Program Ogólnopolskiego Ruchu Programowo Metodycznego Wspólnota Drużyn Grunwaldzkich na lata

Transkrypt

1 1 z :02 Hm. Barbara Bogdańska Pawłowska Program Ogólnopolskiego Ruchu Programowo Metodycznego Wspólnota Drużyn Grunwaldzkich na lata Grunwaldzkie Wyzwania Motto Ojczyzna, to zasób dóbr, które otrzymaliśmy po ojcach, a więc jest to stan posiadania ziemi i terytorium ze wszystkim, co się na niej znajduje, ale jeszcze bardziej wartości duchowych, które składają się na kulturę narodu Znajomość i pamięć tworzy tożsamość istnień ludzkich zarówno na płaszczyźnie osobowej jak i zbiorowej... Jan Paweł II Pamięć i tożsamość 1. Założenia programowe Wspólnota Drużyn Grunwaldzkich jest ruchem programowo metodycznym, którego naczelnym celem jest wychowanie patriotyczne. Patriotyzm zaś, oznacza umiłowanie wszystkiego, co ojczyste tj.: języka ojczystego, kultury, historii i tradycji, krajobrazu i spuścizny materialnej. W Grunwaldzkich Wiciach na XXI wiek uznaliśmy, że harcerska służba jest naszą powinnością i w niej kształtujemy obywatelskie postawy. W marszu ku Zjednoczonej Europie wybraliśmy drogę rozumienia Ojczyzny, od obrony niepodległości i wolności, do ochrony jej tożsamości i dziedzictwa narodowego. Od 2000 roku był realizowany w drużynach grunwaldzkich program, ukierunkowany na wychowanie w harcerskich wartościach ludzi wierzących we własne siły, dla których zdobyta wiedza jest najwyższym bogactwem, umiejętnie wiążących doświadczenia z przeszłości, z nawiązaniem o przyszłości, świadomie poszukujących swego miejsca na Ziemi. XXVI Wielki Sejmik Grunwaldzki w dniu 15 lipca 2003 roku wyznaczył jako główne zadania Wspólnoty na lata : 1. Kształtowanie świadomości historycznej członków Wspólnoty, poprzez ukierunkowanie pracy w drużynach na tematykę dziedzictwa narodowego; 2. Przybliżenie tradycji grunwaldzkich, jako głównego wyznacznika działalności Ruchu i czynne włączenie do obchodów 600- letniej Rocznicy Grunwaldzkiego Zwycięstwa; 3. Inspiracją do podejmowania harcerskiej służby na rzecz ochrony dziedzictwa narodowego. W celu zabezpieczenia ich realizacji należy podjąć działania:

2 2 z :02 - Wspólnoty jako organizatora realizacji programu wychowawczego oraz zabezpieczenia udziału harcerzy w obchodach 600- letniej Rocznicy Bitwy Grunwaldzkiej. - Grunwaldzkich Drużyn, we współzawodnictwie grunwaldzkim podporządkowane celom, wyznaczonym do realizacji w latach Chcemy, aby w wyniku realizacji programu hasło Ja członek Wspólnoty Drużyn Grunwaldzkich znaczyło Ja Polak ja patriota. Programem Grunwaldzkie Wyzwania wpisujemy się w realizację misji, celów i zadań Związku Harcerstwa Polskiego, zawartych w Statucie i Przesłaniach Wychowawczych, przyjętych na XXXIII Zjeździe ZHP i uchwał programowych chorągwi, z których pochodzą drużyny grunwaldzkie. Jego treści programowe wynikają z Idei Wspólnoty, określonej w Regulaminie Ruchu, a przede wszystkim z rycerskich i grunwaldzkich tradycji ZHP. I. Zadania programowe i organizacyjne Wspólnoty Drużyn Grunwaldzkich. Zadania programowe i organizacyjne, związane z zabezpieczeniem i realizacją programu Grunwaldzkie Wyzwania obejmują: - Skonkretyzowanie i wdrożenie do wykonania planu działań wewnętrznych i zewnętrznych Ruchu; - Opracowanie wytycznych programowych dla drużyn grunwaldzkich i przekazanie ich jednostkom uczestniczącym we współzawodnictwie grunwaldzkim w latach i kształceniu drużynowych do programu i wsparcie ich własnymi wydawnictwami; - Upowszechnienie programu w Związku Harcerstwa Polskiego i poza ZHP; - Czynne włączenie się do udziału w obchodach 600- letniej Rocznicy Bitwy Grunwaldzkiej; - Podsumowanie wykonanych zadań i ocenę osiągniętych wyników. Dotychczas zostały wykonane następujące działania: 1. Przeprowadzono dyskusję instruktorską na temat zabezpieczenia realizacji Uchwały Sejmiku Wspólnoty kształtu i treści proponowanego programu ; Uchwałę przekazano do wiadomości Naczelnikowi i Przewodniczącemu ZHP i Komendantowi Chorągwi Warmińsko Mazurskiej ZHP, Marszałkowi Warmii i Mazur, samorządom województwa olsztyńskiego, powiatu ostródzkiego i gminy Grunwald, dyrektorowi Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie i kierownikowi Muzeum na Polu Bitwy Grunwaldzkiej; 2. Opracowano ogólny program działania Grunwaldzkie Wyzwania ; 3. Przeprowadzono konkurs na projekt programu zadań dla drużyn grunwaldzkich na lata ; 4. Opracowano propozycje programowe dla drużyn na lata ; 5. Opracowano projekt programu edukacyjnego dla nauczycieli i organizatorów wycieczek na Pola Bitwy, obejmujący stosunki polsko krzyżackie od sprowadzenia Zakonu Najświętszej Marii Panny do Polski do sekularyzacji Prus. Program zostanie upowszechniony wśród nauczycieli w internecie i w formie drukowanej; 6. Dokonano aktualizacji i wydrukowano III wydanie Poradnika Drużynowego Drużyny Grunwaldzkiej ; 7. Wystąpiono do Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego o dofinansowanie działań grunwaldzkich w 2006 roku. Do roku 2010 należy: - Kontynuować współzawodnictwo o Tytuł i Odznakę Drużyny Grunwaldzkiej, oparte o zadania drużyn wynikające z programu Grunwaldzkie Wyzwanie ; - W roku harcerskim przeprowadzić Grunwaldzką Grę Internetową, stanowiącą podsumowanie programu realizowanego w latach 2006, 2007, 2008;

3 3 z :02 - Kontynuować doroczne Ogólnopolskie Zloty Grunwaldzkie, a zlotowi organizowanemu w 2010 roku, nadać rangę zlotu międzynarodowego( Grunwaldzkie Jamboree ); - Podjąć niezwłocznie starania u władz naczelnych ZHP o wsparcie inicjatyw Wspólnoty w realizacji programu; - Zorganizować, w czasie Światowego Zlotu Harcerstwa Kielce 2007 działania promujące program grunwaldzki; - Doprowadzić do uznania roku 2010 Rokiem Grunwaldzkim w ZHP, a dzień 15 lipca 2010 ogólno związkowym Grunwaldzkim Świętem ; - Kontynuować stałą współpracę z partnerami organizatorami obchodów grunwaldzkich; - Zwiększyć starania o zainteresowanie mediów harcerskimi działaniami grunwaldzkimi; - Podejmować dalsze, skuteczne starania o pozyskanie środków finansowych z funduszów europejskich. Wsparciem programowym planowanych zamierzeń będą następujące wydawnictwa Wspólnoty : - Poradnik Drużynowego Drużyny Grunwaldzkiej wydanie III rok 2006; - Grunwaldzkie Konteksty roczniki historyczne tomy III V; - Grunwaldzki Szlak Edukacyjny Program Grunwaldzki rok 2006; - Tradycje grunwaldzkie w ZHP rok Wydanie z okazji Światowego Zlotu Harcerstwa Kielce 2007 i zbliżającej się 100-nej rocznicy powstania harcerstwa; - Grunwaldzkie Wici gazety zlotowe i materiały repertuarowe, wydawane w miarę występujących potrzeb. Program Drużyn Grunwaldzkich na lata Hasło: Chcę być patriotą, na miarę moich sił i możliwości. Motto Pragnę służyć Polsce, Ojczyźnie moich przodków, o której honor, niepodległość i kulturę walczyli słowem i czynem, którą otrzymałem w spadku, jako bezcenną wartość mego pokolenia, którą z całym jej bogactwem duchowym i materialnym mam przekazać moim następcom. (Komentarz do I punktu Prawa Harcerskiego) Zgodnie z obowiązującym Regulaminem, jednostki harcerskie, przystępując do współzawodnictwa o Tytuł i Odznakę Drużyny Grunwaldzkiej, wśród realizowanych zadań, wykonują zadania tematyczne, wskazane przez Wspólnotę. W latach treści programowe zadań obejmują tradycje grunwaldzkie oraz poznawanie i ochronę dziedzictwa narodowego. W zależności od stażu drużyn we Wspólnocie, zastosowano podział na zadania: - Drużyn, które po raz pierwszy przystąpiły do współzawodnictwa, ukierunkowane na poznanie tradycji grunwaldzkich, wartości, obyczajów i etosu rycerskiego oraz ich obecności w Związku Harcerstwa Polskiego; - Drużyn, uczestniczących we współzawodnictwie dwa i więcej razy, których głównym celem powinno być poznawanie dziedzictwa narodowego i włączanie się do jego ochrony.

4 4 z :02 Okres realizacji zadań trwa od złożenia przez drużynę meldunku o przystąpieniu do współzawodnictwa, tj. od 31 października, do 30 kwietnia roku następnego. Ogłoszenie wyników, potwierdzone przyznaniem przez Naczelnika ZHP drużynom Tytułów i Odznak, a także podsumowanie i ocena wykonanych zadań, odbywa się w czasie dorocznych ogólnopolskich zlotów grunwaldzkich. Wszystkie zadania powinny być realizowane metodą harcerską, stosowaną do poziomu wiekowego uczestników, a więc w gromadach zuchowych przez zabawę, drużynach harcerskich przez grę, starszoharcerskich i wędrowniczych przez poszukiwanie, służbę i pracę na rzecz dziedzictwa narodowego. Wynikiem tych działań powinna być popularyzacja znajomości i potrzeby ochrony dziedzictwa narodowego, materialnego i duchowego w środowisku działania, podjęcie możliwie długofalowej współpracy w zakresie popularyzacji tradycji grunwaldzkich i ochrony spuścizny narodowej, z organizacjami, stowarzyszeniami i instytucjami o podobnych celach. I. Zadania obowiązkowe drużyn uczestniczących we współzawodnictwie po raz pierwszy. 1. Grunwaldzki turniej. W okresie przygotowania do organizacji turnieju, uczestnicy poznają i porządkują zdobyte wiadomości z historii Polski, dotyczące okresu średniowiecza, w tym stosunków polsko krzyżackich, ze szczególnym uwzględnieniem Bitwy Grunwaldzkiej; tradycje rycerskie, wartości i zwyczaje, a także sposoby walki oraz podstawowe informacje w Wspólnocie Drużyn Grunwaldzkich. Zadanie powinno być zakończone Turniejem Grunwaldzkim, tj. otwartą imprezą dla środowiska, stanowiącą sprawdzian znajomości tematu i sprawności uczestników. Materiały wspierające realizację zadań; przykładowy scenariusz Turnieju znajdują się w dalszej części Poradnika. 2. Grunwaldzki Zwiad. Zadanie polega na odszukaniu w środowisku działania śladów tradycji grunwaldzkich. Wiąże się z przeprowadzeniem wywiadu na temat pamiątek, dokumentujących działania związane z przygotowaniami i przebiegiem bitwy, lub późniejszych dowodów pamięci o tym wydarzeniu (pomniki, tablice, nazwy miejscowości, ulic, placów). Częścią zwiadu, zwłaszcza w drużynach harcerzy starszych i wędrowników może być, towarzyszący realizacji zadania sondaż, przeprowadzony w wybranym środowisku na temat znajomości tradycji grunwaldzkich wśród społeczeństwa. W załącznikach do Programu zamieszczono wzór ankiety do zwiadu pt. Grunwaldzkie Pomniki. Zadanie powinno być zakończone zbiorem i dokumentacją zdobytych wiadomości i ich prezentacją w środowisku działania. 3. Jak na Zawiszy. Zadanie polega na poznawaniu i kształtowaniu pozytywnych cech osobowych wśród uczestników, wzorowanych na ideałach i wartościach rycerskich. Realizując zadanie, należy eksponować jako wzór, postać Zawiszy Czarnego, który od powstania harcerstwa, stał się symbolem prawości i rzetelności, a którego każdy harcerz i harcerka przywołuje w Prawie i Przyrzeczeniu. W dalszej części Poradnika zamieszczono podstawowe informacje o Zawiszy Czarnym. Realizacja zadania powinna zapoczątkować zdobywanie w drużynach Znaku Zawiszy. II. Zadania obowiązkowe drużyn uczestniczących we współzawodnictwie dwa i więcej razy.

5 5 z :02 Zadania, dotyczące poznawania i ochrony dziedzictwa narodowego, zostały podzielone na cykle tematyczne, realizowane w kolejnych harcerskich latach. Będą to: - w 2006/2007 roku program Ślady dziejów, związany z poszukiwaniem, poznawaniem i działaniem w zakresie ochrony materialnych śladów dziedzictwa narodowego; - w 2007/2008 roku program Dziedziniec kultury, polegający na poznawaniu i upowszechnianiu kulturowego dziedzictwa narodowego; - w 2008/2009 roku program Pod grunwaldzką Chorągwią, nawiązujący do etosu rycerskiego i dziejów Polski w okresie średniowiecza; - w 2009/2010 roku program Grunwaldzki czas, podsumowujący działania drużyn w latach Każdego roku wszystkie drużyny będą realizować te same treści programowe, stosując dowolne formy wykonania. Należy pamiętać o tym, że: dziedzictwo narodowe - według Słownika języka polskiego Wydawnictwa Naukowego PWN S.A. dziedzictwo to majątek ruchomy lub nieruchomy przyjęty jako spadek, scheda spuścizna, sukcesja. Dziedzictwo narodowe jest dobrem, które odziedziczyliśmy po naszych przodkach, można je podzielić na ruchome i nieruchome, materialne i niematerialne, archiwa historyczne i biblioteki, dziedzictwo archeologiczne i podwodne oraz krajobrazy kulturowe. Odkrywanie i poznawanie dziedzictwa kulturowego wiąże się z odkrywaniem dawnych umiejętności, piękna i unikatowości tego co nas otacza, umacnianiem poczucia tożsamości. Przed przystąpieniem do zadania należy poznać uczestników ze znaczeniem pojęć: Ojczyzna, zabytek, spuścizna, dziedzictwo narodowe, dziedzictwo materialne i niematerialne, dziedzictwo naturalne i wyjaśnić ważność realizowanych tematów. Pomocne w realizacji programu może być odniesienie do podręczników historii, encyklopedii i przewodników turystycznych, bibliografii, rejestrów zabytków w poszczególnych województwach i w kraju, Listy Światowego Dziedzictwa UNESCO, a także do zamieszczonego w dalszej części Poradnika Grunwaldzkiego Programu Edukacyjnego opracowanego przez hm. Monikę Włodarczyk Dudka i hm. Krzysztofa Olszko. Także, Skarbiec Zadań Grunwaldzkich, znajdujący się w dalszej części Poradnika zawiera wiele propozycji, związanych ze średniowieczem. W realizacji zadań powinna być popularyzacja znajomości i potrzeby ochrony dziedzictwa narodowego, materialnego i duchowego w środowisku działania i nawiązanie współpracy z organizacjami i stowarzyszeniami działającymi w tym zakresie. Program grunwaldzki dla drużyn, przewidziany do realizacji w latach przygotował zespół instruktorów Wspólnoty Drużyn Grunwaldzkich, pracujący pod kierownictwem hm. Marzeny Dawiec z Kiełczyna w składzie: hm. Maria Główczyńska ze Słupcy, hm. Czesław Kozłowski z Braniewa i phm. Sabina Kremska z Mrągowa. Wytyczne programowe zostały zatwierdzone uchwałą Sejmiku Drużyn Grunwaldzkich w Ornecie w dniu 13 grudnia 2005 roku. Program zatwierdziła i skierowała do realizacji Rada Wspólnoty obradująca na uroczystym posiedzeniu w Ośrodku Szkolno Wypoczynkowym ZHP Perkoz w dniu 13 maja 2006 roku. Przewodnicząca Wspólnoty Drużyn Grunwaldzkich Hm. Barbara Bogdańska - Pawłowska