KRAJ KRALOWEHRADECKI ZIEMIA HRADECKA. Park archeologiczny w miejscowości Všestary

Transkrypt

1 PL KRAJ KRALOWEHRADECKI ZIEMIA HRADECKA Park archeologiczny w miejscowości Všestary

2 1

3 Miejscowość Všestary położona jest tuż obok Hradca Králové, w kierunku na Jiczyn. Pierwsza pisemna wzmianka o Všestarach pochodzi z 1360 roku. Wieś założono przy potoku Melounka, przy gościńcu kupieckim łączącym Hradec Králové z miastami Hořice i Jiczyn. Jednak najstarsze osadnictwo sięga czasów o wiele dawniejszych. Cenne znaleziska w poszczególnych częściach Všestar potwierdzają osadnictwo w czasach prehistorycznych, w epoce kamienia łupanego i brązu. Dzisiaj wieś liczy ponad tysiąc sześciuset mieszkańców i jest podzielona na kilka przysiółków Bříza, Lípa, Chlum, Rosnice, Rozběřice i Všestary. 1 Brama do Archeoparku Všestary 2 Klasycystyczny kościół Najświętszej Trójcy w miejscowości Všestary Petr1888, CC BY-SA Do głównych atrakcji należy kościół Trójcy Przenajświętszej we Všestarach, który został pierwotnie zbudowany w XIV w., kościół Z pierwotnego budynku kościoła zachowała się tylko wieża z blankowaniem i murowanym hełmem oraz późnogotycki portal. Ciekawe jest umiejscowienie wieży, która znajduje się nie w przodzie, ale z boku nawy. Na cześć poległych w wojnie prusko-austriackiej w 1866 r. powstał zachowany do dziś ołtarz NMP oraz pomniki przy murze cmentarnym. W czasie wojny w kościele mieścił się lazaret. 1

4 3 2 Stół Żiżki Miejsce z bezpośrednim widokiem na pole bitwy pod Sadową, a także na łańcuchy Karkonoszy, Gór Orlickich i Gór Żelaznych. Muzeum pod gołym niebem obejmuje rekonstrukcje prehistorycznych siedzib ludzkich Petr1888, CC BY-SA 3.0 4

5 Przemienienia Pańskiego w Chlumie, również pochodzący z XIV w., czy też wzgórze o nazwie Žižkův stůl (Stół Żiżki) w Rosnicach, znajdujące się w odległości około 2 km od Všestar, gdzie według legendy Jan Żiżka z Trocnova wraz z wojskiem spożywał obiad podczas wyprawy wojennej. Pozostałe zabytki w tym rejonie są już wspominane w związku z Chlumem miejscem pamięci wielkiej bitwy pod Sadową w 1866 roku. Do najważniejszych atrakcji należy bezsprzecznie Park archeologiczny prehistorii w miejscowości Všestary, czyli ekspozycja Centrum Archeologii Eksperymentalnej Wydziału Filozoficznego Uniwersytetu w Hradcu Králové. Jest to zespół prehistorycznej osady, który zbudowano wyłącznie przy użyciu Częścią ekspozycji jest również makieta krajobrazu prehistorycznego o długości 8 metrów, rekonstrukcje jaskiń, grobowców, domostw i innych zabudowań. Na wystawach zobaczyć można mnóstwo prehistorycznych przedmiotów i narzędzi. 5 3

6 4 Xmalm71, CC BY-SA Archeopark Všestary za pośrednictwem wirtualnej rzeczywistości, tablic informacyjnych czy eksponatów audiowizualnych bardzo obrazowo przedstawia dawną osadę. Zobaczyć można także olbrzymie kły mamuta.

7 Z Hradca Králové do Smiřic przez Všestary prowadzi również szlak rowerowy, prowadzący między innymi do szlaku wzdłuż rzeki Łaby. Trasa ta wiedzie przez znane z odkryć archeologicznych miejsca w regionie Hradeckim, na przykład Svobodné Dvory, Chaloupky, Rosnice i Všestary, Rozběřice itd. Począwszy od lata 2010 roku kompleks był znacząco poszerzany. Nowy Park archeologiczny prehistorii otwarto dla publiczności na początku 2013 roku. Mali i duzi goście mogą na własnej skórze spróbować, jak w prehistorii mielono zboże, ostrzono topory, przędziono nici, a także jak tkano czy też przy pomocy drewnianych narzędzi uprawiano pole. prehistorycznych metod i technologii oraz nowo wybudowane trzypiętrowe muzeum z dominującym modelem krajobrazu prehistorycznego. 8 5

8 6 Prehistoryczna wieś powstawała w miejscowości Všestary od 1997 r. z inicjatywy kilku pracowników Centrum Archeologii Eksperymentalnej (CAE), którzy często czerpali inspirację za granicą. W uformowaniu ich wizji rolę odegrała między innymi wyprawa po Morzu Śródziemnym w replikach czółen drążonych w pniach drzew. Czym jest Park archeologiczny prehistorii? Jest to rodzaj skansenu muzeum na wolnym powietrzu, w którym odtworzono budowle prehistoryczne, prezentując poszczególne okresy i tematykę. Park archeologiczny prehistorii jest osadzony w historii konkretnego regionu, czyli w naszym przypadku regionu Hradca Králové, którą prezentuje przy pomocy ścieżki dydaktycznej. W naszym parku archeologicznym jest to trasa rowerowa z Hradca Králové do Smiřic. Dla kogo przeznaczony jest park archeologiczny? Park archeologiczny we Všestarach jest przeznaczony dla dorosłych, dzieci, turystów i specjalistów, krótko mówiąc, dla szerokiej publiczności, interesującej się historią lub archeologią. Park archeologiczny często także stanowi centrum nauki dla uczniów szkół podstawowych i średnich. Co można zobaczyć w parku archeologicznym? Celem parku archeologicznego jest zaznajomienie odwiedzających z życiem prehistorycznych ludzi, zatem raczej nie znajdziecie u nas dinozaurów. W tym celu powstała trzypiętrowa ekspozycja z oryginalnymi eksponatami i nazwami. Parter nosi nazwę czeluści, czy też podziemia i przedstawia świat z punktu widzenia człowieka prehistorycznego. Znajdziesz tu jaskinię z malowidłami, akwarium ze znaleziskami archeologicznymi, kopalnie krzemienia, megalityczny grób, przykłady

9 zalecana trasa zwiedzania wejście Schemat struktury terenu osiedle z epoki brązu cmentarzysko osiedle z epoki żelaza osiedle z epoki kamienia sposobów grzebania zmarłych na naszym terytorium oraz zbiorowe znaleziska (skarby). Na pierwszym piętrze znajduje się ekspozycja Życie prehistoryczne. Ponieważ nikt z nas nie odwiedził czasów prehistorycznych, nawet archeologowie, obraz tamtych czasów możemy odtworzyć z wielką trudnością. Znajdziesz tu ogromny model krainy prehistorycznej oraz plansze z tematami z życia człowieka prehistorycznego. Drugie piętro, czyli Niebo przedstawia model krainy prehistorycznej z lotu ptaka. Dzisiaj taki widok z nieba wykorzystuje archeologia lotnicza. Na trzecim piętrze znajduje się przekrój przez okres prehistoryczny na terytorium Czech i Moraw, przedstawiony na obrazach Libora Baláka oraz za 7

10 Kompleksowa ekspozycja obejmuje repliki artefaktów ze wszystkich okresów prehistorii. 8 8 pomocą replik i kopii przedmiotów. Oprócz tego, znajduje się tam również sala kinowa, sala wystawowa i warsztat dydaktyczny, który jest przeznaczony przede wszystkim dla dzieci. Muzeum uzupełnia część zewnętrzna z konstrukcjami prehistorycznych budynków z epoki kamienia łupanego, brązu oraz żelaza. Co miesiąc park archeologiczny ożywa dzięki różnym imprezom tematycznym, podczas których można się zapoznać z zajęciami ludzi prehistorycznych w różnych porach roku oraz samemu spróbować w nich swych sił.

11 Parter: Podziemie/Czeluści Pierwsze piętro: Życie w prawieku Drugie piętro: Niebo Inne lokalizacje w okolicy o podobnym charakterze: Muzeum Eduarda Štorcha, Karla Zemana a Matěje Kopeckého, Ostroměř Skansen średniowieczny, Uhřínov (Góry Orlickie) Prehistoryczna ekspozycja zatytułowana Prehistoria oczyma Zdeňka Buriana, teren ZOO, Dvůr Králové nad Labem PARK ARCHEOLOGICZNY W MIEJSCOWOŚCI VŠESTARY 1. Wydanie, 2015 W przygotowaniu artykułów udział wzięli: Hradecká kulturní a vzdělávací společnost / Krajský úřad Královéhradeckého kraje Fotografie: Jaroslav Kocourek, Miroslav Podhrázský, archiv Archeoparku pravěku Všestary, Wikimedia Commons Mapy, przygotowanie graficzne, przygotowanie do druku: freytag & berndt Praha Druk: HART PRESS, spol. s r.o. Královéhradecký kraj, 2015 freytag & berndt Praha Wydano w ramach projektu: Wspieranie rozwoju ruchu turystycznego w Regionie Hradec Králové

12 This publication was created within the framework of the project Support for tourism development in Hradec Králové region, co-financed by the European Union from the European Fund for Regional Development VŠESTARY