Wykład I. Podstawowe pojęcia Pamięci półprzewodnikowe. Studia stacjonarne inżynierskie, kierunek INFORMATYKA Architektura systemów komputerowych

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Wykład I. Podstawowe pojęcia Pamięci półprzewodnikowe. Studia stacjonarne inżynierskie, kierunek INFORMATYKA Architektura systemów komputerowych"

Transkrypt

1 Studia stacjonarne inżynierskie, kierunek INFORMATYKA Architektura systemów komputerowych Wykład I Podstawowe pojęcia Pamięci półprzewodnikowe 1

2 Część 1 Podstawowe pojęcia 2

3 I. Pojęcie komputera Cyfrowe dane 3 Wewnątrz komputera informacja ma postać fizycznych sygnałów dwuwartościowych (np. dwa poziomy napięcia, dwa kierunki namagnesowania, dwie fazy przebiegu okresowego), którym można przypisać np. symbole 0 i 1. Każdy komunikat musi być przedstawiony jako łańcuch zerojedynkowy określonej długości (słowo).

4 I. Pojęcie komputera Cyfrowe dane 4

5 I. Pojęcie komputera Układy cyfrowe 5

6 I. Pojęcie komputera Układy cyfrowe Układy cyfrowe służą do przetwarzania informacji. Do układu podajemy dane. Układ wykonuje na danych określone operacje. Układ zwraca wyniki. Układ cyfrowy to nie to samo co procesor czy nawet ALU. Pojęcie Układu cyfrowego obejmuje każde urządzenie elektroniki i automatyki spełniające powyższe funkcje. 6

7 I. Pojęcie komputera KOMPUTER PROGRAM Każdy komputer porównać można do czarnej skrzynki. W tym modelu widać, że zarówno surowcem", jak i produktem" komputera jest informacja, przy czym - ze względu na olbrzymią różnorodność jej postaci - musi być ona przekształcana: na wejściu do postaci wymaganej przez maszynę, a na wyjściu do postaci czytelnej dla użytkownika 7

8 I. Pojęcie komputera KOMPUTER Specjalizowany układ cyfrowy Komputer PROGRAM 8

9 I. Pojęcie komputera Jak opisujemy komputer? Przy opisie komputera przyjmuje się zwykle trzy poziomy abstrakcji : architektura, implementacja; realizacja. Te same poziomy występują przy projektowaniu; wprawdzie są one wzajemnie zależne, lecz realizowane przez osobne zespoły i wymagające od twórców innej wiedzy, stosujące inne narzędzia i inaczej dokumentowane 9

10 I. Pojęcie komputera Opis komputera poziomy abstrakcji Poglądowo można powiedzieć, że: realizacja określa z czego maszyna jest zbudowana, implementacja - jaka jest jej struktura i jak działa, architektura opisuje zachowanie się z punktu widzenia użytkownika. 10

11 I. Pojęcie komputera Opis komputera poziomy abstrakcji Aplikacje Języki wysokiego poziomu Asemblery BIOS Sprzęt 11

12 I. Pojęcie komputera Opis komputera poziomy abstrakcji Z punktu widzenia użytkownika, komputer jest postrzegany poprzez język, w jakim się z nim komunikuje - jako pewna maszyna wirtualna. Może być nieistotne, jaka ta maszyna jest naprawdę" - jaki jest procesor, jaki jest system operacyjny, jakie jest inne oprogramowanie. 12

13 I. Pojęcie komputera Model von Neumana Strukturę blokową większości komputerów, przeszłych i obecnych, przedstawia tzw. model von Neumanna, zaproponowany w roku 1945, zanim zbudowano jakikolwiek komputer w obecnym tego słowa znaczeniu. 13

14 I. Pojęcie komputera Model von Neumana Model ten jest implementacją czysto matematycznej konstrukcji zwanej maszyną Turinga. 14

15 I. Pojęcie komputera Model von Neumana Model von Neumanna wyróżnia pięć bloków funkcjonalnych: pamięć (M), blok operacyjny nazywany jednostką arytmetyczno-logiczną (ALU), centralne sterowanie (CC) wejście (input) i wyjście (output). Zespół przetwarzający złożony z bloku operacyjnego i centralnego sterowania stanowi procesor centralny (CPU) 15

16 I. Pojęcie komputera Model von Neumana Model von Neumanna wyróżnia pięć bloków funkcjonalnych: pamięć (M), blok operacyjny nazywany jednostką arytmetyczno-logiczną (ALU), centralne sterowanie (CC) wejście (input) i wyjście (output). Zespół przetwarzający złożony z bloku operacyjnego i centralnego sterowania stanowi procesor centralny (CPU) 16

17 I. Pojęcie komputera Model von Neumana Pamięć Dane i rozkazy CPU Pamięć danych Pamięć Rozkazów CPU Podstawowym założeniem, stanowiącym cześć definicji komputera, jest przechowywanie zarówno danych (argumentów operacji i ich wyników), jak i rozkazów (informacji sterującej przetwarzaniem) we wspólnej pamięci. 17

18 I. Pojęcie komputera Model von Neumana Pamięć Dane i rozkazy CPU Pamięć danych Pamięć Rozkazów CPU Jednolitość postaci informacji przetwarzanej i kodu sterującego umożliwia modyfikacje programu w czasie jego wykonywania. Ta właśnie cecha decyduje o niebywałej uniwersalności komputerów 18

19 I. Pojęcie komputera NAJPROSTRSZY MODEL KOMPUTERA CPU (mikroprocesor zegar i sterownik magistrali) PAMIĘĆ ROM RAM I/O 19

20 I. Pojęcie komputera NAJPROSTRSZY MODEL KOMPUTERA CPU (mikroprocesor zegar i sterownik magistrali) PAMIĘĆ I/O 20

21 I. Pojęcie komputera NAJPROSTRSZY MODEL KOMPUTERA CPU (mikroprocesor zegar i sterownik magistrali) W skład CPU wchodzą: mikroprocesor, zegar oraz opcjonalnie sterownik magistrali oraz koprocesor matematyczny. Zegar systemowy tworzy przebiegi czasowe synchronizujące pracę wszystkich elementów systemu. Sterownik magistrali jest specjalizowanym układem który na podstawie informacji otrzymanych z mikroprocesora sygnały sterujące pracą pamięci układów we/wy i innych. 21

22 I. Pojęcie komputera NAJPROSTRSZY MODEL KOMPUTERA CPU (mikroprocesor zegar i sterownik magistrali) Zadaniem CPU oprócz przetwarzania informacji jest także sterowanie pracą pozostałych układów systemu. Wszystkie działania i operacje w systemie są sterowane lub zainicjowane przez procesor. Działanie jest skutkiem ciągu instrukcji dostarczonych do mikroprocesora czyli programu. 22

23 I. Pojęcie komputera NAJPROSTRSZY MODEL KOMPUTERA PAMIĘĆ ROM RAM Program musi być przechowywany w pamięci o krótkim czasie dostępu (pamięć półprzewodnikowa ROM). Pamięci masowa nie nadają się - mają zbyt długi czas dostępu. W każdym systemie komputerowym musi istnieć pomięć stała (RAM), która przechowuje instrukcję (niewielki fragment kodu), od której procesor startuje (wykonuje ja po załączeniu zasilania). 23

24 I. Pojęcie komputera Magistrala Magistralą nazywamy zestaw linii oraz układów przełączających, łączących dwa lub więcej układów mogących być nadajnikami lub odbiornikami informacji. Przesyłanie informacji zachodzi zawsze pomiędzy dokładnie jednym układem będącym nadajnikiem a dokładnie jednym układem będącym odbiornikiem, przy pozostałych układach odseparowanych od linii przesyłających. 24

25 Część 2 Pamięci półprzewodnikowe 25

26 Pamięci półprzewodnikowe Pamięciami półprzewodnikowymi nazywamy cyfrowe układy scalone przeznaczone do przechowywania większych ilości informacji w postaci binarnej. Pojemnością pamięci nazywamy maksymalną ilość informacji, jaką możemy przechować w danej pamięci. 26

27 Pamięci półprzewodnikowe Pamięcią o dostępie swobodnym nazywamy pamięć, dla której czas dostępu praktycznie nie zależy od adresu słowa w pamięci, czyli od miejsca, w którym jest przechowywana informacja, UWAGA: Pamięci ROM są pamięciami o dostępie swobodnym w przeciwieństwie do pamięci o dostępie sekwencyjnym (kolejki danych, pamięci taśmowe), czy pamięci o dostępie blokowym (pamięci masowe). 27

28 Pamięci półprzewodnikowe Pamięcią RAM nazywamy pamięć półprzewodnikową o dostępie swobodnym przeznaczaną do zapisu i odczytu. Pamięć RAM jest pamięcią ulotną, co ozna cza, że po wyłączeniu jej zasilania informacja w niej przechowywana jest tracona. Pamięcią ROM nazywamy pamięć półprzewodnikową o dostępie swobodnym, której zapis następuje na innej drodze niż odczyt (dawniej pamięć tylko do odczytu). Pamięć ROM jest pamięcią nieulotną. 28

29 Pamięci półprzewodnikowe Ze względu na technologię wykonania, pamięci RAM dzielimy na dwie podstawowe grupy: pamięci dynamiczne DRAM pamięci statyczne - SRAM. Pamięci dynamiczne są pamięciami wolniejszymi ale tańsze od pamięci statycznych. Pamięci dynamiczne znacznie łatwiej podlegają scalaniu, co oznacza, że dla porównywalnej wielkości układu uzyskujemy w nich znacznie większe pojemności. Wadą pamięci dynamicznych jest fakt, że dla poprawnego ich funkcjonowania konieczny jest tak zwany proces odświeżania. Polega on na cyklicznym, ponownym zapisie przechowywanej informacji do komórek tej pamięci. 29

30 Pamięci półprzewodnikowe Informacje przechowywane są w pamięci DRAM pod postacią ładunku zgromadzonego przez kondensator. Kondensator naładowany 1 Kondensator rozładowany 0 e/informatyka/ Komórka (bit) pamięci dynamicznej to zaledwie 2 jeden tranzystor i 2 kondensatory. 30

31 Pamięci półprzewodnikowe Gdy linia słowa jest w stanie "1", tranzystory są włączone. Gdy linia słowa jest w stanie "0", tranzystory są wyłączone. Przerzutnik statyczny w komórce pamięci trwa w stanie, jaki został ostatnio zapisany. Każda komórka (bit) pamięci statycznej składa się z kilku bramek logicznych i tranzystorów. 31

32 Pamięci półprzewodnikowe Pamięci dynamiczne stosowane są do budowy głównej pamięci operacyjnej komputera (RAM). Szybkie pamięci statyczne stosowane są do budowy pamięci podręcznej (cache) 32

33 Kości pamięci DB - Szyna wejścia/wyjścia danych służy do wprowadzania i wyprowadzania informacji do i z pamięci. AB - Wejście adresowe służy do dokonania wyboru, na którym z wielu słów w pamięci zastanie wykonana operacja (zapisu bądź odczytu). R/W# - Wejście sterujące informuje układ pamięci, jakiego rodzaju operacja będzie wykonywana: odczyt czy zapis. CS# - służy do uaktywnienia układu pamięci. Wejście to jest używane przy budowie zespołów pamięci metodą łączenia dwóch lub więcej układów scalonych pamięci. 33

34 Organizacja pamięci Adresem nazywamy niepowtarzalną liczbę (numer) przypisaną danemu miejscu (słowu) w pamięci celem jego identyfikacji Słowem w pamięci nazywamy zestaw pojedynczych komórek pamięci, do którego odwołujemy się pojedynczym adresem. Organizacją pamięci nazywamy sposób podziału obszaru pamięci na słowa. 34

35 Organizacja pamięci Z warunku niepowtarzalności adresu wynika minimalna ilość linii szyny adresowej: Przy m-bitowej szynie danych mamy do dyspozycji 2 m rożnych adresów. N =2 m M = n * 2 m gdzie: m szerokość magistrali N ilość słów n długość słowa M Pojemność pamięci 35

36 Organizacja pamięci Pamięci na obu rysunkach mają tą samą pojemność (32b). Różnią się natomiast organizacją. Pamięć z rysunku a) ma organizację bitową. Możemy o niej powiedzieć, że jest to pamięć 32 x 1b. Pamięć z rysunku b) ma organizacje bajtową, czyli jest to pamięć 4 x 8b (lub inaczej 4 x 1B). 36

37 Łączenie układów pamięci Budowa bloków (banków) pamięci polega na łączeniu układów scalonych pamięci o określonej pojemności i organizacji w ten sposób, aby uzyskać zespoły pamięci o większej pojemności i/lub o zmienionej długości słowa. Stąd problem rozbudowy pamięci możemy podzielić na dwa podstawowe przypadki: zwiększanie (rozszerzanie) długości słowa przy niezmienionej ilości słów zwiększanie ilości słów przy niezmienionej długości słowa. Oczywiście obydwa przypadki mogą występować (i w praktyce często występują) jednocześnie. 37

38 Łączenie układów pamięci Zwiększanie długości słowa 38

39 Łączenie układów pamięci W celu zwiększenia długości słowa pamięci szerszą magistralę danych budujemy z bitów linii danych kolejnych układów scalonych pamięci, natomiast magistralę adresową i sygnały sterujące łączymy równolegle. We wszystkich połączonych układach, wybieramy słowa położone w takim samym miejscu. Wszystkie układy dostają te same sygnały sterujące. Wszystkie układy są równocześnie uaktywnione (sygnałcs#). Na wszystkich słowach składowych wykonujemy tę samą operację, zapis lub odczyt, (ten sam sygnał R/W#) 39

40 Łączenie układów pamięci Zwiększenie liczby słów w pamięci (zwiększenie pojemności pamięci) Bity A19 i A18 adresu, podawane na dekoder, uaktywniają dokładnie jedno z jego czterech wyjść. Powoduje to uaktywnienie dokładnie jednego układu scalonego pamięci. W ramach tego układu przy pomocy pozostałych bitów adresu wybieramy słowo, na którym zostanie wykonana operacja zapisu bądź odczytu. 40

41 Łączenie układów pamięci Zwiększenie ilości słów pamięci oznacza zwiększenie ilości potrzebnych adresów, a co za tym idzie - rozbudowę szyny adresowej o dodatkowe bity potrzebne do uzyskania tych adresów. Przy niezmienionej długości słowa szyna danych pozostaje bez zmian. Dodatkowe bity adresu służą, przy wykorzystaniu dekodera, do wyboru jednego z łączonych układów pamięci, z którego odczytamy lub do którego zapiszemy informacje. Wyboru dokonujemy przy użyciu wejścia CS# uaktywniającego układy scalone pamięci. Magistrale adresowe, danych i sygnały sterujące układów, z których budujemy nowy blok pamięci, łączymy równolegle. 41

42 Obsługa pamięci DRAM Sposób adresowania słowa w pamięci DRAM Wyprowadzenia pamięci DRAM 42

43 Obsługa pamięci DRAM Adres słowa, na którym chcemy wykonać operacje, podawany jest w dwóch równych częściach zwanych adresem wiersza i adresem kolumny. Zmniejsza to ilość potrzebnych wyprowadzeń szyny adresowej i upraszcza konstrukcję dekoderów adresu. 43

44 Operacja odczytu dla pamięci DRAM 44

45 Odświeżanie pamięci DRAM Czas, jaki upływa od momentu podania prawidłowego adresu przez zarządcę magistral do momentu pojawienia się poprawnych danych na magistrali adresowej, nazywamy czasem dostępu (t a ). Po odczycie zawartości słowa musi upłynąć kolejny odcinek czasu potrzebny do doładowania komórek pamięci odczytywanego słowa (ang. precharge delay). Dopiero wówczas może się rozpocząć kolejny cykl dostępu do pamięci. Odświeżanie komórek pamięci DRAM polega na cyklicznym doładowywaniu pojemności pamiętających przechowujących wartość 1. 45

46 Dostęp w trybie stronicowanym Dostęp do pamięci w trybie stronicowania jest sposobem na przyspieszenie współpracy z pamięcią DRAM. Wykorzystuje się tu dwa fakty. 1. Większość odczytów dokonywana jest spod kolejnych, położonych koło siebie adresów. Oznacza to, że starsza część adresu, adres wiersza, nie zmienia się, a zmienia się jedynie adres kolumny. 2. Czas przesłania adresu wiersza stanowi około 50% czasu dostępu. Jeżeli przy odczytach kolejnych słów nie będziemy zmieniać adresu wiersza, a jedynie adres kolumny, to czas dostępu do pamięci ulegnie skróceniu. 46

47 Dostęp w trybie stronicowanym Realizacja efektywnego trybu ze stronicowaniem wymaga od procesora możliwości adresowania potokowego, czyli możliwości podania adresu następnego słowa jeszcze w czasie realizacji dostępu do słowa poprzedniego. 47

48 Dostęp w trybie seryjnym (bust) Dostęp w trybie seryjnym (ang. bursf) stosowany jest przy współpracy pamięci głównej z pamięcią cache. Pamięć ta odczytuje bądź zapisuje informacje liniami, których długość zależy od rozwiązania pamięci cache. Przykładowo dla systemów z procesorem wynosi 16 bajtów. Ponieważ procesor ten ma magistrale danych 32-bitową (4 bajty), do wypełnienia linii potrzeba 4 dostępów do pamięci. Operacje te dotyczą jednak kolejnych, leżących obok siebie słów. Oznacza to, że adres wiersza nie będzie się zmieniał, zaś adres kolumny przy każdym kolejnym dostępie będzie większy o jeden. 48

49 Dostęp w trybie seryjnym (bust) Dostęp w trybie seryjnym (ang. bursf) stosowany jest przy współpracy pamięci głównej z pamięcią cache. Pamięć ta odczytuje bądź zapisuje informacje liniami, których długość zależy od rozwiązania pamięci cache. Przykładowo dla systemów z procesorem wynosi 16 bajtów. Ponieważ procesor ten ma magistrale danych 32-bitową (4 bajty), do wypełnienia linii potrzeba 4 dostępów do pamięci. Operacje te dotyczą jednak kolejnych, leżących obok siebie słów. Oznacza to, że adres wiersza nie będzie się zmieniał, zaś adres kolumny przy każdym kolejnym dostępie będzie większy o jeden. 49

50 Synchroniczna pamięć RAM SRAM (S = Synchroniczne) Wszystkie sygnały sterujące pamięci SDRAM synchronizowane są przez jeden przebieg zegarowy. Ułatwia to współpracę pamięci z magistralami. Sygnał taktujący pozwala na dokładne zsynchronizowanie ze sobą operacji wykonywanych przez pamięć i jej kontroler umożliwia to skrócenie czasu przeznaczonego na te operacje, a więc przyspieszenie działania pamięci. Obsługa odświeżania pamięci przeniesiona została do wnętrza kości. Każdy chip wyposażony jest we własny generator pobudzający w odpowiednim rytmie wszystkie komórki pamięci. Powoduje to odciążenie kontrolera pamięci i umożliwia dalsze przyspieszenie jej pracy. 50

51 Synchroniczna pamięć RAM SRAM (S = Synchroniczne) Wszystkie sygnały sterujące pamięci SDRAM synchronizowane są przez jeden przebieg zegarowy. Ułatwia to współpracę pamięci z magistralami. Sygnał taktujący pozwala na dokładne zsynchronizowanie ze sobą operacji wykonywanych przez pamięć i jej kontroler umożliwia to skrócenie czasu przeznaczonego na te operacje, a więc przyspieszenie działania pamięci. Obsługa odświeżania pamięci przeniesiona została do wnętrza kości. Każdy chip wyposażony jest we własny generator pobudzający w odpowiednim rytmie wszystkie komórki pamięci. Powoduje to odciążenie kontrolera pamięci i umożliwia dalsze przyspieszenie jej pracy. 51

52 Synchroniczna pamięć RAM Pamięć SDRAM podzielona jest na niezależne moduły zwane bankami. Przed przystąpieniem do zapisu bank należy aktywować, to znaczy przygotować elektronikę kości do rozpoczęcia operacji wymiany danych. 52

53 Pamięć ROM Komórka pamięci FLASHROM (jedno z dwu obecnie stosowanych rozwiązań) 53

54 Pamięć ROM Pamięć ROM (ang. read only memory) jest pamięcią nieulotną, gdzie zapis następuje na innej drodze niż odczyt. Nieulotność oznacza, że po wyłączeniu napięcia zasilania tej pamięci, informacja w niej przechowywana nie jest tracona (zapominana). Do pamięci tej nie możemy zapisywać danych w trakcie jej normalnej pracy w systemie (cyklu rozkaowego). Pamięci ROM są pamięciami o dostępie swobodnym. Określenie, że jest to pamięć tylko do odczytu, nie jest równoznaczne z tym, że zawartości tej pamięci w określonych warunkach nie można zmieniać. Dla niektórych typów technologicznych pamięci ROM jest to możliwe. 54

55 Rodzaje pamięci ROM 1. MROM (ang. mascable ROM) - pamięci, których zawartość jest ustalana w procesie produkcji (przez wykonanie odpowiednich masek - stąd nazwa) i nie może być zmieniana. Przy założeniu realizacji długich serii produkcyjnych jest to najtańszy rodzaj pamięci ROM. W technice komputerowej dobrym przykładem zastosowania tego typu pamięci jest BIOS obsługujący klawiaturę. 2. PROM (ang. programmable ROM) - pamięć jednokrotnie programowalna. Oznacza to, że użytkownik może sam wprowadzić zawartość tej pamięci, jednakże potem nie można jej już zmieniać. Cecha ta wynika z faktu, że programowanie tej pamięci polega na nieodwracalnym niszczeniu niektórych połączeń wewnątrz niej. Obecnie ten typ pamięci nie jest już używany. 55

56 Rodzaje pamięci ROM 3. EPROM - pamięć wielokrotnie programowalna, przy czym kasowanie poprzedniej zawartości tej pamięci odbywa się drogą naświetlania promieniami UV. Programowanie i kasowanie zawartości tej pamięci odbywa się poza systemem w urządzeniach zwanych odpowiednio kasownikami i programatorami pamięci. Pamięć ta wychodzi już z użycia. 4. EEPROM - pamięć kasowana i programowana na drodze czysto elektrycznej. Istnieje możliwość wprowadzenia zawartości tego typu pamięci bez wymontowywania jej z systemu (jeżeli oczywiście jego projektant przewidział taką opcje) choć czas zapisu informacji jest nieporównywalnie dłuższy niż czas zapisu do pamięci RAM. Wykonywana w różnych postaciach (np. jako FLASH), różniących się sposobem organizacji kasowania i zapisu. 56

57 Literatura: Metzger Piotr - Anatomia PC, wydanie XI, Helion 2007 Wojtuszkiewicz Krzysztof - Urządzenia techniki komputerowej, część I: Jak działa komputer, MIKOM, Warszawa 2000 Wojtuszkiewicz Krzysztof - Urządzenia techniki komputerowej, część II: Urządzenia peryferyjne i interfejsy, MIKOM, Warszawa 2000 Komorowski Witold - Krótki kurs architektury i organizacji komputerów, MIKOM Warszawa 2004 Gook Michael - Interfejsy sprzętowe komputerów PC, Helion,

Wykład I. Podstawowe pojęcia. Studia Podyplomowe INFORMATYKA Architektura komputerów

Wykład I. Podstawowe pojęcia. Studia Podyplomowe INFORMATYKA Architektura komputerów Studia Podyplomowe INFORMATYKA Architektura komputerów Wykład I Podstawowe pojęcia 1, Cyfrowe dane 2 Wewnątrz komputera informacja ma postać fizycznych sygnałów dwuwartościowych (np. dwa poziomy napięcia,

Bardziej szczegółowo

Wykład II. Pamięci półprzewodnikowe. Studia Podyplomowe INFORMATYKA Architektura komputerów

Wykład II. Pamięci półprzewodnikowe. Studia Podyplomowe INFORMATYKA Architektura komputerów Studia Podyplomowe INFORMATYKA Architektura komputerów Wykład II Pamięci półprzewodnikowe 1, Pamięci półprzewodnikowe Pamięciami półprzewodnikowymi nazywamy cyfrowe układy scalone przeznaczone do przechowywania

Bardziej szczegółowo

Wykład II. Pamięci operacyjne. Studia stacjonarne Pedagogika Budowa i zasada działania komputera

Wykład II. Pamięci operacyjne. Studia stacjonarne Pedagogika Budowa i zasada działania komputera Studia stacjonarne Pedagogika Budowa i zasada działania komputera Wykład II Pamięci operacyjne 1 Część 1 Pamięci RAM 2 I. Pamięć RAM Przestrzeń adresowa pamięci Pamięć podzielona jest na słowa. Podczas

Bardziej szczegółowo

Wykład II. Pamięci półprzewodnikowe. Studia stacjonarne inżynierskie, kierunek INFORMATYKA Architektura systemów komputerowych

Wykład II. Pamięci półprzewodnikowe. Studia stacjonarne inżynierskie, kierunek INFORMATYKA Architektura systemów komputerowych Studia stacjonarne inżynierskie, kierunek INFORMATYKA Architektura systemów komputerowych Wykład II Pamięci półprzewodnikowe 1 Pamięci półprzewodnikowe 2 Pamięci półprzewodnikowe Pamięciami półprzewodnikowymi

Bardziej szczegółowo

PAMIĘCI. Część 1. Przygotował: Ryszard Kijanka

PAMIĘCI. Część 1. Przygotował: Ryszard Kijanka PAMIĘCI Część 1 Przygotował: Ryszard Kijanka WSTĘP Pamięci półprzewodnikowe są jednym z kluczowych elementów systemów cyfrowych. Służą do przechowywania informacji w postaci cyfrowej. Liczba informacji,

Bardziej szczegółowo

Wykład II. Pamięci półprzewodnikowe. Studia stacjonarne inżynierskie, kierunek INFORMATYKA Architektura systemów komputerowych

Wykład II. Pamięci półprzewodnikowe. Studia stacjonarne inżynierskie, kierunek INFORMATYKA Architektura systemów komputerowych Studia stacjonarne inżynierskie, kierunek INFORMATYKA Architektura systemów komputerowych Wykład II Pamięci półprzewodnikowe 1 Pamięci półprzewodnikowe 2 Pamięci półprzewodnikowe Pamięciami półprzewodnikowymi

Bardziej szczegółowo

Wykład I. Podstawowe pojęcia. Studia stacjonarne Pedagogika Budowa i zasada działania komputera

Wykład I. Podstawowe pojęcia. Studia stacjonarne Pedagogika Budowa i zasada działania komputera Studia stacjonarne Pedagogika Budowa i zasada działania komputera Wykład I Podstawowe pojęcia 1 Część 1 Informacja cyfrowa 2 I. Informacja cyfrowa System binarny Dlaczego system binarny? Dwójkowy system

Bardziej szczegółowo

Wykład I. Podstawowe pojęcia. Studia stacjonarne inżynierskie, kierunek INFORMATYKA Architektura systemów komputerowych

Wykład I. Podstawowe pojęcia. Studia stacjonarne inżynierskie, kierunek INFORMATYKA Architektura systemów komputerowych Studia stacjonarne inżynierskie, kierunek INFORMATYKA Architektura systemów komputerowych Wykład I Podstawowe pojęcia 1 Część 1 Informacja cyfrowa 2 I. Informacja cyfrowa System binarny Dlaczego system

Bardziej szczegółowo

Struktura i funkcjonowanie komputera pamięć komputerowa, hierarchia pamięci pamięć podręczna. System operacyjny. Zarządzanie procesami

Struktura i funkcjonowanie komputera pamięć komputerowa, hierarchia pamięci pamięć podręczna. System operacyjny. Zarządzanie procesami Rok akademicki 2015/2016, Wykład nr 6 2/21 Plan wykładu nr 6 Informatyka 1 Politechnika Białostocka - Wydział Elektryczny Elektrotechnika, semestr II, studia niestacjonarne I stopnia Rok akademicki 2015/2016

Bardziej szczegółowo

Temat: Pamięci. Programowalne struktury logiczne.

Temat: Pamięci. Programowalne struktury logiczne. Temat: Pamięci. Programowalne struktury logiczne. 1. Pamięci są układami służącymi do przechowywania informacji w postaci ciągu słów bitowych. Wykonuje się jako układy o bardzo dużym stopniu scalenia w

Bardziej szczegółowo

dr inż. Jarosław Forenc

dr inż. Jarosław Forenc Informatyka 1 Politechnika Białostocka - Wydział Elektryczny Elektrotechnika, semestr II, studia stacjonarne I stopnia Rok akademicki 2012/2013 Wykład nr 6 (03.04.2013) Rok akademicki 2012/2013, Wykład

Bardziej szczegółowo

dr inż. Jarosław Forenc Dotyczy jednostek operacyjnych i ich połączeń stanowiących realizację specyfikacji typu architektury

dr inż. Jarosław Forenc Dotyczy jednostek operacyjnych i ich połączeń stanowiących realizację specyfikacji typu architektury Rok akademicki 2012/2013, Wykład nr 6 2/43 Plan wykładu nr 6 Informatyka 1 Politechnika Białostocka - Wydział Elektryczny Elektrotechnika, semestr II, studia stacjonarne I stopnia Rok akademicki 2012/2013

Bardziej szczegółowo

LEKCJA TEMAT: Zasada działania komputera.

LEKCJA TEMAT: Zasada działania komputera. LEKCJA TEMAT: Zasada działania komputera. 1. Ogólna budowa komputera Rys. Ogólna budowa komputera. 2. Komputer składa się z czterech głównych składników: procesor (jednostka centralna, CPU) steruje działaniem

Bardziej szczegółowo

Pamięci półprzewodnikowe w oparciu o książkę : Nowoczesne pamięci. Ptc 2013/2014 13.12.2013

Pamięci półprzewodnikowe w oparciu o książkę : Nowoczesne pamięci. Ptc 2013/2014 13.12.2013 Pamięci półprzewodnikowe w oparciu o książkę : Nowoczesne pamięci półprzewodnikowe, Betty Prince, WNT Ptc 2013/2014 13.12.2013 Pamięci statyczne i dynamiczne Pamięci statyczne SRAM przechowywanie informacji

Bardziej szczegółowo

Budowa i zasada działania komputera. dr Artur Bartoszewski

Budowa i zasada działania komputera. dr Artur Bartoszewski Budowa i zasada działania komputera 1 dr Artur Bartoszewski Jednostka arytmetyczno-logiczna 2 Pojęcie systemu mikroprocesorowego Układ cyfrowy: Układy cyfrowe służą do przetwarzania informacji. Do układu

Bardziej szczegółowo

43 Pamięci półprzewodnikowe w technice mikroprocesorowej - rodzaje, charakterystyka, zastosowania

43 Pamięci półprzewodnikowe w technice mikroprocesorowej - rodzaje, charakterystyka, zastosowania 43 Pamięci półprzewodnikowe w technice mikroprocesorowej - rodzaje, charakterystyka, zastosowania Typy pamięci Ulotność, dynamiczna RAM, statyczna ROM, Miejsce w konstrukcji komputera, pamięć robocza RAM,

Bardziej szczegółowo

dr inż. Jarosław Forenc

dr inż. Jarosław Forenc Informatyka 1 Politechnika Białostocka - Wydział Elektryczny Elektrotechnika, semestr II, studia niestacjonarne I stopnia Rok akademicki 2009/2010 Wykład nr 7 (15.05.2010) dr inż. Jarosław Forenc Rok akademicki

Bardziej szczegółowo

Architektura komputerów

Architektura komputerów Architektura komputerów Tydzień 9 Pamięć operacyjna Właściwości pamięci Położenie Pojemność Jednostka transferu Sposób dostępu Wydajność Rodzaj fizyczny Własności fizyczne Organizacja Położenie pamięci

Bardziej szczegółowo

Systemy operacyjne i sieci komputerowe Szymon Wilk Superkomputery 1

Systemy operacyjne i sieci komputerowe Szymon Wilk Superkomputery 1 i sieci komputerowe Szymon Wilk Superkomputery 1 1. Superkomputery to komputery o bardzo dużej mocy obliczeniowej. Przeznaczone są do symulacji zjawisk fizycznych prowadzonych głównie w instytucjach badawczych:

Bardziej szczegółowo

Logiczny model komputera i działanie procesora. Część 1.

Logiczny model komputera i działanie procesora. Część 1. Logiczny model komputera i działanie procesora. Część 1. Klasyczny komputer o architekturze podanej przez von Neumana składa się z trzech podstawowych bloków: procesora pamięci operacyjnej urządzeń wejścia/wyjścia.

Bardziej szczegółowo

RODZAJE PAMIĘCI RAM. Cz. 1

RODZAJE PAMIĘCI RAM. Cz. 1 RODZAJE PAMIĘCI RAM Cz. 1 1 1) PAMIĘĆ DIP DIP (ang. Dual In-line Package), czasami nazywany DIL - w elektronice rodzaj obudowy elementów elektronicznych, głównie układów scalonych o małej i średniej skali

Bardziej szczegółowo

Podstawy Informatyki JA-L i Pamięci

Podstawy Informatyki JA-L i Pamięci Podstawy Informatyki alina.momot@polsl.pl http://zti.polsl.pl/amomot/pi Plan wykładu 1 Operator elementarny Proste układy z akumulatorem Realizacja dodawania Realizacja JAL dla pojedynczego bitu 2 Parametry

Bardziej szczegółowo

System mikroprocesorowy i peryferia. Dariusz Chaberski

System mikroprocesorowy i peryferia. Dariusz Chaberski System mikroprocesorowy i peryferia Dariusz Chaberski System mikroprocesorowy mikroprocesor pamięć kontroler przerwań układy wejścia wyjścia kontroler DMA 2 Pamięć rodzaje (podział ze względu na sposób

Bardziej szczegółowo

Architektura komputera

Architektura komputera Architektura komputera Architektura systemu komputerowego O tym w jaki sposób komputer wykonuje program i uzyskuje dostęp do pamięci i danych, decyduje architektura systemu komputerowego. Określa ona sposób

Bardziej szczegółowo

Zasada działania pamięci RAM Pamięć operacyjna (robocza) komputera - zwana pamięcią RAM (ang. Random Access Memory - pamięć o swobodnym dostępie)

Zasada działania pamięci RAM Pamięć operacyjna (robocza) komputera - zwana pamięcią RAM (ang. Random Access Memory - pamięć o swobodnym dostępie) Zasada działania pamięci RAM Pamięć operacyjna (robocza) komputera - zwana pamięcią RAM (ang. Random Access Memory - pamięć o swobodnym dostępie) służy do przechowywania danych aktualnie przetwarzanych

Bardziej szczegółowo

Spis treúci. Księgarnia PWN: Krzysztof Wojtuszkiewicz - Urządzenia techniki komputerowej. Cz. 1. Przedmowa... 9. Wstęp... 11

Spis treúci. Księgarnia PWN: Krzysztof Wojtuszkiewicz - Urządzenia techniki komputerowej. Cz. 1. Przedmowa... 9. Wstęp... 11 Księgarnia PWN: Krzysztof Wojtuszkiewicz - Urządzenia techniki komputerowej. Cz. 1 Spis treúci Przedmowa... 9 Wstęp... 11 1. Komputer PC od zewnątrz... 13 1.1. Elementy zestawu komputerowego... 13 1.2.

Bardziej szczegółowo

Pamięci półprzewodnikowe

Pamięci półprzewodnikowe Pamięci półprzewodnikowe na podstawie książki: Nowoczesne pamięci półprzewodnikowe, Betty Prince, WNT Ptc 2014/2015 15.1.2015 Półprzewodnikowe pamięci statyczne Pamięci statyczne - SRAM przechowywanie

Bardziej szczegółowo

Architektura harwardzka Architektura i organizacja systemu komputerowego Struktura i funkcjonowanie komputera procesor, rozkazy, przerwania

Architektura harwardzka Architektura i organizacja systemu komputerowego Struktura i funkcjonowanie komputera procesor, rozkazy, przerwania Rok akademicki 2010/2011, Wykład nr 7 2/46 Plan wykładu nr 7 Informatyka 1 Politechnika Białostocka - Wydział Elektryczny Elektrotechnika, semestr II, studia stacjonarne I stopnia Rok akademicki 2010/2011

Bardziej szczegółowo

Technika mikroprocesorowa. W. Daca, Politechnika Szczecińska, Wydział Elektryczny, 2007/08

Technika mikroprocesorowa. W. Daca, Politechnika Szczecińska, Wydział Elektryczny, 2007/08 Pamięci Układy pamięci kontaktują się z otoczeniem poprzez szynę danych, szynę owa i szynę sterującą. Szerokość szyny danych określa liczbę bitów zapamiętywanych do pamięci lub czytanych z pamięci w trakcie

Bardziej szczegółowo

Organizacja typowego mikroprocesora

Organizacja typowego mikroprocesora Organizacja typowego mikroprocesora 1 Architektura procesora 8086 2 Architektura współczesnego procesora 3 Schemat blokowy procesora AVR Mega o architekturze harwardzkiej Wszystkie mikroprocesory zawierają

Bardziej szczegółowo

Podstawowe zadanie komputera to wykonywanie programu Program składa się z rozkazów przechowywanych w pamięci Rozkazy są przetwarzane w dwu krokach:

Podstawowe zadanie komputera to wykonywanie programu Program składa się z rozkazów przechowywanych w pamięci Rozkazy są przetwarzane w dwu krokach: Rok akademicki 2012/2013, Wykład nr 6 2/46 Plan wykładu nr 6 Informatyka 1 Politechnika Białostocka - Wydział Elektryczny Elektrotechnika, semestr II, studia niestacjonarne I stopnia Rok akademicki 2012/2013

Bardziej szczegółowo

Pamięci półprzewodnikowe na podstawie książki: Nowoczesne pamięci

Pamięci półprzewodnikowe na podstawie książki: Nowoczesne pamięci Pamięci półprzewodnikowe na podstawie książki: Nowoczesne pamięci półprzewodnikowe, Betty Prince, WNT 16.12.2017 Półprzewodnikowe pamięci statyczne Pamięci statyczne - SRAM przechowywanie informacji w

Bardziej szczegółowo

Pamięć wirtualna. Przygotował: Ryszard Kijaka. Wykład 4

Pamięć wirtualna. Przygotował: Ryszard Kijaka. Wykład 4 Pamięć wirtualna Przygotował: Ryszard Kijaka Wykład 4 Wstęp główny podział to: PM- do pamięci masowych należą wszelkiego rodzaju pamięci na nośnikach magnetycznych, takie jak dyski twarde i elastyczne,

Bardziej szczegółowo

Architektura systemu komputerowego

Architektura systemu komputerowego Zakres przedmiotu 1. Wstęp do systemów mikroprocesorowych. 2. Współpraca procesora z pamięcią. Pamięci półprzewodnikowe. 3. Architektura systemów mikroprocesorowych. 4. Współpraca procesora z urządzeniami

Bardziej szczegółowo

WPROWADZENIE Mikrosterownik mikrokontrolery

WPROWADZENIE Mikrosterownik mikrokontrolery WPROWADZENIE Mikrosterownik (cyfrowy) jest to moduł elektroniczny zawierający wszystkie środki niezbędne do realizacji wymaganych procedur sterowania przy pomocy metod komputerowych. Platformy budowy mikrosterowników:

Bardziej szczegółowo

Pamięć operacyjna komputera

Pamięć operacyjna komputera Pamięć operacyjna komputera Zasada działania pamięci RAM Pamięć operacyjna (robocza) komputera zwana pamięcią RAM (ang. Random Access Memory pamięć o swobodnym dostępie) służy do przechowywania danych

Bardziej szczegółowo

Pamięć wewnętrzna ROM i RAM

Pamięć wewnętrzna ROM i RAM Pamięć wewnętrzna ROM i RAM Pamięć Pamięci półprzewodnikowe są jednym z kluczowych elementów systemów cyfrowych. Służą do przechowywania informacji w postaci cyfrowej. Liczba informacji, które mogą przechowywać

Bardziej szczegółowo

Spis treœci. Co to jest mikrokontroler? Kody i liczby stosowane w systemach komputerowych. Podstawowe elementy logiczne

Spis treœci. Co to jest mikrokontroler? Kody i liczby stosowane w systemach komputerowych. Podstawowe elementy logiczne Spis treści 5 Spis treœci Co to jest mikrokontroler? Wprowadzenie... 11 Budowa systemu komputerowego... 12 Wejścia systemu komputerowego... 12 Wyjścia systemu komputerowego... 13 Jednostka centralna (CPU)...

Bardziej szczegółowo

Architektura komputera. Cezary Bolek. Uniwersytet Łódzki. Wydział Zarządzania. Katedra Informatyki. System komputerowy

Architektura komputera. Cezary Bolek. Uniwersytet Łódzki. Wydział Zarządzania. Katedra Informatyki. System komputerowy Wstęp do informatyki Architektura komputera Cezary Bolek cbolek@ki.uni.lodz.pl Uniwersytet Łódzki Wydział Zarządzania Katedra Informatyki System komputerowy systemowa (System Bus) Pamięć operacyjna ROM,

Bardziej szczegółowo

Układ sterowania, magistrale i organizacja pamięci. Dariusz Chaberski

Układ sterowania, magistrale i organizacja pamięci. Dariusz Chaberski Układ sterowania, magistrale i organizacja pamięci Dariusz Chaberski Jednostka centralna szyna sygnałow sterowania sygnały sterujące układ sterowania sygnały stanu wewnętrzna szyna danych układ wykonawczy

Bardziej szczegółowo

Komputer IBM PC niezależnie od modelu składa się z: Jednostki centralnej czyli właściwego komputera Monitora Klawiatury

Komputer IBM PC niezależnie od modelu składa się z: Jednostki centralnej czyli właściwego komputera Monitora Klawiatury 1976 r. Apple PC Personal Computer 1981 r. pierwszy IBM PC Komputer jest wart tyle, ile wart jest człowiek, który go wykorzystuje... Hardware sprzęt Software oprogramowanie Komputer IBM PC niezależnie

Bardziej szczegółowo

Opracował: Grzegorz Cygan 2012 r. CEZ Stalowa Wola. Pamięci półprzewodnikowe

Opracował: Grzegorz Cygan 2012 r. CEZ Stalowa Wola. Pamięci półprzewodnikowe Opracował: Grzegorz Cygan 2012 r. CEZ Stalowa Wola Pamięci półprzewodnikowe Pamięć Stosowane układy (urządzenia) DANYCH PROGRAMU OPERACYJNA (program + dane) MASOWA KONFIGURACYJNA RAM ROM (EPROM) (EEPROM)

Bardziej szczegółowo

LEKCJA. TEMAT: Pamięć operacyjna.

LEKCJA. TEMAT: Pamięć operacyjna. TEMAT: Pamięć operacyjna. LEKCJA 1. Wymagania dla ucznia: zna pojęcia: pamięci półprzewodnikowej, pojemności, czas dostępu, transfer, ROM, RAM; zna podział pamięci RAM i ROM; zna parametry pamięci (oznaczone

Bardziej szczegółowo

Podział układów cyfrowych. rkijanka

Podział układów cyfrowych. rkijanka Podział układów cyfrowych rkijanka W zależności od przyjętego kryterium możemy wyróżnić kilka sposobów podziału układów cyfrowych. Poniżej podam dwa z nich związane ze sposobem funkcjonowania układów cyfrowych

Bardziej szczegółowo

Podzespoły Systemu Komputerowego:

Podzespoły Systemu Komputerowego: Podzespoły Systemu Komputerowego: 1) Płyta główna- jest jednym z najważniejszych elementów komputera. To na niej znajduje się gniazdo procesora, układy sterujące, sloty i porty. Bezpośrednio na płycie

Bardziej szczegółowo

MIKROKONTROLERY I MIKROPROCESORY

MIKROKONTROLERY I MIKROPROCESORY PLAN... work in progress 1. Mikrokontrolery i mikroprocesory - architektura systemów mikroprocesorów ( 8051, AVR, ARM) - pamięci - rejestry - tryby adresowania - repertuar instrukcji - urządzenia we/wy

Bardziej szczegółowo

Wykład Mikroprocesory i kontrolery

Wykład Mikroprocesory i kontrolery Wykład Mikroprocesory i kontrolery Cele wykładu: Poznanie podstaw budowy, zasad działania mikroprocesorów i układów z nimi współpracujących. Podstawowa wiedza potrzebna do dalszego kształcenia się w technice

Bardziej szczegółowo

Architektura komputerów

Architektura komputerów Architektura komputerów Wykład 12 Jan Kazimirski 1 Magistrale systemowe 2 Magistrale Magistrala medium łączące dwa lub więcej urządzeń Sygnał przesyłany magistralą może być odbierany przez wiele urządzeń

Bardziej szczegółowo

Programowanie sterowników PLC wprowadzenie

Programowanie sterowników PLC wprowadzenie Programowanie sterowników PLC wprowadzenie Zakład Teorii Maszyn i Automatyki Katedra Podstaw Techniki Felin p.110 http://ztmia.ar.lublin.pl/sips waldemar.samociuk@up.lublin,pl Sterowniki programowalne

Bardziej szczegółowo

Magistrala systemowa (System Bus)

Magistrala systemowa (System Bus) Cezary Bolek cbolek@ki.uni.lodz.pl Uniwersytet Łódzki Wydział Zarządzania Katedra Informatyki systemowa (System Bus) Pamięć operacyjna ROM, RAM Jednostka centralna Układy we/wy In/Out Wstęp do Informatyki

Bardziej szczegółowo

ARCHITEKTURA PROCESORA,

ARCHITEKTURA PROCESORA, ARCHITEKTURA PROCESORA, poza blokami funkcjonalnymi, to przede wszystkim: a. formaty rozkazów, b. lista rozkazów, c. rejestry dostępne programowo, d. sposoby adresowania pamięci, e. sposoby współpracy

Bardziej szczegółowo

dr hab. Joanna Jędrzejowicz Podstawy informatyki i komputeryzacji Gdańska Wyższa Szkoła Humanistyczna

dr hab. Joanna Jędrzejowicz Podstawy informatyki i komputeryzacji Gdańska Wyższa Szkoła Humanistyczna dr hab. Joanna Jędrzejowicz Podstawy informatyki i komputeryzacji Gdańska Wyższa Szkoła Humanistyczna Literatura B. Siemieniecki, W. Lewandowski Internet w szkole, Wyd. A. Marszałek 2001, B. Siemieniecki

Bardziej szczegółowo

Cyfrowe układy scalone

Cyfrowe układy scalone Cyfrowe układy scalone Ryszard J. Barczyński, 2012 Politechnika Gdańska, Wydział FTiMS, Katedra Fizyki Ciała Stałego Materiały dydaktyczne do użytku wewnętrznego Publikacja współfinansowana ze środków

Bardziej szczegółowo

Który z podzespołów komputera przy wyłączonym zasilaniu przechowuje program rozpoczynający ładowanie systemu operacyjnego? A. CPU B. RAM C. ROM D.

Który z podzespołów komputera przy wyłączonym zasilaniu przechowuje program rozpoczynający ładowanie systemu operacyjnego? A. CPU B. RAM C. ROM D. 1 WERSJA X Zadanie 1 Który z podzespołów komputera przy wyłączonym zasilaniu przechowuje program rozpoczynający ładowanie systemu operacyjnego? A. CPU B. RAM C. ROM D. I/O Zadanie 2 Na podstawie nazw sygnałów

Bardziej szczegółowo

Wykład IV. Układy we/wy. Studia Podyplomowe INFORMATYKA Architektura komputerów

Wykład IV. Układy we/wy. Studia Podyplomowe INFORMATYKA Architektura komputerów Studia Podyplomowe INFORMATYKA Architektura komputerów Wykład IV Układy we/wy 1 Część 1 2 Układy wejścia/wyjścia Układy we/wy (I/O) są kładami pośredniczącymi w wymianie informacji pomiędzy procesorem

Bardziej szczegółowo

Cyfrowe układy scalone

Cyfrowe układy scalone Cyfrowe układy scalone Ryszard J. Barczyński, 2010 2015 Politechnika Gdańska, Wydział FTiMS, Katedra Fizyki Ciała Stałego Materiały dydaktyczne do użytku wewnętrznego Cyfrowe układy scalone Układy cyfrowe

Bardziej szczegółowo

Architektura komputera. Dane i rozkazy przechowywane są w tej samej pamięci umożliwiającej zapis i odczyt

Architektura komputera. Dane i rozkazy przechowywane są w tej samej pamięci umożliwiającej zapis i odczyt Architektura komputera Architektura von Neumanna: Dane i rozkazy przechowywane są w tej samej pamięci umożliwiającej zapis i odczyt Zawartośd tej pamięci jest adresowana przez wskazanie miejsca, bez względu

Bardziej szczegółowo

Technologia informacyjna. Urządzenia techniki komputerowej

Technologia informacyjna. Urządzenia techniki komputerowej Technologia informacyjna Urządzenia techniki komputerowej System komputerowy = hardware (sprzęt) + software (oprogramowanie) Sprzęt komputerowy (ang. hardware) zasoby o specyficznej strukturze i organizacji

Bardziej szczegółowo

Wstęp do informatyki. System komputerowy. Magistrala systemowa. Architektura komputera. Cezary Bolek

Wstęp do informatyki. System komputerowy. Magistrala systemowa. Architektura komputera. Cezary Bolek Wstęp do informatyki Architektura komputera Cezary Bolek cbolek@ki.uni.lodz.pl Uniwersytet Łódzki Wydział Zarządzania Katedra Informatyki System komputerowy systemowa (System Bus) Pamięć operacyjna ROM,

Bardziej szczegółowo

Opracował: Jan Front

Opracował: Jan Front Opracował: Jan Front Sterownik PLC PLC (Programowalny Sterownik Logiczny) (ang. Programmable Logic Controller) mikroprocesorowe urządzenie sterujące układami automatyki. PLC wykonuje w sposób cykliczny

Bardziej szczegółowo

Architektura Systemów Komputerowych. Paweł Pełczyński ppelczynski@swspiz.pl

Architektura Systemów Komputerowych. Paweł Pełczyński ppelczynski@swspiz.pl Architektura Systemów Komputerowych Paweł Pełczyński ppelczynski@swspiz.pl Program przedmiotu Struktura i zasada działania prostego systemu mikroprocesorowego Operacje wykonywane przez mikroprocesor i

Bardziej szczegółowo

Architektura komputerów

Architektura komputerów Architektura komputerów Wykład 7 Jan Kazimirski 1 Pamięć podręczna 2 Pamięć komputera - charakterystyka Położenie Procesor rejestry, pamięć podręczna Pamięć wewnętrzna pamięć podręczna, główna Pamięć zewnętrzna

Bardziej szczegółowo

2. Architektura mikrokontrolerów PIC16F8x... 13

2. Architektura mikrokontrolerów PIC16F8x... 13 Spis treści 3 Spis treœci 1. Informacje wstępne... 9 2. Architektura mikrokontrolerów PIC16F8x... 13 2.1. Budowa wewnętrzna mikrokontrolerów PIC16F8x... 14 2.2. Napięcie zasilania... 17 2.3. Generator

Bardziej szczegółowo

UKŁADY MIKROPROGRAMOWALNE

UKŁADY MIKROPROGRAMOWALNE UKŁAD MIKROPROGRAMOWALNE Układy sterujące mogą pracować samodzielnie, jednakże w przypadku bardziej złożonych układów (zwanych zespołami funkcjonalnymi) układ sterujący jest tylko jednym z układów drugim

Bardziej szczegółowo

Architektura Systemów Komputerowych. Jednostka ALU Przestrzeń adresowa Tryby adresowania

Architektura Systemów Komputerowych. Jednostka ALU Przestrzeń adresowa Tryby adresowania Architektura Systemów Komputerowych Jednostka ALU Przestrzeń adresowa Tryby adresowania 1 Jednostka arytmetyczno- logiczna ALU ALU ang: Arythmetic Logic Unit Argument A Argument B A B Ci Bit przeniesienia

Bardziej szczegółowo

Architektura mikroprocesorów TEO 2009/2010

Architektura mikroprocesorów TEO 2009/2010 Architektura mikroprocesorów TEO 2009/2010 Plan wykładów Wykład 1: - Wstęp. Klasyfikacje mikroprocesorów Wykład 2: - Mikrokontrolery 8-bit: AVR, PIC Wykład 3: - Mikrokontrolery 8-bit: 8051, ST7 Wykład

Bardziej szczegółowo

Budowa systemów komputerowych

Budowa systemów komputerowych Budowa systemów komputerowych Krzysztof Patan Instytut Sterowania i Systemów Informatycznych Uniwersytet Zielonogórski k.patan@issi.uz.zgora.pl Współczesny system komputerowy System komputerowy składa

Bardziej szczegółowo

Architektura systemów komputerowych

Architektura systemów komputerowych Studia stacjonarne inżynierskie, kierunek INFORMATYKA Architektura systemów komputerowych Architektura systemów komputerowych dr Artur Bartoszewski Procesor część I 1. ALU 2. Cykl rozkazowy 3. Schemat

Bardziej szczegółowo

Architektura systemów komputerowych. dr Artur Bartoszewski

Architektura systemów komputerowych. dr Artur Bartoszewski Architektura systemów komputerowych dr Artur Bartoszewski Układy otoczenia procesora (chipset) Rozwiązania sprzętowe CHIPSET Podstawą budowy płyty współczesnego komputera PC jest Chipset. Zawiera on większość

Bardziej szczegółowo

Pamięć RAM. Pudełko UTK

Pamięć RAM. Pudełko UTK Pamięć RAM M@rek Pudełko UTK Pamięć RAM Pamięć RAM (ang. Random Access Memory - pamięć o swobodnym dostępie). Pamięć operacyjna (robocza) komputera. Służy do przechowywania danych aktualnie przetwarzanych

Bardziej szczegółowo

Mikroprocesor Operacje wejścia / wyjścia

Mikroprocesor Operacje wejścia / wyjścia Definicja Mikroprocesor Operacje wejścia / wyjścia Opracował: Andrzej Nowak Bibliografia: Urządzenia techniki komputerowej, K. Wojtuszkiewicz Operacjami wejścia/wyjścia nazywamy całokształt działań potrzebnych

Bardziej szczegółowo

4. MATERIAŁ NAUCZANIA

4. MATERIAŁ NAUCZANIA 4. MATERIAŁ NAUCZANIA 4.. Architektura i zasada działania komputera 4... Materiał nauczania Aby zrozumieć zasadę działania komputera należy zrozumieć operacje wykonywane przez układy cyfrowe zarówno proste,

Bardziej szczegółowo

Urządzenia wejścia-wyjścia

Urządzenia wejścia-wyjścia Urządzenia wejścia-wyjścia Wykład prowadzą: Jerzy Brzeziński Dariusz Wawrzyniak Plan wykładu Klasyfikacja urządzeń wejścia-wyjścia Struktura mechanizmu wejścia-wyjścia (sprzętu i oprogramowania) Interakcja

Bardziej szczegółowo

Układy sekwencyjne. Podstawowe informacje o układach cyfrowych i przerzutnikach (rodzaje, sposoby wyzwalania).

Układy sekwencyjne. Podstawowe informacje o układach cyfrowych i przerzutnikach (rodzaje, sposoby wyzwalania). Ćw. 10 Układy sekwencyjne 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z sekwencyjnymi, cyfrowymi blokami funkcjonalnymi. W ćwiczeniu w oparciu o poznane przerzutniki zbudowane zostaną układy rejestrów

Bardziej szczegółowo

Budowa komputera Komputer computer computare

Budowa komputera Komputer computer computare 11. Budowa komputera Komputer (z ang. computer od łac. computare obliczać) urządzenie elektroniczne służące do przetwarzania wszelkich informacji, które da się zapisać w formie ciągu cyfr albo sygnału

Bardziej szczegółowo

Podstawy Projektowania Przyrządów Wirtualnych. Wykład 9. Wprowadzenie do standardu magistrali VMEbus. mgr inż. Paweł Kogut

Podstawy Projektowania Przyrządów Wirtualnych. Wykład 9. Wprowadzenie do standardu magistrali VMEbus. mgr inż. Paweł Kogut Podstawy Projektowania Przyrządów Wirtualnych Wykład 9 Wprowadzenie do standardu magistrali VMEbus mgr inż. Paweł Kogut VMEbus VMEbus (Versa Module Eurocard bus) jest to standard magistrali komputerowej

Bardziej szczegółowo

Zaliczenie Termin zaliczenia: Sala IE 415 Termin poprawkowy: > (informacja na stronie:

Zaliczenie Termin zaliczenia: Sala IE 415 Termin poprawkowy: > (informacja na stronie: Zaliczenie Termin zaliczenia: 14.06.2007 Sala IE 415 Termin poprawkowy: >18.06.2007 (informacja na stronie: http://neo.dmcs.p.lodz.pl/tm/index.html) 1 Współpraca procesora z urządzeniami peryferyjnymi

Bardziej szczegółowo

Temat: Pamięć operacyjna.

Temat: Pamięć operacyjna. Temat: Pamięć operacyjna. Pamięć operacyjna - inaczej RAM (ang. Random Access Memory) jest pamięcią o swobodnym dostępie - pozwalającą na odczytywanie i zapisywanie danych na dowolnym obszarze ich przechowywania.

Bardziej szczegółowo

Zaleta duża pojemność, niska cena

Zaleta duża pojemność, niska cena Pamięć operacyjna (DRAM) jest przestrzenią roboczą mikroprocesora przechowującą otwarte pliki systemu operacyjnego, uruchomione programy oraz efekty ich działania. Wymianą informacji pomiędzy mikroprocesorem

Bardziej szczegółowo

UTK ARCHITEKTURA PROCESORÓW 80386/ Budowa procesora Struktura wewnętrzna logiczna procesora 80386

UTK ARCHITEKTURA PROCESORÓW 80386/ Budowa procesora Struktura wewnętrzna logiczna procesora 80386 Budowa procesora 80386 Struktura wewnętrzna logiczna procesora 80386 Pierwszy prawdziwy procesor 32-bitowy. Zawiera wewnętrzne 32-bitowe rejestry (omówione zostaną w modułach następnych), pozwalające przetwarzać

Bardziej szczegółowo

Artykuł zawiera opis i dane techniczne

Artykuł zawiera opis i dane techniczne Pamięci EEPROM i FLASH stosowane w sprzęcie powszechnego użytku Jakub Wojciechowski Artykuł zawiera opis i dane techniczne popularnych pamięci stosowanych w sprzęcie powszechnego użytku. Klasyfikacja pamięci

Bardziej szczegółowo

Podstawy Informatyki DMA - Układ bezpośredniego dostępu do pamięci

Podstawy Informatyki DMA - Układ bezpośredniego dostępu do pamięci Układ Podstawy Informatyki - Układ bezpośredniego dostępu do pamięci alina.momot@polsl.pl http://zti.polsl.pl/amomot/pi Plan wykładu Układ 1 Układ Wymiana informacji Idea Zasady pracy maszyny W Architektura

Bardziej szczegółowo

Podstawy działania układów cyfrowych...2 Systemy liczbowe...2 Kodowanie informacji...3 Informacja cyfrowa...4 Bramki logiczne...

Podstawy działania układów cyfrowych...2 Systemy liczbowe...2 Kodowanie informacji...3 Informacja cyfrowa...4 Bramki logiczne... Podstawy działania układów cyfrowych...2 Systemy liczbowe...2 Kodowanie informacji...3 Informacja cyfrowa...4 Bramki logiczne...4 Podział układów logicznych...6 Cyfrowe układy funkcjonalne...8 Rejestry...8

Bardziej szczegółowo

Tranzystor JFET i MOSFET zas. działania

Tranzystor JFET i MOSFET zas. działania Tranzystor JFET i MOSFET zas. działania brak kanału v GS =v t (cutoff ) kanał otwarty brak kanału kanał otwarty kanał zamknięty w.2, p. kanał zamknięty Co było na ostatnim wykładzie? Układy cyfrowe Najczęściej

Bardziej szczegółowo

Projektowanie. Projektowanie mikroprocesorów

Projektowanie. Projektowanie mikroprocesorów WYKŁAD Projektowanie mikroprocesorów Projektowanie układ adów w cyfrowych - podsumowanie Algebra Boole a Bramki logiczne i przerzutniki Automat skończony System binarny i reprezentacja danych Synteza logiczna

Bardziej szczegółowo

Technika Mikroprocesorowa

Technika Mikroprocesorowa Technika Mikroprocesorowa Dariusz Makowski Katedra Mikroelektroniki i Technik Informatycznych tel. 631 2648 dmakow@dmcs.pl http://neo.dmcs.p.lodz.pl/tm 1 System mikroprocesorowy? (1) Magistrala adresowa

Bardziej szczegółowo

Architektura komputerów. Układy wejścia-wyjścia komputera

Architektura komputerów. Układy wejścia-wyjścia komputera Architektura komputerów Układy wejścia-wyjścia komputera Wspópraca komputera z urządzeniami zewnętrznymi Integracja urządzeń w systemach: sprzętowa - interfejs programowa - protokół sterujący Interfejs

Bardziej szczegółowo

Budowa komputera. Magistrala. Procesor Pamięć Układy I/O

Budowa komputera. Magistrala. Procesor Pamięć Układy I/O Budowa komputera Magistrala Procesor Pamięć Układy I/O 1 Procesor to CPU (Central Processing Unit) centralny układ elektroniczny realizujący przetwarzanie informacji Zmiana stanu tranzystorów wewnątrz

Bardziej szczegółowo

Technologie informacyjne - wykład 2 -

Technologie informacyjne - wykład 2 - Zakład Fizyki Budowli i Komputerowych Metod Projektowania Instytut Budownictwa Wydział Budownictwa Lądowego i Wodnego Politechnika Wrocławska Technologie informacyjne - wykład 2 - Prowadzący: dr inż. Łukasz

Bardziej szczegółowo

Wybrane bloki i magistrale komputerów osobistych (PC) Opracował: Grzegorz Cygan 2010 r. CEZ Stalowa Wola

Wybrane bloki i magistrale komputerów osobistych (PC) Opracował: Grzegorz Cygan 2010 r. CEZ Stalowa Wola Wybrane bloki i magistrale komputerów osobistych (PC) Opracował: Grzegorz Cygan 2010 r. CEZ Stalowa Wola Ogólny schemat komputera Jak widać wszystkie bloki (CPU, RAM oraz I/O) dołączone są do wspólnych

Bardziej szczegółowo

Podstawy obsługi komputerów. Budowa komputera. Podstawowe pojęcia

Podstawy obsługi komputerów. Budowa komputera. Podstawowe pojęcia Budowa komputera Schemat funkcjonalny i podstawowe parametry Podstawowe pojęcia Pojęcia podstawowe PC personal computer (komputer osobisty) Kompatybilność to cecha systemów komputerowych, która umoŝliwia

Bardziej szczegółowo

dr inż. Jarosław Forenc

dr inż. Jarosław Forenc Informatyka 2 Politechnika Białostocka - Wydział Elektryczny Elektrotechnika, semestr III, studia stacjonarne I stopnia Rok akademicki 2010/2011 Wykład nr 7 (24.01.2011) dr inż. Jarosław Forenc Rok akademicki

Bardziej szczegółowo

Urządzenia zewnętrzne

Urządzenia zewnętrzne Urządzenia zewnętrzne SZYNA ADRESOWA SZYNA DANYCH SZYNA STEROWANIA ZEGAR PROCESOR PAMIĘC UKŁADY WE/WY Centralna jednostka przetw arzająca (CPU) DANE PROGRAMY WYNIKI... URZ. ZEWN. MO NITORY, DRUKARKI, CZYTNIKI,...

Bardziej szczegółowo

Bramki logiczne Podstawowe składniki wszystkich układów logicznych

Bramki logiczne Podstawowe składniki wszystkich układów logicznych Układy logiczne Bramki logiczne A B A B AND NAND A B A B OR NOR A NOT A B A B XOR NXOR A NOT A B AND NAND A B OR NOR A B XOR NXOR Podstawowe składniki wszystkich układów logicznych 2 Podstawowe tożsamości

Bardziej szczegółowo

Architektura systemów komputerowych. dr Artur Bartoszewski

Architektura systemów komputerowych. dr Artur Bartoszewski Architektura systemów komputerowych 1 dr Artur Bartoszewski Procesor część I 1. ALU 2. Cykl rozkazowy 3. Schemat blokowy CPU 4. Architektura CISC i RISC 2 Jednostka arytmetyczno-logiczna 3 Schemat blokowy

Bardziej szczegółowo

Pamięci magnetorezystywne MRAM czy nowa technologia podbije rynek pamięci RAM?

Pamięci magnetorezystywne MRAM czy nowa technologia podbije rynek pamięci RAM? 1 Pamięci magnetorezystywne MRAM czy nowa technologia podbije Pamięci magnetorezystywne MRAM czy nowa technologia podbije rynek pamięci RAM? Na rynku pamięci RAM od dawna dominują układy zawierające pamięci

Bardziej szczegółowo

Architektura systemów komputerowych. Przetwarzanie potokowe I

Architektura systemów komputerowych. Przetwarzanie potokowe I Architektura systemów komputerowych Plan wykładu. Praca potokowa. 2. Projekt P koncepcja potoku: 2.. model ścieżki danych 2.2. rejestry w potoku, 2.3. wykonanie instrukcji, 2.3. program w potoku. Cele

Bardziej szczegółowo

PAMIĘCI SYNCHRONICZNE

PAMIĘCI SYNCHRONICZNE PAMIĘCI SYNCHRONICZNE SDRAM SDRAM Synchroniczna, dynamiczna pamięć RAM Pamięci SDRAM to moduły 168-pinowe z 64-bitową magistralą (lub 72-bitową z kontrolą parzystości). Jest ich kilka rodzajów, ale te

Bardziej szczegółowo

Podstawy Techniki Komputerowej. Temat: Elementy systemu informatycznego

Podstawy Techniki Komputerowej. Temat: Elementy systemu informatycznego Podstawy Techniki Komputerowej Temat: Elementy systemu informatycznego System informatyczny jest to zbiór powiązanych ze sobą elementów, którego funkcją jest przetwarzanie danych przy użyciu techniki komputerowej.

Bardziej szczegółowo