MLD ) Cel ogólny: stworzenie warunków do powszechnego wykorzystania technologii cyfrowych w taki sposób, żeby stały się one kołem zamachowym gospodarki. Cele szczegółowe: zapewnienie masowego dostępu do szerokopasmowego Internetu i podniesienie kompetencji cyfrowych różnych grup społecznych, szczególnie tych zagrożonych cyfrowym wykluczeniem. Rodzaje działań: - poszerzenie dostępu do sieci szerokopasmowych, - systemowe projekty dotyczące rozwoju elektronicznych usług publicznych, tworzenia otwartych zasobów publicznych, systemowego wsparcia e- gospodarki oraz e-integracji i rozwijania kompetencji cyfrowych. - działania mające na celu: ułatwienie transakcji internetowych i transgranicznych poprzez zapewnienie interoperacyjności systemów umożliwiających świadczenie usług na rynku międzynarodowym; wsparcie tworzenia bezpiecznego systemu korzystania z usług w sieci.

34 PROGRAMY OPERACYJNE programy krajowe POLSKA CYFROWA (1,9 MLD ) Cel tematyczny: 2. Zwiększenie dostępności, stopnia wykorzystania i jakości technologii Informacyjnokomunikacyjnych Priorytety inwestycyjne: poszerzanie dostępu do sieci szerokopasmowych, rozwój sieci o wysokiej przepustowości i wspieranie przyjęcia nowych technologii i sieci w gospodarce cyfrowej rozwój produktów i usług opartych na TIK, handlu elektronicznego oraz zwiększanie zapotrzebowania na TIK (działania systemowe) wzmacnianie zastosowania technologii komunikacyjnoinformacyjnych dla e-administracji, e-learningu, e-integracji, e- kultury i e-zdrowia

35 PROGRAMY OPERACYJNE programy krajowe POLSKA WSCHODNIA (2 MLD ) Cel ogólny: wzmocnienie pozycji rozwojowej i konkurencyjnej Polski Wschodniej. Program realizowany w 5 województwach, o najniższych w skali kraju wartościach PKB na mieszkańca warmińskomazurskie, podlaskie, lubelskie, podkarpackie i świętokrzyskie. Realizacja działań o charakterze ponadregionalnym, komplementarnych do działań innych programów krajowych oraz RPO

36 PROGRAMY OPERACYJNE programy krajowe POLSKA WSCHODNIA (2 MLD ) Cele szczegółowe i rodzaje działań: - wzmacnianie przewag konkurencyjnych wynikających z ponadregionalnych specjalizacji, m.in. poprzez podnoszenie poziomu innowacyjności w wybranych specjalizacjach, w tym: transfer wiedzy i komercjalizację badań, działania na rzecz budowania powiązań i intensyfikacji współpracy badawczej i dydaktycznej pomiędzy ośrodkami akademickimi (z najlepszymi uczelniami w UE), ośrodkami naukowo badawczymi, wzmacnianie powiązań pomiędzy przedsiębiorstwami, uczelniami oraz sektorem publicznym, wzmocnienie instytucji doradztwa w zakresie zarządzania procesami innowacji; wspieranie przedsiębiorczości wynikającej z regionalnych specjalizacji (wspólne projekty związane z turystyką i promocją regionów);

37 PROGRAMY OPERACYJNE programy krajowe POLSKA WSCHODNIA (2 MLD ) Cele szczegółowe i rodzaje działań: - poprawa dostępności transportowej województw Polski Wschodniej poprzez budowę i przebudowę odcinków dróg wojewódzkich stanowiących dojazd do sieci TEN-T; - wzmacnianie atrakcyjności inwestycyjnej i konkurencyjności wybranych miast jako kluczowych ośrodków działalności społeczno-gospodarczej o charakterze pozarolniczym oraz koncentracji miejsc pracy w makroregionie, poprzez działania wzmacniające funkcje metropolitarne, (realizacja kompleksowych programów rewitalizacji przestrzeni miejskiej, transport publiczny, budowa i przebudowa odcinków dróg).

38 PROGRAMY OPERACYJNE programy krajowe POLSKA WSCHODNIA (2 MLD ) Cel tematyczny: 1. Wspieranie badań naukowych, rozwoju technologicznego i innowacji 3. Podnoszenie konkurencyjności MŚP, sektora rolnego oraz rybołówstwa i akwakultury 4. Wspieranie przejścia na gospodarkę niskoemisyjną we Priorytety inwestycyjne: promowanie inwestycji przedsiębiorstw w badania i innowacje, budowanie sieci współpracy pomiędzy firmami, ośrodkami naukowobadawczymi, ośrodkami akademickimi w zakresie rozwoju produktów i usług, transferu technologii, innowacji społecznych i aplikacji z dziedziny usług publicznych, tworzenie sieci, pobudzanie popytu, klastrów i otwartych innowacji poprzez inteligentną specjalizację wspieranie tworzenia i rozszerzania zaawansowanych zdolności w zakresie rozwoju produktów i usług wszystkich sektorach promowanie strategii niskoemisyjnych dla wszystkich typów obszarów, w szczególności na obszarach miejskich, w tym wspieranie zrównoważonego transportu miejskiego oraz podejmowania odpowiednich działań adaptacyjnych i mitygacyjnych

39 PROGRAMY OPERACYJNE programy krajowe POLSKA WSCHODNIA (2 MLD ) Cel tematyczny: 6: Ochrona środowiska naturalnego i wspieranie efektywności wykorzystania zasobów 7. Promowanie zrównoważonego transportu i usuwanie niedoborów przepustowości w działaniu najważniejszych infrastruktur sieciowych 9. Wspieranie włączenia społecznego i walka z ubóstwem (oprócz działań systemowych) Priorytety inwestycyjne: działania mające na celu poprawę stanu środowiska miejskiego, rekultywację terenów poprzemysłowych i redukcję zanieczyszczenia powietrza zwiększanie mobilności regionalnej poprzez łączenie węzłów drugorzędnych i trzeciorzędnych z infrastrukturą TEN-T wspieranie rewitalizacji fizycznej, gospodarczej i społecznej ubogich społeczności oraz obszarów miejskich i wiejskich komplementarnie do działań realizowanych w ramach programów operacyjnych

40 PROGRAMY OPERACYJNE programy regionalne 15 regionalnych programów operacyjnych + Regionalny Program Operacyjny Województwa Mazowieckiego Ogółem 28 mld tj. 39% funduszy (w poprzedniej perspektywie finansowej 25%)

41 PROGRAMY OPERACYJNE programy regionalne Cel ogólny: zwiększenie konkurencyjności regionów oraz poprawa jakości życia ich mieszkańców poprzez wykorzystywanie potencjałów regionalnych i skoncentrowane niwelowanie barier rozwojowych, w oparciu o strategie rozwoju województw, z naciskiem na regionalne strategie inteligentnej specjalizacji. Cele szczegółowe: zwiększenie konkurencyjności gospodarki oraz poprawa spójności społecznej i terytorialnej. Rodzaje działań: - wspieranie przedsiębiorczości wynikającej z regionalnych specjalizacji - przeważająca część interwencji na rzecz edukacji, zatrudnienia i włączenia społecznego - działania na poziomie regionalnym dot. upowszechniania technologii TIK, infrastruktury ochrony środowiska energetyki oraz transportu. Działania nawiązujące do rozwiązań systemowych wypracowanych na poziomie krajowym.

42 Cel tematyczny: 1. Wzmacnianie badań naukowych, rozwoju technologicznego i innowacji 2. Zwiększenie dostępności, stopnia wykorzystania i jakości technologii informacyjnokomunikacyjnych 3. Podnoszenie konkurencyjności MŚP, sektora rolnego oraz rybołówstwa i PROGRAMY OPERACYJNE RPO Priorytety inwestycyjne: promowanie inwestycji przedsiębiorstw w B+I, rozwój powiązań między przedsiębiorstwami, centrami B+R i szkołami wyższymi (...), wspieranie badań technologicznych i stosowanych, linii pilotażowych, działań w zakresie wczesnej walidacji produktów i zaawansowanych zdolności produkcyjnych i pierwszej produkcji w dziedzinie kluczowych technologii rozwój produktów i usług opartych na TIK, handlu elektronicznego oraz zwiększanie zapotrzebowania na TIK wzmacnianie zastosowania rozwiązań cyfrowych w ramach e-gov, e- edukacji, włączenia cyfrowego, e-kultury i e-zdrowia rozwój kultury informatycznej i e-learning, inwestycje w e-integrację, e-umiejętności i umiejętności związane z przedsiębiorczością akwakultury promowanie przedsiębiorczości, w szczególności poprzez ułatwienie gospodarczego wykorzystywania nowych pomysłów oraz sprzyjanie tworzeniu nowych firm, w tym również przez inkubatory przedsiębiorczości

43 Cel tematyczny: 3. Podnoszenie konkurencyjności MŚP, sektora rolnego oraz rybołówstwa i akwakultury 4. Wspieranie przejścia na gospodarkę niskoemisyjną we wszystkich sektorach, w tym priorytety inwestycyjne PROGRAMY OPERACYJNE RPO Priorytety inwestycyjne: opracowywanie i wdrażanie nowych modeli biznesowych dla MŚP, w szczególności w celu umiędzynarodawiania wspieranie tworzenia i rozszerzania zaawansowanych zdolności w zakresie rozwoju produktów i usług wspieranie zdolności MŚP do udziału w procesach wzrostu i innowacji promowanie produkcji i dystrybucji odnawialnych źródeł energii promowanie efektywności energetycznej i wykorzystania OZE przez przedsiębiorstwa wspieranie efektywności energetycznej i wykorzystywania odnawialnych źródeł energii w sektorze publicznym i mieszkaniowym opracowywanie i realizacja inteligentnych systemów dystrybucji na niskich i średnich poziomach napięcia promowanie strategii niskoemisyjnych dla wszystkich typów obszarów, w szczególności na obszarach miejskich, wspieranie zrównoważonego transportu miejskiego oraz podejmowania odpowiednich działań adaptacyjnych i mitygacyjnych

44 Cel tematyczny: 5. Promowanie dostosowania do zmiany klimatu, zapobiegania ryzyku i zarządzania ryzykiem 6. Ochrona środowiska naturalnego i wspieranie efektywności wykorzystania zasobów PROGRAMY OPERACYJNE RPO Priorytety inwestycyjne: wspieranie wyspecjalizowanych inwestycji służących dostosowaniu do zmiany klimatu zaspokojenie znaczących potrzeb w sektorze gospodarki odpadami zaspokojenie znaczących potrzeb w sektorze gospodarki wodnej ochrona promocja i rozwój dziedzictwa kulturowego i naturalnego ochrona i przywrócenie różnorodności biologicznej, ochrona i rekultywacja gleby oraz promowanie usług ekosystemowych, w tym programu natura 2000 oraz zielonej infrastruktury działania mające na celu poprawę stanu środowiska miejskiego, rekultywację terenów poprzemysłowych i redukcję zanieczyszczenia powietrza

45 Cel tematyczny: 7. Promowanie zrównoważonego transportu i usuwanie niedoborów przepustowości w działaniu najważniejszych infrastruktur sieciowych 8. Wspieranie zatrudnienia i mobilności pracowników (oprócz działań systemowych) PROGRAMY OPERACYJNE RPO Priorytety inwestycyjne: zwiększanie mobilności regionalnej poprzez łączenie węzłów drugorzędnych i trzeciorzędnych z infrastrukturą TEN-T rozwój przyjaznych dla środowiska i niskoemisyjnych systemów transportu, włączając transport śródlądowy, morski, porty i połączenia multimodalne rozwój i rehabilitacja kompleksowego, nowoczesnego i interoperacyjnego systemu transportu kolejowego inwestycje w infrastrukturę zdrowotną i społeczną wspieranie rewitalizacji fizycznej, gospodarczej i społecznej ubogich społeczności oraz obszarów miejskich i wiejskich wspieranie przedsiębiorczości społecznej aktywna integracja, w szczególności w celu poprawy zatrudnialności integracja społeczności marginalizowanych takich jak Romowie lokalne strategie rozwoju realizowane przez społeczność

46 PROGRAMY OPERACYJNE RPO Cel tematyczny: 10. Inwestowanie w edukację, umiejętności i uczenie się przez całe życie (oprócz działań systemowych) Priorytety inwestycyjne: zapobieganie i ograniczenie przedwczesnego kończenia nauki szkolnej i promowanie dostępu do wysokiej jakości edukacji przedszkolnej, podstawowej i ponadpodstawowej poprawa dostępności uczenia się przez całe życie, podniesienie umiejętności i kwalifikacji pracowników i osób poszukujących pracy, zwiększenie dopasowania systemów kształcenia i szkolenia do potrzeb rynku pracy m.in. przez poprawę jakości kształcenia i szkolenia zawodowego oraz utworzenia i rozwijanie systemów uczenia się poprzez praktyczną naukę zawodu realizowaną w ścisłej współpracy z pracodawcami rozwój infrastruktury edukacyjnej i szkoleniowej

47 PROGRAMY OPERACYJNE programy regionalne Wymiar terytorialny - obszary strategicznej interwencji (miasto wojewódzkie z otoczeniem funkcjonalnym; miasta średniej wielkości - lub dzielnice miast - wymagające działań rewitalizacyjnych; obszarów wiejskich o najniższym poziomie dostępu mieszkańców do dóbr i usług warunkujących możliwości rozwojowe). Dodatkowo, województwo może określić specyficzne dla regionu obszary interwencji w układzie terytorialnym. Zintegrowane Inwestycje Terytorialne zintegrowane projekty obejmujące sąsiadujące gminy dotyczące min. rozwoju transportu miejskiego, szeroko pojętej rewitalizacji (remonty, renowacje oraz działania prospołeczne takie jak przeciwdziałanie ubóstwu, aktywizacja kobiet itp.), promocji dziedzictwa kulturowego, ochrony środowiska, energetyki. Koordynacja z działaniami na poziomie krajowym będzie zapewniona poprzez kontrakt terytorialny.

48 PODSUMOWANIE: Nowe fundusze realizują unijną Strategię Europa 2020 Główne priorytety: rozwój inteligentny rozwój zrównoważony rozwój sprzyjający włączeniu społecznemu Priorytety te realizowane są na poziomie krajowym przez 5 programów ponadregionalnych: Infrastruktura i Środowisko Inteligentny Rozwój Wiedza, Edukacja, Rozwój Polska Cyfrowa Polska Wschodnia Na poziomie regionalnym nowe Regionalne Programy Operacyjne. Kontynuacja dotychczasowych programów, zmiany: ograniczenie priorytetów, lepsza koordynacja programów, priorytetów i działań, działania zintegrowane.

49 Dziękuję za uwagę! Wojciech Goleman