Miejski Program Przeciwdziałania Narkomanii na 2015 rok

Transkrypt

1 Załącznik do uchwały nr III/9/2014 Rady Miasta Zamość z dnia 29 grudnia 2014 r. Miejski Program Przeciwdziałania Narkomanii na 2015 rok Prezydent Miasta Zamość Wydział Kultury i Spraw Społecznych Urzędu Miasta Zamość

2 Wstęp I. Podstawa prawna i merytoryczna programu II. Diagnoza problemów narkomanii III. Adresaci programu IV. Cele programu V. Zadania programu VI. Zasady finansowania i realizacja programu VII. Kontrola realizacji Miejskiego Programu Przeciwdziałania Narkomanii

3 Wstęp Podstawą do nakreślenia kierunków działań w niniejszym Programie jest lokalna diagnoza dotycząca używania środków psychoaktywnych oraz wiążących się z tym problemów społecznych. Miejski Program Przeciwdziałania Narkomanii na 2015 rok wpisuje się w cele i zadania Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych Miasta Zamość na lata , przyjętej uchwałą nr XXXIX/421/2014 Rady Miasta Zamość z dnia 31 marca 2014 r. Na podstawie art. 10 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii Program stanowi część Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych. I. Podstawa prawna i merytoryczna programu Miejski Program Przeciwdziałania Narkomanii na 2015 rok opracowano na podstawie : 1. Ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii ( Dz. U. z 2012 r. poz. 124 z późn. zm.). 2. Ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi ( Dz. U. z 2012 r. poz z późn. zm.). 3. Ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o zatrudnieniu socjalnym ( Dz. U. z 2011 r. Nr 43, poz. 225 z późn. zm). 4. Ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej ( Dz. U. z 2013 r. poz. 182 z późn. zm.). 5. Ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2013 r. poz. 135 z późn. zm.). 6. Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół ( Dz. U. z 2012 r. poz. 997). 7. Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem ( Dz. U. Nr 26, poz. 226). Dokumenty krajowe, regionalne i lokalne z realizacją których koresponduje realizacja Miejskiego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na 2015 rok : 1. Krajowy Program Przeciwdziałania Narkomanii na lata (rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 22 marca 2011 r. ). 2. Narodowy Program Zdrowia na lata (uchwała nr 90/2007 Rady Ministrów z dnia 15 maja 2007 r.). 3. Narodowy Program Ochrony Zdrowia Psychicznego (rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 grudnia 2010 r.). 4. Wojewódzki Program Przeciwdziałania Narkomanii i HIV/AIDS na lata Miejski Program Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata (uchwała nr XV/166/2012 Rady Miejskiej w Zamościu z dnia 30 stycznia 2012 r.). 6. Gminny program wspierania rodziny na terenie miasta Zamość w latach (uchwała nr XXII/227/2012 Rady Miasta Zamość z dnia 24 września 2012 r. ). Cele oraz działania ujęte w Programie określone zostały na podstawie wytycznych zawartych w Krajowym Programie Przeciwdziałania Narkomanii na lata i diagnozy problemów związanych z używaniem substancji psychoaktywnych w mieście. Powyższe cele odzwierciedlają zadania dla gmin określone w art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii: 1) zwiększanie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych i osób zagrożonych uzależnieniem,

4 2) udzielanie rodzinom, w których występują problemy narkomanii, pomocy psychospołecznej i prawnej, 3) prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej, edukacyjnej oraz szkoleniowej w zakresie rozwiązywania problemów narkomanii, w szczególności dla dzieci i młodzieży, w tym prowadzenie zajęć sportowo rekreacyjnych dla uczniów, a także działań na rzecz dożywiania dzieci uczestniczących w pozalekcyjnych programach opiekuńczo wychowawczych i socjoterapeutycznych, 4) wspomaganie działań instytucji, organizacji pozarządowych i osób fizycznych, służących rozwiązywaniu problemów narkomanii, 5) pomoc społeczną osobom uzależnionym i rodzinom osób uzależnionych dotkniętym ubóstwem i wykluczeniem społecznym i integrowanie ze środowiskiem lokalnym tych osób z wykorzystaniem pracy socjalnej i kontraktu socjalnego. Cel Miejskiego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na 2015 rok jest tożsamy z celem Krajowego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na lata i brzmi: Ograniczenie używania narkotyków i związanych z tym problemów społecznych i zdrowotnych. Cel ogólny Krajowego Programu ma być realizowany w następujących obszarach: 1. Profilaktyka. 2. Leczenie, rehabilitacja, ograniczanie szkód zdrowotnych i reintegracja społeczna. 3. Ograniczenie podaży. 4. Współpraca międzynarodowa. 5. Badania i monitoring. W Krajowym Programie określono kierunki działań dla samorządów lokalnych, które powinny być uwzględniane przy konstruowaniu gminnych programów. W obszarze profilaktyki kierunki te obejmują wspieranie rozwoju programów profilaktyki uniwersalnej, selektywnej oraz wskazującej, podnoszenie wiedzy lokalnej społeczności w zakresie problemów narkomanii oraz podnoszenie kwalifikacji zawodowych osób zaangażowanych w działalność profilaktyczną. W obszarze leczenia, rehabilitacji, ograniczania szkód zdrowotnych i reintegracji społecznej samorządy terytorialne realizować powinny działania zmierzające do zwiększenia dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób używających szkodliwie i uzależnionych od narkotyków, zwiększania dostępności programów ograniczania szkód zdrowotnych dla osób używających szkodliwie i uzależnionych od narkotyków. Istotnym kierunkiem działań podejmowanych przez samorządy lokalne powinno być zmniejszenie marginalizacji społecznej osób używających narkotyków szkodliwie oraz osób uzależnionych, mające na celu poprawę jakości ich życia oraz podniesienie poziomu bezpieczeństwa lokalnej społeczności. Działania dla jednostek samorządu terytorialnego określone w Krajowym Programie ukierunkowane są również na wspieranie rozwoju zawodowego osób zajmujących się rozwiązywaniem problemów narkomanii. Istotne dla formułowania celów i zadań lokalnych programów w obszarze profilaktyki uzależnień jest przypomnienie definicji podstawowych pojęć. Odpowiednio do stopnia zagrożenia profilaktyka uzależnień prowadzona jest na trzech poziomach: profilaktyka uniwersalna, selektywna oraz wskazująca. Profilaktyka uniwersalna są to działania ukierunkowane na grupy z przeciętnym ryzykiem używania narkotyków. Tego typu interwencje często obejmują swoim zasięgiem całe populacje w danym miejscu realizacji (np. szkoła, społeczność, społeczeństwo). Profilaktyka uniwersalna na ogół ma na celu zapobieganie bądź opóźnianie inicjacji narkotykowej.

5 Profilaktyka selektywna są to działania ukierunkowane na osoby ponadprzeciętnie zagrożone używaniem narkotyków z racji ich przynależności do określonej grupy w populacji, np. uczniowie usunięci ze szkoły, młodociani przestępcy, dzieci użytkowników narkotyków, bywalcy dyskotek. Profilaktyka wskazująca są to działania ukierunkowane na osoby ze zwiększonym indywidualnym ryzykiem (szkodliwego) używania. Obejmują one osoby, które zażywają już narkotyki (ale nie są uzależnione w rozumieniu klasyfikacji DSM-IV lub ICD-10) i/lub osoby ze zwiększonym indywidualnym ryzykiem używania w przyszłości (np. wskutek doświadczeń z dzieciństwa, zaburzeń psychicznych lub zachowania). Profilaktyka wskazująca często polega na zapobieganiu inicjacji narkotykowej, jednak częściej redukuje istniejące używanie oraz zapobiega przejściu do bardziej szkodliwych wzorów używania. Profilaktyka jest jednym z elementów w strukturze działań dotyczących rozwiązywania problemów zdrowotnych. Miejsce profilaktyki w ochronie zdrowia przedstawia poniższy schemat: promocja zdrowia» profilaktyka» leczenie» postępowanie po leczeniu W planowaniu działań obszaru profilaktyki, istotne są także kolejne definicje przytoczone za Krajowym Biurem ds. Przeciwdziałania Narkomanii. Narkomania - stałe lub okresowe używanie w celach niemedycznych środków odurzających lub substancji psychotropowych albo środków zastępczych, w wyniku czego może powstać lub powstało uzależnienie od nich. Narkotyk substancja psychoaktywna inna niż alkohol i tytoń; termin narkotyk obejmuje substancje nielegalne, a także niektóre legalne, jak leki psychotropowe oraz substancje wziewne (kleje, benzyny), używane w celu odurzenia się. Osoba uzależniona osoba, która w wyniku używania środków odurzających, substancji psychotropowych lub środków zastępczych albo używania ich w celach medycznych znajduje się w stanie uzależnienia od tych środków lub substancji. Osoba zagrożona uzależnieniem osoba, u której zespół zjawisk psychicznych i oddziaływań środowiskowych stwarza wysokie prawdopodobieństwo powstania zależności od środków odurzających lub substancji psychotropowych, albo osoba sporadycznie używająca środków odurzających lub substancji psychotropowych albo środków zastępczych. Dopalacze zwyczajowa nazwa środków zastępczych. Środek zastępczy to substancja pochodzenia naturalnego lub syntetycznego w każdym stanie fizycznym lub produkt, roślina, grzyb lub ich część, zawierające taką substancję, używane zamiast środka odurzającego lub substancji psychotropowej lub w takich samych celach jak środek odurzający lub substancja psychotropowa, których wytwarzanie i wprowadzanie do obrotu nie jest regulowane na podstawie przepisów odrębnych. Miejski Program Przeciwdziałania Narkomanii na 2015 r. uwzględnia kierunki dla jednostek samorządu terytorialnego ujęte w Krajowym Programie oraz przewiduje kontynuację działań podjętych w latach ubiegłych i poszukiwanie nowych propozycji profilaktycznych i pomocowych. Przy konstruowaniu programu uwzględniono również stan lokalnych zasobów instytucjonalnych i kadrowych umożliwiających prowadzenie działalności profilaktycznej i naprawczej. Miejski Program Przeciwdziałania Narkomanii na 2015 rok jest współrealizowany z Miejskim Programem Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na 2015 rok.

6 II. Diagnoza problemów narkomanii Zaprezentowane poniżej dane epidemiologiczne przedstawiają zjawisko narkotyków i narkomanii w kilku podstawowych jego aspektach, m.in. rozpowszechnienie używania, zgłaszalność do leczenia, choroby zakaźne, czy dostępność narkotyków. Dane pozyskiwane są z systemów statystycznych różnych instytucji oraz systematycznych badań. W większości systemów statystycznych dane dostępne są z opóźnieniem. Projekty badawcze dotyczące epidemiologii i rozpowszechniania używania w populacji ogólnej oraz wśród młodzieży szkolnej realizowane są w kilkuletnich interwałach czasowych. Rozpowszechnienie używania substancji psychoaktywnych W opinii dorosłych Polaków problem narkomanii nie należy do najważniejszych problemów społecznych. Jednak większość dostrzega ryzyko szkód związanych z używaniem substancji psychoaktywnych, a także posiada świadomość szczególnego zagrożenia młodzieży. Ponadto większość społeczeństwa nie wyraża pozwolenia na używanie narkotyków oraz ich legalizację. W Polsce najbardziej rozpowszechnioną substancją nielegalną jest marihuana, drugą w kolejności amfetamina, trzecią pod względem powszechności używania - ecstasy. Leki uspokajające i nasenne stosowane bez przepisu lekarza znajdują się na drugim miejscu pod względem popularności wśród dorosłych mieszkańców Polski. Eksperymentowanie z lekami spadło na przestrzeni W przypadku marihuany, amfetaminy, ecstasy w 2010 odnotowano wzrost używania (Używanie substancji psychoaktywnych w Polsce, Centrum Informacji o Narkotykach i Narkomanii, 2011). Natomiast na podstawie pomiarów zrealizowanych w 2012 r. w ramach badań dotyczących uzależnień behawioralnych, można wysnuć ostrożną hipotezę, że duży wzrost używania nielegalnych substancji psychoaktywnych w 2010 r. uległ zahamowaniu a być może nawet spadkowi w 2012 r. (Informacja o realizacji działań wynikających z Krajowego Programu Przeciwdziałania Narkomanii w 2013 r., 2014). Z badań wojewódzkich wynika, że narkomania traktowana jest jako jeden z ważnych problemów społecznych, ale mniej ważny niż alkoholizm. Przedstawiciele zamojskich instytucji i organizacji pozarządowych, działających w sferze szeroko rozumianych spraw społecznych w badaniu zrealizowanym w 2010 r. narkomanię umieścili na 6 miejscu wśród najważniejszych (14) problemów społecznych w mieście. Podobnie oceniono wagę tych problemów w badaniu zrealizowanym w 2012 r. Natomiast dorośli mieszkańcy miasta w 2011 r. w ramach projektu socjologicznego Diagnoza uzależnień od substancji psychoaktywnych oraz przemocy ocenili narkomanię jako nieważny problem społeczny. Badani Zamościanie (w 2011 r.) o używanie narkotyków twierdząco odpowiedzieli na poziomie niecałego procenta. W badaniach tych 100% ankietowanych nigdy nie sięgnęło po środki działające podobnie do narkotyków dopalacze, 95% respondentów zadeklarowało, że są przeciwni stosowaniu narkotyków, a 96% stosowaniu dopalaczy, 73% uważa, że osoby posiadające narkotyki, dopalacze powinny być karane. Badania w Zamościu pokazały, że większość osób deklaruje negatywną postawę wobec narkotyków co jest bardzo pozytywnym zjawiskiem w kontekście planowania działań profilaktycznych. Głównym źródłem informacji na temat konsekwencji spożywania alkoholu, palenia papierosów i używania narkotyków jest telewizja oraz prasa. W razie problemu z nałogiem zamościanie najchętniej zwróciliby się do rodziny (39%) oraz do specjalisty do spraw uzależnień (20%). Z badań ogólnopolskich realizowanych metodologią ESPAD (Europejski Program Badań w Szkołach) w 2011 r. wynika, że najbardziej popularne substancje nielegalne, po które sięga młodzież, to marihuana i haszysz. Do używania przetworów konopi przyznało się 24,3% latków i 37,3% latków. W obu przypadkach stanowiło to wzrost w stosunku do wyników z 2007 r. Wśród substancji nielegalnych na drugim miejscu pod względem rozpowszechnienia używania uplasowała się amfetamina. Odnotowano tendencję

7 spadkową w rozpowszechnianiu doświadczeń z lekami. Nastąpił wzrost dostępności przetworów konopi oraz tendencja spadkowa dostępności substancji syntetycznych. Niepokojący jest spadek rozpowszechniania przekonań o dużym ryzyku związanym z używaniem przetworów konopi, nawet jeśli mowa o używaniu regularnym. W 2011 r. zrealizowano w naszym mieście badanie Diagnoza uzależnień od substancji psychoaktywnych oraz przemocy (szkoła podstawowa, gimnazjum, szkoła ponadgimnazjalna), w którym 15% uczniów przyznało się do zażywania narkotyków, a spośród tych którzy nie próbowali do tej pory narkotyków 16% bierze pod uwagę ich spróbowanie. Na pytanie o wiek inicjacji narkotykowej najwięcej padło odpowiedzi wskazujących kategorię najstarszą czyli powyżej 15 lat 8%. Inicjacja narkotykowa uczniów odbyła się najczęściej ze znajomymi na podwórku i w czasie imprezy towarzyskiej. Według zamojskich uczniów najłatwiej zaopatrzyć się w narkotyki na dyskotece. Główny powód sięgnięcia po narkotyki to ciekawość. Najbardziej popularna wśród uczniów jest marihuana. Niepokoi fakt, że 2,4% badanych uczniów zażywa narkotyki kilka razy w tygodniu i częściej. Ponad połowa ankietowanych w pytaniu o opinię na temat narkotyków stwierdziła, że nie należy ich nawet próbować. 55 % popiera karalność za posiadanie narkotyków. Ostatnie badania reprezentatywne dla miasta zostały zrealizowane na terenie naszego województwa w 2013 r. Z Diagnozy używania substancji psychoaktywnych przez dzieci i młodzież w województwie lubelskim wynika, że narkotyki są najmniej popularną substancją psychoaktywną wśród uczniów, a ich zasięg zaczyna się od 1 % wśród najmłodszej kohorty (10 11 lat) i zatrzymuje się na 40 % wśród lat (odpowiedź tak na pytanie o używanie substancji kiedykolwiek). W szkole podstawowej narkotyki są rzadkością, ich używanie zaczyna się wśród młodzieży gimnazjalnej co dziesiąty uczeń sięga wtedy po nie po raz pierwszy. Inicjacja narkotykowa przeważa w wieku 15 lat i powyżej. Najczęściej używanym narkotykiem są przetwory konopi (92 % używających narkotyki sięga właśnie po nie), 14 % używa również amfetaminy, natomiast 11 % kokainy lub cracka. W przypadku narkotyków co piąty respondent deklaruje, że używa ich raz w tygodniu lub częściej (14 % ), co wydaje się poziomem niepokojącym. Wśród użytkowników narkotyków 42 % uważa, że nie ma problemu z zażywaniem bowiem używa niedużo, a 84 % badanej młodzieży uważa, że nie należy używać narkotyków. Alkohol pije się najczęściej na imprezach i u koleżanek/kolegów, natomiast narkotyki przede wszystkim pojawiają się u kolegów/koleżanek, a w dalszej kolejności na imprezach i podwórku % badanej młodzieży województwa lubelskiego dostrzega w swoim otoczeniu osoby sięgające po narkotyki lub środki odurzające. Jeżeli przyjąć że kupowanie dopalaczy jest wskaźnikiem używania, to dopalacze są wśród młodzieży mniej popularne od alkoholu, papierosów oraz marihuany lub haszyszu, ale bardziej popularne niż substancje wziewne lub extasy. Uczniowie zapytani o dostępność substancji psychoaktywnych dla osób w ich wieku wskazali jako najtrudniej dostępne narkotyki, a najłatwiej dostępne papierosy, 66 % uczniów nie wie do kogo można się zwrócić z prośbą o załatwienie narkotyków, natomiast 19 % ma taką wiedzę bezpośrednio, a kolejne 10 % uważa, że może ją uzyskać od znajomych. Najliczniejsza grupa uczniów (48 %) deklaruje brak wiedzy o tym, gdzie najłatwiej można kupić narkotyki. Spośród tych którzy przynajmniej deklaratywnie taką wiedzę posiadają, najczęściej wskazywanymi są: dyskoteki, internet, bary, puby. Z kolei 7 % wskazuje, że narkotyki można zdobyć w szkole. Ważne dla planowania działań profilaktycznych opartych o strategie alternatyw są modele spędzania czasu wolnego przez młodzież. Zamojskie badania z 2011 roku pokazują, że młodzież zapytana jakie są jej zainteresowania, najczęściej odpowiadała: muzyka 24%, sport 21%, internet i filmy po 19%. Najrzadziej natomiast: książki 7%, turystyka i podróże 10 %. Przywołane wyżej badania lubelskie wskazują, że model spędzania wolnego czasu osób sięgających po narkotyki jest zbliżony do modelu spędzania wolnego

8 czasu przez palaczy papierosów tzn. są to osoby, które w wolnym czasie korzystają z Internetu, oglądają TV lub filmy, grają w gry. W rankingu form spędzania wolnego czasu najbardziej skorelowaną ze spożywaniem alkoholu jest towarzyskość czyli spotkania z koleżankami i kolegami. Osoby które deklaratywnie nie biorą narkotyków, najchętniej spędzają wolny czas przed komputerem (93 %), spotyka się ze znajomymi lub słucha muzyki (po 91 %), uprawia sport (88 % ). W badaniach zamojskich i lubelskich bardzo istotne były pytania z dziedziny profilaktyki. Z badań zamojskich wynika, że w przypadku kłopotów z wszelkimi substancjami psychoaktywnymi, młodzi ludzie szukają pomocy w gronie najbliższych (rodzice i przyjaciele). Badanie wskazało jednak, że w szkole są osoby, które w ocenie uczniów potrafią pomóc w razie problemów z używkami. Ponad połowa badanych brała udział w zajęciach profilaktycznych. Najwyżej uczniowie oceniają pogadanki z wychowawcą oraz zajęcia warsztatowe z psychologiem, pedagogiem lub innym specjalistą. Natomiast w 2013 r. uczniowie województwa lubelskiego pytani o skuteczność programów profilaktycznych związanych z używaniem poszczególnych substancji wykazują daleko idącą rezerwę większość wybiera odpowiedzi zachowawcze ( ani tak, ani nie ) lub umiarkowanie pozytywne ( raczej tak ). Prawie połowa badanych uważa, że uczniowie mają w szkołach łatwy dostęp do pomocy w przypadku problemów związanych z alkoholem, papierosami lub narkotykami. W badaniach lubelskich (2013) liderem form profilaktycznych okazały się spotkania z osobami które były uzależnione, a za najmniej atrakcyjne uznano warsztaty z fachowcami: wychowawcami, pedagogami lub terapeutami. Oszacowanie problemowych użytkowników narkotyków W 2010 r. przeprowadzono ostatnie oszacowanie liczby problemowych użytkowników narkotyków. Na podstawie wyników tego badania liczbę osób problemowo zażywających narkotyki można w Polsce ocenić na (2,1 3,8 na 1000 mieszkańców w wieku od 15 do 64 lat), co stanowi spadek w porównaniu z danymi szacunkowymi z 2005 r., według których liczba osób problemowo zażywających narkotyki wynosiła Najważniejsze zagrożenia zdrowotne dla problemowych użytkowników narkotyków obejmują: ryzyko zakażenia żółtaczką typu B i C, HIV, gruźlicą oraz ryzyko przedawkowania narkotyku. Udzielanie świadczeń zdrowotnych osobom uzależnionym od narkotyków prowadzone jest przez sieć placówek ambulatoryjnych i stacjonarnych tj. poradnie leczenia uzależnień, oddziały detoksykacyjne, oddziały dzienne, oddziały leczenia uzależnień w strukturach szpitala, ośrodki rehabilitacji średnio i długoterminowej oraz w oddziałach dla osób uzależnionych w zakładach karnych. Na obszarach pozbawionych specjalistycznych placówek leczenia pomoc można otrzymać również w poradniach zdrowia psychicznego lub poradni leczenia uzależnienia od alkoholu. Zakres udzielanej pomocy przez lecznictwo stacjonarne dla mieszkańców naszego województwa w latach 2011 i 2012 ilustrują poniższe tabele. Tabela 1. Przyjęci do lecznictwa stacjonarnego w 2011 r. i 2012 r. z powodu zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania spowodowanych używaniem substancji psychoaktywnych (ICD X: F11 F16, F18, F19) wg województwa zamieszkania pacjenta Województwo Liczba osób w 2011 r. Liczba osób w 2012 r. Polska lubelskie Źródło: Ekspert Wojewódzki ds. Informacji o Narkotykach i Narkomanii

9 Tabela 2. Przyjęci po raz pierwszy w życiu do lecznictwa stacjonarnego w 2011 r. i 2012 r. z powodu zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania spowodowanych używaniem substancji psychoaktywnych (ICD X: F11 F16, F18, F19) wg województwa zamieszkania pacjenta Województwo Liczba pacjentów pierwszorazowych Odsetek pacjentów pierwszorazowych wśród ogółu pacjentów Polska ,2 48,5 lubelskie ,8 51,9 Źródło: Ekspert Wojewódzki ds. Informacji o Narkotykach i Narkomanii O skali problemowego używania narkotyków mówią dane zawarte w poniższej tabeli. Tabela 3. Choroby psychiczne. Zachorowalność i chorobowość liczby bezwzględne dla powiatu zamojskiego i miasta Zamość Wyszczególnienie Zachorowalność Chorobowość Zaburzenia spowodowane używaniem innych substancji psychoaktywnych Źródło: Informator Statystyczny Ochrony Zdrowia Województwa Lubelskiego Lata przyjęte do analizy dla mieszkańców powiatu zamojskiego i naszego miasta wskazują na duże wahania, nie można zaobserwować trwałych tendencji. Danych na temat problemowych użytkowników narkotyków na terenie miasta dostarcza liczba osób, które leczą się w trybie ambulatoryjnym w Poradni Leczenia Uzależnień. Trudno jest natomiast oszacować wielkość ukrytej populacji problemowych użytkowników. Obserwacja dynamiki osób korzystających z pomocy Poradni wskazuje, że do 2010 r. następował sukcesywny wzrost, 2011 r. zapoczątkował znaczny spadek. Kolejne lata pokażą czy jest to trwała tendencja, czy być może wynika z poszerzenia zakresu usług, z których mogą korzystać problemowi użytkownicy narkotyków na terenie Zamościa. Tabela 4. Leczeni w trybie ambulatoryjnym ( zaburzenia spowodowane używaniem środków psychoaktywnych) Wyszczególnienie Ogółem grupy F11 F19 wg ICD - 10 z tego osoby zamieszkałe w mieście Leczeni po raz pierwszy w życiu z tego osoby zamieszkałe w mieście Leczeni po raz pierwszy w życiu w wieku 0-18 lat z tego osoby zamieszkałe w mieście Źródło: Centrum Zdrowia Psychicznego w Zamościu. Dane przygotowane na podstawie sprawozdań MZ -15 Takim miejscem jest punkt konsultacyjno informacyjny prowadzony przez Zamojskie Stowarzyszenie Ochrony Zdrowia Psychicznego.

10 Tabela 5. Liczba osób korzystających z usług w Punkcie konsultacyjno informacyjnym Rok Liczba osób Źródło: Opracowanie własne Wydziału Kultury i Spraw Społecznych Urzędu Miasta Zamość Ważną ofertą dla osób młodych, używających substancji psychoaktywnych w sposób okazjonalny lub szkodliwy jest program Fred goes net. Realizacja programu na terenie naszego miasta w latach przedstawia się następująco. Tabela 6. Realizacja zajęć grupowych w ramach programu FreD finansowanych z dotacji budżetu Miasta Zamość w latach Lp. Działanie Liczba osób skierowanych do programu Liczba osób zakwalifikowanych do programu Liczba osób uczestniczących w programie zajęć grupowych Liczba osób, które ukończyły program Liczba edycji zajęć grupowych Źródło: Opracowanie własne Wydziału Kultury i Spraw Społecznych Urzędu Miasta Zamość W tym miejscu należy wskazać, że w lokalnym badaniu ilościowym wśród dorosłej populacji mieszkańców z 2011 r. aż 23% badanych udzieliło odpowiedzi, że spotkało na terenie Zamościa narkomanów tzn. ludzi, którzy są uzależnieni od narkotyków lub używają ich regularnie w sposób rodzący poważne problemy. Następstwa używania środków psychoaktywnych dotyczą całych rodzin oraz środowiska społecznego. Są to zaburzenia adaptacyjne oraz objawy współuzależnienia w rodzinach problemowych użytkowników. Poniższa tabela ilustruje liczbę osób zdiagnozowanych jako współuzależnione, które korzystały z pomocy Poradni Leczenia Uzależnień w Zamościu. Tabela 7. Liczba osób zdiagnozowanych jako współuzależnione, które zostały przyjęte w Poradni Leczenia Uzależnień w Zamościu (zaburzenia spowodowane używaniem środków psychoaktywnych) Wyszczególnienie Współuzależnienie Źródło: Centrum Zdrowia Psychicznego w Zamościu. Dane przygotowane na podstawie sprawozdań MZ -15 Należy zwrócić uwagę, że liczba osób korzystających z pomocy specjalistycznej w ostatnich trzech latach przyjętych do analizy wykazuje minimalną tendencję spadkową. Rodziny dotknięte problemem narkotykowym mogą także uczestniczyć w programie zajęć grupowych, którego realizacja wykracza poza kontrakt z Narodowym Funduszem Zdrowia. Tabela 8. Liczba uczestników programów dla rodzin osób z problemem narkotykowym, realizowanych na zlecenia Miasta w latach Wyszczególnienie Liczba uczestników Źródło: Opracowanie własne Wydziału Kultury i Spraw Społecznych Urzędu Miasta Zamość Przestępczość narkotykowa W ramach systemu sprawozdawczości policyjnej zbierane są dane o przypadkach łamania ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. W obrazie przestępczości przeciwko postanowieniom ustawy szczególne miejsce zajmują przestępstwa popełniane przez osoby niepełnoletnie. Poniższa tabela ilustruje dane agregowane przez Komendę Miejską Policji w Zamościu w przedmiotowym zakresie.

11 Tabela 9. Liczba przestępstw przeciwko postanowieniom ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii Lata Postępowania Przestępstwa Podejrzani wszczęte zakończone stwierdzone ogółem nieletni Źródło: Komenda Miejska Policji w Zamościu Analizując dane policyjne trudno mówić o występowaniu trwałej tendencji w zakresie przestępstw przeciwko ustawie o przeciwdziałaniu narkomanii. Rok 2013 przyniósł znaczny spadek przestępstw stwierdzonych w stosunku do 2012, kolejne lata pokażą czy jest to tendencja trwała. Konsekwencje zdrowotne i społeczne Zgony z powodu przedawkowania narkotyków Do najbardziej dramatycznych konsekwencji używania narkotyków należą zgony z powodu przedawkowania. Źródłem danych o zgonach jest rejestr zgonów Głównego Urzędu Statystycznego. W 2007 r. zarejestrowanych zostało 214 przypadków, a w 2008 r W 2009 r. liczba zgonów utrzymywała się na podobnym poziomie, co w roku wcześniejszym i wyniosła 247 przypadków. W 2010 r. odnotowano 261 przypadków zgonów, co stanowiło lekki wzrost względem 2009 r. Tendencja wzrostowa utrzymana została także w 2011 r., w którym odnotowano 285 przypadków zgonów. Z informacji Eksperta Wojewódzkiego ds. Informacji o Narkotykach i Narkomanii wynika, że w 2012 r. w skali kraju odnotowano 227 zgonów, w tym na terenie województwa lubelskiego miało miejsce 5 takich przypadków. Tabela 10. Liczba zgonów z powodu używania narkotyków Rok Liczba Źródło: Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii, Ekspert Wojewódzki ds. Informacji o Narkotykach i Narkomanii Inne konsekwencje Nierozerwalnie z problematyką używania środków psychoaktywnych wiąże się zagadnienie zakażenia wirusem HIV. W 2013 r. w Polsce liczba nowo zgłaszanych przypadków zakażeń wirusem HIV wśród osób przyjmujących narkotyki drogą iniekcji nadal wykazywała tendencję spadkową ( w 2007 r.: 95 przypadków; w 2008 r.: 53 przypadki; w 2009 r.: 54 ; w 2010 r.:39 przypadków, , przypadków, przypadki). Istnieje jednak ryzyko niedoszacowania liczby przypadków, ponieważ często zdarza się, że droga przenoszenia pozostaje niewyjaśniona. W 2013 r. rozpoznano łącznie 214 nowych zachorowań na AIDS (w ), w tym 68 wśród iniekcyjnych użytkowników narkotyków ( ). Sytuacja epidemiologiczna w zakresie nowo wykrytych zakażeń w województwie lubelskim przedstawia się następująco: w , w , w , w , w , w a w Corocznie w naszym województwie rejestruje się kilka przypadków nowych zachorowań na AIDS: w , w , w , w , w , w , a w Jest to więc wynik pozytywny w stosunku do roku ubiegłego zarówno w stosunku do wykrytych zakażeń, jak i zachorowań. Z danych Inspekcji Sanitarnej wynika, że na terenie naszego miasta w ostatnich latach nie było zakażeń wirusem HIV.

12 Marginalizacja społeczna i readaptacja Osoby uzależnione i zagrożone uzależnieniem są szczególnie zagrożone wykluczeniem społecznym. Uzależnienie i towarzyszące temu problemy, w tym zachowania kryminogenne, bezdomność, wykluczenie z rynku pracy, niesatysfakcjonujące pełnienie ról społecznych prowadzą do marginalizacji społecznej osób uzależnionych. O marginalizacji społecznej problemowych użytkowników narkotyków świadczą przede wszystkim dane z Miejskiego Centrum Pomocy Rodzinie w Zamościu w sprawie liczby osób objętych pomocą społeczną z powodu narkomanii. Poniżej znajdują się dane dotyczące ilości rodzin, które korzystają z pomocy społecznej w związku z występowaniem problemu narkomanii. Dane te wskazują, że problem narkomanii jest marginalnym powodem przyznawania pomocy społecznej. Dla porównania przedstawiono ogólną liczbę rodzin korzystających z pomocy materialnej oraz rodzin z problemem alkoholowym. Tabela 11. Liczba rodzin objętych pomocą społeczną w formie materialnej z powodu narkomanii i alkoholizmu Lata Ogółem Rodziny z problemem alkoholowym Rodziny z problemem narkomanii Źródło: Miejskie Centrum Pomocy Rodzinie w Zamościu Zadania z zakresu readaptacji społecznej osób uzależnionych od narkotyków w Zamościu zgodnie z ustawą o pomocy społecznej realizuje Miejskie Centrum Pomocy Rodzinie. Zakres tej formy pomocy jest niewielki z uwagi na małą liczbę rodzin dotkniętych problemem narkotykowym, które korzystają ze wsparcia Centrum. Dostępność nielegalnych substancji psychoaktywnych Dane na temat cen narkotyków na nielegalnym rynku dostarczają informacji na temat podaży i popytu na tego rodzaju środki. Z publikacji Krajowego Biura ds. Przeciwdziałania Narkomanii wynika, że na polskim rynku narkotykowym dominują przetwory konopi oraz amfetamina. Używanie heroiny, a szczególnie kokainy jest o wiele mniej rozpowszechnione. Informacje o cenach narkotyków otrzymujemy od instytucji zajmujących się walką z nielegalnym rynkiem. Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii w raporcie w 2010 r. zaryzykowało hipotezę o zmniejszeniu się dostępności narkotyków (Nielegalny rynek oraz redukcja podaży na narkotyki, Centrum Informacji o Narkotykach i Narkomanii 2010). Średnie ceny detaliczne poszczególnych substancji psychoaktywnych sprawozdane przez Policję, Służbę Celną, Straż Graniczną i Żandarmerię Wojskową, wskazują na najwyższe kwoty w przypadku heroiny brunatnej ( zł za gram) oraz kokainy ( zł za gram). Cena detaliczna marihuany mieściła się w 2013 r. w przedziale zł za gram, podobnie jak w przypadku amfetaminy. Najtańsze na rynku detalicznym było w 2013 r. ecstasy (10 15 zł za sztukę) oraz LSD (13 30 zł za dawkę/listek). Powyższe statystyki pozostają na porównywalnym poziomie w stosunku do 2012 r. Z danych przekazanych przez Komendę Miejską Policji w Zamościu wynika, że uśredniona cena detaliczna marihuany w latach kształtowała się na poziomie 40 zł. W 2010 r. przedstawiciele instytucji z zakresu szeroko pojętej polityki społecznej

13 w zakresie tzw. postrzeganej dostępności narkotyków ocenili, że dla przeciętnego osiemnastolatka w Zamościu najłatwiejsze byłoby zdobycie marihuany. Natomiast w 2012 r. przedstawiciele zamojskich instytucji ocenili, że najbardziej dostępne są, ale tak jak średnio w kraju dopalacze, marihuana lub haszysz. Do grupy łatwo dostępnych, jednak w stopniu mniejszym niż wskazane powyżej należy amfetamina. Z badań zrealizowanych w 2011 r. wynika, że aż 20% badanych uczniów wie, do kogo może się zwrócić po narkotyki, a także 20% deklaruje, że może taką wiedzę zdobyć, aż 13% ankietowanych zna na terenie Zamościa miejsca, w których można kupić dopalacze. Zasoby do prowadzenia działalności profilaktycznej i pomocowej 1. Poradnia Leczenia Uzależnień ul. Partyzantów 5 2. Punkt informacyjno konsultacyjny ul. Sienkiewicza 22 (budynek Wyższej Szkoły Zarządzania i Administracji w Zamościu) 3. Zamojskie Stowarzyszenie Ochrony Zdrowia Psychicznego ul. Partyzantów 5 4. SP ZOZ Szpital Neuropsychiatryczny w Lublinie ul. Abramowicka 2 5. NZOZ MONAR Ośrodek Rehabilitacyjno Readaptacyjny w Majdanie Kozic Dolnych 6. Młodzieżowy Ośrodek Terapii i Readaptacji Powrót z U w Cholewiance 7. Ośrodek Leczenia Uzależnień Program Terapii Substytucyjnej w Lublinie ul. Tysiąclecia 5 8. Urząd Miasta Zamość Wydział Kultury i Spraw Społecznych Rynek Wielki 4 9. Miejskie Centrum Pomocy Rodzinie ul. Lwowska 57 i ul. Partyzantów Ośrodek Interwencji Kryzysowej ul. Sadowa 51 A 11. Klub Integracji Społecznej ul. Św. Piątka Poradnia Psychologiczno Pedagogiczna Nr 1 ul. Okrzei Środowiskowe Ogniska Wychowawcze TPD - ul. Zamoyskiego 32 B - ul. Konopnickiej 6 - ul. Orzeszkowej 28 - ul. Peowiaków 68 A - ul. Staszica Świetlica Środowiskowa Nasz Drugi Dom ul. Zamoyskiego 48 A 15. Świetlica Środowiskowa Przytulny Kąt ul. Lwowska Świetlica Środowiskowa Słoneczny Promyk ul. Obronna Świetlica Socjoterapeutyczna ul. Podchorążych Klub Młodzieżowy Stowarzyszenia Salvete ul. Ormiańska Placówki oświatowe 20. Instytucje kultury i organizacje społeczno - kulturalne 21. Ośrodek Sportu i Rekreacji ul. Królowej Jadwigi 8 oraz stowarzyszenia sportowe 22. Komenda Miejska Policji ul. Prym. St. Wyszyńskiego Straż Miejska Rynek Wielki Sąd Rejonowy ul Akademicka Podmioty lecznicze 26. Powiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna Na terenie Zamościa mamy małą liczbę organizacji pozarządowych specjalizujących się w realizacji projektów z obszaru przeciwdziałania narkomanii.

14 III. Adresaci programu Adresatami programu są wszyscy mieszkańcy miasta Zamościa, a w szczególności: 1) dzieci i młodzież, 2) rodzice, opiekunowie i wychowawcy, 3) użytkownicy narkotyków oraz osoby uzależnione, 4) rodziny osób z problemem narkotykowym, 5) pracownicy podmiotów działających na terenie Zamościa, zajmujący się zawodowo lub służbowo profilaktyką i rozwiązywaniem problemów uzależnień. IV. Cele programu Cel główny Ograniczenie używania narkotyków i związanych z tym problemów społecznych i zdrowotnych Cele szczegółowe 1. Zmniejszenie rozmiarów uszkodzeń zdrowia spowodowanych używaniem substancji psychoaktywnych. 2. Ograniczenie zaburzeń życia rodzinnego i społecznego wywołanych używaniem substancji psychoaktywnych. 3. Ograniczenie używania substancji psychoaktywnych szczególnie wśród dzieci i młodzieży. 4. Monitorowanie problemów narkotykowych i narkomanii. W ramach powyższych celów przyjmuje się następujące działania.

15 NUMER ZADANIA V. Zadania programu Cel szczegółowy 1 : Zmniejszenie rozmiarów uszkodzeń zdrowia spowodowanych używaniem substancji psychoaktywnych PLANOWANE ZADANIA WSKAŹNIKI ŹRÓDŁA POZYSKIWANIA WSKAŹNIKÓW Współpraca z placówkami zajmującymi się leczeniem i rehabilitacją osób uzależnionych Podnoszenie kwalifikacji zawodowych osób leczenie i rehabilitację prowadzących -liczba osób objętych leczeniem w trybie ambulatoryjnym, -liczba osób pierwszorazowo leczących się w trybie ambulatoryjnym - liczba szkoleń, - liczba przeszkolonych osób PLANOWANI REALIZATORZY PDL, WKiSS PDL Prowadzenie punktu informacyjno konsultacyjnego z zakresu problemów narkotykowych - liczba osób korzystających z porad, - liczba udzielonych porad NGO s, WKiSS Zakup i upowszechnianie materiałów edukacyjnych, informujących o istocie uzależnień * - liczba materiałów informacyjno - edukacyjnych WKiSS Upowszechnianie informacji o placówkach leczniczych i rehabilitacyjnych, prowadzących programy redukcji szkód zdrowotnych oraz programy reintegracji społecznej* - liczba materiałów informacyjnych WKiSS Wspieranie działalności środowisk samopomocowych dla osób uzależnionych i członków ich rodzin - liczba działających stowarzyszeń i grup samopomocowych WKiSS

16 NUMER ZADANIA Cel 2: Ograniczenie zaburzeń życia rodzinnego i społecznego wywołanych używaniem substancji psychoaktywnych PLANOWANE ZADANIA WSKAŹNIKI ŹRÓDŁA POZYSKIWANIA WSKAŹNIKÓW Prowadzenie Ośrodka Interwencji Kryzysowej.* - liczba osób korzystających z pomocy Ośrodka z powodu problemu narkomanii PLANOWANI REALIZATORZY OIK, MCPR, WKiSS Realizacja programu terapii grupowej dla rodziców i dorosłych członków rodzin osób dotkniętych problemem narkotykowym Udzielanie pomocy osobom uzależnionym i rodzinom osób uzależnionych dotkniętym ubóstwem i wykluczeniem społecznym i integrowanie tych osób ze środowiskiem lokalnym z wykorzystaniem pracy socjalnej i kontraktu socjalnego, poprzez działania realizowane przez Miejskie Centrum Pomocy Rodzinie -liczba osób uczestniczących w programie dla rodziców i dorosłych członków rodzin osób dotkniętych problemem narkotykowym, - liczba godzin programu -liczba rodzin dotkniętych problemem narkomanii, którym udzielono pomocy z wykorzystaniem pracy socjalnej i kontraktu socjalnego, -liczba rodzin dotkniętych problemem narkomanii, którym udzielono pomocy materialnej, -liczba osób uzależnionych, które w wyniku zawartego kontraktu socjalnego podjęły leczenie, -liczba osób uzależnionych od narkotyków lub innych środków odurzających, po zakończeniu programu psychoterapii, uczestniczących w programach obejmujących reintegrację społeczną i zawodową PDL, WKiSS NGO s, WKiSS

17 NUMER ZADANIA Cel 3: Ograniczenie używania substancji psychoaktywnych szczególnie wśród dzieci i młodzieży PLANOWANE ZADANIA WSKAŹNIKI ŹRÓDŁA POZYSKIWANIA WSKAŹNIKÓW Realizacja uniwersalnych programów profilaktycznych, w szczególności programów, które uzyskały rekomendację Krajowego Biura do Spraw Przeciwdziałania Narkomanii, Ministerstwa Edukacji Narodowej lub Instytutu Psychiatrii i Neurologii * Realizacja środowiskowych programów alternatywnych wobec uzależnień, adresowanych do dzieci i młodzieży, promujących życie bez alkoholu i innych środków psychoaktywnych* - liczba zrealizowanych programów, - liczba dzieci i młodzieży uczestniczących w programach, - liczba rodziców uczestniczących w programach, - liczba kadry pedagogicznej uczestniczącej w programach, - liczba programów rekomendowanych, - liczba uczestników programów rekomendowanych - liczba programów, - rodzaj programów, - liczba uczestników programów PLANOWANI REALIZATORZY szkoły oraz inne placówki oświatowe, inne podmioty, WKiSS NGO s, miejskie jednostki organizacyjne, WKiSS Realizacja środowiskowych i pozalekcyjnych zajęć sportowych i sportowo - rekreacyjnych jako element lub uzupełnienie szkolnego programu profilaktyki* - liczba programów, - liczba uczestników programów NGO s,wkiss Realizacja przez zamojskie instytucje kultury programów alternatywnych wobec uzależnień adresowanych do dzieci i młodzieży, opartych na idei konstruktywnego wykorzystania czasu wolnego * -liczba programów, - liczba osób uczestniczących w programach zamojskie instytucje kultury,wkiss Realizacja programów socjoterapeutycznych dla dzieci i młodzieży wraz z dożywianiem poprzez prowadzenie świetlic socjoterapeutycznych* - liczba świetlic, - liczba wychowanków NGO s, WKiSS

18 Realizacja programów obejmujących w szczególności zajęcia socjoterapeutyczne, terapeutyczne, korekcyjne, kompensacyjne, logopedyczne uzupełnione formami opiekuńczo-wychowawczymi dla dzieci i młodzieży z grup ryzyka wraz z dożywianiem uczestników w placówkach wsparcia dziennego* Organizacja wypoczynku letniego dla dzieci i młodzieży z grup ryzyka w formie kolonii i obozów, przebiegających z realizacją programu profilaktycznego na podstawie naboru, którego dokonuje Miejskie Centrum Pomocy Rodzinie w Zamościu* Organizacja wypoczynku letniego w miejscu zamieszkania dla dzieci i młodzieży, w szczególności z grup ryzyka z realizacją programu profilaktycznego pod hasłem Lato w mieście 2015 * - liczba placówek wsparcia dziennego realizujących programy, - liczba osób uczestniczących w programach - liczba kolonii/obozów, - liczba uczestników kolonii/obozów - liczba projektów, - liczba uczestników wypoczynku NGO s, MCPR, WKiSS NGO s, MCPR, WKiSS NGO s, WKiSS, inne podmioty Organizacja imprez i innych przedsięwzięć dla dzieci i młodzieży, których elementem mogą być tradycyjne upominki/paczki pod hasłem Mikołaj dla każdego * Zakup i upowszechnianie materiałów informacyjno - edukacyjnych z zakresu promocji zdrowia i profilaktyki narkomanii.* - liczba projektów, - liczba adresatów - liczba materiałów informacyjno edukacyjnych WKiSS MCPR, szkoły i inne placówki oświatowe, NGO s, WKiSS,inne podmioty Organizacja szkoleń rozwijających umiejętności zawodowe realizatorów programów profilaktycznych* - liczba zorganizowanych szkoleń - liczba przeszkolonych specjalistów WKiSS, inne podmioty Realizacja programów profilaktyki selektywnej i wskazującej, adresowanych do różnych grup docelowych, przede wszystkim do młodzieży używającej eksperymentalnie lub okazjonalnie środków odurzających, realizacja programu Fred goes net Realizacja programów profilaktyczno wychowawczych dla młodzieży poprzez prowadzenie klubu młodzieżowego jako placówki wsparcia dziennego - liczba programów, - liczba osób uczestniczących w programach -liczba klubów młodzieżowych, - liczba wychowanków - sprawozdania NGO s, inne podmioty, WKiSS NGO s, WKiSS Udział w ogólnopolskich i regionalnych kampaniach informacyjno edukacyjnych oraz podejmowanie innych działań edukacyjnych uwzględniających problematykę narkomanii, współpraca z mediami - liczba kampanii WKiSS, PDL, placówki oświatowe, media, NGO s, inne podmioty

19 NUMER ZADANIA Cel 4 Cel 4: Monitorowanie problemów narkotykowych i narkomanii PLANOWANE ZADANIA WSKAŹNIKI ŹRÓDŁA POZYSKIWANIA WSKAŹNIKÓW Zbieranie i analiza danych statystycznych oraz sprawozdań realizatorów zadań Programu analiza - liczba przygotowanych diagnoz i sprawozdań - informacje pozyskane od różnych podmiotów Zbieranie i analiza sprawozdań realizatorów zadań Programu - sprawozdanie z realizacji Programu - sprawozdania WKiSS PLANOWANI REALIZATORZY WKiSS Wykaz użytych skrótów: NGO s struktury powstałe w wyniku inicjatyw obywatelskich MCPR Miejskie Centrum Pomocy Rodzinie OIK Ośrodek Interwencji Kryzysowej PDL podmioty działalności leczniczej WKiSS Wydział Kultury i Spraw Społecznych Urzędu Miasta Zamość Gwiazdką (*) zaznaczone zostały działania wspólne dla Miejskiego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Miejskiego Programu Przeciwdziałania Narkomanii, finansowane w całości lub w głównej części ze środków budżetu Miasta Zamość, zaplanowanych na realizację Miejskiego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.

20 VI. Zasady finansowania i realizacja programu 1. Źródłem finansowania zadań wynikających z Miejskiego Programu Przeciwdziałania Narkomanii są dochody z opłat za korzystanie z wydanych zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych, a także środki będące w posiadaniu instytucji, służb i organizacji pozarządowych, realizujących przypisane im ustawowo lub statutowo zadania w zakresie profilaktyki i rozwiązywania problemów narkomanii. Na realizację zadań ujętych w programie planuje się wydatkować w 2015 r. kwotę zł. z dochodów własnych Miasta, pochodzących z opłat za zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych. 2. Zadania Miejskiego Programu Przeciwdziałania Narkomanii realizowane są równolegle w ramach Miejskiego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na 2015 rok, a przez to finansowane również w ramach tego programu. 3. Koordynację realizacji programu prowadzi Wydział Kultury i Spraw Społecznych Urzędu Miasta Zamość. 4. O zlecenie realizacji zadania mogą ubiegać się miejskie jednostki organizacyjne, organizacje pozarządowe i podmioty wymienione w art. 3 ust. 3 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie oraz inne instytucje i osoby fizyczne. 5. Zlecanie zadań ujętych w programie nastąpi zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa. 6. Podmioty realizujące zadania programu : 1) składają sprawozdanie z realizacji zadania, 2) są zobowiązane do każdorazowego zamieszczania informacji o źródle dofinansowania lub finansowania zadania. 7. Analiza ryzyka: ograniczone zasoby kadrowe, brak realizatorów poszczególnych zadań. VII. Kontrola realizacji Miejskiego Programu Przeciwdziałania Narkomanii Prezydent Miasta Zamość przedkłada Radzie Miasta Zamość sprawozdanie z realizacji programu do końca I kwartału 2016 roku.

21