WYKORZYSTANIE INDEKSÓW KINEMATYCZNYCH I TERMODYNAMICZNYCH DO PROGNOZY ZJAWISK KONWEKCYJNYCH I BURZ. 1. Wstęp
|
|
- Beata Kaczor
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Autor: kpr. pchor. inż. Łukasz PAJUREK Opiekun naukowy: mgr Wojciech TRZEŚNIAK WYKORZYSTANIE INDEKSÓW KINEMATYCZNYCH I TERMODYNAMICZNYCH DO PROGNOZY ZJAWISK KONWEKCYJNYCH I BURZ. 1. Wstęp Burze oraz towarzyszące im zjawiska konwekcyjne stanowią istotne zagrożenie dla wykonywania zadań sił powietrznych. W warunkach klimatu Polski, z niebezpiecznymi zjawiskami pogody towarzyszącymi burzom można spotkać się w okresie od marca do października najczęściej w okresie letnim, tj. w czerwcu, lipcu i sierpniu. Średnia liczba dni z burzą dla obszaru Polski wynosi od 20 do 30 dni, z czego 70 procent tej liczby przypada właśnie na okres ciepły. Warunki pogodowe w czasie sytuacji synoptycznych sprzyjających burzom, zmieniają się gwałtownie z pozoru przyjazne warunki, w ciągu kilkudziesięciu minut, zmieniają się na groźne dla statków powietrznych. Dlatego tak istotnym jest zabezpieczenia meteorologiczne sił powietrznych poprzez prognozowanie oraz monitorowanie tych zjawisk w newralgicznym okresie lata, kiedy zjawiska burzowe występują najczęściej. Celem niniejszej pracy jest przedstawienie analizy wykorzystania wybranych indeksów termodynamicznych i kinematycznych do prognozy zjawisk konwekcyjnych i burz. Wiele z tych indeksów nie zostało opracowanych do operowania na terytorium Polski, jednak poznanie ich wad i ograniczeń, związanych z ich otrzymywaniem, prognozowaniem oraz pierwotnym przeznaczeniem, może pozwolić na ich skuteczne wykorzystanie w pracy operacyjnej. Praca określa zakres obszaru stosowalności wybranych indeksów, określa które indeksy są odpowiednie do prognozowania konkretnych rodzajów burz. 2. Dane wykorzystane do opracowania Aby dokonać oceny przydatności wybranych indeksów termodynamicznych i kinematycznych, przeanalizowano szereg sytuacji synoptycznych. Ze zgromadzonych 40 sytuacji, wybrano 16 najlepiej przedstawiających przedmiot analizy. W opracowaniu występują przykłady pochodzące z tych sytuacji synoptycznych. Analizę przeprowadzono z
2 użyciem szeregu danych pod kątem prognozy wystąpienia zjawisk konwekcyjnych i burz, oraz jej weryfikacji względem stanu faktycznego. Dane te to przede wszystkim: dane synoptyczne w postaci map, mapy prognostyczne wybranych indeksów konwekcji pozyskane z modelu numerycznego GFS sondaże aerologiczne wybrane z rejonów reprezentatywnych dla prognozy zobrazowania detektorów wyładowań atmosferycznych zobrazowania radarowe i satelitarne Rys Przykład prognozy indeksu termodynamicznego (po lewej, indeks LI) oraz zobrazowania satelitarnego (po prawej). Prognozy wybranych indeksów konwekcyjnych obejmowały okres od 6 do 12 godzin, weryfikacji tych prognoz dokonywano poprzez porównanie wartości otrzymanych z sondażu aerologicznego z wartościami zaprognozowanymi przez model numeryczny (GFS). Do tego celu, sporządzono tabelę wartości indeksów prognozowanych oraz otrzymanych z sondażu aerologicznego (Tabela 2.1). Gdy doszło do inicjacji konwekcji, pozostałe dane służyły weryfikacji opracowanej na bazie indeksów prognozy dotyczącej aktywności zjawisk konwekcyjnych i burz. Na rysunku 2.1 przedstawiono przykładową prognozę indeksów konwekcyjnych oraz odpowiadające jej zobrazowanie satelitarne. Na rysunku 2.2 przedstawiono przykładowe zestawienie danych - sondaż aerologiczny oraz zobrazowanie radarowe dla wybranej sytuacji synoptycznej.
3 Rysunek 2.2 Sondaż aerologiczny (po lewej) oraz zobrazowanie radarowe (po prawej). Tabela 2.1. Wartości wybranych indeksów obliczone z radiosondaży oraz ich prognozy z modelu numerycznego GFS. Tabela przedstawiająca wartości liczbowe indeksów kinematycznych i termodynamicznych dla wybranych, przeanalizowanych sytuacji synoptycznych. Barwa odpowiada skali wartości wskaźników, przedstawionych w tabelach w pracy. Kolor szary oznacza brak danych dla wybranego terminu. 06 UTC 12 UTC GFS 12 UTC GFS 15 UTC GFS 18 UTC termodynamiczne kinematyczne termodynamiczne kinematyczne termodynamiczne kinematycznetermodynamicznekinematyczne termodynamiczne kinematyczne LI LLS LI -0,9 LLS 3,3 LI -2 LLS 3,5 LI -4,5 LLS 6,5 LI -4 LLS 9 CAPE DLS CAPE 208 DLS 5,4 CAPE 650 DLS 7 CAPE 1900 DLS 3,5 CAPE 1350 DLS 8 CIN SRH CIN 0 SRH 76 CIN 0 SRH 60 CIN 0 SRH 0 CIN 0 SRH 35 K K 33 K 31 K 33 K 25 TT TT 49 TT 50 TT 51 TT 49 LI -2 LLS 7,4 LI -4,4 LLS 5 LI -4 LLS 3,5 LI -4 LLS 2 LI -6 LLS 6 CAPE 211 DLS 9,2 CAPE 650 DLS 8 CAPE 800 DLS 9 CAPE 600 DLS 12 CAPE 1000 DLS 13 CIN -700 SRH 102 CIN -220 SRH 17 CIN -120 SRH 25 CIN -90 SRH 50 CIN -190 SRH 70 K 29 K 27,7 K 26 K 30 K 29 TT 55 TT 53,2 TT 52 TT 55 TT 55 LI 2,7 LLS 7,4 LI -1 LLS 7 LI -2 LLS 6 LI -2 LLS 10 LI -1 LLS 15 CAPE 0 DLS 28 CAPE 350 DLS 25 CAPE 400 DLS 27 CAPE 400 DLS 22 CAPE 250 DLS 22 CIN 0 SRH 88 CIN 0 SRH 33 CIN -20 SRH 55 CIN 0 SRH 30 CIN 0 SRH 60 K 26 K 23 K 29 K 30 K 31 TT 47 TT 50 TT 59 TT 57 TT 57 LI 4 LLS 6 LI 1,3 LLS 15 LI LLS LI LLS LI -1,5 LLS 20 CAPE 20 DLS 28 CAPE 150 DLS 25 CAPE DLS CAPE DLS CAPE250 DLS 25 CIN -20 SRH 80 CIN 0 SRH 222 CIN SRH CIN SRH CIN 0 SRH 250 K 25 K 27 K K K 32 TT 48 TT 46 TT TT TT Charakterystyka wybranych indeksów kinematycznych i termodynamicznych. Wybrane indeksy dotyczące konwekcji można podzielić na dwie grupy : indeksy termodynamiczne, opisujące wybrane charakterystyki temperaturowe dotyczące troposfery, wskazują na charakter stratyfikacji termicznej ( równowagę) atmosfery.
4 indeksy kinematyczne, opisujące dynamikę troposfery oraz powiązanie tej dynamiki z charakterem zjawisk konwekcyjnych, np. uporządkowanie zjawisk konwekcyjnych, ich intensywność. Indeksy termodynamiczne oblicza się na podstawie wartości temperatur na odpowiednich poziomach atmosfery, otrzymanych np. z sondażu aerologicznego (rys. 3.1). Rysunek 3.1. Przykładowy diagram aerologiczny z zaznaczonym polem przedstawiającym indeks CAPE. Wybrane indeksy termodynamiczne to: CAPE Indeks CAPE reprezentuje ilość energii (wyporność) dostępnej do przyspieszenia cząstki powietrza w pionie, lub ilość pracy, jaka jest wykonana na otoczeniu, aby cząstkę podnieść. Na diagramie termodynamicznym jest to obszar na lewo od krzywej stanu do krzywej stratyfikacji, począwszy od poziomu swobodnej konwekcji, zwanego LFC a poziomem równowagi EL. Im większa jest różnica temperatury cząstki i otoczenia tym ten obszar jest większy w związku z czym istnieje większy potencjał do powstania prądów konwekcyjnych.
5 Tabela 3.1. Interpretacja wartości indeksu CAPE Wartość CAPE Opis J/kg Mała energia, niewielka niestabilność Umiarkowana niestabilność Duża niestabilność >2500 Bardzo duża niestabilność * >3500* Dodatkowy podział przeprowadzony dla USA gdzie duże wartości sięgają do 3500 a w ekstremalnych przypadkach powyżej 3500 ( w Europie rzadko) K W literaturze oraz pracy operacyjnej stosuje się również nazwy K INDEX, KINX, WHAITING, KI. Obliczenia tego indeksu oparte są o temperatury z danych poziomów troposfery. Tabela 3.2. Interpretacja wartości indeksu K Wartość Opis indeksu K w C <20 Brak burz, szanse na ich wystąpienie poniżej 20%, możliwe opady konwekcyjne słabe i umiarkowane Burze mało prawdopodobne (20% - 40%), możliwe opady Burze prawdopodobne (40% - 60%) umiarkowane i intensywne opady konwekcyjne możliwe Wysokie prawdopodobieństwo wystąpienia burz z intensywnym opadem (60% - 80%) >35 Bardzo wysokie prawdopodobieństwo (80% - 90%) w rejonie prognozy istnieje największy potencjał dla generowania intensywnych opadów konwekcyjnych i gwałtownych burz TT Indeks ten składa się z dwóch części. Pierwsza to VT która określa chwiejność atmosfery w warstwie (na podstawie gradientu temperatury) a druga to CT która z kolei określa wilgotność na poziomie 850 hpa (na podstawie punktu rosy). W wyniku takiego połączenia otrzymujemy indeks opisujący chwiejność i wilgotność.
6 Tabela 3.3. Interpretacja indeksu TT Wartość Opis indeksu TT w C 43 Burze mało prawdopodobne, warunki progowe Prawdopodobne lokalne burze Prawdopodobne liczne burze w rejonie >55 Liczne burze w rejonie, o dużej gwałtowności (intensywne opady itp.) LI Indeks ten jest powszechnie wykorzystywany do oceny stabilności. Za jego pomocą oblicza się różnicę temperatury cząstki powietrza uniesionej do poziomu 500 hpa (zgodnie z diagramem, po krzywej stanu danej cząstki) a temperaturą, jaką posiada jej otoczenie na tym poziomie. Tabela 3.4. Interpretacja wartości indeksu LI Wartości indeksu LI w C Opis >3 (6) Atmosfera stabilna 3 1 (nawet od 6 do 3) Generalnie brak burz, ale mogą występować procesy konwekcyjne i przy odpowiednim wspomaganiu, np. na frontach lub dzięki zbieżnościom mogą pojawić się opady przelotne, a w chłodnej porze roku, gdy dynamika kompensuje brak termodynamiki, nawet słabe burze. 0-3 Wartość progowa, niewielka chwiejność atmosfery Umiarkowana niestabilność Duża niestabilność, liczne burze. < -9 Ekstremalna niestabilność (burze powszechne w całym regionie, towarzyszyć mogą im bardzo intensywne opady) CIN Jest to indeks określający wartości energii hamującej konwekcję (występuje przy inwersjach). Na diagramie aerologicznym jest obszarem, który ogranicza krzywa stanu i stratyfikacji, położona po przeciwnej stronie, odwrotnie niż jak to jest przy CAPE.
7 Rys Przykładowy diagram aerologiczny, przedstawiający indeks CIN (niebieskie pole). Tabela 3.5. Interpretacja wartości indeksu CIN Wartość indeksu Opis CIN w J/kg 0-50 Bardzo mała wartość, często spotykana, niewielka blokada procesów konwekcyjnych Umiarkowana wartość, niewielkie wspomaganie jest wymagane do rozwoju konwekcji Duża wartość. Skutecznie hamuje rozwój dla większości procesów konwekcyjnych w rejonie, często nie pozwala nawet na rozwój do stadium cumulusa (konwekcja niewidoczna).wymagane jest wysokie wspomaganie ruchów wstępujących. Duża liczba przypadków intensywnych burz. < -200 Bardzo duża wartość. Tylko nieliczne prądy konwekcyjne są wstanie wytworzyć chmury kłębiaste i burze. Jeśli im się uda, istnieje najwyższe prawdopodobieństwo powstania gwałtownych zjawisk burzowych (oczywiście, gdy w parze z takimi wartościami CIN idą wysokie wartości CAPE). Z kolei wybrane indeksy kinematyczne to: SHEAR 0-6 (DLS) Indeks określa różnica wektora wiatru pomiędzy poziomem 6 km (ok.450 hpa) a wiatrem przyziemnym. Można go wyliczyć, tak jak pozostałe indeksy, za pomocą hodografu (Rysunek 3.2)
8 Rysunek 3.2. Przykładowy hodograf Tabela 3.6. Interpretacja wartości indeksu DLS Wartości indeksu DLS w KT oraz m/s Opis <30kt <15m/s 30 50kt m/s >50kt >25m/s Słaby gradient pionowy. Niskie prawdopodobieństwo występowania superkomórek, słaba organizacja burz, powstające burze mogą być intensywne, ale są w większości pojedyncze i rozproszone. Gradient umiarkowany. Podwyższone prawdopodobieństwo występowania superkomórek burzowych. Wzmaga się uporządkowanie ognisk burzowych, mogą występować formacje liniowe. Wysoki gradient oraz wysokie prawdopodobieństwo powstania superkomórek burzowych. W tych warunkach, każda komórka burzowa może stać się superkomórką. Zorganizowana konwekcja, burze w postaci skupisk komórek. SHEAR 0-1 (LLS) Indeks ten określa wielkość różnicy wektora wiatru pomiędzy poziomem 1 km a wiatrem przyziemnym. LLS znacznie lepiej wskazuje potencjał powstawania zjawisk burzowych z którymi związane są niszczące porywy wiatru i zjawiska typu downburst niż inne indeksy kinematyczne.
9 Tabela 3.7. Interpretacja wartości indeksu LLS Wartości indeksu LLS w węzłach oraz metrach na sekundę >20kt >10m/s 20 40kt m/s >40kt >20m/s Opis Słaby gradient pionowy, mogą występować formacje liniowe, prędkości porywów wiatru wywołane prądami zstępującymi nie przybierają większych wartości. Gradient umiarkowany. Mogą powstawać formacje liniowe oraz liniowe w kształcie łuku. Wiatr przybiera większe wartości. Wysoki gradient. Aktywność burzowa w większości zorganizowana w wydłużone formacje linie szkwałów, echa w kształcie łuku. Mogą wystąpić intensywne prądy zstępujące. SRH (Storm Relative Helicity) Dość złożony indeks, powstaje poprzez wskazanie pola na hodografie zakreślonego przez wektor wiatru w funkcji wysokości (rys. 3.3). Wartość indeksu określa zmianę kierunkową i prędkościową wiatru, wskazuje na potencjał powstania superkomórek (wirowość prądu wstępującego). Może być obliczany dla kilku warstw w troposferze (SRH 0-1km, 0-2km, 0-3km). Z obserwacji wynika, że superkomórki burzowe są silnie związane z głębokim, pionowym gradientem kierunkowym i prędkościowym wiatru. Większe wartości SRH 0-3km (powyżej m^2/s^2) oraz SRH 0-1km (powyżej 100m^2/s^2) wskazują na zwiększenie prawdopodobieństwa wystąpienia trąb powietrznych. Natomiast podwyższone wartości głębszej warstwy sprzyjają powstawaniu złożonych formacji liniowych (rozbudowanych linii szkwału) oraz ewolucji w superkomórki. Rys Hodograf z naniesionymi na niebiesko punktami (końce wektorów, opisujących kierunek i prędkość wiatru na kolejnych poziomach atmosferze), żółte pole odpowiada indeksowi SRH.
10 Tabela 2.3. Interpretacja wartości indeksu SRH 0 3 km Wartości indeksu SRH Opis 0-3km [m 2 /s 2 ] 100 Wartość progowa dla powstawania superkomórek burzowych. Superkomórki powstają przy średnich i wysokich wartościach CAPE, możliwe słabe trąby powietrzne. Superkomórki mogą powstawać nawet przy niskich wartościach indeksów termodynamicznych, możliwe umiarkowane, silne trąby powietrzne. Superkomórki mogą powstawać przy warunkach progowych co do niestabilności w atmosferze. >500 W warunkach dużej niestabilności, mogą powstawać trąby powietrzne o ogromnej sile. 4. Ocena wybranych indeksów Aby dokonać oceny przydatności wybranych indeksów termodynamicznych i kinematycznych, dokonano podziału sytuacji synoptycznych, na 3 grupy: 1. Sytuacje frontowe o słabym przepływie: gdy front chłodny jest słabo scharakteryzowany, to znaczy jego aktywność jest słabo widoczna zarówno w zjawiskach, jak i zmianie temperatur oraz kierunku i prędkości wiatru, przy wymianie powietrza z PZ na PP, ale występuje słaby do umiarkowanego przepływ w troposferze (do km/h). 2. Sytuacje frontowe dynamiczne: w przypadku występowania intensywnej dynamiki w troposferze ( intensywny przepływ, powyżej km/h, występowanie prądu strumieniowego), gdy wartości wskaźników kinematycznych uzyskują wartości średnie i wysokie w obrębie frontów. 3. Sytuacje wewnątrzmasowe: obrzeża wyżów, szczególnie w ich tylnej, zachodniej zwykle części, Zatoki i bruzdy obniżonego ciśnienia, rozmyte pola baryczne, słaby przepływ w atmosferze, brak prądu strumieniowego. Dla każdej z trzech grup wybrano indeksy przydatne w ocenie sytuacji i prognozie oraz indeksy o ograniczonej lub niskiej przydatności. W sytuacjach frontowych o słabym przepływie, przydatne okazały się indeksy CAPE oraz LI stosunkowo niewielkie obszary o wartościach maksymalnych wskazują na obszary
11 największej aktywności konwekcyjnej na froncie chłodnym (Rys.4.1.), w przypadku gdy wartość CIN nie jest wysoka. Jednocześnie nie występują wysokie wartości wskaźników LLS oraz DLS. Indeksy K oraz TT, a także indeksy kinematyczne wykazały niewielką przydatność. Indeks K w tych przypadkach dobrze określa ogólny obszar występowania zjawisk konwekcyjnych, szczególnie opadów konwekcyjnych, natomiast nie wskazuje konkretnych obszarów największej aktywności ( jak i TT, rys. 4.2.) Rys.4.1 Po lewej, zobrazowanie radarowe, godz UTC, po prawej prognoza indeksu CAPE oraz LI na godz UTC tego samego dnia. Rys. 4.2 Po lewej prognoza indeksu K, po prawej indeksu TT na godz UTC, Z kolei w sytuacjach frontowych dynamicznych przydatne okazały się również indeksy CAPE oraz LI, a także indeksy kinematyczne, przede wszystkim LLS oraz DLS. Wartości progowe
12 wskaźnika LI wystarczą, aby określić miejsca występowania centrów aktywności konwekcyjnej, jeżeli pojawią się obszary o podwyższonych wartościach CAPE (wystarczą niskie wartości) Rys. 4.3 Po lewej, detektor wyładowań atmosferycznych, godz UTC, po prawej prognoza indeksu CAPE oraz LI na godz UTC tego samego dnia. Z analiz wynika również, że w tych sytuacjach burze pojawiają się tuż przed strefami najwyższych wartości wskaźników. Poza tym, CAPE może również służyć do oceny, jak duże obszary będą objęte aktywnością burzową (rys. 4.3) Obszary podwyższonych wartości indeksów kinematycznych, pokrywających się z nawet niewielkimi wartościami wyżej wymienionych indeksów kinematycznych, czyli LLS i DLS, pozwalają wyznaczyć obszary największej aktywności konwekcyjnej (rys. 4.4). Rys. 4.4 Po lewej, zobrazowanie radarowe, godz UTC, po prawej prognoza indeksu LLS na godz UTC tego samego dnia.
13 W tym przypadku, było to powstanie burzy o charakterze formacji liniowej ( linia szkwału) o dość pokaźnej, jak na tę porę roku, liczbie wyładowań ( jest to sytuacja z października, rys. 4.5). Rys. 4.5 Detektor wyładowań, , godz UTC. W tej przykładowej sytuacji wartości indeksu SRH były dość wysokie, jednakże w przypadku liniowych formacji konwekcyjnych jest to z reguły normalne (rys. 4.6). Rys Prognoza indeksu SRH na godz UTC, dnia Gdy indeks osiąga wysokie wartości, zazwyczaj dochodzi do inicjacji mniejszych skupisk lub pojedynczych komórek burzowych (przy odpowiednich wartościach, nawet
14 superkomórek) o gwałtownym charakterze zjawisk. Odbywa się to najczęściej w sytuacjach, gdy występuje intensywny przepływ w atmosferze oraz chwiejność atmosferyczna jest przynajmniej średnich wartości (średnią chwiejność można interpretować jako umiarkowane wartości indeksów termodynamicznych). W tym wypadku, chwiejność atmosferyczna była niewielka, jednak oddziaływanie frontowej linii zbieżności wiatrów przyziemnych i dynamiki atmosferycznej pozwoliły na powstanie linii szkwału. Najczęściej jednak indeks przyjmuje najwyższe wartości w chłodnej porze roku ( co jest związane ze zwiększona dynamiką w atmosferze z powodu większych gradientów termicznych) czego nie należy interpretować jako zagrożenia ze strony konwekcji, bez uwzględnienia termodynamiki. Przydatny okazał się indeks K, jeśli chodzi o wyznaczenie rejonu opadów konwekcyjnych. W tym wypadku prawidłowo wskazał ten rejon, a jego wartości dobrze oceniły intensywność opadów konwekcyjnych, co było zauważalne na produktach radarowych. Rys Prognoza indeksu K na godz UTC, dnia Niewielką przydatność wykazał indeks TT, którego wartości w sytuacjach dynamicznych okazywały się zbyt wysokie. Również położenie prognozowanego obszaru wystąpienia zjawisk konwekcyjnych nie sprawdziło się. Przykładem jest rysunek 4.7, na którym widać, że zjawiska konwekcyjne, widoczne na zobrazowaniu radarowym po prawej, znajdują się o wiele dalej niż to przewidywał model numeryczny, z wyliczeń indeksu TT. Również intensywność i zasięg zjawisk jest znacznie mniejszy, niż wynikałoby to z interpretacji wartości prognozowanej dla tego indeksu.
15 . Rys. 4.6 Po lewej, prognoza indeksu TT na godz UTC ,po prawej zobrazowanie radarowe dla godz UTC tego samego dnia. Ostatecznie, indeksy przydatne w sytuacjach wewnątrzmasowych, to przede wszystkim indeks TT. Podczas gdy pozostałe indeksy termodynamiczne zawyżały swoje wartości, lub były w miarę jednolite w całym rozpatrywanym obszarze, indeks TT wykazał różnorodność i wiarygodność. W obszarach, gdzie była prognozowana jego największa wartość, doszło do rozwoju intensywnych zjawisk konwekcyjnych silnie rozbudowanych chmur kłębiastych, przynoszących w rejonie burze. Widoczne jest to dobrze na rysunku 4.7 poniżej. Rys Po lewej, prognoza indeksu TT na godz UTC , po prawej zobrazowanie satelitarne dla godz UTC tego samego dnia.
16 5. Podsumowanie Wykorzystując wybrane indeksy termodynamiczne i kinematyczne w prognozach konwekcji, można istotnie wspomóc pracę operacyjną. Podczas stosowania poszczególnych, wybranych indeksów, można określić pewne, wynikające z opracowania: W przypadku prognozowania burz na anafrontach chłodnych należy brać pod uwagę obszary o maksymalnej wartości CAPE potencjalne ogniska burzowe. Przy katafrontach nie rozróżnia się stref maksymalnych, obszar jest równomierny, natomiast jego wielkość wskazuje na rozległość występowania zjawisk konwekcyjnych. Indeks TT w sytuacjach frontowych często przyjmuje zbyt wysokie wartości lepiej charakteryzuje chwiejność masy niż zjawiska frontowe na styku mas powietrza, jest to z kolei przydatne w prognozowaniu burz wewnątrzmasowych. W sytuacjach dynamicznych obserwuje się przesuniecie występowania zjawisk względem stref o maksymalnej wartości chwiejności prognozy modelu spóźniają się względem rzeczywistości ze względu na dynamiczną sytuację, złożoność przepływu powietrza przy dużej jego prędkości nie pozwala na zbyt dokładne wyliczenia modelu Dla indeksów kinematycznych, w sytuacjach podwyższonej dynamiki obszary o podwyższonej wartości indeksów kinematycznych przy marginalnych wartościach chwiejności świadczą o możliwości powstania zjawisk konwekcyjnych wymuszonych dynamicznie. W takich wypadkach należy analizować położenie stref marginalnej chwiejności na froncie. Ogólnie można stwierdzić, że indeksy kinematyczne są pomocne w określeniu wystąpienia oraz formy organizacji konwekcji. Indeksy te pozwalają ocenić, jaką intensywność będą miały zjawiska konwekcyjne. Nie są popularne, ze względu na stosunkowo niewiele źródeł, z których można je uzyskiwać, ale ich zastosowanie może istotnie pomagać w ocenie sytuacji, w pracy operacyjnej, np. podczas zabezpieczania lotów na lotnisku. Powiązanie ze sobą indeksów kinematycznych i termodynamicznych poszerza możliwości prognozowania zjawisk konwekcyjnych i burz.
17 PIONOWY GRADIENT WIATRU Rys.5.1. Przedstawienie zależności powstawania i rozwoju zjawisk konwekcyjnych w zależności od chwiejności atmosferycznej i pionowego gradientu wiatru. Wykazano, że zależność pomiędzy chwiejnością atmosferyczną a dynamiką przepływu ma istotny wpływ na powstawanie i przebieg zjawisk konwekcyjnych (rys. 5.1.). Rysunek 5.1 wiąże chwiejność atmosferyczną (może być interpretowana jako wartości indeksu CAPE) wraz z pionowym gradientem wiatru (interpretacja może dotyczyć takich indeksów kinematycznych jak np. DLS) Należy zwrócić uwagę że istnieją ograniczenia stosowania indeksów obliczonych przez model, skuteczność prognozy jest silnie zależna od czasu oraz miejsca prognozy. Do badań wybrano prognozy 6 godzinne oraz 3 godzinne, maksymalnie 12 godzinne prognozy powyżej tego czasu stanowiły tylko orientacyjną informację, w sytuacjach dynamicznych dochodziło do częstych aktualizacji wyliczeń modelu numerycznego (nawet co godzinę). Im bardziej prognozy wybiegały w przyszłość, tym gorsza była ich sprawdzalność (rozbieżności w wartościach indeksów otrzymanych z radiosondażu i z modelu numerycznego rzędu %). Przydatne okazały się prognozy 3 godzinne, które były wykorzystywane w sytuacjach pojawienia się popołudniowej lub wieczornej konwekcji dane z porannych sondaży uzupełniały prognozę i doprowadzały do poprawienia jej wyników. Również sam model generował błędy, które wynikały z jego konstrukcji i sposobu obliczania parametrów dotyczących atmosfery. Często okazywało się, że zawartość pary
18 wodnej był mniejsza niż przewidywana, wobec czego część indeksów była zawyżana, nie dochodziło do rozwoju intensywnej konwekcji prognozy okazywały się błędne. Przyczyną takiego zachowania modelu jest przede wszystkim jego rozdzielczość rzędu 17 km, oraz niedokładne odwzorowanie orografii, co przy adwekcji powietrza z południa, przejawia się brakiem reakcji modelu na zjawiska fenowe, które osuszają powietrze ( punkty rosy okazują się znacznie niższe). Również powstające, lokalne linie zbieżności, o niewielkiej rozciągłości, mogą zostać pominięte przez model, a to na nich może dojść do inicjacji konwekcji, w warunkach mniej sprzyjających. Dokładniejsze rozważania na temat przydatności i ograniczeń związanych ze stosowalnością wybranych indeksów są zawarte w załączniku nr 1 (Tabela przydatności indeksów dla wyróżnionych rodzajów sytuacji synoptycznych). Literatura 1. Ahrens Donald C., Essentials of meteorology. An invitation to the atmosphere 3 rd edition, Australia, Pacific Grove,2001, Brooks/Cole Publication Co. 2. Droegemeier K., Gallagher F., Xue M., The Wind Hodograph. METR 4433: Mesoscale Meteorology, School of Meteorology, University of Oklahoma Jasiński J., Wiktorowski J., Prognozowanie sytuacji synoptycznych oraz elementów i zjawisk atmosferycznych, Warszawa, 2000, Wyd. WAT 4. Ostrowski M., Meteorologia dla lotnictwa sportowego, Warszawa 1999, Wyd. Przegląd lotniczy 5. Rakov V. A., Uman M. A, Lightning. Physics and effects, USA, New York 2003, Cambridge University Press 6. Szewczak P., Meteorologia dla pilota samolotowego Wydanie drugie zmienione,, Poznań 2010, Wyd. Avia Test 7. Van der Veelde O., Guide to using convective maps, ESTOFEX, sondaże aerologiczne 9. dane detektorów wyładowań atmosferycznych dane modelu numerycznego GFS dane zobrazowań satelitarnych dane synoptyczne oraz zobrazowania radarowe
19 Załącznik nr 1. Tabela przedstawiająca przydatność indeksów termodynamicznych i kinematycznych do prognozy zjawisk konwekcyjnych i burz. Przydatność zastosowania Wysoka przydatność Ograniczona lub niska przydatność Charakter sytuacji synoptycznej Frontowa dynamiczna* Frontowa o słabym przepływie** Wewnątrzmasowe*** Indeksy LLS, DLS zwracać uwagę na obszary o wartościach maksymalnych, przy podwyższonych i umiarkowanych wartościach wskaźników Indeksy CAPE, LI obszary o wartościach maksymalnych, w obrębie wskaźników LLS i DLS Indeksy CAPE, CIN, LI obserwować obszary maksymalnych wartości, zwracać uwagę na CIN, które może blokować konwekcję w tych obszarach Indeks K w połączeniu z powyższym postępowaniem, pozwoli określić intensywność opadów w rejonie aktywnym konwekcyjnie Indeks CIN obserwacja prognoz nocnych i porannych, wartości wysokie negują pojawienie się konwekcji przed i tuż po południu, Indeks TT obszary maksymalnych wartości wskazują na popołudniową konwekcję Indeksy K, TT ograniczona wiarygodność, zbyt duże obszary, często wartości są zawyżone lub znacznie przesunięte Indeks TT pozwala określić potencjał konwekcyjny masy powietrza, nie pozwala wydzielić obszarów największego prawdopodobieństwa wystąpienia zjawisk konwekcyjnych ( zbyt rozmyte wartości) Indeksy kinematyczne mało przydatne, forma konwekcji sterowana przez aktywność poj. Komórek burzowych, a więc głównie termodynamikę. Indeks CAPE, LI ogólna charakterystyka masy, często zawyżone wartości poprzez błędy modelu, również częste aktualizacje, wymagają uwagi Frontowa o słabym przepływie* - W sytuacjach, gdy front chłodny jest słabo scharakteryzowany, to znaczy jego aktywność jest słabo widoczna zarówno w zjawiskach, jak i zmianie temperatur oraz kierunku i prędkości wiatru, przy wymianie powietrza z PZ na PP, ale występuje słaby do umiarkowanego przepływ w troposferze (do km/h). Frontowa dynamiczna** - W przypadku występowania intensywnej dynamiki w troposferze ( intensywny przepływ, powyżej km/h, występowanie prądu strumieniowego), gdy wartości wskaźników kinematycznych uzyskują wartości średnie i wysokie w obrębie frontów. Wewnątrzmasowe*** - Obrzeża wyżów, szczególnie w ich tylnej, zachodniej zwykle części, Zatoki i bruzdy obniżonego ciśnienia, rozmyte pola baryczne, słaby przepływ w atmosferze, brak prądu strumieniowego.
Indeksy konwekcji. < 300 bardzo słaba konwekcja (ale np. ubiegłej zimy wystąpiła burza przy wskaźniku CAPE =100)
Juliusz Orlikowski Indeksy konwekcji. Od wielu lat próbuje się parametryzować konwekcje. Wykonuje się to w celu określenia zagrożenia burzami, uskokami wiatru oraz ewentualnie pojawiającym się trąbami
Bardziej szczegółowoMożliwości prognozowania gwałtownych burz w Polsce
Artur Surowiecki Stowarzyszenie Skywarn Polska Możliwości prognozowania gwałtownych burz w Polsce VII Zlot Polskich Łowców Burz Wrocław 2016 Po co prognoza dotycząca siły i aktywności burz? Burze, w zależności
Bardziej szczegółowoHigrometry Proste pytania i problemy TEMPERATURA POWIETRZA Definicja temperatury powietrza energia cieplna w
3 SPIS TREŚCI WYKAZ DEFINICJI I SKRÓTÓW... 9 WSTĘP... 13 METEOROLOGICZNE WARUNKI WYKONYWANIA OPERACJI W TRANSPORCIE. POJĘCIA PODSTAWOWE... 15 1. PODSTAWY PRAWNE FUNKCJONOWANIA OSŁONY METEOROLOGICZNEJ...
Bardziej szczegółowoNiebezpieczne zjawiska. Katarzyna Bednarek
Niebezpieczne zjawiska atmosferyczne Katarzyna Bednarek 22.04.2013 Plan prezentacji 1. Front atmosferyczny co to jest i dlaczego nas interesuje? 2. Burze czy każda chmura nam zagraża? 3. Grad skąd się
Bardziej szczegółowoPomoc do generatora diagramów aerologicznych omówienie wybranych parametrów
Pomoc do generatora diagramów aerologicznych omówienie wybranych parametrów Liczenie parametrów cząstki Obliczanie podstawowych parametrów konwekcyjnych wznoszącej się cząstki powietrza (takich jak CAPE,
Bardziej szczegółowoAndrzej Jaśkowiak Lotnicza pogoda
Andrzej Jaśkowiak Lotnicza pogoda - Meteorologia dla pilotów ROZDZIAŁ 1. Atmosfera ziemska ROZDZIAŁ 2. Woda w atmosferze ROZDZIAŁ 3. Temperatura ROZDZIAŁ 4. Stabilność powietrza ROZDZIAŁ 5. Ciśnienie atmosferyczne
Bardziej szczegółowoBurze w warunkach dużej chwiejności termodynamicznej w Polsce
Burze w warunkach dużej chwiejności termodynamicznej w Polsce Omówienie przypadków z lat 29 213 Statystyki Artur Surowiecki Stowarzyszenie Skywarn Polska Poznań, sierpień 214 Opracowanie statystyk - metodologia
Bardziej szczegółowoZAŁĄCZNIK 7 - Lotnicza Pogoda w pytaniach i odpowiedziach.
Prąd strumieniowy (jet stream) jest wąskim pasem bardzo silnego wiatru na dużej wysokości (prędkość wiatru jest > 60 kts, czyli 30 m/s). Możemy go sobie wyobrazić jako rurę, która jest spłaszczona w pionie
Bardziej szczegółowoRadiosondaże. Krzysztof Ostrowski (krzysio.ostrowski@gmail.com)
Radiosondaże Krzysztof Ostrowski (krzysio.ostrowski@gmail.com) Podstawowe informacje Budowa diagramu skew-t Czytanie radiosondaży Chwiejność i CAPE Prądy zstępujące i DCAPE Przykłady groźnych radiosondaży
Bardziej szczegółowoPROGNOZY METEOROLOGICZNE NA POTRZEBY OSŁONY HYDROLOGICZNEJ. Teresa Zawiślak Operacyjny Szef Meteorologicznej Osłony Kraju w IMGW-PIB
PROGNOZY METEOROLOGICZNE NA POTRZEBY OSŁONY HYDROLOGICZNEJ Teresa Zawiślak Operacyjny Szef Meteorologicznej Osłony Kraju w IMGW-PIB 11.12.2013 Prognoza pogody określenie przyszłego najbardziej prawdopodobnego
Bardziej szczegółowoPodsumowanie sezonu burzowego Tomasz Machowski Polscy Łowcy Burz Skywarn Polska
Podsumowanie sezonu burzowego 2016 Tomasz Machowski Polscy Łowcy Burz Skywarn Polska Podsumowanie sezonu burzowego 2016. W Polsce przyjęło się, że sezon burzowy trwa od 1 kwietnia do 30 września, chociaż
Bardziej szczegółowoOpis przedmiotu zamówienia
Załącznik nr 1 do SIWZ Opis przedmiotu zamówienia Dotyczy: usługi przeszkolenia personelu Służby Meteorologicznej. Przedmiotem specyfikacji jest usługa Przeszkolenia personelu Służby Meteorologicznej do
Bardziej szczegółowoNiszczycielskie burze w Polsce gwałtowne wiatry i trąby powietrzne
Niszczycielskie burze w Polsce gwałtowne wiatry i trąby powietrzne Ogólnie przedstawienie zagadnienia trąb powietrznych i silnych wiatrów pochodzenia konwekcyjnego. Warunki atmosferyczne sprzyjające rozwojowi
Bardziej szczegółowoPomoc do programu Generator Skew-T Krzysztof Ostrowski
Pomoc do programu Generator Skew-T Krzysztof Ostrowski (krzysio.ostrowski@gmail.com) Wczytywanie/edycja sondażu Istnieje kilka możliwości stworzenia diagramu Skew-T. Naciskając guzik Wczytaj sondaż mamy
Bardziej szczegółowoPodstawowe wskaźniki termodynamiczne. Marek Zięba
Podstawowe wskaźniki termodynamiczne Marek Zięba Burze są zjawiskami bardzo złożonymi. Na ich rozwój oraz siłę wpływa bardzo wiele czynników. Jest ich zdecydowanie zbyt wiele, by można było je obszernie
Bardziej szczegółowoBudowa atmosfery ziemskiej. Atmosfera składa się z kilku warstw TROPOSFERA STRATOSFERA MEZOSFERA TERMOSFERA EGZOSFERA
Budowa atmosfery ziemskiej Atmosfera składa się z kilku warstw TROPOSFERA STRATOSFERA MEZOSFERA TERMOSFERA EGZOSFERA Charakterystyka troposfery Spadek temperatury w troposferze Zwykle wynosi ok. 0,65 C
Bardziej szczegółowoZakład Inżynierii Transportu Lotniczego
Zakład Inżynierii Transportu Lotniczego Laboratorium Inżynierii Ruchu Lotniczego Instrukcja do ćwiczenia nr 9 Zjawiska meteorologiczne na potrzeby planowania operacji lotniczych Do użytku wewnętrznego
Bardziej szczegółowoPomoc do programu Generator Skew-T Krzysztof Ostrowski
Pomoc do programu Generator Skew-T Krzysztof Ostrowski (krzysio.ostrowski@gmail.com) Program służy do generowania diagramów Skew-T i Stuve oraz pionowych profilów wiatru na podstawie sondaży aerologicznych.
Bardziej szczegółowoŚródroczny kurs żeglarza jachtowego 2016/2017
Śródroczny kurs żeglarza jachtowego 2016/2017 27 Harcerska Drużyna Wodna Hufca Ziemi Mikołowskiej im. Bohaterów Powstań Śląskich Maciej Lipiński Meteorologia Meteorologia Meteorologia (gr. metéōron - unoszący
Bardziej szczegółowoSTABILNOŚĆ PRACY STACJI ODNIESIENIA DGPS W CZASIE PRZEJŚCIA FRONTU ATMOSFERYCZNEGO - WYNIKI EKSPERYMENTU
dr inż. Kajetan Ćwiklik dr inż. Cezary Specht STABILNOŚĆ PRACY STACJI ODNIESIENIA DGPS W CZASIE PRZEJŚCIA FRONTU ATMOSFERYCZNEGO - WYNIKI EKSPERYMENTU Streszczenie W referacie przedstawiono wyniki eksperymentu,
Bardziej szczegółowoGrad. Krzysztof Ostrowski Stowarzyszenie Skywarn Polska - Polscy Łowcy Burz
Grad Podstawowe informacje Formowanie się gradu Warunki sprzyjające opadom dużego gradu Superkomórki jako fabryki gradu Detekcja radarowa potencjalnych burz gradowych Incydenty gradowe w Polsce Krzysztof
Bardziej szczegółowoStorm Relative Helicity Od teorii do implementacji. Piotr Szuster Skywarn Polska www.lowcyburz.pl 15 grudnia 2014
Storm Relative Helicity Od teorii do implementacji Piotr Szuster Skywarn Polska www.lowcyburz.pl 15 grudnia 2014 1 Spis treści 1 Wstęp 3 1.1 Na początku słów kilka....................... 3 1.2 Radiosondaże.............................
Bardziej szczegółowoZNISZCZENIA W AOS CZERNICA PO PRZEJŚCIU FRONTU BURZOWEGO W DNIU 11 SIERPNIA 2017 ROKU ANALIZA ZJAWISKA
ZNISZCZENIA W AOS CZERNICA PO PRZEJŚCIU FRONTU BURZOWEGO W DNIU 11 SIERPNIA 2017 ROKU ANALIZA ZJAWISKA Opracowanie i zdjęcia: Czesław Dyrcz Gwałtowne zjawiska hydrometeorologiczne takie jak: huraganowe
Bardziej szczegółowoMETEOROLOGIA LOTNICZA ćwiczenie 1
METEOROLOGIA LOTNICZA ćwiczenie 1 Wstęp Regulamin przedmiotu Efekty kształcenia Materiały na stronie www2.wt.pw.edu.pl/~akw Zaliczenie Dwie kartkówki punktowane: 1. W połowie zajęć. 2. Ostatnie zajęcia.
Bardziej szczegółowoWiadomości z zakresu meteorologii
Test egzaminacyjny z teorii na stopień Żeglarza Jachtowego 1 2 3 4 5 6 Na każde pytanie jest jedna poprawna odpowiedź którą należy zaznaczyć na polu z numerem pytania na karcie Egzamin teoretyczny Wiadomości
Bardziej szczegółowoWstęp. Regulamin przedmiotu Efekty kształcenia Materiały na stronie www2.wt.pw.edu.pl/~akw METEOROLOGIA LOTNICZA. Wstęp.
Wstęp METEOROLOGIA LOTNICZA Wstęp Ćwiczenie 1 Regulamin przedmiotu Efekty kształcenia Materiały na stronie www2.wt.pw.edu.pl/~akw 1 Zaliczenie Dwie kartkówki punktowane: 1. W połowie zajęć. 2. Ostatnie
Bardziej szczegółowoWiatry OKRESOWE ZMIENNE NISZCZĄCE STAŁE. (zmieniające swój kierunek w cyklu rocznym lub dobowym)
Wiatry Co to jest wiatr? Wiatr to poziomy ruch powietrza w troposferze z wyżu barycznego do niżu barycznego. Prędkość wiatru wzrasta wraz z różnicą ciśnienia atmosferycznego. W N Wiatry STAŁE (niezmieniające
Bardziej szczegółowoWiatr Turbulencje ćw. 10. dr inż. Anna Kwasiborska
Wiatr Turbulencje ćw. 10 dr inż. Anna Kwasiborska Wiatr Poziomy ruch mas powietrza względem Ziemi, spowodowany nierównomiernym rozkładem ciśnienia atmosferycznego. Wiatr określa się poprzez: Kierunek -
Bardziej szczegółowoBiuletyn Śniegowy dla Tatr Polskich nr 14/14 za okres
nr 14/14 za okres 7.3.214 13.3.214 O P I S P O G O D Y Przez cały opisywany okres na pogodę miał wpływ układ wysokiego ciśnienia. Na początku Tatry były w zasięgu wyżu, którego centrum stopniowo przemieszczało
Bardziej szczegółowoEwelina Henek, Agnieszka Wypych, Zbigniew Ustrnul. Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej Państwowy Instytut Badawczy (IMGW-PIB)
Ewelina Henek, Agnieszka Wypych, Zbigniew Ustrnul Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej Państwowy Instytut Badawczy (IMGW-PIB) IT SYSTEM GŁÓWNE KOMPONENTY SYSTEMU ISOK: Dane LIDAR (4- punktów/m ; >00
Bardziej szczegółowoPRZEWODNIK DO PROGNOZOWANIA BURZ Z UŻYCIEM MAP WSKAŹNIKÓW KONWEKCYJNYCH
PRZEWODNIK DO PROGNOZOWANIA BURZ Z UŻYCIEM MAP WSKAŹNIKÓW KONWEKCYJNYCH Autorzy: Krzysztof Ostrowski Artur Surowiecki Krzysztof Trębicki Stowarzyszenie Skywarn Polska (Polscy Łowcy Burz) Link do opisywanych
Bardziej szczegółowoUniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie Wydział Geograficzno-Biologiczny Instytut Geografii
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie Wydział Geograficzno-Biologiczny Instytut Geografii Kierunek: geografia Specjalność: geografia z przyrodą Katarzyna Szczurek Prognozowanie
Bardziej szczegółowoLublin ul. Czackiego 7/9 00-043 Warszawa tel. +48 22 50 58 100. Gliwice Kraków Rzeszów fax +48 22 50 58 005 Bielsko - Biała
WASKO S.A. ul. Berbeckiego 6 44-100 Gliwice tel. + 48 32 33 25 500 fax + 48 32 33 25 505 e-mail: wasko@wasko.pl serwis@wasko.pl www.wasko.pl Gdynia Olsztyn Bydgoszcz Szczecin Poznań Łódź Wrocław Kielce
Bardziej szczegółowoBurza jest rezultatem silnych procesów konwekcyjnych, które wiążą się z unoszeniem powietrza i gwałtownym uwalnianiem ciepła kondensacji na dość
Burza jest rezultatem silnych procesów konwekcyjnych, które wiążą się z unoszeniem powietrza i gwałtownym uwalnianiem ciepła kondensacji na dość ograniczonym obszarze. Pierwszą oznaką zachodzącej konwekcji
Bardziej szczegółowo2. CHARAKTERYSTYKA WARUNKÓW METEOROLOGICZNYCH W WOJEWÓDZTWIE MAŁOPOLSKIM W ROKU 2006
Powietrze 17 2. CHARAKTERYSTYKA WARUNKÓW METEOROLOGICZNYCH W WOJEWÓDZTWIE MAŁOPOLSKIM W ROKU 2006 Charakterystykę warunków meteorologicznych województwa małopolskiego w roku 2006 przedstawiono na podstawie
Bardziej szczegółowoChmury obserwowane w atmosferze, zbiorowiska unoszących się w powietrzu cząstek w postaci kropelek wody lub kryształków lodu albo ich mieszaniny.
Chmury obserwowane w atmosferze, zbiorowiska unoszących się w powietrzu cząstek w postaci kropelek wody lub kryształków lodu albo ich mieszaniny. Rodzaje chmur Piętro wysokie Piętro średnie Piętro niskie
Bardziej szczegółowoZAŁĄCZNIK 17 Lotnicza Pogoda w pytaniach i odpowiedziach
GLOBALNA CYRKULACJA POWIETRZA I STREFY KLIMATYCZNE Terminu klimat używamy do opisu charakterystycznych cech/parametrów pogody dla danego obszaru geograficznego. W skład tych parametrów wchodzą: temperatura,
Bardziej szczegółowoPrognoza obszarowa w formie GAMET przygotowywana dla WARSAW FIR informacja dla użytkowników
Prognoza obszarowa w formie GAMET przygotowywana dla WARSAW FIR informacja dla użytkowników WSTĘP 1. Wprowadzenie Podstawą opracowania prognozy obszarowej GAMET dla lotów wykonywanych na niskich poziomach
Bardziej szczegółowoCechy klimatu Polski. Cechy klimatu Polski. Wstęp
Cechy klimatu Polski Cechy klimatu Polski Wstęp Klimat to przeciętne, powtarzające się corocznie stany atmosfery występujące na danym obszarze, określone na podstawie wieloletnich obserwacji i pomiarów
Bardziej szczegółowoINDYWIDUALNA PROGNOZA POGODY DLA REJONU GŁOGOWA WAŻNA OD , GODZ. 7:00 DO , GODZ. 19:00
REJONU GŁOGOWA SZCZEGÓŁY PROGNOZY NA DZIEŃ: W dzień zachmurzenie do południa umiarkowane, następnie dość szybko wzrastające do dużego i całkowitego. Od godzin popołudniowych i wieczornych wystąpią opady
Bardziej szczegółowoMasą powietrza- nazywamy wycinek troposfery charakteryzujący się dużą jednorodnością cech fizycznych, takich jak temperatura i wilgotność.
Masą powietrza- nazywamy wycinek troposfery charakteryzujący się dużą jednorodnością cech fizycznych, takich jak temperatura i wilgotność. Masa powietrza zalegająca dłuższy czas (kilka dni) nad danym obszarem
Bardziej szczegółowoPrognozy meteorologiczne. Powstawanie, rodzaje, interpretacja.
Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej Państwowy Instytut Badawczy Prognozy meteorologiczne. Powstawanie, rodzaje, interpretacja. Michał Ogrodnik Biuro Prognoz Meteorologicznych i Komercyjnych IMGW-PIB
Bardziej szczegółowopo raz pierwszy w tym roku osiągnęła 20 C, w Przemyślu jest dokładnie 20.1 C, a ostatecznie będzie pewnie jeszcze więcej.
Temperatura po raz pierwszy w tym roku osiągnęła 20 C, w Przemyślu jest dokładnie 20.1 C, a ostatecznie będzie pewnie jeszcze więcej. Burze w piątek? Na facebooku wiele osób związanych w ten, czy inny
Bardziej szczegółowoSkładniki pogody i sposoby ich pomiaru
Składniki pogody I sposoby ich pomiaru Tytuł: Składniki pogody i sposoby ich pomiaru Temat zajęć : Pogoda i klimat, obserwacje meteorologiczne Przedmiot: przyroda Autor: Hedesz Natalia Szkoła: Szkoła Podstawowa
Bardziej szczegółowoTypy strefy równikowej:
Strefa równikowa: Duży dopływ energii słonecznej w ciągu roku, strefa bardzo wilgotna spowodowana znacznym parowaniem. W powietrzu występują warunki do powstawania procesów konwekcyjnych. Przykładem mogą
Bardziej szczegółowoOPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA
Załącznik nr 1 OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA 1. Przedmiotem zamówienia jest dostarczanie nw. danych hydrometeorologicznych i oceanograficznych dla potrzeb Szefostwa Służby Hydrometeorologicznej SZ RP. Wykonanie
Bardziej szczegółowoModele opadowe PANDa w kontekście adaptacji miast do zmian klimatu. dr hab. inż. Paweł Licznar, prof. PWr
Modele opadowe PANDa w kontekście adaptacji miast do zmian klimatu dr hab. inż. Paweł Licznar, prof. PWr Doświadczenia projektu bydgoskiego Trudność z pozyskaniem lokalnych danych Brak metodyki opracowania
Bardziej szczegółowoPrognoza na najbliższy tydzień
08.09.2019, Warszawa Komunikat Biura Prasowego IMGW-PIB Prognoza na najbliższy tydzień 09-15.09.2019 Mokry początek tygodnia, ale nie wszędzie W poniedziałek czeka nas dość duże zróżnicowanie w pogodzie.
Bardziej szczegółowoPróba zastosowania metody wydzielania naturalnych okresów synoptycznych na przykładzie dorzecza górnej Wisły
Marek Nowosad Zakład Meteorologii i Klimatologii UMCS Próba zastosowania metody wydzielania naturalnych okresów synoptycznych na przykładzie dorzecza górnej Wisły Zjazd Polskiego Towarzystwa Geograficznego
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA WSTĘPNE W ZAKRESIE WIEDZY, UMIEJĘTNOŚCI I INNYCHY KOMPETENCJI. Zpoznanie z budową atmosfery i jej pionową stratyfikacją
I. KARTA PRZEDMIOTU 1. Nazwa przedmiotu: METEOROLOGIA. Kod przedmiotu: Hd. Jednostka prowadząca: Wydział Nawigacji i Uzbrojenia Okrętowego 4. Kierunek: Nawigacja 5. Specjalność: Wspecjalności na kierunku
Bardziej szczegółowoBudowa atmosfery ziemskiej. Atmosfera składa się z kilku warstw TROPOSFERA STRATOSFERA MEZOSFERA TERMOSFERA EGZOSFERA
Budowa atmosfery ziemskiej Atmosfera składa się z kilku warstw TROPOSFERA STRATOSFERA MEZOSFERA TERMOSFERA EGZOSFERA Charakterystyka troposfery Spadek temperatury w troposferze Zwykle wynosi ok. 0,65 C
Bardziej szczegółowoBiuletyn Śniegowy dla Tatr Polskich nr 10/14 za okres 7.02.2014 13.02.2014
nr 1/14 za okres 7.2.214 13.2.214 O P I S P O G O D Y Na początku opisywanego okresu region Tatr był w zasięgu płytkiej zatoki niżowej związanej z niżem z ośrodkiem nad Szetlandami, w strefie frontu okluzji.
Bardziej szczegółowoPowietrze opisuje się równaniem stanu gazu doskonałego, które łączy ze sobą
Opis powietrza - 1 Powietrze opisuje się równaniem stanu gazu doskonałego, które łączy ze sobą Temperaturę Ciśnienie Gęstość Jeśli powietrze zawiera parę wodną w stanie nasycenia, należy brać pod uwagę
Bardziej szczegółowoWWW.BURZE.EDU.PL. Burze. Teoria powstawania chmury kłębiastej oraz podział burz. Bartłomiej Zastawny 2015-07-07
WWW.BURZE.EDU.PL Burze Teoria powstawania chmury kłębiastej oraz podział burz Bartłomiej Zastawny 2015-07-07 Artykuł ma na celu przedstawić proces powstawania chmury burzowej oraz podział burz w zależności
Bardziej szczegółowoMetody obliczania obszarowych
Metody obliczania opadów średnich obszarowych W badaniach hydrologicznych najczęściej stosowaną charakterystyką liczbową opadów atmosferycznych jest średnia wysokość warstwy opadu, jaka spadła w pewnym
Bardziej szczegółowoPIONOWA BUDOWA ATMOSFERY
PIONOWA BUDOWA ATMOSFERY Atmosfera ziemska to powłoka gazowa otaczająca planetę Ziemię. Jest utrzymywana przy powierzchni przez grawitację planety. Chroni naszą planetę przed promieniowaniem ultrafioletowym,
Bardziej szczegółowoMetody obliczania obszarowych
Metody obliczania opadów średnich obszarowych W badaniach hydrologicznych najczęściej stosowaną charakterystyką liczbową opadów atmosferycznych jest średnia wysokość warstwy opadu, jaka spadła w pewnym
Bardziej szczegółowoŚciąga eksperta. Wiatr. - filmy edukacyjne on-line
Wiatr wiatr odgrywa niezmiernie istotną rolę na kształtowanie się innych elementów pogody, ponieważ wraz z przemieszczającym się powietrzem przenoszona jest para wodna oraz energia cieplna; wiatr - to
Bardziej szczegółowoXXXIX OLIMPIADA GEOGRAFICZNA Zawody III stopnia pisemne podejście 2
-2/1- Zadanie 8. W każdym z poniższych zdań wpisz lub podkreśl poprawną odpowiedź. XXXIX OLIMPIADA GEOGRAFICZNA Zawody III stopnia pisemne podejście 2 A. Słońce nie znajduje się dokładnie w centrum orbity
Bardziej szczegółowoNIEGOWY DLA TATR POLSKICH za okres
BIULETYN ŚNIEG NIEGOWY DLA TATR POLSKICH za okres 1.1.1.1.1 1/13 O P I S P O G O D Y Na początku (1.XII) region znajdował się pod wpływem głębokiego i rozległego niżu z ośrodkami nad Szkocją oraz północnym
Bardziej szczegółowoMeteorologia i Klimatologia Ćwiczenie IV. Poznań,
Meteorologia i Klimatologia Ćwiczenie IV Poznań, 27.10.2008 www.amu.edu.pl/~nwp Woda w atmosferze i jej przemiany fazowe Zapotrzebowanie energetyczne przemian fazowych wody jest istotnym czynnikiem kształtującym
Bardziej szczegółowoZAŁĄCZNIK 8 - Lotnicza Pogoda w pytaniach i odpowiedziach.
Na półkuli Północnej występuje strefa pomiędzy równoleżnikami 35 N i 65 N, gdzie położony jest permanentny prawie stacjonarny front atmosferyczny zwany Frontem Polarnym. Wiemy, że front atmosferyczny to
Bardziej szczegółowoZAŁĄCZNIK 2 Lotnicza Pogoda w pytaniach i odpowiedziach
Przyczyny powstawania wiatru. W meteorologii wiatr zdefiniowany jest jako horyzontalny (poziomy) ruch powietrza spowodowany przez siły, które na nie działają. Różnice temperatur występujące na powierzchni
Bardziej szczegółowoBiuletyn Śniegowy dla Tatr Polskich nr 19/14 za okres 11.04.2014 17.04.2014
nr 19/14 za okres 11.4.214 17.4.214 O P I S P O G O D Y W pierwszych dniach minionego tygodnia pogoda kształtowana była przez zatokę niskiego ciśnienia, związaną z niżem znad M. Norweskiego i chłodnym
Bardziej szczegółowoPodstawowe obserwacje meteorologiczne Krzysztof Markowicz Instytut Geofizyki, Wydział Fizyki, Uniwersytet Warszawski
Podstawowe obserwacje meteorologiczne Krzysztof Markowicz Instytut Geofizyki, Wydział Fizyki, Uniwersytet Warszawski Czas trwania: 15 minut Czas obserwacji: przed lub po pomiarach fotometrem słonecznym
Bardziej szczegółowoWARUNKI LOTU W CHMURACH
WARUNKI LOTU W CHMURACH Sprzyjające warunki do tworzenia się opadów piętro niskie i średnie Nimbostratus (warstwowo-deszczowe) Cumulonimbus (kłębiasto-deszczowe, burzowe). 1 Widzialność Jest wskaźnikiem
Bardziej szczegółowoPANDa - Polski Atlas Natężeń Deszczów a adaptacja miast do zmian klimatu
PANDa - Polski Atlas Natężeń Deszczów a adaptacja miast do zmian klimatu Katarzyna Siekanowicz-Grochowina, RETENCJAPL Sp. z o.o. 18-19 września 2018 Warszawa Polski Atlas Natężeń Deszczów - PANDa Atlas
Bardziej szczegółowoAtlas Chmur: piętro średnie
Atlas Chmur: piętro średnie Piętro średnie obejmuje wysokości od 2 km do 7 km i zawiera 2 rodzaje chmur. Są to Altostratus i Altocumulus, ta pierwsza jest zbudowana zazwyczaj z kropelek wody i kryształków
Bardziej szczegółowoDOBOWE AMPLITUDY TEMPERATURY POWIETRZA W POLSCE I ICH ZALEŻNOŚĆ OD TYPÓW CYRKULACJI ATMOSFERYCZNEJ (1971-1995)
Słupskie Prace Geograficzne 2 2005 Dariusz Baranowski Instytut Geografii Pomorska Akademia Pedagogiczna Słupsk DOBOWE AMPLITUDY TEMPERATURY POWIETRZA W POLSCE I ICH ZALEŻNOŚĆ OD TYPÓW CYRKULACJI ATMOSFERYCZNEJ
Bardziej szczegółowoSieci obliczeniowe poprawny dobór i modelowanie
Sieci obliczeniowe poprawny dobór i modelowanie 1. Wstęp. Jednym z pierwszych, a zarazem najważniejszym krokiem podczas tworzenia symulacji CFD jest poprawne określenie rozdzielczości, wymiarów oraz ilości
Bardziej szczegółowoPAŃSTWOWA KOMISJA BADANIA WYPADKÓW LOTNICZYCH. Informacja o zdarzeniu [Raport] Rodzaj zdarzenia: Data zdarzenia: Miejsce zdarzenia:
PAŃSTWOWA KOMISJA BADANIA WYPADKÓW LOTNICZYCH Informacja o zdarzeniu [Raport] Numer ewidencyjny zdarzenia: 1665/17 Rodzaj zdarzenia: Data zdarzenia: Miejsce zdarzenia: Rodzaj, typ statku powietrznego:
Bardziej szczegółowoTemat: Elementy pogody i przyrządy do ich pomiaru. Konspekt lekcji przyrody dla klasy IV. Dział programowy. Przyroda i jej elementy.
Elżbieta Kuzioła Nauczycielka przyrody Szkoła Podstawowa nr 138 w Warszawie ul. Pożaryskiego 2 Temat: Elementy pogody i przyrządy do ich pomiaru. Konspekt lekcji przyrody dla klasy IV. Dział programowy.
Bardziej szczegółowoMapy innych zagrożeń w projekcie ISOK. Agnieszka Boroń, IMGW-PIB Warszawa, r.
Mapy innych zagrożeń w projekcie ISOK Agnieszka Boroń, IMGW-PIB Warszawa, 16.12.2014 r. Projekt ISOK jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz budżetu państwa w
Bardziej szczegółowoWarunki synoptyczne występowania trąb powietrznych w Polsce w latach 2001-2010
Geo-Sympozjum Młodych Badaczy Silesia 2011 Mat. Symp. str. 43 52 Szymon WALCZAKIEWICZ 1, Krzysztof OSTROWSKI 2, Artur SUROWIECKI 3 1) Uniwersytet Szczeciński, Wydział Nauk o Ziemi, Instytut Nauk o Morzu,
Bardziej szczegółowoBiuletyn Śniegowy dla Tatr Polskich nr 12/14 za okres 21.02.2014 27.02.2014
nr 12/14 za okres 21.2.214 27.2.214 O P I S P O G O D Y Na początku opisywanego okresu Polska południowa znajdowała się na skraju niżu znad Atlantyku, w strefie falującego frontu atmosferycznego. W jego
Bardziej szczegółowoZachowania odbiorców. Grupa taryfowa G
Zachowania odbiorców. Grupa taryfowa G Autor: Jarosław Tomczykowski Biuro PTPiREE ( Energia elektryczna luty 2013) Jednym z założeń wprowadzania smart meteringu jest optymalizacja zużycia energii elektrycznej,
Bardziej szczegółowoZmienność wiatru w okresie wieloletnim
Warsztaty: Prognozowanie produktywności farm wiatrowych PSEW, Warszawa 5.02.2015 Zmienność wiatru w okresie wieloletnim Dr Marcin Zientara DCAD / Stermedia Sp. z o.o. Zmienność wiatru w różnych skalach
Bardziej szczegółowoBiuletyn Śniegowy dla Tatr Polskich nr 9/14 za okres
nr 9/14 za okres 31.1.214 6.2.214 O P I S P O G O D Y Na początku opisywanego okresu Polska południowa znajdowała się na skraju wyżu znad zachodniej Rosji. Napływała cieplejsza, polarno-morska masa powietrza.
Bardziej szczegółowoŚrodowisko symulacji parametry początkowe powietrza
Środowisko symulacji parametry początkowe powietrza Wstęp O wartości dobrze przygotowanego modelu symulacyjnego świadczy grupa odpowiednio opisanych parametrów wejściowych. Pozornie najbardziej widoczna
Bardziej szczegółowoAutomatyczne tworzenie trójwymiarowego planu pomieszczenia z zastosowaniem metod stereowizyjnych
Automatyczne tworzenie trójwymiarowego planu pomieszczenia z zastosowaniem metod stereowizyjnych autor: Robert Drab opiekun naukowy: dr inż. Paweł Rotter 1. Wstęp Zagadnienie generowania trójwymiarowego
Bardziej szczegółowoSzczyt, 1500 m npm. Miejscowość A - 1000 m npm, - 4 o C. Miejscowość B, 1000 m npm
Rozdział 4. ATMOSFERA poziom podstawowy Polecenie 1. Uporządkuj wymienione warstwy atmosfery zaczynając od powierzchni Ziemi i zaznacz je na przekroju powyżej: termosfera, mezosfera, troposfera, stratosfera,
Bardziej szczegółowoBiuletyn Śniegowy dla Tatr Polskich nr 15/14 za okres
nr 1/14 za okres 14.3.214 2.3.214 O P I S P O G O D Y Na pogodę w minionym tygodniu początkowo miał wpływ niż znad północno-zachodniej Rosji oraz związany z nim front atmosferyczny. W tym czasie z północy
Bardziej szczegółowoStreszczenie Raportu z badania zachowan parkingowych w Krakowie
Streszczenie Raportu z badania zachowan parkingowych w Krakowie Badanie przeprowadzone w czerwcu 2014r na zlecenie ZIKiT przez: EPS Polska Sp. z 0.0. EPS Global Co. Oraz One Planet Engineering Ltd. Celem
Bardziej szczegółowoDr hab. Zuzanna Bielec-Bąkowska Sosnowiec, Katedra Klimatologii Wydział Nauk o Ziemi Uniwersytet Śląski
Dr hab. Zuzanna Bielec-Bąkowska Sosnowiec, 11.04.2016 Katedra Klimatologii Wydział Nauk o Ziemi Uniwersytet Śląski Recenzja rozprawy doktorskiej mgr Joanny Popławskiej pt. Zastosowanie wybranych metod
Bardziej szczegółowoPOGODA 2005 GMINY LIPOWIEC KOŚCIELNY. Pomiary dokonywane w Turzy Wielkiej (53 o N, 20 o E ; 130 m n.p.m.)
POGODA 25 GMINY LIPOWIEC KOŚCIELNY Pomiary dokonywane w Turzy Wielkiej (53 o 6 3 N, 2 o 13 25 E ; 13 m n.p.m.) Opracowanie na podstawie własnych badań i obserwacji meteorologicznych Maria, Konrad i Janusz
Bardziej szczegółowoAutorzy: Konrad Garanty, Mieczysław Sowiński, Bogumiła Mysłek-Laurikainen, Jolanta Wojtkowska, Marek Kowalski
OPRACOWANIA AUTORSKIE Zweryfikowane serie pomiarowe stężeń substancji oraz parametrów meteorologicznych są wykorzystywane przez wielu autorów prac magisterskich i rozpraw naukowych. Stanowią też przedmiot
Bardziej szczegółowoBiuletyn Śniegowy dla Tatr Polskich
za okres 2.1.213 31.1.213 7/13 O P I S P O G O D Y Początkowo region pozostawał na skraju wyżu znad zachodniej Rosji, w suchej i chłodnej, polarnokontynentalnej masie powietrza. Temperatura maksymalna
Bardziej szczegółowoPodsumowanie sezonu burzowego 2014. Tomasz Machowski Polscy Łowcy Burz Skywarn Polska
Podsumowanie sezonu burzowego 2014 Tomasz Machowski Polscy Łowcy Burz Skywarn Polska Podsumowanie sezonu burzowego 2014 w Polsce Przyjęło się, że w Polsce sezon burzowy trwa od 1 kwietnia do 30 września,
Bardziej szczegółowoBiuletyn Śniegowy dla Tatr Polskich
za okres 11.1.213 17.1.213 /13 O P I S P O G O D Y Początkowo region znajdował się pod wpływem wypełniającego się niżu z ośrodkiem nad północnowschodnią Polską, a następnie był w zasięgu słabego klina,
Bardziej szczegółowoFalowanie czyli pionowy ruch cząsteczek wody, wywołany rytmicznymi uderzeniami wiatru o powierzchnię wody. Fale wiatrowe dochodzą średnio do 2-6 m
Ruchy wód morskich Falowanie Falowanie czyli pionowy ruch cząsteczek wody, wywołany rytmicznymi uderzeniami wiatru o powierzchnię wody. Fale wiatrowe dochodzą średnio do 2-6 m wysokości i 50-100 m długości.
Bardziej szczegółowoANALIZA PORÓWNAWCZA ROZWIĄZA ZAŃ METEOROLOGICZNYCH
ANALIZA PORÓWNAWCZA ROZWIĄZA ZAŃ WSPÓŁCZESNYCH RADARÓW METEOROLOGICZNYCH Wybrane fragmenty referatu wygłoszonego na obronie pracy dyplomowej na ww. temat w czerwcu 2005 Dyplomant - ppor. Marcin Dochniak
Bardziej szczegółowoWarszawa, dnia 30 lipca 2015 r. Poz. 1070 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 13 lipca 2015 r.
DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 30 lipca 2015 r. Poz. 1070 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 13 lipca 2015 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych zasad
Bardziej szczegółowoGroźne zjawiska pogodowe w Polsce występujące w okresie letniej pory roku
Dr hab. Halina Lorenc, Prof. ndzw. Groźne zjawiska pogodowe w Polsce występujące w okresie letniej pory roku W klimacie Polski od zawsze pojawiały się tzw. zjawiska ekstremalne na tle średnich warunków
Bardziej szczegółowoZAŁĄCZNIK 18 Lotnicza Pogoda w pytaniach i odpowiedziach.
ITCZ / POGODA TROPIKALNA Region na kuli Ziemskiej pomiędzy zwrotnikiem Raka (23,5 N) i zwrotnikiem Koziorożca (23,5 S) nazywany jest tropikami. Te granice oficjalnie wyznaczają obszar gdzie występuje pogoda
Bardziej szczegółowoPodstawa chmur to odległość To najniższa wysokość widzialnej części chmury, od ziemi do dolnej granicy
Grupa media Informacyjne METEOROLOGIA "Deszcz przechłodzony występuje, gdy 1 Krople deszczu mają temperaturę poniżej 0stC Chwilowy wzrost prędkości wiatru występuje przy przechodzeniu chmur 2 Cumulonimbus,
Bardziej szczegółowoSprawozdanie z badań jakości powietrza wykonanych ambulansem pomiarowym w Tarnowskich Górach w dzielnicy Osada Jana w dniach
WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT OCHRONY ŚRODOWISKA W KATOWICACH DELEGATURA W CZĘSTOCHOWIE ul. Rząsawska 24/28 tel. (34) 369 41 20, (34) 364-35-12 42-200 Częstochowa tel./fax (34) 360-42-80 e-mail: czestochowa@katowice.wios.gov.pl
Bardziej szczegółowoBiuletyn Śniegowy dla Tatr Polskich nr 13/14 za okres
nr 13/14 za okres 28.2.214 6.3.214 O P I S P O G O D Y Na początku opisywanego okresu region Tatr był na skraju wyżu z centrum nad Uralem Południowym. Z południa napływało powietrze polarno-morskie. W
Bardziej szczegółowoPROTOKÓŁ O WYNIKU BADANIA INCYDENTU LOTNICZEGO nr: PKBWL 881/11
Warszawa, dnia 31 października 2011 roku MINISTERSTWO INFRASTRUKTURY Państwowa Komisja Badania Wypadków Lotniczych ul. Chałubińskiego 4/6; 00-928 Warszawa tel.: (0-22) 630 11 31, fax: (0-22) 630 11 43
Bardziej szczegółowoWysokościomierz barometr BKT 381/ B 381. Instrukcja obsługi. Nr produktu: 860028
Wysokościomierz barometr BKT 381/ B 381 Instrukcja obsługi Nr produktu: 860028 1.0 Wprowadzenie Gratulujemy zakupu wysokościomierza i barometru MINGLE Sunartis. Dzięki temu najwyższej jakości urządzeniu
Bardziej szczegółowoOpis przedmiotu zamówienia na:
Załącznik nr 5 do SIWZ Opis przedmiotu zamówienia na: Sporządzenie oceny w zakresie metodyki opracowania mapy zagrożenia dla zdrowia i życia ludności z uwagi na warunki meteorologiczne i społeczną wrażliwość
Bardziej szczegółowo