Plan Gospodarki Odpadami dla Powiatu Przasnyskiego

Transkrypt

1 Plan Gospodarki Odpadami dla Powiatu Przasnyskiego (aktualizacja) na lata z perspektywą do roku 2017 Warszawa, dnia r. 1

2 Na zlecenie Starostwa Powiatowego w Przasnyszu Program został opracowany przez: Autor: dr inŝ. Agnieszka Klimek Koordynacja w Starostwie Powiatowym w Przasnyszu Wydział Rozwoju Gospodarczego, Promocji, Rolnictwa i Ochrony Środowiska 2

3 Spis treści: 1. Wstęp Podstawa prawna Cel i zakres opracowania 4 2. Charakterystyka Powiatu Przasnyskiego PołoŜenie Budowa geologiczna i stan środowiska Struktura uŝytkowania terenu Społeczność Gospodarka Stan infrastruktury Analiza aktualnego stanu gospodarki odpadami w powiecie przasnyskim Odpady komunalne Odpady niebezpieczne Wybrane odpady z sektora gospodarczego Ogólna ocena gospodarki odpadami na terenie powiatu przasnyskiego Prognoza zmian w zakresie gospodarki odpadami Odpady komunalne Odpady niebezpieczne Wybrane odpady z sektora gospodarczego Prognozowanie zmian w zakresie rozwiązań organizacyjnych i techniczno technologicznych Przyjęte cele w gospodarce odpadami Odpadykomunalne Odpady niebezpieczne Wybrane odpady z sektora gospodarczego Kierunki działań w zakresie zapobiegania powstawania odpadów oraz kształtowania systemu gospodarowania odpadami Odpady komunalne Odpady niebezpieczne Pozostałe odpady z przemysłu i rolnictwa Odpady ulegające biodegradacji Odpady remontowo budowlane Odpady wielkogabarytowe Instalacje do odzysku i unieszkodliwiania Harmonogram i sposób finansowania realizacji zadań Wskazanie instrumentów finansowych słuŝących realizacji zamierzonych celów i zadań Wnioski z analizy oddziaływania planu na środowisko System monitoringu i oceny wdraŝania planu Streszczenie Wykaz załączników..93 3

4 1. Wstęp. 1.1.Podstawa prawna. Podstawą prawną wykonania Planu Gospodarki Odpadami dla Powiatu Przasnyskiego jest ustawa o odpadach z dnia 27 kwietnia 2001 r. (Dz.U. z 2007 Nr 39 poz. 251 z późn. zmianami), która w rozdziale 3, art wprowadza obowiązek opracowywania planów gospodarki odpadami na szczeblu krajowym, wojewódzkim, powiatowym i gminnym oraz ich aktualizacji nie rzadziej, niŝ co 4 lata. Ponadto plan jest zgodny z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 9 kwietnia 2003 w sprawie sporządzania planów gospodarki odpadami (Dz. U. Nr 66, poz.620), Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 13 marca 2006 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie sporządzania planów gospodarki odpadami (Dz.U. nr 46, poz. 333). Cele i zadania przedstawione w niniejszym Planie zgodne są z wytycznymi planów wyŝszych szczebli zaktualizowanym Wojewódzkim Planem Gospodarki Odpadami dla Mazowsza na lata z uwzględnieniem lat zatwierdzonym Uchwałą Nr 164/07 Sejmiku Województwa Mazowieckiego z dnia 15 października 2007 r. oraz Krajowym Planem Gospodarki Odpadami 2010 (M.P. z 2006 r. Nr 90, poz. 946) zatwierdzonym Uchwałą Rady Ministrów Nr 233 z dnia 29 grudnia 2006 r. Plan został opracowany we współpracy z przedstawicielami Starostwa Powiatowego w Przasnyszu, Urzędu Miasta Przasnysz, Urzędu Miasta i Gminy Chorzele, Urzędów Gmin Czernice Borowe, JednoroŜec, Krasne, Krzynowłoga Mała, a takŝe przedsiębiorstw zajmujących się gospodarką odpadami na terenie powiatu. 1.2.Cel i zakres opracowania. Zgodnie z art. 14 ust. 2. ustawy o odpadach, plany gospodarki odpadami określają: 1) opis aktualnego stanu gospodarki odpadami, zawierający informacje dotyczące: a) rodzaju, ilości i źródła pochodzenia odpadów, które mają być poddane procesom odzysku lub unieszkodliwiania, b) wyszczególnienia posiadaczy odpadów prowadzących działalność w zakresie zbierania, odzysku lub unieszkodliwiania odpadów, c) rozmieszczenia istniejących instalacji do zbierania, odzysku lub unieszkodliwiania odpadów, d) identyfikacji problemów w zakresie gospodarowania odpadami, 2) cele w zakresie gospodarki odpadami z podaniem terminów ich osiągania, 3) prognozowane zmiany w zakresie wytwarzania i gospodarowania odpadami, 4) zadania, których realizacja zapewni poprawę sytuacji w zakresie gospodarowania odpadami, 5) rodzaj przedsięwzięć i harmonogram ich realizacji, 6) instrumenty finansowe słuŝące realizacji celów w zakresie gospodarki odpadami, zawierające następujące elementy: a) wskazanie źródeł finansowania planowanych działań, b) harmonogram rzeczowo-finansowy planowanych działań zmierzających do zapobiegania powstawaniu odpadów lub ograniczania ilości odpadów i ich negatywnego oddziaływania na środowisko oraz prawidłowego gospodarowania nimi, w tym ograniczenia ilości odpadów ulegających biodegradacji zawartych w odpadach komunalnych kierowanych na składowiska, 7) system gospodarowania odpadami, 8) system monitoringu i sposób oceny realizacji celów w zakresie gospodarki odpadami. 4

5 Zgodnie z art. 15, pkt 7a ustawy o odpadach, powiatowy plan gospodarki odpadami obejmuje wszystkie rodzaje odpadów powstających na obszarze danej jednostki administracyjnej oraz przywoŝonych na jej obszar, a w szczególności odpady komunalne z uwzględnieniem odpadów ulegających biodegradacji, odpady opakowaniowe, odpady z budowy, remontów i rozbiórki obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej, opony oraz odpady niebezpieczne, w tym pojazdy wycofane z eksploatacji, zuŝyty sprzęt elektryczny i elektroniczny, PCB, azbest, odpady medyczne i weterynaryjne, oleje odpadowe, baterie i akumulatory. Projekt planu powiatowego podlega zaopiniowaniu przez zarząd województwa oraz przez organy wykonawcze terenu gmin powiatu. 2.Charakterystyka Powiatu Przasnyskiego PołoŜenie. Powiat przasnyski połoŝony jest w północnej części województwa mazowieckiego. Jego obszar obejmuje 1218 km 2, co stanowi około 0,4 % powierzchni Polski i 3,4 % powierzchni województwa. Na wschodzie graniczy z powiatem ostrołęckim, na południowym wschodzie z powiatem makowskim, na południowym zachodzie z powiatem ciechanowskim, na zachodzie z powiatem mławskim, na północnym zachodzie z powiatem nidzickim, a na północy z powiatem szczycieńskim. Obszar administracyjny powiatu przasnyskiego obejmuje 7 gmin, 2 miasta, 186 sołectw i 245 wiosek. W skład powiatu wchodzą następujące gminy: Przasnysz, Chorzele wraz z miastem Chorzele, Czernice Borowe, JednoroŜec, Krasne, Krzynowłoga Mała oraz gmina miejska Przasnysz. Obszar powiatu jest terenem typowo rolniczym, o dosyć słabych bonitacjach gleb. Rozwija się tu przede wszystkim uprawa zbóŝ i ziemniaków oraz hodowla bydła mlecznego i trzody chlewnej. MIASTO I GMINA CHORZELE GMINA KRZYNOWŁOGA MAŁA GMINA JEDNOROśEC GMINA CZERNICE BOROWE MIASTO I GMINA PRZASNYSZ GMINA KRASNE Rys.1. Mapa powiatu przasnyskiego. 5

6 Miasto Przasnysz Przasnysz połoŝony jest na skraju Wysoczyzny Ciechanowskiej, wchodzącej w skład Nizin Środkowopolskich. Teren jest równinny, mało urozmaicony. Miasto połoŝone jest nad rzeką Węgierką, w odległości 106 km od Warszawy, 22 km od Ciechanowa i 56 km od Ostrołęki. Miasto posiada korzystne połączenia komunikacyjne. Zbiegają się tutaj: droga krajowa Nr 57 oraz drogi wojewódzkie 544 i 617, łączące Przasnysz z Warszawą, Olsztynem, Gdańskiem i Białymstokiem. Przasnysz jest jednym z najstarszych miast w województwie mazowieckim prawa miejskie uzyskał w 1427 roku. Na jego terenie lub w bliskim sąsiedztwie znajdują się liczne zabytki kultury materialnej. Jest głównym ośrodkiem kultu św. Stanisława Kostki, którego relikwie spoczywają w odległym o 5 km Rostkowie. Przasnysz zajmuje obszar o powierzchni 25 km 2. UŜytki rolne stanowią 79,5 %powierzchni, uŝytki leśne 0,02 %. Miasto i Gmina Chorzele Siedzibą gminy jest miasto Chorzele. Gmina podzielona jest na 41 sołectw obejmujących 57 miejscowości. Sąsiaduje ona z następującymi gminami: Baranowo, Czarnia, Dzierzgowo, Janowo, JednoroŜec, Krzynowłoga Mała, Wielbark. Przez miasto i gminę Chorzele przebiega droga krajowa Nr 57 Bartoszyce Pułtusk oraz szlaki komunikacyjne Warszawa Olsztyn i Ostrołęka Ciechanów, a takŝe linia kolejowa Ostrołęka Szczytno (aktualnie nieczynna). W niewielkiej odległości od gminy zlokalizowany jest międzynarodowy port lotniczy w Szymanach. Atutem turystycznym gminy jest bliskość jezior mazurskich: Głęboczek, Sasek Mały, Narty, Sasek Wielki oraz najwyŝsza (236,3 m. n.p.m.) góra Mazowsza (do chwili obecnej bez nazwy). Obszar doliny rzeki Omulwi naleŝy do grupy dziesięciu najwaŝniejszych stref ostoi ptaków wodno-błotnych. Omulew jest ostatnią z kurpiowskich rzek, której do tej pory nie uregulowano oraz nie osuszono jej tarasu zalewowego. Miasto i Gmina Chorzele zajmuje obszar o powierzchni 372 km2. PrzewaŜają tutaj uŝytki rolne 51,9 %, uŝytki leśne stanowią natomiast 42,7 % powierzchni. Terytorium Gminy stanowi 30,5 % powierzchni powiatu. Gmina Czernice Borowe Gmina Czernice Borowe leŝy w zachodniej części powiatu przasnyskiego. Siedzibą władz samorządowych jest wieś Czernice Borowe. W granicach administracyjnych gminy znajduje się 31 miejscowości (25 sołectw). Główne szlaki komunikacyjne to linia kolei wąskotorowej Mława Maków Mazowiecki, droga wojewódzka Mława Przasnysz, droga wojewódzka Ciechanów Przasnysz oraz droga powiatowa Przasnysz Dzierzgowo. Gminy sąsiadujące: Dzierzgowo, Grudusk, Krasne, Krzynowłoga Mała, Opinogóra Górna, Przasnysz, Regimin. Gmina Czernice Borowe zajmuje obszar o powierzchni 120 km 2. W strukturze powierzchniowej dominują uŝytki rolne 86,7 %, uŝytki leśne zajmują 8,4 % terytorium. Terytorium Gminy stanowi 9,88 % powierzchni powiatu. Gmina Czernice Borowe usytuowana jest na granicy dwóch mezoregionów: Wzniesień Mławskich i Wysoczyzny Ciechanowskiej. W zachodniej części gminy znajduje się fragment Krośnicko- Kosmowskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu. Cała gmina znajduje się w granicach obszaru 6

7 funkcjonalnego Zielone Płuca Polski. Teren gminy jest równinny, lekko pofałdowany, tylko w północno-wschodniej części lekko pagórkowaty. Dominujący składnik krajobrazu stanowią pola uprawne z roślinnością śródpolną. Gmina ma charakter typowo rolniczy 87 % powierzchni to uŝytki rolne wysokich klas bonitacyjnych z przewagą upraw pszenicy, jęczmienia, pszenŝyta, Ŝyta, rzepaku i buraka cukrowego. Gmina JednoroŜec Gmina JednoroŜec leŝy na obszarze Zielonych Płuc Polski, w regionie Kurpi Zielonych, na pograniczu Mazowsza i Mazur. Przez terytorium gminy przebiega szlak komunikacyjny z Warszawy, Łodzi i Płocka na Mazury oraz linia kolejowa Ostrołęka Szczytno (aktualnie nieczynna). W granicach administracyjnych gminy znajduje się 26 miejscowości skupionych w 19 sołectwach. JednoroŜec jest gminą typowo rolniczą ok. 80 % mieszkańców utrzymuje się z rolnictwa. Atutem gminy jest ekologicznie czysta produkcja rolna, z uwagi na małe zuŝycie nawozów sztucznych i środków ochrony roślin. Głównym działem produkcji rolniczej jest hodowla bydła mlecznego. W północnej części gminny znajduje się Obszar Specjalnej Ochrony Ptaków obejmujący doliny rzek Omulwi i Płodownicy oraz Specjalny Obszar Ochrony pn. Zachodniokurpiowskie Bory Sasankowe PLH , naleŝące do Obszaru Natura Gmina zajmuje obszar o powierzchni 232 km2. UŜytki rolne stanowią 48,4 % ogólnej powierzchni, uŝytki leśne 45,3 %. Terytorium gminy stanowi 19 % powierzchni powiatu. Gmina JednoroŜec sąsiaduje z następującymi gminami: Baranowo, Chorzele, Krasnosielc, Krzynowłoga Mała, Płoniawy-Bramura, Przasnysz. Na jej terenie znajdują się atrakcyjne przyrodniczo kompleksy leśne, skoncentrowane głównie w południowej i wschodniej części oraz liczne rzeki i strumienie. Gmina Krasne Gmina Krasne leŝy w południowej części powiatu przasnyskiego w dorzeczu Bugo-Narwi. Głównym ciekiem wodnym jest rzeka Pełta, płynąca w zachodniej części gminy. Rzeźba terenu jest mało urozmaicona. W krajobrazie dominują pola uprawne oraz zabudowa zwarta i rozproszona wraz z towarzyszącą jej zielenią. Niewielkie powierzchnie zajmują zbiorowiska łąkowe. Głównym źródłem utrzymania większości mieszkańców gminy jest działalność rolnicza. Na terenie gminy brak jest udokumentowanych oraz zarejestrowanych złóŝ surowców mineralnych. W skład gminy wchodzi 26 sołectw i 30 miejscowości. Sąsiaduje ona z gminami: Czernice Borowe, Gołymin-Ośrodek, Karniewo, Opinogóra Górna, Płoniawy-Bramura i Przasnysz. Gmina Krasne zajmuje obszar o powierzchni 101 km 2. W strukturze powierzchniowej dominują uŝytki rolne 88,2 %, uŝytki leśne zajmują 4,6 % terytorium. Terytorium gminy stanowi 8,3 % powierzchni powiatu. Gmina Krzynowłoga Mała Gmina Krzynowłoga Mała połoŝona jest w północno-zachodniej części powiatu przasnyskiego. W jej obrębie znajduje się 48 miejscowości, które tworzą 41 sołectw. Centralnym ośrodkiem gminy 7

8 jest wieś Krzynowłoga Mała połoŝona w jej środkowozachodniej części, gdzie krzyŝują się drogi Szczytno Chorzele Mława i Przasnysz Janowo Nidzica. Pod względem podziału geologicznego gmina leŝy w obrębie Wyniesienia Mazursko-Suwalskiego. Grunty na terenie gminy są w przewadze gruntami nośnymi i nie stanowią ograniczeń dla lokalizacji zabudowy. Sieć rzeczna jest słabo rozwinięta rzeki Ulatówka i Morawka. W wyniku podpiętrzenia cieku wodnego, w okolicy wsi Łoje powstał zbiornik wodny. Część północno-zachodnią oraz część południową gminy pokrywają zwarte kompleksy lasów. Od północy poprzez centralną część gminy i dalej na zachód wzdłuŝ rzeki Ulatowski rozciąga się pas terenów bagiennych oraz podmokłych łąk z liczącymi 630 ha złoŝami torfów. Warunki naturalne spowodowały, Ŝe na terenie gminy wykształciła się duŝa ilość małych wsi o rozproszonej zabudowie, zlokalizowanych w sąsiedztwie cieków i zbiorników wodnych. Na południu gminy, wzdłuŝ granicy z gminami Czernice Borowe i Przasnysz znajduje się ciąg złóŝ kruszywa naturalnego. Sąsiednie gminy: Chorzele, Czernice Borowe, Dzierzgowo, JednoroŜec, Przasnysz. Gmina Krzynowłoga Mała zajmuje obszar o powierzchni 185 km2. PrzewaŜają tutaj uŝytki rolne 65,3 %, uŝytki leśne stanowią natomiast 29,3 % powierzchni. Terytorium Gminy stanowi 15,1 % powierzchni powiatu. Gmina Przasnysz Gmina Przasnysz połoŝona jest w południowo-wschodniej części powiatu przasnyskiego. Podzielona jest na 34 sołectwa, składające się z 40 miejscowości. Obszar gminy zaliczany jest do wschodniej części obszaru Wysoczyzny Ciechanowskiej. Niewielkie obrzeŝa północno-zachodniej części gminy leŝą w obrębie Wzniesień Mławskich. Przez jej teren przebiega szlak komunikacyjny Warszawa Szczytno oraz Białystok Płock. Gmina jest obszarem typowo rolniczym. Występują tu gleby III i IV klasy bonitacyjnej, charakterystyczne dla Wysoczyzny Ciechanowskiej. Jest to obszar o najwyŝszej przydatności rolniczej, do którego wchodzą teŝ sąsiednie gminy tj. Płoniawy-Bramura, Krasne, Czernice Borowe, Grudusk i Opinogóra. Od północnej części gminy w kierunku południowym, rozciągają się duŝe kompleksy leśne. Wody powierzchniowe z całej gminy zbiera rzeka Węgierka z dopływami naleŝącymi do zlewni chronionej rzeki Narwi. Zasoby wód podziemnych są stosunkowo małe. W miejscowości Karwacz usytuowany jest sztuczny zbiornik wodny (na rzece Morawce) o powierzchni 10,2 ha, przeznaczony do celów rekreacyjnych i rolniczych. Gmina Przasnysz nie naleŝy do zasobnych w surowce mineralne. Występują tu jedynie Ŝwiry i piaski, wykorzystywane w budownictwie i drogownictwie takie udokumentowane złoŝe mieści się we wsi Smoleń-Trzcianka. Teren gminy włączony jest do obszaru funkcjonalnego Zielone Płuca Polski, który obejmuje północno-wschodnie regiony kraju. Gmina Przasnysz zajmuje obszar o powierzchni 184 km 2. W strukturze powierzchniowej dominują uŝytki rolne 76 %, uŝytki leśne zajmują 16 % terytorium. Terytorium gminy stanowi 15,1 % powierzchni powiatu. Gmina Przasnysz sąsiaduje z następującymi gminami: Czernice Borowe, JednoroŜec, Krasne, Krzynowłoga Mała, Płoniawy-Bramura i Przasnysz. 8

9 2.2. Budowa geologiczna i stan środowiska. Powiat przasnyski jest w przewaŝającej części powiatem rolniczym 64% jego powierzchni zajmują uŝytki rolne. Lasy i grunty leśne stanowią 29,2% powiatu. Powiat przasnyski zaliczany jest do wschodniej części Wysoczyzny Ciechanowskiej usytuowanej na pograniczu z Równiną Kurpiowską, wchodzącą w skład Nizin Środkowopolskich. Niewielkie obrzeŝa północnozachodniej części powiatu leŝą w obrębie Wzniesień Mławskich. Na pozostałych obszarach dominuje mało urozmaicony krajobraz równinny. Geologicznie powiat zbudowany jest z utworów moreny czołowej. Powiat naleŝy do obszaru Zielonych Płuc Polski, obejmujących tereny najbardziej wartościowe pod względem przyrodniczym i stosunkowo mało zmienione działalnością człowieka. W powiecie przasnyskim są to niewątpliwie pozostałości Puszczy Kurpiowskiej wraz z jej róŝnorodnością biologiczną i krajobrazową. Ich duŝa wartość wiąŝe się ze stosunkowo małym stopniem ingerencji antropogenicznej, co pozwoliło zachować naturalne zbiorowiska roślinne i zwierzęce, a takŝe walory krajobrazowe lasów, rzek i ich dolin. Te tereny włączone zostały do sieci obszarów Natura 2000 jako Obszar Specjalnej Ochrony Ptaków Doliny Omulwi i Płodownicy PLB Obszar Natura 2000 Północną część gminy Chorzele oraz niewielką część wschodnią gminy JednoroŜec obejmuje Obszar Specjalnej Ochrony Ptaków Doliny Omulwi i Płodownicy PLB , utworzony w ramach Dyrektywy Rady 79/409/EWG z 2 kwietnia 1979 r. o ochronie dziko Ŝyjących ptaków i stanowiącym ekologiczną europejską sieć NATURA Obszar Natura 2000 został wyznaczony w celu trwałej ochrony populacji zagroŝonych wyginięciem gatunków ptaków, odtworzenia właściwego stanu ochrony siedlisk przyrodniczych lub właściwego stanu ochrony tych gatunków. Obszar obejmuje doliny rzek Omulew i Płodownica, przecinających Równinę Kurpiowską. W dolinach rzek zachowały się rozległe, największe w rejonie torfowiska niskie, naturalne tereny zalewowe. Znaczną część dolin zajmują łąki o ekstensywnym sposobie uŝytkowania. W formularzu danych obszar ten został opisany jako ostoja ptasia o randze europejskiej E48. Występuje tu co najmniej 12 gatunków ptaków z Załącznika I Dyrektywy Ptasiej (bąk, bocian czarny, bocian biały, bielik, gadoŝer, błotniak łąkowy, orlik krzykliwy, rybołów, derkacz, Ŝuraw, kraska, cietrzew). WaŜna ostoja cietrzewia, derkacza i kraski. Obszar specjalnej ochrony ptaków leŝy na Równinie Kurpiowskiej, ma on powierzchnię ha. Obejmuje dolinę, wpadającej do Narwi rzeki Omulew oraz jej dopływu, Płodownicy. Rozciąga sięwąskim klinem na północny-zachód od Ostrołęki w kierunku Chorzel i Wielbarka. Doliny Omulwi i Płodownicy (kod obszaru PLB140005), po zmianie wprowadzonej Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 5 września 2007 r. (Dz. U. Nr 179, poz.1275) obejmują obszar ,7 ha, w tym: ,1 ha połoŝone w województwie mazowieckim na terenie gmin: Baranowo (10.620,2 ha), Czarnia (2.036,9 ha), Kadzidło (1.725,3 ha), Lelis (1.276,9 ha), Olszewo-Borki (1.237,7 ha), Chorzele (13.406,1 ha), JednoroŜec (1.014,0 ha) i Ostrołęka - miasto (23,0 ha), oraz 3.046,6 ha połoŝone w województwie warmińsko-mazurskim na terenie gminy Wielbark (3.046,6 ha). 9

10 Część gminy JednoroŜec obejmuje Obszar Specjalnej Ochrony Siedlisk - Zachodniokurpiowskie Bory Sasankowe PLH , utworzony w ramach Dyrektywy 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory. Obszar jest połoŝony na równinie Kurpiowskiej, na terenie lasów państwowych Nadleśnictwa Parciaki, w obrębie południowej części sandru mazurskiego. Jest to obszar utworzony przez piaski fluwioglacjalne (wodna działalność lodowca), przynajmniej częściowo zwydmione, a róŝnice wysokości przekraczają miejscami 22 m. Ponad 95% obszaru zajmują lasy iglaste, pozostałą część: lasy mieszane, liściaste i siedliska rolnicze. Obszar podlega typowej gospodarce leśnej, ze zrębami zupełnymi. Dominują bory świeŝe (jako typ siedliskowy lasu i jako zbiorowisko roślinne). Wiek drzewostanu, prawie całkowicie zdominowanego przez sosnę, jest zróŝnicowany i obejmuje wszystkie klasy wiekowe. Ostoja utworzona została dla ochrony silnej populacji sasanki otwartej Pulsatilla patens. Ponadto, na terenie powiatu przasnyskiego znajdują się następujące obszary chronione na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody: 1. obszar chronionego krajobrazu w obrębie gminy Czernice Borowe 2. pomniki przyrody w ilości 56 szt. Krośnicko-Kosmowski Obszar Chronionego Krajobrazu Obejmuje łączną powierzchnię 19547,7 ha i rozciąga się na terenie powiatu mławskiego (gmina Stupsk, Dzierzgowo), powiatu ciechanowskiego (gmina Opinogóra, Regimin, Grudusk, Ciechanów) oraz powiatu przasnyskiego, gdzie obejmuje zachodnią część gminy Czernice Borowe. Obszar ten po raz pierwszy został ustanowiony Uchwałą nr 59/X/90 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Ciechanowie z dnia 23 kwietnia 1990 r. w sprawie wyznaczenia obszarów chronionego krajobrazu na terenie województwa ciechanowskiego. Pomniki przyrody: - miasto Przasnysz: 6 dębów szypułkowych - teren Parku Miejskiego im. Tadeusz Kościuszki przy ul. 3-go Maja; - gmina Przasnysz: 7 drzew pojedynczych 2 dęby szypułkowe i 4 lipy drobnolistne w parku podworskim w Karwaczu i 1 lipa drobnolistna w Dębinach; - gmina Chorzele 15 drzew pojedynczych 1 sosna pospolita w Leśnictwie Rycice, dąb szypułkowy lipa drobnolistna przy kościele w Zarębach, 2 modrzewie europejskie w Leśnictwie Lipowiec, 10 modrzewi europejskich w Leśnictwie Jarzynny Kierz, głaz narzutowy we wsi Duczymin i 1 powierzchnia 3 ar jałowca pospolitego w Leśnictwie Zaręby; - gmina Krzynowłoga Mała 6 głazów narzutowych w miejscowościach Romany Sebory, Romany Janowięta, Chmieleń Wielki, Krajewo Kłódki, Czaplice Kurki; - gmina JednoroŜec 3 drzewa pojedyncze modrzew europejski, sosna pospolita, dąb szypułkowy w Leśnictwie Olszewka; - gmina Czernice Borowe 6 obiektów - 3 drzewa pojedyncze 2 dęby szypułkowe 10

11 w parku podworskim w Rostkowie, klon srebrzysty w parku podworskim w Chojnowie, 3 grupy drzew 4 lipy drobnolistne we wsi Górki, 2 jesiony wyniosłe w Parku podworskim w Chojnowie, 2 dęby szypułkowe w Leśnictwie Chojnowo; - gmina Krasne 2 drzewa pojedyncze 1 lipa drobnolistna we wsi Brzozówek, 1 lipa drobnolistna w Krasnem przy kościele Struktura uŝytkowania terenu. Dominująca formą uŝytkowania gruntów rolnych w powiecie są grunty orne. Zajmują one łącznie ha, czyli blisko 66 % powierzchni uŝytków rolnych ( 42 % powierzchni powiatu). Znaczącą powierzchnię w powiecie stanowią równieŝ lasy i grunty leśne, które stanowią blisko 29 % powierzchni powiatu. Tabela 1. Struktura uŝytkowania gruntów (dane GUS za rok 2005) Gmina/miasto UŜytki rolne [ha] Powierzchnia Lasy Grunty Sady Łąki i Razem [ha] [ha] orne pastwiska m. Przasnysz m. Chorzele gm. Chorzele Pozostałe grunty [ha] gm. Czernice Borowe gm. Jednoro Ŝec gm. Krasne gm. Krzynowłoga Mała gm. Przasnysz RAZEM Społeczność. Ludność powiatu przasnyskiego, według danych Głównego Urzędu Statystycznego (stan na 31 XII wg faktycznego miejsca zamieszkania) wynosiła na koniec 2009 roku osób, z czego stanowili męŝczyźni, a kobiety. Udział ludności mieszkającej w miastach i na terenach wiejskich wynosi odpowiednio: (37 %) i osób (63 %). Największa liczba mieszkańców zamieszkuje gminę miejską Przasnysz osób (stan na 31 XII wg faktycznego miejsca zamieszkania). Liczba mieszkańców pozostałych gmin wynosi od osób w gminie miejsko wiejskiej Chorzele do osób w gminie Krzynowłoga Mała. Gęstość zaludnienia w powiecie wynosi 43 osoby na 1 km 2 powierzchni (dane GUS na dzień r.) i jest niŝsza od średniej krajowej (122 osoby/km 2 ). Liczba mieszkańców powiatu wykazuje tendencje spadkowe: w 1995 r. stan ludności według faktycznego miejsca zamieszkania wynosił osób, w 2000 r osób, a w 2005 roku osób, a w 2009 roku osób. Spadek ten jest spowodowany ujemnym przyrostem naturalnym: w 2002 roku przyrost naturalny na 1000 osób wyniósł 0,8, w 2006 roku 0,6, natomiast w 2009 roku przyrost naturalny były ujemny i wyniósł -0,4. Spadek ten 11

12 jest równieŝ spowodowany ujemnym saldem migracji (- 127 osób w 2008r., osoby w 2009r.) W 2009 r. w powiecie przasnyskim średnio na 100 męŝczyzn przypadało 101 kobiet. Struktura wiekowa mieszkańców powiatu jest korzystna i kształtuje się następująco (dane GUS na dzień r.): - ludność w wieku przedprodukcyjnym: 22,5 % - ludność w wieku produkcyjnym: 61,5% - ludność w wieku poprodukcyjnym: 16,0%. Stopa bezrobocia w Powiecie na koniec 2009 roku była wysoka i wynosiła 15,8 %. Według prognoz demograficznych dla województwa mazowieckiego do roku 2015 moŝna spodziewać się w regionie stabilizacji lub niewielkiego wzrostu liczby ludności. Natomiast liczba ludności w powiecie przasnyskim będzie się stale zmniejszać. Według prognoz GUS liczba ludności w powiecie przasnyskim w roku 2025 spadnie poniŝej 52 tys. Tabela 2. Liczba ludności powiatu przasnyskiego stan na 31.XII.2008 r. (wg GUS). Ogółem MęŜczyźni Kobiety Miasto Wieś m. Przasnysz m. i gm. Chorzele gm. Czernice Borowe Gm. Jednoro Ŝec gm. Krasne gm. Krzynowłoga Mała gm. Przasnysz Powiat ogółem Tabela 3. Liczba ludności powiatu przasnyskiego stan na 31.XII.2009 r. (wg GUS). Ogółem MęŜczyźni Kobiety Miasto Wieś m. Przasnysz m. i gm. Chorzele gm. Czernice Borowe Gm. Jednoro Ŝec gm. Krasne gm. Krzynowłoga Mała gm. Przasnysz Powiat Ogółem

13 2.5. Gospodarka. Wg danych GUS na koniec 2009 w Powiecie było zarejestrowanych podmiotów gospodarczych, z czego podmioty w sektorze prywatnym 3 074, natomiast w sektorze publicznym 157. Tabela 4. Podmioty gospodarcze wg rodzaju działalności (dane GUS za rok 2009). Rodzaj działalności Liczba podmiotów Rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo 470 Rybactwo 1 Górnictwo 3 Przetwórstwo przemysłowe. 225 Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz i wodę. 3 Budownictwo. 360 Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, motocykli oraz artykułów uŝytku osobistego i domowego 939 Hotele i restauracje. 61 Transport, gospodarka magazynowa i łączność. 254 Do wyróŝniających się na terenie powiatu przasnyskiego zakładów produkcyjnych naleŝy zaliczyć: Bel Polska Sp. z o.o. w Chorzelach, Spółdzielnia Mleczarska Mazowsze w Chorzelach, ABB S.A. w Przasnyszu, KROSS S.A. w Przasnyszu, Agrotrade Melkumiam & Gąsior Sp. z o.o. Proszkownia Mleka i Serwatki w Przasnyszu Stan infrastruktury. W zarządzie powiatu znajduje się sieć dróg o łącznej długości 424,72 km, w tym: drogi klasy G stanowią sieć podstawową (długość 131,012km), drogi klasy Z (długość 155,624km), drogi klasy L tworzą sieć o znaczeniu lokalnym (długość 138,084 km), 24 obiekty mostowe. Stan techniczny przejętych dróg i obiektów inŝynierskich był bardzo zróŝnicowany, tj. od stanu zadowalającego na około 25 % długości do stanu bardzo złego, wymagającego wykonania robot remontowych i modernizacyjnych zapewniających bezpieczeństwo ruchu drogowego na około 50 % sieci dróg. Pozostałe 25 % dróg wymagało zabiegów konserwacyjno- remontowych polegających na naprawie ubytków cząstkowych nawierzchni dróg i utrwaleń powierzchniowych. Stan taki był pochodną wieku nawierzchni: najstarsze nawierzchnie brukowe pochodzą z 1932 roku, nawierzchnie betonowe z lat , a bitumiczne z lat Praktycznie wszystkie te drogi wymagały renowacji i odnowienia (pogłębienia istniejących i wykopania nowych rowów 13

14 odwadniających), budowy nowych i remontu istniejących przepustów, a w miastach budowy kanalizacji deszczowej. Większość gmin wiejskich powiatu przasnyskiego nie posiada sieci kanalizacyjnej. Ścieki z gospodarstw rolnych w większości gromadzone są w zbiornikach, często nieszczelnych, z których zanieczyszczenia przedostają się do wód powierzchniowych lub do ziemi. Brak danych dotyczących ilości, a zwłaszcza stanu technicznego przydomowych zbiorników na ścieki nie pozwala oszacować wpływu tego źródła zanieczyszczeń na środowisko. Jedynie miasto Przasnysz i Chorzele posiada sieć kanalizacji deszczowej. W Przasnyszu wody deszczowe odprowadzane są za pomocą 23 wylotów do rzeki Węgierki, w Chorzelach do rzeki Orzyc i Kanału nr 1. Źródłem zaopatrzenia ludności w wodę do picia są gminne głębinowe ujęcia wody, z których jakość wody poddawana jest systematycznym kontrolom. Około 85% miejscowości w powiecie jest zaopatrywane w wodę z wodociągów. Długość sieci wodociągowej i kanalizacyjnej przedstawia poniŝsza tabela. Tabela 5. Długość sieci rozdzielczej wodociągowej i kanalizacyjnej w Powiecie Przasnyskim w latach [km]. Rok Wodociągi 798,5 889,6 998,9 1017,9 1125,5 1171,2 1197,8 Kanalizacja 45,8 51,3 65,1 72,7 82,3 80,2 95,7 Źródło: Bank Danych Regionalnych GUS Znaczna dysproporcja, jaka występuje pomiędzy długością sieci wodociągowej i kanalizacyjnej sugeruje, ze duŝa ilość ścieków moŝe przedostawać się w sposób niekontrolowany do środowiska. 3.Analiza aktualnego stanu gospodarki odpadami w powiecie przasnyskim. Podstawę do określenia ilości odpadów wytwarzanych na terenie powiatu przasnyskiego stanowiły informacje uzyskane w urzędach miast i gmin powiatu oraz dane zawarte w sprawozdaniach z realizacji gminnych planów gospodarki odpadami. W przypadku odpadów pochodzących z sektora gospodarczego, podstawowe źródło informacji stanowiła baza danych o odpadach SI- GOP (System Informatyczny Gospodarki Odpadami w Polsce) prowadzona przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Warszawie Odpady komunalne Źródła, rodzaje i ilości wytwarzanych odpadów. Ustawa o odpadach z dnia 27 kwietnia 2001 r. (Dz.U z późn. zm.) zwana dalej ustawą o odpadach w artykule 3, ust.3 pkt.4 definiuje odpady komunalne jako odpady powstające w gospodarstwach domowych, a takŝe odpady niezawierające odpadów niebezpiecznych pochodzące od innych wytwórców odpadów, które ze względu na swój charakter lub skład są podobne do odpadów powstających w gospodarstwach domowych. Istnieją dwa źródła powstawania odpadów komunalnych: Gospodarstwa domowe, Obiekty infrastruktury ( handel, usługi, rzemiosło, szkolnictwo, przemysł w części socjalnej i inne). 14

15 W gospodarstwach domowych i obiektach infrastruktury powstają typowe rodzaje odpadów (odpady domowe i podobne do domowych) takie jak: odpady organiczne (pochodzenia roślinnego, zwierzęcego i inne), papier i tektura, tworzywa sztuczne, materiały tekstylne, szkło, metale, odpady mineralne. Zgodnie z zapisami Krajowego planu gospodarki odpadami 2010, w strumieniu odpadów niesegregowanych wyróŝnia się: odpady kuchenne ulegające biodegradacji, odpady zielone (odpady z pielęgnacji i utrzymania zieleni miejskiej i ogródków przydomowych tj., trawa, gałęzie, liście itp.), papier i tekturę, opakowania wielomateriałowe, tworzywa sztuczne, szkło, metale, odzieŝ, tekstylia, drewno, odpady niebezpieczne oraz odpady wytwarzane nieregularnie tj.: odpady wielkogabarytowe i odpady powstające w wyniku wykonywania tzw. usług komunalnych, tj. odpady z czyszczenia ulic i placów oraz odpady z targowisk i cmentarzy. Ponadto w strumieniu odpadów komunalnych występują równieŝ: zuŝyty sprzęt elektryczny i elektroniczny oraz odpady remontowo - budowlane, które zostały omówione w oddzielnym rozdziale. W celu określenia charakterystyki ilościowej i jakościowej odpadów komunalnych przyjęto za Kpgo 2010 skład morfologiczny odpadów komunalnych niesegregowanych w podziale na odpady z infrastruktury, z miast i wsi. Na rysunkach poniŝej przedstawiono (za Kpgo 2010) procentowy skład morfologiczny odpadów komunalnych wytwarzanych w miastach, na obszarach wiejskich i w obiektach infrastruktury. Przyjęto ilość mieszkańców powiatu jako osób. Przyjęto średni wskaźnik wytwarzania odpadów komunalnych dla całego powiatu na poziomie 261 kg/m/rok dla mieszkańca powiatu. Wskaźnik przyjęto za WPGO zgodnie z bilansem odpadów komunalnych w poszczególnych powiatach (za wyjątkiem Warszawy) województwa mazowieckiego w 2005 r., przy załoŝeniu 1-procentowego wzrostu wskaźnika wytwarzania odpadów komunalnych na rok (wg KPGO 2010). Ilość odpadów wytworzona na terenie powiatu przasnyskiego, obliczona na podstawie podanego wyŝej wskaźnika wynosiła w 2009 roku Mg odpadów komunalnych. Ponadto, przyjęto do bilansu wskaźniki dotyczące odpadów wielkogabarytowych wynoszące 12,0 kg/m/rok oraz odpadów z usług komunalnych (czyszczenie ulic w miastach) 13,0 kg/m/rok (wskaźniki obliczono za WPGO). Do określenia bilansu odpadów komunalnych wytworzonych w 2009 r. w powiecie przasnyskim posłuŝono się danymi demograficznymi opublikowanymi przez GUS dla poszczególnych powiatów i gmin z uwzględnieniem podziału na rodzaj zabudowy miejskiej i wiejskiej. 15

16 Skład morfologiczny odpadów wytwarzanych w miastach 7 5% 6 8% 8 1% 11 10% 10 1% 1 34% 5 14% 4 4% 9 1% 3 20% 2 2% Skład morfologiczny odpadów wytwarzanych na obszarach wiejskich 11 35% 10 1% 1 18% 2 4% odpady niebezpieczne 1% 8 1% 7 5% 6 8% 5 12% 4 3% 3 12% 9 1% odpady inne 64% odpady ulegające biodegradacji 35% Skład morfologiczny odpadów komunalnych z obiektów infrastruktury odpady inne 59% odpady niebezpieczne 1% 6 10% 5 18% 7 5% 8 3% 11 5% 10 1% 4 18% 1 10% 2 2% 9 1% 3 27% 1 odpady kuchenne ulegające biodegradacji 2 odpady zielone 3 papier i tektura 9 drewno 4 odpady wielomateriałowe 5 tworzywa sztuczne 6 szkło 7 metal 8 odzieŝ, tekstylia 11 odpady mineralne 10 odpady niebezpieczne odpady ulegające biodegradacji 40% Rysunek 2. Skład morfologiczny odpadów komunalnych wg Kpgo

17 Tabela 6. Bilans odpadów komunalnych w 2009 r. w powiecie przasnyskim wg składu morfologicznego przedstawionego w Kpgo Lp Rodzaj odpadu Ilość [Mg] 1 Odpady komunalne segregowane i zbierane selektywnie Niesegregowane odpady komunalne, w tym: Odpady kuchenne ulegające biodegradacji Odpady zielone Papier i tektura Odpady wielomateriałowe Tworzywa sztuczne Szkło Metal OdzieŜ, tekstylia Drewno Odpady niebezpieczne Odpady mineralne, w tym frakcja popiołowa Odpady wielkogabarytowe Odpady usług komunalnych 681 Ogółem Odpady ulegające biodegradacji Zgodnie z wytycznymi zawartymi w KPGO 2010, a wynikającymi z uregulowań prawnych w zakresie ograniczenia deponowania na składowiskach odpadów ulegających biodegradacji oraz podjęcia w tym celu niezbędnych działań organizacyjno-technicznych, zbilansowano odpady ulegające biodegradacji zawarte w odpadach komunalnych wytwarzanych na obszarze powiatu przasnyskiego. Tabela 7. Ilości odpadów ulegających biodegradacji wytworzonych w roku 2009 Lp. Strumień odpadów ulegających biodegradacji Ilość [Mg] 1. Odpady kuchenne ulegające biodegradacji Odpady zielone Papier i tektura Drewno 241 Ogółem Z przedstawionych danych wynika, Ŝe łączna ilość odpadów ulegających biodegradacji wytworzona w 2009 r. na terenie powiatu przasnyskiego kształtuje się na poziomie ok Mg, co stanowi około 44 % wytwarzanych odpadów komunalnych ogółem. 17

18 Stan aktualny w zakresie zbiórki odpadów. Zgodnie z ustawą o odpadach, pod pojęciem zbierania odpadów rozumie się kaŝde działanie, a w szczególności umieszczanie w pojemnikach, segregowanie i magazynowanie odpadów, które ma na celu przygotowanie ich do transportu do miejsc odzysku lub unieszkodliwienia. Na podstawie sprawozdania z realizacji PGO zorganizowaną zbiórką odpadów komunalnych na koniec 2008 roku objętych było w gminach powiatu przasnyskiego od % mieszkańców: - Gmina i Miasto Chorzele 100%, - Czernice Borowe - 75 %, - Gmina Krasne - 81 %, - Gmina Krzynowłoga Mała - 100%, - Miasto Przasnysz - 85%, - Gmina Przasnysz - 76%, - Gmina JednoroŜec - 95%. W większości gmin został wprowadzony workowy system segregacji odpadów komunalnych z podziałem na szkło i plastik. Jednak prowadzony udział selektywnego zbierania surowców wtórnych do całości wytworzonych odpadów w skali powiatu jest znikomy. Niestety, jedynie w 2 gminach powiatu zorganizowanym systemem odbioru odpadów komunalnych zostało objętych 100% mieszkańców. Gminy nie wyciągają konsekwencji prawnych w stosunku do osób, które nie zawarły umów z podmiotami świadczącymi usługi odbioru odpadów komunalnych. Skutkuje to niekontrolowanym usuwaniem odpadów do środowiska, równieŝ na obszarach prawnie chronionych, a takŝe niezgodnym z prawem termicznym wykorzystywaniem części odpadów w piecach c.o. MoŜna stwierdzić, ze ilość gospodarstw objętych zorganizowaną zbiórką systematycznie wzrasta. Na terenie powiatu przasnyskiego działają zorganizowane słuŝby komunalne, zajmujące się usuwaniem odpadów, posiadające zezwolenia na odbiór odpadów od właścicieli nieruchomości. Są to: Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Chorzelach Miejski Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej Sp. z o.o. w Przasnyszu Gminny Zespół Usług Komunalnych w JednoroŜcu BŁYSK-BIS Sp. z o.o. w Makowie Mazowieckim MPK Sp. z o.o. Ostrołęka. 18

19 Tabela 8. Odpady komunalne zebrane na terenie powiatu przasnyskiego (Dane wg GUS) Rok Ilość odpadów zebranych Ilość odpadów unieszkodliwionych Ogółem W tym z gospodarstw domowych poprzez składowanie (Mg) (Mg) (Mg) , , , , , , , , , , , ,69 Mniejsza ilość zebranych zmieszanych odpadów komunalnych w 2008 roku spowodowane jest zwiększeniem ilości odpadów opakowaniowych zebranych selektywnie, ale budzi teŝ zaniepokojenie, poniewaŝ mieszkańcy ze względu na rosnące koszty odbioru odpadów mogą pozbywać się ich w sposób niekontrolowany. W celu poprawy skuteczności systemu odbioru odpadów konieczna będzie kontrola zawieranych umów i objecie zorganizowanym systemem zbierania wszystkich mieszkańców. PoniŜej w tabeli nr 9 bilans odpadów opakowaniowych odzyskanych ze strumienia odpadów komunalnych w latach Biorąc pod uwagę ilości odpadów naleŝy stwierdzić, Ŝe ilości selektywnie zbieranych odpadów w powiecie przasnyskim sukcesywnie rosną w kolejnych latach. Tabela 9. Ilość odpadów zebranych selektywnie na terenie powiatu (wg Sprawozdania z realizacji PGO) Rodzaj odpadów zbieranych w sposób selektywny Szkło ( ) Ilość odpadów zebrana selektywnie 2007 r. Ilość odpadów zebrana selektywnie 2008 r. 48,46 93,04 Papier i tektura ( ) Tworzywa sztuczne ( ) Wysłodki ( ) ZuŜyte opony ( ) Metale ( ) Ogółem 16,06 40,53 14,77 22,61 47,58 0 0,366 0, ,17 173,39 407, ,89 19

20 Systemy zbierania odpadów komunalnych Na terenie gminy i miasta Chorzele rozstawionych jest ok. 600 sztuk pojemników 110 l na odpady. Pojemniki opróŝniane są z częstotliwością: raz na 2 tygodnie z terenów budownictwa jednorodzinnego i raz na tydzień z terenów budownictwa wielorodzinnego. Systemem zorganizowanej zbiórki odpadów objęte są następujące miejscowości: Chorzele, Budki, Raszujka, Zaręby, Łaz, Krzynowłoga Wielka, Sosnówek, Rembielin, Lipowiec, Rycice, Czaplice Wielkie, Przątalina, Niskie Wielkie, Duczymin, Annowo, Nowa Wieś, Stara Wieś, Bugzy Płoskie, Bugzy Jarki, Bugzy Święchy, Jarzynny Kierz, Wasiły Zygny, Zdziwój Stary, Zdziwój Nowy, Pruskołęka, Poścień Wieś. W gminie Czernice Borowe zorganizowanym systemem odbioru odpadów komunalnych objętych zostało 75 % mieszkańców gminy. Usługi w zakresie odbioru odpadów komunalnych świadczy Miejski Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej Sp. z o.o. w Przasnyszu. Od 2004 r. na terenie gminy JednoroŜec funkcjonuje system selektywnej zbiórki odpadów komunalnych. Zorganizowanym systemem odbioru odpadów komunalnych objętych jest ok. 95% nieruchomości na terenie gminy. Brakujące 5% sukcesywnie jest wdraŝane i włączane do tego systemu. Funkcjonujące środki techniczne do gromadzenia i usuwania odpadów kontenery KP-7 o poj. 7 m³, pojemniki typu Igloo o poj. 1,5 m³ przeznaczone do selektywnej zbiórki odpadów (szkło białe, szkło kolorowe, papier, plastik. Mieszkańcy zostali takŝe wyposaŝeni w pojemniki MGB-120 l, które stanowią własność Urzędu Gminy. Usługi w zakresie gospodarki odpadami świadczy gminna jednostka organizacyjna tj. Gminny Zespół Usług Komunalnych. Odpady z terenu gminy Krasne są odbierane przez firmę Błysk-Bis Sp. z o.o. oraz Miejski Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Przasnyszu. W 2007 r. firma zebrano 216 Mg odpadów komunalnych. Ponadto w placówkach oświatowych prowadzona jest selektywna zbiórka odpadów, dodatkowo w Krasnem ustawione są 2 pojemniki typu dzwon na szkło białe i kolorowe. Na terenie gminy Krzynowłoga Mała funkcjonuje selektywna zbiórka odpadów za pomocą tzw. systemu workowego. Usuwaniem odpadów z terenu gminy Krzynowłoga Mała zajmuje się Miejski Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej Sp. z o.o. z siedzibą w Przasnyszu. Na terenie Gminy Przasnysz usługi w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi świadczą: Miejski Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej Sp. z o.o. w Przasnyszu, Miejskie Przedsiębiorstwo Komunalne Sp. z o.o. w Ostrołęce, BŁYSK-BiS Sp. z o.o. Maków Mazowiecki. Odpady komunalne gromadzone są w kontenerach typu KP-7 oraz pojemnikach o poj. 120 litrów i 240 litrów. W mieście Przasnysz prowadzona jest selektywna zbiórka odpadów. Prowadzona jest u źródła czyli bezpośrednio w gospodarstwach domowych, funkcjonuje system workowy. Odpady komunalne gromadzone są w kontenerach typu KP-7 o pojemności 7 m³, pojemnikach metalowych o pojemności 110 litrów,120 litrów, 240 litrów, PA-1100 litrów rozmieszczonych w róŝnych punktach miasta. Miasto Przasnysz przystąpiło do Związku Gmin Regionu Ciechanowskiego, którego celem jest wspólne wykonywanie zadań publicznych w zakresie tworzenia warunków niezbędnych do reali- 20

21 zacji kompleksowego regionalnego programu gospodarki odpadami na terenie gmin tworzących Związek. Tabela 10. Wykaz pojemników uŝywanych do zbierania odpadów 1. Gmina Rodzaj pojemników Ilość szt. 2. Gmina Czernice Borowe SM-110 KP Gmina JednoroŜec MBG-120l KP-7 IGLO Gmina Krasne MBG-120l - 5. Gmina Krzynowłoga Mała V-110 KP-7-6. Miasto i Gmina SM Chorzele 7. Gmina Przasnysz KP-7, V-120, Miasto Przasnysz V-110, 120, 240 PA-1100, KP-7 - Wywóz odpadów zabezpieczają w/w przedsiębiorstwa na zasadzie systematycznego wywozu w miastach oraz systematycznego wywozu w gminach. Praktycznie wyeliminowany jest przypadkowy wywóz odpadów przez nielicencjonowane przedsiębiorstwa, niedysponujące odpowiednim zezwoleniem urzędu miasta lub urzędu gminy. Zbieranie zuŝytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego prowadzone jest w oparciu o zapisy ustawy z dnia 25 lipca 2005 r. o zuŝytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym (Dz. U. Nr 180 poz z późn. zmianami). Ustawa ta, zobowiązuje uŝytkownika tego sprzętu w kaŝdym gospodarstwie domowym do zwrotu zuŝytego sprzętu do punktu prowadzonego przez przedsiębiorcę wpisanego do rejestru w zakresie odbierania odpadów komunalnych lub gminną jednostkę organizacyjną prowadzącą taką działalność. Na terenie kaŝdej gminy powinny znajdować się punkty nieodpłatnego odbierania tych odpadów od mieszkańców. W Przasnyszu na terenie bazy Miejskiego Zakładu Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej Sp. z o.o. przy ul. Leszno 47 oraz w Zakładzie Handlowo-Usługowym Al-Cu-Zwrot, przy ul. Szosa Ciechanowska 13, zorganizowano punkty zbierania zuŝytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, gdzie mieszkańcy gminy miejskiej Przasnysz przekazać m. in. odpady elektryczne i elektroniczne takie jak: lodówki, telewizory; drobny sprzęt RTV i AGD; drobny sprzęt elektryczny i elektroniczny; kable i przewody. 21

22 Jednostki prowadzące działalność w zakresie zbierania zuŝytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego zgodnie z obowiązującym prawem są wpisane do Rejestru Przedsiębiorców i Organizacji Odzysku Sprzętu Elektrycznego i Elektronicznego prowadzonego przez Głównego Inspektora Ochrony Środowiska. Na terenie pozostałych gmin nie ma takich punktów zbierania. Odpady niebezpieczne. Źródłami powstawania odpadów są gospodarstwa domowe oraz instytucje uŝyteczności publicznej. W powiecie przasnyskim odpady niebezpieczne zbierane są na niewielką skalę. Na terenie gminy JednoroŜec zbierane są selektywnie odpady niebezpieczne w postaci zuŝytych baterii. Odpady te zbierane są w szkołach do ustawionych pojemników. Zebrane odpady przekazywane są odbiorcy spoza terenu gminy. W latach zebrano w ten sposób 200 kg odpadów niebezpiecznych. Na terenie Miasta Przasnysz zorganizowane zostały dwa punkty zbiórki zuŝytych baterii, akumulatorów oraz zuŝytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego. Punkty te znajdują się przy ul. Leszno 47 (baza MZGKiM Sp. z o.o.) oraz przy ul. Szosa Ciechanowska 13 (Zakład Handlowo- Usługowy Al- Cu-Zwrot ). Odbiór zuŝytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego zapewniają punkty handlowe (sprzedawcy sprzętu elektrycznego i elektronicznego), do czego są zobowiązane zgodnie z zapisami ustawy z dnia 25 lipca 2005 r. o zuŝytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym. Ponadto zbiórkę zuŝytych baterii prowadzą szkoły na terenie miasta. Odpady ulegające biodegradacji. Na terenie powiatu przasnyskiego nie wdroŝono systemu selektywnego zbierania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, w tym odpadów zielonych i odpadów organicznych z gospodarstw domowych. Unieszkodliwianie tego typu odpadów odbywa się poprzez kompostowanie w kompostownikach w gospodarstwach domowych z racji dominującego - rolniczego charakteru powiatu. W trakcie prowadzonych przez gminy szkoleń w zakresie prowadzenia prawidłowej gospodarki odpadami zostały rozpropagowane idee indywidualnego kompostowania odpadów organicznych powstających w gospodarstwach domowych. Odpady wielkogabarytowe są odbierane na terenie miasta Przasnysz na zasadzie tzw. wystawki zgodnie z wcześniej ustalonym harmonogramem. Nie prowadzi się w zasadzie selektywnego zbierania i demontaŝu tych odpadów, połączonego z wysegregowaniem części, które moŝna wykorzystać. Zgodnie z Wojewódzkim Planem Gospodarki Odpadami budowa na terenie powiatu przasnyskiego nie przewiduje się budowy instalacji do zagospodarowania odpadów wielkogabarytowych. Odpady poremontowe zbierane są w Przasnyszu. Zbiórka realizowana jest przez Miejski Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej Sp. z o.o. w Przasnyszu. Odpady przekazywane są do odzysku materiałowego m.in. do budowy dróg. W pozostałych gminach powiatu nie prowadzi się selektywnego zbierania odpadów poremontowych. 22

23 Odpady opakowaniowe w strumieniu odpadów komunalnych. W powiecie przasnyskim wprowadzono system selektywnego zbierania odpadów opakowaniowych w mieście Przasnysz oraz w gminach Krasne i Chorzele. System selektywnego gromadzenia odpadów opakowaniowych w Przasnyszu został wdroŝony na terenie miasta w grudniu 2000 r. od tamtej pory jest stale rozbudowywany. Odpady zbierane są systemem workowym. W gminach Krasne i Chorzele zakupiono pojemniki do selektywnej zbiórki odpadów opakowaniowych. Ponadto na terenie gminy Krasne, Czernice Borowe, Przasnysz firma Błysk-Bis z Makowa Mazowieckiego posiadająca zezwolenia właściwych wójtów wdroŝyła w Ŝycie selektywną zbiórkę u źródła polegającą na wyposaŝeniu gospodarstw domowych w worki do zbierania odpadów szklanych oraz tworzyw sztucznych. Kompleksową obsługą systemu selektywnego zbierania odpadów opakowaniowych w zakresie transportu odpadów zajmuje się Miejski Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej Sp. z o.o. w Przasnyszu, oraz Miejski Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Chorzelach, które posiadają wystarczający zaplecze techniczne niezbędne do jego obsługi. Jednocześnie na terenie Przasnysza prowadzono działania informacyjno-edukacyjne dla społeczności lokalnej przez Urząd Miasta poprzez cykl spotkań z mieszkańcami, ogłoszenia w lokalnej prasie itp. W Chorzelach organizowano kwartalnie konkurs ekologiczny dla uczniów pt. Czyste środowisko. Informacje dla dorosłych zamieszczane w biuletynie Kurier. zamieszczane w biuletynie Kurier. Tab. 11. Ilość odpadów opakowaniowych zebranych selektywnie (wg Sprawozdania z realizacji powiatowego Planu Gospodarki Odpadami Powiatu Przasnyskiego ). Rok Rodzaje odpadów Ilość odpadów opakowaniowych odzyskanych w wyniku selektywnej zbiórki [Mg] Szkło 93, Makulatura 40,53 Tworzywa sztuczne 22,61 Metale 173,39 Razem 329, Odpady niebezpieczne w strumieniu odpadów komunalnych. Szacuje się, Ŝe obecnie do strumienia odpadów komunalnych wytwarzanych na terenie powiatu trafia rocznie około 119 Mg odpadów niebezpiecznych. Selektywna zbiórka tego typu odpadów jest prowadzona przez organizacje odzysku, przedsiębiorców, sklepy, apteki. Odpady niebezpieczne są zbierane w punkcie zbiórki zuŝytych baterii i akumulatorów w Miejskim Zakładzie Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Przasnyszu, Zakładzie Handlowo-Usługowym Al-Cu- Zwrot i Firmę Merynos w Przasnyszu. Ponadto ustawione zostały pojemniki na zuŝyte baterie 23

24 w 2 szkołach podstawowych i 2 gimnazjach. W latach zebrano w ten sposób 200 kg odpadów niebezpiecznych. Dzięki temu zebrane baterie będące odpadem niebezpiecznym nie trafiły do zmieszanych odpadów komunalnych i w sposób niekontrolowany nie zostały wprowadzone do środowiska. Tabela 12. Szacunkowe, ilości poszczególnych rodzajów odpadów niebezpiecznych w strumieniu odpadów komunalnych (wg IMGiBS). Kod odpadu (wg katalogu odpadów (Dz.U.Nr 112, poz.1206) Rodzaj odpadu Procentowa zawartość odpadu w strumieniu niebezpiecznych odpadów komunalnych [%] Baterie i akumulatory 12 14, Detergenty zawierające substancje 5 6,00 niebezpieczne Odczynniki fotograficzne 2 2, Farby, tłuszcze, farby drukarskie, 35 42,00 kleje, lepiszcza Kwasy i alkalia 1 1, Rozpuszczalniki 3 3, Lampy fluorescencyjne i inne 5 6,00 odpady zawierające rtęć Leki cytotoksyczne i cytostatyczne 4 4, Leje i tłuszcze 10 12, Środki ochrony roślin 5 6, ZuŜyte urządzenia zawierające 10 12,0 substancje niebezpieczne Drewno zawierające substancje 5 6,00 niebezpieczne Urządzenia zawierające freon 3 3,60 Ilość odpadów niebezpiecznych w strumieniu odpadów komunalnych [Mg] W powyŝszej tabeli wyszczególniono składniki niebezpieczne odpadów, jakie występują w strumieniu odpadów komunalnych. Za 100 % odpadów przyjęto 120 Mg. W tabeli poniŝej przedstawiono ilości zebranych selektywnie odpadów niebezpiecznych na terenie powiatu w 2008 r. Tabela 13. (wg Sprawozdania z realizacji PGO na podstawie ankiet z gmin). Rodzaj odpadów zbieranych w sposób selektywny Ilość odpadów zebrana selektywnie 2008 r. Inne oleje silnikowe, przekładniowe i smarowe ( ) 0,410 opakowania zawierające pozostałości substancji 0,100 24