DOSTOSOWANY DO MOŻLIWOŚCI UCZNIÓW ZE SPECJALNYMI WYMAGANIAMI EDUKACYJNYMI

Transkrypt

1 PUBLICZNE GIMNAZJUM W WADOWICACH GÓRNYCH DOSTOSOWANY DO MOŻLIWOŚCI UCZNIÓW ZE SPECJALNYMI WYMAGANIAMI EDUKACYJNYMI OPRACOWANIE: mgr Justyna Owcarz

2 Organizacja pracy na lekcjach języka polskiego wynika z zasad zamieszczonych poniżej. Uczniowie otrzymują oceny wg kryteriów na poszczególne stopnie. Uczniowie zapoznają się z przedmiotowym systemem oceniania na pierwszej lekcji. Na początku roku szkolnego sporządzony zostaje kontrakt między nauczycielem a uczniami. 1. Z języka polskiego ocenie podlegają następujące formy aktywności ucznia: - prace klasowe; - sprawdziany umiejętności językowych i literackich; - dyktanda; - testy; - kartkówki; - odpowiedzi ustne; - recytacje; - praca w grupie; - prace domowe; - praca na lekcji; - praca z lekturą; - prowadzenie z zeszytu; - aktywność 2. Każdy uczeń może otrzymać dodatkowe oceny za wykonane prace nadobowiązkowe, za udział w konkursie przedmiotowym, literackim, poetyckim, recytatorskim, ortograficznym. 3. Prace klasowe, dyktanda, sprawdziany umiejętności językowych i literackich są zapowiedziane na tydzień przed planowanym terminem i poprzedzone lekcją określającą wymagane treści i umiejętności. 4. Jeżeli uczeń opuścił sprawdzian, pracę klasową bądź dyktando to zamiast oceny wpisuje się 0, co oznacza nieprzystąpienie do danej formy pisemnej. 5. Uczeń może poprawić ocenę niedostateczną z pracy klasowej i sprawdzianu w ciągu dwóch tygodni od dnia otrzymania tej oceny. 6. Uczeń może poprawić ocenę niedostateczną z pracy domowej w terminie dwóch tygodni. 7. Przy poprawianiu ocen z prac pisemnych kryteria ocen nie zmieniają się, a otrzymana ocena jest wpisana do dziennika. 8. Brak trzech prac domowych jest odnotowany przez nauczyciela i jest równoznaczny z otrzymaniem oceny niedostatecznej. 9. Brak zeszytu przedmiotowego, w którym znajdowała się praca domowa oznacza jej brak i jest odnotowany przez nauczyciela. 10. Za aktywność na lekcji uczeń może otrzymać Otrzymanie trzech + powoduje otrzymanie oceny bardzo dobrej. 12. Uczeń ma prawo trzykrotnie w ciągu półrocza zgłosić nieprzygotowanie do lekcji (nie dotyczy to prac klasowych, dyktand, sprawdzianów, recytacji). 13. Jeżeli uczeń nie dotrzyma terminu wyznaczonego na oddanie długoterminowej pracy domowej, otrzymuje ocenę niedostateczną. (warunki poprawy zob. pkt 6) 14. Zapowiedziane z tygodniowym wyprzedzeniem prace klasowe, sprawdziany, testy, dyktanda są sprawdzone i oddane w ciągu dwóch tygodni. 15. Po dłuższej (przynajmniej tygodniowej) usprawiedliwionej nieobecności w szkole uczeń nie będzie oceniany przez kolejne 5 dni z materiału przerobionego w tym czasie, jednakże powinien on w tym czasie uzupełnić zaległości. 16. Testy umiejętności językowych i literackich, sprawdziany, kartkówki oceniane są według procentowych proporcji zgodnych z wewnątrzszkolnym systemem oceniania, tj. 100% - 91% - bdb 90% - 75% - db 74% - 51% - dst 50% - 35% - dop poniżej 34% - ndst 17. Uczeń nie ma możliwości poprawiania ocen na tydzień przed klasyfikacją. 18. Uczeń, który opuścił 50% godzin lekcyjnych nie może być klasyfikowany z przedmiotu. 19. O przewidywanej niedostatecznej ocenie śródrocznej i rocznej uczeń i jego rodzice są informowani na miesiąc przed zakończeniem półrocza/roku szkolnego. 20. O przewidywanej ocenie śródrocznej i rocznej uczeń informowany jest na tydzień przed klasyfikacyjnym posiedzeniem Rady Pedagogicznej. 21. Ocena śródroczna i roczna ostatecznie zostaje ustalona na jeden dzień przed klasyfikacyjnym posiedzeniem Rady Pedagogicznej. 2

3 22. Na ocenę śródroczną i roczną składają się poszczególne oceny cząstkowe z poszczególnych form aktywności ucznia wymienionych w pkt Zgodnie ze statutem przewidziany jest sposób i tryb uzyskania wyższej niż przewidywana roczna ocena klasyfikacyjna z danego przedmiotu: W przypadku kwestionowania proponowanej przez nauczyciela oceny, rodzic zobowiązany jest w ciągu 2 dni roboczych od daty przekazania mu informacji, złożyć na piśmie wniosek do dyrektora gimnazjum o umożliwienie sprawdzenia wiedzy i umiejętności ucznia oraz ewentualnej weryfikacji proponowanej oceny. W ciągu 2 kolejnych dni roboczych od złożenia wniosku przez rodzica nauczyciel zobowiązany jest przypomnieć wymagania edukacyjne na ocenę, o którą ubiega się uczeń, uzgodnić z uczniem termin sprawdzenia wiedzy i umiejętności oraz powiadomić o nim dyrektora Gimnazjum. Dyrektor Gimnazjum powołuje komisję odwoławczą. W skład komisji wchodzą: - dyrektor lub wicedyrektor Gimnazjum - nauczyciel prowadzący dane zajęcia edukacyjne - nauczyciel uczący tego samego lub pokrewnego przedmiotu. Przeprowadzając sprawdzian stosuje się procedury odpowiednie dla egzaminu poprawkowego. Uzyskanie ze sprawdzianu oceny wyższej niż przewidywana przez nauczyciela jest jednoznaczne z wystawieniem jej jako rocznej oceny klasyfikacyjnej. Uzyskanie oceny przewidywanej przez nauczyciela lub niższej jest podstawą do wystawienia rocznej oceny klasyfikacyjnej przewidywanej przez nauczyciela. 3

4 DOSTOSOWANIE PSO Z JĘZYKA POLSKIEGO DO MOŻLIWOŚCI UCZNIÓW ZE SPECJALNYMI WYMAGANIAMI EDUKACYJNYMI 1. Uczniowie posiadający opinię poradni psychologiczno-pedagogicznej o specyficznych trudnościach w uczeniu się oraz uczniowie posiadający orzeczenie o potrzebie nauczania indywidualnego są oceniani z uwzględnieniem zaleceń poradni. 2. Nauczyciel dostosowuje wymagania edukacyjne do indywidualnych potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych ucznia posiadającego opinie poradni psychologiczno-pedagogicznej o specyficznych trudnościach w uczeniu się. 3. W stosunku do wszystkich uczniów posiadających dysfunkcję zastosowane zostaną zasady wzmacniania poczucia własnej wartości, bezpieczeństwa, motywowania do pracy i doceniania małych sukcesów. Rodzaje dysfunkcji: Dysgrafia, czyli brzydkie, nieczytelne pismo Dostosowanie wymagań będzie dotyczyło formy sprawdzania wiedzy, a nie treści. Wymagania merytoryczne co do oceny pracy pisemnej powinny być ogólne, takie same jak dla innych uczniów, natomiast sprawdzenie pracy może być niekonwencjonalne. Np. jeśli nauczyciel nie może przeczytać pracy ucznia, może go poprosić, aby uczynił to sam lub przepytać ustnie z tego zakresu materiału. Może też skłaniać ucznia do pisania drukowanymi literami lub na komputerze. Nie oceniamy czytelności, estetyki wykonanych prac, a jedynie ich poprawność. Dysleksja, czyli trudności w czytaniu przekładające się niekiedy także na problemy ze zrozumieniem treści Dostosowanie wymagań w zakresie formy: krótkie i proste polecenia, czytanie polecenia, zadania na głos, objaśnianie dłuższych poleceń, dłuższy czas pracy nad tekstem. Dysortografia, czyli nasilenie popełnianych błędów w zakresie poprawnej pisowni Dostosowanie wymagań dotyczących zapisu: inna ocena dyktand, ocena strony merytorycznej i stylistycznej tekstu z pominięciem kryterium poprawności zapisu. Odmienność kryterium błędów. Inne rodzaje dysfunkcji ocenianie zgodnie ze wskazaniami poradni. Uczeń ze sprawnością intelektualną niższą od przeciętnej W przypadku tych dzieci konieczne jest dostosowanie nauczania zarówno w zakresie formy, jak i treści wymagań. Powoduje to obniżenie wymagań, które obejmują jednak wiadomości i umiejętności określone podstawą programową. Poprawa prac klasowych odbywać się będzie przy pomocy nauczyciela, na dostosowanych do każdego ucznia warunkach. Wymagania co do formy mogą obejmować między innymi: omawianie niewielkich partii materiału i o mniejszym stopniu trudności wyznaczanie dłuższego czasu na jego utrwalenie podawanie poleceń w prostszej formie unikanie trudnych czy bardzo abstrakcyjnych pojęć częste odwoływanie się do konkretu, przykładu unikanie pytań problemowych, przekrojowych wolniejsze tempo pracy szerokie stosowanie zasady poglądowości odrębne instruowanie ucznia zadawanie do domu tyle, ile dziecko jest w stanie wykonać samodzielnie. 4

5 Zakres wymagań z języka polskiego w klasie pierwszej gimnazjum. Zgodny z programem Między nami Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który nie spełnia wymagań kryterialnych na ocenę dopuszczającą. Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który: POZIOM PODSTAWOWY Obejmujący uczniów w normie intelektualnej bez obniżonych wymagań szkolnych, którzy realizują wszystkie treści nauczania zawarte w podstawie programowej, w tym uczniów z problemem dysleksji bez poważnych zaburzeń uważnie słucha wypowiedzi kolegów i nauczyciela, mówi na temat najważniejszych treści wysłuchanego utworu, rozumie polecenia, rozpoznaje fragmenty informacyjne i perswazyjne w wysłuchanym tekście, czyta teksty współczesne i dawne, odczytuje tekst na poziomie dosłownym, rozpoznaje w tekście najważniejsze informacje, wskazuje nadawcę i adresata wypowiedzi, dostrzega różne motywy postępowania bohaterów, odczytując sens utworu, dostrzega podstawowe wartości, takie jak przyjaźń, wierność, patriotyzm, czyta utwory liryczne i zna cechy liryki jako rodzaju literackiego, odróżnia osobę mówiącą w wierszu od autora tekstu, zna podstawowe środki wyrazu artystycznego wypowiedzi, rozpoznaje obrazy poetyckie w utworze, zna cechy pieśni, hymnu, noweli, powieści, opowiadania, bajki wymienia elementy konstrukcyjne świata przedstawionego w utworze, wie, czym się różni fikcja literacka od rzeczywistości, rozpoznaje w tekście epickim POZIOM OBNIŻONY Obejmujący uczniów o obniżonych wymaganiach szkolnych z dysfunkcjami rozwojowymi w normie intelektualnej i na pograniczu normy, dla uczniów ze specyficznymi trudnościami w nauce czytania i pisania z poważnymi zaburzeniami przedstawia się pełnym zdaniem przy pomocy nauczyciela buduje krótka wypowiedź o sobie prowadzi dialog z nauczycielem i kolegami używa zwrotów i form grzecznościowych w zależności od sytuacji uważnie słucha wypowiedzi innych słucha wzorcowego odczytania tekstu próbuje naśladować wzorcowe interpretacje tekstów ćwiczy płynne czytanie wygłasza z pamięci wybrane fragmenty potrafi odpowiedzieć na pytania do tekstu ocenia postępowanie bohaterów wskazuje nadawcę i adresata wypowiedzi, wyróżnia bohaterów pierwszoplanowych i drugoplanowych odróżnia powieść od noweli zna pojęcia: powieść, nowela, opowiadanie, legenda, ballada zna podstawowe środki wyrazu artystycznego wypowiedzi odczytuje tekst na poziomie dosłownym, zna pojęcia: hymn, psalm, pieśń odróżnia tekst główny od pobocznego w dramacie wyszukuje informacje w encyklopedii i słowniku ortograficznym oraz słowniku 5 POZIOM ELEMENTARNY Obejmujący uczniów niepełnosprawnych intelektualnie w stopniu lekkim przedstawia się pełnym zdaniem odpowiada na pytania dotyczące swoich danych osobowych uczy się zadawania pytań utrzymuje kontakt wzrokowy prowadzi rozmowy z nauczycielem i kolegami używa zwrotów i form grzecznościowych w zależności od sytuacji uważnie słucha wypowiedzi innych słucha wzorcowego odczytania tekstu odczytuje teksty przygotowane w domu wygłasza krótkie fragmenty z pamięci ćwiczy rozumienie zdań złożonych odpowiada na proste pytania do tekstu wypowiada się na temat postępowania bohaterów rozpoznaje czas, miejsce i bohaterów akcji zna pojęcia: powieść, opowiadanie, legenda odczytuje tekst na poziomie dosłownym, poznaje pojęcia: hymn, pieśń potrafi odróżnić dramat od innych rodzajów literackich odróżnia tekst główny od pobocznego w dramacie posługuje się spisem treści, koncentruje się na obrazie filmowym poznaje pojęcia: reżyser, scenograf, gra aktorska, plan filmowy, premiera

6 fragmenty opowiadania i opisu, odróżnia dramat od innych rodzajów literackich, wyszukuje informacje w encyklopedii i słowniku ortograficznym oraz słowniku języka polskiego, posługuje się spisem treści, zna terminy adaptacja filmowa i adaptacja teatralna, wymienia osoby uczestniczące w procesie powstawania przedstawienia teatralnego oraz filmu (reżyser, aktor, scenograf, charakteryzator), zna zasady poprawnej wymowy, zna zasady poprawnego akcentowania wyrazów i zdań, podejmuje próby uczestniczenia w dyskusji, opisuje wygląd postaci, przedmiotu, krajobraz, opowiada z pomocą nauczyciela treść utworu, streszcza prosty tekst literacki lub popularnonaukowy, podaje cechy postaci fikcyjnej, mówi o uczuciach własnych i postaci literackich, wygłasza z pamięci tekst poetycki, tworzy plan dłuższej wypowiedzi, stara się zachować poprawność językową, ortograficzną i interpunkcyjną tekstu, stara się o estetyczny zapis wypowiedzi, układa tekst, który zawiera prośbę, przeprosiny, podejmuje próbę opisu postaci i krajobrazu, pisze list prywatny, kartkę z dziennika, prostą notatkę, streszczenie, wyraża swoje zdanie, pisze opowiadanie odtwórcze i twórcze, wie, jak umieścić dialog w tekście, opisuje postaci rzeczywiste i fikcyjne, opisuje elementy dzieła malarskiego, układa tekst o trójdzielnej kompozycji na bliskie mu tematy. stosuje wiedzę językową w zakresie: fonetyki (zna różnicę języka polskiego, posługuje się spisem treści, dostrzega podstawowe środki przekazu filmowego zna pojęcia: reżyser, scenograf, gra aktorska, plan filmowy, premiera zna zasady poprawnej wymowy, zna zasady poprawnego akcentowania wyrazów i zdań, buduje krótką wypowiedź opisującą opowiada z pomocą nauczyciela treść utworu, streszcza prosty tekst literacki lub popularnonaukowy, streszcza prosty tekst literacki buduje ramowy plan wypowiedzi stara się zachować poprawność językową, ortograficzną i interpunkcyjną tekstu, stara się o estetyczny zapis wypowiedzi, przy pomocy nauczyciela zapisuje najistotniejsze informacje układa tekst, który zawiera prośbę, przeprosiny, podejmuje próbę opisu postaci i krajobrazu, pisze list prywatny, kartkę z dziennika, prostą notatkę, streszczenie, redaguje krótkie dialogi określa tematykę dzieła plastycznego pisze opowiadanie odtwórcze stosuje akapity stosuje wiedzę językową w zakresie: fonetyki (odróżnia głoskę od litery; rozróżnia samogłoski i spółgłoski, głoski dźwięczne, bezdźwięczne, ustne, nosowe;), słowotwórstwa i słownictwa (wie, czym jest podstawa słowotwórcza, formant, rdzeń, rodzina wyrazów), fleksji (rozpoznaje części mowy; stara się poprawnie używać różnych form rzeczowników, stopniuje przymiotniki, poprawnie używa liczebników w datach, stara się używać zaimków; łączy wyrazy w zdaniu i zdania za pomocą spójników, stosuje wypowiedzenia wykrzyknikowe), składni (rozróżnia zdanie i 6 przy pomocy nauczyciela nazywa cechy osób i przedmiotów opowiada o wydarzeniach według planu buduje ramowe plany wypowiedzi starannie prowadzi zeszyt przedmiotowy dba o przejrzystość pisma przepisuje notatkę przygotowaną przez nauczyciela potrafi zapisać dialog zapisuje odpowiedzi na pytania poprawnie zapisuje swoje dane osobowe ćwiczy pisanie listu opisu krajobrazu, kartki z dziennika opisuje podstawowe elementy dzieła plastycznego ćwiczy opisanie opowiadania na podstawie planu wprowadza akapit na początku wypowiedzi pisemnej stosuje wiedzę językową w zakresie: fonetyki (powtarza alfabet, odróżnia spółgłoski od samogł9osek, umie podzielić wyraz na sylaby, wie, jak powstaje mowa), słowotwórstwa i słownictwa (tworzy wyrazy pochodne od wyrazów podstawowych), fleksji (rozpoznaje wybrane części mowy; odmienia przez przypadki rzeczownik, wskazuje rzeczownik w tekście, potrafi wskazać spójnik, zaimek, czasownik), składni (rozróżnia zdanie pojedyncze; ma świadomość logicznej budowy wypowiedzenia pojedynczego) zna niektóre przysłowia, powiedzenia, frazeologizmy itp. Ćwiczy poprawność zapisu

7 między głoską a literą; rozróżnia samogłoski i spółgłoski, głoski dźwięczne, bezdźwięczne, ustne, nosowe; wie, na czym polega zjawisko upodobnień pod względem dźwięczności i uproszczeń grup spółgłoskowych), słowotwórstwa i słownictwa (wie, czym jest podstawa słowotwórcza, formant, rdzeń, rodzina wyrazów; rozumie różnicę między wyrazem pokrewnym a bliskoznacznym), fleksji (rozpoznaje odmienne i nieodmienne części mowy; poprawnie zapisuje nazwy własne; stara się poprawnie używać różnych form rzeczowników, stopniuje przymiotniki, poprawnie używa liczebników w datach, stara się używać zaimków; łączy wyrazy w zdaniu i zdania za pomocą spójników, stosuje wypowiedzenia wykrzyknikowe), składni (rozróżnia zdanie i równoważnik zdania; ma świadomość logicznej budowy wypowiedzenia pojedynczego i z pomocą nauczyciela dokonuje jego rozbioru logicznego; określa formę gramatyczną wyrazów w zdaniu, odróżnia zdanie złożone współrzędnie od zdania złożonego podrzędnie), świadomie wzbogaca zasób własnego słownictwa o przysłowia, powiedzenia, frazeologizmy itp. równoważnik zdania; ma świadomość logicznej budowy wypowiedzenia pojedynczego i z pomocą nauczyciela dokonuje jego rozbioru logicznego; określa formę gramatyczną wyrazów w zdaniu), z pomocą nauczyciela wzbogaca zasób własnego słownictwa o przysłowia, powiedzenia, frazeologizmy itp. Przypomina sobie zasady ortograficzne i niektóre stosuje Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który: POZIOM PODSTAWOWY Obejmujący uczniów w normie intelektualnej bez obniżonych wymagań szkolnych, którzy realizują wszystkie treści nauczania zawarte w podstawie programowej, w tym uczniów z problemem dysleksji bez poważnych zaburzeń świadomie uczestniczy w sytuacji komunikacyjnej przez POZIOM OBNIŻONY Obejmujący uczniów o obniżonych wymaganiach szkolnych z dysfunkcjami rozwojowymi w normie intelektualnej i na pograniczu normy, dla uczniów ze specyficznymi trudnościami w nauce czytania i pisania z poważnymi zaburzeniami uczestniczy w sytuacji komunikacyjnej przez uważne 7 POZIOM ELEMENTARNY Obejmujący uczniów niepełnosprawnych intelektualnie w stopniu lekkim uczestniczy w sytuacji komunikacyjnej przez uważne

8 uważne słuchanie wypowiedzi innych jej uczestników, żywo reaguje na wypowiedzi kolegów i nauczyciela, m.in. prosi o jej powtórzenie, uzupełnienie, wyjaśnienie, określa tematykę wysłuchanego utworu, rozróżnia teksty o charakterze informacyjnym i perswazyjnym, wybiera potrzebne informacje z wysłuchanego tekstu, rozpoznaje kpinę i ironię jako wyraz intencji wypowiedzi. podejmuje próby odczytania różnych tekstów współczesnych i dawnych na poziomie przenośnym, wybiera z tekstu najważniejsze informacje, określa nadawcę i adresata wypowiedzi, nazywa różne motywy postępowania bohaterów, odczytując sens utworu, odwołuje się do podstawowych wartości, takich jak przyjaźń, wierność, patriotyzm, nazywa cechy liryki jako rodzaju literackiego, identyfikuje je w tekście poetyckim, określa osobę mówiącą w wierszu, nazywa podstawowe środki wyrazu artystycznego wypowiedzi, potrafi wskazać w tekście epitet, przenośnię, porównanie, wyodrębnia w tekście obrazy poetyckie, rozróżnia takie gatunki poezji, jak psalm, pieśń, hymn, identyfikuje elementy świata przedstawionego w utworze, odróżnia fikcję literacką od rzeczywistości, rozumie znaczenie terminów realizm i fantastyka, odróżnia cechy gatunkowe noweli, powieści, opowiadania, podaje przykłady utworów należących do literatury dydaktycznej, słuchanie wypowiedzi innych jej uczestników, reaguje na wypowiedzi uczestników dyskusji określa tematykę wysłuchanego utworu, wskazuje tekst informacyjny wybiera potrzebne informacje z wysłuchanego tekstu, podejmuje próby odczytania różnych tekstów współczesnych i dawnych na poziomie dosłownym, określa nadawcę i adresata wypowiedzi, wskazuje podmiot liryczny wypowiedzi poznaje podstawowe środki stylistyczne: porównanie, przenośnię, epitet, powtórzenie odczytując sens utworu, odwołuje się do podstawowych wartości, takich jak przyjaźń, wierność, patriotyzm, wyróżnia bohaterów pierwszoplanowych i drugoplanowych próbuje odczytać sens przenośny utworu wyodrębnia z pomocą nauczyciela w tekście obrazy poetyckie, rozróżnia takie gatunki poezji, jak psalm, pieśń, hymn, nazywa elementy świata przedstawionego rozróżnia rodzaje i gatunki literackie odróżnia fikcję literacką od rzeczywistości, wskazuje cechy gatunkowe noweli, powieści, opowiadania wymienia cechy bajki i ballady rozumie podstawowe terminy związane z dramatem, m.in. dialog, monolog wyszukuje potrzebne informacje w encyklopedii, słowniku ortograficznym, języka polskiego, wyrazów bliskoznacznych i wyrazów obcych wyszukuje informacje w spisie treści, indeksie i przypisach, wskazuje tekst publicystyczny, popularnonaukowy, prawny 8 słuchanie wypowiedzi innych jej uczestników, formułuje krótkie zdanie w dyskusji stara się określić temat wysłuchanego utworu ćwiczy wskazywanie tekstów o różnym charakterze podejmuje próby odczytania różnych tekstów współczesnych i na poziomie dosłownym, określa nadawcę i adresata wypowiedzi, wskazuje osobę mówiącą w wierszu odpowiada na proste pytania dotyczące utworu lirycznego mówiąc o utworze, odwołuje się do podstawowych wartości, takich jak przyjaźń, wskazuje głównego bohatera zna pojęcie hymnu i pieśni rozróżnia tekst pisany prozą od wiersza wskazuje elementy realne w świecie przedstawionym rozumie, co to jest powieść, opowiadanie, legenda podaje przykłady bajki i ballady posługuje sie z pomocą nauczyciela słownikami posługuje się spisem treści, szuka informacji w tekście publicystycznym wie, co to jest reklama określa nastrój dzieła muzycznego opisuje podstawowe elementy dzieła plastycznego według schematu, stara się mówić precyzyjnie stara się stosować do zasad poprawnej wymowy uczestniczy w dyskusji zgodnie z zasadami kultury, przy pomocy nauczyciela nazywa cechy osób i przedmiotów stosuje proste zwroty opisujące stosunki przestrzenne i czasowe z pomocą nauczyciela opowiada treść utworu jednowątkowego,

9 zna cechy literatury dydaktycznej, wymienia cechy bajki i ballady, zna cechy dramatu jako gatunku literackiego i rozumie podstawowe terminy związane z dramatem, wyszukuje potrzebne informacje w encyklopedii, słowniku ortograficznym, języka polskiego, wyrazów bliskoznacznych i wyrazów obcych, wyszukuje informacje w spisie treści, indeksie i przypisach, odróżnia teksty publicystyczne od innych tekstów, wyszukuje informacje w tekście popularnonaukowym oraz prawnym, rozpoznaje językowe i pozajęzykowe środki perswazji w reklamie prasowej, identyfikuje symbole występujące w malarstwie, dostrzega funkcje środków pozajęzykowych w sztuce teatralnej i filmie, rozumie rolę reżysera, aktora, scenografa, charakteryzatora w procesie powstawania filmu i przedstawienia teatralnego, rozpoznaje związki między dziełem literackim a plastycznym, wskazuje elementy tragizmu i komizmu w dziele literackim, odróżnia teksty groteskowe od innego rodzaju utworów. wypowiadając się, podejmuje temat, wyraża własne zdanie i podaje argumenty na poparcie własnego stanowiska, zachowuje trójdzielną kompozycję dłuższej wypowiedzi, dba o poprawność językową i stylistyczną, stara się stosować do zasad poprawnej wymowy oraz norm dotyczących akcentowania wyrazów i zdań, rozróżnia środki językowe w zależności od adresata wypowiedzi w oficjalnych i wyszukuje informacje w prostym tekście popularnonaukowym odróżnia tekst reklamy od innych tekstów informacyjnych określa nastrój dzieła muzycznego opisuje dzieło plastyczne według schematu określa tematykę dzieła zachowuje trójdzielną kompozycję dłuższej wypowiedzi, stara się mówić poprawnie językowo i stylistycznie, stara się stosować do zasad poprawnej wymowy oraz norm dotyczących akcentowania wyrazów i zdań, uczestniczy w dyskusji zgodnie z zasadami kultury, wie, co to jest tragizm i komizm w opisie stosuje przymiotniki określające stosuje zwroty opisujące stosunki przestrzenne i czasowe opowiada treść utworu jednowątkowego, streszcza tekst literacki według wcześniej przygotowanego planu, opisuje cechy postaci fikcyjnej, nazywa uczucia własne i bohaterów literackich, dostrzega zjawisko brutalności słownej, kłamstwo, wygłasza z pamięci tekst poetycki i stosuje się do zasad interpunkcji oraz intonacji zdaniowej, pisze na temat, starając się zachować przejrzystą kompozycję logicznej i spójnej wypowiedzi, stosuje akapity, stara się zachować poprawność językową tworzonego tekstu, wykazuje dbałość o estetykę zapisu oraz poprawność ortograficzną i interpunkcyjną, redaguje prosty opis postaci, krajobrazu, list prywatny, kartkę z dziennika, notatkę, streszczenie, zaproszenie, ogłoszenie, 9 streszcza krotki tekst literacki według podanego planu, podaje cechy postaci fikcyjnej, nazywa uczucia własne, dostrzega zjawisko brutalności słownej, kłamstwo, wygłasza z pamięci tekst poetycki, pisze, starając się zachować spójność wypowiedzi, stosuje akapity, stara się zachować poprawność językową tworzonego tekstu, wykazuje dbałość o estetykę zapisu, tworzy krótki opis postaci, krajobrazu, list prywatny, kartkę z dziennika, notatkę, zaproszenie, ogłoszenie, przepis kulinarny, stosuje proste zdania pojedyncze pisze opowiadanie odtwórcze i pisze opowiadanie w pierwszej osobie opisuje postaci fikcyjne lub rzeczywiste, stosuje wiedzę językową w zakresie: fonetyki (wymienia narządy mowy; rozumie różnicę między głoską a literą,, identyfikuje samogłoski i spółgłoski, głoski dźwięczne, bezdźwięczne), słowotwórstwa i słownictwa (rozpoznaje wyrazy podzielne i niepodzielne słowotwórczo; wskazuje podstawę słowotwórczą, formant, rdzeń; rozpoznaje wyrazy należące do tej samej rodziny wyrazów,), fleksji (rozpoznaje odmienne i nieodmienne części mowy; stara się używać poprawnych form rzeczowników, przymiotników, łączy wyrazy w zdaniu i zdania za pomocą spójników, stosuje właściwą interpunkcję w wypowiedzeniach), składni (wskazuje w zdaniu podstawowe części mowy; wskazuje z pomocą zdanie i równoważnik zdania; wskazuje w tekście zdanie złożone współrzędnie i

10 nieoficjalnych sytuacjach mówienia, uczestniczy w dyskusji zgodnie z zasadami kultury, dobierając odpowiednie słownictwo, opisuje wygląd postaci, przedmiotu, krajobraz, sytuację, płynnie opowiada treść utworu jedno- i wielowątkowego, streszcza tekst literacki i popularnonaukowy według wcześniej przygotowanego planu, opisuje cechy postaci fikcyjnej, nazywa uczucia własne i bohaterów literackich, dostrzega zjawisko brutalności słownej, kłamstwo i manipulację, wygłasza z pamięci tekst poetycki i stosuje się do zasad interpunkcji oraz intonacji zdaniowej, uczestniczy w omówieniu recytacji własnej i kolegów. pisze na temat, starając się zachować przejrzystą kompozycję logicznej i spójnej wypowiedzi, stosuje akapity, stara się zachować poprawność językową tworzonego tekstu, wykazuje dbałość o estetykę zapisu oraz poprawność ortograficzną i interpunkcyjną, uzasadnia swoje zdanie, redaguje opis postaci, krajobrazu, list prywatny, kartkę z dziennika, notatkę, streszczenie, zaproszenie, ogłoszenie, przepis kulinarny, pisze opowiadanie odtwórcze i opowiadanie twórcze z dialogiem, stosuje narrację pierwszoi trzecioosobową, opisuje postaci fikcyjne i rzeczywiste, z pomocą nauczyciela opisuje dzieło malarskie, zna słownictwo oceniające i wyrazy modalne precyzujące stosunek piszącego do wyrażanych treści. przepis kulinarny, pisze opowiadanie odtwórcze z dialogiem, stosuje narrację pierwszoi trzecioosobową, opisuje postaci fikcyjne i rzeczywiste,. stosuje wiedzę językową w zakresie: fonetyki (wymienia narządy mowy; rozumie różnicę między głoską a literą,, identyfikuje samogłoski i spółgłoski, głoski dźwięczne, bezdźwięczne, ustne, nosowe; zna funkcje głoski i), słowotwórstwa i słownictwa (rozpoznaje wyrazy podzielne i niepodzielne słowotwórczo; wskazuje podstawę słowotwórczą, formant, rdzeń; rozpoznaje wyrazy należące do tej samej rodziny wyrazów,; stara się prawidłowo zapisywać przedrostki zakończone w pisowni na literę będącą odpowiednikiem spółgłoski dźwięcznej), fleksji (rozpoznaje odmienne i nieodmienne części mowy; stara się używać poprawnych form rzeczowników, przymiotników, liczebników, zaimków; łączy wyrazy w zdaniu i zdania za pomocą spójników, stara się stosować właściwą interpunkcję w wypowiedzeniach), składni (dokonuje rozbioru gramatycznego zdania; rozróżnia zdanie i równoważnik zdania; wskazuje zdanie złożone współrzędnie i podrzędnie; stara się stosować do zasad interpunkcji), 10 podrzędnie),

11 stosuje wiedzę językową w zakresie: fonetyki (wymienia narządy mowy; rozumie różnicę między głoską a literą,, identyfikuje samogłoski i spółgłoski, głoski dźwięczne, bezdźwięczne, ustne, nosowe; zna funkcje głoski i; wskazuje zjawisko upodobnień pod względem dźwięczności i uproszczeń grup spółgłoskowych), słowotwórstwa i słownictwa (rozpoznaje wyrazy podzielne i niepodzielne słowotwórczo; wskazuje podstawę słowotwórczą, formant, rdzeń; rozpoznaje wyrazy należące do tej samej rodziny wyrazów, odróżnia wyrazy pokrewne od bliskoznacznych; stara się prawidłowo zapisywać przedrostki zakończone w pisowni na literę będącą odpowiednikiem spółgłoski dźwięcznej), fleksji (rozpoznaje odmienne i nieodmienne części mowy; poprawnie zapisuje nazwy własne; stara się używać poprawnych form rzeczowników, przymiotników, liczebników, zaimków; rozróżnia zaimki rzeczowne, przymiotne, przysłowne, liczebne; łączy wyrazy w zdaniu i zdania za pomocą spójników, stosuje właściwą interpunkcję w wypowiedzeniach), składni (dokonuje rozbioru logicznego i gramatycznego zdania; rozróżnia zdanie i równoważnik zdania; rozumie różnicę między zdaniem złożonym współrzędnie i podrzędnie; zna typy tych zadań, stara się stosować do zasad interpunkcji), zna sposoby wzbogacania zasobu własnego słownictwa. Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który: POZIOM PODSTAWOWY Obejmujący uczniów w normie intelektualnej bez obniżonych wymagań szkolnych, którzy realizują wszystkie treści nauczania zawarte w podstawie programowej, w tym uczniów z POZIOM OBNIŻONY Obejmujący uczniów o obniżonych wymaganiach szkolnych z dysfunkcjami rozwojowymi w normie intelektualnej i na pograniczu normy, dla uczniów ze 11 POZIOM ELEMENTARNY Obejmujący uczniów niepełnosprawnych intelektualnie w stopniu lekkim

12 problemem dysleksji bez poważnych zaburzeń słucha i rozumie wypowiedzi kolegów oraz nauczyciela, dzięki czemu uczestniczy w sytuacji komunikacyjnej, słucha nagrań recytacji utworów poetyckich i prozatorskich oraz dostrzega środki wyrazu artystycznego tekstu, selekcjonuje informacje z wysłuchanego tekstu, analizuje i rozpoznaje intencję nadawcy wysłuchanego utworu. płynnie czyta teksty współczesne i dawne, stosując się do zasad poprawnej interpunkcji, akcentowania i intonacji, odczytuje tekst na poziomie przenośnym, określa funkcję przeczytanego tekstu, określa nadawcę i odbiorcę wypowiedzi, wyjaśnia tytuł utworu, wyjaśnia motywy postępowania bohaterów, ocenia ich zachowania i postawy w odniesieniu do ogólnie przyjętych zasad moralnych, dostrzega perswazję i wartościowanie w czytanym tekście, określa cechy liryki jako gatunku literackiego i ilustruje je przykładami, z tekstu, określa funkcję środków artystycznego wyrazu, takich jak epitet, porównanie, przenośnia, wyraz dźwiękonaśladowczy, pytanie retoryczne, samodzielnie wyodrębnia i omawia obrazy poetyckie w utworze, rozpoznaje i wskazuje cechy gatunkowe psalmu, pieśni i hymnu, analizuje elementy świata przedstawionego w utworze, posługuje się terminami realizm i fantastyka, adaptacja filmowa i adaptacja teatralna, uzasadnia przynależność specyficznymi trudnościami w nauce czytania i pisania z poważnymi zaburzeniami buduje poprawną wypowiedź na określony temat uważnie słucha wypowiedzi innych bierze udział w dyskusji przeprowadza wywiad na zaproponowany temat ćwiczy na krótkich tekstach rozumienie treści potrafi odpowiedzieć na pytania do tekstu czyta wyraźnie teksty współczesne i dawne podczas czytania stosuje zasady akcentowania i intonacji potrafi korzystać z własnych notatek odczytuje tekst na poziomie przenośnym, określa nadawcę i odbiorcę wypowiedzi wskazuje motywy postępowania bohaterów odczytuje intencję reklamy podaje cechy liryki poznaje środki stylistyczne: pytanie retoryczne, metafora, uosobienie, porównanie określa funkcję środków artystycznego wyrazu, takich jak epitet, porównanie, wyraz dźwiękonaśladowczy, wskazuje obrazy poetyckie wskazuje cechy gatunkowe psalmu, pieśni i hymnu, wyodrębnia elementy świata przedstawionego zna pojęcia realizm i fantastyka wskazuje różnice miedzy powieścią a nowelą zna cechy ballady, omawia jej cechy na znanym przykładzie posługuje się terminami związanymi z dramatem wyszukuje potrzebne informacje z encyklopedii i słowników (ortograficznego,, języka polskiego, wyrazów bliskoznacznych, wyrazów obcych), wybiera niezbędne informacje ze spisu treści, indeksu, przypisów, 12 uważnie słucha wypowiedzi innych stara się brać udział w dyskusji zdobywa informacje za pomocą przygotowanego wcześniej zestawu pytań ćwiczy na krótkich tekstach rozumienie treści odpowiada na proste pytania do tekstu czyta wyraźnie teksty współczesne i dawne uzupełnia schematy określa nadawcę i odbiorcę wypowiedzi wypowiada się na temat postępowania bohatera utworu wskazuje w reklamie elementy, które mają przekonywać odbiorcę wymienia rodzaje literackie podaje znane przykłady środków stylistycznych wskazuje wyrazy dźwiękonaśladowcze w tekście wskazuje cechy gatunkowe psalmu, pieśni i hymnu, zna cechy powieści i opowiadania zna pojęcia realizm i fantastyka wskazuje cechy ballady i bajki posługuje się terminami związanymi z dramatem wyszukuje potrzebne informacje w słowniku ortograficznym, wybiera potrzebne informacje ze spisu treści, indeksu, przypisów, wyszukuje informacje w różnych tekstach, m.in. popularnonaukowych opisuje obraz zna rolę reżysera, aktora, w procesie powstawania filmu podaje przykłady związków między dziełem literackim a plastycznym, wie, co to jest groteska mówi na podany temat, stara się mówić logicznie i spójnie,

13 gatunkową powieści, noweli, opowiadania, wskazuje w balladzie elementy typowe dla różnych rodzajów literackich, posługuje się terminami związanymi z dramatem jako rodzajem literackim, wyszukuje potrzebne informacje z encyklopedii i słowników (ortograficznego,, języka polskiego, wyrazów bliskoznacznych, wyrazów obcych), wybiera niezbędne informacje ze spisu treści, indeksu, przypisów, uzasadnia przynależność tekstu prasowego do publicystyki, wyszukuje i porównuje informacje w różnych tekstach, m.in. popularnonaukowych i prawnych, analizuje językowe i pozajęzykowe środki perswazji w reklamie prasowej, analizuje treść symbolu występującego w malarstwie, określa funkcję pozajęzykowych środków wyrazu w sztuce filmowej i teatralnej, określa rolę reżysera, aktora, scenografa, charakteryzatora w procesie powstawania, filmu lub przedstawienia teatralnego, wyjaśnia związki między dziełem literackim a plastycznym, próbuje omówić elementy tragizmu i komizmu w dziele literackim, nazywa elementy groteski w utworze. płynnie mówi na podany temat, starając się zachować zasady poprawności językowej i stylistycznej, stara się mówić logicznie i spójnie, wyraźnie i poprawnie wymawia wyrazy, akcentuje wyrazy i zdania, uzasadnia własne zdanie za pomocą rzeczowych argumentów, dobiera środki językowe w wyszukuje i porównuje informacje w różnych tekstach, m.in. popularnonaukowych i prawnych, omawia dzieło sztuki, wskazując symbole określa rolę reżysera, aktora, w procesie powstawania, filmu lub przedstawienia teatralnego, podaje przykłady związków między dziełem literackim a plastycznym, podaje przykłady tragizmu i komizmu w dziele literackim, wie, co to jest groteska mówi na podany temat, starając się zachować zasady poprawności językowej i stylistycznej, stara się mówić logicznie i spójnie, wyraźnie i poprawnie wymawia wyrazy, stara się uzasadniać własne zdanie za pomocą rzeczowych argumentów, dobiera środki językowe w zależności od adresata wypowiedzi w oficjalnych i nieoficjalnych sytuacjach mówienia, stosuje różne formy opisu, opowiada treść utworu, buduje zdania złożone redaguje krótką charakterystykę według planu kompozycyjnego, opisuje uczucia własne i bohaterów literackich, wystrzega się brutalności słownej, kłamstwa i manipulacji w wypowiedzi ustnej, uczestniczy w przygotowaniu planu inscenizacji wybranego utworu oraz w jego realizacji, pisze wypowiedź, zachowując ciąg przyczynowo-skutkowy, wprowadza wstęp i zakończenie, tworzy tekst wyrażający intencje nadawcy, na przykład prośby i przeprosiny, uzasadnia własne zdanie za pomocą odpowiednich 13 wyraźnie i poprawnie wymawia wyrazy, stara się uzasadniać własne zdanie za pomocą prostych przykładów redaguje opis statyczny, redaguje krótkie opowiadania, używając poprawnych zdań pojedynczych pisze krótką charakterystykę według planu kompozycyjnego, nazywa cechy postaci realnej i fikcyjnej, stosując proste zdania wystrzega się brutalności słownej, kłamstwa i manipulacji w wypowiedzi ustnej, uczestniczy biernie w przygotowaniu planu inscenizacji wybranego utworu oraz w jego realizacji, buduje ramowe plany wypowiedzi pisze wypowiedź, zachowując ciąg przyczynowo-skutkowy, wprowadza wstęp i zakończenie, tworzy tekst wyrażający prośby i przeprosiny, redaguje pisma użytkowe, takie jak instrukcje, zaproszenie, ogłoszenie, pozdrowienia, przepisy, zwraca uwagę na datę, miejsce, cel danej wypowiedzi umiejętnie stosuje wiedzę językową w zakresie: fonetyki (zna proces powstawania głosek; zna różnicę między głoską a literą; zna funkcje głoski i; rozróżnia samogłoski, spółgłoski, głoski dźwięczne, bezdźwięczne, nosowe, ustne; dostrzega związek cech artykulacyjnych głoski ze znaczeniem wyrazu; stara się poprawnie zapisywać wyrazy z głoskami nosowymi i z upodobnieniem pod względem dźwięczności), słowotwórstwa i słownictwa ( wskazuje podstawę słowotwórczą, formant, rdzeń; tworzy proste rodziny wyrazów; zna podstawowe skróty), fleksji (rozpoznaje odmienne i nieodmienne części mowy;

14 zależności od adresata wypowiedzi w oficjalnych i nieoficjalnych sytuacjach mówienia, aktywnie uczestniczy w dyskusji, tworzy opis postaci, krajobrazu, sytuacji, opowiada treść utworu, charakteryzuje postać fikcyjną, opisuje uczucia własne i bohaterów literackich, wystrzega się brutalności słownej, kłamstwa i manipulacji w wypowiedzi ustnej, aktywnie uczestniczy w przygotowaniu planu inscenizacji wybranego utworu oraz w jego realizacji, ocenia recytację własną i kolegów. pisze wypowiedź logiczną i spójną o trójdzielnej kompozycji, starając się zachować zasady poprawności językowej, ortograficznej i interpunkcyjnej, tworzy tekst wyrażający intencje nadawcy, na przykład prośby i przeprosiny, uzasadnia własne zdanie za pomocą odpowiednich argumentów, redaguje opis, rozprawkę, charakterystykę postaci, kartkę z pamiętnika, recenzję, sprawozdanie, notatkę w postaci tekstu ciągłego, tabeli, wykresu, mapy pamięci, planu oraz pisma użytkowe, takie jak instrukcje i przepisy, próbuje przekształcić tekst epicki na scenopis filmowy. umiejętnie stosuje wiedzę językową w zakresie: fonetyki (omawia proces powstawania głosek; omawia różnicę między głoską a literą; dostrzega funkcje głoski i; rozróżnia samogłoski, spółgłoski, głoski dźwięczne, bezdźwięczne, nosowe, ustne; dostrzega związek cech artykulacyjnych głoski ze znaczeniem wyrazu; zna mechanizm powstawania upodobnień pod względem dźwięczności i uproszczeń argumentów, redaguje pisma użytkowe, takie jak instrukcje, zaproszenie, ogłoszenie, pozdrowienia, podanie, przepisy, umiejętnie stosuje wiedzę językową w zakresie: fonetyki (zna proces powstawania głosek; omawia różnicę między głoską a literą; dostrzega funkcje głoski i; rozróżnia samogłoski, spółgłoski, głoski dźwięczne, bezdźwięczne, nosowe, ustne; dostrzega związek cech artykulacyjnych głoski ze znaczeniem wyrazu; stara się poprawnie zapisywać wyrazy z głoskami nosowymi i z upodobnieniem pod względem dźwięczności), słowotwórstwa i słownictwa ( wskazuje podstawę słowotwórczą, formant, rdzeń; tworzy rodziny wyrazów; posługuje się wyrazami bliskoznacznymi; prawidłowo zapisuje przedrostki zakończone w pisowni na literę będącą odpowiednikiem spółgłoski dźwięcznej), fleksji (rozpoznaje odmienne i nieodmienne części mowy; wskazuje rodzaj, tryb, stronę i aspekt czasownika, odmienia we wszystkich czasach, poznaje nieosobowe formy czasownika, prawidłowo używa różnych form rzeczowników, przymiotników, liczebników; poprawnie stosuje rzeczownik z określającymi go przymiotnikami; rozróżnia liczebniki główne, porządkowe, zbiorowe, ułamkowe; rozróżnia zaimki osobowe; stosuje zaimki w tekście w celu usunięcia zbędnych powtórzeń wyrazowych; łączy wyrazy w zdaniu i zdania za pomocą różnych spójników; stara się poprawnie zapisywać partykułę nie i by z różnymi częściami mowy; określa funkcję wykrzyknika w wypowiedziach), składni (dokonuje rozbioru gramatycznego zdania; wskazuje w zdaniu podmiot, orzeczenie, przydawkę, 14 odmienia czasownik we wszystkich czasach, ćwiczy tryby czasownika, prawidłowo używa różnych form rzeczowników, odmienia przez przypadki, poprawnie stosuje rzeczownik z określającymi go przymiotnikami; wskazuje liczebnik, zaimek, spójnik, rozróżnia liczebniki główne, porządkowe, rozróżnia zaimki osobowe; łączy wyrazy w zdaniu i zdania za pomocą różnych spójników; stara się poprawnie zapisywać partykułę nie i by z różnymi częściami mowy; potrafi wskazać wykrzyknik, zna rolę wykrzyknika w wypowiedzeniu), składni (nazywa części mowy w zdaniu, potrafi wskazać podmiot i orzeczenie, zadaje pytania do poszczególnych części zdania, rozpoznaje różne rodzaje zdań),

15 grup spółgłoskowych; stara się poprawnie zapisywać wyrazy z głoskami nosowymi i z upodobnieniem pod względem dźwięczności), słowotwórstwa i słownictwa (porównuje wyrazy podzielne i niepodzielne słowotwórczo; wskazuje podstawę słowotwórczą, formant, rdzeń; tworzy rodziny wyrazów; posługuje się wyrazami bliskoznacznymi w celu uniknięcia powtórzeń w tekście; rozumie różnicę między znaczeniem realnym a strukturalnym wyrazu; prawidłowo zapisuje przedrostki zakończone w pisowni na literę będącą odpowiednikiem spółgłoski dźwięcznej), fleksji (rozpoznaje odmienne i nieodmienne części mowy; prawidłowo używa czasowników wziąć, iść, rozumieć, umieć, lubić; prawidłowo używa różnych form rzeczowników, przymiotników, liczebników; poprawnie stosuje rzeczownik z określającymi go przymiotnikami; rozróżnia liczebniki główne, porządkowe, zbiorowe, ułamkowe; rozróżnia zaimki rzeczowne, przymiotne, przysłowne, liczebne; stosuje zaimki w tekście w celu usunięcia zbędnych powtórzeń wyrazowych; łączy wyrazy w zdaniu i zdania za pomocą różnych spójników; stara się poprawnie zapisywać partykułę nie i by z różnymi częściami mowy; określa funkcję wykrzyknika w wypowiedziach), składni (dokonuje rozbioru logicznego i gramatycznego zdania; rozróżnia rodzaje zdań złożonych współrzędnie i podrzędnie; poprawnie stosuje interpunkcję w zdaniach złożonych), wskazuje sposoby wzbogacania zasobu słownikowego języka. dopełnienie, okolicznik, zna rodzaje zdań złożonych współrzędnie i podrzędnie; poprawnie stosuje interpunkcję w zdaniach złożonych), wskazuje sposoby wzbogacania zasobu słownikowego języka. Ocenę bardzo dobra otrzymuje uczeń, który: 15

16 POZIOM PODSTAWOWY Obejmujący uczniów w normie intelektualnej bez obniżonych wymagań szkolnych, którzy realizują wszystkie treści nauczania zawarte w podstawie programowej, w tym uczniów z problemem dysleksji bez poważnych zaburzeń słucha i rozumie wypowiedzi kolegów oraz nauczyciela jako aktywny uczestnik sytuacji komunikacyjnej, zwłaszcza w czasie pracy w grupie, słucha nagrań recytacji utworów poetyckich i prozatorskich oraz dostrzega i ocenia zabiegi związane z prezentacją walorów artystycznych tekstu, wykorzystuje informacje wybrane z wysłuchanego tekstu, interpretuje wysłuchany tekst, uwzględniając intencję jego nadawcy. płynnie czyta teksty współczesne i dawne, stosując się do zasad poprawnej interpunkcji, akcentowania, intonacji oraz uwzględnia budowę wersyfikacyjną, a także organizację rytmiczną utworu poetyckiego, próbuje interpretować głosowo czytany lub wygłaszany z pamięci tekst, odczytuje tekst na poziomie przenośnym i symbolicznym, wartościuje zachowania i postawy bohaterów, uwzględniając motywy ich postępowania i odwołując się do ogólnie przyjętych zasad moralnych, ustosunkowuje się do różnych sposobów oddziaływania tekstu na odbiorcę, takich jak perswazja, manipulacja itp., na podstawie wybranych utworów omawia cechy liryki jako rodzaju literackiego, określa funkcję środków artystycznego wyrazu, a zwłaszcza symbolu i alegorii, analizuje obrazy poetyckie POZIOM OBNIŻONY Obejmujący uczniów o obniżonych wymaganiach szkolnych z dysfunkcjami rozwojowymi w normie intelektualnej i na pograniczu normy, dla uczniów ze specyficznymi trudnościami w nauce czytania i pisania z poważnymi zaburzeniami słucha wypowiedzi kolegów oraz nauczyciela jako aktywny uczestnik sytuacji komunikacyjnej, pracuje w grupie, słucha nagrań recytacji utworów poetyckich i prozatorskich ocenia zabiegi związane z prezentacją walorów artystycznych tekstu, wykorzystuje informacje wybrane z wysłuchanego tekstu, płynnie czyta teksty współczesne i dawne, stosując się do zasad poprawnej interpunkcji, akcentowania, intonacji próbuje interpretować głosowo czytany lub wygłaszany z pamięci tekst, odczytuje tekst na poziomie przenośnym, wartościuje zachowania i postawy bohaterów, wskazuje samodzielnie przykłady tekstów perswazyjnych, omawia cechy liryki jako rodzaju literackiego na znanych przykładach, określa funkcję prostych środków artystycznego wyrazu, wskazuje obrazy poetyckie w utworze, na prostych przykładach przedstawia cechy gatunkowe psalmu, pieśni, hymnu, ballady, powieści, opowiadania, noweli, korzysta z encyklopedii i słowników (ortograficznego, języka polskiego, wyrazów bliskoznacznych, wyrazów obcych), korzysta ze spisu treści, indeksu, przypisów, 16 POZIOM ELEMENTARNY Obejmujący uczniów niepełnosprawnych intelektualnie w stopniu lekkim słucha wypowiedzi kolegów oraz nauczyciela, pracuje w grupie, słucha nagrań recytacji utworów poetyckich i prozatorskich, z pomocą nauczyciela wykorzystuje informacje wybrane z wysłuchanego tekstu, stara się poprawnie czytać teksty współczesne i dawne, próbuje interpretować głosowo czytany lub wygłaszany z pamięci tekst, próbuje odczytać tekst na poziomie przenośnym, ocenia zachowania i postawy bohaterów, wskazuje proste przykłady tekstów perswazyjnych, wskazuje cechy liryki jako rodzaju literackiego na znanych przykładach, zna funkcję środków stylistycznych na prostych przykładach przedstawia cechy gatunkowe psalmu, pieśni, hymnu, ballady, powieści, opowiadania, noweli, korzysta słowników (ortograficznego, języka polskiego), korzysta ze spisu treści, indeksu, przypisów, wskazuje środki perswazji w reklamie prasowej, z pomocą nauczyciela wskazuje symbole występujące w malarstwie, przedstawia elementy tragizmu i komizmu w dziele literackim, wskazuje elementy groteskowe w utworze na podstawie znanych przykładów.

17 w utworze, na wybranych przykładach analizuje cechy gatunkowe psalmu, pieśni, hymnu, ballady, powieści, opowiadania, noweli, analizuje zależności między elementami konstrukcyjnymi świata przedstawionego w utworze, korzysta z encyklopedii i słowników (ortograficznego, języka polskiego, wyrazów bliskoznacznych, wyrazów obcych), samodzielnie korzysta ze spisu treści, indeksu, przypisów, posługuje się informacją wyszukaną w różnych tekstach, a zwłaszcza popularnonaukowych i prawnych, próbuje interpretować językowe i pozajęzykowe środki perswazji w reklamie prasowej, interpretuje symbole występujące w malarstwie, analizuje funkcję pozajęzykowych środków wyrazu w sztuce filmowej i teatralnej, porównuje dzieło literackie i plastyczne, dostrzega i analizuje związki między nimi, analizuje elementy tragizmu i komizmu w dziele literackim, wyróżnia elementy groteskowe w utworze. podejmuje temat w wypowiedziach logicznych, spójnych, uporządkowanych i poprawnych pod względem językowym oraz stylistycznym, wykazuje się wyraźną i poprawną wymową oraz przestrzega zasad poprawnego akcentowania wyrazów i zdań, udowadnia swoje racje za pomocą rzeczowych argumentów ułożonych w logiczny wywód, aktywnie uczestniczy w dyskusji, używając środków językowych wyrażających stosunek mówiącego do przedstawianych treści i posługuje się informacją wyszukaną w różnych tekstach, wskazuje środki perswazji w reklamie prasowej, wskazuje symbole występujące w malarstwie, porównuje dzieło literackie i plastyczne, przedstawia elementy tragizmu i komizmu w dziele literackim, wyróżnia elementy groteskowe w utworze. podejmuje temat w wypowiedziach logicznych, spójnych, uporządkowanych i poprawnych, wykazuje się wyraźną i poprawną wymową, udowadnia swoje racje za pomocą argumentów uczestniczy w dyskusji, tworzy opis postaci, krajobrazu, sytuacji, opowiada treść utworu, charakteryzując postać fikcyjną, ocenia jej zachowania i postawy w odniesieniu do ogólnie przyjętych norm moralnych, analizuje uczucia własne i bohaterów literackich, próbuje interpretować głosowo wygłaszany tekst, uczestniczy w przygotowaniu inscenizacji wybranego utworu, ocenia recytację własną i kolegów. pisze wypowiedzi spójne i przejrzyste pod względem kompozycyjnym i w miarę poprawne pod względem językowym, stylistycznym, ortograficznym oraz interpunkcyjnym, redaguje różne formy wypowiedzi, m.in. list oficjalny i prywatny, opowiadanie, notatkę oraz pisma użytkowe, przekształca tekst epicki na scenopis filmowy. sprawnie stosuje wiedzę językową w zakresie: fonetyki (zna proces powstawania głosek i rolę poszczególnych narządów mowy; zna różnicę między głoską a literą; określa funkcję głoski i; rozróżnia 17 stara się tworzyć tekst spójny zgodny z tematem, wykazuje się wyraźną i poprawną wymową, udowadnia swoje racje za pomocą przykładów uczestniczy w dyskusji, tworzy opis statyczny opowiada treść utworu, charakteryzując postać fikcyjną, nazywa cechy, stosuje proste zdania, analizuje uczucia własne i bohaterów literackich, próbuje interpretować głosowo wygłaszany tekst, uczestniczy w przygotowaniu inscenizacji wybranego utworu, pisze krótkie spójne i przejrzyste pod względem kompozycyjnym wypowiedzi tworzy teksty w miarę poprawne językowo redaguje różne formy wypowiedzi, m.in. list oficjalny i prywatny, opowiadanie, notatkę oraz pisma użytkowe, umiejętnie stosuje wiedzę językową w zakresie: fonetyki (zna proces powstawania głosek; zna różnicę między głoską a literą; zna funkcje głoski i; rozróżnia samogłoski, spółgłoski, głoski dźwięczne, bezdźwięczne, nosowe, ustne; dostrzega związek cech artykulacyjnych głoski ze znaczeniem wyrazu; stara się poprawnie zapisywać wyrazy z głoskami nosowymi i z upodobnieniem pod względem dźwięczności), słowotwórstwa i słownictwa ( wskazuje podstawę słowotwórczą, formant, rdzeń; tworzy proste rodziny wyrazów; zna podstawowe skróty), fleksji (rozpoznaje odmienne i nieodmienne części mowy; odmienia czasownik we wszystkich czasach, ćwiczy tryby czasownika, prawidłowo używa różnych form rzeczowników, odmienia przez przypadki, poprawnie stosuje rzeczownik z określającymi go przymiotnikami; wskazuje liczebnik, zaimek, spójnik, rozróżnia liczebniki główne, porządkowe, rozróżnia zaimki