Cele lekcji sformułowane w języku ucznia

Transkrypt

1 Rozkład materiału nauczania z biologii dla klasy II gimnazjum oparty na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej zmodyfikowany, dostosowany do potrzeb uczniów Dział programu Treści nauczania Cele lekcji sformułowane w języku ucznia Proponowane procedury osiągania celów Proponowane środki dydaktyczne I. Organizm. Skóra powłoka organizmu 1. Poznajemy organizm jako funkcjonalną całość. dziedziny biologii zajmujące się budową i funkcjonowaniem ciała miejsce w przyrodzie współdziałanie układów narządów w organizmie funkcje układów narządów stopnie uorganizowania budowy organizmu (komórka, tkanka, narząd, układ narządów) pojęcie homeostazy 2. Jak zbudowana jest i jaką pełni funkcję skóra? funkcje skóry i warstwy podskórnej budowa skóry i warstwy podskórnej budowa i rola wytworów skóry działanie receptorów skóry 3. Jak dbać o higienę skóry? zasady higieny skóry czynniki powodujące uszkodzenia skóry wpływ słońca na zdrowie skóry dolegliwości i choroby skóry oraz ich objawy rodzaje oparzeń i odmrożeń pierwsza pomoc przedlekarska w wypadku odmrożeń i oparzeń poznasz budowę i funkcjonowanie ciała określisz pozycję w przyrodzie wykażesz stopniową komplikację budowy organizmu zdefiniujesz pojęcie homeostaza zdefiniujesz skórę jako element chroniący ciało oraz miejsce występowania receptorów dotyku, ciepła, zimna i bólu scharakteryzujesz funkcję skóry omówisz wrażliwość skóry na bodźce wykażesz związek budowy skóry z jej funkcją uwrażliwienie na konieczność higieny skóry zapoznasz się z różnorodnymi chorobami i urazami skóry zapobiegniesz chorobom i urazom skóry poznasz zasady udzielania pierwszej pomocy analizowanie schematów budowy analizowanie planszy lub foliogramu przedstawiającej systematykę królestwa zwierząt mapa mentalna Organizm obserwacja mikroskopowa tkanek zwierzęcych analizowanie plansz ilustrujących budowę skóry obserwacje mikroskopowe skóry doświadczenie sprawdzające gęstość rozmieszczenia receptorów w skórze różnych części ciała doświadczenia wykazujące wydalniczą funkcję skóry wywiad w przychodni zdrowia lub stacji sanitarno-epidemiologicznej demonstracja udzielania pierwszej pomocy w wypadku oparzeń encyklopedie, słowniki biologiczne plansza lub foliogram z systematyką królestwa zwierząt sprzęt do mikroskopowania preparaty mikroskopowe tkanek zwierzęcych sprzęt do mikroskopowania preparat trwały przekroju poprzecznego skóry ssaka 4. Podsumowanie i utrwalenie wiadomości X X X

2 5. Poznajemy budowę szkieletu funkcje szkieletu ruch jako efekt działania biernego i czynnego aparatu ruchu budowa szkieletu kształty kości określisz funkcję biernego i czynnego aparatu ruchu poznasz elementy budowy szkieletu wskazywanie na modelu lub planszy elementów szkieletu rozpoznawanie różnych kształtów kości ssaków na modelach lub okazach naturalnych obserwacja budowy omawianych elementów szkieletu osiowego na modelu, planszy lub filmie model szkieletu lub plansze z budową szkieletu zestaw różnych kości ssaków 6. Poznajemy budowę i rolę szkieletu osiowego skład szkieletu osiowego: czaszka, kręgosłup, klatka piersiowa funkcje elementów szkieletu osiowego poznasz elementy budowy szkieletu osiowego omówisz funkcje elementów budowy szkieletu osiowego określisz funkcje mózgoi trzewioczaszki obserwacja modelu czaszki, kręgosłupa, kręgu, klatki piersiowej rozmowa dydaktyczna w oparciu o treść filmu model szkieletu lub plansze z budową szkieletu model czaszki II. Aparat ruchu 7. Poznajemy budowę szkieletu kończyn oraz ich obręczy budowa i funkcjonowanie kończyn budowa obręczy barkowej i miednicznej rodzaje połączeń kości rodzaje stawów, ich budowa i zakres ruchów 8. Dlaczego kości są twarde i elastyczne? budowa fizyczna i chemiczna kości szpik kostny scharakteryzujesz budowę i funkcjonowanie obręczy barkowej i miednicznej poznasz elementy budowy kończyn rozpoznasz rodzaje połączeń kości rozpoznasz rodzaje stawów scharakteryzujesz budowę i zakres ruchów różnych rodzajów stawów omówisz budowę fizyczną i chemiczną kości wyjaśnisz zmiany zachodzące z wiekiem w układzie kostnym obserwacja budowy omawianych elementów szkieletu kończyn na modelu, planszy lub filmie obserwacja urazów kończyn na zdjęciach rentgenowskich projektowanie modelu dowolnego połączenia kości mikroskopowa obserwacja tkanek chrzęstnej i kostnej doświadczenie wykazujące skład chemiczny kości organoleptyczne badanie kości ssaków analizowanie zdjęć rentgenowskich kości zdjęcia rentgenowskie urazów kończyn zestaw do mikroskopowania preparaty trwałe tkanki chrzęstnej i kostnej różne kości ssaków naczynie z octem zdjęcia rentgenowskie 9./10. Poznajemy budowę i znaczenie mięśni położenie i funkcje poszczególnych mięśni szkieletowych budowa mięśnia szkieletowego antagonistyczne działanie mięśni rodzaje i cechy tkanki mięśniowej higiena pracy mięśni negatywny wpływ środków dopingujących na zdrowie określisz położenie i funkcje mięśni szkieletowych rozpoznasz rodzaje tkanki mięśniowej omówisz warunki pracy mięśni omówisz wpływ środków dopingujących na organizm praca z atlasem anatomicznym obserwacje mikroskopowe preparatów trwałych tkanki mięśniowej analizowanie ruchów własnego ciała atlasy anatomiczne zestaw do mikroskopowania oraz preparaty trwałe tkanki mięśniowej

3 11./12. Jakie znamy choroby aparatu ruchu, jak z nimi walczyć i zapobiegać? naturalne krzywizny kręgosłupa lordozy i kifozy wady postawy wady budowy stóp krzywica i osteoporoza choroby aparatu ruchu urazy mechaniczne aparatu ruchu pierwsza pomoc i rehabilitacja w wypadku złamań profilaktyka wad postawy określisz skrzywienia kręgosłupa poznasz wady i choroby aparatu ruchu wyliczysz sposoby zapobiegania deformacjom szkieletu opanujesz wiadomości i umiejętności dotyczące pierwszej pomocy w wypadku złamań obserwacja wad kręgosłupa na zdjęciach rentgenowskich obserwacja śladów stóp uczniów wywiad z lekarzem lub pielęgniarką szkolną demonstracja pierwszej pomocy w wypadku urazów kończyn ćwiczenia w udzielaniu pierwszej pomocy w wypadku urazów kończyn rozmowa dydaktyczna na temat przyczyn chorób aparatu ruchu zdjęcia rentgenowskie wad kręgosłupa odciski stóp zdrowych i z płaskostopiem materiały do pierwszej pomocy w wypadku urazów kończyn 13. Podsumowanie X X X 14. Sprawdzenie wiadomości X X X III. Układ pokarmowy 15. Pokarm jako budulec i źródło energii niezbędne składniki pokarmowe znaczenie węglowodanów, białek i tłuszczów pokarm jako źródło energii i budulec organizmu najważniejsze pierwiastki budujące ciała organizmów kluczowa rola węgla w istnieniu życia podstawowe grupy związków chemicznych występujących w organizmach (węglowodany, białka, tłuszcze) 16. Jaką rolę w naszym organizmie odgrywają witaminy oraz sole mineralne? rola wody w organizmie witaminy rozpuszczalne w tłuszczach i w wodzie znaczenie wody i witamin skutki niedoboru witamin makroelementy i mikroelementy podasz nazwy składników pokarmowych omówisz budowę i rolę składników pokarmowych w organizmie podasz główne pierwiastki budujące ciała organizmów poznasz skutki niedoboru aminokwasów egzogennych omówisz rolę błonnika w prawidłowym funkcjonowaniu układu pokarmowego wskażesz źródło poszczególnych składników pokarmowych omówisz rolę witamin w organizmie sklasyfikujesz pierwiastki chemiczne na makroi mikroelementy omówisz znaczenia wody i soli mineralnych dla organizmu wykrywanie skrobi i tłuszczu w różnych pokarmach pogadanka na temat roli substancji odżywczych analizowanie rodzajów pokarmu pod kątem występujących w nim witamin i soli mineralnych analizowanie roli witamin oraz soli mineralnych w organizmie oraz skutków ich nadmiaru oraz niedoboru zestaw do wykrywania skrobi: płyn Lugola, różne produkty pochodzenia roślinnego i zwierzęcego zestaw do wykrywania tłuszczu: ziarna słonecznika, pestki dyni, odczynnik Sudan III, bibuła lub papierowe serwetki opakowania i etykiety różnych rodzajów produktów spożywczych

4 17./18. Poznajemy budowę i rolę układu pokarmowego etapy trawienia pokarmu budowa zęba i rodzaje zębów budowa poszczególnych odcinków przewodu pokarmowego trawienie w poszczególnych odcinkach przewodu pokarmowego funkcja gruczołów trawiennych gruczoły trawienne 19. Higiena i choroby układu pokarmowego znaczenie prawidłowej diety czynniki wpływające na zapotrzebowanie energetyczne piramida żywieniowa higiena odżywiania się choroby układu pokarmowego zaburzenia w odżywianiu (anoreksja i bulimia) pierwsza pomoc w wypadku zakrztuszenia zapoznasz się z budową i funkcjonowaniem odcinków przewodu pokarmowego omówisz budowę i funkcje zębów omówisz rolę gruczołów współpracujących z przewodem pokarmowym wyjaśnisz zależności między rodzajem diety a czynnikami, które na nią wpływają poznasz zasady zdrowego żywienia przewidzisz skutki niewłaściwej diety opanujesz wiadomości i umiejętności dotyczące pierwszej pomocy w wypadku zakrztuszenia analizowanie budowy przewodu pokarmowego na planszy lub modelu obserwacja ruchów żuchwy wyszukiwanie i wskazywanie na powierzchni ciała omawianych odcinków przewodu pokarmowego doświadczenie z trawieniem białka analizowanie piramidy żywieniowej wyszukiwanie informacji o chorobach związanych z zaburzeniami łaknienia i przemiany materii plansza lub model ilustrujący budowę układu pokarmowego ilustracje z podręcznika zestaw do przeprowadzenia doświadczenia z trawieniem białek komputer, rzutnik multimedialny piramida żywieniowa (ilustracja z podręcznika) komputer z dostępem do internetu 20. Podsumowanie X X X 21. Sprawdzenie wiadomości X X X IV. Układ krążenia 22./23. Poznajemy budowę i funkcje krwi krew jako tkanka płynna skład krwi proces krzepnięcia krwi grupy krwi zasady transfuzji krwi konflikt serologiczny 24. Jak krąży krew w krwioobiegu małym i dużym? narządy układu krwionośnego krwiobiegi duży i mały budowa naczyń krwionośnych funkcje układu krwionośnego poznasz funkcje i skład krwi poznasz rodzaje elementów morfotycznych krwi wyjaśnisz proces krzepnięcia krwi podasz grupy krwi wyjaśnisz zasady transfuzji omówisz warunki wystąpienia konfliktu serologicznego przeanalizujesz drogi krwi w dużym i małym obiegu porównasz naczynia krwionośne omówisz funkcje naczyń krwionośnych oglądanie preparatu trwałego krwi spod mikroskopu rysowanie spod mikroskopu analizowanie wyników laboratoryjnego badania krwi oglądanie filmu edukacyjnego analizowanie planszy z obiegami krwi oglądanie przekroju poprzecznego naczyń krwionośnych sprzęt do mikroskopowania preparat trwały krwi ssaka wyniki badań morfologii krwi plansze ścienne, ilustracje obiegu krwi sprzęt do mikroskopowania preparaty trwałe przekrojów poprzecznych naczyń krwionośnych komputer, rzutnik multimedialny

5 25. Poznajemy budowę i rolę serca funkcje serca budowa serca cykl pracy serca mierzenie tętna i ciśnienia 26. Poznajemy choroby układu krążenia przyczyny najczęstszych chorób układu krwionośnego choroby układu krwionośnego zapobieganie chorobom układu krwionośnego pierwsza pomoc w wypadku krwawień i krwotoków poznasz budowę serca omówisz znaczenia pracy serca dla krwiobiegu przeanalizujesz własne tętno i ciśnienie krwi poznasz przyczyny chorób układu krwionośnego przeanalizujesz wyniki badań laboratoryjnych omówisz profilaktykę chorób układu krwionośnego opanujesz wiadomości i umiejętności dotyczące pierwszej pomocy w wypadku krwawień i krwotoków rozmowa dydaktyczna dotycząca obejrzanego filmu słuchanie tonów serca obserwacja zmian tętna i ciśnienia krwi podczas spoczynku i wysiłku fizycznego obserwacja elementów budujących serce na planszy lub ilustracji z podręcznika wywiad z lekarką szkolną lub lekarzem pierwszego kontaktu ćwiczenia w udzielaniu pierwszej pomocy w wypadku krwawień i krwotoków odczytywanie wyników badań laboratoryjnych krwi przyrząd do mierzenia ciśnienia plansza, ilustracje z podręcznika materiały opatrunkowe do demonstracji tamowania krwotoków badania laboratoryjne krwi 27. Co to jest i jak funkcjonuje układ limfatyczny? funkcje układu limfatycznego powstawanie chłonki narządy układu limfatycznego 28. Na czym polega odporność twojego organizmu? rodzaje odporności antygeny rodzaje leukocytów i ich funkcje reakcja obronna organizmu szczepienia, surowice HIV AIDS omówisz budowę i rolę układu limfatycznego wykażesz, że układ krwionośny i limfatyczny stanowią integralną całość poznasz zasady działania układu odpornościowego podasz rodzaje odporności wyjaśnisz różnicę między szczepionką a surowicą omówisz zależności między HIV a AIDS wyszukiwanie podobieństw i różnic w budowie układu limfatycznego i krwionośnego na podstawie analizy schematów budowy obu układów analizowanie własnych książeczek zdrowia wykonanie portfolio: Jak ustrzec się przed AIDS? schematy budowy układów limfatycznego i krwionośnego książeczki zdrowia uczniów 29. Podsumowanie X X X 30. Sprawdzenie wiadomości X X X V. Układ oddechowy 31. Poznajemy budowę i rolę układu oddechowego budowa i funkcje dróg oddechowych budowa płuc mechanizm powstawania głosu poznasz budowę i sposób funkcjonowania układu oddechowego przeanalizujesz proces powstawania głosu omówisz rolę nagłośni obserwacje budowy układu oddechowego na tablicach, planszach lub ilustracjach z podręcznika rozmowa dydaktyczna na podstawie filmu ćwiczenia z głosem wydawanie różnych dźwięków ilustracje z budową układu oddechowego

6 32. Jak w twoich płucach dokonuje się wymiana gazowa? mechanizm wentylacji płuc regulacja tempa oddechów mechanizm wymiany gazowej w pęcherzykach płucnych i naczyniach włosowatych krwiobiegu dużego omówisz mechanizm wymiany gazowej w pęcherzykach płucnych i naczyniach włosowatych krwiobiegu dużego omówisz rolę krwi w transporcie gazów oddechowych obserwacja ruchów klatki piersiowej i przepony podczas wdechu i wydechu doświadczenie na wykrywanie CO2 w powietrzu wydychanym zestaw do doświadczenia według opisu z podręcznika 33. Poznajemy mechanizm oddychania wewnątrzkomórkowego mitochondria organelle oddychania wewnątrzkomórkowego ATP nośnik energii omówisz znaczenie oddychania wewnątrzkomórkowego rozróżnisz wymianę gazową od oddychania wewnątrzkomórkowego zapisywanie procesu utleniania równaniem reakcji przedstawienie graficzne w postaci diagramu zawartości gazów w powietrzu wdychanym i wydychanym Taśma miernicza 34. Jak zapobiegać chorobom układu oddechowego? sposoby unikania chorób układu oddechowego choroby bakteryjne, wirusowe i wywołane zanieczyszczeniem powietrza zasady udzielania pierwszej pomocy w wypadku zatrzymania oddechu omówisz choroby układu oddechowego określisz wpływ dymu tytoniowego na układ oddechowy dostrzeżesz zależności między skażeniem środowiska a zachorowalnością na choroby układu oddechowego wykonanie projektu edukacyjnego na temat zachorowalności na choroby układu oddechowego w zamieszkiwanym regionie 35. Podsumowanie X X X VI. Układ wydalniczy 36. Sprawdzenie wiadomości 37. Jak zbudowany jest idziała układ wydalniczy? wydalanie a defekacja budowa i funkcje układu wydalniczego rodzaje substancji wydalanych przez organizm budowa i funkcje nefronu etapy powstawania moczu mechanizm wydalania moczu 38. Higiena układu wydalniczego sposoby zapobiegania chorobom układu wydalniczego najczęstsze choroby układu wydalniczego i ich objawy rozróżnisz pojęcia wydalanie i defekacja poznasz proces powstawania moczu omówisz znaczenie układu wydalniczego dla funkcjonowania organizmu omówisz budowę i funkcję narządów układu wydalniczego określisz znaczenie higieny w profilaktyce chorób układu wydalniczego wyjaśnisz, czym jest dializa X X X wskazywanie warstw nerki w wypreparowanym materiale świeżym, na modelu, planszy lub ilustracji z podręcznika analizowanie etapów powstawania moczu na podstawie planszy lub ilustracji z podręcznika analizowanie wyników badania laboratoryjnego moczu ilustracja z etapami powstawania moczu komputer, rzutnik multimedialny encyklopedia zdrowia autentyczne lub spreparowane wyniki badań laboratoryjnych moczu 39. Podsumowane i utrwalenie wiadomości X X X

7 40. Co to jest układ hormonalny? hormony produkty wydzielania gruczołów dokrewnych klasyfikacja gruczołów na gruczoły zewnątrzwydzielnicze i dokrewne (wewnątrzwydzielnicze) lokalizacja gruczołów dokrewnych w ciele swoiste działanie hormonów rola poszczególnych hormonów w organizmie poznasz budowę i funkcjonowanie gruczołów dokrewnych oraz ich hormonów wskażesz położenia gruczołów zrozumiesz swoisty sposób działania hormonów praca z tekstem źródłowym obserwacja położenia gruczołów dokrewnych na ilustracjach teksty źródłowe, ilustracje VII. Regulacja nerwowo-hormonalna 41. Jak działa układ hormonalny? równowaga hormonalna antagonistyczne działanie hormonów rola podwzgórza w regulacji hormonalnej rytm dobowy a działanie hormonów skutki nadmiaru i niedoboru hormonów 42. Poznajemy budowę i rolę układu nerwowego porównanie działania układów nerwowego i hormonalnego funkcje układu nerwowego budowa komórki nerwowej ośrodkowy i obwodowy układ nerwowy somatyczny i autonomiczny układ nerwowy kierunek i sposób przekazywania impulsów omówisz sposób działania układu hormonalnego jako całości na organizm opiszesz skutki nadmiaru i niedoboru hormonów określisz funkcje układu nerwowego omówisz budowę elementów tworzących układ nerwowy wskażesz jednokierunkowy przepływ impulsu nerwowego graficzne ilustrowanie działania gruczołów dokrewnych tekst z podręcznika Model układu nerwowego 43. Jak zbudowany jest i pracuje ośrodkowy układ nerwowy? nadrzędna rola ośrodkowego układu nerwowego budowa mózgowia rozmieszczenie ośrodków odpowiedzialnych za odbiór zróżnicowanych impulsów budowa i funkcje rdzenia kręgowego omówisz budowę i rolę ośrodkowego układu nerwowego określisz funkcje mózgu i rdzenia kręgowego lokalizowanie omawianych elementów na ilustracji ilustracja budowy układu nerwowego 44. Obwodowy układ nerwowy. Odruchy włókna czuciowe i ruchowe nerwy czaszkowe i rdzeniowe łuk odruchowy odruchy bezwarunkowe i warunkowe scharakteryzujesz funkcje obwodowego układu nerwowego opiszesz działania odruchów sklasyfikujesz odruchy omówisz znaczenie odruchów w życiu praca z podręcznikiem obserwacja odruchów własnych i przedstawionych na filmie obserwacja odruchów: kolanowego i mrużenia oczu rysowanie łuku odruchowego podręcznik papier, pisaki

8 45. Poznajemy choroby i zasady higieny układu nerwowego przykłady pozytywnego i negatywnego działania stresu sposoby radzenia sobie ze stresem skutki stresu choroby układu nerwowego postępowanie z chorym na padaczkę poznasz pozytywne i negatywne skutki stresu poznasz sposoby radzenia sobie ze stresem zapoznasz się z postępowaniem z chorym na padaczkę poznasz choroby układu nerwowego ćwiczenie umiejętności komunikacji i pracy w grupach tworzenie mapy mentalnej Dbamy o swoje nerwy analizowanie przyczyn powstawania stresu materiały do tworzenia mapy mentalnej: papier, pisaki, źródła informacji: encyklopedia zdrowia, słowniki biologiczne, materiały oświaty zdrowotnej 46. Podsumowanie X X X VIII. Narządy zmysłów 47. Sprawdzenie wiadomości 48. Jak zbudowane jest i działa nasze oko? oko narządem wzroku elementy i rola aparatu ochronnego oka budowa gałki ocznej powstawanie obrazu 49. Jak zbudowane jest i działa nasze ucho? ucho narządem słuchu budowa i funkcje elementów budowy ucha narząd zmysłu równowagi 50. Higiena oka i ucha krótkowzroczność i dalekowzroczność korekcja wad wzroku higiena oczu przyczyny i objawy zapalenia spojówek, zaćmy oraz jaskry wpływ hałasu na zdrowie X X X wyjaśnisz zależności między narządami zmysłów a receptorami wyróżnisz w narządzie wzroku aparat ochronny oka i gałki ocznej poznasz budowę gałki ocznej wyjaśnisz mechanizm powstawania obrazu zdefiniujesz ucho jako narząd zmysłu omówisz budowę ucha określisz funkcje poszczególnych elementów budowy ucha wyjaśnisz mechanizm odbierania dźwięków omówisz sposób działania zmysłu równowagi zapoznasz się z wadami wzroku wyjaśnisz zasady korekcji wad wzroku omówisz daltonizm wskażesz zasady higieny oka poznasz choroby oczu omówisz skutki przebywania w hałasie obserwacja reakcji zwężenia źrenicy pod wpływem światła rysowanie przebiegu bodźca świetlnego przez gałkę oczną rozmowa dydaktyczna po obejrzeniu filmu ćwiczenia ze słuchaniem i wydawaniem dźwięków generowanie dźwięków o określonej częstotliwości za pomocą kamertonu śledzenie przebiegu bodźca dźwiękowego przez ucho na modelu, tablicy lub ilustracji z podręcznika obserwacja ilustracji z rodzajami soczewek korygujących wady wzroku sprawdzanie wzroku pod kątem daltonizmu rozmowa dydaktyczna na temat higieny wzroku i słuchu na temat chorób i wad wzroku oraz słuchu plansza, model z przekrojem podłużnym przez gałkę oczną latarki, papier, pisaki lekcja multimedialna Jak działa oko? kamerton model ucha ilustracje soczewek korekcyjnych z podręcznika tablice graficzne z wadami wzroku plansze do sprawdzania daltonizmu encyklopedie zdrowia słowniki biologiczne

9 51. Zmysł powonienia, smaku i dotyku rozmieszczenie komórek węchowych znaczenie węchu, smaku i dotyku kubki smakowe narządem smaku różnorodność bodźców odbieranych przez skórę określisz rozmieszczenie narządów zmysłów powonienia, smaku i dotyku omówisz znaczenie smaku i powonienie w ocenie pokarmów omówisz znaczenie dotyku w życiu ćwiczenie w grupach rozpoznawanie smaków doświadczenie wykazujące zagęszczenie receptorów dotyku w skórze różnych części ciała doświadczenie wykazujące współdziałanie zmysłów smaku i węchu w ocenie pokarmu warzywa i owoce do ćwiczeń zestaw potrzebny do wykonania doświadczeń 52. Podsumowanie X X X IX. Rozmnażanie i rozwój 53. Sprawdzenie wiadomości 54. Poznajemy męski układ rozrodczy męskie cechy płciowe funkcje i budowa narządów męskiego układu budowa gamety męskiej plemnika 55. Poznajemy żeński układ rozrodczy żeńskie cechy płciowe funkcje narządów żeńskiego układu budowa komórki jajowej budowa wewnętrznych narządów płciowych budowa zewnętrznych narządów płciowych 56. Jak funkcjonuje żeński układ rozrodczy? żeńskie hormony płciowe przebieg cyklu miesiączkowego X X X poznasz budowę męskiego układu określisz funkcje męskich narządów płciowych sklasyfikujesz męskie cechy płciowych na pierwszo-, drugoi trzeciorzędowe omówisz rolę poszczególnych elementów budowy plemnika poznasz budowę żeńskiego układu określisz funkcje wewnętrznych i zewnętrznych żeńskich narządów płciowych sklasyfikujesz żeńskie cechy płciowe na pierwszo-, drugoi trzeciorzędowe wyjaśnisz sposób funkcjonowania żeńskiego układu wskażesz rolę żeńskich hormonów płciowych wyszukiwanie informacji o dojrzewaniu chłopców w materiałach źródłowych fragment filmu wyszukiwanie informacji o dojrzewaniu dziewcząt w materiałach źródłowych fragment filmu odczytywanie informacji o przebiegu cyklu miesiączkowego z wykresu obliczanie dni płodnych i niepłodnych materiały źródłowe oświaty zdrowotnej materiały źródłowe oświaty zdrowotnej ilustracja z podręcznika kalendarze 57. Higiena układu. Planowanie rodziny zapobieganie chorobom przenoszonym drogą płciową czynniki chorobotwórcze i choroby przez nie wywoływane naturalne i sztuczne metody antykoncepcji wyjaśnisz zasady profilaktyki układu poznasz choroby układu wskażesz źródła zakażenia układu przeanalizujesz naturalne i sztuczne metody regulacji urodzeń opracowanie projektu edukacyjnego na temat higieny układu lub planowania rodziny ilustracje z podręcznika

10 58. Rozwój od poczęcia do narodzin proces zapłodnienia rozwój zarodka funkcje błon płodowych etapy rozwoju płodowego opiszesz proces zapłodnienia omówisz etapy rozwoju zarodkowego i płodowego analizowanie treści filmu wywiad z położną z poradni K model macicy z rozwijającym się płodem materiały z poradni K 59. Poznajemy prawidłowy przebieg ciąży zmiany w organizmie kobiety podczas ciąży higiena kobiety ciężarnej fazy porodu ciąża bliźniacza wyjaśnisz zmiany zachodzące w organizmie kobiety podczas ciąży objaśnisz zasady higieny zalecane kobietom w ciąży rozmowa dydaktyczna na podstawie filmu analizowanie podobieństwa bliźniąt jedno- i dwujajowych fotografie uczniów lub przygotowane z innych źródeł 60. Poznajemy okresy rozwojowe zmiany zachodzące w różnych okresach rozwojowych (noworodkowy, niemowlęcy, poniemowlęcy, dzieciństwo, dojrzewanie, dorosłość, przekwitanie, starość) scharakteryzujesz etapy rozwojowe wyróżnisz rodzaje dojrzałości przygotowanie portfolio z fotografiami z różnych okresów życia rozmowa dydaktyczna na temat określania okresów rozwojowych i rozpoznawania charakterystycznych cech obserwowanych u członków rodzin fotografie uczniów i ich rodzin brystol, pisaki, kolorowy papier, klej 61. Podsumowanie X X X 62. Sprawdzenie wiadomości X X X 63. Zdrowie fizyczne, psychiczne i społeczne definicja zdrowia ochrona zdrowia wyjaśnisz, czym jest zdrowie określisz czynniki wpływające na zdrowie ćwiczenie umiejętności porządkowania informacji tworzenie mapy mentalnej Zdrowie wyszukiwanie wiadomości w różnych materiały do tworzenia mapy mentalnej: arkusze papieru, pisaki, podręcznik X. Zdrowie a cywilizacja 64. Choroby zakaźne i cywilizacyjne przyczyny chorób zakaźnych metody zapobiegania chorobom zakaźnym rodzaje chorób cywilizacyjnych przyczyny chorób cywilizacyjnych nowotwory 65. Co to są uzależnienia, jak z nimi walczyć i jak im zapobiegać? szkodliwość palenia tytoniu skutki działania alkoholu zagrożenie narkotykami profilaktyka uzależnień wskażesz drogi rozprzestrzeniania się chorób zakaźnych poznasz przyczyny chorób cywilizacyjnych wyjaśnisz zasady profilaktyki scharakteryzujesz używki wskażesz zagrożenia dla zdrowia i życia związane z używkami omówisz mechanizm powstawania uzależnień wyszukiwanie informacji w danych z najbliższej przychodni, wydziale zdrowia itp. dyskusja panelowa na temat używek przygotowane ankiety materiały do tworzenia prezentacji 66. Podsumowanie i utrwalenie wiadomości X X X

11