A. Witek-Nowakowska, Wymagania edukacyjne na stopnie szkolne, Wydawnictwo Szkolne PWN.

Transkrypt

1 Geografia Opracowanie na podstawie: Wymagania edukacyjne, Puls Ziemi 1, Wydawnictwo Nowa Era. A. Witek-Nowakowska, Wymagania edukacyjne na stopnie szkolne, Wydawnictwo Szkolne PWN. 1. Wymagania zostały umieszczone w tabeli i przyporządkowane do poszczególnych stopni szkolnych. Uczeń mający aspiracje na konkretną ocenę powinien spełnić wymagania przypisane do niej, a także wymagania na oceny niższe. Przykładowo, aby otrzymać ocenę dobrą z geografii należy spełnić wymagania na oceny: dobry, dostateczny i dopuszczający. 2. Odrabianie pracy domowej jest obowiązkowe dla wszystkich uczniów. 3. Dopuszcza się ocenianie krótkich prac pisemnych, projektów edukacyjnych oraz zadań dodatkowych według kryteriów niezawartych w poniższych tabelach. W tych sytuacjach uczniowie zostaną poinformowani na lekcji o szczegółowych wymaganiach na stopnie. 4. Dopuszcza się również sprawdzenie wiedzy i umiejętności uczniów z klas wcześniejszych. W takich sytuacjach uczniowie będą wnikliwie poinformowani o wymaganiach, które zostaną poddane sprawdzeniu. 5. Uczniowie są zobowiązani do odbycia organizowanych przez szkołę zajęć terenowych. Wymagania dotyczące zajęć terenowych zostaną przekazane uczniom na lekcji poprzedzającej zajęcia przeprowadzoną poza placówką szkolną. W przypadku usprawiedliwionej nieobecności ucznia na ww. zajęciach, do jego obowiązków należy zapoznanie się z tematyką zajęć i przedstawienie jej nauczycielowi w zaproponowanej przez niego formie.

2 Klasa 3 Dział 1. SĄSIEDZI POLSKI dopuszczający dostateczny dobry bardzo dobry celujący lokalizuje na mapie państwa sąsiadujące z Polską oraz położone na ich terytorium najważniejsze obiekty geograficzne; podaje nazwy stolic państw sąsiadujących z Polską; wymienia przykładowe walory i atrakcje turystyczne występujące w państwach sąsiadujących z Polską; podaje najistotniejsze dane dotyczące zjednoczenia Niemiec (rok, nazwy państw, które się zjednoczyły). opisuje położenie geograficzne Niemiec, Rosji, Czech, Słowacji, Litwy i Ukrainy; lokalizuje wybrane obiekty geograficzne sąsiadów Polski na mapach (również konturowych); wyjaśnia dlaczego Czechy i Słowacja stały się liderami przemysłu motoryzacyjnego w regionie; przedstawia cztery pasy ukształtowania terenu w Niemczech; wyjaśnia kim są gastarbeiterzy w Niemczech; podaje konsekwencje dużej rozciągłości południkowej i równoleżnikowej Rosji; przedstawia cechy jeziora Bajkał (głębokość, zasoby wody słodkiej, liczba organizmów żyjąca w jego obrębie); wyjaśnia termin: wieczna zmarzlina, Syberia, tajga, kryptodepresja; omawia zróżnicowanie narodowościowe Rosji oraz jej problemy demograficzne (również z wykorzystaniem map tematycznych); opisuje gospodarkę Niemiec. charakteryzuje (również na podstawie map) środowisko sąsiadów Polski; wyjaśnia, dlaczego w Wilnie można często usłyszeć język Polski; wyjaśnia, dlaczego Rosja jest ważnym partnerem dla Białorusi; porównuje azjatycką i europejską część Rosji; określa rolę surowców energetycznych w gospodarce Rosji; opisuje dysproporcje w rozmieszczeniu ludności Rosji; charakteryzuje rolnictwo wschodnich sąsiadów Polski; odczytuje z wykresów przyrosty naturalny Ukrainy i Rosji podaje przyczyny spadku liczby ludności w tych krajach; przedstawia główne przyczyny i kierunki zmian w Reńsko- Westfalskim Okręgu Przemysłowym jako przykład restrukturyzacji przemysłu. porównuje gospodarki Czech i Słowacji; podaje nazwy i wysokości bezwzględna najwyższych szczytów Europy; wykorzystując dane statystyczne analizuje rozwój gospodarczy Litwy i Białorusi; omawia gospodarkę Ukrainy na tle innych państw europejskich; podaje przyczyny wyludniania się Syberii; podaje przyczyny starzenia się społeczeństwa Niemiec; wymienia pozytywne i negatywne skutki związane z dużą liczbą imigrantów w Niemczech; wyjaśnia, dlaczego Ukraina posiada najlepsze warunki przyrodnicze do omawia sytuacje mniejszości polskiej na Litwie; ocenia wpływ przystąpienia Czech i Słowacji do Unii Europejskiej na rozwój gospodarek tych państw; porównuje zmiany społeczne i gospodarcze na Litwie i Białorusi po 1990 roku; analizuje sytuacje polityczną na Ukrainie, podaje propozycje rozwiązania konfliktu zbrojnego w tym kraju; ocenia na podstawie map tematycznych warunki życia w różnych regionach Rosji; opisuje problemy gospodarcze powstałe po zjednoczeniu Niemiec.

3 prowadzenia działalności rolniczej. Dział 2. EUROPA dopuszczający dostateczny dobry bardzo dobry celujący wskazuje na mapie kraje skandynawskie, śródziemnomorskie, alpejskie, Wielką Brytanię, Francję oraz ich stolice; wymienia nazwy dawnych brytyjskich kolonii; wyjaśnia znaczenie określenia kraje alpejskie i podaje ich rozumie pojęcia: gejzer, technopolia, fiord, ryft; Korzystając z map omawia położenie oraz środowisko krajów skandynawskich, śródziemnomorskich, alpejskich, Wielkiej Brytanii i Francji; określa wpływ położenia Wielkiej Brytanii na jej klimat; nazywa oraz lokalizuje na mapie krainy historyczne tworzące Wielką Brytanię; wykazuje na podstawie map tematycznych związki między cechami środowiska przyrodniczego Skandynawii, a rozwojem rolnictwa i przemysłu krajów regionu; omawia korzyści, które czerpią Norwegowie z: położenia nad Morzem Północnym, obecności ciepłych prądów morskich, obecności fiordów. wymienia nazwy najważniejszych omawia kraje skandynawskie (Norwegię, Finlandię, Danie i Islandię) w kontekście środowiska naturalnego, rolnictwa i przemysłu; wskazuje zależność przebiegu strefy rozbieżnej płyt tektonicznych z występowaniem wykazuje wpływ dziedzictwa kultury śródziemnomorskiej na rozwój turystyki w regionie; omawia długowieczność mieszkańców Skandynawii na przykładzie społeczeństwa Szwedzkiego; nazwy; wyjaśnia znaczenie określenia kraje charakteryzuje wpływ Alp na rolnictwo, transport, przemysł i turystykę w krajach alpejskich; okręgów przemysłowych i charakteryzuje nowoczesny przemysł Wielkiej Brytanii; wulkanów i gejzerów na Islandii; wyjaśnia, dlaczego omawia różnice kulturowe pomiędzy mieszkańcami Polski i skandynawskie i podaje ich nazwy; wyjaśnia znaczenie określenia kraje śródziemnomorskie i podaje ich nazwy; określa znaczenie Paryża jako światowej metropolii; uzasadnia dlaczego turyści chętnie odwiedzają kraje basenu Morza Śródziemnego. wie, czym jest rolnictwo towarowe. wykazuje cechy rolnictwa francuskiego i wyjaśnia przyczyny jego wysokiego poziomu; rozpoznaje na fotografiach najchętniej odwiedzane miejsca przez turystów w Europie Południowej; omawia piętrowość roślinną w górach na przykładzie Alp. 98% energii produkowanej w Norwegii to energia wodna; uwzględnia wpływ rewolucji przemysłowej oraz podbojów kolonialnych na rozwój Wielkiej Brytanii; charakteryzuje przemysł Francji; omawia główne źródła energii produkowanej Skandynawii.

4 we Francji; wymienia miejsca najchętniej odwiedzane przez turystów w Europie Południowej; wpływu środowiska przyrodniczego Alp na wybrane gałęzie gospodarki Alp; Dział 3. Azja dopuszczający dostateczny dobry bardzo dobry celujący konturowych wybrane obiekty geograficzne oraz państwa Azji (wyspy: Filipiny, BorneoCejlon; półwyspy: Dekan, Arabski, Azja Mniejsza, Kamczatka; zatoki: Bengalska, Perska; jeziora: Morze Kaspijskie, Bajkał; góry: Kaukaz, Himalaje; wyżyna Tybetańska; Rosja, Chiny, Indie, Turcja, Arabia Saudyjska, Japonia). podaje liczbę ludności Chin i Indii; odczytuje z mapy konturowych wybrane obiekty geograficzne oraz państwa Azji (wyspy: Hokkaido, Honsiu, Tajwan, Celebes, Sumatra, Jawa; półwyspy: Koreański, Indochiński, Malajski; morza: Karskie, Łaptiewów, Beringa, Ochockie, Japońskie, Żółte, Południowochińskie, Arabskie, Czerwone; zatoka Adeńska. Jezioro Aralskie). wskazuje na mapie Azji obszary występowania różnych typów klimatów; wskazuje na mapie Azji obszary występowania różnych formacji roślinnych; podaje kontrasty przyrodnicze kontynentu azjatyckiego; wskazuje na wybranych przykładach konturowych wybrane obiekty geograficzne oraz państwa Azji (cieśniny: Beringa, Bab-al- Mandab; góry: Taurus, Czukockie, Sichote-Aliń, Ałtaj, Tien-Szan, Kunlun; wyżyny: Irańska, Środkowosyberyjska; niziny: Indusu, Gangesu, Mezopotamska, Chińska, Zachodniosyberyjska). rozumie pojęcie marikultury, megalopolis; wyjaśnia na podstawie map tematycznych przyczyny zróżnicowania ludności Chin; wyjaśnia nierównomierne rozmieszczenie ludności Chin; określa cechy rolnictwa intensywnego (pracochłonnego) konturowych wybrane obiekty geograficzne oraz państwa Azji (Ob, Jenisej, Lena, Amur, Jangcy, Mekong, Ganges, Indus, Tygrys, Eufrat, Kazachstan,Mongolia, Nepal, Birma, Tajlandia, Indonezja, Malezja,Syria, Iran, Irak, Afganistan, Pakistan, Jemen, Oman,Korea Północna, Korea Południowa); wyjaśnia występowanie bagien na Nizinie Zachodniosyberyjskiej; uzasadnia na podstawie omawia bieżącą sytuację społecznopolityczną w Azji, z uwzględnieniem konfliktów zbrojnych.

5 nazwy największych Chińskich, Japońskich i Indyjskich miast; roślin uprawianych w Chinach i Indiach; wymienia klęski żywiołowe nawiedzające Japonię; podaje nazwy znanych produktów japońskiego przemysłu; wpływu hinduizmu na życie mieszkańców Indii; wie, czym są slumsy; określa wpływ ropy naftowej na jakość życia mieszkańców Bliskiego Wschodu. Dział 4. WYBRANE REGIONY ŚWIATA dostosowanie życia ludności i gospodarki do warunków środowiska przyrodniczego; omawia restrykcyjną politykę demograficzną Chin; rozumie pojęcia: tarasy rolne, monsun; charakteryzuje najważniejsze cechy społeczeństwa indyjskiego; wyjaśnia dlaczego warunki naturalne Japonii są niekorzystne dla jej mieszkańców; rozpoznaje na mapie cztery największe wyspy Japonii, podaje nazwę największej z nich; wykazuje związek rytmu uprawy ryżu i kultury ryżu z występowaniem monsunów; wymienia kraje muzułmańskie Bliskiego Wschodu. w Chinach; przedstawia znaczenie gospodarki Chin na świecie; charakteryzuje japońską kulturę, uwzględniając cechy narodowe Japończyków i ich wpływ na rozwój kraju; wykazuje związek pomiędzy występowaniem zjawisk wulkanicznych i trzęsień ziemi, a położeniem Japonii na granicy płyt litosfery; określa genezę i charakteryzuje fale tsunami; opisuje kontrasty społeczne Indii; omawia cechy rolnictwa Indii; wymienia sposoby sztucznego nawadniania w krajach Bliskiego Wschodu; omawia wpływ islamu na życie i gospodarkę w krajach Bliskiego Wschodu. map tematycznych, że Azja jest kontynentem przyrodniczych kontrastów; wykazuje na podstawie danych liczbowych przemiany ludnościowe i urbanizacyjne w Chinach; ocenia radykalną politykę demograficzną Chin podając konsekwencje jej wprowadzenia; uzasadnia na podstawie wykresów i danych liczbowych, że Japonia jest potęgą gospodarczą świata; podaje przyczyny i konsekwencje rozwoju wielkich miast w Indiach; omawia przyczyny hamujące rozwój Indyjskiego rolnictwa; charakteryzuje japońskie megalopolis; wskazuje na nowe działy przemysłu i usług, które rozwijają się obecnie na Bliskim Wschodzie.

6 dopuszczający dostateczny dobry bardzo dobry celujący konturowych wybrane obiekty geograficzne oraz państwa Afryki, Ameryki Północnej i Południowej, Australii i Oceanii (góry: Kordyliery, Appalachy, Andy, Atlas, Wielkie Góry Wododziałowe; półwyspy: Labrador, Alaska, Floryda, Kalifornijski, Somalijski, Jork; wyspy: Grenlandia, Kuba, Madagaskar, Wyspy Kanaryjskie, Nowa Gwinea; morza: Karaibskie; zatoki: Meksykańska, Gwinejska, Karpentaria, Wielka Zatoka Australijska; niziny: Amazonki; wyżyny: Brazylijska, Somalijska; rzeki: Amazonka, Nil; pustynie: Sahara; kanały: Sueski; konturowych wybrane obiekty geograficzne oraz państwa Afryki, Ameryki Północnej i Południowej, Australii i Oceanii (góry: Przylądkowe, Smocze, Kilimandżaro; niziny: Zatokowa, Orinoko, La Platy; wyżyny: Patagońska, Gujańska, Abisyńska; półwyspy: Jukatan, Ziemia Arnhema; wyspy: Ziemia Baffina, Haiti, Ziemia Ognista, Falklandy/Malwiny, Komory, Tasmania; jeziora: Michigan, Górne, Wiktorii, Niasa, Tanganika; rzeki: Missisipi, Missouri, Rio Grande, Zambezi, Kongo, Niger; morza: Sargassowe, Koralowe; zatoki: Hudsona, Kalifornijska; kanały: Panamski; pustynie: Namib, Wielka Pustynia Wiktorii; kotliny: Konga, Górnego Nilu; państwa: Chile, Nigeria, Nowa Zelandia). omawia środowisko przyrodnicze Afryki (rzeźba terenu, linia brzegowa, najwyższy szczyt, występowanie pustyń); omawia wpływ: położenia geograficznego, wysokości nad poziomem morza i prądów morskich na klimat Afryki; konturowych wybrane obiekty geograficzne oraz państwa Afryki, Ameryki Północnej i Południowej, Australii i Oceanii (niziny: Hudsońska, Atlantycka; wyżyny: Wschodnio-afrykańska; wyspy: Portoryko, Jamajka, Bahamy, Nowa Fundlandia, Wyspa Północna, Wyspa Południowa; morza: Beauforta, Baffina, Tasmana; zatoki: Alaska; kotliny: Kalahari; baseny artezyjskie: Wielki Basen Artezyjski; pustynie: Libijska; rzeki: Murray, Darling; państwa: Panama, Boliwia, Peru, Ekwador, Wenezuela, Kolumbia, Urugwaj, Paragwaj, Maroko, Algieria, Tunezja, Libia, Etiopia, Somalia, Czad, Demokratyczna Republika Konga, Kenia, Tanzania, Namibia, Angola, Fidżi, Wyspy Salomona). wyjaśnia przyczynę występowania stref klimatycznoroslinno-glebowych w Afryce, oraz ich symetrycznego ułożenia po obu stronach równika; wie, czym są Wielkie Rowy konturowych wybrane obiekty geograficzne oraz państwa Afryki, Ameryki Północnej i Południowej, Australii i Oceanii (wyżyny: Meksykańska, Kolorado, Barkly; niziny: Nullarbor; góry: Alaska, Brooksa, Ahaggar, Ruwenzori, Kamerun; jeziora: Wielkie Jezioro Niedźwiedzie, Wielkie Jezioro Niewolnicze, Titicaca, Winnipeg, Huron, Zbiornik Nasera, Zbiornik Wolta; rzeki: Mackenzie, Orinoko, Parana, Sao Francisco; zatoki: La Plata, Panamska; kotliny: Czadu; cieśniny: Magellana, Bassa; morza: Timor, Arafura; wyspy: Nowa Kaledonia; państwa: wyjaśnia występowanie wulkanów i rowów tektonicznych w Afryce; wskazuje na związek przebiegu granic w państwach afrykańskich z przeszłością kolonialną; opisuje związki pomiędzy warunkami środowiska przyrodniczego, a gospodarką rolną w różnych regionach Stanów wyjaśnia występowanie polskich nazw na mapie Australii; korzystając z różnych źródeł wiedzy geograficznej wyszukuje informacje na temat problemów współczesnego świata cieśniny: Kanał opisuje położenie geograficzne Afrykańskie; Gujana, Surinam, (klęski żywiołowe, Mozambicki; państwa: Sahelu; podaje nazwy państw Botswana, Zimbabwe, wojny, konflikty USA, Kanada, Kuba, opisuje środowisko przyrodnicze oraz wchodzących w skład regionu Zambia, Mozambik, religijne).

7 Meksyk, Brazylia, Argentyna, Egipt, RPA, Australia). Zna nazwy stolic: Australii, USA, Meksyku, Brazylii, Egiptu i RPA; wskazuje na mapie obszary występowania lasu równikowego, sawanny oraz pustyni w Afryce; lokalizuje korzystając z atlasu strefę Sahelu; charakteryzuje nomadyzm w kontekście ludności strefy Sahelu; opisuje poziom życia w najbiedniejszych państwach Afryki; wyjaśnia, czym jest enklawa; ocenia pozytywne i negatywne skutki zróżnicowania kulturowego ludności Stanów wie, czym są farmy; podaje nazwy roślin plantacyjnych uprawianych w Brazylii; życie ludzi w strefie Sahelu; charakteryzuje rozmieszczenie ludności Egiptu w kontekście warunków naturalnych tego kraju; wymienia nazwy najważniejszych atrakcji turystycznych oraz ośrodków wypoczynkowych w Egipcie; porównuje poziom gospodarczy RPA z innymi afrykańskimi państwami; wskazuje występowania wybranych formacji roślinnych w Amerykach; omawia korzystając także z wykresów zróżnicowanie rasowe i etniczne Stanów wyjaśnia znaczenia terminów: Mulat, Metys, Zambo; wskazuje na mapie i charakteryzuje największe megalopolis Stanów lokalizuje, korzystając z mapy, główne obszary rolnicze i miejsca występowania wybranych surowców mineralnych oraz największe okręgi przemysłowe USA; przedstawia cechy przemysłu Stanów Zjednoczonych (masowa produkcja, automatyzacja, wysoki poziom techniczny); podaje przykład Doliny Krzemowej jako okręgu przemysłowego najnowszej generacji; omawia konflikt pomiędzy korzyściami gospodarczymi, a Sahelu; wskazuje związek pomiędzy działalnością człowieka, a zmianami w środowisku przyrodniczym strefy Sahelu; wymienia najważniejsze problemy demograficzne państw Afrykańskich; omawia rolę eksploatacji surowców mineralnych w tworzeniu egipskiej gospodarki; charakteryzuje podział administracyjny USA; wymienia i omawia cechy rolnictwa Stanów Zjednoczonych (wielkoobszarowość, towarowość, mechanizacja, monokultury, rolnictwo ekstensywne); określa rolę przemysłu hi-tech w gospodarce Stanów wyjaśnia nierównomierne rozmieszczenie ludności Brazylii; podaje przyczyny i skutki wylesiania Amazonii; omawia czynniki klimatyczne wpływające na suchy klimat australijski; wyjaśnia nierównomierne rozmieszczenie ludności Australii; porównuje status prawny Arktyki i Antarktyki. Niger, Kamerun, Senegal, Sudan, Sudan Południowy). omawia schemat cyrkulacji pasatowej; opisuje strefy klimatyczno-roślinnoglebowe Afryki; wskazuje związek między gospodarowaniem człowieka, a zasobami wodnymi (na przykładzie strefy Sahelu); omawia najważniejsze problemy Afryki (głód, epidemie, konflikty zbrojne, ubóstwo) oraz podaje pomysły na ich rozwiązanie; podaje podobieństwa i różnice środowiska przyrodniczego Ameryki Północnej i Południowej; określa wpływ Kanału Sueskiego na gospodarkę Egiptu i żeglugę morską; wyjaśnia, czym był apartheid;

8 działalności gospodarczej w Amazonii; opisuje warunki życia w brazylijskich favelach; wymienia nazwy charakterystycznych roślin i zwierząt Australii; wyjaśnia kim są Aborygenii; opisuje warunki klimatyczne obszarów polarnych; organizmów żyjących w Arktyce i Antarktyce; problemów współczesnego świata. negatywnymi skutkami ekologicznymi wylesiania Amazonii; podaje przyczyny wzrostu liczby mieszkańców brazylijskich miast; podaje nazwę języka urzędowego Brazylii; rozumie pojęcie wód artezyjskich; rysuje schemat studni artezyjskiej; wykazuje związek gospodarki rolnej z występowaniem basenów artezyjskich; wskazuje na mapie złoża wybranych surowców mineralnych Australii; działalności człowieka w obszarach polarnych. nowoczesnych okręgów przemysłowych Stanów podaje przyczyny dużego zróżnicowania etnicznego i rasowego Stanów przedstawia cechy rolnictwa Australii; wyjaśnia związek rozmieszczenia obszarów korzystnych dla rolnictwa z warunkami środowiska przyrodniczego Australii; wyjaśnia występowanie reliktowych gatunków zwierząt w Australii; ustosunkowuje się do opinii naukowców na temat wpływu człowieka na topnienie lądolodów Antarktydy i Arktyki (w kontekście nasilania się efektu cieplarnianego).