Kompleks Włodarz. gmina : Walim. powiat : wałbrzyski. województwo : dolnośląskie

Transkrypt

1 Kompleks Włodarz gmina : Walim powiat : wałbrzyski województwo : dolnośląskie Projekt Riese (z niem. olbrzym) to kryptonim największego projektu górniczo-budowlanego hitlerowskich Niemiec, rozpoczętego i niedokończonego w Górach Sowich oraz na zamku Książ i pod nim w latach Niektóre źródła podają nawet połowę lat 30-tych XX wieku. Wob ec nasilających się alianckich nalotów bombowych w 1943 Niemcy hitlerowskie przeniosły dużą część swej strategicznej produkcji zbrojeniowej w uważany za bezpieczny rejon Sudetów. Mniej więcej wówczas powstał projekt utworzenia nowej kwatery głównej Hitlera na zamku Książ oraz potężnych bunkrów i budowli podziemnych wydrążonych w Górach Sowich. W tym celu powołano jesienią 1943 r. spółkę Industriegemeinschaft Schlesien AG, której przekazano kilka tysięcy więźniów oraz jeńców wojennych, których umieszczono w czterech pierwszych obozach pracy. Jednak wobec niezadowalającego postępu prac już na przełomie marca i kwietnia 1944 nadzór nad budową przejęła Organizacja Todt. Plany obejmowały potężne prace adaptacyjne na zamku Książ, utworzenie wielkich przestrzeni wydrążonych pod zamkiem, konstrukcji olbrzymich tuneli i sal podziemnych w kilku miejscach w Górach Sowich, reorganizacji całej siatki okolicznych dróg, połączenia całości siecią kolei wąskotorowej. Była to dalece najkosztowniejsza budowa kwater wojskowych i obiektów strategicznych ówczesnych Niemiec, choć całkowite poniesione koszty trudno oszacować. Rozmach budowlano-inżynierski był na najwyższym wówczas dostępnym poziomie. Plany były kilkakrotnie zmieniane. Wedle danych z września 1944 produkcja tych schronów miała pochłonąć 150 milionów marek; wraz ze schronami w Wilczym Szańcu i w Pullach pod Monachium obejmowała 257 tysięcy m3 betonu zbrojonego stalą, 213 tysięcy m3 tuneli, 58 km dróg z sześcioma mostami, 100 km rurociągów. Na projekt Riese przyznano w 1944 roku 28 tysięcy ton stali i cementu, czyli tyle, ile Niemcy przeznaczały rocznie na budowę schronów przeciwlotniczych dla ludności cywilnej. 1 / 20

2 Prace zostały wykonane tylko w części. Przed wkroczeniem Armii Czerwonej wiele podziemnych konstrukcji zostało zniszczonych, a przynajmniej tunele do nich prowadzące zostały wysadzone. Fragment mapy z oznaczeniem Kompleksu Włodarz Włodarz. Ten olbrzymi kompleks został wybudowany w masywie góry Włodarz, prowadzą do niego trzy wejścia od strony północno-wschodniej i jedno od strony północnej. Całość kompleksu to duża ilość korytarzy przecinających się pod kątem prostym i tworzących siatkę. Dodatkowo istnieje w nim, jedna z największych, nieukończona hala. Jest prawdopodobne, że w nieosiągalnej dziś głębi obiektu zamordowano wiosną 1945 kilka tysięcy więźniów pracujących przy budowie. Około 1/3 obiektu jest zalana wodą. Długość korytarzy: 3200 m ( m2; m3). Nad ziemią rozpoczęto prace nad potężnymi fundamentami. 2 / 20

3 Riese z zaznaczonymi filiami obozu Gross-Rosen (źródło : Odniesienie Riese do ważniejszych miast Schweidnitz (Świdnica), Waldenburg (Wałbrzych) 3 / 20

4 Plan podziemi Włodarza Plan podziemi Włodarza 4 / 20

5 Włodarz - tablica informacyjna przed kompleksem Szata zimowa - dojście do kompleksu Włodarz Włodarz, punkt kontrolny 5 / 20

6 Kiedyś, wchodząc tu, wielu nigdy nie wyszło... Kolejny punkt kontrolny I następny, tuz przy kompleksie Jedno z wejść do Kompleksu Włodarz Pozostałości dawnego, ciężkiego obozu pracy - torowisko i wagoniki do wywożenia urobku 6 / 20

7 Śnieg przykrył eksponaty, których we Włodarzu nie brakuje Kolejne wejście do Kompleksu Włodarz 7 / 20

8 Tablica pamiątkowa poświęcona więźniom zmuszanym do pracy przy budowie Kompleksu Riese Kolejny, piękny eksponat Zbiórka przed wejściem Są też grupy rekonstrukcyjne 8 / 20

9 Wejdziemy mocną grupą 9 / 20

10 Sala prelekcyjna Prelekcja z pisarzem, znawcą tajemnic Gór Sowich - Jerzym Cerą Korytarze Włodarza 10 / 20

11 Zimowe warunki spowodowały powstanie mgły w korytarzach Hala ekspozycyjna Oryginalne eksponaty 11 / 20

12 Głębiej warunki polepszyły się Tablica znajdująca Kompleksu riese się w sztolniach Włodarza, poświęcona pamięci zmarłych przy budowie Przewodnik ma do przekazania dużo ciekawych i szokujących informacji Wielopoziomowe tunele 12 / 20

13 Skały pomiędzy poziomami miały być kruszone, tworząc duże hale Spora część Włodarza dostępna jest wyłącznie za pomocą łodzi 13 / 20

14 Największa hala (słabe zdjęcie) Widać łukowe, częściowo wybetonowane stropy 14 / 20

15 15 / 20

16 16 / 20

17 17 / 20

18 Sporo miejsc nie jest jeszcze dostępnych dla turystów 18 / 20

19 v 19 / 20

20 Całe Nikt ogromnym że podziemny aby zriese, całą mócpewnością nakładem klimat odnieść oraz każdy osobiście... się i nie ofiarą zdoposzczególnych jest całego ludzką w stanie projektu, prowadzić stwierdzić kompleksów, należy budowę jaki najpierw celna jest przyświecał tak zejść wciąż ogromnym pod niedopowiedzianą Niemcom, ziemię obszarze. i poczuć by takim Pewne historią. ten jest, Fotografował i przygotował : Matthias 20 / 20