XIII Olimpiada Szachowa Monachium 1958

Transkrypt

1

2 XIII Olimpiada Szachowa Monachium 1958 Krzysztof Puszczewicz Wydanie pierwsze 2015 (#PL PDF) Copyright Krzysztof Puszczewicz, Wrocław Wszelkie prawa zastrzeżone do niniejszej publikacji oraz do serii Wielka Księga Olimpiad Szachowych. Projekt okładki: Sebastian Paszkiewicz. Wszelkie prawa do wersji elektronicznej: Comrel , Internet: ISBN

3 Dodatkowe informacje znajdziesz na oficjalnej stronie internetowej serii Wielka Księga Olimpiad Szachowych 3

4 Spis treści XIII Olimpiada... 5 Półfinały, 1 października 1958 r Półfinały, 2 października 1958 r Półfinały, 3 października 1958 r Półfinały, 4 października 1958 r Półfinały, 5 października 1958 r Półfinały, 6 października 1958 r Półfinały, 7 października 1958 r Półfinały, 8 października 1958 r Półfinały, 9 października 1958 r Wyniki eliminacji Wyniki indywidualne zespołów Finały, 11 października 1958 r Finały, 12 października 1958 r Finały, 13 października 1958 r Finały, 14 października 1958 r Finały, 15 października 1958 r Finały, 17 października 1958 r Finały, 18 października 1958 r Finały, 19 października 1958 r Finały, 20 października 1958 r Finały, 21 października 1958 r Finały, 22 października 1958 r Wyniki w finale A Wyniki w finale B Wyniki w finale C Rezultaty końcowe Wyniki indywidualne zespołów

5 XIII Olimpiada Monachium, 30 września 23 października 1958 r. Następna, XIII Olimpiada na pewno nie była pechowa, bowiem przyniosła kolejne rekordy, o których będzie później. Federacja Niemieckiej Republiki Federalnej postanowiła zorganizować Olimpiadę jako jeden z punktów obchodów 800-lecia założenia miasta Monachium. W rozgrywkach wzięło udział 36 państw i to nie z trzech jak poprzednio, ale z czterech kontynentów! Swój udział zgłosiły dwie ekipy afrykańskie: Tunezja i Południowa Afryka. Liczbę debiutantów, ale już nie z tego kontynentu, uzupełniły Portugalia i Liban. Po raz pierwszy od 1931 roku (!) swój akces zgłosiła reprezentacja Hiszpanii, która spisała się w Monachium rewelacyjnie! Z uczestników walk moskiewskich nie zobaczyliśmy niestety Rumunii, Mongolii, Luksemburga i Chile. Saara weszła w skład Niemiec Zachodnich, więc jej udział w Olimpiadzie nie był możliwy. Dania i Szwecja wzięły udział w zawodach po raz trzynasty! Tempo gry nadal było niezmienione: 2,5 godziny na pierwsze 40 posunięć i jedna godzina na każde następne 16. Po sześciu latach przerwy pojawiła się ekipa USA, jak zawsze silna, ale bez swojej nowej gwiazdy, mistrza seniorów Stanów Zjednoczonych na rok 1958, zaledwie piętnastoletniego Roberta Fischera, najmłodszego arcymistrza na świecie! Zdziwienie mogło budzić wystawienie do zawodów tylko jednego rezerwowego z powodu oszczędności! Ale skład zespołu był imponujący: czterech arcymistrzów i jeden mistrz międzynarodowy, ale grający z siłą arcymistrza! Był nim wystawiony na drugą szachownicę mistrz świata juniorów, znakomity William Lombardy! Liderem był, podobnie jak w Helsinkach, Samuel Reshevsky. Młody i utalentowany Larry Evans zadebiutował w szlifach arcymistrzowskich! Jak zawsze, prawie wszystkie reprezentacje wystawiły komplet zawodników. W piątkę grały jedynie wspomniana ekipa USA, Tunezja, Liban, Austria i Anglia, a we czwórkę Filipiny i Kolumbia. Funkcję kapitana zespołu amerykańskiego pełnił Jerry Spann, prezydent federacji szachowej USA. Był on na wszelki wypadek zgłoszony jako drugi rezerwowy, ale oczywiście nie rozegrał żadnej partii. 5

6 Olimpiadę przeprowadzono w przestronnych salach Deutsches Museum. Liczba widzów wynosiła przeciętnie Zawodnicy na czas trwania imprezy mieli wstęp wolny m.in. do opery i teatru. Uroczyste otwarcie Olimpiady miało miejsce w Sali Kongresowej Państwowego Muzeum. Jako pierwsi głos zabrali przedstawiciele miejskich dzielnic Monachium życząc wszystkim uczestnikom wspaniałych wrażeń i osiągnięć sportowych. Potem głos zabrali Ludwig Schneider (NRF) w imieniu Komitetu Organizacyjnego, Willi Fohl (NRF), przewodniczący Komitetu Wykonawczego i prezydent FIDE Folke Rogard. Tradycyjnie, w kilku językach została złożona przysięga prowadzenia sportowej rywalizacji. Ponieważ FIDE ściśle określiła czas trwania Olimpiady (25 dni) znów zastosowano system eliminacji i finałów. Zaraz po uroczystym otwarciu, kapitanowie zespołów zostali poproszeni na scenę, gdzie złożyli na ręce specjalnej komisji listy drużyn, które rozmieścili według siły gry, co było podstawą rozstawienia ich w czterech grupach liczących po 9 drużyn. Trzy pierwsze awansowały do finału A, trzy następne do finału B i wreszcie trzy ostatnie do najsłabszego finału C. Następnie przeprowadzono losowanie. Scena była udekorowana trzydziestoma sześcioma flagami krajów uczestniczących w zawodach. W centrum sceny umieszczono wielki emblemat FIDE, czyli glob ziemski otoczony przez szachowe figury, wieżę i skoczka. Poniżej umieszczono dewizę FIDE Gens Una Sumus, czyli jesteśmy jedną rodziną. Nad całością czuwał sędzia główny Alois Nagler ze Szwajcarii. 6

7 Większość ekip przyjechała do Monachium w bardzo silnych składach. Zespół ZSRR legitymował się szóstką arcymistrzów: zasadnicza czwórka jak w Moskwie: mistrz świata Botwinnik, następnie Smysłow, Keres i Bronstein. Tajmanowa i Gellera zastąpili 22. letni Tal (mistrz ZSRR!) i 29. letni Petrosjan. Kapitanem zespołu był znowu Kotow, a funkcję trenera pełnił Bolesławski. Tal, Petrosjan i Bronstein odczuwali pewne zmęczenie, bowiem przyjechali do Monachium prosto z turnieju międzystrefowego w Portoroż. Dania przyjechała ze znakomitym, już arcymistrzem, Larsenem, Holandia z Euwem (przybył dopiero na trzecią rundę, ale w eliminacjach grał koncertowo uzyskując 5,5 p. z 6 partii remisując jedynie z Larsenem), Donnerem i Prinsem, Austria bez Robatscha, ale z Dücksteinem i weteranem Lokvencem, NRF z Unzickerem, Schmidem i Dargą (już mistrzem międzynarodowym). Islandia bez Olafssona na wiele liczyć nie mogła. W ekipie Węgier zagrali Szabo, Barcza i młody Lajos Portisch. Ten ostatni, już jako mistrz międzynarodowy, awansował na trzecią szachownicę. Nie mógł zagrać Benkö, który już zdobył szlify arcymistrzowskie, bowiem wybrał wolność i w 1957 roku wyemigrował z komunistycznych Węgier i osiadł na stałe w USA. Argentyna miała w składzie trzech arcymistrzów (obok Pilnika i Panno zagrał po przerwie Eliskases), ale jej szanse osłabiał brak Najdorfa i Bolbochana. Mówiono, że Mieczysław Najdorf nie przyjechał, bowiem był zajęty przeprowadzką do Wenezueli. NRD reprezentował ponownie Uhlmann, Jugosławię m.in. czterej arcymistrzowie Gligorić, Matanović, Ivkov i Trifunović. W zespole Kanady wystąpił, ale dopiero w finale B, Yanofsky. W ekipie Belgii niestety nie zagrał O Kelly. Czesi tradycyjnie ustawili na pierwszych dwóch szachownicach Pachmana i Filipa. Szwecja wystąpiła ze Stahlbergiem, ale bez Lundina i Stoltza. Na pierwszej szachownicy Finlandii ujrzano Ojanena, który był uczestnikiem Olimpiady Szachowej w Sztokholmie w 1937 roku. Porath i Czerniak znowu prowadzili do boju ekipę Izraela. Przed wojną Yosef Porath, pod nazwiskiem Heinz Foerder grał w 1928 roku w Hadze w barwach Niemiec, a potem w Warszawie 1935 i Buenos Aires 1939 w reprezentacji Palestyny. Począwszy od 1952 roku walczył w ekipie Izraela nie opuszczając żadnej Olimpiady. Moshe Czerniak miał swój olimpijski debiut w 1935 roku w Warszawie (szachownica rezerwowa w barwach Palestyny). Potem zagrał jeszcze w Buenos Aires w roku 1939, a po wojnie, podobnie jak Porath nie opuścił żadnej Olimpiady w latach Po raz czwarty z rzędu wystąpił Izak Aloni. Na pierwszej szachownicy Hiszpanii zagrał 27.letni Arturo Pomar. Do klubu szachowego zapisał się w wieku pięciu lat (!), a pięć lat potem wygrał mistrzostwa Wysp Balearskich i otrzymał przydomek cudownego dziecka. Zgłosił akces do mistrzostw Hiszpanii, ale ze względu na młody wiek, jego kandydatura nie została przyjęta. W wieku jedenastu lat znów wygrał championat Balearów i zdobył trzecie miejsce w eliminacjach do mistrzostw Hiszpanii. Przez krótki okres czasu trenował go ówczesny mistrz świata Aleksander Alechin. W 1944 roku Alechin triumfował w Gijon z wynikiem 7,5 punktu z 8 partii. Jedyną połówkę stracił właśnie z Pomarem! W ten sposób Arturo został najmłodszym w historii 7

8 zawodnikiem, który zdołał zremisować z mistrzem świata! W zespole Anglii, na trzeciej szachownicy pojawił się Golombek, uczestnik Olimpiad w Warszawie 1935, Sztokholmie 1937 i Buenos Aires Po wojnie grał w każdej, z wyjątkiem Dubrownika. Liderem zespołu ponownie został Alexander (Folkestone 1933, Warszawa 1935, Sztokholm 1937 i Buenos Aires 1939). Udział w Monachium kończył jego olimpijską karierę. Młody Rogelio Cardoso awansował na pierwszą szachownicę Filipin. Start miał niezwykle udany: 3,5 punktu z pierwszych czterech partii! Szwajcarzy zameldowali w składzie moskiewskim tylko pozamieniali się szachownicami. O tym, że szachy mają się dobrze, jak stwierdził Smysłow, potwierdzał fakt, że w prawie wszystkich ekipach pojawiło się mnóstwo utalentowanej młodzieży. Za faworytów, oprócz oczywiście ZSRR, uważano zespoły USA, Węgier, Jugosławii i Argentyny. Sala gry w Deutsches Museum Zdjęcie: Tidskrift För Schack nr 9/1958 8

9 Eliminacje odbyły się w dniach 1 9 października. Wyniki losowania numerów startowych w poszczególnych grupach były następujące: Grupa Skład grup 1. Francja, 2. Irlandia, 3. Dania, 4. Puerto Rico, 5. ZSRR, 6. Holandia, 7. Austria, 8. Bułgaria i 9. Włochy. 1. USA, 2. Norwegia, 3. Iran, 4. Finlandia, 5. Izrael, 6. Południowa Afryka, 7. NRF, 8. Hiszpania i 9. Islandia. 1. Węgry, 2. Argentyna, 3. Anglia, 4. Szkocja, 5. Liban, 6. NRD, 7. Filipiny, 8. Kolumbia i 9. Polska. 1. Portugalia, 2. Jugosławia, 3. Kanada, 4. Belgia, 5. Czechosłowacja, 6. Tunezja, 7. Szwajcaria, 8. Szwecja i 9. Grecja. We wszystkich grupach terminarz był bardzo napięty. Pierwszy wolny od gry dzień był dopiero po zakończeniu eliminacji, tj. 10 października. Drugi i ostatni po V rundzie rozgrywek finałowych, 16 października. Ostatnią rundę finałów rozegrano 22 października, a dzień potem nastąpiło uroczyste rozdanie nagród i zamknięcie Olimpiady. Zgodnie z regulaminem, wszystkie rundy rozpoczynały się o godzinie 16,00, a kończyły o 21,00. Jeśli partia nie zakończyła się, była dogrywana na drugi dzień w godzinach 10,00 12,00. Warto zaznaczyć, że przed każdą rundą wszystkim zawodnikom serwowano czarną kawę! 207 zawodników (25 arcymistrzów i 42 mistrzów międzynarodowych) rozegrało łącznie 1367 partii. Miało ich być 1368, ale w meczu eliminacyjnym czwartej rundy, Belgii z Grecją, Grecy oddali jedną partię, na pierwszej szachownicy walkowerem! Te liczby były oczywiście kolejnymi rekordami monachijskich zmagań! Tym razem eliminacje do polskiej drużyny olimpijskiej (w 1958 roku mistrzostwa Polski nie odbyły się) były bardzo trudne. Latem 1958 roku w Polanicy Zdroju odbył się mecz treningowy systemem Scheveningen (każdy zawodnik z jednej drużyny grał z każdym zawodnikiem pozostałych zespołów) na ośmiu szachownicach z reprezentacjami Rumunii i Białorusi. Do reprezentacji Polski zostali powołani następujący zawodnicy: mistrz międzynarodowy Bogdan Śliwa (II miejsce na Mistrzostwach Polski w 1957 roku; w tymże roku zajął w Sofii 2 4 miejsce w turnieju strefowym), Alfred Tarnowski (w treningowym meczu z Rumunią, w 1958 roku uzyskał doskonały rezultat +5 1 =2), Janusz Szukszta (we wspomnianym meczu treningowym uzyskał 50%, czyli 4 p. z 8 partii w spotkaniach z Rumunami, oraz 43%, (3,5 p. z 8 partii) z Białorusinami, co oznaczało pozytywne zaliczenie egzaminu ), Stefan Witkowski (w meczu treningowym z Rumunią uzyskał +3 1 =4), Jerzy Kostro 9

10 (otrzymał nominację za zdobycie samodzielnego III miejsca na mistrzostwach Polski w 1957 roku i automatyczne uzyskanie tym samym tytułu mistrza krajowego) i Stefan Brzózka (V miejsce w ostatnich mistrzostwach Polski). Brakowało tylko mistrza międzynarodowego Platera, mistrza Polski! Zanim opiszemy przebieg Olimpiady dokonamy krótkiego przeglądu ważniejszych wydarzeń szachowych od 1957 roku do momentu rozpoczęcia monachijskich rozgrywek. Rok 1957 Mistrzostwa Bułgarii w Sofii przyniosły wyniki: 1. Neikirch 14 p. z 19 partii, 2 3. Kolarow (drugie miejsce według wartościowości) i Minew po 13 p., 4. Padewski 12,5 p., 5 7. Herencki, Milew i Filczew po 11 p., 8. Cwetkow 10,5 p., 9. Bogdanow 10 p., 10. Iwanow 9,5 p., 11. Bobekow 9 p., 12. Mečkarow 8,5 p., Kadrew, Kajkamdżozow i L. Popow po 8 p., 16. Olew 7,5 p., 17. Hajdżipietrow 7 p., Wyłczanow i W. Popow po 6,5 p. i Prachow 5,5 p. W Budapeszcie Barcza został mistrzem Węgier zdobywając 10 p. z 13 partii. Dalej szli: 2 3. Benkö i Bilek po 8,5 p., 4. Szilagyi 8 p., 5 6. Keberl i Portisch po 7,5 p., 7 8. Beli i Honfi po 7 p., 9. Kluger 6,5 p., 10. Lengyel 6 p., 11. Florian 5,5 p., 12. Hastoni 4,5 p., 13. Papp 2,5 p. i 14. Szebesztien 2 p. W drużynowych mistrzostwach Polski triumfował KKSz WDK Kraków (na pierwszej szachownicy grał Bogdan Śliwa) przed Startem Katowice (Witold Balcarek) i Drukarzem Warszawa (Izaak Grynfeld). W dniach 24 marca 4 kwietnia rozegrano w Bratysławie turniej, który przyniósł wyniki: 1. Kozma (Czechosłowacja) 9 p. z 12 partii, 2 3. Bertok (Jugosławia) i Filip (Czechosłowacja) po 8,5 p., 4. Tringow (Bułgaria) 8 p., 5 6. Sandor (Węgry) i Šefc (Czechosłowacja) po 7,5 p., 7. Ghitescu (Rumunia) 7 p., 8. Zita (Czechosłowacja) 6 p., 9. Fuchs (NRD) 5,5 p., Blatny (Czechosłowacja), Göring (NRD) i Plater (Polska) po 5 p., 13. Prameshuber (Austria) 4,5 p. i 14. Opočensky (Czechosłowacja) 4 p. Mistrzostwa Jugosławii dały pełny triumf Gligoriciowi który z dużą przewagą zdobył tytuł mistrza kraju. Szczegółowe wyniki: 1. Gligorić 15,5 p. z 22 partii, 2 4. Ivkov, Karaklajić i Trifunović po 14 p., 5. Matulović 13,5 p., 6. Nedeljković 13 p., 7. Udović 12,5 p., 8 9. Vuković i Pirc po 12 p., Bogdanović, Vukcević, Milić, Puc, Rabar i Toth po 10,5 p., Džurasević i Rakić po 10 p., 18. Janosević 9,5 p., Bradvarević i Cuderman po 9 p., 21. Smailbegović 8,5 p. i Kozomara 6,5 p., Mistrzem Belgii został Soultanbeiff (7,5 punktu). Pozostałe miejsca zajęli: 2. Boey 7 p., 3. Lemaire 6 p., 4 6. Grossmann, Limbos i Riedel po 4,5 p. W mistrzostwach Holandii, z dużą przewagą, triumfował Donner 9 p. z 11 partii. Na kolejnych miejscach znaleźli się: 2 4. Bouwmeester, van den Berg 10

11 i Roessel po 7 p., 5. Cortlever 6 p., 6. Speijer 5,5 p., 7 9. Barendregt, Kramer H. i van Scheltinga po 5 p., 10. van den Bosch po 4,5 p., 11. Orbaan 3 p Visser 2 p. W Dublinie (Irlandia) odbył się turniej strefowy FIDE (tzw. strefa 1), który przyniósł wyniki: 1. Pachman (Czechosłowacja) 14,5 p. z 17, 2 3. Benkö (Węgry) i Gligorić (Jugosławia) po 13 p., 4. Schmid (NRF) 12,5 p., 5. Alexander (Anglia) 11 p., 6 8. Giustolisi (Włochy), Llado (Hiszpania) i Van Scheltinga (Holandia) po 9 p., Dunkelblum (Belgia) i Stenborg (Szwecja) po 8 p., 12. Plater (Polska) 7,5 p., 13. Fairhurst (Szkocja) 7 p., 14. Durao (Portugalia) 6,5 p., 15. Dreyer (Południowa Afryka) 6 p., 16. Catozzi (Francja) 5 p., 17. Conrady (Luksemburg) 3,5 p. i O Sullivan (Irlandia) 2 p. Mistrzem Południowej Afryki został Eriksen (5,5 p. z 7 partii), który wyprzedził o pół punktu Dreyera. Ekipa NRD przyjechała do Danii i stoczyła z nią mecz wygrywając 11,5:8,5. Na pierwszej szachownicy Uhlmann pokonał Larsena 2:0. Kolejny turniej strefowy FIDE (strefa 3) miał miejsce w Sofii (Bułgaria). Oto jego wyniki: 1. Filip (Czechosłowacja) 9,5 p. z 13 partii, 2 4. Śliwa (Polska), Neikirch (Bułgaria) i Matanović (Jugosławia) po 8,5 p., 5. Pfleger, kolejny wielki talent i późniejszy arcymistrz (NRF) 8 p., 6. Mititelu (Rumunia) 7,5 p., 7 8. Karaklajić (Jugosławia) i Szilagyi (Węgry) po 7 p., 9. Barcza (Węgry) 5,5 p., 10. Zita (Czechosłowacja) 5 p., Beni (Austria) i Fuchs (NRD) po 4,5 p., Basyouni (Egipt) i Niemelä (Finlandia) po 3,5 p. Z każdej strefy do turnieju międzystrefowego awansowało po trzech szachistów. Dwukołowy baraż o dwa pozostałe miejsca dał wyniki: Matanović 2,5 p. z 4 partii, Neikirch 1,5 p. i Śliwa 0,5 p. Turniej strefy 2 cyklu o mistrzostwo świata odbył się w Wageningen (Holandia). Zwyciężył Szabo (Węgry) z wynikiem 13,5 p. z 17. Na kolejnych miejscach byli: 2. Olafsson F. (Islandia) 13 p., 3 4. Larsen (Dania) i Donner (Holandia) po 12,5 p., 5. Uhlmann (NRD) 12 p., 6 7. Trifunović (Jugosławia) i Stahlberg (Szwecja) po 11 p., 8. Teschner (NRF) 9 p., 9. Ivkov (Jugosławia) 8 p., Niephaus (NRF) i Troianescu (Rumunia) po 7,5 p., Alster (Czechosłowacja) i Kolarow (Bułgaria) po 7 p., 14. Dückstein (Austria) 6,5 p., 15. Clarke (Anglia) 5,5 p., Orbaan (Holandia) i Hänninen (Finlandia) 3,5 p. i Lindblom (Norwegia) 2,5 p. Turniej w Rydze (strefa 4), w którym udział wzięli tylko Rosjanie dał awans Talowi, Petrosjanowi, Bronsteinowi i Awerbachowi. Bardzo słabo była obsadzona strefa 6, czyli mistrzostwa Kanady. Wygrał znany z udziału w przedwojennych Olimpiadach, w barwach Litwy, Povilas Vaitonis z wynikiem 8,5 p. z 9 partii. Strefa 7, rozegrana w Caracas (tylko zwycięstwo dawało awans) przyniosła sukces De Greiffowi (Kolumbia), który uzyskał 11 p. z 13 partii. Drugi był Cuellar Gacharna (Kolumbia) 10,5 p. Znany z Olimpiady w Moskwie Miguel Colon Romero (Puerto Rico) był dopiero siódmy z wynikiem 6,5 p. 11

12 Strefa 8, południowoamerykańska, przyniosła końcowy triumf Panno (Argentyna) 13 p. z 15 partii (przegrał tylko z Najdorfem). Kolejne miejsca zajęli Rossetto, Sanguinetti i Najdorf. Argentyńsko polski arcymistrz Mieczysław Najdorf odpadł z rywalizacji po sensacyjnych porażkach z dwoma outsiderami Cantero i J. Perezem. Michaił Tal triumfator z Portoroż 1958 Zdjęcie: Tidskrift För Schack numer 3/1958 Strefę 9 wygrał najmłodszy uczestnik Rodolfo Cardoso. Ponieważ grało tylko 6 zawodników rozegrano zawody systemem dwukołowym. Filipińczyk uzyskał 8 p. z 10 partii bez porażki. 12

13 Mimo wcześniejszych otwartych mistrzostw Belgii, zorganizowano je po raz drugi, już z udziałem rzeczywiście najlepszych szachistów. Wynik: 1. O Kelly 7,5 p. z 9 partii, 2. Dunkelblum 6,5 p Boey i Winants po 5,5 p. itd. W dniach 2 17 czerwca w Toronto rozegrano mistrzostwa świata juniorów. Lombardy zdemolował przeciwników uzyskując 11 punktów z 11 partii! Kolejne miejsca zajęli: 2. Gerusel (NRF) 9 p., 3. Jongsma (Holandia) 8,5 p., 4. Selimanow (ZSRR) 8 p., 5. Cardoso R. (Filipiny) 6,5 p., 6. Hallerod (Szwecja) 5 p., 7. Jobin (Kanada) 4,5 p., 8. Aldrete (Meksyk) 4 p., 9. Makelainen (Finlandia) 3,5 p., 10. Rabinowitz (Południowa Afryka) 2,5 p., 11. Bahgat (Egipt) 2 p. i 12. Bates (Kanada) 1,5 p. Kolejną, piątą strefę stanowiły mistrzostwa USA, gdzie dwa miejsca dawały awans. Turniej rozegrano w Nowym Jorku na przełomie 1957 i 1958 roku. Piękne zwycięstwo osiągnął młodziutki Robert Fischer, który zdobył 10,5 punktu z 13 partii bez porażki. Drugi był Reshevsky 9,5 p. (porażki z Sherwinem i Lombardym). Trzecią lokatę zdobył Sherwin 9 p., który kolejnego zawodnika wyprzedził o 1,5 punktu. Reshevsky zrezygnował z awansu i jego miejsce zajął Sherwin. Rok 1958 Tradycyjny XXI turniej w Mar del Placie wygrał Larsen (Dania) z wynikiem 12 punktów z 15 partii. Kolejne miejsca zajęli: 2. Lombardy (USA) 11 p., 3 5. Panno, Sanguinetti i Eliskases po 8 p., 6. Pilnik 9 p., 7. Emma 8 p., 8. Rossetto (wszyscy Argentyna) 7,5 p. itd. Mecz Donner Larsen o prawo gry w turnieju międzystrefowym wygrał Bent Larsen w stosunku 2,5:0,5. Wyniki mistrzostw Jugosławii na rok 1958: 1 2. Ivkov i Gligorić po 12,5 punktu z 19 partii Džurasević i Matanović po 11,5 p., 5 6. Matulović i Trifunović 11 p., 7 9. Sokołow I., Bogdanović i Milić po 10,5 p., 10. Puc 10 p., Cirić i Vukcević po 9,5 p. itd. Mistrzem Bułgarii został Bobocow z wynikiem 13,5 punktu z 17 partii. Dalej szli: 2. Kolarow 13 p., 3. Milew 12,5 p., 4. Tringow 11,5 p., 5. Padewski 11 p., 6. Minew 10 p., 7. Popow L. 9,5 p., itd. Bobocow i Kolarow, jako jedyni w turnieju, nie przegrali żadnej partii. Mistrzem Szwajcarii został Keller, który zdobył 9 punktów z 11 partii. Dalej byli 2. Blau 8,5 p., 3. Walther 8 p., 4. Gereben 7 p., 5. Nievergelt 6,5 p. itd. Mistrzem Argentyny został Pilnik, który na dystansie 16 rund zdobył 13 punktów. Kolejne miejsca zajęli: 2 3. Panno i Redolfi po 12 p., 4. Sanguinetti 11,5 p., 5. Emma 10,5 p., 6 7. Sokron i Eliskases po 10 p. Wszyscy, z wyjątkiem Sokrona otrzymali nominacje do drużyny olimpijskiej. Julio Bolbochan podzielił jedenaste dwunaste miejsce uzyskując 8,5 punktu. 13

14 Inge Johansson został mistrzem Szwecji z dorobkiem 10 punktów z 11 partii. Kolejne miejsca zajęli: 2 3. Arnlind i Sterner po 7,5 p., 4 5. Nilsson i Sternberg po 6 p. itd. W mistrzostwach Austrii triumfowali Kinzel i Prameshuber uzyskując po 5 punktów z 7 partii. Pierwsza trójka mistrzostw Danii: Andersen 8 punktów z 11 partii, J. Enevoldsen 7,5 p. i Poulsen 7 p. Larsen nie grał. Mistrzostwa Hiszpanii: 1. Pomar 11,5 p., 2. Rivera 8,5 p., 3. F. Perez 8 p., 4 6. Pardo, E. Perez i Farre po 6,5 p. itd. Mistrzem Południowej Afryki został Heidenfeld, Libanu Chalabi, Szkocji Aitken, a Grecji Syngellakis. Wszyscy wymienieni, pojawili się na pierwszych szachownicach w Monachium! Ukoronowaniem sezonu szachowego był turniej międzystrefowy w Portoroż. Wielkim triumfatorem został Tal (ZSRR) z wynikiem 13,5 punktu z 20 partii. Jedynej porażki zaznał z rąk Matanovicia. Kolejne miejsca zajęli: 2. Gligorić (Jugosławia)13 p., 3 4. Petrosjan (ZSRR) i Benkö (USA) po 12,5 p., 5 6. F. Olafsson (Islandia) i Fischer (USA) po 12 p., Bronstein, Awerbach (obaj ZSRR), Matanović (Jugosławia), Szabo (Węgry) i Pachman (Czechosłowacja) po 11,5 p., Panno (Argentyna) i Filip (Czechosłowacja) po 11 p., 14. Sanguinetti (Argentyna) 10 p., 15. Neikirch (Bułgaria) 9,5 p., 16. B. Larsen (Dania) 8,5 p., 17. Sherwin (USA) 7,5 p., 18. Rossetto (Argentyna) 7 p., 19. R. Cardoso (Filipiny) 6 p., 20. De Greef (Kolumbia) 4,5 p., 21. Füster (Kanada) 2 p. Wszyscy ci zawodnicy pojawili się w Monachium! Jedynym wyjątkiem był Pal Benkö, który, jak powiedziano wcześniej, opuścił na stałe Węgry i osiadł w USA. 1 października 1958 roku rozpoczęła się inauguracyjna runda eliminacji. Tradycyjnie, podając stan tabeli po każdej rundzie, przy zespołach, której jeszcze nie pauzowały, będzie figurować gwiazdka (*). Mar del Plata, Lombardy (po lewej) Panno Chess Review nr 5/

15 Półfinały, 1 października 1958 r. Śliwa wygrywa z arcymistrzem Pilnikiem i Polska remisuje mecz z faworyzowaną Argentyną" Grupa: 1 Wyniki I rundy: Irlandia 2,5 : 1,5 Włochy Dania 2,0 : 2,0 Bułgaria Puerto Rico 0,5 : 3,5 Austria ZSRR 2,5 : 1,5 Holandia Francja - Pauza Równo o godzinie 16,00, w przestronnej sali gry, oddzieleni od publiczności stosownymi barierkami, szachiści zasiedli do gry. Ważniejsze partie można było oglądać na dużych szachownicach demonstracyjnych, co stało się już tradycją Olimpiad Szachowych. Rosjanie przystąpili do meczu z Holendrami w podstawowym składzie. Tak to spotkanie opisał Smysłow: sowieccy szachiści, to nie debiutanci, jeśli chodzi o grę w międzynarodowych meczach, nie mniej trudno jest grać w pierwszej rundzie. Potrzeba czasu, aby przywyknąć do nowej sali turniejowej, nowych przeciwników, rozegrania się, czyli wejść w rytm rozgrywek. Wszędzie było mnóstwo reporterów z różnych krajów, co jakiś czas błyskały flesze aparatów fotograficznych, nagrywano reportaż do kroniki filmowej. A co działo się na naszych szachownicach? Ponieważ Euwe przyjechał później (pojawił się na sali gry dopiero w czwartej rundzie), liderem ekipy holenderskiej był Donner. Partie Botwinnik Donner, Prins Smysłow i H. Kramer Bronstein szybko zakończyły się wynikiem remisowym. Tylko Keresowi udało się, na trzeciej szachownicy, pokonać van den Berga i zabezpieczyć drużynie zwycięstwo meczowe. W meczu Dania Bułgaria, debiutujący na Olimpiadzie w szlifach arcymistrzowskich Larsen pokonał mistrza Bułgarii Neikircha. Duńczyk świetnie rozegrał partię, ale w niedoczasie miał chwilę słabości (38.We6?) i Bułgar mógł nawet wygrać partię grając 38 Sf4! Niestety, Neikirch, co prawda widział tę kombinację, ale pomylił kolejność ruchów: najpierw odbił wieżę na polu e6, a dopiero potem zagrał skoczkiem. Tak wybrana kolejność posunięć okazała się 15

16 zgubna i Larsen widowiskową ofiarą hetmana szybko zmusił przeciwnika do kapitulacji! Najkrótszą partią meczu okazał się remisowy pojedynek Enevoldsen Minew. Taki sam wynik padł w partii Bobocow Andersen, ale dopiero po 123. posunięciach. Była to najdłuższa partia Olimpiady! Mecz mógł skończyć się sensacyjną, wysoką porażką Bułgarów, bowiem Milew zapominając o słabości swojej pierwszej linii zagrał skoczkiem na pole c4 w trzynastym (!) posunięciu i po szachu przeciwnika na polu d1 musiałby poddać się. Pedersen nie zobaczył jednak tego prostego manewru, ale Milew w kolejnym ruchu podstawił skoczka! Duńczyk prezentu nie przyjął, pomylił się i w końcu przegrał! W ten sposób Bułgarzy cudem zremisowali mecz! Jedyną niespodzianką meczu Puerto Rico Austria był remis w partii Cintron Dückstein. W pewnym momencie Puertorykańczyk rzeczywiście stanął lepiej, ale tylko optycznie. Solidna pozycja Austriaka dawała mu sporą przewagę pozycyjną. Austriak źle oszacował swoje szanse i zgodził się na remis, co było jedyną stratą punktową jego zespołu w tym meczu. Szybkie zwycięstwo osiągnął doświadczony Prameshuber, a w partiach Reissmann Stöckl i Beni Prieto Azuar, Austriacy triumfowali dopiero w dogrywkach. Sensacyjne zwycięstwo osiągnęli Irlandczycy w starciu z Włochami. Stan po I rundzie: 1 Austria* 3,5 2 3 Irlandia* i ZSRR* 2,5 4 5 Dania* i Bułgaria* 2,0 6 7 Włochy* i Holandia* 1,5 8 Puerto Rico* 0,5 9 Francja 0,0 1.Obrona Pirca [B08] Walsh (Irlandia) Primavera (Włochy) 1.e4 d6 2.d4 g6 3.Gc4 Gg7 4.Sf3 Sf6 5.Sc3 c6 6.a Gg4 8.h3 Gf3 9.Hf3 Sbd7 10.Wd1 Hc7 11.Gf4 Sh5 12.Ge3 e6 13.Gb3 e5 14.Wd2 Kh8 15.Wad1 ed4 16.Gd4 Se5 17.He3 c5 18.Ge5 Ge5 19.Sd5 Hd8 20.c3 g5 21.g3 Sf6 22.Hg5 Se4 23.Hd8 Wad8 24.We2 f5 25.Gc2 Sf6 26.f4 Sd5 27.fe5 de5 28.Wed2 Wg8 29.Kh2 i czarne przekroczyły czas. 2.Obrona półsłowiańska [D46] Romani (Włochy) Reilly (Irlandia) 1.d4 Sf6 2.c4 e6 3.Sc3 d5 4.Sf3 c6 5.e3 Sbd7 6.Gd3 Gd e4 dc4 9.Gc4 e5 10.Gg5 He7 11.d5 Wd8 12.He2 Sf8 13.h3 b5 14.Gb3 b4 15.Sd1 Gb7 16.Se3 cd5 17.Gd5 Wab8 18.Sf5 He8 19.Gf6 gf6 20.Sh6 Kg7 21.Gf7 Hd7 22.Sh4 Sg6 23.S4f5 Kf8 24.Hg4 i czarne poddały się. 16

17 3.Obrona Nimzowitscha [E24] Canton (Irlandia) Norcia (Włochy) 1.d4 Sf6 2.c4 e6 3.Sc3 Gb4 4.a3 Gc3 5.bc3 c5 6.Sf3 Hc7 7.Hc2 Sc6 8.e4 d6 9.Ge2 e5 10.d5 Sa5 11.h3 b6 12.Ge3 Gd Sg5 Wdf8 15.f4 h6 16.Sf3 Se8 17.Wad1 ef4 18.Gf4 g5 19.Gh2 f6 20.Wf2 Hd8 21.Sd2 He7 22.Sf1 Sg7 23.Se3 Kc7 24.Wdf1 h5 25.Gd3 Sb7 26.Ge2 Se8 27.Gg3 Sg7 28.Gh2 Se8 29.Gg3 i remis. 4.Partia węgierska [C50] Palmiotto (Włochy) De Loughrey (Irlandia) 1.e4 e5 2.Sf3 Sc6 3.d4 ed4 4.Gc4 Ge7 5.c3 d5 6.ed5 Sb8 7.Se5 Gd6 8.cd4 Sf Gg5 Sbd7 11.f4 Sb6 12.Gb3 Gf5 13.Sc3 h6 14.Gh4 Ge7 15.Gf6 Gf6 16.Hh5 Gg6 17.Sg6 fg6 18.Hg6 Gd4 19.Kh1 Hd6 20.Hd3 Gc3 21.bc3 Wad8 22.Wae1 Kh8 (Pozycja białych jest wygrana, co podkreśliłaby kontynuacja 23.Gc2! g6 24.Hh3! Zamiast tego białe podstawiają materiał) 23.We6?? He6 24.de6 Wd3 25.Kg1 We8 26.f5 Wc3 27.Wd1 a5 28.e7 We3 29.Gf7 W3e7 i białe poddały się. 5.Obrona Nimzowitscha [E54] GM Larsen B. (Dania) IM Neikirch (Bułgaria) 1.d4 Sf6 2.c4 e6 3.Sc3 Gb4 4.e3 c5 5.Gd Sf3 d dc4 8.Gc4 b6 9.He2 Gb7 10.Wd1 cd4 11.ed4 Gc3 12.bc3 Sd5 13.Sg5 Hc7 14.Hd3 Sf6 15.Gb3 h6 16.Sf3 Ge4 17.He3 Sc6 18.c4 Sa5 19.Se5 b5 20.c5 Wfd8 21.Gd2 Sb3 22.ab3 a5 23.Hg3 Kh7 24.Ge3 Gf5 25.Hh4 Sd5 26.g4 Gg6 27.g5 h5 28.Sg6 fg6 29.Gd2 b4 30.He4 Wa6 31.Hd3 Hc6 32.We1 Wf8 33.We4 Wf5 34.Wae1 Sc7 35.h4 Wa8 36.Gf4 Sd5 37.Gd6 We8 38.We6? (Chwila słabości Larsena w dobrze prowadzonej partii. Dobre było 38.Wa1) 38 We6? (Czarne odpowiedziały automatycznie! Mogły teraz zyskać przewagę po 38 Sf4!!) 39.We6 Sf4?? (Teraz ten ruch jest nie tylko spóźniony, ale staje się przyczyną porażki czarnych) 40.He4 Hb5? 41.Gf4 a4 17

18 42.Hf5!! (Piękny finał!) 42 gf5 43.g6 Kg8 44.c6 i czarne poddały się. Moskwa 1959 Grają Olafsson (po lewej) Bronstein Kibicują (od lewej) Larsen, Filip i Portisch Zdjęcie: Tidskrift För Schack numer 5/

19 6.Partia angielska [A23] Bobocow (Bułgaria) Andersen (Dania) 1.c4 Sf6 2.Sc3 e5 3.g3 c6 4.Sf3 e4 5.Sd4 d5 6.cd5 cd5 7.Gg2 Sc6 8.Sc6 bc6 9.d3 ed3 10.Hd3 Ge Wd1 Ge6 13.e4 Se4 14.Se4 de4 15.He2 Gd5 16.Ge4 Gf6 17.Ge3 We8 18.Gg2 Wb8 19.Wab1 Ha5 20.b3 Wbd8 21.Hc2 g6 22.Gd5 cd5 23.b4 Ha6 24.b5 Hb7 25.Hc6 Hc6 26.bc6 d4 27.c7 Wc8 28.Gf4 g5 29.Gd6 Ge7 30.Ge5 f6 31.Gd4 Wc7 32.g4 Wd8 33.Ge3 Wd1 34.Wd1 Kf7 35.Kg2 Wc4 36.Kf3 a6 37.Wd4 Wd4 38.Gd4 Ke6 39.Ke4 Ga3 40.f3 Gd6 41.h3 Ga3 42.Ge3 Ge7 43.Gf2 Gd6 44.Ge1 Ge5 45.h4 gh4 46.Gh4 Gc7 47.Ge1 f5 48.gf5 Kf6 49.Gh4 Kf7 50.Kd5 Gf4 51.Kc6 Gd2 52.Kb6 a5 53.a4 Gb4 54.Kc6 Gd2 55.Kd5 Gb4 56.Ke5 Gc3 57.Kf4 Kg7 58.Gd8 Kf7 59.Kg5 Gd2 60.Kh5 Kg8 61.Gf6 Kf7 62.Gg5 Gb4 63.Kh6 Kg8 64.Gd8 Gd2 65.Kh5 Kf7 66.f4 Kg7 67.Gg5 Gc3 68.Gh4 Gd2 69.Gd8 Gb4 70.Gg5 Gd2 71.Gd8 Gb4 72.Kg5 Gc3 73.Gc7 Gb4 74.Ge5 Kf7 75.Kh6 Kg8 76.Gf6 Gf8 77.Kh5 Gb4 78.Gg5 Gd2 79.Kh6 Gc3 80.Ge7 Gd2 81.Gd6 Gc3 82.Gc7 Gd2 83.Gb8 Gb4 84.Ge5 Gd2 85.Gc7 Gb4 86.Gd8 Gd2 87.Gg5 Ge3 88.Kh5 Kf7 89.Gd8 Gd2 90.Kg5 Gb4 91.Gc7 Gd2 92.Ge5 Gb4 93.Ga1 Gd2 94.Gd4 Gb4 95.Gf2 Gd2 96.Gh4 Kg7 97.Kg4 Kf7 98.Gd8 Gb4 99.Kh5 Gd2 100.Gg5 Kg7 101.Gd8 Kf7 102.Kh6 Kg8 103.Gc7 Gb4 104.f6 Gf8 105.Kg5 Gb4 106.Kf5 Kf7 107.Ge5 Ge1 108.Gd4 Gb4 109.Gf2 Gc3 110.Gh4 Gb4 111.Kg5 Gc3 112.Kh6 Gd2 113.Kg5 Gc3 114.Kf5 Gb4 115.Gf2 Gc3 116.Gb6 Ge1 117.Gd4 Gb4 118.Kg5 Ge1 119.Ga1 Gb4 120.Gb2 Ge1 121.Gc1 Gc3 122.Kh6 Kf6 123.Kh7 Ge5 i remis. Najdłuższa partia Olimpiady. 7.Obrona sycylijska [B70] IM Enevoldsen J. (Dania) Minew (Bułgaria) 1.e4 c5 2.Sf3 Sc6 3.d4 cd4 4.Sd4 g6 5.Ge2 Gg7 6.Sb3 Sf6 7.Sc d6 9.f4 a5 10.a4 Ge6 11.f5 Gb3 12.cb3 Hb6 13.Kh1 Hd4 14.Gg5 Hd1 15.Wad1 Sb4 16.Gc4 Kh8 17.g3 h6 18.Gf6 Gf6 19.Sd5 Sd5 20.Wd5 i remis. 8.Partia hiszpańska [C65] IM Milew (Bułgaria) Pedersen (Dania) 1.e4 e5 2.Sf3 Sc6 3.Gb5 Gc5 4.c3 Sf d4 Gb6 7.We1 d6 8.a4 a5 9.Sa3 Se7 10.de5 Sg4 11.We2 de5 12.Hd8 Wd8 13.Sc4?? Gc5?? (Czarne mogły wygrać partię po 13 Wd1! 14.Se1 Gf2 15.Wf2 We1 16.Wf1 Wf1 17.Kf1 Sh2) 14.Sce5?? Sf2? (Oczywiście wygrywało 14 Se5 i białe nie mogą odbić skoczka ze względu na słabość pierwszej linii) 15.Wf2 Wd1 16.Gf1 Ge3 17.Ge3 Wa1 18.Sg5 h6? (18 Sg6!) 19.Wf7 Sc6 20.Sgf3 Ge6 21.Wc7 Wf8 22.Sc6 Wf3? (Czarne widzą mata zapominając, że biały król ma pole f2 ) 23.Se7 Kh7 24.gf3 Gh3 25.Kf2! i czarne poddały się. 19

20 9.Obrona holenderska [A91] Cintron (Puerto Rico) IM Dückstein (Austria) 1.d4 e6 2.c4 f5 3.g3 Sf6 4.Gg2 Ge7 5.Sc3 d5 6.Gg5 c6 7.cd5 ed5 8.Sf Se4 10.Ge7 He7 11.e3 Sd7 12.Hd3 Sdf6 13.Se5 Ge6 14.f3 Sd6 15.b3 g5 16.f4 Sfe4 17.Se4 fe4 18.He2 gf4 19.Wf4 Wf4 20.gf4 Kh8 21.Hh5 Wg8 22.Kf2 i remis. 10.Obrona półsłowiańska [D46] Prameshuber (Austria) Benitez F. (Puerto Rico) 1.Sf3 d5 2.d4 Sf6 3.c4 c6 4.Sc3 e6 5.e3 Ge7 6.Gd3 Sbd e4 de4 9.Se4 Se4 10.Ge4 Sf6 11.Gc2 h6 12.Hd3 c5 13.Gf4 b6 14.Ge5 g6 15.Sh4 He8 16.Hf3 Sd5 17.cd5 Gh4 18.g3 f6 19.Gd6 Gg5 20.Gf8 Hf8 21.h4 Gd2 22.de6 Ge6 23.He2 i czarne poddały się. 11.Partia hiszpańska [C64] Reissmann (Puerto Rico) Stöckl (Austria) 1.e4 e5 2.Sf3 Sc6 3.Gb5 Gc5 4.c3 Sf6 5.a3 He d4 Gb6 8.Gg5 d6 9.d5 Sb8 10.Sbd2 h6 11.Gh4 Kh8 12.Sc4 g5 13.Sb6 ab6 14.Gg3 Se4 15.Sd2 Sd2 16.Hd2 f5 17.f3 Sd7 18.Gf2 Sf6 19.Wfe1 Hf7 20.Wed1 f4 21.h3 Wg8 22.Ge2 h5 23.Kf1 Gd7 24.c4 Wg7 25.Hc3 g4 26.hg4 hg4 27.Ke1 g3 28.Gg1 Hh5 29.Kd2 Kg8 30.We1 Wh7 31.b3 Wc8 32.a4 Hh1 33.Gb6 Hg2 34.Wg1 Hh2 35.Ga5 Gf5 36.Wae1 Hf2 37.Wef1 Hd4 38.Hd4 ed4 39.Kc1 Wh2 40.Gd1 Kf7 41.We1 Sd7 42.We2 We2 43.Ge2 Se5 44.Kb2 We8 45.Gd1 b6 46.Gd2 Wh8 47.Ka3 Wh4 48.b4 Sd7 49.a5 ba5 50.ba5 Sc5 51.Gc1 Gc8 52.Gb2 d3 53.Gc1 Ga6 54.Kb4 Kf6 55.Gb2 Kf5 56.Gd4 Wh2 57.We1 Wa2 58.We7 g2 59.Wc7 Wc2 60.Wf7 Kg6 61.Wf4 Wc4 62.Ka3 Wd4 63.Wd4 g1h 64.Wg4 Hg4 65.fg4 Se4 66.Kb2 Sf2 67.Gb3 d2 i białe poddały się. 12.Obrona sycylijska [B75] IM Beni (Austria) Prieto Azuar (Puerto Rico) 1.e4 c5 2.Sf3 Sc6 3.d4 cd4 4.Sd4 d6 5.Sc3 Sf6 6.f3 g6 7.Ge3 Gg7 8.Hd2 Sd4 9.Gd4 a Gd7 11.g4 h6 12.Sd Gb6 He8 14.Sc7 Hc8 15.Sa8 Hc6 16.Ge3 Wa8 17.Gh6 Gh8 18.Gd3 Ge6 19.a3 Sd7 20.Ge3 b5 21.Ha5 Wc8 22.Kb1 Se5 23.Hb6 Ha8 24.f4 Sc4 25.Gc4 bc4 26.e5 de5 27.f5 Gd5 28.Whf1 gf5 29.gf5 f6 30.Ha7 Ha7 31.Ga7 e6 32.fe6 Ge6 33.Wd6 Kf7 34.Wa6 f5 35.Ge3 Gf6 36.Wa7 Ke8 37.a4 f4 38.Gd2 Gd5 39.Gc3 Gg2 40.Wf2 f3 41.Wa5 Gh4 42.We5 Kd7 43.Wd2 Kc6 44.We6 Kb7 45.Wd7 Wc7 46.Wc7 Kc7 47.Gd4 Gh1 48.We4 f2 49.Wf4 i czarne poddały się. 20

21 13.Obrona Nimzowitscha [E25] GM Botwinnik (ZSRR) IM Donner (Holandia) 1.d4 Sf6 2.c4 e6 3.Sc3 Gb4 4.a3 Gc3 5.bc3 c5 6.f3 d5 7.cd5 Sd5 8.Hd2 Sc6 9.e4 Sb6 10.Gb5 Gd7 11.Se2 Sa5 12.Wb1 Wc8 13.Gd3 Ga dc5 Sd7 16.Sd4 Sc5 17.Ge2 Hf6 18.He3 Wfd8 19.Gb2 Hg6 20.c4 b6 21.Gc3 Sc6 22.Wb2 Sd4 23.Gd4 f6 i remis. 14.Partia wiedeńska [C25] IM Prins (Holandia) GM Smysłow (ZSRR) 1.e4 e5 2.Sc3 Gc5 3.Sf3 d6 4.d4 ed4 5.Sd4 Sc6 6.Gb5 Gd7 7.Gc6 bc Se7 9.Gg Sb3 Gb6 11.Hd3 h6 12.Gh4 We8 13.e5 Gf5 14.Hf5 Sf5 15.Gd8 Wad8 16.ed6 cd6 17.Wad1 d5 18.g3 Sd6 19.Sa4 We4 20.Sb6 ab6 21.Sd2 Wb4 22.b3 Sb5 23.Sf3 We4 24.a4 i remis. Od lewej: Paul Keres i Michaił Tal Zdjęcie: Suomen Shakki numer 6/

22 15.Obrona sycylijska [B97] GM Keres (ZSRR) Van den Berg (Holandia) 1.e4 c5 2.Sf3 d6 3.d4 cd4 4.Sd4 Sf6 5.Sc3 a6 6.Gg5 e6 7.f4 Hb6 8.Sb3 He3 9.He2 He2 10.Ge2 Sbd b6 12.f5 e5 13.Gc4 Gb7 14.Gd5 Sd5 15.Sd5 Wc8 16.Whe1 Gd5 17.Wd5 Ge7 18.Gd Gb4 Sf6 20.Wd3 Wfd8 21.Sd2 Wc6 22.a4 Wdc8 23.c3 Se8 24.Kc2 Gg5 25.Sf3 Ge7? 26.Se5 de5 27.Ge7 Wc4 28.Kb3 f6 29.Wd7 W4c7 30.Wed1 Wd7 31.Wd7 Wc7 32.Wc7 Sc7 33.Kc4 Kf7 34.Gd6 b5 35.Kc5 Se8 i czarne poddały się. Turniej międzystrefowy w Portoroż 1958 Fischer (wielki nieobecny w Monachium) Dawid Bronstein (po prawej) Zdjęcie: chessmastery.co.uk 22

23 16.Obrona staroindyjska [A56] IM Kramer H. (Holandia) GM Bronstein (ZSRR) 1.d4 Sf6 2.c4 c5 3.d5 e5 4.Sc3 d6 5.e4 Ge7 6.Gd Sge2 Se8 8.Ge3 Gg5 9.Hd2 Ge3 10.He3 Sd Hh4 12.a3 g6 13.Hg3 Hh6 14.Wad1 a6 15.h4 f6 16.f4 ef4 17.Sf4 Se5 18.Ge2 a5 19.a4 Wf7 20.b3 We7 21.Sd3 i remis. Grupa: 2 Wyniki I rundy: Norwegia 2,0 : 2,0 Islandia Iran 0,5 : 3,5 Hiszpania Finlandia 2,0 : 2,0 NRF Izrael 3,0 : 1,0 Afryka Południowa USA - Pauza Sensacyjnie przebiegał mecz Finlandia NRF. W pojedynku liderów, arcymistrz Unzicker nic nie uzyskał w debiucie w partii z wielokrotnym mistrzem Finlandii Ojanenem i szybko podpisał remis. Wszystkie pozostałe partie tego meczu zostały odłożone! Pojedynek Rantanen Schmid przedstawiał końcówkę wygraną dla Fina! Jednakże po nierozważnym ruchu 53.a5 pozycja natychmiast wyrównała się i Szmid mógł z ulgą podpisać remis. Na drugiej szachownicy w partii z Trögerem walczył, nie widziany od czterech lat, znakomity Eero Böök. Był on prawdziwą historią szachów olimpijskich! Uczestniczył w zmaganiach w Warszawie 1935, Sztokholmie 1937, a po wojnie w Dubrowniku 1950 i Helsinkach Odłożona końcówka partii Tröger Böök nie budziła żadnych wątpliwości. Przewaga piona i lepsza pozycja gwarantowała Finowi sukces. Dogrywka nie przyniosła żadnej niespodzianki i Finlandia prowadziła z Niemcami 2,0 : 1,0. Decydująca o wyniku meczu partia Darga Fred, podobnie jak omówione wyżej pojedynki Tröger Böök i Rantanen Schmid także przedstawiała walkę, w której zawodnicy dysponowali po jednej wieży i gońcu. Tu liczbę pionów zawodnicy mieli jednakową, a przewaga pozycyjna Niemca nie była duża. Jedynym atutem Dargi był wolny pion a, który w dogrywce dotarł do siódmej linii. Materiał już był dość zredukowany i zawodnicy dysponowali czterema pionami i po jednej wieży każdy. Cierpliwość kontynuowania równej gry przez Dargę została nagrodzona dopiero po ponad pięćdziesięciu posunięciach, po których Fred zrobił wielki błąd 55.Wf6?? zamiast 55.We1, po którym do remisu było już blisko. Po 56.Kc4! pozycja Fina stała się krytyczna. Mistrz niemiecki szansy nie wypuścił, uruchomił kolejnego wolnego piona d i kiedy oba jego piony stanęły na siódmej linii, Fred zatrzymał zegar, pogratulował wygranej, a Niemcy zremisowali mecz! Młoda ekipa Hiszpanii składała się z samych debiutantów! Wreszcie w szrankach olimpijskich można było zobaczyć Pomara! Chociaż dwie partie Hiszpanie musieli odkładać w starciu z Irańczykami, to końcowy wynik mógł ich satysfakcjonować. Tylko lider Arturo Pomar nic nie mógł wskórać w partii z Safvatem. Odłożył, co prawda, końcówkę wieżową, 23

24 ale w kompletnie równej pozycji. Irańczyk bronił się dokładnie i zdobył jedyną połówkę dla swojej ekipy. Islandia bez Olafssona w meczu z Norwegami więcej niż na remis liczyć nie mogła. Mecz zakończył się w całości w regulaminowym czasie. Thorbergsson przekroczył czas w partii z Ofstadem, ale w kompletnie przegranej pozycji. Dużo kłopoty mieli Izraelczycy w spotkaniu z debiutującą drużyną Południowej Afryki. Porath i Czerniak po ciężkiej walce podpisali remisy, przy czym ten drugi grając z Dreyerem wypuścił szansę na wygraną. W dogrywce partii Aloni Kirby, zawodnik afrykański doprowadził końcówkę gońcową do kompletnie wygranej pozycji, po czym w jednym ruchu zniweczył całą pracę (55 Gc5??) i nie zdołał nawet uratować się na remis! Tylko partia Grivainis Smiltiner nie budziła wątpliwości. Szachista z Izraela wykorzystał niepewną i niedokładną grę przeciwnika, wygrał figurę i na długo przed końcem rundy zakończył partię huraganowym atakiem na króla Grivainisa. Stan po I rundzie: 1 Hiszpania* 3,5 2 Izrael* 3,0 3 6 Norwegia*, Islandia*, Finlandia* i NRF* 2,0 7 Afryka Południowa* 1,0 8 Iran* 0,5 9 USA 0,0 17.Obrona królewsko indyjska [E63] Rojahn (Norwegia) Johannsson (Islandia) 1.c4 Sf6 2.Sc3 g6 3.g3 Gg7 4.Gg d4 d6 6.Sf3 Sc a6 8.Gg5 h6 9.Gf4 Gg4 10.h3 Gd7 11.Wc1 Wb8 12.Hd2 Kh7 13.e4 Hc8 14.Kh2 We8 15.Ge3 e5 16.d5 Se7 17.c5 Hd8 18.Se1 Sh5 19.Sd3 f5 20.f4 fe4 21.Ge4 Sf5 22.fe5 Shg3 23.Wg1 Se4 24.Se4 Ge5 25.Se5 We5 26.cd6 cd6 27.Hg2 Sh4 i czarne wygrały. 18.Obrona Nimzowitscha [E46] Palmason (Islandia) Vestöl (Norwegia) 1.d4 Sf6 2.c4 e6 3.Sc3 Gb4 4.e Sge2 d5 6.a3 Ge7 7.cd5 ed5 8.Sf4 c6 9.Gd3 We Gd6 11.h3 Sbd7 12.Hc2 Sf8 13.b4 Gd7 14.Gd2 Hc8 15.f3 Hc7 16.Hc1 Sg6 17.Sg6 hg6 18.e4 Gh2 19.Kh1 Sh5 20.e5 Gg3 21.Sd5 Hd8 22.Gg5 f6 23.ef6 gf6 24.Gf6 Sf6 25.Hg5 cd5 26.Hg6 Kf8 27.Hh6 Kg8 28.Hg6 i remis. 24

25 19.Obrona francuska [C03] Ofstad (Norwegia) Thorbergsson (Islandia) 1.e4 e6 2.d4 d5 3.Sd2 Sc6 4.c3 e5 5.ed5 Hd5 6.Sgf3 ed4 7.Gc4 Hh Sf6 9.cd4 Ge7 10.d5 Sd5 11.Se4 Sb6 12.Sg3 Hc5 13.Gb3 Hd6 14.He2 Gg4 15.Ge Wac1 Hf6 17.Se4 Hf5 18.Sed2 Wae8 19.Gc2 Hh5 20.h3 Gf3 21.Sf3 Sd5 22.Hb5 Sf4 23.Hh5 Sh5 24.Ga4 Gd6 25.Gc6 bc6 26.Wc6 We6 27.Sd4 We4 28.Sf5 Wa4 29.Sd6 cd6 30.a3 d5 31.Wd1 Sf6 32.Gc5 Wb8 33.Gb4 Sd7 34.b3 Se5 35.Wd6 i czarne przekroczyły czas. 20.Partia hiszpańska [C70] Jonsson (Islandia) Lindblom (Norwegia) 1.e4 e5 2.Sf3 Sc6 3.Gb5 a6 4.Ga4 b5 5.Gb3 Sa5 6.c3 Sb3 7.Hb3 Gb7 8.d3 d6 9.a4 Hd7 10.ab5 Hb5 11.Hb5 ab5 12.Wa8 Ga8 13.Sa3 Gc6 14.Ke2 g6 15.Sd2 Gh6 16.Sc2 Se7 17.Sb3 Gc1 18.Wc1 Kd7 19.Wa1 Wa8 20.Sa5 Wa7 21.Sc6 Sc6 i remis. 21.Partia hiszpańska [C89] Safvat (Iran) IM Pomar (Hiszpania) 1.e4 e5 2.Sf3 Sc6 3.Gb5 a6 4.Ga4 Sf Ge7 6.We1 b5 7.Gb c3 d5 9.ed5 Sd5 10.Se5 Se5 11.We5 c6 12.d4 Gd6 13.We1 Hh4 14.g3 Hh3 15.Ge3 Gg4 16.Hd3 f5 17.f4 g5 18.Hf1 Hh5 19.Sd2 Wad8 20.Hf2 Kh8 21.Gd5 cd5 22.a4 h6 23.ab5 ab5 24.b3 Wc8 25.c4 bc4 26.bc4 dc4 27.d5 c3 28.Sf1 c2 29.Wa6 Gb4 30.Wea1 Gc3 31.Wc1 Gd1 32.Gd4 Kg8 33.Wc6 Wc6 34.dc6 Gd4 35.Hd4 gf4 36.c7 Wc8 37.Hf4 Hg5 38.Hg5 hg5 39.Se3 Wc7 40.Sd1 cd1h 41.Wd1 Kf7 42.Wd2 Kf6 43.Kf2 Wc3 44.Wa2 Kg6 45.h3 Wc6 46.Kf3 Kf6 47.Wa3 Wc5 48.Wa6 Kf7 49.Wa7 Ke6 50.Wa6 Ke5 51.Wg6 Wc3 52.Kf2 Wc2 53.Kf3 Wh2 54.Wg5 Wh3 55.Kg2 Wh8 56.g4 Kf4 57.Wf5 Kg4 i remis. 22.Partia hiszpańska [C73] Perez F. (Hiszpania) Mashian (Iran) 1.e4 e5 2.Sf3 Sc6 3.Gb5 a6 4.Ga4 d6 5.Gc6 bc6 6.d4 f6 7.Ge3 Se7 8.Sc3 Sg6 9.He2 a Ga6 11.Hd2 Ge7 12.h4 h5 13.Se2 Hb8 14.Sg3 Hb4 15.Sf5 Hd2 16.Wd2 Kf7 17.Wh3 Gf1 18.Wg3 Whe8 19.de5 fe5 20.Sg5 Gg5 21.Wg5 Wh8 22.f4 ef4 23.Wf2 Waf8 24.Wf1 fe3 25.Se3 Kg8 26.Wg6 Wf1 27.Sf1 Kf7 28.Wg5 g6 29.Wa5 We8 30.Sg3 Ke6 31.Wg5 Kf6 32.b3 We5 33.We5 Ke5 34.a4 i czarne poddały się. 25

26 Artur Pomar rok Zdjęcie: ajedrez365.com 23.Partia angielska [A24] Pakdaman (Iran) IM Toran (Hiszpania) 1.c4 Sf6 2.Sc3 g6 3.g3 Gg7 4.Gg e3 e5 6.Sge2 d We8 8.d4 Sbd7 9.b3 c6 10.Ga3 Gf8 11.b4 Sb6 12.Hb3 Ge6 13.d5 cd5 14.cd5 Gd7 15.Wfc1 h5 16.Gb2 Wc8 17.a4 Sc4 18.Sd1 Sb2 19.Wc8 Gc8 20.Sb2 h4 21.Wc1 hg3 22.Sg3 Sg4 23.h3 Sh6 24.Se4 Gf5 25.Sg3 Gd7 26.Wc4 b5 27.Wc1 a6 28.a5 Hh4 29.e4 Gh3 30.Hf3 Gg4 31.He3 Gc8 32.Se2 f5 33.Hh3 Hd8 34.Hg3 Hf6 35.f3 f4 36.Hf2 g5 37.Sc3 g4 38.Kf1 g3 39.Hg1 Sf7 40.Ke2 Sg5 41.Kd2 Ge7 42.Se2 Kf7 43.Sd3 Wh8 44.Se1 Gh3 45.Gh1 Wc8 46.Ha7 Wc1 47.Kc1 Hh8 48.Sg1 Gf1 49.Gg2 Gg2 50.Sg2 Hh2 i białe poddały się. 24.Partia hiszpańska [C85] Farre M. (Hiszpania) Lotfy (Iran) 1.e4 e5 2.Sf3 Sc6 3.Gb5 a6 4.Ga4 Sf Ge7 6.Gc6 dc6 7.He1 Sd7 8.b3 f6 9.Gb d4 Gd6 11.Sbd2 He8 12.Sc4 Hh5 13.Wd1 We8 14.de5 Ge5 15.Sfe5 Se5 16.Se5 fe5 17.Wd3 Ge6 18.Wg3 We7 19.Hb4 Wae8 20.Hb7 c5 21.Ha6 c4 22.Hb5 c6 23.Hc6 He2 24.Ge5 Gd7 25.Hf6 i czarne poddały się. 26

27 Analiza partii Od lewej: Petrosjan, Botwinnik i Tal Monachium 1958 Z tyłu stoi Toran (Hiszpania) Zdjęcie: Szachmaty w ZSRR numer 1/ Partia angielska [A17] IM Ojanen (Finlandia) GM Unzicker (NRF) 1.c4 Sf6 2.Sc3 e6 3.Sf3 d5 4.e3 c6 5.b3 Sbd7 6.Hc2 Gd6 7.Ge a6 9.d4 We8 10.e4 Se4 11.Se4 de4 12.He4 e5 13.de5 Se5 14.Gb2 Sf3 15.Hf3 Hc7 16.g3 Ge5 17.Ge5 He5 18.Wfe1 Ge6 19.Gf1 Hb2 20.He2 i remis. 26.Partia pionem hetmańskim [D02] Tröger (NRF) IM Böök (Finlandia) 1.Sf3 Sf6 2.d4 d5 3.Gf4 e6 4.e3 c5 5.c3 Sc6 6.Sbd2 Hb6 7.Hc2 Ge7 8.Gd3 Gd Wc8 10.a dc5 Hc5 12.Wad1 h6 13.e4 de4 14.Ge4 Wfd8 15.Gd3 Sd5 16.Gg3 b5 17.Wfe1 Hb6 18.Hb1 Sf6 19.h3 Ge8 20.Se4 Se4 21.Ge4 Sa5 22.Hc1 Sc4 23.Gb1 Wd1 24.Hd1 Wd8 25.Hc2 g6 26.Gf4 Gf8 27.h4 Wd5 28.Se5 Se5 29.Ge5 Hd8 30.Gg3 Wd2 31.Hb3 Gd6 32.Gd6 Hd6 33.g3 Hc5 34.We3 Hc4 35.Gc2 Hb3 36.Gb3 Wb2 37.c4 Wb1 38.Kg2 Gc6 39.f3 Wa1 40.cb5 Gb5 41.We5 Gc6 42.Wa5 Wb1 43.Ga4 Wb2 44.Kf1 Gf3 45.Wa7 Kf8 46.Wc7 g5 47.Wc8 Kg7 48.hg5 hg5 49.Wc7 Kf6 50.Ge8 Wb7 51.Wc3 Gd5 52.a4 Ke7 53.Gb5 Kd6 54.Wc8 Wc7 55.Wf8 f5 56.Wg8 g4 57.Kf2 Wc2 58.Kf1 Wc3 59.Wd8 Ke5 60.Kf2 Wc2 61.Kf1 Ke4 62.Ke1 Wg2 63.a5 Wg3 64.a6 Wa3 65.Wg8 Wa5 i białe poddały się. 27

28 27.Obrona sycylijska [B21] Rantanen (Finlandia) IM Schmid (NRF) 1.d4 c5 2.e4 cd4 3.Sf3 Sf6 4.Hd4 Sc6 5.Ha4 d6 6.Gg5 Gd7 7.Sbd2 a6 8.c3 e6 9.Ge2 Ge h6 11.Gh4 g5 12.Gg3 h5 13.h4 gh4 14.Gh4 Se5 15.Hd4 Hc7 16.Wfd Se5 de5 18.Ha7 Hc6 19.Sc4 Gc5 20.Se5 Ga7 21.Sc6 Gc6 22.Gf6 Wd1 23.Wd1 Wh6 24.e5 Wg6 25.Gf1 Wg4 26.Wd8 Kc7 27.Wf8 We4 28.Wf7 Kc8 29.Ga6 Wf4 30.Kh2 Gf2 31.Ge2 h4 32.Wf8 Kd7 33.Gh5 Gg3 34.Kh3 Ge4 35.Gg4 Gg2 36.Kg2 Wg4 37.Kh3 We4 38.Wd8 Kc7 39.Wd2 We3 40.Kg4 Ge1 41.Wh2 Gg3 42.Wd2 h3 43.Gg5 Ge1 44.Ge3 Gd2 45.Gg1 Gc1 46.b3 b5 47.Kh3 Gb2 48.c4 bc4 49.bc4 Kc6 50.Kg4 Ge5 51.Kf3 Gd6 52.a4 Kb7 53.a5 Gc7 54.Ke4 i remis. 28.Partia rosyjska [C43] IM Darga (NRF) Fred (Finlandia) 1.e4 e5 2.Sf3 Sf6 3.d4 ed4 4.e5 Se4 5.Hd4 d5 6.ed6 Sd6 7.Gd3 Sc6 8.Hf4 g Gg7 10.We1 Ge6 11.Sc Ha4 Hd7 13.Gf4 Wfe8 14.Se4 Gd5 15.Wad1 Hc8 16.c3 Se4 17.Ge4 Ge4 18.We4 Wd8 19.Wde1 Wd7 20.h3 h6 21.Hb5 Wd8 22.Se5 Se5 23.Ge5 c6 24.He2 Wd7 25.h4 h5 26.Gf4 Hd8 27.Gg5 Hf8 28.Ge7 Hc8 29.Gg5 Hf8 30.Hf3 f6 31.Gf4 Wad8 32.He3 a6 33.We7 We7 34.He7 He7 35.We7 Wd1 36.Kh2 b5 37.Wa7 Wb1 38.b3 Wb2 39.Wa6 Wf2 40.Ge3 We2 41.Gd4 Gh6 42.Kg3 We6 43.a4 ba4 44.ba4 Ge3 45.Kf3 Gd4 46.cd4 Wd6 47.Ke3 Kf7 48.Wb6 Ke7 49.Wb7 Kd8 50.a5 Kc8 51.Wg7 f5 52.a6 Kb8 53.a7 Ka8 54.g3 We6 55.Kd3 Wf6 56.Kc4 f4 57.gf4 Wf5 58.Wc7 Wf4 59.Kc5 Wf1 60.Wg7 Wf6 61.Kb6 c5 62.Kc5 Wa6 63.d5 Wa1 64.d6 Wc1 65.Kd5 Wd1 66.Ke5 We1 67.Kf4 Wf1 68.Kg3 Wf8 69.Wc7 g5 70.d7 gh4 71.Kh2 Wf2 72.Kg1 i czarne poddały się. 28

29 Monachium, Ratusz Zdjęcie zrobione w czasie Olimpiady, Szachmaty w ZSRR numer 1/ Obrona holenderska [A80] IM Porath (Izrael) Heidenfeld (Afryka Południowa) 1.d4 f5 2.Gg5 g6 3.Sf3 Gg7 4.Sbd2 c5 5.e3 d6 6.c3 Sf6 7.dc5 dc5 8.Gc4 Sc e5 10.e4 f4 11.Gd5 h6 12.Gf6 Gf6 13.Sc4 Hc7 14.Gc6 bc6 15.Hd6 Hd6 16.Sd6 Ke7 17.Sc8 Wac8 18.Wfd1 Wb8 19.Wd2 Ke6 20.Wad1 Ge7 21.Wd7 Whd8 22.Wd8 Gd8 23.Kf1 Ge7 24.Wd2 g5 25.Wc2 g4 26.Sd2 h5 27.f3 Wg8 28.Ke2 h4 29.fg4 Wg4 30.Kf2 Wg8 31.Sc4 h3 32.gh3 Wh8 33.Kg2 Wg8 34.Kh1 Wh8 i remis. 30.Partia pionem hetmańskim [A49] Dreyer (Afryka Południowa) IM Czerniak (Izrael) 1.d4 Sf6 2.Sf3 g6 3.g3 Gg7 4.Gg b3 c5 6.Gb2 cd d5 8.Sbd2 We8 9.Gd4 Sc6 10.Gb2 e5 11.e3 e4 12.Sd4 Se5 13.c4 Gg4 14.Hb1 Ha5 15.Hc2 Wac8 16.h3 Gd7 17.Se2 dc4 18.bc4 Sc4 19.Sc4 Ha6 20.Wfc1 Gb5 21.Sd4 Gc4 22.a4 Ge6 23.Hd1 Wc1 24.Wc1 Gd7 25.Gf1 Hb6 26.Sb5 Gb5 27.ab5 Wd8 28.Ha4 Sd5 29.Gg7 Kg7 30.He4 Wd7 31.Wc8 Sf6 32.Hb4 Hd6 33.Hd6 Wd6 34.Wa8 Se4 35.Wa7 Wd1 36.Kg2 Wd2 37.Wb7 Wf2 38.Kg1 Wb2 39.b6 Wb1 40.Kg2 Wb2 i remis. 29

30 31.Obrona Tarrascha [D40] Aloni (Izrael) Kirby (Afryka Południowa) 1.d4 d5 2.c4 e6 3.Sc3 c5 4.e3 Sf6 5.Sf3 Sc6 6.Ge2 dc4 7.Gc4 a b5 9.Gd3 Gb7 10.b3 cd4 11.ed4 Ge7 12.Gb Wc1 Hb6 14.a4 b4 15.Se2 Sd5 16.Gb1 Wac8 17.Hd2 Sa5 18.Se5 Sf6 19.Sc4 Hd8 20.He3 g6 21.Wfd1 Sd5 22.Hg3 Gh4 23.Hd3 Gg5 24.Sa5 Ha5 25.Wc4 Wfd8 26.Hg3 Gh6 27.Hh4 Gg7 28.Wdc1 Gf6 29.Hg3 Wc4 30.bc4 Se7 31.Gc2 Wc8 32.c5 Sd5 33.Gb3 Gc6 34.h4 Hc7 35.Hd3 Wa8 36.Gd5 Gd5 37.g3 h5 38.Sf4 Hc6 39.Sd5 ed5 40.Hf3 We8 41.Hf4 Kg7 42.Hd6 Wc8 43.Hc6 Wc6 44.Kg2 Gd8 45.f4 Kf6 46.Kf3 Kf5 47.We1 We6 48.We5 We5 49.de5 Ke6 50.c6 b3 51.Ke2 Gb6 52.Kd3 Gf2 53.g4 hg4 54.f5 gf5 55.h5 55 Gc5?? (W kompletnie wygranej pozycji czarne jednym ruchem podstawiają partię. Wystarczyło zagrać 55 g3 i białe musiałyby poddać się!) 56.h6! g3 (Ten ruch jest niestety spóźniony) 57.h7 g2 58.h8H i czarne poddały się. 32.Obrona sycylijska [B22] Grivainis (Afryka Południowa) Smiltiner (Izrael) 1.e4 c5 2.c3 d5 3.ed5 Hd5 4.d4 cd4 5.cd4 Sc6 6.Sf3 Gg4 7.Ge2 e Sf6 9.Sc3 Hd7 10.Ha4 Gd6 11.Gg5 Sd5 12.Se Wfd1 h6 14.Ge3 Wad8 15.a3 Gb8 16.Wac1 Hc7 17.g3 f5 18.Sc3 f4 19.Sd5 Wd5 20.gf4 Hf7 21.Wc6 bc6 22.Se5 We5 23.Gg4 We3 24.fe3 Hg6 25.h3 h5 26.Kf2 hg4 27.Wg1 Gf4 28.Wg4 Gh6 29.Ke2 Hf5 30.Hc6 Hf2 31.Kd1 He3 i białe poddały się. 30

31 Grupa: 3 Wyniki I rundy: Argentyna 2,0 : 2,0 Polska Anglia 2,0 : 2,0 Kolumbia Szkocja 2,0 : 2,0 Filipiny Liban 0,0 : 4,0 NRD Węgry - Pauza Wielki sukces odnieśli Polacy w meczu przeciwko trzem arcymistrzom i silnemu mistrzowi międzynarodowemu z Argentyny! Jako pierwsza zakończyła się partia Eliskases Szukszta. Polak dostał wyraźny rozkaz od kapitana zespołu: nie przegrać! Toteż, gdy stanął po debiucie wyraźniej lepiej, natychmiast zaproponował remis. Doświadczony arcymistrz argentyński (Hamburg 1930, Folkestone 1933, Warszawa 1935, Buenos Aires 1939, Helsinki 1952) oczywiście nie miał ochoty szarżować i bez wahania przyjął ofertę. W partii Witkowski Sanguinetti, w odrobinę lepszej pozycji, po rozegranym debiucie, Polak obrał zły plan gry polegający na polowaniu na piona a7. Kiedy w końcu go zdobył, od razu otrzymał przegraną pozycję i na długo przed końcem rundy został rozgromiony. Partie Pilnik Śliwa i Tarnowski Panno zostały odłożone. W pierwszej z nich pozycja była idealnie równa, w drugiej Panno miał piona więcej w końcówce czterowieżowej. Zapowiadało się na wysokie zwycięstwo meczowe Argentyny. Arcymistrz Pilnik pewnie myślał, że dogrywka jest zwykłą formalnością do podpisania remisu, bowiem już w pierwszym ruchu zrobił przegrywający błąd! Doświadczony lider polskich szachów nie wypuścił szansy i pewnie osiągnął zwycięstwo! W następnej rundzie Herman Pilnik znowu przegrał. Były to jego jedyne porażki w Monachium Otrzymał dzień odpoczynku i z kolejnych pięciu rund wycisnął 4,5 punktu!. Partia Tarnowski Panno została ponownie odłożona., przy czym zawodnicy zdołali wymienić po jednej wieży. W drugiej dogrywce Polak grał dokładnie i mimo ogromnych starań arcymistrz argentyński nie zdołał przełamać jego obrony! Anglicy tylko zremisowali z Kolumbijczykami na własne życzenie, bowiem w partiach Golombek de Greiff i P. Martin Clarke podpisano stanowczo za szybko remisy! Uzdolniony Penrose wygrał z Sanchezem, ale Alexander nieoczekiwanie przegrał z Cuellarem. Ambitna drużyna Kolumbii w monachijskiej Olimpiadzie dysponowali trzema mistrzami międzynarodowymi, a w latach pięćdziesiątych ubiegłego wieku był to niezwykle prestiżowy tytuł! Młoda ekipa niemiecka szybko uporała się z Libańczykami. W jej składzie zadebiutował, urodzony w Świdnicy 22. letni Burchard Malich, który szybko dołączył do ścisłej czołówki szachistów wschodnioniemieckich. W finale mistrzostw NRD, w 1957 roku zdobył złoty medal i przepustkę do drużyny olimpijskiej. Sukcesy w turniejach zaczął odnosić dopiero po 1960 roku. Wygrał turniej w Zinnowitz w 1964 i 1969 roku i dwukrotnie był wicemistrzem kraju (1962 i 1963 rok). W turnieju strefowym w Halle w 1963 roku zajął szóste miej- 31

32 sce. Począwszy od Olimpiady w Monachium, brał udział we wszystkich kolejnych ośmiu turniejach narodów kończąc olimpijską karierę udziałem w rozgrywkach w Skopje w 1972 roku. Ciekawie wyglądał bojowy mecz Szkocja Filipiny, w którym wszyscy grający czarnymi osiągnęli zwycięstwa! Najmłodszy członek ekipy filipińskiej 21. letni Rodolfo Cardoso był pierwszym mistrzem międzynarodowym w historii szachów swojego kraju! Końcówka lat pięćdziesiątych była dla niego niezwykle pracowita. W 1956 roku został mistrzem kraju w kategorii juniorów. Rok później był piąty na mistrzostwach świata w tej kategorii. Wielkie zainteresowanie wzbudził mecz Cardoso z czternastoletnim wówczas Robertem Fischerem, rozegrany w Nowym Jorku. Rodolfo wygrał jedną partię, dwie zremisował, a pięć przegrał. W 1958 roku triumfował w turnieju strefowym w Manili, a w rozegranym w tymże roku turnieju międzystrefowym był dziewiętnasty. Jednakże sam awans był ogromnym sukcesem młodego Filipińczyka. Także w 1958 roku został mistrzem kraju, ale już w kategorii seniorów. W omawianej rundzie pokonał bez trudności mistrza międzynarodowego Fairhursta. Stan po I rundzie: 1 NRD* 4,0 2 7 Szkocja*, Filipiny*, Kolumbia*, Polska*, Anglia* i Argentyna* 2,0 8 9 Węgry i Liban (p) 0,0 Bogdan Śliwa, Memoriał Alechina w Moskwie Po lewej stoi syn Aleksandra Alechina, Aleksander junior Zdjęcie: Chess Review numer 1/

33 33.Partia hiszpańska [C82] GM Pilnik (Argentyna) IM Śliwa (Polska) 1.e4 e5 2.Sf3 Sc6 3.Gb5 a6 4.Ga4 Sf Se4 6.d4 b5 7.Gb3 d5 8.de5 Ge6 9.c3 Gc5 10.Hd Ge3 f5 12.Sbd2 Ge3 13.He3 He8 14.Wad1 Wd8 15.Wfe1 Kh8 16.Gc2 Gg8 17.Sb3 h6 18.Hc1 Se7 19.Sfd2 Sg6 20.f3 Sg5 21.Sf1 Sh4 22.f4 Se4 23.He3 c6 24.g3 Sg6 25.Sc5 Wa8 26.Hd4 He7 27.Ge4 de4 28.Hd6 Wfd8 29.He7 Se7 30.Se3 a5 31.e6 g6 32.Wd7 Wd7 33.ed7 Wd8 34.Wd1 Sd5 35.Kf2 Kg7 36.a4 ba4 37.Sd5 cd5 38.c4 Kf6 39.cd5 Ke7 40.Ke3 Wb8 41.Kd4?? (41.Wa1) 41 Wb2 42.g4 Gf7 43.gf5 gf5 44.Ke5 a3 45.Wc1? 45 Wb5! 46.d8H Kd8 47.Se6 Ge6 48.Ke6 a2 49.Wa1 Wb2 50.d6 Wg2 51.d7 e3 52.Wc1 Wg6 53.Kf5 Wb6 54.Wa1 e2 i białe poddały się. Sensacyjna partia! 34.Obrona sycylijska [B74] Tarnowski (Polska) GM Panno (Argentyna) 1.e4 c5 2.Sf3 Sc6 3.d4 cd4 4.Sd4 g6 5.Ge3 Sf6 6.Sc3 Gg7 7.Ge Sb3 d6 9.f4 Ge Hc8 11.h3 Wd8 12.He1 d5 13.e5 d4 14.ef6 Gf6 15.Se4 de3 16.Sf6 ef6 17.Hc3 Gb3 18.cb3 Sd4 19.Wae1 Hc3 20.bc3 Se2 21.We2 Wd3 22.Wfe1 We8 23.c4 a5 24.Kh2 a4 25.ba4 We4 26.Kg3 f5 27.Kf3 Wc4 28.We3 Wdd4 29.g3 Wa4 30.a3 h5 31.h4 We4 32.W1e2 Kf8 33.Wb3 Ke8 34.Wc2 Wa7 35.Wc7 We7 36.Wc4 Wd7 37.We3 Kd8 38.Wcc3 Wa4 39.We5 Wad4 40.Wee3 Wd1 41.Wb3 Kc7 42.Wec3 Kb8 43.Ke3 We7 44.Kf3 Ka7 45.Wd3 Wf1 46.Kg2 Wc1 47.Kf3 Wce1 48.Wd2 W1e6 49.Wd4 We4 50.Wd6 Wc4 51.Wd2 Wc6 52.Wd4 Wc2 53.Wa4 Kb8 54.Wab4 Wc1 55.Wd4 Wc2 56.Wdb4 Wd2 57.We3 We3 58.Ke3 Wg2 59.Kf3 Wc2 60.Wb3 Ka7 61.Ke3 Wc4 62.Kd3 Wa4 63.Wc3 Kb6 64.Kc2 Kb5 65.Kb3 We4 66.Wd3 f6 67.Wd5 Kc6 68.Wd3 g5 69.fg5 fg5 70.hg5 Wg4 71.Kc3 Wg5 72.Kd4 Kd6 73.Ke3 Ke5 74.Kf3 Wg7 75.Wb3 Wc7 76.Wb5 Kf6 77.Kf4 Wc4 78.Kf3 Kg5 79.Wb7 Wc3 80.Kg2 Wa3 81.Wg7 i remis! 33

34 35.Obrona hetmańsko indyjska [E14] GM Eliskases (Austria) Szukszta (Polska) 1.d4 Sf6 2.c4 e6 3.Sf3 b6 4.e3 Gb7 5.Gd3 Ge7 6.Sbd2 d5 7.b c5 9.Gb2 Sc6 10.He2 cd4 11.Sd4 Sd4 12.Gd4 dc4 13.Gc4 Wc8 14.Wfd1 Hc7 15.Sf3 Sg4 16.h3 Gf3 17.Hf3 Hh2 18.Kf1 Se5 19.Ge5 He5 i remis. 36.Obrona sycylijska [B88] Witkowski (Polska) IM Sanguinetti (Argentyna) 1.e4 c5 2.Sf3 Sc6 3.d4 cd4 4.Sd4 Sf6 5.Sc3 d6 6.Gc4 e Ge7 8.Gb Ge3 Gd7 10.He2 Sd4 11.Gd4 Gc6 12.f4 b5 13.Sb5 e5 14.Sa7 Gd7 15.Gf2 Hb8 16.Ha6 Se4 17.Gd5 Sf2 18.Ga8 Sh3 19.gh3 Ha8 20.Ha3 Gd8 21.Sb5 Gb6 22.Wf2 Gb5 23.Ha8 Wa8 24.fe5 de5 25.b3 25 Gd4 26.Wd1 Wa2 27.Kg2 h5 28.Wfd2 Gc3 29.Wf2 e4 30.Wd8 Kh7 31.Wf7 Wc2 32.Kg3 Ge1 i białe poddały się. 37.Partia hiszpańska [C71] IM Alexander (Anglia) IM Cuellar Gacharna (Kolumbia) 1.e4 e5 2.Sf3 Sc6 3.Gb5 a6 4.Ga4 d6 5.He2 Ge7 6.c3 b5 7.Gc2 Sf6 8.d4 Gg4 9.d5 Sa5 10.a4 Gd7 11.b4 Sc4 12.Gd3 c6 13.Gc4 bc4 14.Hc4 cd5 15.ed Hb6 17.Hb3 Wfc8 18.Sa3 Wab8 19.Gd2 Se4 20.Ge3 Hb7 21.Wac1 Sc5 22.Gc5 Wc5 23.Wfd1 Wa5 24.b5 ab5 25.Sb5 Gb5 26.ab5 Wb5 27.Hc4 Wc5 28.He4 Hc8 29.c4 f5 30.He2 Gf6 31.g3 Wb4 32.Sd2 e4 33.He3 h6 34.Ha3 Hb7 35.Wb1 Gb2 36.He3 Ge5 37.Kg2 Wc8 38.Wb4 Hb4 39.Wb1 Hc3 40.Wb6 Hc2 41.Wc6 Wf8 42.Sf1 f4 43.gf4 Gf4 44.Ha7 He2 45.Wc7 Hf3 46.Kg1 Hg4 47.Kh1 Wf5 48.Hd4 e3 49.Se3 Hf3 50.Kg1 Wg5 51.Kf1 Ge3 52.Wc8 Kh7 53.Hd3 Wf5 i białe poddały się. 34

35 38.Obrona sycylijska [B80] IM Sanchez L. (Kolumbia) Penrose (Anglia) 1.e4 c5 2.Sf3 e6 3.d4 cd4 4.Sd4 Sf6 5.Sc3 d6 6.Gd3 Ge Ge3 Sc6 9.Sb3 a6 10.a4 d5 11.ed5 Sd5 12.Sd5 Hd5 13.Ge2 He5 14.c3 Wd8 15.Hc2 Gd7 16.Gb6 Wdc8 17.f4 Hf6 18.Hd2 Ge8 19.Wad1 Gd8 20.Ge3 Se7 21.Sc5 Sf5 22.Sb7 Ga4 23.Wa1 Gc6 24.Sd6 Se3 25.He3 Wcb8 26.Sc4 Gd5 27.Hd2 a5 28.f5 Gc7 29.fe6 He6 30.Gg4 Hc6 31.Se3 Gb6 32.Wae1 We8 33.Gf3 Gf3 34.Wf3 Wad8 35.Hc1 Wd3 36.Kh1 Hd7 37.Sf1 We1 38.He1 Wd1 39.He2 g6 40.g3 Hd5 41.c4 Hd7 42.Kg2 Gc5 43.b3 Wb1 44.Wd3 Hc6 45.Hf3 Wb2 46.Sd2 He8 47.Kh3 Gb4 48.Sf1 h5 49.g4 He6 50.We3 hg4 51.Hg4 Wh2 52.Sh2 He3 53.Hf3 Hf3 54.Sf3 f5 55.Sd4 Kf7 56.Kg3 Kf6 57.Sc6 i białe poddały się. Jonathan Penrose Zdjęcie: Szachmaty w ZSRR numer 5/ Obrona królewsko indyjska [E81] IM Golombek (Anglia) IM De Greiff (Kolumbia) 1.d4 Sf6 2.c4 d6 3.Sc3 g6 4.e4 Gg7 5.f Ge3 c6 7.Hd2 a6 8.Gh6 e5 9.Gg7 Kg Hc7 11.d5 cd5 12.cd5 Gd7 13.Kb1 Wc8 14.Gd3 a5 15.Sge2 Sa6 i remis. 40.Obrona Nimzowitscha [E32] Martin P. (Kolumbia) Clarke (Anglia) 1.d4 e6 2.c4 Sf6 3.Sc3 Gb4 4.Hc Sf3 b6 6.Gg5 Gb7 7.e3 h6 8.Gh4 d6 9.Gd3 Sbd7 10.Sd2 c Wc8 12.a3 Gc3 13.Hc3 Hc7 14.Wac1 d5 i remis. 35

36 41.Obrona Bogoljubowa [E11] IM Fairhurst (Szkocja) IM Cardoso R. (Filipiny) 1.d4 Sf6 2.Sf3 e6 3.c4 Gb4 4.Sbd2 c5 5.a3 Gd2 6.Gd2 b6 7.Gg5 h6 8.Gh4 Gb7 9.e3 d6 10.Sd2 Sbd7 11.f3 He7 12.Gd3 d He2 e5 15.cd5 ed4 16.e4 g5 17.Gg3 Sh5 18.f4 Sg3 19.hg3 Kg7 20.Wae1 f6 21.b3 Wae8 22.a4 f5 23.Hf2 fe4 24.Se4 Se5 25.Hc2 Sd3 26.Hd3 Hd8 27.fg5 hg5 28.Wf8 Wf8 29.Hd2 Wf5 30.g4 We5 31.Sg3 Hd5 32.We5 He5 33.Sf5 Kf6 34.Hf2 Hf4 35.He2 He4 36.Hf2 Hf4 37.He2 Ge4 38.Hb5 i białe przekroczyły czas. 42.Partia hiszpańska [C68] Campomanes (Filipiny) Aitken (Szkocja) 1.e4 e5 2.Sf3 Sc6 3.Gb5 a6 4.Gc6 dc6 5.Sc3 f6 6.d4 ed4 7.Hd4 Hd4 8.Sd4 Gd6 9.Gd2 Se Gd7 11.Sde Sg3 h5 13.f3 Sg6 14.Whe1 h4 15.Sf1 h3 16.g3 Se5 17.We3 Gc5 18.We2 Sf3 19.Ge3 Gd6 20.Sd2 Se5 21.Wf1 Ge6 22.a3 Sc4 23.Gf4 Gc5 24.Sb3 Ga7 25.e5 fe5 26.Ge5 Ge3 27.Kb1 Gg4 28.Wee1 Wd2 29.Gf4 We8 30.Ge3 We3 31.We3 Se3 32.Wf8 Wd8 33.Wf4 Gd7 34.Sc5 Gf5 35.Sd3 Gd3 36.cd3 g5 37.Wf3 Sg4 38.Wf5 Sh2 39.Wg5 Wh8 40.Se4 Sf3 41.Wg7 Sd2 i białe poddały się. 43.Obrona sycylijska [B22] Macleod (Szkocja) Borja (Filipiny) 1.e4 c5 2.d4 cd4 3.c3 Sf6 4.e5 Sd5 5.Sf3 Sc6 6.Gc4 Sb6 7.Gb3 e6 8.cd4 d6 9.Sc3 Ge de5 11.de5 Sd7 12.He2 Ha5 13.Sb Gd2 Hd8 15.Gc3 a6 16.Sbd4 Sd4 17.Sd4 Sc5 18.Gc2 Gd7 19.Wad1 Hc7 20.f4 g6 21.Wf3 Sa4 22.Wh3 Sc3 23.bc3 Wac8 24.Hg4 Wfd8 25.Wdd3 Hb6 26.Wdg3 Wc3 27.Hh5 Hd4 28.Kh1 Kf8 29.Hh7 Ke8 30.Hg8 Gf8 31.Wh7 Hf4 32.h3 Wg3 33.Ge4 Wc8 i białe poddały się. 44.Obrona Grünfelda [D78] Aldecoa (Filipiny) Perkins (Szkocja) 1.d4 d5 2.Sf3 Sf6 3.g3 g6 4.Gg2 Gg c4 c6 7.Sbd2 Sbd7 8.Hc2 We8 9.b3 e5 10.de5 Se5 11.Gb2 Sf3 12.Sf3 Gf5 13.Hc1 We2 14.Sd4 Wb2 15.Sf5 We2 16.Sg7 Kg7 17.Gf3 We6 18.Hb2 Hd6 19.cd5 cd5 20.Wac1 Wae8 21.Wfd1 He5 22.He5 We5 23.Wc7 We1 24.We1 We1 25.Kg2 d4 26.Wb7 d3 27.Wb4 d2 28.Wd4 Se4 29.Wd3 Sg5 30.Gg4 h5 31.Gh5 gh5 32.Wd2 Wg1 33.Kg1 Sf3 34.Kf1 Sd2 35.Ke1 Se4 36.f3 Sf6 37.a4 Sd5 38.Kd2 Kf6 39.Kd3 Ke6 40.Kd4 Kd6 41.Ke4 Ke6 42.Kd4 Kd6 43.h3 f5 44.g4 fg4 45.fg4 h4 46.Ke4 Ke6 47.a5 Se7 48.Kf4 Sc6 49.a6 Sb4 50.Kg5 Sa6 51.Kh4 Sc5 52.Kh5 Sb3 53.Kh6 a5 54.g5 Sd4 i białe przekroczyły czas. 36

37 45.Obrona królewsko indyjska [E81] Chalabi (Liban) IM Uhlmann (NRD) 1.d4 Sf6 2.c4 g6 3.Sc3 Gg7 4.e4 d6 5.f Ge3 Sbd7 7.Hd2 e5 8.d5 Sh5 9.g4 Sf4 10.Gf4 ef4 11.Hf4 f5 12.ef5 gf5 13.g5 We8 14.Ge2 Se c5 16.h4 a6 17.h5 Ha5 18.Hd2 Gd7 19.Sh3 b5 20.Se4 Hd2 21.Sd2 bc4 22.Gc4 Gb5 23.b3 Gc4 24.Sc4 Sc4 25.bc4 We3 26.Kd2 Wf3 27.Wdf1 Wa3 28.Wf5 Wb8 29.h6 Gd4 30.Sg1 Wb2 i białe poddały się. Burchard Malich Zdjęcie: Archiwum autora 46.Obrona Tarrascha [D34] Malich (NRD) Gabriel (Liban) 1.d4 d5 2.c4 e6 3.Sf3 Sf6 4.Sc3 Ge7 5.g Gg2 c5 7.cd5 ed Sc6 9.a3 a5 10.dc5 Gc5 11.Gg5 Ge6 12.Wc1 Ge7 13.Sa4 Sd7 14.Ge3 Wc8 15.Sd4 Sd4 16.Gd4 b5 17.Wc8 Hc8 18.Sc3 b4 19.ab4 Gb4 20.Sd5 Hb8 21.Sb4 ab4 22.Hd2 Wc8 23.Wc1 b3 24.h3 Wc1 25.Hc1 Sb6 26.Hg5 f6 27.Gf6 Hf8 28.Gd4 Sd7 29.Gd5 Gd5 30.Hd5 Hf7 31.Hf7 Kf7 32.e4 g6 33.f4 Ke6 34.Kf2 Sb8 35.Ke3 Sc6 36.Kd3 Kd6 37.Kc4 Sa5 38.Kb5 Sc6 39.Gc5 Kd7 40.Kc4 Sa5 41.Kb4 Kc6 42.Ka5 Kc5 43.Ka4 Kd4 44.e5 i czarne poddały się. 37

38 47.Partia hiszpańska [C89] Tarazi (Liban) Dittmann (NRD) 1.e4 e5 2.Sf3 Sc6 3.Gb5 a6 4.Ga4 Sf Ge7 6.We1 b5 7.Gb c3 d5 9.d3 de4 10.de4 Hd1 11.Gd1 Ge6 12.Gg5 h6 13.Gh4 g5 14.Gg3 Sd7 15.Sbd2 Sc5 16.Gc2 Wad8 17.Sf1 f6 18.Se3 Sd3 19.Gd3 Wd3 20.Wed1 Wd1 21.Sd1 Wd8 22.Se3 Gc5 23.b3 Wd3 24.Sd1 h5 25.Se1 Wd2 26.h3 h4 27.Gh2 b4 28.Sf3 Wd3 29.cb4 Sb4 30.Kf1 Gd7 31.Sb2 Wc3 32.Sc4 Wc2 33.Sfd2 Gd4 34.Wd1 Wa2 35.Gg1 Gb5 36.f3 c5 37.Gd4 cd4 38.Ke2 Sc2 39.Wc1 Se3 40.Kf2 Gc4 i białe poddały się. 48.Gambit hetmański [D06] Bertholdt (NRD) Allam (Liban) 1.d4 d5 2.c4 Sf6 3.cd5 Sd5 4.Sf3 f5 5.Sc3 e6 6.e4 Sc3 7.bc3 fe4 8.Se5 Gd6 9.Hh5 g6 10.Sg6 Wg8 11.Se5 Wg6 12.Sg6 hg6 13.Hg6 Kd7 14.Gg5 Hf8 15.Gc4 Hf5 16.Hf5 ef5 17.h4 Sc6 18.h5 Se7 19.Gf7 f4 20.h6 Kc6 21.h7 Gf5 22.h8H i czarne poddały się. Koperta z okolicznościowym stemplem Olimpiady Zdjęcie: Archiwum autora 38

39 Grupa: 4 Wyniki I rundy: Jugosławia 3,5 : 0,5 Grecja Kanada 2,5 : 1,5 Szwecja Belgia 0,0 : 4,0 Szwajcaria Czechosłowacja 4,0 : 0,0 Tunezja Portugalia - Pauza Bojowa i pogromowa runda! W meczu Kanada Szwecja doszło do niespodzianki: Anderson pokonał Stahlberga! Była to jedyna porażka znanego szwedzkiego arcymistrza. Ciekawe, że podobna przygoda trafiła mu się na poprzedniej Olimpiadzie: w Moskwie w pierwszej rundzie przegrał swoją jedyną partię z mistrzem świata Botwinnikiem. Partia Anderson Stahlberg została odłożona w równej pozycji. Arcymistrz Stahlberg nie grał dokładnie w dogrywce. Na początku ułatwił przeciwnikowi grę na wygraną wymieniając po wieży. Potem obrał fałszywy plan forsowania piona po linii h. Anderson szybko zdobył tego piona i bez problemu zrealizował przewagę. Walki nie było tylko w spotkaniu Füster Sterner, gdzie szybko podpisano remis. Tuż przed końcem rundy Johansson zrealizował w partii z Vaitonisem przewagę dwóch jakości! Paul Vaitonis, to kolejny uczestnik przedwojennych Olimpiad (Folkestone 1933, Warszawa 1935, Sztokholm 1937 i Buenos Aires 1939), gdzie reprezentował Litwę. Po zakończeniu działań wojennych, kiedy jego kraj został wchłonięty przez ZSRR, osiadł na stałe w Kanadzie. Olimpiada w Monachium kończyła jego bogatą karierę szachową. Rozmiary porażki Szwecji zmniejszył Zandor Nilsson bijąc w końcówce z pionem przewagi debiutanta Siemmsa. Na długo przed końcem rundy Czesi zdobyli komplet punktów w starciu z Tunezyjczykami. Filip partię z Harrouchim zakończył matem. W meczu Jugosławia Grecja Džurasević stanął podejrzanie w partii z Sakellaropoulosem i tylko propozycja remisu wybawiła go z opresji. W pozostałych partiach Grecy nie mieli nic do powiedzenia! Sensacyjnie wysokie zwycięstwo osiągnęli Szwajcarzy w meczu z Belgami. Cała zabawa zakończyła się po pięciu godzinach gry i żadnej partii nie trzeba było odkładać. Stan po I rundzie: 1 2 Szwajcaria* i Czechosłowacja* 4,0 3 Jugosławia* 3,5 4 Kanada* 2,5 5 Szwecja* 1,5 6 Grecja* 0,5 7 9 Portugalia, Tunezja* i Belgia* 0,0 39

40 49.Obrona królewsko indyjska [E60] GM Gligorić (Jugosławia) Syngellakis (Grecja) 1.d4 Sf6 2.c4 g6 3.g3 Gg7 4.Gg Sf3 d Sbd7 7.Hc2 e5 8.Wd1 We8 9.Sc3 c6 10.e4 ed4 11.Sd4 Ha5 12.h3 Se5 13.b3 c5 14.Sdb5 Sc6 15.Gb2 a6 16.Sd6 Wd8 17.Se2 Sb4 18.Hb1 Hb6 19.a3 Sc6 20.Hc2 Ge6 21.Gc3 Wd7 22.Sf4 Sd4 23.Gd4 cd4 24.Se6 fe6 25.c5 Ha7 26.e5 Se8 27.Hc4 We7 28.We1 Wd8 29.Wad1 b6 30.b4 bc5 31.bc5 Sc7 32.Wd4 Wed7 33.h4 Kh8 34.Sf7 i czarne poddały się. 50.Obrona królewsko indyjska [E88] Aggos (Grecja) GM Ivkov (Jugosławia) 1.d4 Sf6 2.c4 g6 3.Sc3 Gg7 4.e4 d6 5.f Ge3 e5 7.d5 c6 8.Hd2 cd5 9.cd5 Sh5 10.g3 f5 11.Gg5 Sf6 12.Sh3 Sbd7 13.Sf2 Sc5 14.b4 Scd7 15.Wc1 a6 16.Ge2 Sb6 17.a4 Gd7 18.a5 Sa4 19.Ge3 Wf f4 21.gf4 Sc3 22.Wc3 Sh5 23.f5 gf5 24.Gg5 Gf6 25.f4 Sf4 26.Gf4 ef4 27.Wf3 Ge5 28.Kh1 Wg7 29.Gd3 fe4 30.Se4 Kh8 31.Wf4 Gh3 32.Wf8 Hf8 33.Wf8 Wf8 34.Sg3 Wf3 35.Ge4 Wa3 36.Gb1 Wa1 37.Hd3 Wc7 38.Se2 Wg7 39.Sg3 Wf7 40.Kg1 Kg8 i białe poddały się. Borislav Ivkov 1961 Zdjęcie: baskchess.rs 40

41 51.Partia pionem hetmańskim [A48] GM Trifunović (Jugosławia) Panagopoulos (Grecja) 1.d4 Sf6 2.Sf3 g6 3.Gg5 Gg7 4.Sbd2 h6 5.Gh4 d5 6.e Gd3 c5 8.c3 cd4 9.ed4 Sc Se8 11.Gg3 Sd6 12.Hb3 Ge6 13.Wfe1 Hd7 14.Se5 Se5 15.Ge5 Se4 16.Se4 de4 17.Gc4 Gc4 18.Hc4 Wac8 19.Hb3 Hc6 20.Gg7 Kg7 21.d5 Hc4 22.Hb7 Wb8 23.He7 Wb2 24.He5 Kg8 25.We4 Wa2 26.Wa2 Ha2 27.h4 Wc8 28.d6 Wd8 29.He8 Kg7 30.Hd8 Hb1 31.Kh2 He4 32.He7 Hf4 33.Kh3 g5 34.hg5 hg5 35.g3 Hf6 36.Ha7 He6 37.g4 He1 38.Hd4 Kg8 39.d7 Hh1 40.Kg3 Hg1 41.Kf3 i czarne poddały się. 52.Partia pionem hetmańskim [A45] Sakellaropoulos (Grecja) IM Džurasević (Jugosławia) 1.d4 Sf6 2.e3 c5 3.f4 d5 4.Sf3 Gf5 5.Ge2 Sc6 6.c3 e Ge7 8.Se5 Se5 9.fe5 Sd7 10.Gd3 Gd3 11.Hd Sd2 Hb6 13.Sf3 f6 14.ef6 Sf6 15.Sg5 Se4 16.Wf8 Wf8 17.Se4 de4 18.Hc4 Wf7 19.b3 Gg5 20.Gd2 cd4 21.cd4 Wc7 22.Ha4 Wc6 23.Wc1 e5 24.Wc6 Hc6 25.Hc6 bc6 26.de5 Kf7 27.Kf2 Ke6 28.Gc3 Kd5 i remis. 53.Obrona sycylijska [B45] IM Anderson (Kanada) GM Stahlberg (Szwecja) 1.e4 c5 2.Sf3 Sc6 3.d4 cd4 4.Sd4 Sf6 5.Sc3 e6 6.Sdb5 Gb4 7.a3 Gc3 8.Sc3 d5 9.ed5 ed5 10.Gd h6 12.Gf4 d4 13.Sb5 a6 14.Sd6 Gg4 15.Hd2 Hd7 16.h3 Ge6 17.Wfe1 Wfd8 18.We2 Sd5 19.Gh2 He7 20.Se4 Wac8 21.Wae1 b5 22.Kh1 Hf8 23.Sg3 Sde7 24.Hf4 Gc4 25.He4 Gd3 26.Hd3 Sg6 27.Sf5 Hc5 28.Hf3 Kh7 29.Hg4 d3 30.cd3 Sd4 31.We5 Hb6 32.h4 Sf5 33.Wf5 Hd4 34.Hd4 Wd4 35.h5 Sh8 36.Ge5 Wd5 37.Wf3 f6 38.Gc3 Wh5 39.Kg1 Wc6 40.We7 Sg6 41.Wa7 Kg8 42.Wa8 Kh7 43.Wa7 Kg8 44.g3 Wd5 45.We3 Wd8 46.d4 Wcd6 47.Kg2 W8d7 48.Wd7 Wd7 49.We6 Wa7 50.Gb4 Kf7 51.Wb6 Sf8 52.Gc5 Sd7 53.Wc6 Wa8 54.b4 h5 55.Kf3 g5 56.Wc7 Ke8 57.Ke4 a5 58.Kf5 ab4 59.Gb4 h4 60.gh4 gh4 41

42 61.d5 h3 62.Wc3 Kf7 63.Wh3 Sb6 64.d6 We8 65.Wh7 Kg8 66.Wb7 i czarne poddały się. Sensacyjna partia i jedyna porażka Stahlberga! 54.Obrona Grünfelda [D72] Johansson (Szwecja) IM Vaitonis (Kanada) 1.d4 Sf6 2.c4 g6 3.g3 Gg7 4.Gg2 d5 5.cd5 Sd5 6.e4 Sb6 7.Se Sc6 9.d5 Sb8 10.Sbc3 c6 11.Hb3 cd5 12.ed5 S8d7 13.Ge3 Se5 14.Wfd1 Sbc4 15.Gd4 Sd6 16.h3 Gd7 17.Sf4 We8 18.Wac1 Wc8 19.Ga7 Ha5 20.Gd4 Wc4 21.a3 b5 22.Sce2 Wec8 23.Gc3 Ha7 24.Sd3 Sd3 25.Wd3 Se4 26.Wf1 Sc5 27.Hd1 Sd3 28.Hd3 Gc3 29.Sc3 b4 30.ab4 Wb4 31.Sd1 Gb5 32.Hd2 Hd4 33.Hd4 Wd4 34.Se3 Gf1 35.Gf1 Wb8 36.b3 Wb3 37.Gg2 Wb2 38.Sf1 Kg7 39.h4 h5 i białe poddały się. 55.Obrona hetmańsko indyjska [E18] Füster (Kanada) Sterner (Szwecja) 1.c4 Sf6 2.d4 e6 3.Sf3 b6 4.g3 Gb7 5.Gg2 Ge Sc3 Se4 8.Se4 Ge4 9.Gf4 d6 10.Hd2 Sd7 11.Wfd1 Hc8 12.Wac1 Hb7 13.Ge3 a5 14.d5 Sc5 15.b3 Gf6 16.Se1 Gg2 17.Sg2 e5 18.Hc2 g6 i remis. 56.Obrona sycylijska [B38] Nilsson (Szwecja) Siemms (Kanada) 1.e4 c5 2.Sf3 Sc6 3.d4 cd4 4.Sd4 g6 5.c4 Gg7 6.Ge3 Sh6 7.Ge2 f5 8.ef5 Sf5 9.Sf5 Ha5 10.Sc3 Hf5 11.Wc1 d Hd2 Ge6 14.Sd5 Wac8 15.b4 a6 16.Sb6 Wb8 17.f4 He4 18.Wcd1 Gd4 19.Gd4 Sd4 20.Hd4 He2 21.Wde1 Hg4 22.We4 Hf5 23.Wfe1 Wf6 24.h3 h5 25.a4 We8 26.c5 Gf7 27.We7 We7 28.We7 Hf4 29.Hf4 Wf4 30.cd6 Wd4 31.d7 Kf8 32.We4 Wd2 33.Kf1 g5 34.Ke1 Wd6 35.Kf2 Wd3 36.Ke2 Wd6 37.Ke3 Wd1 38.Ke2 Wd6 39.Kf2 Wd1 40.g4 Wd2 41.Ke1 Wd6 42.We5 hg4 43.hg4 i czarne poddały się. 42

43 57.Obrona Grünfelda [D77] IM Dunkelblum (Belgia) IM Blau (Szwajcaria) 1.Sf3 Sf6 2.c4 g6 3.g3 Gg7 4.Gg d5 6.d4 dc4 7.Sa3 Sc6 8.Sc4 Ge6 9.b3 Gd5 10.Gb2 a5 11.Wc1 Gh6 12.e3 a4 13.ba4 Wa6 14.a3 Ha8 15.a5 Wc8 16.Se1 Gg2 17.Sg2 Sa5 18.Hf3 Sc4 19.Wc4 Wb6 20.Wb4 Ha5 21.Wb6 Hb6 22.Wb1 c5 23.Hd1 c4 24.Gc3 Hc6 25.Se1 Sd5 26.Hc1 b6 27.Hb2 He6 28.Sc2 He4 29.Sb4 Sc3 i białe poddały się. 58.Obrona francuska [C05] Walther (Szwajcaria) Franck (Belgia) 1.e4 e6 2.d4 d5 3.Sd2 Sf6 4.e5 Sfd7 5.Gd3 c5 6.c3 Sc6 7.Sdf3 Ge7 8.Se2 cd4 9.cd4 Hb Sf8 11.a3 Gd7 12.b4 Sg6 13.Ge Sc3 f5 15.ef6 Wf6 16.Gg6 hg6 17.b5 Sa5 18.Se5 Hd8 19.Gg5 Wf5 20.Ge7 He7 21.Sg6 He8 22.Sh4 Wh5 23.g3 Wh6 24.We1 Hf8 25.Hd3 Wc8 26.Sd1 Sc4 27.a4 Hf6 28.f4 Ge8 29.Sf2 Sb2 30.Hd2 Sc4 31.Hc3 Gh5 32.Wac1 Wf8 33.Sg2 g5 34.Sh3 gf4 35.Shf4 Gf7 36.Se3 Se3 37.He3 Hh8 38.He5 He5 39.We5 Kg7 40.Wc7 i czarne poddały się. 59.Obrona sycylijska [B31] Van Schoor (Belgia) Nievergelt (Szwajcaria) 1.e4 c5 2.Sf3 Sc6 3.Gb5 g Gg7 5.c3 Hb6 6.a4 Sf6 7.e5 Sd5 8.Gc4 Sc7 9.We Sa3 d5 11.ed6 ed6 12.Sc2 d5 13.Ga2 Gg4 14.h3 Gf3 15.Hf3 Wfe8 16.d3 Se5 17.Hg3 Se6 18.We5 Ge5 19.He5 Sd4 20.Hd5 Sc2 21.Hf7 Kh8 22.Gh6 Wg8 23.Wc1 g5 24.Wc2 Hh6 25.Hb7 Wge8 26.Hc7 g4 27.Hg3 gh3 28.Hh3 Hf4 29.Hg3 We1 30.Kh2 Ha4 31.f3 Wae8 32.b3 Ha6 33.Hh4 Hd6 34.f4 Wf1 35.Wf2 Wa1 36.b4 Wee1 37.Kg3 Hd3 38.Wf3 Hg6 39.Kf2 Wf1 40.Ke3 Wae1 i białe poddały się. 60.Partia hiszpańska [C93] Bhend (Szwajcaria) Weltjens (Belgia) 1.e4 e5 2.Sf3 Sc6 3.Gb5 a6 4.Ga4 Ge Sf6 6.We1 d6 7.c h3 b5 9.Gb3 h6 10.d4 Sh7 11.a4 Gb7 12.Hd3 ba4 13.Wa4 Kh8 14.Gc4 Sg5 15.Gg5 Gg5 16.Ga6 Sb8 17.Gb5 Wa4 18.Ga4 Gc6 19.Gc6 Sc6 20.Hb5 He8 21.d5 Sb8 22.He8 We8 23.Sg5 hg5 24.Sd2 g6 25.Wa1 Sd7 26.Wa7 Wc8 27.Sc4 Sc5 28.f3 Kg7 29.b4 Sd7 30.Sd6 i czarne poddały się. 61.Partia hiszpańska [C78] GM Pachman (Czechosłowacja) Lagha (Tunezja) 1.e4 e5 2.Sf3 Sc6 3.Gb5 a6 4.Ga4 Sf b5 6.Gb3 Ge7 7.d4 d6 8.c a4 Gg4 10.h3 Gf3 11.Hf3 ed4 12.Wd1 Se5 13.He2 d3 14.He1 c5 15.f4 Sg6 16.c4 Hc7 17.ab5 ab5 18.Wa8 Wa8 19.He3 b4 20.Hd3 Hb7 21.We1 Wd8 22.g3 Sf8 23.Sd2 Sh5 24.Gd1 Sf6 25.Sf3 Hc7 26.Gc2 S6d7 27.Wd1 Sg6 28.b3 h5 29.h4 Sf6 30.Sg5 Sg4 31.Sf7 Kf7 32.Hd5 Kf6 33.Hf5 i mat. 43

44 62.Obrona sycylijska [B84] Harrouchi (Tunezja) GM Filip (Czechosłowacja) 1.e4 c5 2.Sf3 d6 3.d4 cd4 4.Sd4 Sf6 5.Sc3 e6 6.Ge2 a Hc7 8.Ge3 b5 9.Gf3 Gb7 10.a3 Sbd7 11.We1 Ge7 12.g Gg5 h6 14.Gf6 Gf6 15.Sde2 Se5 16.Gg2 Sc4 17.Hc1 Wac8 18.b4 Sb6 19.He3 Sd7 20.e5 Ge5 21.Gb7 Hb7 22.Wac1 Wc4 23.Sd1 Wfc8 24.Hd2 Gf6 25.Se3 25 Se5 26.Hd6 Sf3 27.Kf1 Sh2 28.Kg1 Sf3 29.Kf1 W4c6 30.Hf4 Se1 31.We1 Gg5 32.He4 Ge3 i białe poddały się. 63.Obrona francuska [C15] Fichtl (Czechosłowacja) Kchouk (Tunezja) 1.e4 e6 2.d4 d5 3.Sc3 Gb4 4.a3 Gc3 5.bc3 de4 6.Hg4 Hf6 7.He4 Sc6 8.f4 Sge7 9.Gd3 b6 10.Sf3 Gb He2 Sd5 13.Gd2 h6 14.Se5 g6 15.Ga6 Sde7 16.a4 Wd5 17.Gc4 Wa5 18.Sf7 Wh7 19.He6 He6 20.Ge6 Kb8 21.Se5 Sd8 22.Gb3 i czarne poddały się. 64.Obrona sycylijska [B34] Ennigrou (Tunezja) IM Kozma (Czechosłowacja) 1.e4 c5 2.Sf3 Sc6 3.d4 cd4 4.Sd4 g6 5.Ge2 Gg7 6.c3 Sf6 7.Hc d5 9.Sc6 bc6 10.ed5 cd5 11.Ge3 Sg4 12.Gf4 e5 13.Gg3 h5 14.h3 Sh6 15.Sd2 Sf5 16.Wad1 Sg3 17.fg3 Gf5 18.Wf5 gf5 19.Hf5 Hb6 20.Kh2 Hg6 21.Hh5 Hh5 22.Gh5 Wab8 23.Sb3 Wfd8 24.Wd2 Wd6 25.Gf3 d4 26.cd4 ed4 27.Wd3 We8 28.Sc1 We1 29.Se2 Ge5 30.Sf4 We3 31.Wd2 d3 32.Gd1 Wd4 33.Gb3 Wf4 34.gf4 Gf4 35.g3 We2 i białe poddały się. 44

45 Półfinały, 2 października 1958 r. Dückstein wygrywa z mistrzem świata Botwinnikiem " Grupa: 1 Wyniki II rundy: Austria 1,5 : 2,5 ZSRR Bułgaria 3,5 : 0,5 Puerto Rico Włochy 2,5 : 1,5 Dania Francja 4,0 : 0,0 Irlandia Holandia - Pauza Rosjanie potknęli się na Austriakach! Mistrz świata Botwinnik, w obronie sycylijskiej, nieostrożnie osłabił centralne pole d5, co perfekcyjnie wykorzystał jego przeciwnik, zaprawiony w bojach Dückstein! Ta porażka okazała się jedyną jakiej doznali wszyscy arcymistrzowie sowieccy w Monachium! Kiedy obaj partnerzy spotkali się w finale głównym, Botwinnikowi udało się wyrównać stan ich mini meczu. Na drugiej szachownicy, partia Smysłow Prameshuber po długiej walce zakończyła się remisem. Grający czarnymi Tal w ostrej i kombinacyjnej partii zamatował Beniego. Na czwartej szachownicy Petrosjan w pozycyjnym stylu pokonał Lokvenca, uczestnika pierwszych czterech Olimpiad r. Bułgarzy w pierwszej sesji zdobyli trzy punkty w meczu z Puerto Rico. Tringow zamatował Reissmanna! Partia Neikirch Cintron została odłożona. Bułgar miał jakość więcej, ale przeciwnik posiadał parę silnych gońców, które wspomagały dwa groźne wolne piony na polach b3 i c5. W dogrywce udało się Neikirchowi wymienić po gońcu i partia zakończyła się remisem. W partiach Bobocow Benitez i Llavandero Padewski walka trwała pięć godzin, ale przeważali w nich cały czas Bułgarzy i pod sam koniec rundy zainkasowali kolejne punkty dla swojego zespołu. Niespodzianką zakończył się mecz Włochy Dania. Wszystkie w nim partie trwały przez pełną rundę. Trzy zakończyły się remisem, w tym Primavera Larsen, a w jedynej rezultatywnej partii Laco pokonał wielokrotnego uczestnika Olimpiad Jensa Enevoldsena! Francuzi nie zmarnowali szansy, gdy los skojarzył ich z outsiderami grupy. Pojedynki były zacięte i dość długie, ale wszystkie partie wygrała ekipa francuska. 45

46 Stan po II rundzie: 1 Bułgaria* 5,5 2 3 ZSRR* i Austria* 5,0 4 5 Francja i Włochy* 4,0 6 Dania* 3,5 7 Irlandia* 2,5 8 Holandia 1,5 9 Puerto Rico* 1,0 65.Obrona sycylijska [B66] IM Dückstein (Austria) GM Botwinnik (ZSRR) 1.e4 c5 2.Sf3 Sc6 3.d4 cd4 4.Sd4 Sf6 5.Sc3 d6 6.Gg5 e6 7.Hd2 a h6 9.Gf4 Gd7 10.Gg3 Ge7 11.f3 Se5 12.f4 Sh5 13.Ge2 Sg3 14.hg3 Sc6 15.Kb1 Hb6 16.Sb Gh5 g6 18.Gf3 Kb8 19.Whe1 Whe8 20.We3 Gf8 21.a3 Hc7 22.Wd3 Gc8 23.Se2 h5 24.Sbd4 e5 25.Sc6 bc6 26.Wb3 Ka8 27.Hd3 Ka7 28.He3 Ka8 29.Hd3 Ka7 30.Sc3 Ge6 31.He3 c5 32.Sd5 Gd5 33.Wd5 Wb8 34.fe5 We5 35.We5 de5 36.Wb8 Kb8 37.Ge2 a5 38.Gc4 f5 39.Hb3 Kc8 (Lub 39.Hb7 40.Ha4 z atakiem; jeśli 39 Ka7, to nastąpi nieprzyjemne 40.Hb5) 40.Ge6 Kd8 41.ef5 gf5 42.Hd5 Hd6 43.Ha8 Ke7 44.Gf5 e4 (Czarne oddają piona, aby ożywić swoje figury. Niestety, to nie ratuje partii) 45.He4 Kf7 46.Hf3 Ke7 47.Hh5 Hg3 48.He2 Kf6 49.He6 Kg7 50.Ge4 Gd6 51.Gd5 i czarne poddały się. Największa sensacja monachijskiej Olimpiady, jedyna porażka, jaką którykolwiek z sowieckich zawodników poniósł na tej Olimpiadzie! Po zakończeniu tego pojedynku mistrz świata poprosił organizatorów o dodatkowe oświetlenie swojego stolika! 46

47 66.Obrona hetmańsko indyjska [E11] GM Smysłow (ZSRR) Prameshuber (Austria) 1.c4 Sf6 2.g3 e6 3.Gg2 d5 4.Sf3 Ge d4 c6 7.Hc2 b6 8.Gf4 Gb7 9.Wd1 Sbd7 10.Se5 Hc8 11.Sc3 Se5 12.de5 Sd7 13.cd5 cd5 14.Hd2 Gc6 15.e4 de4 16.Se4 Sc5 17.Sd6 Gd6 18.Gc6 Hc6 19.ed6 Wfd8 20.b4 Se4 21.Wac1 Hb5 22.Hd4 Sf6 23.a4 Hh5 24.We1 Hh3 25.f3 Sd5 26.Wc6 Hh5 27.g4 Hg6 28.Gg3 h5 29.b5 a6 30.Gh4 hg4 31.fg4 Wd7 32.ba6 Wa6 33.Wc8 Kh7 34.We5 f5 35.Gg3 Sf6 36.gf5 ef5 37.We7 Waa7 38.Hh4 Hh6 39.Hh6 Kh6 40.Wd7 Wd7 41.Wc7 Kg6 42.Ge5 Wd8 43.Wb7 Wa8 44.d7 Wd8 45.Wb6 Wd7 46.Gf6 Wd1 i remis! Jeszcze jedna niespodzianka! 67.Obrona sycylijska [B20] IM Beni (Austria) GM Tal (ZSRR) 1.e4 c5 2.c4 Sc6 3.Sc3 Sf6 4.d3 e6 5.f4 d5 6.e5 Sg8 7.Sf3 Sge7 8.Ge2 Sf Ge7 10.He Sd1 dc4 12.dc4 Sb4 13.Hc3 Sd4 14.Gd3 b5 15.cb5 Gb7 16.Gc4 Sd5 17.Hd2 Sb6 18.Ge2 Hc7 19.Sd4 cd4 20.Gd3 Sd5 21.a3 a6 22.He2 ab5 23.Gb5 Hb6 24.Kh1 Sb4 25.a4 25 d3! 26.Hg4 (Oczywiście nie można 26.Gd3 Sd3 27.Hd3 Ga6) 26 Sc2 27.Wb1 Wfd8 28.Gd2 Hd4 29.Gc3 Hd5 30.Wf3 d2 (Zaawansowany pion śmiało podąża naprzód. Jeśli 31.Wd3, to nastąpi 31.Ha2) 31.f5 ef5 32.Hf5 Se1 33.Wg3 Sg2 34.Kg1 Gc5 35.Kf1 Sf4 36.Wg7 Kf8 37.Hf4 Hh1 38.Ke2 He1 i mat! 68.Obrona królewsko indyjska [E89] GM Petrosjan (ZSRR) IM Lokvenc (Austria) 1.d4 Sf6 2.c4 g6 3.Sc3 Gg7 4.e4 d6 5.f3 e5 6.Sge2 c6 7.Ge d5 cd5 9.cd5 a6 10.Hd2 Sbd7 11.g4 We8 12.Sg3 Sf8 13.a4 S6d7 14.Wa3 Ha5 15.Sb1 Hd2 16.Sd2 Gf6 17.Sc4 Ge7 18.a5 Kg7 19.g5 h5 20.gh6 Kh7 21.h4 Sf6 22.h5 Sh5 23.Sh5 gh5 24.Wh5 Sd7 25.Wb3 Wg8 26.Wh2 Wb8 27.Wg2 Wg2 28.Gg2 f5 29.Gh3 Gh4 i wykonując to posunięcie, weteran szachów austriackich, przekroczył czas. 47

48 Alfred Beni 1948 Zdjęcie: Archiwum autora 69.Partia angielska [A16] IM Neikirch (Bułgaria) Cintron (Puerto Rico) 1.c4 Sf6 2.Sc3 d5 3.cd5 Sd5 4.g3 g6 5.Gg2 Sc3 6.bc3 Gg7 7.Sf c6 9.d4 Sd7 10.Gg5 h6 11.Gf4 Kh7 12.Hc2 Ha5 13.Sd2 e5 14.Sc4 Hc7 15.Ge3 b5 16.Sb2 Gb7 17.Wad1 f5 18.de5 Se5 19.Gc5 Wfd8 20.e4 Hf7 21.f4 Sc4 22.Sd3 fe4 23.Ge4 We8 24.Se5 Se5 25.fe5 He6 26.Wd6 He5 27.Gg6 Kh8 28.Hf2 Wf8 29.Gf5 Wad8 30.Wd8 Wd8 31.Gd4 Wd4 32.cd4 Hd4 33.Hd4 Gd4 34.Kg2 c5 35.Kh3 Gd5 36.a3 a5 37.Kg4 b4 38.ab4 ab4 39.We1 Kg7 40.Kf4 b3 41.Wd1 Kf6 42.g4 b2 43.Gc2 Ge5 44.Ke3 Gf7 45.h4 c4 46.g5 hg5 47.Wf1 Gf4 48.Kd4 Gg6 49.hg5 Kg7 50.Gg6 Kg6 51.Kc3 Gc1 52.Wf6 Kg5 53.Wb6 Kf4 54.Kc4 Ke3 55.Kc3 Ke4 56.Wb5 Ke3 57.Kc2 i remis! 48

49 Mistrz ZSRR Tigran Petrosjan Zdjęcie: Szachmaty w ZSRR numer 4/ Partia wiedeńska [C29] Benitez F. (Puerto Rico) Bobocow (Bułgaria) 1.e4 e5 2.Sc3 Sf6 3.f4 d5 4.fe5 Se4 5.Sf3 Ge7 6.Ge c5 8.d3 Sc3 9.bc3 Sc6 10.d4 f6 11.ef6 Gf6 12.Ga3 Ge7 13.dc5 Gf6 14.Sd4 Ha5 15.Sb5 Ge6 16.Wb1 Gc3 17.Wb3 d4 18.Hb1 Gd2 19.Sd6 Ge3 20.Kh1 Se5 21.Gb4 Hc7 22.Sb5 Hc6 23.We3 de3 24.Sd4 Wf1 25.Hf1 Hd5 26.Se6 He6 27.Gc3 Wf8 28.Hd1 Hd7 29.Gd4 Sc6 30.Gc4 Kh8 31.c3 He7 32.h3 Hg5 33.Ge2 Wf2 34.Gf3 e2 35.Gf2 ed1h 36.Gd1 Hc1 i białe poddały się. 71.Obrona sycylijska [B66] Tringow (Bułgaria) Reissmann (Puerto Rico) 1.e4 c5 2.Sf3 Sc6 3.d4 cd4 4.Sd4 Sf6 5.Sc3 d6 6.Gg5 e6 7.Hd2 a h6 9.Gf4 Gd7 10.Sc6 Gc6 11.f3 e5 12.Ge3 Ge7 13.Kb1 Wc8 14.g4 Hc7 15.h4 b5 16.Sd5 Gd5 17.ed5 Sd7 18.Hf2 Hb7 19.Gh3 g5 20.Gf1 gh4 21.Hd2 Sf6 22.Gf2 Sh7 23.f4 ef4 24.Hf4 Sf6 25.Gh4 Hc7 26.Gb5 ab5 27.Gf6 Hc2 28.Ka1 Gf6 29.Hf6 Wh7 30.Hd6 f6 31.Hf6 Wc4 32.Whe1 Kd7 33.He6 Kc7 34.d6 Kd8 35.He8 i mat. 72.Obrona sycylijska [B25] Llavandero (Puerto Rico) IM Padewski (Bułgaria) 1.e4 c5 2.Sc3 Sc6 3.g3 g6 4.Gg2 Gg7 5.d3 d6 6.Sge2 h5 7.Gg5 Gd7 8.Hd2 Hc8 9.h3 Sd4 10.Wb1 Wb8 11.Sd5 e6 12.Sdc3 b e5 14.Kh2 Gh3 15.Sd4 Gg2 16.Kg2 cd4 17.Sd5 f6 18.Gh4 g5 19.Gg5 fg5 20.Hg5 Hg4 21.Hd2 h4 22.Wh1 h3 23.Kg1 Sf6 24.Ha5 Sd5 25.ed Wh2 Wf3 27.Wf1 Wbf8 28.He1 Gh6 29.Kh1 W3f7 30.He4 He4 31.de4 Ge3 32.f4 ef4 33.Wh3 fg3 34.Wg3 Wg7 35.Wgf3 Wf3 36.Wf3 Wf7 37.Kg2 Wf3 38.Kf3 Kf7 39.Ke2 Kf6 40.Kd3 Ke5 41.c3 dc3 42.bc3 Gc5 i białe poddały się. 49

50 73.Obrona królewsko indyjska [E88] Primavera (Włochy) GM Larsen (Dania) 1.d4 Sf6 2.c4 g6 3.Sc3 Gg7 4.e4 d6 5.f Ge3 e5 7.d5 c6 8.Hd2 cd5 9.cd5 a6 10.a4 Sh5 11.g4 Sf4 12.h4 f5 13.gf5 gf5 14.Sge2 Sd7 15.Sf4 ef4 16.Gf4 Sc5 17.Gh6 Wf7 18.Gc4 Kh8 19.Gg7 Wg7 20.Hd4 Sd Hf6 22.Hf6 Sf6 23.Whg1 Wg1 24.Wg1 Gd7 25.Gd3 fe4 26.fe4 Sg4 27.Ge2 Se5 28.Kd2 Wg8 29.Wg8 Kg8 30.Ke3 Kg7 31.Kf4 Kf6 32.h5 a5 33.b3 h6 34.Sd1 Gc8 35.Se3 Gd7 36.Sc2 Gc8 37.Sd4 Gd7 i remis. 74.Obrona królewsko indyjska [E88] Andersen (Dania) Romani (Włochy) 1.c4 Sf6 2.Sc3 g6 3.e4 d6 4.d4 Gg7 5.f Ge3 e5 7.d5 c6 8.Hd2 cd5 9.cd5 a6 10.Sge2 b5 11.g3 Sbd7 12.Gg2 Sb6 13.b3 Se Gd7 15.Sd1 a5 16.Sb2 f5 17.a4 ba4 18.ba4 fe4 19.fe4 Wf1 20.Kf1 Sf6 21.h3 Hc7 22.Wc1 Hb7 23.Hc2 Se8 24.Sc3 Wb8 25.Wb1 Hc8 26.Hd3 Sa4 27.Sba4 Wb1 28.Hb1 Hc4 29.Kf2 Ga4 30.Sa4 Ha4 31.Gf1 Sf6 32.Hb8 Gf8 33.Gh6 Hd4 34.Kg2 He4 35.Kh2 Sd7 36.He8 Hd4 37.Gg2 Hf2 38.Ha8 Sc5 39.Gf8 Hf8 40.Ha5 He7 41.h4 e4 42.Ha8 Kg7 43.Ha1 Hf6 44.Ha7 Kh6 45.Ge4 i remis. 50

51 Giuseppe Laco I szachownica rezerwowa Włoch Zdjęcie: Archiwum autora 75.Partia angielska [A28] Laco (Włochy) IM Enevoldsen J. (Dania) 1.c4 Sf6 2.Sc3 e5 3.Sf3 Sc6 4.d3 Ge7 5.a Sd5 d6 7.Se7 He7 8.e3 a5 9.Hc2 Gd7 10.b3 e4 11.de4 Se4 12.Gd3 f Wae8 14.We1 Hf6 15.Gb2 Hh6 16.Wad1 We7 17.Sd4 Se5 18.f3 Sc5 19.Gf1 Hg6 20.Hf2 f4 21.e4 b6 22.b4 ab4 23.ab4 Sa4 24.Ga1 c5 25.Sf5 Gf5 26.ef5 Hf5 27.b5 Wfe8 28.We4 Wa8 29.Wde1 Wd7 30.Hd2 Sg6 31.Gd3 Hf7 32.Gc2 d5 33.We6 dc4 34.He2 Sf8 35.We4 c3 36.Wa4 Wa4 37.Ga4 Wd2 38.Hf1 Ha2 (Poprawne było 38 Wa2) 39.Gc3! Wd8 40.Gd1 Ha3 41.Hc4 Kh8 42.Gb3 i czarne poddały się. Duża niespodzianka! 51

52 76.Partia hiszpańska [C63] Pedersen (Dania) Contedini (Włochy) 1.e4 e5 2.Sf3 Sc6 3.Gb5 f5 4.Sc3 fe4 5.Se4 d5 6.Sc3 Gg4 7.h3 Gf3 8.Hf3 Sf6 9.d3 Gb Gc6 bc6 12.Gg5 He8 13.He2 Hg6 14.He5 Gd6 15.He6 Kh8 16.Gf6 Wf6 17.Hg4 Hh6 18.Wae1 Waf8 19.Se2 Hd2 20.Wc1 We8 21.Sd4 Wf2 22.Sf5 Gf8 23.Wf2 Hc1 24.Kh2 Hb2 25.d4 Hc1 26.Hf3 g6 27.Se3 Gd6 28.g3 Wf8 29.He2 Wf2 30.Hf2 Kg7 31.h4 Gb4 32.Sg4 Hd2 33.Hd2 Gd2 34.Se5 c5 35.dc5 Ge3 36.Sd3 Kf6 37.Kg2 h5 38.Kf3 Gg1 39.Kf4 a6 40.a4 Gd4 41.Sb4 Gc5 i remis. 77.Partia angielska [A17] Bouteville (Francja) Reilly (Irlandia) 1.c4 Sf6 2.Sc3 e6 3.b3 d5 4.e3 c5 5.Sf3 d4 6.Se2 Sc6 7.d3 e5 8.e4 g6 9.Sg3 Gg7 10.Ge Gd2 Se8 12.h4 Sd6 13.h5 f5 14.hg6 hg6 15.ef5 Gf5 16.Sg5 He7 17.Sh7 e4 18.Gg5 He5 19.Sf8 Wf8 20.Kf1 Sb4 21.Kg1 ed3 22.Gf3 Ge4 23.Se4 Se4 24.Ge4 He4 25.Hd2 We8 26.Gh6 He2 27.Hg5 d2 28.Hd2 d3 29.Hg5 d2 30.Hg6 d1h 31.Wd1 Hd1 32.Kh2 Hd6 i czarne poddały się. Ennio Contedini II szachownica rezerwowa Włoch Zdjęcie: Archiwum autora 78.Obrona królewsko indyjska [E63] Canton (Irlandia) Lemoine (Francja) 1.d4 Sf6 2.c4 g6 3.Sc3 Gg7 4.g Gg2 d6 6.Sf3 Sc a6 8.We1 Wb8 9.a4 a5 10.d5 Sb4 11.Sa2 Sa6 12.Wb1 Gf5 13.Wa1 e5 14.Sc3 Sc5 15.Ge3 Sa6 16.Sh4 Gd7 17.h3 Sh5 18.Hd2 Sf4 19.Kh2 Sg2 20.Kg2 We8 21.Se4 b6 22.Wh1 Wf8 23.Gg5 f6 24.Gh6 f5 25.Gg5 He8 26.Sc3 Sc5 27.Hc2 h6 28.Ge3 g5 29.Sf3 Sa6 30.b3 f4 31.gf4 Gf5 32.Hc1 gf4 33.Gd2 Sc5 34.Wa3 Hh5 35.Sg1 Gh7 36.Kf1 e4 37.Sd1 f3 38.b4 ab4 39.Gb4 fe2 40.Se2 Sd3 41.Hd2 Hh4 42.Wh2 e3 43.Se3 Wf2 44.Kg1 Wh2 45.Kh2 Ge5 i białe poddały się. 52

53 79.Obrona Benoni [A60] Catozzi (Francja) De Loughrey (Irlandia) 1.c4 Sf6 2.Sc3 e6 3.d4 c5 4.d5 d6 5.e4 Ge7 6.f Sf3 Se8 8.Gd3 Sd7 9.e5 Sb Sc7 11.ed6 Hd6 12.Se4 Hd8 13.d6 Gd6 14.Sd6 Se8 15.Se8 We8 16.He2 Gd7 17.b3 Gc6 18.Gb2 Sd7 19.Wad1 He7 20.Se5 Wad8 21.Sc6 bc6 22.Hh5 h6 23.Wf3 Sf6 24.Hh4 Sd5 25.He1 Sb4 26.Gb1 Wd1 27.Hd1 Wd8 28.He1 Wd7 29.a3 Hd8 30.Wf1 Wd2 31.He5 f6 32.He6 Kh8 33.Hf5 Sd3 34.Gc3 i czarne poddały się. 80.Obrona Nimzowitscha [E42] Russell (Irlandia) Noradounguian (Francja) 1.d4 Sf6 2.c4 e6 3.Sc3 Gb4 4.e3 c5 5.Sge2 d5 6.a3 cd4 7.ed4 Ge7 8.c Gf4 b6 10.cb6 Hb6 11.Sa4 Hd8 12.Wc1 Gd7 13.Sc5 Hb6 14.b4 a5 15.Sd7 Sbd7 16.Gc7 Hb7 17.Ga5 Wa5 18.ba5 Ga3 19.Wb1 Gb4 20.Wb4 Hb4 21.Hd2 Hd2 22.Kd2 Se4 23.Ke3 Wa8 24.Sg3 Sg3 25.hg3 Wa5 26.Gd3 g6 27.Wb1 Wa3 28.Wb7 Sf6 29.f3 Sh5 30.g4 Sf4 31.Kf4 Wd3 32.Ke5 Kg7 33.g5 Wd2 34.g4 Wd3 35.f4 We3 36.Kd6 Wf3 37.Ke5 Wg3 38.f5 gf5 39.gf5 Wg5 i białe poddały się. Bohater drugiej rundy, Andreas Dückstein Zurych 1959 Zdjęcie: 53

54 Grupa: 2 Wyniki II rundy: NRF 1,5 : 2,5 Izrael Hiszpania 3,0 : 1,0 Finlandia Islandia 3,5 : 0,5 Iran USA 3,0 : 1,0 Norwegia Afryka Południowa - Pauza Sensacyjny mecz NRF Izrael, ważny z punktu widzenia awansu do finału głównego, nie trwał długo. Zaczął się od remisu w partii Unzicker Porath, gdzie szybko powstała równa ciężkofigurowa końcówka. Partia Pfeiffer Aloni przebiegała pod znakiem małej przewagi czarnych. Niemiec nie wytrzymał napięcia walki i ruchem 25.We1?? podstawił figurę, po czym ekipa Izraela objęła prowadzenie w meczu. Chwilę potem, w odrobinę gorszej pozycji Lehmann dobrowolnie wszedł hetmanem pod rentgena wieży przeciwnika, co skończyło się natychmiastową katastrofą. Szachiści Izraela prowadzili 2,5:0,5! W partii Czerniak Schmid, szachista izraelski, mimo gry kolorem białym dostał po debiucie ścieśnioną pozycję. O wyniku partii zadecydował ruch 22.b3??, który w planach miał umocnić strukturę białych pionów, a w rzeczywistości wytworzył poważną słabość w obozie białych, co Schmid natychmiast wykorzystał grając 22 Sd4! Czerniak szybko stracił piona b3, a potem poleciał następny. W przegranej już pozycji Czerniak zagrał 36.f4 osłabiając do tego stopnia pozycję króla, że cztery posunięcia dalej kapitulował na ruch przed matem! Wygrana Schmida zmniejszyła jedynie rozmiary porażki Niemców. Uwagę kibiców przykuł pierwszy po czterech latach olimpijski mecz ekipy USA, którą los skojarzył z Norwegami. Pojedynek Reshevsky Vestöl dał po wyrównanej grze remis. Jako druga, zakończyła się bardzo widowiskowa partia Ofstad Lombardy. Amerykański junior, William Lombardy wsławił się wygrywając wszystkie partie w mistrzostwach świata juniorów. Ofstad w grze środkowej poświęcił przejściowo figurę, ale powstałe komplikacje okazały się korzystne dla szachisty USA, który do końca partii nie oddał przewagi i po 33. ruchach triumfował. Drugi młody zawodnik amerykański, Bisguier z zimną krwią odpierał ataki grającego bez respektu Böckmana. Były momenty, kiedy jego pozycja była nawet gorsza. Jednakże Norweg atakował nie tylko ostro, ale i niedokładnie. W efekcie Böckman został bez figury i kiedy aktywność jego figur skończyła się, złożył broń jeszcze przed pierwszą kontrolą czasu. Partia Halvorsen Evans była odłożona w pozycji z pionem więcej u arcymistrza amerykańskiego. Różnopolowe gońce nie dały jednak szansy na realizację przewagi i w dogrywce szybko podpisano remis. Mecz Hiszpania Finlandia był dla obu stron wyczerpujący. Wszystkie partie były odłożone. Remis w partii Albareda Fred nastąpił po ponad siedemdziesięciu posunięciach. Jeszcze dłuższy był pojedynek Pomar Ojanen, w którym debiutant olimpijski Arturo Pomar osiągnął zwycięstwo w końcówce skoczkowej dopiero po ponad stu ruchach! W partii Farre Rantanen, dwa skoczki szachisty 54

55 hiszpańskiego wspomagane wieżą okazały się silniejsze od hetmana należącego do fińskiego przeciwnika. Wielokrotny mistrz Finlandii Böök mimo wielu prób nie był w stanie przełamać oporu Pereza i wkrótce po rozpoczęciu dogrywki podpisano remis. Jedyne pół punktu wywalczyli Irańczycy w starciu z Islandczykami, na drugiej szachownicy, w partii Mashian Palmason, gdzie czterowieżowa końcówka okazała się remisowa. Stan po II rundzie: 1 Hiszpania* 6,5 2 3 Izrael* i Islandia* 5,5 4 NRF* 3,5 5 7 USA, Norwegia* i Finlandia* 3,0 8 9 Afryka Południowa i Iran* 1,0 Sala gry Okładka miesięcznika Chess Review numer 12/

56 81.Obrona Caro Kann [B19] GM Unzicker (NRF) IM Porath (Izrael) 1.e4 c6 2.d4 d5 3.Sc3 de4 4.Se4 Gf5 5.Sg3 Gg6 6.h4 h6 7.Sf3 Sd7 8.Gd3 Gd3 9.Hd3 Hc7 10.Gd2 e Kb1 Sgf6 13.c4 c5 14.Gc3 cd4 15.Sd4 a6 16.Hc2 Gd6 17.Se4 Se4 18.He4 Sc5 19.Hc2 Ge5 20.Whe1 Gf6 21.g3 Wd7 22.Sb3 Sb3 23.Gf6 gf6 24.Hb3 i remis. 82.Debiut Retiego [A04] IM Czerniak (Izrael) IM Schmid (NRF) 1.e4 e6 2.d3 c5 3.g3 Sc6 4.Gg2 g6 5.Sf3 Gg Sge7 7.c3 d5 8.Sa We1 Wb8 10.ed5 Sd5 11.Sc4 b5 12.Sce5 Se5 13.Se5 Gb7 14.a4 b4 15.c4 Se7 16.Sg4 Gg2 17.Kg2 Sf5 18.Gf4 Wb7 19.Hd2 Wd7 20.Wad1 Ha8 21.f3 Hc6 22.b3? (Ten pion jest skazany na zagładę. Poprawne było 22.a5) 22 Sd4!! 23.Hf2 Sb3 24.Se5 Ge5 25.Ge5 f6 26.Gb2 e5 27.Hc2 Sd4 28.Gd4 Wd4 29.We4 Wfd8 30.Wd4 Wd4 31.We1 Hd7 32.We3 Wd6 33.a5 Wa6 34.Ha2 Hc7 35.Ha4 Kf7 36.f4 Wa5 37.Hd1 Wa2 38.Kg1 ef4 39.gf4 Hf4 40.He1 Hh2 i białe poddały się. 83.Obrona słowiańska [D46] IM Pfeiffer (NRF) Aloni (Izrael) 1.d4 Sf6 2.c4 e6 3.Sf3 d5 4.e3 Sbd7 5.Sc3 c6 6.Gd3 Gd e4 dc4 9.Gc4 e5 10.Gg5 h6 11.Gh4 He7 12.Gb3 ed4 13.Sd4 Sc5 14.Sf5 Gf5 15.ef5 Wad8 16.Hf3 Ge5 17.Gc2 Wd2 18.Wac1 Wfd8 19.Wfd1 Hc7 20.Wd2 Wd2 21.b4 Scd7 22.Gg3 Gg3 23.hg3 He5 24.Gb3 Hd4 25.We1?? Wd3 26.We3 Hc3 27.Wd3 He1 28.Kh2 Se5 i białe poddały się. 56

57 Heinz Lehmann II szachownica rezerwowa NRF Zdjęcie: Archiwum autora 84.Partia angielska [A39] Smiltiner (Izrael) Lehmann (NRF) 1.c4 Sf6 2.g3 g6 3.Gg2 Gg7 4.Sc3 c5 5.Sf3 Sc6 6.d cd4 8.Sd4 Sd4 9.Hd4 d6 10.Hh4 Hb6 11.b3 Gd7 12.Gh6 Gh6 13.Hh6 Gc6 14.e4 a5 15.Wab1 Wac8 16.Hd2 Hb4 17.Hd3 Sd7 18.f4 Sc5 19.He3 a4 20.Sd5 Gd5 21.ed5 Wc7 22.f5 ab3 23.ab3 Sa6 24.Kh1 Hc5 25.Hh6 Hd4 26.Wbe1 Hh8 27.We3 Sc5 28.Gh3 Hf6?? (Czarne dobrowolnie wchodzą pod rentgen białej wieży f1, co nie może skończyć się dobrze) 29.fg6 Hg6 30.Hh4 e5 31.de6 f5? 32.e7 We8 33.Wf5 i czarne poddały się. 57

58 85.Obrona staroindyjska [A53] IM Pomar (Hiszpania) IM Ojanen (Finlandia) 1.d4 Sf6 2.c4 d6 3.Sc3 e5 4.de5 de5 5.Hd8 Kd8 6.Sf3 Sfd7 7.g3 f6 8.Gg2 c Kc7 10.Se1 Sa6 11.f4 ef4 12.gf4 Sb6 13.b3 Gc5 14.Kh1 Gg4 15.h3 Gh5 16.f5 Wad8 17.Gf4 Gd6 18.Sd3 Gf4 19.Sf4 Gf7 20.Gf3 g5 21.Sd3 Sd7 22.Se4 h5 23.Wad1 Whe8 24.Wd2 We7 25.Wfd1 Wde8 26.Sdf2 Sab8 27.Wd6 g4 28.hg4 hg4 29.Sg4 Gh5 30.Sgf6 Sf6 31.Sf6 Gf3 32.ef3 Wf8 33.Kg2 Wef7 34.Se4 Wf5 35.W1d3 Wg8 36.Kf2 Wh5 37.Ke3 Wg7 38.Wd8 Wh3 39.Sf6 We7 40.Kf4 Sa6 41.W8d7 Wd7 42.Wd7 Kb6 43.Se4 Wh2 44.a3 Wa2 45.Sc3 Sc5 46.Sa2 Sd7 47.Sc3 Kc5 48.Ke3 Kd6 49.Se4 Ke5 50.f4 Ke6 51.b4 b6 52.a4 a5 53.ba5 ba5 54.c5 Kd5 55.Kd3 Sf8 56.f5 Sd7 57.f6 Ke6 58.Kd4 Sf6 59.Sd2 Sd5 60.Sc4 Sb4 61.Sa5 Kd7 62.Sc4 Kc7 63.Se3 Kb7 64.Kc4 Sa6 65.Sg4 Sb8 66.Se5 Ka6 67.Kb4 Kb7 68.Sd3 Sd7 69.Kb3 Ka7 70.Kb4 Kb7 71.Sc1 Kc7 72.Kc4 Kb7 73.Kd4 Ka7 74.Sb3 Kb7 75.Sa5 Kc7 76.Sc4 Kb7 77.Se5 Sb8 78.Sd3 Ka6 79.Kc3 Ka5 80.Sb2 Ka6 81.Sc4 Sd7 82.Kd4 Kb7 83.Sa5 Kc7 84.Sb3 Kb7 85.Ke4 Kc7 86.Kf5 Sb8 87.Sc1 Sa6 88.Sd3 Kb7 89.Ke5 Kc7 90.Ke6 Kc8 91.Kd6 Kb7 92.a5 Sc7 93.Sb4 Sb5 94.Kd7 Sd4 95.a6 Ka8 96.Kc7 Sb3 97.Kb6 Sd2 98.Kc6 Kb8 99.Kb5 Se4 100.Kb6 Sc3 101.Sc6 Ka8 102.Se7 Sa4 103.Kb5 Sc3 104.Ka5 Ka7 105.c6 i czarne poddały się. Na Olimpiadzie w Monachium rozegrano pięć partii, w których liczba posunięć przekroczyła 100. Tylko dwie z nich były rezultatywne. 86.Partia angielska [A24] IM Böök (Finlandia) Perez F. (Hiszpania) 1.Sf3 Sf6 2.c4 g6 3.g3 Gg7 4.Gg d6 6.Sc3 e5 7.d3 Sbd7 8.Wb1 a5 9.a3 We8 10.Se1 Sc5 11.b4 ab4 12.ab4 Se6 13.b5 Sc5 14.Sc2 e4 15.d4 Sa4 16.Sa4 Wa4 17.Sb4 Wa8 18.Gg5 h6 19.Gf6 Gf6 20.e3 h5 21.Hc2 Gf5 22.Sd5 Wc8 23.c5 dc5 24.Sf6 Hf6 25.Hc5 b6 26.Hc3 h4 27.h3 hg3 28.fg3 Hg5 29.g4 Gd7 30.Wf4 Hd5 31.Hb3 Hb3 32.Wb3 Ge6 33.Wc3 Gd5 34.Wf2 We7 35.Wfc2 Kf8 36.g5 Ke8 37.h4 Kd8 38.Kh2 Wa8 39.Kg3 Wa5 40.Wb2 Wa1 41.Kf2 We8 42.Wbc2 We7 43.Wb2 We8 44.Wbc2 i remis. 87.Obrona sycylijska [B88] Farre (Hiszpania) Rantanen (Finlandia) 1.e4 c5 2.Sf3 Sc6 3.d4 cd4 4.Sd4 Sf6 5.Sc3 d6 6.Gc4 e Ge7 8.a Ga2 a6 10.Kh1 Hc7 11.f4 Gd7 12.Ge3 b5 13.Hf3 Sa5 14.g4 Sc4 15.g5 Se8 16.f5 d5 17.f6 Gc5 18.fg7 Sg7 19.Gc4 dc4 20.Wad1 Ha7 21.Hf6 Wae8 22.Hh6 Hb6 23.Hh4 Gc6 24.Wf3 Wd8 25.Wh3 h5 26.gh6 Sf5 27.Sf5 Wd1 28.Sd1 Kh7 29.Sg7 f5 30.Se6 Ge4 31.He4 fe4 32.Sf8 Kh8 33.Gc5 Hc5 34.Sg6 Kh7 35.Se3 c3 36.b4 Hd6 37.Wg3 Hd2 38.h4 He1 39.Kh2 Hd2 40.Kh3 Hd7 41.Kh2 Hd2 42.Kh3 Hd7 43.Wg4 Kh6 44.Kg3 Hd2 45.Kf4 Hc1 46.Se5 Kh7 47.Ke4 Hh1 48.Sf3 Kh8 49.Wg1 Hh3 50.Sf5 i czarne poddały się. W eliminacjach Farre uzyskał 6 p. z 6 partii! 58

59 88.Partia pionem hetmańskim [D00] Fred (Finlandia) Albareda (Hiszpania) 1.d4 Sf6 2.Sf3 g6 3.Gf4 Gg7 4.Sc3 d5 5.e Ge2 c Gg4 8.h3 Gf3 9.Gf3 Se8 10.Se2 Sd6 11.Hd3 Sa6 12.a3 Sc7 13.Gd6 Hd6 14.c4 Wad8 15.cd5 Sd5 16.Wac1 e5 17.Wfd1 Sb6 18.Hc2 He7 19.b4 ed4 20.Sd4 Gd4 21.ed4 Wd7 22.Hc5 Wfd8 23.We1 Hf6 24.Wcd1 Kg7 25.Ha5 Sc8 26.b5 Wd4 27.Wd4 Wd4 28.bc6 bc6 29.Hc7 Sd6 30.Hc6 Sc4 31.Hc5 Hb6 32.Hb6 Sb6 33.We3 Kf6 34.g4 Sc4 35.Wc3 Ke5 36.Kg2 g5 37.Ge2 Sd6 38.Gf3 Wc4 39.Wd3 Wc5 40.Ga8 Wa5 41.Gc6 Wc5 42.Ga8 a5 43.h4 h6 44.hg5 hg5 45.Kg3 Sb5 46.We3 Kf6 47.Wf3 Kg7 48.Wd3 Sc7 49.Gf3 Kf6 50.Gd1 Sd5 51.Gf3 Sf4 52.Wb3 Ke5 53.We3 Kd6 54.Wb3 f6 55.Wb6 Ke5 56.Wb3 Se6 57.We3 Kd6 58.Wd3 Kc7 59.Ge4 Sf4 60.We3 Kd6 61.Gf3 Wc7 62.Ge4 Wc8 63.Kh2 Wb8 64.Kg1 Wb2 65.Ga8 Kc5 66.Wc3 Kd4 67.We3 Wb8 68.Gc6 Wb1 69.Kh2 Wf1 70.Wf3 Wc1 71.Gb5 Wc5 72.a4 Wc2 73.Kg3 Wc1 74.Kh2 Sd5 75.Wf5 i remis. 89.Obrona Nimzowitscha [E59] Johannsson (Islandia) Safvat (Iran) 1.c4 Sf6 2.Sf3 e6 3.Sc3 d5 4.d4 Gb4 5.e Gd3 c Sc6 8.a3 Gc3 9.bc3 dc4 10.Gc4 Hc7 11.Gb5 b6 12.Gb2 Sa5 13.Se5 Gb7 14.f3 c4 15.Ga4 b5 16.Gc2 Sc6 17.f4 Se7 18.Hb1 Wab8 19.Gc1 Ga8 20.e4 a5 21.Wf2 Wfd8 22.Sf3 h6 23.Gd2 Sc6 24.He1 He7 25.e5 Sd5 26.f5 ef5 27.Gf5 Sc7 28.We2 b4 29.ab4 ab4 30.cb4 Sb4 31.Hg3 g6 32.Gh6 Se6 33.Gg5? (33.Gg6) 33 Sg5 34.Sg5 Kg7 35.Se6 fe6 36.Hg6 Kh8 37.Hh6 Kg8 38.Ge6 i czarne poddały się. 59

60 90.Partia angielska [A31] Mashian (Iran) Palmason (Islandia) 1.d4 Sf6 2.c4 c5 3.Sf3 g6 4.Sc3 Gg7 5.e Ge2 Sc6 7.dc5 Ha Hc5 9.Ge3 Ha5 10.Sd2 d6 11.Sb3 Hc7 12.Sd5 Hb8 13.f3 We8 14.Hd2 b6 15.Sd4 Sd4 16.Gd4 Sd5 17.cd5 Gd4 18.Hd4 Gd7 19.Ga6 b5 20.Wfc1 Hb6 21.Hb6 ab6 22.Gb7 Wa7 23.Gc6 Wb8 24.a3 Kg7 25.Kf2 Gc6 26.Wc6 f5 27.ef5 gf5 28.Wac1 Wbb7 29.Ke3 Kf6 30.Wd1 b4 31.ab4 Wa4 32.Wd4 Wa2 33.Wd2 Ke5 34.f4 Kf6 35.Kd3 Wa1 36.Wdc2 b5 37.Wc8 Wd1 38.Wd2 We1 39.Wf8 Kg6 40.Wg8 Kf6 41.Wf8 Kg6 42.h4 Wh1 43.We2 Wd1 44.Wd2 Wh1 45.We2 i remis. 91.Obrona królewsko indyjska [E63] Thorbergsson (Islandia) Pakdaman (Iran) 1.d4 Sf6 2.c4 d6 3.Sf3 g6 4.g3 Gg7 5.Gg a6 7.Sc3 Sc6 8.h3 Wb8 9.e4 e5 10.d5 Se7 11.He2 Gd7 12.a4 Se8 13.b4 f5 14.Ga3 fe4 15.Se4 Ga4 16.b5 ab5 17.Sfg5 Hd7 18.Se6 bc4 19.Sf8 Gf8 20.Wfb1 b5 21.Gd6 cd6 22.Wa4 Hc7 23.Wab4 Sf5 24.Sc3 Sd4 25.Ha2 Gh6 26.Sb5 Wb5 27.Wb5 Sb5 28.Wb5 c3 29.Ge4 Sf6 30.Ha8 Gf8 31.Gc2 Hg7 32.Hc8 Hd7 33.Wb8 Hc8 34.Wc8 Kg7 35.Wc7 Kh6 36.Gb3 Se4 37.Wc4 Sg5 38.Kg2 Kg7 39.Wc3 Kf6 40.f3 Ge7 41.Wc8 Sf7 42.Ga4 Sd8 43.Wc7 h5 44.Ge8 Gf8 45.Wd7 Ge7 46.Gg6 Kg6 47.We7 Sf7 48.We6 Kf5 49.h4 i czarne poddały się. 92.Partia angielska [A24] Navabi (Iran) Jonsson (Islandia) 1.Sf3 Sf6 2.c4 g6 3.g3 Gg7 4.Gg d6 6.Sc3 e5 7.d3 Sbd7 8.Gg5 h6 9.Gd2 Sh5 10.e4 Sc5 11.Ge3 Se6 12.Wb1 Sd4 13.Se2 c5 14.Sfd4 ed4 15.Gd2 Gd7 16.b4 b6 17.f4 Gg4 18.He1 Hd7 19.b5 Gh3 20.a4 Gg2 21.Kg2 f5 22.ef5 Hf5 23.Sc1 Wae8 24.Hf2 Sf6 25.Hf3 d5 26.cd5 Sd5 27.We1 We1 28.Ge1 Se3 29.Kg1 c4 30.He4 He4 31.de4 g5 32.Gb4 We8 33.e5 gf4 34.gf4 Sd5 35.Se2 d3 36.Sc3 Sf4 37.Kf2 Ge5 38.Wg1 Kf7 39.Kf3 Gc3 40.Gc3 Sd5 41.Gd2 c3 i białe poddały się. 93.Obrona królewsko indyjska [E67] GM Reshevsky (USA) Vestöl (Norwegia) 1.c4 Sf6 2.g3 g6 3.Gg2 Gg7 4.Sc d4 d6 6.Sf3 Sbd Sh5 8.e4 e5 9.Gg5 f6 10.Ge3 Wf7 11.Sh4 ed4 12.Gd4 Se5 13.He2 Ge6 14.Sd5 Hd7 15.Se3 Gh3 16.f4 Gg2 17.Seg2 Hg4 18.Hg4 Sg4 19.Wfe1 f5 20.Gg7 Sg7 21.ef5 Sf5 22.Sf5 Wf5 23.We7 Wf7 24.Wae1 Waf8 25.W7e6 Kg7 26.Sh4 Wd7 27.Sf3 h6 28.Sh4 Wf6 29.W6e2 g5 30.Sg2 Wff7 i remis. 60

61 94.Obrona sycylijska [B98] Ofstad (Norwegia) IM Lombardy (USA) 1.e4 c5 2.Sf3 d6 3.d4 cd4 4.Sd4 Sf6 5.Sc3 a6 6.Gg5 e6 7.f4 Ge7 8.Hf3 h6 9.Gf6 Gf Hc7 11.g4 Sc6 12.Sc6 Hc6 13.Wd3 b5 14.Wd6? (Powstałe teraz komplikacje będą korzystne dla czarnych) 14 Hd6 15.e5 Ge5! 16.fe5 Hb8 17.Hc6 Gd7 18.He4 Hc8 19.Wg1 Gc6 20.Hf4 Hc7 21.Gd Wf1 Whf8 23.a4 Ha5 24.He3 ba4 25.Ha7 Wd7 26.Ha6 Ha6 27.Ga6 Kc7 28.Gc4 Wa8 29.h4? (29.Sb5) 29 Wa5! (Pozycja czarnych jest wygrana) 30.Wf4 We5 31.Gd3 Wc5 32.Kd2 e5! 33.Wf5 g6! i białe poddały się. William Lombardy 1960 Zdjęcie: de.chessbase.com 61