Konsumpcja napojów energetyzujących i zachowania z nią związane wśród młodzieży wiejskiej
|
|
- Andrzej Pluta
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Błaszczyk Probl Hig Epidemiol E i wsp. Konsumpcja 2013, 94(4): napojów energetyzujących i zachowania z nią związane wśród młodzieży wiejskiej 815 Konsumpcja napojów energetyzujących i zachowania z nią związane wśród młodzieży wiejskiej Consumption of energy drinks and behaviors associated with it among rural adolescents Ewa Błaszczyk 1/, Beata Piórecka 1/, Paweł Jagielski 2/, Małgorzata Schlegel-Zawadzka 1/ 1/ Zakład Żywienia Człowieka, Instytut Zdrowia Publicznego, Wydział Nauk o Zdrowiu, Collegium Medicum, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie 2/ Zakład Diagnostyki Genetycznej i Nutrigenomiki, Katedra Biochemii Klinicznej, Collegium Medicum, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie Wprowadzenie. Napoje energetyzujące są obecne na Polskim rynku od 1995 roku i od tego czasu ich konsumpcja stale rośnie. Dużą popularnością cieszą się m.in. wśród studentów, ale także dzieci i młodzieży. Jednak, brak jest uregulowań prawnych dotyczących ich konsumpcji w tych grupach wiekowych. Cel pracy. Poznanie popularności napojów energetyzujących wśród młodzieży wiejskiej oraz zachowań związanych z ich konsumpcją. Materiał i metody. Badanie zostało przeprowadzone wśród młodzieży wiejskiej pochodzącej z terenu Bieszczadów. Uczestniczyło w nim 112 uczniów w wieku lat ze szkoły ponadgimnazjalnej. Zastosowanym narzędziem badawczym był anonimowy kwestionariusz częstotliwości spożycia wybranych produktów i napojów (FFQ) uzupełniony o pytania dotyczące konsumpcji napojów bezalkoholowych. W ocenie stanu odżywienia uczniów uwzględniono aktualne wyniki pomiarów wysokości i masy ciała oraz obwodów: pasa i bioder. Wyniki. Młodzież po napoje energetyzujące sięgała najczęściej rzadziej niż raz w tygodniu 42,7%, a codziennie prawie 6% badanych. Stwierdzono istotnie statystyczną różnicę w częstości konsumpcji napojów energetyzujących pomiędzy chłopcami i dziewczętami (p=0,0001). Informacje znajdujące się na opakowaniu czytało istotnie więcej chłopców (p=0,0072). Decyzję o wyborze napoju energetyzującego młodzi ankietowani opierali głównie na podstawie smaku napoju 78,6% oraz jego ceny 17,9%. Najpopularniejszymi markami napojów energetyzujących były: Tiger (83,3%) i Red Bull (31,8%). Najczęściej wskazywanym objawem po spożyciu napoju energetyzującego było pobudzenie organizmu (54,6%). Badane dziewczęta istotnie częściej wskazywały na spożycie napoju energetyzującego w związku z nauką niż chłopcy (p=0,0179). Wnioski. Płeć jest istotnym czynnikiem decydującym o spożyciu napoju energetyzującego. Najpopularniejsze marki napojów energetyzujących to: Tiger i Red Bull. Walory smakowe oraz cena decydują o zakupie przez młodzież napojów energetyzujących. Picie napoju energetyzującego ma związek z podejmowanymi aktywnościami. Introduction. Energy drinks have been present on the Polish market since 1995 with their consumption increasing. They are popular not only among students, but also among children and young people. However, there is no regulation of their consumption in these age groups. Aim. To study the popularity of energy drinks among adolescents from the rural regions and behaviors associated with their consumption. Material & methods. The study was conducted among rural youths coming from the Bieszczady area. It was attended by 112 secondary school students aged years. The research tool was an anonymous questionnaire about the consumption frequency of selected products and beverages (FFQ), supplemented with questions about consumption of soft drinks. The current assessment of the nutritional status of students included body height and mass as well as waist and hip circumference measurements. Results. The adolescents reached for energy drinks at least once a week 42.7%, and every day almost 6% of the respondents. There was a statistically significant difference in the frequency of consumption of energy drinks between boys and girls (p=0.0001). The information on the packaging was read significantly more often by the boys (p=0.0072). The choice of energy drink in the young respondents relied primarily on its taste in 78.6% and on its price in 17.9%. Tiger (83.3%) and Red Bull (31.8%) were the most popular brands of beverages. Body stimulation was a frequently indicated symptom after consuming an energy drink (54.6%). The girls significantly more often reported the intake of energy drink to aid studying than the boys (p=0.0179). Conclusions. Gender is an important factor in energy drink consumption. The most popular energy drinks are: Tiger and Red Bull. The taste and price decide which energy drinks the adolescents buy. Drinking an energy drink is related to the undertaken activities. Key words: energy drinks, eating habits, adolescents, nutritional status, rural region Słowa kluczowe: napoje energetyzujące, zachowania żywieniowe, młodzież, stan odżywienia, region wiejski Probl Hig Epidemiol 2013, 94(4): Nadesłano: Zakwalifikowano do druku: Adres do korespondencji / Address for correspondence mgr Ewa Błaszczyk Zakład Żywienia Człowieka, Instytut Zdrowia Publicznego, Wydział Nauk o Zdrowiu, Collegium Medicum, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie ul. Grzegórzecka 20, Kraków tel , fax , ewa.blaszczyk@uj.edu.pl
2 816 Probl Hig Epidemiol 2013, 94(4): Wprowadzenie Napoje energetyzujące to środki specjalnego przeznaczenia żywieniowego, których zadaniem jest pobudzenie psychofizyczne organizmu oraz zwiększenie jego efektywności w warunkach długotrwałego wysiłku fizycznego i psychicznego a nie dostarczenie kalorii [1, 2]. Według informacji znajdujących się na opakowaniach przeznaczone są one do spożycia dla menedżerów, kierowców i studentów w okresie wzmożonego wysiłku fizycznego lub intelektualnego. Jednak połowa rynku napojów energetyzujących znajduje swoich odbiorców wśród dzieci i młodzieży. Po napoje energetyzujące sięga od 17% uczniów szkół gimnazjalnych do 24% ze szkół ponadgimnazjalnych, jak wynika z badań przeprowadzonych wśród uczniów z województwa mazowieckiego, łódzkiego i podlaskiego. Dotychczas nie określono dla tej grupy wiekowej bezpiecznego poziomu ich spożycia [3]. Analizy American Academy of Pediatrics opublikowanych badań nad napojami energetyzującymi wskazują na otyłość, jako jeden z problemów ich picia przez dzieci. Zaobserwowano także wpływ napojów energetyzujących na układ sercowo-naczyniowy, podaż kalorii oraz cukrzycę [3]. Zadaniem napojów energetyzujących jest pobudzenie organizmu, ale odnotowywano także występowanie bezsenności i podenerwowanie, poczucie rozbicia czy kołatanie serca. Najczęściej występującymi objawami po spożyciu napojów energetyzujących są m.in. bóle żołądka, głowy czy też mdłości [1, 4, 5-7]. Niektóre badania wskazują również na ryzyko związane z chorobami naczyń mózgowych [8] i zaburzeń psychicznych [9] oraz uszkodzeń płytki nazębnej [10]. W ostatnich badaniach podkreśla się wpływ na organizm napojów energetyzujących spożywanych wraz z alkoholem [11]. Cel badań Poznanie popularności napojów energetyzujących wśród młodzieży wiejskiej oraz ocena zachowań związanych z ich konsumpcją. Materiał i metody Badania przeprowadzono wśród uczniów klas pierwszych i drugich technikum o zróżnicowanym profilu kształcenia. W badaniu uczestniczyło 120 uczniów (80 dziewcząt i 40 chłopców) w średnim wieku 16,6±0,5 lat (chłopcy: 16,5±0,5 lat, dziewczęta: 16,7±0,5 lat). Do analizy statystycznej włączono wyniki poprawnie wypełnionych kwestionariuszy dotyczących konsumpcji napojów energetyzujących od 112 uczniów. Wykorzystano narzędzie badawcze, jakim była anonimowa ankieta dotycząca częstotliwości spożycia wybranych produktów i napojów (FFQ) opracowana w Zakładzie Żywienia Człowieka Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum. Pierwsza część ankiety dotyczyła charakterystyki badanej młodzieży. Kwestionariusz zawierał także pytania dotyczące konsumpcji napojów energetyzujących w tym częstotliwości ich spożycia, aktywności fizycznej, podczas której są konsumowane oraz występujących objawów po spożyciu. W ocenie stanu odżywienia badanej grupy poproszono uczniów o wpisanie w ankiecie aktualnej masy i wysokości ciała oraz obwodów pasa i bioder (mierzone w dniu badania przez osobę prowadzącą badanie). W oparciu o uzyskane wyniki obliczono wskaźniki BMI (Body Mass Index) oraz WHtR (Waist to Height Ratio). Interpretację wskaźnika BMI, według wytycznych WHO odniesiono do norm opracowanych w Zakładzie Rozwoju Dzieci i Młodzieży, Instytutu Matki i Dziecka w 1999 r. i uzupełnionych w 2007 r. [12]. Otrzymanym danym jakościowym uzyskanym z ankiety przypisano odpowiednie rangi a następnie tak przygotowane dane ilościowe poddano analizie statystycznej. Zastosowano nieparametryczny test U Manna-Whitney a do sprawdzenia różnic między grupami a rodzaj i siłę związku badano z wykorzystaniem współczynnika korelacji rang Spearmana (rs) na przyjętym poziomie istotności α=0,05. Obliczenia statystyczne wykonano w programie Statistica PL 9.0 (licencja UJ). Wyniki i omówienie Na podstawie przeprowadzonych badań ankietowych dokonano oceny częstości spożycia napojów energetyzujących wśród młodzieży wiejskiej. Wśród badanych przeważały dziewczęta, które stanowiły 66,7% ankietowanych. Odpowiednio u 2,6% chłopców i 18,4% dziewcząt wskaźnik BMI wskazywał na występowanie niedoborów masy ciała, natomiast u 7,9% chłopców i 3,9% dziewcząt wskaźnik BMI przyjmował wartości wskazujące na nadwagę. Otyłość według interpretacji wskaźnika BMI częściej dotyczyła młodzieży płci męskiej (p=0,0075). Charakterystyka cech antropometrycznych badanej młodzieży została przedstawiona w tabeli I. Informacje na temat napojów energetyzujących ich składu i przeznaczenia znajdujące się na opakowaniu czytało lub czytało czasami łącznie 57,3% ankietowanych, z czego chłopcy (67,5%) istotnie częściej niż dziewczęta (p=0,0072). Ponad 42,7% respondentów w ogóle nie czytało informacji znajdującej się na etykiecie produktu, w większości były to dziewczęta (48,1%). Wybór napoju energetyzującego młodzi ankietowani z Bieszczad opierali głównie na podstawie jego smaku 78,6% oraz ceny 17,9% badanych. Jedynie wybór na podstawie składu napoju przez badaną młodzież był uzależniony od płci konsumenta (p=0,0291). Kryteria wyboru napoju energetyzującego przedstawiono na ryc. 1.
3 Błaszczyk E i wsp. Konsumpcja napojów energetyzujących i zachowania z nią związane wśród młodzieży wiejskiej 817 Tabela I. Charakterystyka cech antropometrycznych badanej młodzieży Table I. Anthropometric characteristics of examined group Cecha Antropometryczna /Feature Ogółem n=112 Płeć /Gender Wartość p /Total n=112 Chłopcy n=38 /Boys n=38 Dziewczęta n= 74 /Girls n=74 /p-value Wysokość ciała [m] /Body height [m] 169,3±8,7 177,1±7,6 165,4±6,3 p<0,00001 Masa ciała [kg] /Body mass [kg] 60,5±11,5 69,7±11,1 55,7±8,3 p<0,00001 Obwód pasa [cm] /Waist circumference [cm] 76,3±9,7 79,1±9,7 74,9±9,4 p=0,0120 Obwód bioder [cm] /Hip circumference [cm] 92,0±9,9 91,4±13,1 92,2±8,1 p>0,05 n liczba badanych, X±SD średnia arytmetyczna i odchylenie standardowe Najpopularniejszymi markami napojów energetyzujących wśród badanej młodzieży były marki: Tiger (83,3%) i Red Bull (31,8%), najmniej chętnie młodzi ludzie sięgali po marki: Kick, Power on oraz XL. Badani chłopcy częściej niż dziewczęta sięgali po marki napojów energetyzujących takie jak: R 20+ (p=0,0017) oraz V-power (p=0,0408). Uzyskane w niniejszej pracy wyniki pokazały, iż młodzież po napoje energetyzujące sięga najczęściej rzadziej niż raz w tygodniu 42,7% badanych. Codziennie napój energetyzujący spożywało prawie 6% badanych, natomiast nigdy tego typu napoju nie piło ponad 28% respondentów. Chłopcy z prezentowanego badania istotnie częściej pili napój energetyzujący niż dziewczęta (p=0,0001). % badanych ,9 ogółem badani n=112 chłopcy n=38 dziewczęta n=74 23,7 14,9 18,4 9,8 5,4 1,8 2,6 1,4 78,6 82,4 71,1 3,6 2,6 4,1 3,5 2,6 4,1 cena skład wygląd smal popularność wśród rówieśników Ryc. 1. Kryterium wyboru napoju energetyzującego w badanej grupie z uwzględnieniem płci Fig. 1. Criterion for selection of an energy drink in study group by gender Wśród badanych chłopców obserwowano dodatnią korelację między spożyciem napojów energetyzujących a średnimi wartościami oraz interpretacją wskaźnika BMI (rs=0,4; p=0,0117). Wśród osób, które codziennie lub kilka razy dziennie spożywały napoje energetyzujące: 10,4% stosowało diety redukujące masę, 11,3% paliło papierosy i prawie 7% spożywało napoje alkoholowe. Blisko 6% ankietowanych, którzy uczestniczyli w zajęciach wychowania fizycznego spożywało napoje energetyzujące codziennie lub kilka razy dziennie. Badane dziewczęta istotnie częściej wskazywały na spożycie napoju energetyzującego w związku z nauką (p=0,0179). inne Ponad połowa badanej młodzieży 54,6% ankietowanych, po spożyciu napoju energetyzującego odczuwała pobudzenie organizmu, a u 23,6% wystąpiła bezsenność. Rzadziej młodzież wskazywała na skoki ciśnienia (16,4%) oraz na nudności (10,9%) i kołatanie serca (10,9%) jako objawy występujące po spożyciu napoju energetyzującego. W badaniu własnym uczniowie nie wskazywali źródła informacji dotyczących napojów energetyzujących jedynie odpowiadali na pytanie dotyczące zapoznania się z etykietą znajdującą się na napoju. Jak pokazały wyniki badania, ponad połowa młodzieży z Bieszczad zapoznawała się z informacjami tam znajdującymi się i głównie byli to chłopcy, co może świadczyć o większej świadomości konsumenckiej. W badaniach Rój i wsp. 23% ankietowanych deklarowało, że czytało lub czasami czytało informacje na opakowaniu [13]. Na skład napojów energetyzujących zawsze zwracało uwagę 52% studentów SGGW z badania Kopacz i wsp. oraz 16,2% studentów z AWF. Nigdy ze składem napoju nie zapoznawało się prawie 26% studentów uczestniczących w tych badaniach [14]. Jako źródło informacji o napojach energetyzujących młodzież regularnie uprawiająca sport najczęściej wskazywała media (78%), reklamy (76%) oraz znajomych (66%) [14]. Amerykańskie badania przeprowadzone wśród studentów z Uniwersytetu w Utah pokazały, iż etykiety ostrzegawcze na temat spożycia napojów energetyzujących mogą zmniejszyć szansę na ich wybór przez konsumenta (p<0,01) [15]. Najczęstszym kryterium zakupu napoju energetyzujące wśród młodzieży z Bieszczad były ich smak oraz cena. Również głównie ceną (45,3%) oraz opinią o producencie/produkcie (35,3%) kierowali się studenci z badania Semieniuk. Tylko 26,7% wybierając napój tego typu kierowało się składem podanym na etykiecie [16]. Dla studentów z badania Kopacz wsp. głównym powodem zakupu takich napojów było zmniejszenie senności (45,2%) i zwiększenie wydajności umysłowej (24,2%) [14]. Najpopularniejszymi markami napojów energetyzujących wśród młodzieży z Bieszczad były Tiger oraz Red Bull, podobnie jak u studentów krakowskich z badania Wolak i młodzieży regularnie uprawiającej sport z badań Rój i wsp. oraz Semeniuk [13, 16, 17].
4 818 Probl Hig Epidemiol 2013, 94(4): Jak pokazały wyniki badania Gaździńskiej, największą popularnością napoje energetyzujące cieszyły się wśród młodzieży mieszkającej w miastach 17,7%. Na wsi sięgało po nie jedynie 9,1% badanych [18]. Prawie 6% badanych z Bieszczad piło napoje energetyzujące codziennie lub kilka razy dziennie. Z amerykańskich badań O`Dea wynika, iż odsetek dzieci i młodzieży w wieku 11 do 18 lat, który pił napoje energetyzujące, wynosił 42,3% [19]. Licealiści z Poznania z badania Bajerskiej i wsp. sięgali po napoje energetyzujące, co drugi-trzeci dzień [20]. Amerykańskie badania podają, iż w grupie nastolatków w wieku lat 28-31% regularnie spożywało napoje energetyzujące i odsetek ten rośnie wraz z wiekiem [11, 21]. Również w badaniach studentów z polskich uczelni 67% spożywało napoje energetyzujące [14]. W starszych grupach wiekowych, wśród studentów 46% piło napoje energetyzujące rzadziej niż raz w tygodniu, a 46-51% rzadko [7, 22]. W prezentowanym badaniu własnym to chłopcy istotnie częściej spożywali napoje energetyzujące niż dziewczęta. Płeć męska była istotnym czynnikiem sprzyjającym piciu napojów energetyzujących, również w badaniach Millera oraz Ward [15, 23]. W badaniach własnych u chłopców, którzy istotnie częściej sięgali po napoje energetyzujące stwierdzono występowanie dodatniej korelacji między częstością picia napojów energetyzujących a średnimi wartościami oraz interpretacją wskaźnika BMI (rs=0,4; p=0,0117). Badania Bajerskiej i wsp. pokazały także, że młodzież z nadmierną masą ciała aż 8,5-krotnie częściej sięgała po napoje energetyzujące w porównaniu do pozostałych uczestników badania [20]. W badaniach Łagowskiej i wsp. również obserwowano dodatnią zależność pomiędzy częstością spożycia napojów energetyzujących a wysokością wskaźnika BMI (rs=0,34) [24]. Z badania Semeniuk wynika, że ponad 15,3% studentów sięgało po napój energetyzujący w czasie sesji egzaminacyjnych [16]. Również studenci z badania Kopacz i wsp. najczęściej po napoje energetyzujące sięgali podczas nauki w czasie sesji egzaminacyjnej [14]. W badaniach własnych podczas nauki tego rodzaju napoje piły głównie dziewczęta. Utrwalenie tego typu zachowań wśród młodzieży ponadgimnazjalnej może skutkować w późniejszych latach nauki nadmierną konsumpcją napojów energetyzujących. Napoje energetyzujące w połączeniu z alkoholem spożywało 27% studentów w badaniach O Brien [21]. Również młodzież z Leska pijąca alkohol częściej spożywała napoje energetyzujące. Jak pokazują badania wśród osób mieszających napoje energetyzujące z alkoholem spożycie alkoholu jest większe i łatwiej może prowadzić do uzależnienia [6, 11, 21]. Około 3,3% studentów z SGGW i AWF jak pokazały badania Kopacz i wsp. zawsze, kiedy jest w klubie lub pubie miesza napoje alkoholowe z energetyzującymi napojami [14]. Z przeglądu badań dotyczących napojów energetyzujących dokonanego przez Pennington i wsp. specyficzne objawy po spożyciu napojów energetyzujących zgłaszane przez młodzież to: drżenie, nerwowość, zawroty głowy, trudności w skupieniu uwagi, zaburzenia żołądkowo-jelitowe oraz bezsenność [25]. Młodzież w wieku lat z badań Rój i wsp. wskazywała głównie na występowanie bólu brzucha (45%) i bólu głowy (33%) a u 6% badanych wystąpiło kołatanie serca [13], dla porównania u prawie 11% młodych badanych z Bieszczad także wystąpiło kołatanie serca. Połowa studentów z badań Semeniuk zaobserwowała u siebie przyśpieszenie akcji serca oraz ponad 30% zauważyło u siebie znaczne pobudzenie i agresję oraz bezsenność, częściej objawy te występowały u mężczyzn [16]. Badanie wpływu napojów energetyzujących na organizm nadal stanowi przedmiot wielu badań. Wnioski 1. Płeć jest istotnym czynnikiem decydującym o spożyciu napoju energetyzującego. 2. Najpopularniejsze marki napojów energetyzujących to: Tiger i Red Bull. 3. Walory smakowe oraz cena decydują o zakupie przez młodzież napojów energetyzujących. 4. Picie napoju energetyzującego ma związek z podejmowanymi aktywnościami. Piśmiennictwo / References 1. Hoffmann M, Świderski F. Napoje energetyzujące i ich składniki funkcjonalne. Przem Spoż 2008, 9: Wierzejska R, Kundzicz M, Orłowska K. Napoje energetyzujące ich skład i przeznaczenie. Przem Spoż 2002, 56(10): Seifert SM i wsp. Health Effects of Energy Drinks on Children, Adolescents and Young Adults. Pediatrics 2011, 127(3): Sikora E. Napoje energetyzujące korzyści i zagrożenia. Przem Ferm Owoc-Warzyw 2008, 3: Bogacz A. Analiza światowego rynku napojów funkcjonalnych. Przem Ferm Owoc-Warzyw 2008, 3: Reissig CJ, Strain EC, Griffiths RR. Caffeinated energy drinks a growing problem. Drug Alcohol Depend 2009, 99(1-3): Banda A, Syler MG, Hoover W. College students` knowledge, attitudes and behaviors related to energy drinks. J Am Diet Assoc 2010, 110(9): A Worrall BB, Phillips CD. Herbal energy drinks, phenylpropanoid compounds, and cerebral vasculopathy. Neurology 2005, 65:
5 Błaszczyk E i wsp. Konsumpcja napojów energetyzujących i zachowania z nią związane wśród młodzieży wiejskiej Machado-Vieira R, Viale CI, Kapczinski F. Mania associated with an energy drink: the possible role of caffeine, taurine, and inositol. Can J Psychiatry 2001, 46(5): Meadwos-Oliver M, Ryan-Krause P. Powering up with sports and energy drinks. J Pediatr Health Care 2007, 21(6): Weldy D. Risks of alcoholic energy drinks for youth. J Am Board Fam Med 2010, 23: Ostrowska-Nawarycz L, Nawarycz T. Wskaźnik masy ciała u dzieci i młodzieży łódzkiej w wieku szkolnym. Pol Merkuriusz Lek 2007, 23: Rój A, Stasiuk E, Dorsz B. Ocena popularności napojów energetyzujących wśród młodzieży regularnie uprawiającej sport. Bromat Chem Toksykol 2011, 3: Kopacz A i wsp. Badania uwarunkowań spożywania napojów energetyzująych przez studentów. Rocz Panstw Zakl Hig 2012, 63(4): Ward CA. The impact of knowledge, attitude, and peer influence on adolescent energy drink consumption. digitalcommons.usu.edu/etd/465, 2009 ( ). 16. Semeniuk W. Spożywanie napojów energetyzujących wśród studentów Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie. Probl Hig Epidemiol 2011, 92(4): Wolak A. Analiza preferencji konsumenckich dotyczących napojów energetyzujących. (w:) Wybrane problemy oceny jakości żywności. Żuchowski J, Zieliński R (red). Wyd Nauk Instytut Technologii i Eksploatacji, Radom Gaździńska A. Suplementacja składnikami mineralnymi, witaminami i napojami energetyzującymi diety kandydatów do Wyższej Szkoły Oficerskiej Sił Powietrznych. Żyw Czł Metab 2007, 34(1/2): O Dea JA. Consumption of nutritional supplements among adolescents. Usage and perceived benefits. Health Educ Res 2003, 18: Bajerska J i wsp. Częstość spożywania napojów energetyzujących, a aktywność fizyczna i występowanie nadwagi i otyłości wśród młodzieży licealnej. Żywność Nauka Technol Jakość 2009, 4(63): O Brien MC, et al. Caffeinated cocktails: get wired, get drunk, get injured. Acad Emerg Med 2008, 15: Arria AM, et al. Energy drink consumption and increased risk for alcohol dependence. Alcohol Clin Exp Res 2011, 35(2): Miller KE. Energy drinks, race, and problem behaviors among college students. J Adolesc Health 2008, 43: Łagowska K i wsp. Ocena częstotliwości spożycia produktów, potraw i napojów o wysokiej wartości energetycznej przez młodzież szkolną o różnym poziomie aktywności fizycznej. Studia Periegetica 2011, 6: Pennington N, et al. Energy drinks: A new health hazard for adolescents. J Sch Nurs 2010, 26(5):
SPOŻYCIE NAPOJÓW FUNKCJONALNYCH W GRUPIE MŁODZIEŻY Z REGIONU PODKARPACIA
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLV, 2012, 1, str. 33 38 Ewa Błaszczyk, Beata Piórecka, Paweł Jagielski, Małgorzata Schlegel-Zawadzka SPOŻYCIE NAPOJÓW FUNKCJONALNYCH W GRUPIE MŁODZIEŻY Z REGIONU PODKARPACIA Zakład
Bardziej szczegółowoZALEŻNOŚĆ MIĘDZY WYSOKOŚCIĄ I MASĄ CIAŁA RODZICÓW I DZIECI W DWÓCH RÓŻNYCH ŚRODOWISKACH
S ł u p s k i e P r a c e B i o l o g i c z n e 1 2005 Władimir Bożiłow 1, Małgorzata Roślak 2, Henryk Stolarczyk 2 1 Akademia Medyczna, Bydgoszcz 2 Uniwersytet Łódzki, Łódź ZALEŻNOŚĆ MIĘDZY WYSOKOŚCIĄ
Bardziej szczegółowoOCENA STANU WIEDZY UCZNIÓW SZKÓŁ POLICEALNYCH NA TEMAT DODATKÓW DO ŻYWNOŚCI
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLV, 2012, 3, str. 1055 1059 Aneta Kościołek 1, Magdalena Hartman 2, Katarzyna Spiołek 1, Justyna Kania 1, Katarzyna Pawłowska-Góral 1 OCENA STANU WIEDZY UCZNIÓW SZKÓŁ POLICEALNYCH
Bardziej szczegółowoOCENA SPOŻYCIA ŻYWNOŚCI TYPU FAST FOOD ORAZ NAPOJÓW ENERGETYZUJĄCYCH I ALKOHOLU WŚRÓD GRUPY STUDENTEK UNIWERSYTETU MEDYCZNEGO W BIAŁYMSTOKU
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLV, 2012, 3, str. 766 770 Emilia Bartosiuk, Renata Markiewicz-Żukowska, Anna Puścion 1, Katarzyna Mystkowska 1 OCENA SPOŻYCIA ŻYWNOŚCI TYPU FAST FOOD ORAZ NAPOJÓW ENERGETYZUJĄCYCH
Bardziej szczegółowoCZĘSTOŚĆ SPOŻYCIA NAPOJÓW ENERGETYZUJĄCYCH, A AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA I WYSTĘPOWANIA NADWAGI I OTYŁOŚCI WŚRÓD MŁODZIEŻY LICEALNEJ
ŻYWNOŚĆ. Nauka. Technologia. Jakość, 2009, 4 (63), 211 217 JOANNA BAJERSKA 11, MAŁGORZATA WOŹNIEWICZ 1, JAN JESZKA 1, EWELINA WIERZEJSKA 22 CZĘSTOŚĆ SPOŻYCIA NAPOJÓW ENERGETYZUJĄCYCH, A AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA
Bardziej szczegółowoCZĘSTOTLIWOŚĆ SPOŻYCIA WYBRANYCH NAPOJÓW MLECZNYCH
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLII, 2009, 3, str. 688 692 Krystyna Szymandera-Buszka, Danuta Górecka CZĘSTOTLIWOŚĆ SPOŻYCIA WYBRANYCH NAPOJÓW MLECZNYCH Katedra Technologii Żywienia Człowieka Uniwersytetu Przyrodniczego
Bardziej szczegółowoSPOŻYCIE NAPOJÓW ENERGETYZUJĄCYCH W GRUPIE NASTOLATKÓW Z TRÓJMIASTA I OKOLIC.
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLIX, 21, 3, str. 54 55 Witold Kozirok SPOŻYCIE NAPOJÓW ERGETYZUJĄCYCH W GRUPIE NASTOLATKÓW Z TRÓJMIASTA I OKOLIC. CZĘŚĆ I. CHARAKTERYSTYKA SPOŻYCIA Katedra Handlu i Usług, Pracownia
Bardziej szczegółowoOcena skuteczności preparatów miejscowo znieczulających skórę w redukcji bólu w trakcie pobierania krwi u dzieci badanie z randomizacją
234 Ocena skuteczności preparatów miejscowo znieczulających skórę w redukcji bólu w trakcie pobierania krwi u dzieci badanie z randomizacją The effectiveness of local anesthetics in the reduction of needle
Bardziej szczegółowoUWAGA na NAPOJE ENERGETYZUJĄCE
UWAGA na NAPOJE ENERGETYZUJĄCE Dlaczego dzieci i młodzież nie powinny pić napojów energetyzujących? Niektórzy sądzą, że napoje energetyzujące są źródłem energii, która jest szybko przyswajalna przez organizm
Bardziej szczegółowopożycie alkoholu przez uczniów po 18. roku życia uczęszczających do warszawskich szkół ponadgimnazjalnych
P R A C A O R Y G I N A L N A Mariola Joanna Pietrzak, Zofia Sienkiewicz, Jacek Imiela Zakład Pielęgniarstwa Społecznego, Warszawski Uniwersytet Medyczny S pożycie przez uczniów po. roku życia uczęszczających
Bardziej szczegółowoOCENA STOSOWANIA SUPLEMENTÓW DIETY ORAZ STOPNIA WIEDZY NA TEMAT SUPLEMENTACJI WŚRÓD LICEALISTÓW Z DĘBICY
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLVI, 2013, 2, str. 194 199 Marian Gil, Patryk Ciszek, Elżbieta Głodek OCENA STOSOWANIA SUPLEMENTÓW DIETY ORAZ STOPNIA WIEDZY NA TEMAT SUPLEMENTACJI WŚRÓD LICEALISTÓW Z DĘBICY Katedra
Bardziej szczegółowoBADANIA UWARUNKOWAŃ SPOŻYWANIA NAPOJÓW ENERGETYZUJĄCYCH PRZEZ STUDENTÓW
Rocz Panstw Zakl Hig 0, 63, Nr 4, 49-497 BADANIA UWARUNKOWAŃ SPOŻYWANIA NAPOJÓW ENERGETYZUJĄCYCH PRZEZ STUDENTÓW studies on the DETERMINANTS OF ENERGY DRINKS INTAKE BY STUDENTS Agnieszka Kopacz, Agata
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 520 SECTIO D 2005
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 520 SECTIO D 2005 Zakład Wychowania Zdrowotnego Wydział Nauk Przyrodniczych Uniwersytet Szczeciński Kierownik prof. zw.
Bardziej szczegółowoDuŜo wiem, zdrowo jem
DuŜo wiem, zdrowo jem Projekt edukacyjny: Pogadanki do dzieci w przedszkolach, szkołach podstawowych i gimnazjach oraz prezentacje do ich rodziców Cel projektu: Podniesienie świadomości na temat odżywiania
Bardziej szczegółowoOcena wpływu nasilenia objawów zespołu nadpobudliwości psychoruchowej na masę ciała i BMI u dzieci i młodzieży
Ewa Racicka-Pawlukiewicz Ocena wpływu nasilenia objawów zespołu nadpobudliwości psychoruchowej na masę ciała i BMI u dzieci i młodzieży Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych PROMOTOR: Dr hab. n.
Bardziej szczegółowoWoda najlepiej gasi pragnienie
Woda najlepiej gasi pragnienie dr inż. Agnieszka Sulich Centrum Komunikacji Społecznej Zawartość wody w ciele zależy od: Wieku Płci Budowy ciała http://www.alvogenors.com/whatisdehydration 90 % 75 % 70
Bardziej szczegółowoWYBRANE ZACHOWANIA ŻYWIENIOWE OSÓB LECZONYCH PRZECIWNOWOTWOROWO
WYBRANE ZACHOWANIA ŻYWIENIOWE OSÓB LECZONYCH PRZECIWNOWOTWOROWO Ewa Lange, Jolanta Krusiec, Bronisława Tymolewska-Niebuda, Aleksandra Skrzypkowska Katedra Dietetyki, Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i
Bardziej szczegółowoCharakterystyka spożycia napojów energetyzujących wśród studentów wybranych uczelni medycznych
776 Probl Hig Epidemiol 2015, 96(4): 776-781 Charakterystyka spożycia napojów energetyzujących wśród studentów wybranych uczelni medycznych Characteristics of energy drink consumption among students of
Bardziej szczegółowoWYBRANE ZACHOWANIA ZDROWOTNE STUDENTÓW WYŻSZEJ SZKOŁY WYCHOWANIA FIZYCZNEGO I TURYSTYKI - ZACHOWANIA ŻYWIENIOWE
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLIV, 2011, 3, str. 409-414 Robert Szczerbiński 1), Jan Karczewski, Joanna Maksymowicz-Jaroszuk WYBRANE ZACHOWANIA ZDROWOTNE STUDENTÓW WYŻSZEJ SZKOŁY WYCHOWANIA FIZYCZNEGO I TURYSTYKI
Bardziej szczegółowoPREFERENCJE KONSUMENTÓW W ZAKRESIE WYBORU OPAKOWAŃ DO TŁUSZCZÓW ROŚLINNYCH
Joanna Białek, Elżbieta Kondratowicz-Pietruszka Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie PREFERENCJE KONSUMENTÓW W ZAKRESIE WYBORU OPAKOWAŃ DO TŁUSZCZÓW ROŚLINNYCH Polski rynek produktów tłuszczowych należy
Bardziej szczegółowoMałgorzata Gromadecka-Sutkiewicz, Jan Kłos
Gromadecka-Sutkiewicz Probl Hig Epidemiol 1, M, Kłos 91(4): J. 699-73 Konsumpcja alkoholu przez młodzież kończącą edukację w liceach ogólnokształcących... 699 Konsumpcja alkoholu przez młodzież kończącą
Bardziej szczegółowoSpożycie napojów energetyzujących przez sportowców Cz. I. Wielkość spożycia i determinanty wyboru
266 Probl Hig Epidemiol 2013, 94(2): 266-272 Spożycie napojów energetyzujących przez sportowców Cz. I. Wielkość spożycia i determinanty wyboru Energy drinks intake by athletes. Part I. Amount of intake
Bardziej szczegółowoOCENA WIEDZY ŻYWIENIOWEJ STUDENTÓW PWSZ W NYSIE*
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLVIII, 2015, 3, str. 457 462 Marta Misiarz 1, Elżbieta Grochowska-Niedworok 1, Lechosław Dul 2, Joanna Wyka 1, Ewa Malczyk 1, Beata Całyniuk 1 OCENA WIEDZY ŻYWIENIOWEJ STUDENTÓW
Bardziej szczegółowoDOŻYWIANIE UCZNIÓW W SZKOŁACH PODSTAWOWYCH I GIMNAZJACH W WOJEWÓDZTWIE PODLASKIM W LATACH
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLII, 2009, 3, str. 683 687 Jan Karczewski, Robert Szczerbiński 1), Alicja Gabrylewska 2) DOŻYWIANIE UCZNIÓW W SZKOŁACH PODSTAWOWYCH I GIMNAZJACH W WOJEWÓDZTWIE PODLASKIM W LATACH
Bardziej szczegółowoDZIECI WIEJSKICH THE FREQUENCY OF THE CONSUMPTION OF THE FIRST AND THE SECOND BREAKFAST AMONG RURAL CHILDREN
ROCZN. PZH, 2003, 54, NR 2, 213 220 EDYTA SULIGA CZĘSTOŚĆ SPOŻYCIA PIERWSZYCH I DRUGICH ŚNIADAŃ WŚRÓD DZIECI WIEJSKICH THE FREQUENCY OF THE CONSUMPTION OF THE FIRST AND THE SECOND BREAKFAST AMONG RURAL
Bardziej szczegółowo118 Karolina Jąder Stowarzyszenie Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu
118 Karolina Jąder Stowarzyszenie Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu Roczniki Naukowe tom XV zeszyt 2 Karolina Jąder Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu WPŁYW wieku i płci na ZACHOWANIA STUDENTÓW NA RYNKU
Bardziej szczegółowoBADANIE BIOFIZYCZNE WYDOLNOŚCI UKŁADU KRĄŻENIA MŁODZIEŻY LICEALNEJ
BADANIE BIOFIZYCZNE WYDOLNOŚCI UKŁADU KRĄŻENIA MŁODZIEŻY LICEALNEJ Katarzyna Gliniewicz, VI Liceum Ogólnokształcące w Szczecinie Opiekunowie: mgr Piotr Chmiel, dr Aneta Mika Plan prezentacji Biofizyka
Bardziej szczegółowoTRYB ŻYCIA I PRZYJMOWANE SUPLEMENTY DIETY raport z badania. Warszawa, Grudzień 2017
TRYB ŻYCIA I PRZYJMOWANE SUPLEMENTY DIETY raport z badania Warszawa, Grudzień 2017 O badaniu Grupa docelowa Próba Realizacja Metodologia All 20+ użytkownicy Internetu N=220 Grudzień 2017 CAWI (online)
Bardziej szczegółowoAnaliza wyników badań
Analiza wyników badań WSTĘP Aktywność fizyczna należy do jednej z podstawowych potrzeb człowieka w każdym okresie życia. Szczególnie istotna jest w trakcie rozwoju dziecka, ponieważ jest jednym z niezbędnych
Bardziej szczegółowoAKTUALNE TRENDY UCZNIÓW W GIMNAZJUM W ŚWIETLE BADAŃ HBSC. Joanna Mazur Instytut Matki i Dziecka
AKTUALNE TRENDY OTYŁOŚCI I AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ UCZNIÓW W GIMNAZJUM W ŚWIETLE BADAŃ HBSC Joanna Mazur Instytut Matki i Dziecka Informacja o badaniach HBSC Sieć HBSC obejmuje 43 kraje/regiony Europy i Ameryki
Bardziej szczegółowoZachowania zdrowotne młodzieży gimnazjalnej i ich wybrane uwarunkowania. Cz. IV. Sposób żywienia
Świderska-Kopacz Probl Hig Epidemiol J i 2008, wsp. Zachowania 89(2): 241-245 zdrowotne młodzieży gimnazjalnej i ich wybrane uwarunkowania. Cz. IV.... 241 Zachowania zdrowotne młodzieży gimnazjalnej i
Bardziej szczegółowoOCENA SPOSOBU ŻYWIENIA STUDENTEK SZKOŁY GŁÓWNEJ GOSPODARSTWA WIEJSKIEGO W WARSZAWIE
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLII, 2009, 3, str. 610 614 Anna Harton, Joanna Myszkowska-Ryciak OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA STUDENTEK SZKOŁY GŁÓWNEJ GOSPODARSTWA WIEJSKIEGO W WARSZAWIE Katedra Dietetyki Wydziału
Bardziej szczegółowoJoanna Rodziewicz-Gruhn Charakterystyka wysokości i proporcji wagowo-wzrostowych kobiet między 20 a 75 rokiem życia
Joanna Rodziewicz-Gruhn Charakterystyka wysokości i proporcji wagowo-wzrostowych kobiet między 20 a 75 rokiem życia Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Kultura Fizyczna 7, 89-93 2007
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 318 SECTIO D 2005
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 318 SECTIO D 2005 Akademii Wychowania Fizycznego w Krakowie Academy of Physical Education, Krakow URSZULA MIĄZEK, MIROSŁAW
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 96 SECTIO D 2004
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 96 SECTIO D 2004 Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie Faculty
Bardziej szczegółowoWprowadzenie. picia piwa, wina i wódki: kiedy badany pił ostatni raz dany napój, ile wówczas wypił i z kim pił.
Alkoholizm i Narkomania 2/19195 Barbara Wolniewicz-Grzelak Pracownia Profilaktyki Młodzieżowej "Pro-M" Instytut Psychiatrii i Neurologii BADANIE PICIA NAPOJÓW ALKOHOLOWYCH PRZEZ MŁODZIEŻ ARKUSZEM "PIWO-WINO-WÓDKA"
Bardziej szczegółowoZMIANY MIĘDZYPOKOLENIOWE WYBRANYCH CECH STUDENTEK PEDAGOGIKI UNIWERSYTETU ŁÓDZKIEGO W LATACH
S ł u p s k i e P r a c e B i o l o g i c z n e 1 2005 Małgorzata Roślak, Henryk Stolarczyk Uniwersytet Łódzki, Łódź ZMIANY MIĘDZYPOKOLENIOWE WYBRANYCH CECH STUDENTEK PEDAGOGIKI UNIWERSYTETU ŁÓDZKIEGO
Bardziej szczegółowoNAWYKI ŻYWIENIOWE STUDENTÓW W ZAKRESIE CZĘSTOŚCI SPOŻYCIA WYBRANYCH PRODUKTÓW SPOŻYWCZYCH
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLIX, 2016, 3, str. 560 564 Ewa Malczyk, Beata Całyniuk, Joanna Synowiec NAWYKI ŻYWIENIOWE STUDENTÓW W ZAKRESIE CZĘSTOŚCI SPOŻYCIA WYBRANYCH PRODUKTÓW SPOŻYWCZYCH Instytut Dietetyki,
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 115 SECTIO D 2004
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 115 SECTIO D 2004 Akademia Wychowania Fizycznego w Krakowie Academy of Physical Education in Cracow MARIA GACEK, JAROSŁAW
Bardziej szczegółowoZdrowotne aspekty spożycia soków owocowych i słodzonych napojów: związek z nadwagą u młodzieży i nowotworami u dorosłych
Katedra Żywienia Człowieka Uniwersytet Warmińsko-Mazurski Komitet Nauki o Żywieniu Człowieka Wydział V Nauk Medycznych Polska Akademia Nauk Polskie Towarzystwo Nauk Żywieniowych Zdrowotne aspekty spożycia
Bardziej szczegółowoKamil Barański 1, Ewelina Szuba 2, Magdalena Olszanecka-Glinianowicz 3, Jerzy Chudek 1 STRESZCZENIE WPROWADZENIE
Czynniki socjodemograficzne wpływające na poziom wiedzy dotyczącej dróg szerzenia się zakażenia w kontaktach niezwiązanych z procedurami medycznymi wśród pacjentów z WZW typu C Kamil Barański 1, Ewelina
Bardziej szczegółowoOCENA STYLU ŻYCIA DLA POTRZEB DZIAŁAŃ Z ZAKRESU PROMOCJI ZDROWIA
Katedra i Zakład Promocji Zdrowia Wydział Nauk o Zdrowiu Collegium Medicum UMK OCENA STYLU ŻYCIA DLA POTRZEB DZIAŁAŃ Z ZAKRESU PROMOCJI ZDROWIA I. WYWIAD WIEK.. PŁEĆ WYKSZTAŁCENIE. MIEJSCE ZAMIESZKANIA
Bardziej szczegółowoOCENA ŻYWIENIA MŁODZIEŻY DWÓCH TYPÓW SZKÓŁ LICEALNYCH Z AUGUSTOWA (WOJ. PODLASKIE) W OPARCIU O PODAŻ PODSTAWOWYCH SKŁADNIKÓW ODŻYWCZYCH
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLV, 2012, 3, str. 332 336 Barbara Smorczewska-Czupryńska, Jolanta Ustymowicz-Farbiszewska, Ewa Granacka, Jan Karczewski OCENA ŻYWIENIA MŁODZIEŻY DWÓCH TYPÓW SZKÓŁ LICEALNYCH Z
Bardziej szczegółowoIlość posiłków w ciągu dnia: Odstępy między posiłkami:
Co znaczy ZDROWO SIĘ ODŻYWIAĆ? Ilość posiłków w ciągu dnia: 4-5 Odstępy między posiłkami: regularne, co 3,5-4h ŚNIADANIE : max.2h od momentu wstania KOLACJA : min.3h przed snem Co znaczy ZDROWO SIĘ ODŻYWIAĆ?
Bardziej szczegółowoOCENA BARWY NAPOJÓW ENERGETYZUJĄCYCH
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLV, 0,, str. 87 8 Anna Rój, Piotr Przybyłowski OCENA BARWY NAPOJÓW ENERGETYZUJĄCYCH Katedra Towaroznawstwa i Zarządzania Jakością, Wydział Przedsiębiorczości i Towaroznawstwa,
Bardziej szczegółowoZaburzenie równowagi energetycznej
Otyłość dzieci i młodzieży czy można jej zapobiec? Dr n. med. Andrea Horvath Dr n. med. Piotr Dziechciarz Klinika Pediatrii WUM Zaburzenie równowagi energetycznej wyrażonej nadmiernym odkładaniem tkanki
Bardziej szczegółowoWYSTĘPOWANIE ZWYCZAJU POJADANIA MIĘDZY POSIŁKAMI WŚRÓD MŁODZIEŻY W WIEKU 13-15 LAT I JEGO UWARUNKOWANIA
SCIENTIARUM POLONORUMACTA Acta Sci. Pol., Technol. Aliment. 3(1) 2004, 167-174 WYSTĘPOWANIE ZWYCZAJU POJADANIA MIĘDZY POSIŁKAMI WŚRÓD MŁODZIEŻY W WIEKU 13-15 LAT I JEGO UWARUNKOWANIA Marzena Jeżewska-Zychowicz
Bardziej szczegółowoANALIZA POSTAW KONSUMENTÓW WOBEC ŻYWNOŚCI PROBIOTYCZNEJ
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLIX, 2016, 3, str. 506 510 Mirosława Karpińska-Tymoszczyk, Marzena Danowska-Oziewicz, Anna Draszanowska, Lidia Kurp, Agnieszka Skwarek ANALIZA POSTAW KONSUMENTÓW WOBEC ŻYWNOŚCI
Bardziej szczegółowoCzynniki ryzyka zaburzeń związanych z używaniem alkoholu u kobiet
Czynniki ryzyka zaburzeń związanych z używaniem alkoholu u kobiet Risk factors of alcohol use disorders in females Monika Olejniczak Wiadomości Psychiatryczne; 15(2): 76 85 Klinika Psychiatrii Dzieci i
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 98 SECTIO D 2004
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 98 SECTIO D 2004 Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie Faculty
Bardziej szczegółowoPOSTAWY STUDENTÓW UCZELNI WYŻSZYCH WOBEC ŻYWNOŚCI ZAWIERAJĄCEJ SKŁADNIKI BIOAKTYWNE BADANIA PILOTAŻOWE
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLIX, 2016, 3, str. 665 669 Katarzyna Waszkowiak, Hanna Mikołajczyk, Krystyna Szymandera-Buszka, Anna Jędrusek-Golińska, Dominik Kmiecik POSTAWY STUDENTÓW UCZELNI WYŻSZYCH WOBEC
Bardziej szczegółowoOCENA CZYNNIKÓW WPŁYWAJĄCYCH NA ZAKUP I STOSOWANIE PREPARATÓW WITAMINOWO MINERALNYCH PRZEZ UCZNIÓW SZKÓŁ POLICEALNYCH
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLIV, 2011, 3, str. 987-992 Aneta Kościołek 1), Magdalena Hartman 2), Katarzyna Spiołek 1), Justyna Kania 1), Katarzyna Pawłowska-Góral 1) OCENA CZYNNIKÓW WPŁYWAJĄCYCH NA ZAKUP
Bardziej szczegółowoAlicja Drohomirecka, Katarzyna Kotarska
ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO NR 384 PRACE INSTYTUTU KULTURY FIZYCZNEJ NR 20 2003 ALICJA DROHOMIRECKA KATARZYNA KOTARSKA SPRAWNOŚĆ FIZYCZNA DZIECI PRZEDSZKOLNYCH ZE STARGARDU SZCZECIŃSKIEGO
Bardziej szczegółowoOcena spożycia napojów energetycznych oraz ich wpływu na zdrowie człowieka na podstawie badania wśród studentów wrocławskich uczelni
medycyna Środowiskowa - environmental medicine 207, Vol. 20, no. 2, 39-45 www.medycynasrodowiskowa.pl DOi: 0.9243/207205 www.journal-em.com Ocena spożycia napojów energetycznych oraz ich wpływu na zdrowie
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 317 SECTIO D 2005
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 317 SECTIO D 2005 Akademii Wychowania Fizycznego w Krakowie Academy of Physical Education, Krakow URSZULA MIĄZEK, MARIA
Bardziej szczegółowoZapobieganie problemom zdrowotnym dzieci i młodzieży poprzez aktywność fizyczną.
Zapobieganie problemom zdrowotnym dzieci i młodzieży poprzez aktywność fizyczną. Dr n. med. Joanna Ruszkowska Katedra Medycyny Społecznej i Zapobiegawczej Uniwersytetu Medycznego w Łodzi PABIANICE, 30
Bardziej szczegółowoOCENA SPOSOBU ŻYWIENIA KOBIET O ZRÓŻNICOWANYM STOPNIU ODŻYWIENIA
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLII, 2009, 3, str. 718 722 Ewa Stefańska, Lucyna Ostrowska, Danuta Czapska, Jan Karczewski OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA KOBIET O ZRÓŻNICOWANYM STOPNIU ODŻYWIENIA Zakład Higieny i Epidemiologii
Bardziej szczegółowoWstęp ARTYKUŁ REDAKCYJNY / LEADING ARTICLE
Dzieciństwo w cieniu schizofrenii przegląd literatury na temat możliwych form pomocy i wsparcia dzieci z rodzin, gdzie jeden z rodziców dotknięty jest schizofrenią Childhood in the shadow of schizophrenia
Bardziej szczegółowoOcena zachowań higienicznych studentów Wyższej Szkoły Wychowania Fizycznego i Turystyki w Białymstoku
Szczerbiński Probl Hig Epidemiol R i wsp. 2011, Ocena 92(4): zachowań 915-919 higienicznych studentów Wyższej Szkoły Wychowania Fizycznego i Turystyki... 915 Ocena zachowań higienicznych studentów Wyższej
Bardziej szczegółowoZASADY PRAWIDŁOWEGO ŻYWIENIA W OKRESIE
ZASADY PRAWIDŁOWEGO ŻYWIENIA W OKRESIE SZKOLNYM Opracowała: Iwona Konowalska Prawidłowe żywienie powinno stanowić bardzo istotny element promocji zdrowia. Tworząc szkolne programy prozdrowotne należy koncentrować
Bardziej szczegółowoOCENA JAKOŚCI DIETY STUDENTÓW W ZALEŻNOŚCI OD ICH PŁCI I WIEDZY ŻYWIENIOWEJ
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLIX, 2016, 3, str. 474 478 Grzegorz Galiński, Jolanta Czarnocińska, Katarzyna Zaborowicz OCENA JAKOŚCI DIETY STUDENTÓW W ZALEŻNOŚCI OD ICH PŁCI I WIEDZY ŻYWIENIOWEJ Katedra Higieny
Bardziej szczegółowoNapoje energetyczne CZYLI CHEMIA W PUSZCE
Napoje energetyczne CZYLI CHEMIA W PUSZCE Krótka historia energy drinka Pierwszy energy drink pojawił się w w sprzedaży w 1987 roku w Austrii. Dziś są sprzedawane w ponad 100 krajach na całym świecie.
Bardziej szczegółowoANALIZA WYBRANYCH ZWYCZAJÓW ŻYWIENIOWYCH STUDENTÓW ŁÓDZKICH UCZELNI
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLVI, 2013, 2, str. 186 193 Agnieszka Szczodrowska, Wiesława Krysiak 1) ANALIZA WYBRANYCH ZWYCZAJÓW ŻYWIENIOWYCH STUDENTÓW ŁÓDZKICH UCZELNI Zespół Analityki Żywności i Środowiska,
Bardziej szczegółowoCzęstotliwość spożycia mleka i produktów mlecznych przez młodzież w wieku lat
240 Probl Hig Epidemiol 2015, 96(1): 240-244 Częstotliwość spożycia mleka i produktów mlecznych przez młodzież w wieku 16-18 lat Frequency of consumption of milk and milk products by young people aged
Bardziej szczegółowoSprawozdanie z realizacji programu pt. Trzymaj Formę w Gimnazjum Nr 1 w Żywcu w roku szkolnym 2011/2012
Sprawozdanie z realizacji programu pt. Trzymaj Formę w Gimnazjum Nr 1 w Żywcu w roku szkolnym 11/12 Celem programu była promocja zasad aktywnego stylu życia z wykorzystaniem zbilansowanej diety, a także
Bardziej szczegółowoNapoje energetyzujące fakty i mity. Psycholog mgr Krystyna Sak
Napoje energetyzujące fakty i mity Psycholog mgr Krystyna Sak Napoje energetyzujące (napoje energetyczne, napoje stymulujące) pojawiły się w latach dziewięćdziesiątych XX w. popularne dzięki silnym działaniom
Bardziej szczegółowoOCENA CZĘSTOŚCI SPOŻYCIA WYBRANYCH PRODUKTÓW I POTRAW ORAZ POZIOMU WIEDZY NA TEMAT ZDROWEGO ODŻYWIANIA WŚRÓD STUDENTÓW ŁÓDZKICH SZKÓŁ WYŻSZYCH
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLVII, 2014, 1, str. 25 31 Agnieszka Szczodrowska, Wiesława Krysiak 1) OCENA CZĘSTOŚCI SPOŻYCIA WYBRANYCH PRODUKTÓW I POTRAW ORAZ POZIOMU WIEDZY NA TEMAT ZDROWEGO ODŻYWIANIA WŚRÓD
Bardziej szczegółowoŻYWIENIE DZIECI W WIEKU PONIEMOWLĘCYM Z TRÓJMIASTA I OKOLIC II. CZĘSTOŚĆ SPOŻYCIA WYBRANYCH PRODUKTÓW SPOŻYWCZYCH PRZEZNACZONYCH DLA MAŁYCH DZIECI
BROAT. CHE. TOSYOL. XLVIII, 2015, 3, str. 418 422 Witold ozirok, Beata roczkowska ŻYWIENIE DZIECI W WIEU PONIEOWLĘCY Z TRÓJIASTA I OOLIC II. CZĘSTOŚĆ SPOŻYCIA WYBRANYCH PRODUTÓW SPOŻYWCZYCH PRZEZNACZONYCH
Bardziej szczegółowoStosowanie diet odchudzających przez krakowską młodzież ze szkół ponadpodstawowych, z uwzględnieniem wieku i płci
Kolarzyk Probl Hig E Epidemiol i wsp. Stosowanie 2, 91(3): diet 49-413 odchudzających przez krakowską młodzież ze szkół ponadpodstawowych... 49 Stosowanie diet odchudzających przez krakowską młodzież ze
Bardziej szczegółowoCharakterystyka kliniczna chorych na raka jelita grubego
Lek. Łukasz Głogowski Charakterystyka kliniczna chorych na raka jelita grubego Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Opiekun naukowy: Dr hab. n. med. Ewa Nowakowska-Zajdel Zakład Profilaktyki Chorób
Bardziej szczegółowoCZĘSTOTLIWOŚĆ SPOŻYCIA PRODUKTÓW TYPU FAST FOOD PRZEZ MŁODZIEŻ MĘSKĄ
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLV, 2012, 3, str. 675 679 Joanna Wyka 1,2, Elżbieta Grochowska - Niedworok 1, Ewa Malczyk 1, Marta Misiarz 1, Natalia Szczęsna 1 CZĘSTOTLIWOŚĆ SPOŻYCIA PRODUKTÓW TYPU FAST FOOD
Bardziej szczegółowo1. Metodologiczne podstawy badań wśród uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych Miasta Rzeszowa
9 1. Metodologiczne podstawy badań wśród uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych Miasta Rzeszowa 1.1. Wprowadzenie do badań, metoda i materiał badawczy Badania zrealizowane zostały w maju i czerwcu
Bardziej szczegółowoZakład Żywienia Człowieka - Publikacje dr Barbara Frączek
Zakład Żywienia Człowieka - Publikacje dr Barbara Frączek Frączek B.: Rodzina jako środowisko kształtujące prozdrowotny styl życia młodzieży. Ann. Univer. M. Curie-Skłodowska 2004, 59, suppl. 14, 113,
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 312 SECTIO D 2005
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 312 SECTIO D 2005 Zakład Higieny i Promocji Zdrowia, Akademia Wychowania Fizycznego w Krakowie Department of Hygiene and
Bardziej szczegółowoASSESSMENT OF MILK AND MILK PRODUCTS CONSUMPTION AMONG ADOLESCENTS AGED 13-15 ACCORDING TO THEIR PLACE OF RESIDENCE
SCIENTIARUM POLONORUMACTA Acta Sci. Pol., Technol. Aliment. 5(1) 2006, 163-171 ASSESSMENT OF MILK AND MILK PRODUCTS CONSUMPTION AMONG ADOLESCENTS AGED 13-15 ACCORDING TO THEIR PLACE OF RESIDENCE Marzena
Bardziej szczegółowoANALIZA PREFERENCJI KONSUMENCKICH DOTYCZĄCYCH NAPOJÓW ENERGETYZUJĄCYCH
1 Artur WOLAK ANALIZA PREFERENCJI KONSUMENCKICH DOTYCZĄCYCH NAPOJÓW ENERGETYZUJĄCYCH 1. Wstęp Od kilku lat można zaobserwować na rynku znaczny wzrost sprzedaży napojów funkcjonalnych, co w konsekwencji
Bardziej szczegółowoCzy Polakom grozi niealkoholowe stłuszczenie wątroby? NAFL (non-alkoholic fatty liver ) Czy można ten fakt lekceważyć?
Czy Polakom grozi niealkoholowe stłuszczenie wątroby? NAFL (non-alkoholic fatty liver ) Czy można ten fakt lekceważyć? Beata Cywińska-Durczak SAPL.PCH.18.10.1754 NAFLD (non-alkoholic fatty liver disease)
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 679 SECTIO D 2005
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 9 SECTIO D 00 Zakład Żywienia Człowieka, Instytut Zdrowia Publicznego, Collegium Medicum Uniwersytet Jagielloński, Instytut
Bardziej szczegółowoPOSTAWY I ZACHOWANIA KONSUMENTÓW WOBEC ŻYWNOŚCI PROZDROWOTNEJ
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLV, 2012, 3, str. 1030 1034 Witold Kozirok, Anna Baumgart, Ewa Babicz Zielińska POSTAWY I ZACHOWANIA KONSUMENTÓW WOBEC ŻYWNOŚCI PROZDROWOTNEJ Katedra Handlu i Usług Akademia Morska
Bardziej szczegółowoSTRATYFIKACJA SPOŁECZNA RODZICÓW A POZIOM ROZWOJU FIZYCZNEGO I MOTORYCZNEGO ICH DZIECI
S ł u p s k i e P r a c e B i o l o g i c z n e 1 2005 Ryszard Asienkiewicz Uniwersytet Zielonogórski, Zielona Góra STRATYFIKACJA SPOŁECZNA RODZICÓW A POZIOM ROZWOJU FIZYCZNEGO I MOTORYCZNEGO ICH DZIECI
Bardziej szczegółowoOcena zachowań prozdrowotnych w zakresie higieny jamy ustnej obywateli
Uniwersytet Medyczny w Lublinie lek. dent. Adriana Kleinert Ocena zachowań prozdrowotnych w zakresie higieny jamy ustnej obywateli polskich przebywających za granicą Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych
Bardziej szczegółowoOCENA SPOSOBU ŻYWIENIA STUDENTEK DIETETYKI UNIWERSYTETU MEDYCZNEGO W BIAŁYMSTOKU
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLII, 2009, 3, str. 699 703 Wioleta J. Charkiewicz, Renata Markiewicz, Maria H. Borawska OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA STUDENTEK DIETETYKI UNIWERSYTETU MEDYCZNEGO W BIAŁYMSTOKU Zakład
Bardziej szczegółowoŻYWIENIE DZIECI W WIEKU PONIEMOWLĘCYM Z TRÓJMIASTA I OKOLIC
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLVIII, 2015, 3, str. 412 417 Witold Kozirok, Beata Mroczkowska ŻYWIENIE DZIECI W WIEKU PONIEMOWLĘCYM Z TRÓJMIASTA I OKOLIC I. CZĘSTOŚĆ SPOŻYCIA WYBRANYCH PRODUKTÓW SPOŻYWCZYCH
Bardziej szczegółowoWnioski z badań przeprowadzonych w 2007 roku
Wnioski z badań przeprowadzonych w 2007 roku 1. Problemy związane z piciem alkoholu, używaniem narkotyków i przemocą rówieśniczą w szkole w ocenie uczniów. Palenie papierosów: Wśród uczniów klas szóstych
Bardziej szczegółowoIs there a relationship between age and side dominance of tubal ectopic pregnancies? A preliminary report
Is there a relationship between age and side dominance of tubal ectopic pregnancies? A preliminary report Czy istnieje zależność pomiędzy wiekiem i stroną, po której umiejscawia się ciąża ektopowa jajowodowa?
Bardziej szczegółowoOcena zachowań żywieniowych licealistów miasta Poznania Analysis of nutrition habits of high school students in Poznań
161 FARMACJA WSPÓŁCZESNA 2011; 4: 161-165 ARTYKUŁ ORYGINALNY/ORIGINAL PAPER Otrzymano/Submitted: 19.11.2011 Poprawiono/Corrected: 04.12.2011 Zaakceptowano/Accepted: 05.12.2011 Akademia Medycyny Ocena zachowań
Bardziej szczegółowoAnaliza ankiety dotyczącej niektórych zachowań zdrowotnych uczniów klas III gimnazjum. Cel i metoda
Analiza ankiety dotyczącej niektórych zachowań zdrowotnych uczniów klas III gimnazjum Cel i metoda Celem badań jest poznanie zachowań i poziomu wiedzy na temat podstawowych komponentów kształtujących nawyki
Bardziej szczegółowoJerzy Stockfisch 1, Jarosław Markowski 2, Jan Pilch 2, Brunon Zemła 3, Włodzimierz Dziubdziela 4, Wirginia Likus 5, Grzegorz Bajor 5 STRESZCZENIE
Czynniki ryzyka związane ze stylem i jakością życia a częstość zachorowań na nowotwory złośliwe górnych dróg oddechowych w mikroregionie Mysłowice, Imielin i Chełm Śląski Jerzy Stockfisch 1, Jarosław Markowski
Bardziej szczegółowoZmiany w konsumpcji napojów wśród młodzieży
Marcinkowska Probl Hig Epidemiol U i wsp. 2014, Zmiany 95(4): w 907-911 konsumpcji napojów wśród młodzieży 907 Zmiany w konsumpcji napojów wśród młodzieży Changes in beverage consumption among youth Urszula
Bardziej szczegółowoRyszard Asienkiewicz, Józef Tatarczuk, Artur Wandycz Normy wskaźnika wagowo-wzrostowego populacji dzieci i młodzieży Ziemi Lubuskiej
Ryszard Asienkiewicz, Józef Tatarczuk, Artur Wandycz Normy wskaźnika wagowo-wzrostowego populacji dzieci i młodzieży Ziemi Lubuskiej Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Kultura Fizyczna
Bardziej szczegółowoANKIETA ŚWIAT BAJEK MOJEGO DZIECKA
Przedszkole Nr 1 w Zabrzu ANKIETA ul. Reymonta 52 41-800 Zabrze tel./fax. 0048 32 271-27-34 p1zabrze@poczta.onet.pl http://jedyneczka.bnet.pl ŚWIAT BAJEK MOJEGO DZIECKA Drodzy Rodzice. W związku z realizacją
Bardziej szczegółowoPORÓWNANIE NAWYKÓW ŻYWIENIOWYCH MŁODZIEŻY Z UWZGLĘDNIENIEM PŁCI ORAZ POZIOMU AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ
ROCZN. PZH 11,, Nr 3, 335-34 PORÓWNANIE NAWYKÓW ŻYWIENIOWYCH MŁODZIEŻY Z UWZGLĘDNIENIEM PŁCI ORAZ POZIOMU AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ COMPARISON OF EATING HABITS AMONG STUDENTS WITH ADMITTED SEX AND LEVEL OF
Bardziej szczegółowoOCENA SPOSOBU ŻYWIENIA MŁODZIEŻY GIMNAZJALNEJ MIASTA BIAŁEGOSTOKU O ZRÓŻNICOWANYM STOPNIU ODŻYWIENIA
Rocz Panstw Zakl Hig 2012, 63, Nr 4, 469-475 OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA MŁODZIEŻY GIMNAZJALNEJ MIASTA BIAŁEGOSTOKU O ZRÓŻNICOWANYM STOPNIU ODŻYWIENIA ASSESSMENT OF DIETARY INTAKE OF LOWER SECONDARY SCHOOL
Bardziej szczegółowoOcena stanu odżywienia oraz częstotliwości spożywania posiłków wybranej grupy funkcjonariuszy policji
778 Probl Hig Epidemiol 2014, 95(3): 778-782 Ocena stanu odżywienia oraz częstotliwości spożywania posiłków wybranej grupy funkcjonariuszy policji Evaluation of nutritional status and meal consumption
Bardziej szczegółowoZachowania młodzieży w Sieci i ich wpływ na społeczne funkcjonowanie w klasie
Zachowania młodzieży w Sieci i ich wpływ na społeczne funkcjonowanie w klasie dr Ewa Krzyżak-Szymańska Górnośląska Wyższa Szkoła Handlowa w Katowicach Pytania postawione w badaniach: Jakie zachowania dzieci
Bardziej szczegółowoAktywność fizyczna, sposób odżywiania się i zawartość tkanki tłuszczowej u chłopców trenujących i nietrenujących w wieku lat
Artykuł oryginalny Original Paper Aktywność Fizyczna i Zdrowie Physical Activity and Health 13:21-25, 2018 www.afiz-pah.pl Aktywność fizyczna, sposób odżywiania się i zawartość tkanki tłuszczowej u chłopców
Bardziej szczegółowoWIEDZA ŻYWIENIOWA RODZICÓW ORAZ WYSTĘPOWANIE NADWAGI I OTYŁOŚCI WŚRÓD DZIECI W WIEKU SZKOLNYM
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLV, 2012, 3, str. 680 684 Joanna Wyka 1,2, Elżbieta Grochowska - Niedworok 1, Ewa Malczyk 1, Marta Misiarz 1, Karolina Hołyńska 1 WIEDZA ŻYWIENIOWA RODZICÓW ORAZ WYSTĘPOWANIE NADWAGI
Bardziej szczegółowoRaport z badań preferencji licealistów
Raport z badań preferencji licealistów Uniwersytet Jagielloński 2011 Raport 2011 1 Szanowni Państwo, definiując misję naszej uczelni napisaliśmy, że Zadaniem Uniwersytetu było i jest wytyczanie nowych
Bardziej szczegółowoOCENA ZAWARTOŚCI KOFEINY W WYBRANYCH NAPOJACH BEZALKOHOLOWYCH
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLIV, 2011, 3, str. 630 634 Maria Białas, Hanna Łuczak, Maria Jeżewska OCENA ZAWARTOŚCI KOFEINY W WYBRANYCH NAPOJACH BEZALKOHOLOWYCH Oddział Koncentratów Spożywczych i Produktów
Bardziej szczegółowoZachowania żywieniowe młodzieży z województwa śląskiego
Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, 2014, Tom 20, Nr 3, 296 300 www.monz.pl PRACA ORYGINALNA Zachowania żywieniowe młodzieży z województwa śląskiego Agata Kiciak 1, Beata Całyniuk 2, Elżbieta Grochowska-Niedworok
Bardziej szczegółowo