Zasady tworzenia tytułu formalnego dla polskich druków konstytucyjnych z XVI-XVIII w. i jego zastosowanie w opisach bibliograficznych

Transkrypt

1 Warszawa, 1 kwietnia 2011 r. Zasady tworzenia tytułu formalnego dla polskich druków konstytucyjnych z XVI-XVIII w. i jego zastosowanie w opisach bibliograficznych I. Zasady ogólne 1. Tytuł formalny tworzy się dla konstytucji sejmowych, aktów z czasów bezkrólewia wydawanych przez najwyższe organy państwowe oraz dla druków o charakterze konstytucyjnym (statuty, uchwały, dekrety) wydawanych dla ziem utrzymujących swą odrębność prawną. 2. Tytuł formalny ustala się na podstawie informacji umieszczonych w dokumencie, oraz opublikowanych bibliografii: Bibliografia druków urzędowych XVI w. / Maria Cytowska. - Wrocław, Skrót: Cytowska. Bibliografia konstytucji sejmowych XVII wieku w Polsce / Kazimierz Budzyk. - Wrocław, Skrót: Budzyk, Konst. Bibliografia konstytucji sejmowych XVII wieku w Polsce w świetle badań archiwalnych / Eugenia Triller. - Wrocław, Skrót: Triller, Konst. Bibliografia Polska : stulecie XV-XVIII / przez K. Estreichera. - Kraków, Skrót: Estr. XV-XVIII. II. Forma tytułu formalnego (wg PN-N-01231:2001) 1. Hasło przyjmuje formę: Konstytucje. Stosuje się je dla druków opublikowanych pod tytułami: Constitutiones, Uchwały sejmowe, Statuta, Decreta et constitutiones, Przywileje i konstytucje, jak również pod własnymi tytułami dokumentów: Acta interregni, Actum, Deklaracja o podatkach, Instruktarz celny, Litterae universales, Porządek na sejmie, Reces sejmu, Suffragia, Uniwersał poborowy, itp. 2. Hasło dla tytułu formalnego uzupełnia się dopowiedzeniem: nazwą organu ustanawiającego dokument, przyjmuje się dopowiedzenie: Sejm; nazwą regionu w przypadku samoistnych konstytucji dla ziem utrzymujących odrębność prawną np. Mazowsze, Pomorze, z wyjątkiem konstytucji Litwy ustanawianych przez sejm Rzeczypospolitej Obojga Narodów; datą, podaje się rok lub lata, w których odbywał się sejm; dla konstytucji poszczególnych ziem przyjmuje się rok powstania (zatwierdzenia) dokumentu. Dopowiedzenia podaje się w nawiasach okrągłych, oddzielając poszczególne wyrażenia średnikiem: Konstytucje (Sejm ; rok) Konstytucje (Sejm ; rok-rok) Konstytucje (Nazwa regionu ; rok) 3. Dla haseł typu: Konstytucje (Sejm ; rok), jako trop (pole 4XX) podaje się nazwę organu ustanawiającego dokument. Nazwę przyjmuje się w formie ustalonej w kartotece haseł wzorcowych (z nazwą geograficzną na początku i z dopowiedzeniem w postaci daty). W polu 4XX dodaje się obowiązkowo podpole $t z określeniem: Konstytucje.

2 4. Cytuje się źródła, na podstawie których sporządzono rekord dla tytułu formalnego: skrócony opis katalogowanego dokumentu, opublikowane bibliografie druków konstytucyjnych (zob. wyżej), a dla druków XVIII w. bibliografię Estreicherów. III. Zastosowanie tytułu formalnego w rekordzie bibliograficznym Przy stosowaniu w rekordzie bibliograficznym hasła dla tytułu formalnego, obowiązkowe jest podanie hasła dodatkowego w polu 710 dla organu ustanawiającego dokument. Hasło to przejmuje się w formie ustalonej w kartotece haseł wzorcowych. Zasada ta nie dotyczy rekordów bibliograficznych, w których hasło dla tytułu formalnego przyjmuje postać: Konstytucje (Nazwa regionu ; rok). Dla tytułów dokumentów niesamoistnych wydawniczo zawartych w opisywanym druku, posiadających własną stronę tytułową/tytuł nagłówkowy i osobną paginację należy zapewnić dodatkowe wyszukiwanie podając tytuł we współczesnej pisowni (ortografii) w polu 740. Przykład 1 $a Konstytucje (Sejm ; 1595) 410 1@ $a Polska. $b Sejm (1595). $t Konstytucje $a Constitvcia Seymv Walnego Krakowskiego w Roku M.D.XCV [...]. - W Krakowie, $a Cytowska, 148. Zastosowanie hasła w rekordzie bibliograficznym 1 : $a Constitvcia Seymv Walnego Krakowskiego w Roku M.D.XCV O Seymie blisko przyßłym @ $a Konstytucja sejmu walnego krakowskiego w roku 1595 $a W Krakowie : $b W Drukarni Lazarzowey, $c [post 20 III ante 8 IV] $a Współwyd. z tyt. nagł.: Vniversal Poborowy Na Seymie walnym w Krakowie vchwalony w Roku M.D.XCV (2-gie liczb.) @ $a Estr. XV-XVIII, $c 20, @ $a Cytowska, $c 148 (ustala datę dzienną) @ $a Polska. $b Sejm (1595) @ $a Konstytucje (Sejm ; 1595) $a Uniwersał poborowy na sejmie walnym w Krakowie uchwalony w roku 1595 Przykład 2 $a Konstytucje (Sejm ; 1623) 410 1@ $a Polska. $b Sejm (1623). $t Konstytucje $a Constitvcie Seymv Walnego Generalnego [...] M. DC.XXIII. - W Krakowie, [1623]. $a Budzyk, Konst., III Rekordy bibliograficzne cytowane w przykładach zawierają tylko te pola, które uznano za niezbędne dla zilustrowania omawianych zasad.

3 $a Constitvcie Seymv Walnego Generalnego Warszawskiego, Roku Pańskiego M.DC.XXIII. 246 $a Konstytucje sejmu walnego generalnego warszawskiego roku $a [Ed. B]. 260 $a W Krakowie : $b W Drukarni Andrzeia Piotrkowczyka [...], $c [post 6 IV 1623]. $a Ed. B - na s. tyt. w adr. wyd.: W Krakowie, większą czcionką (6 mm.), litera W / C litera E,/ M.; sygn.: A2/ Ewik B/Po @ $a Estr. XV-XVIII, $c 20, @ $a Budzyk, Konst., $c III. 42 (jako Wyd. A) @ $a Triller, Konst., $c III. 49 (ustala Wyd. i datę) @ $a Polska. $b Sejm (1623) @ $a Konstytucje (Sejm ; 1623). Przykład 3 $a Konstytucje (Sejm ; 1697) 410 1@ $a Polska. $b Sejm (1697). $t Konstytucje $a Actum in Curia regia Varsaviensi [...] : $b Oznaymienie Krola Nowo Obranego Na Seymie Walnym Elekcyey między Warβawą a Wolą Dnia 27ma Iunij Anno [Kraków, post 20 VII 1697]. $a Budzyk, Konst., III $a Actum in Curia regia Varsaviensi Sabbatho post Festum Visitationis Beatissimae Virginis Mariae proximo Anno Domini Millesimo Sexcentesimo Nonagesimo Septimo [...] : $b Oznaymienie Krola Nowo Obranego Na Seymie Walnym Elekcyey między Warβawą a Wolą Dnia 27ma Iunij Anno $a Oznajmienie króla nowo obranego na sejmie walnym elekcji 1697 $a [Ed. B]. $a [Kraków : $b Druk. Akademicka, $c post 20 VII 1697]. $a Ed. B - sygn.: A/op B/ze C/II. $a Tyt. nagł. $a Adres wyd. i data wg Budzyka i Triller @ $a Estr. XV-XVIII, $c 12, @ $a Budzyk, Konst., $c III @ $a Triller, Konst., $c III @ $a Polska. $b Sejm (1697) @ $a Konstytucje (Sejm ; 1697) Przykład 4 $a Konstytucje (Sejm ; 1764) 410 1@ $a Polska. $b Sejm (1764). $t Konstytucje $a Przywileie Y Konstytucye Seymowe Za Panowania [...] Stanisława Augusta Roku [...] MDCCLXIV Dnia 3. Grudnia. - W Warszawie, $a Estr. XV-XVIII, 20, $a Przywileie Y Konstytucye Seymowe Za Panowania Jego Krolewskiey Mci Stanisława 246 3@ $a Przywileje i konstytucje sejmowe za panowania Stanisława Augusta roku 1764 Augusta Roku Pańskiego MDCCLXIV Dnia 3. Grudnia.

4 250 $a [Ed. A]. 260 $a W Warszawie : $b w Drukarni J. K. Mci y Rzeczypospolitey u XX. Scholarum Piarum, $c [post 3 XII] $a Ed. A sygn.: A/i, C/Pa. D/bu, E/et, F/ę, G/o, H/iss, K/ia, L/ry. $a Współwyd. z tyt. nagł.: Konstytucye Wielkiego Xięstwa Litewskiego na tymże Seymie Koronacyi Krola JMCi o Czynieniu dyspozycyi Skarbowych extra Cadentias (2-gie liczb.) @ $a Estr. XV-XVIII, $c 20, (1-szy opis) @ $a Polska. $b Sejm (1764) @ $a Konstytucje (Sejm ; 1764) $a Konstytucje Wielkiego Księstwa Litewskiego na sejmie koronacji króla 1764 Przykład 5 $a Konstytucje (Sejm ; ) 410 1@ $a Polska. $b Sejm ( ). $t Konstytucje $a Konstytucye W. X. Litewskiego Na Seymie [...] W Roku Kwietnia 19. Dnia zaczętym, a w Roku Kwietnia 11. Dnia skończonym Uchwalone. - W Warszawie, $a Estr. XV-XVIII, 20, $a Konstytucye W. X. Litewskiego Na Seymie Extraordynaryinym Warszawskim W Roku Kwietnia 19. Dnia zaczętym, a w Roku Kwietnia 11. Dnia skończonym Uchwalone @ $a Konstytucje Wielkiego Księstwa Litewskiego na sejmie ekstraordynaryjnym warszawskim w roku uchwalone $a W Warszawie : $b w Drukarni J. K. Mci y Rzeczypospolitey u XX. Scholarum Piarum, $c [post 11 IV] $a Indeks (Regestr Konstytucyi W. X. Litewskiego) @ $a Estr. XV-XVIII, $c 20, @ $a Polska. $b Sejm ( ) @ $a Konstytucje (Sejm ; ) Przykład 6 $a Konstytucje (Sejm ; ) 410 1@ $a Polska. $b Sejm ( ). $t Konstytucje $a Statvta [...] Sigismundi primi Polonie Regis [...]. (Impressum Cracouie, 1524) [i.e. ca 1550]. $a Cytowska, ; podano nr wszystkich wydań od A do K. Konstrukcja hasła korporatywnego: 110 1@ $a Polska. $b Sejm ( ) @ $a Sejm $a Sejmy lub sejmiki generalne zwoływane były co roku w latach: , , $a Chronologia sejmów polskich / zestawił Władysław Konopczyński. - Kraków 1948 $a Statvta [...] Sigismundi primi Polonie Regis [...]. (Impressum Cracouie, 1524) [i.e. ca 1550]. \b (Zaw. konst. z l. 1507, , , 1523). $i Hasło stosuje się w opisie zbioru konstytucji sejmowych z lat

5 Zastosowanie haseł w rekordzie bibliograficznym: $a Statvta Serenissimi domini Sigismundi primi Polonie Regis & Magni ducis Lithuanie &c. in Conuentibus eneralibus edita & promulgata [...] @ $a Statuta Sigismundi Primi $a [Ed. K]. $a (Impressum Cracouie : $b per Hieronymum Vietore[m], $c IV 1524) [i.e. $b Vidua Hier. Vietoris, $c ca 1550]. $a Ed. K sygn.: A2/pto. A/qu B/hu C/q3 h D/ia E/m i F/ ntu G/or H/ere I/og. $a Data w kolof.: Millesimo Quingentesimo Vigesimo quarto. Mense Aprili; rzeczywista data druku oraz drukarz wg Cytowskiej @ $a Estr. XV-XVIII, $c 29, @ $a Cytowska, $c 11. $a Zaw. konstytucje z l. 1507, , , @ $a Zygmunt I Stary $c (król Polski ; $d ) @ $a Polska. $b Sejm ( ) @ $a Konstytucje (Sejm ; ) Przykład 7 $a Konstytucje (Sejm ; ) 410 1@ $a Polska. $b Sejm ( ). $t Konstytucje $a Constitvcie Statvta [...] Na Walnych Seymiech Koronnych od Roku [...] 1550 aź do Roku 1616 [i.e. 1606] vchwalone. W Krakowie, $a Budzyk, Konst., I. 2. Konstrukcja hasła korporatywnego: 110 1@ $a Polska. $b Sejm ( ) @ $a Sejm $a Sejmy zwoływane były co roku w latach: 1550, , , , , , , , 1603, , $a Chronologia sejmów polskich / zestawił Władysław Konopczyński. - Kraków $a Constitvcie Statvta [...] Na Walnych Seymiech Koronnych od Roku [...] 1550 aź do Roku 1616 [i.e. 1609] vchwalone. W Krakowie, $a Hasło stosuje się w opisie zbioru konstytucji sejmowych z lat Zastosowanie haseł w rekordzie bibliograficznym: $a Constitvcie Statvta Y Przywileie Na Walnych Seymiech Koronnych od Roku Pańskiego 1550 aź do Roku 1616 [i.e. 1606] vchwalone @ $a Konstytucje, statuta i przywileje na walnych sejmach koronnych od roku 1550 aż do roku 1606 Uchwalone $a W Krakowie : $b W Drukarni Andrzeia Piotrkowczyka [...], $c [ante 26 IV] @ $a Estr. XV-XVIII, \c 20, @ $a Budzyk, Konst., $c I @ $a Triller, Konst., $c I. 3. $a Zaw. konstytucje do r r.; konstytucje z l stanowią tzw. luźną część zbioru i są katalogowane jako odrębne pozycje 710 1@ $a Polska. $b Sejm ( ) @ $a Konstytucje (Sejm ; )

6 Przykład 8 $a Konstytucje (Mazowsze ; 1541) $a Statvta Ducatus Mazouie [...]. (Cracouie, 1541). $a Cytowska, $a Statvta Ducatus Mazouie quecunq[ue] vel more antiquo et institutis maioru[m] recepta vel Ducu[m] sanctionib[us] p[er]lata, publico co[n]sensu approbata serua[n]tur bona fide collecta & in vnu[m] volumen co[m]portata / $c op[er]a atq[ue] dilige[n]tia [...] Petri Gorinski [...] ; Authoritate Serenissimi Principis [...] Sigismundi [...] Regis Polonie [...] confirmata & publicata @ $a Statuta Ducatus Mazoviae $a (Cracouie : $b per Hieronymu[m] Vietore[m...], $c [post 17 I] 1541) @ $a Estr. XV-XVIII, $c 17, @ $a Cytowska, $c @ $a Goryński, Piotr $d ( -1542). $e Wyd @ $a Zygmunt I Stary $c (król Polski ; $d ) @ $a Konstytucje (Mazowsze ; 1541) Przykład 9 $a Konstytucje (Pomorze ; 1538). $a Constitutiones terrarum Prussiae [...]. (Gedani, 1541). $a Cytowska, 168. ; nazwa regionu wg cyt. bibliografii $a Constitutiones terrarum Prussiae : $b Gedani primum editae, deinde in publicis Comitijs Thorunij conciliatae, regia tandem autoritate pro commodo publico confirmatae. [Dat.:] Cracoviae feria quinta post festum Nativitatis Beatissimae Virginis Mariae [i.e. 12 IX] proxima $a (Gedani : $b Excvdebat Franciscvs Rhodvs, $c 1541) @ $a Estr. XV-XVIII, $c 14, @ $a Cytowska, $c @ $a Konstytucje (Pomorze ; 1538) Oprac. Halina Mieczkowska (Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie)