Protokół posiedzenia WKDS w Olsztynie, 25 marca 2004 r.

Transkrypt

1 Protokół posiedzenia WKDS w Olsztynie, 25 marca 2004 r. I. Plan posiedzenia. II. Lista uczestników. III. Treść wypowiedzi oraz przyjętych uchwał. I. Plan posiedzenia. 1. Omówienie ogólnopolskiej ankiety na temat zasadności i miejsca prowadzenia dialogu społecznego, jego strony podmiotowej i przedmiotowej. 2. Informacje na temat konferencji,,dialog społeczny na poziomie regionalnym - europejskie idee a polska rzeczywistość". 3. Przekazanie stanowisk WKDS we Wrocławiu w sprawach: realizacji rządowego,,programu dla Odry" w 2004 roku oraz rozwijania w województwie śląskim współpracy z organizacjami pozarządowymi w zakresie realizacji ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie. 4. Sprawy różne. II. Lista uczestników. W załączeniu. III. Treść wypowiedzi oraz przyjętych uchwał. Pan Stanisław Szatkowski powitał przybyłych gości, szczególne podziękowania skierowane zostały do Marka Goliszwskiego, prezesa Bussines Centre Club, wiceprzewodniczącego Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno- Gospodarczych. Pan Szatkowski zauważył, że WKDS-y są bardzo ważnym elementem życia społecznego i gospodarczego. Pozwalają bowiem niejednokrotnie niwelować istniejące spory. Spotkanie z udziałem pana 1

2 Goliszewskiego, co podkreślił wojewoda warmińsko-mazurski, poświęcone miało być istocie, zasadności i miejscu prowadzenia dialogu oraz jego stronie przedmiotowej i podmiotowej. W posiedzeniach olsztyńskiej WKDS, od początku jej istnienia, uczestniczyły nie tylko uprawnione ustawowo strony, lecz również związkowcy, których centrale nie wypełniają wymogów reprezentatywności oraz przedstawiciele organizacji pozarządowych - m.in. ds. bezrobocia. Pomimo tej różnorodności interesów udaje się, jak podkreślił pan wojewoda, spokojnie wymieniać poglądy i uzgadniać wspólne stanowiska. Zawsze należy jednak dążyć do ulepszania formuły prowadzenia dialogu. Pan Szatkowski dodał, że rozmowy prowadzone na obecnym spotkaniu są krokiem w tym kierunku. Pan Marek Goliszewski przypomniał, że jako przewodniczący zespołu ds. rozwoju dialogu społecznego, przy Komisji Trójstronnej zobowiązany jest do szukania najskuteczniejszych sposobów jego prowadzenia oraz konstruowania rozwiązań ustawowych, które będą temu sprzyjały. W celu wyszukiwania takich wskazań prowadzone są rozmowy z członkami poszczególnych WKDS-ów - by podzielili się oni swymi doświadczeniami. Pan Goliszewski przypomniał także o tym, że reprezentuje również Bussines Centre Club - jedna z największych organizacji pracodawców. Przy współudziale BCC powstało m.in. Forum Dialogu - wypracowujące projekty aktów dotyczących dialogu oraz uprawnień WKDS. Pytanie, na które należy sobie dziś odpowiedzieć to: jaka jest obecnie rola dialogu społecznego i Komisji Trójstronnej, jaka jest rola WKDS w relacji do Komisji Trójstronnej i samorządu terytorialnego. Sytuacja w kraju, wysokie bezrobocie, ubóstwo społeczeństwa, mimo pozytywnych czynników - wzrost gospodarczy - nie ma poprawy. Szara strefa nie maleje, mamy olbrzymią dziurę budżetową, małe i średnie firmy bankrutują. O tych wszystkich rzeczach należy rozmawiać i szukać tutaj rozwiązań. Tymi sprawami powinien zajmować się dialog polityczny, jednak nie sprawdza się on tutaj - awantury. Populizm zaczyna dominować i trafia do dużej rzeszy, nie zawsze wykształconych, osób 2

3 (tylko 9 % osób ma wykształcenie wyższe). W związku z tym powstaje potrzeba prowadzenia dialogu społecznego. Potrzebny jest pakt społeczny, by rozwiązać wskazane bolączki. W maju podjęto prace w tym celu. Podpisano dwa dokumenty: 2 września porozumienie (bez udziału NSZZ,,Solidarność") o zmniejszeniu podatku dla osób prowadzących działalność gospodarczą do 19 % i płacy minimalnej zł, w grudniu podpisano szereg mniej istotnych porozumień. Ostatni rok poświęcony był analizie dialogu społecznego na świecie - głównie Europa Zachodnia. Jednak należy, co podkreślił prezes BCC, poszukiwać własnych rozwiązań. Drogą ku temu była omawiana dziś ankieta (w załączeniu). Dokument ten pokazał, że należy prowadzić dialog społeczny (dominujący pogląd). Przedmiotem dialogu nie powinny być interesy poszczególnych partnerów, interesy branżowe, nie powinny prac WKDS dominować również konflikty pracownicze. Wojewódzkie Komisje powinny szukać rozwiązań systemowych mogących pomóc w rozwoju regionu. Moc wykonawcza - Komisja Trójstronna nie może zastępować władz rządowych i samorządowych - WKDS muszą oddziaływać poprzez autorytet swych członków. Niektóre z Komisji zgłaszały propozycje przyznania uprawnienia do inicjatywy ustawodawczej. Pan Goliszewski przedstawił również propozycję, by członkowie WKDS-ów reprezentowani byli, po zmianie Konstytucji, w Senacie - w jego Izbie Społeczno-Gospodarczej (pochodziliby oni z wyboru). Propozycją związaną z funkcjonowaniem WKDS było również przekształcenie funkcji przewodniczącego komisji - piastowana rotacyjnie przez wiceprzewodniczących. Miejsce prowadzenia dialogu - wojewódzkie Komisje powinny na zasadach partnerstwa współpracować z Komisją Trójstronną. Pan Ryszard Hrynkiewicz zapytał się czemu Forum Związków Zawodowych nie uczestniczy w pracach nad powyższymi ustaleniami. 3

4 Pan Marek Goliszewski odpowiadając stwierdził, że FZZ bierze w tych pracach udział. Pan Józef Dziki analizując ankietę stwierdził, że dialog musi być prowadzony (niezależnie od jego obecnej formuły). Dialog powinien jednak iść od dołu - poziom zakładu pracy. Powstałe tutaj doświadczenia powinny być przenoszone do góry. Dialog powinien dotyczyć ustaleń pomiędzy rządem, pracodawcami i związkami zawodowymi - szczebel Komisji Trójstronnej. Porozumienia zwierane pomiędzy tymi stronami muszą być respektowane. Dialog musi niwelować konflikty społeczne, należy czasami wyprzedzać określone niepokoje - tutaj olbrzymia rola zespołów branżowych - potrzeba ustawowych rozwiązań (na wzór okrągłego stołu). Konflikty, jak podkreślił przewodniczący Warmińsko-Mazurskiego NSZZ,,Solidarność", mogą być rozwiązywane w oparciu o istniejące obecnie podstawy prawne, jednak należy nadal ulepszać te regulacje. Jeżeli chodzi o stronę podmiotową należy dokładniej zdefiniować pojęcie partnera społecznego. Nie może tutaj występować zbytnie rozdrobnienie (np. co najmniej 50 % danej branży).,,solidarność" prezentuje pogląd, że samorząd musi odgrywać rolę w prowadzeniu dialogu na szczeblu wojewódzkim. W przypadku, np. banków, poszczególnych branż powinny być one reprezentowane w zespołach problemowych - Komisja Trójstronna. Pan Dziki zaznaczył, że dialog jest potrzebny. Należy na każdym szczeblu brać odpowiedzialność za swe działania i starać się szukać kompromisu. Przypadki jawnego łamania przepisów prawa pracy muszą być piętnowane - sprawców tego procederu należy eliminować z grona organizacji pracodawców. Pan Marek Goliszewski zaznaczył, że w środowisku pracodawców zdarzają się osoby łamiące obowiązujące przepisy. Porozumienie obligujące do uczciwego płacenie pracownikowi wynagrodzenia, miało temu przeciwdziałać, przy czym nie zawsze jest winy przedsiębiorcy - zatory płatnicze. 4

5 Gdy chodzi o stronę podmiotową dialogu społecznego, co podkreślił prezes BCC, pojawiały się głosy stwierdzające, że powinien być on prowadzony tylko pomiędzy pracodawcami i związkowcami. Pan Jerzy Dostatni przekazał stanowisko NSZZ,,Solidarność" odpowiadające na pytania postawione w ankiecie. Pan Stanisław Kowalczyk zauważył, że najważniejsze jest przestrzeganie prawa. Komisja Trójstronna i WKDS-y powinni piętnować i potępiać powyższe przypadki. Przewodniczący Rady Wojewódzkiej OPZZ podkreślił również, że zmiany w kodeksie pracy nie staną się antidotum na bolączki gospodarki. Pan Mirosław Mówiński przypomniał, że przed powstaniem WKDS w Olsztynie zarówno przedsiębiorcy, jak i związkowcy opowiedzieli się za tym, by gremium to wypracowywało systemowe rozwiązania, które przekazywane byłyby na szczebel centralny. Zespoły, działające przy Komisji, powinny się zajmować rozwiązywaniem poszczególnych sporów pracowniczych (taka jest także praktyka, WKDS - przekazywane są wyniki prac zespołów). Udział strony rządowej powinien mieć miejsce - Komisja skuteczniej dzięki temu oddziałuje, łatwiej komunikuje określone potrzeby Radzie Ministrów). Poszerzanie składu WKDS może utrudnić działanie. Według przedstawiciela PKPP zapraszanie na poszczególne spotkania zainteresowanych podmiotów jest właściwym rozwiązaniem. W sprawie uprawnień, pan Mówiński przyznał, że gremia regionalne powinny mieć wpływ na kształt tworzonego prawa. Rotacja na stanowisku przewodniczącego uzyskała również aprobatę. Wzmocnieniu musi ulec natomiast rola ekspertów w pracach WKDS - prognozy, diagnozy na szczeblu regionalnym. Pan Zygmunt Szlachcikowski podkreślił potrzebę prowadzenia dialogu. Problemy należy rozwiązywać przy stole negocjacyjnym, nie na ulicy. Należy jednak poprawić skuteczniejsze wykonywanie powziętych ustaleń. 5

6 Pan Lech Janda stwierdził, że należy usprawniać prace istniejących gremiów, nie musi się to jednak odbywać w drodze poszerzanie ich składów. Nie jest to konieczne. Przypomniał również ustalenia, które były efektem przeprowadzonych w 2003 r. szkoleń. Pan Mirosław Kozłowski zauważył, że prowadzenie dialogu czasami napotyka na duże trudności. Nie zawsze poszczególni przedsiębiorcy chcą rozmawiać ze związkami zawodowymi - przykład spółka,,hetman" w Elblągu. Pan Kozłowski przedstawił przebieg zdarzeń w tej sprawie przed sądem. Poinformował również, że prezes,,hetmana" odpowie w niedługim czasie przed sądem karnym. Pan Kozłowski poprosił pana Goliszewskiego o interwencję w sprawie,,hetmana". Pan Andrzej Dziejowski zauważył, że skład Komisji Trójstronnej powinien zostać poszerzony o przedstawicieli samorządu terytorialnego. Na szczeblu regionalnym jest on jednym z największych i najważniejszych partnerów. Pan Dziejowski zwrócił również uwagę na zmiany w kodeksie pracy - art uprawniał WKDS do akceptowania porozumień zawieszających stosowanie,,swoistych źródeł prawa". Obecnie Komisje nie mają wglądu do zawieranych porozumień. Równie ważną kwestią jest opiniowanie przez związki zawodowe aktów prawnych wydawanych przez samorządy. Związki zawodowe chcą w realizację tego projektu zaangażować pracowników Wydziału Prawnego i Nadzoru Urzędu Wojewódzkiego, Regionalnej Izby Obrachunkowej oraz prawników organizacji pracodawców. Pan Janusz Smoliński zauważył, że samorząd województwa stara się aktywnie uczestniczyć w pracach WKDS. Stwierdził, że uczestnictwo tej strony w pracach tego gremium jest potrzebne. Marek Kołakowski stwierdził, że mimo opinii o tym, że dialog jest trudny i nie zawsze przez wszystkich jest podejmowany - wypowiedź pana Kozłowskiego. Jednak negatywne przypadki nie stanowią reguły. Organizacje pracodawców 6

7 eliminują ze swych szeregów,,czarne owce". Medialnie sprawy te są jednak bardziej nośne. Pozytywne przypadki nie stanowią sensacji i nie upublicznia się ich. Pan Stanisław Szatkowski zauważył, że sprawa,,hetmana" wzbudzać może emocje. Prezes tej spółki, tylko raz dzięki interwencji przewodniczącego Komisji spotkał się ze zwolnionymi pracownicami, w celu poszukiwania kompromisu. Jednak dalszej inwencji w tym celu nie wykazał. Sprawa ta jest nagannym przykładem. Nie powinien on zdominować wielu pozytywnych zdarzeń. Pan Marek Goliszewski poprosił przewodniczącego NSZZ Solidarność Regionu Elbląskiego o przedstawienie pisemnej informacji na temat konfliktu w zakładzie,,hetman" w Elblągu. Następnie podsumowując dotychczasowe rozmowy na temat rozwoju dialogu i działania WKDS stwierdził, że Komisja powinna być niezależnym i autonomicznym gremium. WKDS w głównej mierze powinna zajmować się strategią. Kontrolowaniem prawa, poszczególnymi problemami pracowniczymi, konfliktami powinny zajmować się zespoły. Prezes BCC zapytał się o to, czy interesy rolników powinny być reprezentowane na stałe w WKDS. Pan Stanisław Szatkowski przypomniał, że branża rolnicza w województwie warmińsko-mazurskim reprezentowana jest przez ponad 28 organizacji związkowych. Ich stały udział w posiedzeniach WKDS mógłby, co podkreślano w czasie dyskusji spowolnić, poprzez nadmierną rozbudowę, prace Komisji. Przy omawianiu spraw tego środowiska jego przedstawiciele, co zauważył przewodniczący WKDS, są zapraszani. Pan Marek Goliszewski zaznaczył, że inicjatywa ustawodawcza powinna przynależeć Trójstronnej Komisji, może być podejmowana na wniosek WKDS. Prezes BCC podziękował członkom WKDS za trud włożony w pracę tego gremium. 7

8 Kolejnym punktem posiedzenia była informacja na temat konferencji,,dialog społeczny na poziomie regionalnym - europejskie idee a polska rzeczywistość". Pan Stanisław Szatkowski poinformował o konferencji, która miała się odbyć 2 kwietnia w Ministerstwie Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej. Jej przedmiotem miała być analiza aktywności wojewódzkich komisji dialogu społecznego w Polsce. Porównane zostać miały na niej doświadczenia i praktyki WKDS z europejskimi wzorcami. Konferencja ta odbywać miała się pod patronatem pana Premiera, Jerzego Hausnera. Organizował ją Instytut Spraw Publicznych. Następnym punktem było przekazanie stanowisk WKDS we Wrocławiu w sprawach: realizacji rządowego,,programu dla Odry" w 2004 roku oraz rozwijania w województwie śląskim współpracy z organizacjami pozarządowymi w zakresie realizacji ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie. Sprawy różne. Pan Mirosław Kozłowski poruszył problem związany z elbląską siedzibą ZUS - orzekanie o niesprawności, jak poinformował, ma zostać przeniesione do Gdańska. Protokół sporządzili: Sebastian Budzyła Jarosław Kaźmierski 8