Preferencje partyjne Polaków pod koniec marca 2001 r.

Transkrypt

1 Preferencje partyjne Polaków pod koniec marca 2001 Warszawa, kwiecień 2001 Pełną gotowość wzięcia udziału w wyborach do Sejmu, gdyby miały się one odbywać w ostatnią niedzielę marca zadeklarowało 46% pełnoletnich uczestników sondażu. Nieco ponad jedna piąta (22%) sugerowała, że być może poszłaby głosować. Do wyborów raczej nie zamierzało udawać się 7% osób, a na pewno nie 19%. Wahało się 6% pytanych. Rzeczywista frekwencja wyborcza byłaby niższa niż gdyby automatycznie sumować deklaracje respondentów zapowiadających udział w wyborach; szacujemy, że głosowałoby około połowy uprawnionych. Wśród osób o sprecyzowanych preferencjach, które zapowiadają gotowość uczestniczenia w wyborach (niezależnie o stopnia pewności głosowania) 42% zadeklarowało poparcie dla koalicji SLD-UP. Poza nią do Sejmu weszłyby jeszcze trzy ugrupowania: PO (19%), PSL (12%) i AWS (10%). Najnowszy pomiar jest trzecim z kolei, w którym UW (4%) uzyskała wynik poniżej pięcioprocentowego progu uprawniającego do wejścia do parlamentu. Generalnie, obecne notowania partii i ugrupowań nie różnią w sposób istotny od tych, które uzyskaliśmy przed dwoma tygodniami. Z pozostałych ugrupowań, o które zapytaliśmy po 3% głosów otrzymały ROP, Samoobrona i KPEiR, 2% - UPR, a po jednej na sto osób zadeklarowało gotowość poparcia PUG i KdP. Z jeszcze mniejszą popularnością spotykają się PPS i ChD III RP. Tradycyjnie już sprawdzaliśmy też, jak liczna jest grupa osób, które mimo gotowości uczestniczenia w wyborach do Sejmu nie wiedziałyby jak zagłosować. Pod koniec marca osoby takie stanowiły 12% wszystkich deklarujących gotowość głosowania (niezależnie od stopnia pewności uczestniczenia w wyborach). Gdyby wybory odbywały się w ostatnią niedzielę marca, a głosowanie przebiegało wg zasad zawartych w dotychczasowej ordynacji, to koalicja SLD-UP miałaby 262 mandaty i niemal 57% miejsc w Sejmie. PO wprowadziłaby 101 przedstawicieli i uzyskałaby niemal 22% miejsc. Reprezentantom PSL przypadłoby 57 mandatów, a AWS 40. Gdyby jednak miały obowiązywać reguły przyjęte przez Sejm w dn. 7 marca, to koalicja SLD-UP miałaby już niewiele ponad połowę głosów (234 mandaty). PO wprowadziłaby o 3 posłów więcej niż gdyby przeliczać głosy wg dotychczas obowiązującej ordynacji, PSL o 12 więcej, a AWS o 13. Porównując obecne wyniki ugrupowań, które weszłyby teraz do Sejmu, z wynikami, jakie uzyskały one dwa tygodnie temu, można zauważyć, że pomimo niewielkich zmian w przekazanym przez potencjalnych wyborców poparciu (i niezależnie od sposobu przeliczania głosów), pod koniec marca najwięcej zyskała AWS; nieco lepiej wypadło też PSL. Zmiana sytuacji PO zależna jest od przyjętej ordynacji: wedłe starej straciłaby teraz 4 mandaty, a wedle nowej zyskałaby 2. SLD niezależnie od sposobu przeliczania głosów miałby teraz mniej o 5-6 posłów niż w pierwszej połowie miesiąca. TNS OBOP ul. Dereniowa 11, Warszawa Tel: (48 22) (-46), Fax: (48 22) obop@obop.com.pl Biura w ponad 40 krajach Grupa Taylor Nelson Sofres

2 Cytowanie, publiczne odtwarzanie, kopiowanie oraz wykorzystywanie w innej formie danych, informacji i opracowań zawartych w tej publikacji jest dozwolone pod warunkiem podania źródła. * * * Druga połowa marca obfitowała w szereg wydarzeń, zwłaszcza po prawej stronie sceny politycznej. W tygodniu poprzedzającym badanie odbył się kongres programowy AWS. Zaraz potem SKL zdecydowało o wyjściu z AWS i niedługo potem podpisało deklarację współpracy z PO. Przetasowaniom tym towarzyszyły dyskusje na temat dalszej obecności w rządzie SKL-owskich ministrów. Na prawicy powstały nowe formacje polityczne: ruch społeczny Alternatywa oraz Prawo i Sprawiedliwość ; pojawiły się już zapowiedzi powołania Przymierza Prawicy. Tuż przed rozpoczęciem realizacji badania prezydent zawetował ustawę reprywatyzacyjną. Nasz najnowszy sondaż został przeprowadzony pod koniec marca 1 ; poprzedni miał miejsce dwa tygodnie wcześniej. * * * Gdyby wybory do Sejmu miały odbywać się w ostatnią niedzielę marca, to na pewno wziąłbym w nich udział zadeklarowało 46% pytanych przez nas pełnoletnich Polaków. Nieco ponad jedna piąta osób mówiła, że raczej poszłaby do urn. Udział w głosowaniu wykluczyła jedna czwarta badanych 7% z wahaniem, a 19% - zdecydowanie. Nie było pewnych czy iść do wyborów, czy nie, 6% respondentów. Z naszych dotychczasowych doświadczeń wynika, że rzeczywista frekwencja wyniosłaby około połowy uprawnionych. GDYBY W NAJBLIŻSZĄ NIEDZIELĘ ODBYŁY SIĘ WYBORY DO SEJMU, TO CZY WZIĄŁBY(ĘŁABY) PAN(I) W NICH UDZIAŁ? zdecydowanie tak 46% raczej tak 22% raczej nie 7% zdecydowanie nie 19% trudno powiedzieć 6% 1 Sondaż TNS OBOP z marca 2001, przeprowadzono na reprezentatywnej, losowej 1031-osobowej ogólnopolskiej próbie osób od 18 roku życia. Maksymalny błąd statystyczny dla takiej wielkości próby wynosi +/-3% przy wiarygodności oszacowania równej 95%. 2

3 Pełna gotowość uczestniczenia w wyborach do Sejmu deklarowana była przez badanych tym częściej, im wyższe było ich wykształcenie (swój udział w wyborach zapowiadało w ten sposób od zaledwie 35% osób z wykształceniem podstawowym do 55% ze średnim i 59% - z wyższym) i większe zainteresowanie polityką (od 21% wśród osób w ogóle nią nie zainteresowanych do 83% - zainteresowanych bardzo). Najbardziej zmobilizowani są prywatni przedsiębiorcy (66%), kierownicy i specjaliści, emeryci (po 54%), pracownicy administracji i usług (53%) oraz robotnicy (52%); najmniej natomiast rolnicy (37%), bezrobotni (30%) oraz uczniowie i studenci (29%). Generalnie, osoby nie pracujące wykazują mniejszą gotowość uczestniczenia w wyborach do Sejmu (42%) niż aktywni zawodowo (52%). W głosowaniu uczestniczyliby częściej ludzie w wieku 45. i więcej lat (50%-55%) niż młodsi (38%- 44%), przy urnach wyborczych liczniej stawiliby się mężczyźni (54%) niż kobiety (40%), większej frekwencji należałoby się też spodziewać w miastach (50%) niż na wsiach (41%). Pełna gotowość uczestniczenia w wyborach do Sejmu najrzadziej wyrażana była przez osoby o niesprecyzowanych poglądach politycznych (deklaracje takie składało zaledwie 28% z nich) i nie interesujące się polityką (21% - wśród w ogóle nie zainteresowanych tą problematyką). Preferencje parlamentarne Wśród osób o sprecyzowanych preferencjach, które deklarowały gotowość głosowania (niezależnie od stopnia pewności uczestniczenia w wyborach), największą popularnością cieszy się koalicja Sojuszu Lewicy Demokratycznej i Unii Pracy (42%). Na drugim miejscu z 19% poparcia nadal znajduje się Platforma Obywatelska. Trzecia lokata dalej zajmowana jest przez Polskie Stronnictwo Ludowe (12%), a czwarta przez Akcję Wyborczą Solidarność (10%). Gdyby wybory miały odbywać się w ostatnią niedzielę marca, to do Sejmu weszłyby tylko te cztery ugrupowania wynika z naszego badania. Unia Wolności już po raz trzeci w naszych pomiarach uzyskała wynik poniżej pięciu procent uprawniających do wejścia do Sejmu. Rezultaty te nie różnią się w sposób istotny od tych, które uzyskaliśmy przed dwoma tygodniami. 3

4 IV 00 IV 00 PREFERENCJE WYBORCZE POLAKÓW 2 V 00 V 00 VI 00 VII 00 VII 00 VIII 00 VIII 00 X 00 X 00 XI 00 XII 00 I 01 I 01 II 01 (Dane w proc.) Koalicja Sojusz Lewicy Demokratycznej - Unia Pracy (L. Miller, M. Pol) Platforma Obywatelska (A. Olechowski, M. Płażyński, D. Tusk) Polskie Stronnictwo Ludowe (J. Kalinowski) Akcja Wyborcza Solidarność (J. Buzek) ** ) Unia Wolności (B. Geremek) * ) Ruch Odbudowy Polski (J. Olszewski) Samoobrona (A. Lepper) Krajowa Partia Emerytów i Rencistów (T. Mamiński) Unia Polityki Realnej (J. Korwin-Mikke) Polska Unia Gospodarcza (W. Kornowski) Koalicja dla Polski (D. Grabowski) Polska Partia Socjalistyczna (P. Ikonowicz) Chrześcijańska Demokracja III Rzeczypospolitej Polskiej (L. Wałęsa) Sojusz Lewicy Demokratycznej (L. Miller) Unia Pracy (M. Pol) inne partie * ) Do grudnia 2000 podawano nazwisko L. Balcerowicza ** ) Do pierwszego pomiaru w styczniu 2001 podawano nazwisko M. Krzaklewskiego Po 3% osób deklarowało gotowość głosowania na Ruch Odbudowy Polski, Samoobronę i Krajową Partię Emerytów i Rencistów, która figurowała jeszcze na naszej liście ugrupowań. Unia Polityki Realnej uzyskała 2% wskazań. Po jednej na sto osób zgłaszało poparcie dla Polskiej Unii Gospodarczej i Koalicji dla Polski. Jeszcze niższy wynik uzyskały: Polska Partia Socjalistyczna oraz Chrześcijańska Demokracja III Rzeczypospolitej. III 01 III 01 Niezdecydowani Symulując wyniki rzeczywistego głosowania, gdzie rezultaty podawane są dla osób uprawnionych, które poszły do głosowania i oddały ważny głos, TNS OBOP 2 Na kartach umieszczono partie w kolejności alfabetycznej; w nawiasach podano nazwiska liderów. Prezentowane w tabeli wyniki preferencji odnoszą się do wszystkich uprawnionych do głosowania osób, które zadeklarowały ( zdecydowanie lub raczej ) gotowość wzięcia udziału w wyborach i jednocześnie miały określone preferencje. 4

5 prezentuje wyniki preferencji dla osób, które nie tylko deklarują, że poszłyby głosować, ale także wiedzą, jak zachowałyby się przy urnie wyborczej. Szacowanie ewentualnych preferencji osób niezdecydowanych teraz kogo poprzeć, mogłoby być tak samo ryzykowne, jak zakładanie, że osoby teraz zdecydowane jak głosować nie zmieniłyby swoich preferencji wyborczych. Za prezentowaniem wyników preferencji bez uwzględniania w podstawie procentowania osób niezdecydowanych jak głosować przemawia także to, że ludzie ci w zdecydowanej większości nie są zainteresowani polityką (pięć na siedem osób spośród nich nie interesuje się polityką) i nie mają wyrobionych poglądów politycznych (trzy czwarte). Gdyby głosowanie odbywało się wtedy, gdy prowadzimy badanie, to najprawdopodobniej znaczna część z nich w ogóle nie poszłaby głosować (przemawia za tym również fakt, że pełna gotowość uczestniczenia w wyborach jest przez nie wyrażana rzadko). Nie wykluczamy przy tym, że pod wpływem kampanii wyborczej osoby te mogą podejmować decyzje wyborcze. Liczba osób, które choć zadeklarowały gotowość uczestniczenia w wyborach do Sejmu, to jednak nie były zdecydowane jak by zagłosowały wyniosła pod koniec marca 12%. Dane w proc. wahający się kogo poprzeć IV 00 IV 00 V 00 V 00 VI 00 VII 00 VII 00 VIII 00 VIII 00 X 00 X 00 XI 00 XII 00 I I 01 II 01 III 01 III 01 Podział mandatów Taki sposób prezentacji wyników, który obejmuje tylko te osoby, które mają sprecyzowane preferencje wyborcze pozwala także na dokonanie symulacji podziału miejsc w przyszłym Sejmie między ugrupowania, które uzyskały co najmniej 5% głosów lub 8% - w przypadku koalicji. Poniżej zaprezentowano rozkłady mandatów przeliczane wg zasad zawartych w dotychczas obowiązującej ordynacji wyborczej do Sejmu (tej samej, która obowiązywała w czasie ostatnich wyborów w 1997 ) oraz wg zasad określonych przez Sejm ustawą z dnia 7 marca 2001 Co prawda nowa ordynacja nie została ostatecznie zaakceptowana, ale warto przyjrzeć się temu, jak rozkładałyby się głosy, gdyby uprawomocniła się ona w obecnym kształcie. 5

6 Gdyby wybory do Sejmu odbywały się w ostatnią niedzielę marca, a głosowanie przebiegałoby wg dotychczasowej ordynacji wyborczej, to koalicja SLD-UP miałaby 262 mandaty i niemal 57% miejsc w Sejmie. Platforma Obywatelska wprowadziłaby 101 przedstawicieli i uzyskałaby ponad jedną piątą miejsc. Reprezentantom PSL przypadłoby 57 mandatów, a AWS 40. PODZIAŁ MANDATÓW W SEJMIE WG DOTYCHCZASOWEJ ORDYNACJI AWS - 40 mandatów PO mandatów 21,96% 8,70% 12,39% PSL - 57 mandatów 56,96% koalicja SLD-UP mandaty Jeśli Sejm utrzymałby ordynację z 7 marca w kształcie, w jakim przesłał ją do Senatu, to koalicja SLD-UP z 234 mandatami miałaby niewiele ponad 50% głosów. PO przypadłyby 104 mandaty, PSL 69, a AWS 53. PODZIAŁ MANDATÓW W SEJMIE WG NOWEJ ORDYNACJI AWS - 53 mandaty PO mandaty 22,61% 11,52% 15,00% PSL - 69 mandatów 50,87% koalicja SLD-UP mandaty 6

7 Przy obecnych notowaniach ugrupowań i koalicji wyborczych, na przyjęciu ordynacji w kształcie zaproponowanym przez Sejm, najwięcej zyskałyby Akcja Wyborcza Solidarność (13 mandatów) i Polskie Stronnictwo Ludowe (12 mandatów). Niewiele zmieniłby się wynik Platformy Obywatelskiej. Na nowej ordynacji straciłaby przede wszystkim koalicja Sojuszu Lewicy Demokratycznej i Unii Pracy (przy obecnych notowaniach mogłaby wprowadzić o 28 posłów mniej). LICZBA MANDATÓW PRZYPADAJĄCA PARTIOM I UGRUPOWANIOM W SEJMIE 350 DOTYCHCZASOWA ORDYNACJA NOWA ORDYNACJA liczba mandatów AWS PO PSL koalicja SLD-UP PROCENT MANDATÓW PRZYPADAJĄCY PARTIOM I UGRUPOWANIOM W SEJMIE 70,00% 60,00% DOTYCHCZASOWA ORDYNACJA NOWA ORDYNACJA 56,96% -6,09 50,87% 50,00% 40,00% +0,65 30,00% +2,82 21,96% 22,61% +2,61 20,00% 10,00% 11,52% 8,70% 12,39% 15,00% 0,00% AWS PO PSL koalicja SLD-UP 7

8 Porównując obecne wyniki ugrupowań, które weszłyby teraz do Sejmu, z wynikami, jakie uzyskały one dwa tygodnie temu, można zauważyć, że pomimo niewielkich zmian w przekazanym przez potencjalnych wyborców poparciu i niezależnie od sposobu przeliczania głosów, najwięcej zyskała pod koniec marca Akcja Wyborcza Solidarność ; nieco lepiej wypadło także Polskie Stronnictwo Ludowe. Zmiana sytuacji Platformy Obywatelskiej zależna jest od przyjętej ordynacji: wedle starej straciłaby 4 mandaty, a wedle nowej zyskałaby 2. Koalicja Sojusz Lewicy Demokratycznej Unia Pracy, niezależnie od sposobu przeliczania głosów miałaby teraz o 5-6 posłów mniej niż w pierwszej połowie tego miesiąca. LICZBA MANDATÓW PRZYPADAJĄCA PARTIOM I UGRUPOWANIOM porównanie dwóch pomiarów marcowych DOTYCHCZASOWA ORDYNACJA III-1 III-2 NOWA ORDYNACJA AWS PO PSL koalicja SLD-UP AWS PO PSL koalicja SLD-UP PROCENT MANDATÓW PRZYPADAJĄCY PARTIOM I UGRUPOWANIOM porównanie dwóch pomiarów marcowych 70,00% 60,00% 50,00% DOTYCHCZASOWA ORDYNACJA 58,26% 56,96% 1-III 2-III NOWA ORDYNACJA 51,95% 50,87% 40,00% 30,00% 20,00% 10,00% 8,70% 6,09% 22,83% 21,96% 12,17% 12,39% 22,17% 22,61% 15,00% 11,52% 13,70% 9,57% 0,00% AWS PO PSL koalicja SLD-UP AWS PO PSL koalicja SLD-UP 8

9 GDYBY W NAJBLIŻSZĄ NIEDZIELĘ ODBYŁY SIĘ WYBORY DO SEJMU, TO CZY WZIĄŁBY(ĘŁABY) PAN(I) W NICH UDZIAŁ?(a) zdecydowanie tak raczej tak DANE W PROC. raczej nie zdecydowanie nie trudno powiedzieć LICZBA OSÓB OGÓŁEM PŁEĆ WIEK WYKSZTAŁCENIE MIEJSCE ZAMIESZKANIA GRUPA SPOŁECZNO - ZAWODOWA PRAKTYKI RELIGIJNE mężczyźni kobiety lata lata lata lata lata i więcej lat podstawowe zasadnicze zawodowe średnie i pomaturalne wyższe i licencjat wieś miasta do 20 tys miasta tys miasta tys miasta pow. 500 tys kierownicy, specjaliści prywatni przedsiębiorcy pracownicy administracji i usług robotnicy rolnicy gospodynie domowe emeryci renciści uczniowie i studenci bezrobotni regularnie praktykujący nieregularnie praktykujący niepraktykujący SAMOOCENA SYTUACJI dobra

10 MATERIALNEJ ZAINTERESOWANIE POLITYKĄ POGLĄDY POLITYCZNE OCENA KIERUNKU ZMIAN W KRAJU średnia zła w ogóle się nie interesują raczej się nie interesują raczej się interesują bardzo zainteresowani lewicowe centrolewicowe centroprawicowe prawicowe trudno powiedzieć dobry zły trudno powiedzieć a Dane TNS OBOP; Sondaż z marca 2001 KANDYDATÓW KTÓREJ PARTII LUB UGRUPOWANIA POPARŁ(A)BY PAN(I) W TAKICH WYBORACH? 1.AKCJA WYBORCZA "SOLIDARNOŚĆ"(J.Buzek); 2.CHRZEŚCIJAŃSKA DEMOKRACJA III RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ (L.Wałęsa); 3.KOALICJA DLA POLSKI (D.Grabowski); 4.KRAJOWA PARTIA EMERYTÓW I RENCISTÓW (T.Mamiński); 5.PLATFORMA OBYWATELSKA (A.Olechowski; M.Płażyński; D.Tusk); 6.POLSKA PARTIA SOCJALISTYCZNA (P.Ikonowicz); 7.POLSKIE STRONNICTWO LUDOWE (J.Kalinowski); 8.POLSKA UNIA GOSPODARCZA (W.Kornowski); 9.RUCH ODBUDOWY POLSKI (J.Olszewski); 10.SAMOOBRONA (A.Lepper); 11.KOALICJA "SOJUSZ LEWICY DEMOKRATYCZNEJ - UNIA PRACY" (L.Miller, M.Pol); 12.UNIA POLITYKI REALNEJ (J.Korwin-Mikke); 13.UNIA WOLNOŚCI (B.Geremek); 14.inna(a) DANE W PROC. LICZBA OSÓB OGÓŁEM PŁEĆ WIEK WYKSZTAŁCENIE mężczyźni kobiety lata lata lata lata lata i więcej lat podstawowe zasadnicze zawodowe średnie i pomaturalne wyższe i licencjat

11 MIEJSCE ZAMIESZKANIA GRUPA SPOŁECZNO - ZAWODOWA PRAKTYKI RELIGIJNE SAMOOCENA SYTUACJI MATERIALNEJ ZAINTERESOWANIE POLITYKĄ POGLĄDY POLITYCZNE OCENA KIERUNKU ZMIAN W KRAJU wieś miasta do 20 tys miasta tys miasta tys miasta pow. 500 tys kierownicy, specjaliści prywatni przedsiębiorcy pracownicy administracji i usług robotnicy rolnicy gospodynie domowe emeryci renciści uczniowie i studenci bezrobotni regularnie praktykujący nieregularnie praktykujący niepraktykujący dobra średnia zła w ogóle się nie interesują raczej się nie interesują raczej się interesują bardzo zainteresowani lewicowe centrolewicowe centroprawicowe prawicowe trudno powiedzieć dobry zły trudno powiedzieć a Dane TNS OBOP; Sondaż z marca 2001