OGÓLNE WARUNKI GRUPOWEGO UBEZPIECZENIA NA ŻYCIE I DOŻYCIE Portfel na Przyszłość

Transkrypt

1 OGÓLNE WARUNKI GRUPOWEGO UBEZPIECZENIA NA ŻYCIE I DOŻYCIE Portfel na Przyszłość DOZ-OWU Niniejsze ogólne warunki grupowego ubezpieczenia na życie i dożycie Portfel na Przyszłość ( Ogólne Warunki Ubezpieczenia ) mają zastosowanie do umowy Grupowego Ubezpieczenia na Życie i Dożycie pomiędzy AEGON Towarzystwem Ubezpieczeń na Życie Spółką Akcyjną ( Towarzystwo ) a Raiffeisen Bank Polska S.A ( Ubezpieczający ), zwanej dalej Umową Ubezpieczenia Grupowego. 2. Ogólne Warunki Ubezpieczenia stanowią integralną część Umowy Ubezpieczenia Grupowego. 3. Umowa Ubezpieczenia Grupowego może regulować prawa i obowiązki stron w sposób odbiegający od Ogólnych Warunków Ubezpieczenia. 2 Terminy użyte w Ogólnych Warunkach Ubezpieczenia oznaczają: 1) Certyfikat Ubezpieczenia dokument potwierdzający przystąpienie Ubezpieczonego do ubezpieczenia i rozpoczęcie odpowiedzialności Towarzystwa w stosunku do Ubezpieczonego; 2) Data Miesięcznicy powtarzający się co miesiąc dzień odpowiadający dniowi rozpoczęcia odpowiedzialności Towarzystwa w stosunku do danego Jeżeli takiego dnia w miesiącu nie ma albo dzień taki nie jest dniem roboczym, za Datę Miesięcznicy uznaje się odpowiednio ostatni dzień miesiąca lub najbliższy dzień roboczy następujący po dniu, który datą odpowiada dacie rozpoczęcia odpowiedzialności Towarzystwa w stosunku do danego W sytuacji, gdy Data Miesięcznicy przypada na ostatni dzień miesiąca, który nie jest dniem roboczym, za Datę Miesięcznicy uznaje się pierwszy dzień roboczy następnego miesiąca; 3) Indeksacja Składki podwyższenie wysokości Składki stosownie do wskaźnika indeksacji, ustalanego przez Towarzystwo na każdy rok; 4) Indywidualny Rok Ubezpieczenia okres roczny rozpoczynający się od daty każdej rocznicy przystąpienia Ubezpieczonego do ubezpieczenia; pierwszy Indywidualny Rok Ubezpieczenia rozpoczyna się w dniu wskazanym w 15 ust. 2, przy czym za rocznicę dnia 29 lutego, jeżeli dnia tego nie ma w danym roku, uważa się dzień 28 lutego; 5) Odprawa Kapitałowa Świadczenie Ubezpieczeniowe o gwarantowanej wysokości, ustalanej przy założeniu regularnego wpłacania Składek w wysokości i w terminach wynikających z Ogólnych Warunków Ubezpieczenia, z uwzględnieniem Indeksacji Składki, wskazane w Certyfikacie Ubezpieczenia, wypłacane Ubezpieczonemu jednorazowo, ustalane w szczególności w zależności od wieku Ubezpieczonego oraz długości Okresu Składkowego; 6) Okres Bezskładkowy okres, w którym Ubezpieczający nie ma obowiązku opłacania Składek za danego Ubezpieczonego; 7) Okres Prolongaty okres 90 dni, w którym niezapłacenie Składki nie skutkuje zakończeniem ochrony ubezpieczeniowej w stosunku do danego Ubezpieczonego, rozpoczynający się od dnia następnego po dniu, w którym bezskutecznie upłynął termin zapłacenia Składki; 8) Okres Składkowy wskazany w Certyfikacie Ubezpieczenia okres opłacania Składek, w którym jest gromadzony kapitał przeznaczony na wypłatę Odprawy Kapitałowej, rozpoczynający się w dacie przystąpienia danego Ubezpieczonego do ubezpieczenia i trwający, w zależności od wyboru Ubezpieczonego, 15, 20, 25, albo 30 lat; 9) Polisa dokument potwierdzający zawarcie Umowy Ubezpieczenia Grupowego między Towarzystwem a Ubezpieczającym; 10) Premia kwota, której wysokość jest obliczana, odpowiednio, na dzień śmierci Ubezpieczonego w Okresie Składkowym albo na dzień nabycia przez Ubezpieczonego praw do wypłaty Odprawy Kapitałowej, jako suma iloczynów: nie mniej niż 40% Stopy Zysku Netto w danym Indywidualnym Roku Ubezpieczenia oraz Średniorocznej Rezerwy Matematycznej w tym samym Indywidualnym Roku Ubezpieczenia, liczonych od rozpoczęcia trzeciego Indywidualnego Roku Ubezpieczenia do dnia, odpowiednio, śmierci Ubezpieczonego w Okresie Składkowym albo nabycia przez Ubezpieczonego praw do wypłaty Odprawy Kapitałowej; 11) Produkt Bankowy oferowane przez Ubezpieczającego Konto (rachunek dla osób fizycznych) lub Karta Kredytowa lub Kredyt Bezpieczny (linia kredytowa dla osób fizycznych); 12) Rezerwa Matematyczna pasywa Towarzystwa odpowiadające wartości zobowiązań, jakie mogą wyniknąć z Umowy Ubezpieczenia Grupowego w odniesieniu do danego Ubezpieczonego, których wartość jest ustalana indywidualnie na podstawie przepisów regulujących działalność ubezpieczeniową; 13) Składka kwota zapłacona Towarzystwu w ramach Umowy Ubezpieczenia Grupowego, w wysokości i w terminie określonych w Certyfikacie Ubezpieczenia lub innych dokumentach; 14) Stopa Zysku Netto procentowy wskaźnik zysku wypracowanego przez Towarzystwo w okresie ostatnich pełnych 12 miesięcy przed dniem naliczenia Udziału w Zysku i pochodzącego z inwestowania Rezerw Matematycznych, pomniejszony o Techniczną Stopę Procentową; 15) Suma Ubezpieczenia kwota stanowiąca sumę wszystkich zapłaconych Składek; 16) Średnioroczna Rezerwa Matematyczna średnia arytmetyczna Rezerwy Matematycznej z rocznicy przystąpienia do ubezpieczenia, w której Udział w Zysku jest przyznawany Ubezpieczonemu, oraz z poprzedniej rocznicy przystąpienia do ubezpieczenia; 17) Świadczenie Ubezpieczeniowe kwota spełniana przez Towarzystwo w razie zajścia zdarzenia ubezpieczeniowego, gdy Towarzystwo ponosiło odpowiedzialność zgodnie z Ogólnymi Warunkami Ubezpieczenia; 18) Techniczna Stopa Procentowa wskaźnik stosowany przy ustalaniu wysokości Składki, Świadczeń Ubezpieczeniowych oraz Udziału w Zysku i Premii, wynoszący 2,80% w skali roku; 19) Ubezpieczony osoba fizyczna, która jest stroną umowy o Produkt Bankowy i której życie jest przedmiotem ochrony z tytułu Umowy Ubezpieczenia Grupowego; 20) Udział w Zysku kwota stanowiąca iloczyn Wskaźnika Udziału w Zysku i Średniorocznej Rezerwy Matematycznej; 21) Uposażony podmiot wskazany przez Ubezpieczonego jako uprawniony do otrzymania Świadczenia Ubezpieczeniowego wskazanego w 16 ust. 2 w razie śmierci Ubezpieczonego; 22) Uposażony Zastępczy podmiot wskazany przez Ubezpieczonego jako uprawniony do otrzymania Świadczenia Ubezpieczeniowego wskazanego w 16 ust. 2, jeżeli każdy z Uposażonych: a) zmarł lub przestał istnieć przed śmiercią Ubezpieczonego lub b) zgodnie z 7 ust. 8 nie jest uprawniony do otrzymania Świadczenia Ubezpieczeniowego; 23) Wartość Wykupu gwarantowana kwota wypłacana w razie wygaśnięcia Umowy Ubezpieczenia Grupowego, wygaśnięcia ochrony ubezpieczeniowej z przyczyn wskazanych w 15 ust. 3 pkt 2) lit. b)-e) Ogólnych Warunków Ubezpieczenia albo jako Świadczenie Ubezpieczeniowe w sytuacji wskazanej w 15 ust. 5, o wysokości ustalanej przy założeniu wpłacania Składek na zasadach określonych w Umowie Ubezpieczenia Grupowego i zależnej od aktualnej wysokości rezerwy matematycznej, okresu, jaki upłynął od dnia rozpoczęcia odpowiedzialności Towarzystwa, oraz okresu pozostałego do końca Okresu Składkowego: wysokość Wartości Wykupu w kolejnych Indywidualnych Latach Ubezpieczenia jest wskazana w Certyfikacie Ubezpieczenia; w pierwszych dwóch Indywidualnych Latach Ubezpieczenia Wartość Wykupu wynosi 0 zł; 24) Wskaźnik Udziału w Zysku udział Ubezpieczonego w Stopie Zysku Netto, w Okresie Składkowym nie niższy niż 40% Stopy Zysku Netto. Wskaźnik Udziału w Zysku nie może być ujemny. PRZEDMIOT I ZAKRES UBEZPIECZENIA 3 Przedmiotem Umowy Ubezpieczenia Grupowego jest: 1) wypłacenie Ubezpieczonemu albo innej osobie uprawnionej Odprawy Kapitałowej powiększonej o Udział w Zysku oraz Premię; 2) udzielanie ochrony ubezpieczeniowej Ubezpieczonemu. 1 z 5

2 4 Zakres ubezpieczenia obejmuje następujące zdarzenia ubezpieczeniowe: 1) śmierć Ubezpieczonego; 2) dożycie przez Ubezpieczonego końca Okresu Składkowego. PRZYSTĄPIENIE DO UBEZPIECZENIA 5 1. Warunkiem przystąpienia do ubezpieczenia jest: a) złożenie przez Ubezpieczonego deklaracji przystąpienia do ubezpieczenia w formie wymaganej przez Ubezpieczającego oraz jej zaakceptowanie przez Towarzystwo; b) wyrażenie przez Ubezpieczonego zgody na objęcie ochroną ubezpieczeniową; c) posiadanie przez Ubezpieczonego Produktu Bankowego. 2. Towarzystwo może żądać dodatkowych dokumentów niezbędnych do zaakceptowania deklaracji przystąpienia do ubezpieczenia. 3. Ubezpieczony nie może złożyć deklaracji przystąpienia do ubezpieczenia i otrzymać kolejnego Certyfikatu Ubezpieczenia w okresie, w którym jest objęty ochroną ubezpieczeniową. 4. Ubezpieczony może w ciągu 30 dni od złożenia deklaracji przystąpienia do ubezpieczenia złożyć Ubezpieczającemu pisemną rezygnację z przystąpienia do ubezpieczenia. W takiej sytuacji Towarzystwo zwraca Ubezpieczającemu kwotę wpłaconą na poczet Składki. 5. Ubezpieczony może od 31. dnia od złożenia deklaracji przystąpienia do ubezpieczenia wystąpić z ubezpieczenia, składając Towarzystwu pisemne oświadczenie w tym zakresie zgodnie z 22. Jeżeli we wspomnianym wyżej terminie nie doszło do objęcia ochroną ubezpieczeniową, postanowienia ust. 4 stosuje się odpowiednio. UBEZPIECZONY 6 1. Ubezpieczonym może być osoba, która w dacie złożenia deklaracji przystąpienia do ubezpieczenia jest w wieku od 18 do 50 lat. 2. Przystępując do ubezpieczenia, Ubezpieczony może wybrać Okres Składkowy kończący się nie później niż w Indywidualnym Roku Ubezpieczenia, w którym Ubezpieczony osiągnie 70 rok życia. UPOSAŻENI 7 1. Ubezpieczony może wskazać Uposażonego, informując o tym Towarzystwo. Oświadczenie o wskazaniu Uposażonego, zawierające dane umożliwiające jego identyfikację, powinno zawierać datę i podpis Oświadczenie wywołuje skutki od doręczenia do siedziby Towarzystwa. 2. Ubezpieczony może w każdym czasie zmienić lub odwołać wskazanie Uposażonego. Poprawnie wypełnione oświadczenie o zmianie lub odwołaniu wskazania Uposażonego, zawierające datę i podpis Ubezpieczonego, wywołuje skutki od doręczenia do siedziby Towarzystwa. 3. Ubezpieczony, wskazując Uposażonych, jest zobowiązany do określenia procentowego udziału każdego z Uposażonych w kwocie Świadczenia Ubezpieczeniowego, z dokładnością do 1%. Jeżeli Ubezpieczony wskazał kilku Uposażonych i nie określił wysokości przypadających im udziałów w kwocie Świadczenia Ubezpieczeniowego albo udziały wszystkich Uposażonych nie sumują się do 100%, uznaje się, że wszystkie udziały są równe. Różnica pomiędzy sumą równych udziałów w Świadczeniu Ubezpieczeniowym a jego całością powiększa udział pierwszego Uposażonego. 4. Wskazanie Uposażonego jest bezskuteczne, jeżeli Uposażony zmarł przed śmiercią Ubezpieczonego lub równocześnie z nim. W takiej sytuacji, udział zmarłego Uposażonego zwiększa udziały pozostałych Uposażonych proporcjonalnie do ich dotychczasowych udziałów w Świadczeniu Ubezpieczeniowym. 5. Gdy brak jest Uposażonych albo zgodnie z postanowieniem ust. 8 żaden z Uposażonych nie jest uprawniony do otrzymania Świadczenia Ubezpieczeniowego, uprawnionymi do otrzymania Świadczenia Ubezpieczeniowego są Uposażeni Zastępczy. Postanowienia ustępów powyższych stosuje się odpowiednio do Uposażonego Zastępczego. 6. W razie śmierci Ubezpieczonego, jeżeli brak jest Uposażonego i Uposażonego Zastępczego, Świadczenie Ubezpieczeniowe jest spełniane na rzecz członków rodziny Ubezpieczonego w następującej kolejności: 1) małżonek; 2) dzieci w częściach równych; 3) rodzice w częściach równych; 4) rodzeństwo w częściach równych; 5) pozostałe osoby będące spadkobiercami Ubezpieczonego w częściach równych, z wyłączeniem gminy ostatniego miejsca zamieszkania Ubezpieczonego oraz Skarbu Państwa. 7. W sytuacji, o której mowa w ust. 6, Świadczenie Ubezpieczeniowe może być spełnione na rzecz osoby wskazanej w kolejnym punkcie, gdy żadna z osób wskazanych w punktach poprzedzających nie dożyła śmierci Ubezpieczonego albo zgodnie z postanowieniem ust. 8 nie jest uprawniona do otrzymania Świadczenia Ubezpieczeniowego. Uważa się, że osoba nie dożyła śmierci Ubezpieczonego także, gdy zmarła jednocześnie z Ubezpieczonym. 8. Świadczenie Ubezpieczeniowe nie przysługuje osobie, która umyślnie przyczyniła się do śmierci SKŁADKA 8 1. Wysokość Składki jest określona w deklaracji przystąpienia do ubezpieczenia. 2. Składka jest opłacana, według wyboru Ubezpieczonego, z częstotliwością miesięczną albo roczną, przy czym Składka płacona z częstotliwością miesięczną nie może być niższa niż 100 zł (słownie: sto), a z częstotliwością roczną nie niższa niż 1000 zł (słownie: jeden tysiąc). 3. Ubezpieczający jest zobowiązany do zapłaty Składki w wysokości i na rachunek bankowy, które zostały wskazane w Umowie Ubezpieczenia Grupowego lub innym dokumencie doręczonym przez Towarzystwo. 4. Składka jest opłacana z góry, w terminach wskazanych w Umowie Ubezpieczenia Grupowego. Dniem zapłacenia Składki jest dzień wpłynięcia Składki na rachunek bankowy Towarzystwa. 5. Towarzystwo potrąca ze Składki kwotę stanowiącą koszt ochrony ubezpieczeniowej w wysokości wskazanej w Umowie Ubezpieczenia Grupowego. Koszt ochrony ubezpieczeniowej jest zmienny w czasie, a jego zmiana nie wymaga pisemnego potwierdzenia. 6. Składka jest opłacana nie dłużej niż przez 30 lat, począwszy od dnia, o którym mowa w 15 ust. 2. Okres Składkowy zależy od decyzji Ubezpieczonego i jest wskazany w Certyfikacie Ubezpieczenia. 7. Ubezpieczający jest zobowiązany do wniesienia Składki tylko jeżeli Ubezpieczony zapewni środki na pokrycie zwrotu kosztów Składki. Ubezpieczony ma obowiązek zapewnić środki niezbędne na pokrycie zwrotu kosztów na wskazanym Produkcie Bankowym. Jeżeli Ubezpieczony nie zapewni środków na zwrot kosztów danej Składki, Ubezpieczający wstrzymuje jej płatność do dnia zapewnienia wspomnianych środków. 8. Jeżeli Ubezpieczający zalega z zapłatą więcej niż jednej Składki i nie zachodzą warunki do zaprzestania udzielania Ubezpieczonemu ochrony ubezpieczeniowej, każda wpłacona Składka jest zaliczana na poczet najdawniej wymagalnej. ZAWIESZENIE OPŁACANIA SKŁADEK 9 1. Od drugiej rocznicy przystąpienia do ubezpieczenia, Ubezpieczony może wnioskować o zawieszenie opłacania Składek na okres 12 miesięcy, składając odpowiednie oświadczenie (na formularzu przygotowanym przez Towarzystwo) do siedziby Towarzystwa co najmniej 60 dni przed: 1) Datą Miesięcznicy, od której zawieszenie finansowania Składek ma obowiązywać dla Ubezpieczonych, za których Składka jest opłacana z częstotliwością miesięczną; 2) rocznicą przystąpienia danego Ubezpieczonego do ubezpieczenia, od której zawieszenie finansowania Składek ma obowiązywać dla Ubezpieczonych, za których Składka jest opłacana z częstotliwością roczną. Powyższe uprawnienie nie może być wykonywane w Okresie Prolongaty. Wniosek Ubezpieczonego Towarzystwo przekazuje Ubezpieczającemu. 2. Wyrażenie zgody na wniosek Ubezpieczonego dotyczący zawieszenia opłacania Składek jest równoznaczne z zawieszeniem opłacania Składek przez Ubezpieczającego. 3. Zawieszenie opłacania Składek jest możliwe nie częściej niż jeden raz w okresie kolejnych pięciu Indywidualnych Lat Ubezpieczenia. 4. W okresie zawieszenia opłacania Składek postanowienia Umowy Ubezpieczenia Grupowego pozostają w mocy, z wyłączeniem postanowień 8 ust. 3 oraz 15 ust. 3 pkt 2) lit. b) Ogólnych Warunków Ubezpieczenia. 5. Po upływie okresu zawieszenia opłacania Składek, Towarzystwo określa nową wysokość Odprawy Kapitałowej dla danego Ubezpieczonego, a także innych świadczeń przysługujących z tytułu Umowy Ubezpieczenia Grupowego, uwzględniając: pozostały Okres Składkowy, sumę dotychczas opłaconych Składek, długość Okresu Składkowego oraz wiek Towarzystwo potwierdza zmianę aneksem do Certyfikatu Ubezpieczenia. 6. Do Składki wpłaconej w czasie zawieszenia opłacania Składek stosuje się zapisy 8 ust z 5

3 ZMIANA WYSOKOŚCI SKŁADKI I CZĘSTOTLIWOŚCI JEJ OPŁACANIA Począwszy od pierwszej rocznicy przystąpienia danego Ubezpieczonego do ubezpieczenia, Towarzystwo indeksuje Składkę, przedstawiając Ubezpieczonemu, nie później niż 60 dni przed rozpoczęciem kolejnego Indywidualnego Roku Ubezpieczenia, od którego Indeksacja Składki ma obowiązywać, informację o nowej wysokości Składki oraz wysokości Odprawy Kapitałowej, a także innych świadczeń przysługujących z tytułu ubezpieczenia. 2. Wskaźnik Indeksacji Składki wynosi 5%, jednakże jeżeli dwunastomiesięczny wskaźnik wzrostu cen towarów i usług ogłaszany przez Prezesa GUS na koniec trzeciego kwartału poprzedniego roku kalendarzowego wynosi więcej niż 5%, to Towarzystwo może ustalić wskaźnik Indeksacji Składki w wysokości równiej temu wskaźnikowi wzrostu cen towarów i usług. Jeżeli Ubezpieczony nie wyrazi zgody na wskaźnik Indeksacji Składki przekraczający 5%, wówczas Towarzystwo indeksuje Składkę wskaźnikiem równym 5% i informuje o tym Ubezpieczającego. 3. Ubezpieczający wpłaca, począwszy od rocznicy przystąpienia danego Ubezpieczonego do ubezpieczenia, od której Indeksacja Składki ma obowiązywać, Składkę w zindeksowanej wysokości. 4. Towarzystwo potwierdza dokonane zmiany aneksem do Certyfikatu Ubezpieczenia. 11 do ubezpieczenia, Ubezpieczony może złożyć Towarzystwu indywidualny wniosek o podwyższenie wysokości należnej za niego Składki. Informację o zgodzie na podwyższenie Składki należnej od danego Ubezpieczonego Towarzystwo przekazuje Ubezpieczającemu, który dostosowuje wysokość Składki za danego Ubezpieczonego do wnioskowanej przez niego kwoty, jeżeli akceptuje wniosek. 2. Podwyższenie wysokości Składki jest możliwe wielokrotnie w okresie obowiązywania Umowy Ubezpieczenia Grupowego, lecz nie częściej niż jeden raz w Indywidualnym Roku Ubezpieczenia, z wyłączeniem pięciu Indywidualnych Lat Ubezpieczenia poprzedzających koniec Okresu Składkowego. 3. Towarzystwo zastrzega sobie prawo ustalenia kwoty minimalnego podwyższenia wysokości Składki. 4. Kwota, o którą została podwyższona wysokość Składki, nie jest uwzględniana przy Indeksacji Składki. 5. Wniosek Ubezpieczonego dotyczący podwyższenia wysokości Składki powinien być złożony do siedziby Towarzystwa, najpóźniej na 60 dni przed rocznicą przystąpienia danego Ubezpieczonego do ubezpieczenia, od której zmiana ma obowiązywać. 6. Zmiana wysokości Składki skutkuje ponownym ustaleniem wysokości Odprawy Kapitałowej, a także innych świadczeń przysługujących z tytułu Umowy Ubezpieczenia Grupowego, z uwzględnieniem w szczególności pozostałego Okresu Składkowego oraz wieku 7. Towarzystwo potwierdza dokonane zmiany aneksem do Certyfikatu Ubezpieczenia. 12 do ubezpieczenia, Ubezpieczony może złożyć Towarzystwu indywidualny wniosek o obniżenie wysokości należnej za niego Składki. Informację o zgodzie na obniżenie Składki należnej za danego Ubezpieczonego Towarzystwo przekazuje Ubezpieczającemu, który dostosowuje wysokość Składki za danego Ubezpieczonego do wnioskowanej przez niego kwoty, jeżeli akceptuje wniosek. 2. Obniżenie wysokości Składki jest możliwe dwukrotnie w Okresie Składkowym. 3. Składka nie może zostać obniżona do kwoty niższej niż minimalna wysokość Składki, obowiązująca w dacie złożenia wniosku o obniżenie wysokości Składki. 4. Postanowienia 11 ust. 5-7 stosuje się odpowiednio. 13 do ubezpieczenia, Ubezpieczony może złożyć Towarzystwu indywidualny wniosek o zmianę częstotliwości opłacania za niego Składki. Informację o zgodzie na zmianę częstotliwości Składki należnej od danego Ubezpieczonego Towarzystwo przekazuje Ubezpieczającemu, który dostosowuje częstotliwość Składki za danego Ubezpieczonego do wnioskowanej przez niego częstotliwości, jeżeli akceptuje wniosek. Zmiana może być wykonana w każdą rocznicę przystąpienia do ubezpieczenia. 2. Postanowienia 11 ust. 5-7 stosuje się odpowiednio. 3. Wysokość Składki obowiązująca po zmianie częstotliwości jej opłacania nie może być niższa od minimalnej wysokości Składki, obowiązującej w dacie zmiany. OKRES BEZSKŁADKOWY Towarzystwo, od drugiej rocznicy przystąpienia danego Ubezpieczonego do ubezpieczenia, może wprowadzić wobec tego Ubezpieczonego Okres Bezskładkowy, jeżeli zostaną spełnione łącznie następujące warunki: a) Składka za danego Ubezpieczonego nie została wniesiona do końca trwania Okresu Prolongaty; b) na dzień rozpoczęcia Okresu Bezskładkowego Wartość Wykupu wynosi co najmniej zł. 2. Za datę rozpoczęcia Okresu Bezskładkowego przyjmuje się datę wymagalności pierwszej niezapłaconej Składki. 3. Towarzystwo ustala na nowo wysokość Odprawy Kapitałowej, a także innych świadczeń przysługujących z tytułu Umowy Ubezpieczenia Grupowego, z uwzględnieniem w szczególności pozostałego Okresu Składkowego oraz wieku Towarzystwo potwierdza dokonane zmiany aneksem do Certyfikatu Ubezpieczenia. 4. Towarzystwo, na indywidualny wniosek Ubezpieczonego, złożony nie później niż w ciągu dwóch lat od daty rozpoczęcia Okresu Bezskładkowego, za zgodą Ubezpieczającego, przywraca warunki Umowy Ubezpieczenia Grupowego obowiązujące bezpośrednio przed wprowadzeniem Okresu Bezskładkowego. Postanowienia ust. 3 stosuje się odpowiednio. Informację o złożeniu wniosku przez Ubezpieczonego Towarzystwo przekazuje Ubezpieczającemu, który przywraca odprowadzanie Składki za danego 5. Za datę przywrócenia warunków Umowy Ubezpieczenia Grupowego przyjmuje się, odpowiednio: a) Datę Miesięcznicy przypadającą nie wcześniej niż 60 dni od dnia złożenia wniosku, o którym mowa w ust. 4 dla Ubezpieczonych, za których Składka jest opłacana z częstotliwością miesięczną; b) najbliższą rocznicę przystąpienia danego Ubezpieczonego do ubezpieczenia, pod warunkiem, że wniosek, o którym mowa w ust. 4, został złożony nie później niż 60 dni przed tą rocznicą dla Ubezpieczonych, za których Składka jest opłacana z częstotliwością roczną. 6. Przywrócenie warunków Umowy Ubezpieczenia Grupowego w odniesieniu do danego Ubezpieczonego jest możliwe tylko jeden raz w czasie jej trwania. ODPOWIEDZIALNOŚĆ TOWARZYSTWA Odpowiedzialność Towarzystwa z tytułu Umowy Ubezpieczenia Grupowego rozpoczyna się od daty wskazanej w Polisie, nie wcześniej jednak niż z dniem objęcia ochroną ubezpieczeniową pierwszego 2. Odpowiedzialność Towarzystwa wobec danego Ubezpieczonego rozpoczyna się nie później niż 3 dnia następującego po dniu wpłynięcia Składki na wyznaczony rachunek bankowy, nie wcześniej jednak niż po łącznym spełnieniu warunków wskazanych w Odpowiedzialność Towarzystwa wygasa: 1) w stosunku do wszystkich Ubezpieczonych w dacie wygaśnięcia Umowy Ubezpieczenia Grupowego; 2) w stosunku do danego Ubezpieczonego we wcześniejszej z następujących dat: a) spełnienia Świadczenia Ubezpieczeniowego w związku ze śmiercią Ubezpieczonego; b) upływu Okresu Prolongaty jeżeli w Okresie Prolongaty, pomimo upływu terminu na zapłatę Składki, nie krótszego niż 14 dni i wskazanego w wezwaniu do zapłaty, Ubezpieczający nie zapłacił Składki, której termin zapłaty upłynął, oraz nie zaszły warunki do wprowadzenia Okresu Bezskładkowego; c) całkowitej wypłaty Wartości Wykupu; d) z końcem okresu, za który została zapłacona ostatnia Składka i w którym Towarzystwo otrzymało pisemne oświadczenie Ubezpieczonego o woli wystąpienia z ubezpieczenia bądź pisemne oświadczenie Ubezpieczającego o wyłączeniu Ubezpieczonego z ubezpieczenia (przy czym odwołanie pełnomocnictw udzielonych w trakcie składania deklaracji traktuje się na równi z wyrażeniem woli wystąpienia z ubezpieczenia); e) wypowiedzenia umowy o Produkt Bankowy lub odwołania pełnomocnictw niezbędnych do realizacji Umowy Ubezpieczenia Grupowego; 3 z 5

4 W sytuacjach wskazanych powyżej Ubezpieczony może kontynuować ubezpieczenie, zawierając z Towarzystwem umowę indywidualnego ubezpieczenia na życie na warunkach zbliżonych do dotychczasowych lub w ramach innego, zaproponowanego przez Towarzystwo produktu, którego celem jest gromadzenie środków finansowych. 4. W razie wygaśnięcia odpowiedzialności Towarzystwa w sytuacjach wskazanych w ust. 3 pkt 1) oraz pkt 2) lit. b)-e), Towarzystwo wypłaca Ubezpieczonemu Wartość Wykupu, nie wyższą jednak niż Suma Ubezpieczenia, powiększoną o Udział w Zysku przysługujący Ubezpieczonemu w dniu wygaśnięcia odpowiedzialności Towarzystwa. 5. Jeżeli śmierć Ubezpieczonego, która nastąpiła w Okresie Składkowym, była wynikiem: 1) czynnego udziału Ubezpieczonego w aktach przemocy lub terroryzmu; 2) popełnienia lub usiłowania popełnienia przez Ubezpieczonego przestępstwa z winy umyślnej; 3) działań wojennych, powstań lub przewrotów wojskowych, odpowiedzialność Towarzystwa jest ograniczona w ten sposób, że Towarzystwo spełnia na rzecz uprawnionego Świadczenie Ubezpieczeniowe w wysokości Wartości Wykupu, nie wyższej jednak od Sumy Ubezpieczenia, bez Udziału w Zysku. ŚWIADCZENIE UBEZPIECZENIOWE 4. Podstawą dokonania całkowitej wypłaty Wartości Wykupu jest przedstawienie Towarzystwu: 1) kopii części ważnego dokumentu tożsamości umożliwiającą identyfikację Ubezpieczonego lub jego przedstawiciela; 2) wypełnionego przez Ubezpieczonego zlecenia całkowitej wypłaty Wartości Wykupu, w formie wskazanej w 24 ust. 2; 3) innych dokumentów wymaganych przez Towarzystwo, niezbędnych do rzetelnego wykonania zlecenia. 5. Towarzystwo wypłaca Ubezpieczonemu Wartość Wykupu w terminie 30 dni od dnia akceptacji wniosku o całkowitą wypłatę Wartości Wykupu. WYPŁATA ODPRAWY KAPITAŁOWEJ W celu otrzymania Świadczenia Ubezpieczeniowego, o którym mowa w 16 ust. 1, Ubezpieczony składa w siedzibie Towarzystwa wniosek o wypłatę Świadczenia Ubezpieczeniowego wraz z kopią części ważnego dokumentu tożsamości umożliwiającą identyfikację 2. Towarzystwo spełnia Świadczenie Ubezpieczeniowe, o którym mowa w 16 ust. 1, w terminie 30 dni licząc od końca Okresu Składkowego. Postanowienia 21 stosuje się odpowiednio W razie dożycia przez Ubezpieczonego końca Okresu Składkowego, Towarzystwo spełnia na rzecz Ubezpieczonego Świadczenie Ubezpieczeniowe w postaci Odprawy Kapitałowej, powiększonej o Udział w Zysku oraz Premię. 2. W razie śmierci Ubezpieczonego, gdy Towarzystwo ponosiło odpowiedzialność zgodnie z Ogólnymi Warunkami Ubezpieczenia, Towarzystwo spełnia na rzecz osoby uprawnionej Świadczenie Ubezpieczeniowe w wysokości 110% Sumy Ubezpieczenia, powiększonej o Udział w Zysku oraz Premię, jeżeli na dzień śmierci Ubezpieczonego kwoty te były należne. 3. Jeżeli jeszcze przed udzieleniem Ubezpieczonemu ochrony ubezpieczeniowej zaszło zdarzenie ubezpieczeniowe wskazane w 4 pkt 1), Towarzystwo zwraca Ubezpieczającemu kwotę zapłaconą na poczet Składki. 4. Wiek Ubezpieczonego ustala się w rocznicę przystąpienia danego Ubezpieczonego do ubezpieczenia. 5. Opodatkowanie Świadczenia Ubezpieczeniowego regulują, odpowiednio (w zależności od statusu prawnego beneficjenta świadczenia), przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych albo przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. 6. Koszty spełnienia Świadczenia Ubezpieczeniowego ponosi Towarzystwo Okres Składkowy jest obliczany w Indywidualnych Latach Ubezpieczenia. 2. Okres Składkowy nie może trwać dłużej niż do osiągnięcia przez Ubezpieczonego 70. roku życia. UDZIAŁ W ZYSKU I PREMIA Udział w Zysku jest naliczany przez Towarzystwo na dzień każdej rocznicy przystąpienia danego Ubezpieczonego do ubezpieczenia, począwszy od drugiej rocznicy przystąpienia danego Ubezpieczonego do ubezpieczenia do końca Okresu Składkowego. 2. Towarzystwo, nie rzadziej niż jeden raz w Indywidualnym Roku Ubezpieczenia, informuje pisemnie Ubezpieczonego o wysokości należnego Udziału w Zysku oraz o aktualnej wysokości świadczeń z tytułu Umowy Ubezpieczenia Grupowego. 3. Udział w Zysku i Premia zwiększają wysokość Odprawy Kapitałowej. CAŁKOWITA WYPŁATA WARTOŚCI WYKUPU 19 do ubezpieczenia, Ubezpieczony może dokonać całkowitej wypłaty Wartości Wykupu. 2. Jeżeli w dniu zaakceptowania przez Towarzystwo wniosku o całkowitą wypłatę Wartości Wykupu Wartość Wykupu jest niższa od Sumy Ubezpieczenia, wówczas Towarzystwo wypłaca Ubezpieczonemu Wartość Wykupu, zwiększoną o Udział w Zysku należny Ubezpieczonemu na dzień akceptacji wniosku o całkowitą wypłatę. 3. Jeżeli w dniu zaakceptowania przez Towarzystwo wniosku o całkowitą wypłatę Wartość Wykupu jest wyższa bądź równa Sumie Ubezpieczenia, wówczas Towarzystwo wypłaca Ubezpieczonemu Sumę Ubezpieczenia, zwiększoną o Udział w Zysku należny Ubezpieczonemu na dzień akceptacji wniosku o całkowitą wypłatę. 4 z 5 SPEŁNIENIE ŚWIADCZENIA UBEZPIECZENIOWEGO NA WYPADEK ŚMIERCI UBEZPIECZONEGO W terminie 7 dni od dnia otrzymania przez Towarzystwo zawiadomienia o śmierci Ubezpieczonego, Towarzystwo informuje o tym uprawnionego do otrzymania Świadczenia Ubezpieczeniowego oraz przeprowadza postępowanie dotyczące ustalenia stanu faktycznego zdarzenia, zasadności zgłoszonych roszczeń i wysokości Świadczenia Ubezpieczeniowego, a także pisemnie lub drogą elektroniczną informuje uprawnionego do otrzymania Świadczenia Ubezpieczeniowego, jakie dokumenty są potrzebne do ustalenia i spełnienia Świadczenia Ubezpieczeniowego. Przekazywanie informacji, o których mowa w zdaniu poprzedzającym, odbywa się pod warunkiem, że Towarzystwo posiada adresy osób, do których informacje te powinny zostać skierowane. 2. Towarzystwo spełnia Świadczenie Ubezpieczeniowe w terminie 30 dni od dnia otrzymania zawiadomienia o zajściu zdarzenia ubezpieczeniowego. 3. Gdyby w terminie określonym w ust. 2 ustalenie okoliczności koniecznych do ustalenia odpowiedzialności Towarzystwa albo wysokości Świadczenia Ubezpieczeniowego okazało się niemożliwe, Towarzystwo zawiadamia pisemnie osobę zgłaszającą roszczenie o przyczynach niemożności zaspokojenia jej roszczenia w całości lub części. Świadczenie Ubezpieczeniowe powinno być spełnione w terminie 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe. Jednakże bezsporną część Świadczenia Ubezpieczeniowego Towarzystwo spełnia w terminie przewidzianym w ust Towarzystwo spełnia Świadczenie Ubezpieczeniowe na rzecz uprawnionego, po otrzymaniu od niego następujących dokumentów: 1) wniosku o wypłatę Świadczenia Ubezpieczeniowego; 2) kopii części ważnego dokumentu tożsamości umożliwiającą identyfikację uprawnionego do otrzymania Świadczenia Ubezpieczeniowego lub jego przedstawiciela; 3) oryginału skróconego odpisu aktu zgonu albo jego kopii poświadczonej notarialnie oraz kopii karty zgonu Ubezpieczonego, z rozpoznaniem przyczyny zgonu; jeżeli śmierć Ubezpieczonego nastąpiła za granicą, uprawniony do otrzymania Świadczenia Ubezpieczeniowego składa dokumenty dotyczące śmierci Ubezpieczonego, wystawione za granicą przez uprawnione podmioty, wraz z ich tłumaczeniem na język polski sporządzonym przez tłumacza przysięgłego; 4) innych dokumentów niezbędnych do ustalenia odpowiedzialności Towarzystwa, w szczególności pozyskanych od podmiotów wykonujących działalność leczniczą lub związanych z postępowaniem karnym prowadzonym w związku ze śmiercią 5. Osoba występująca z roszczeniem i niebędąca Uposażonym ani Uposażonym Zastępczym powinna udokumentować związek z Ubezpieczonym wskazany w 7 ust. 6 Ogólnych Warunków Ubezpieczenia (odpowiedni dowód stanowią w szczególności: akt małżeństwa, akt urodzenia, postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku, notarialne poświadczenie dziedziczenia, postanowienie sądu o dziale spadku). 6. W razie braku możliwości uzyskania dokumentów pozwalających na spełnienie Świadczenia Ubezpieczeniowego w terminie 2 miesięcy od dnia otrzymania zawiadomienia o zajściu zdarzenia ubezpieczeniowego, Towarzystwo informuje o tym pisemnie osoby występujące z roszczeniem,

5 wskazując na okoliczności uniemożliwiające ustalenie wysokości Świadczenia Ubezpieczeniowego oraz informuje jednocześnie, że roszczenie zostanie ponownie rozpatrzone, gdy ustalenie wysokości Świadczenia Ubezpieczeniowego będzie możliwe. 7. Jeżeli Świadczenie Ubezpieczeniowe nie przysługuje lub przysługuje w innej wysokości, niż określona w zgłoszonym roszczeniu, Towarzystwo informuje o tym pisemnie osoby występujące z roszczeniem, wskazując na okoliczności oraz na podstawę prawną uzasadniającą całkowitą lub częściową odmowę spełnienia Świadczenia Ubezpieczeniowego, a także poucza o możliwości dochodzenia roszczeń na drodze sądowej. 8. Towarzystwo, na wniosek, udostępnia uprawnionym informacje i dokumenty, które miały wpływ na ustalenie odpowiedzialności Towarzystwa i wysokości Świadczenia Ubezpieczeniowego. Osoby te mają prawo wglądu do akt świadczeniowych i sporządzania na swój koszt odpisów lub kserokopii dokumentów. WYSTĄPIENIE Z UBEZPIECZENIA 22 Ubezpieczony może wystąpić z ubezpieczenia, składając do siedziby Towarzystwa pisemne oświadczenie, wraz z kopią części ważnego dokumentu tożsamości umożliwiającą identyfikację tożsamości Ubezpieczonego lub jego przedstawiciela. POSTANOWIENIA KOŃCOWE 2. Ubezpieczony, Uposażony lub inny uprawniony z Umowy Ubezpieczenia, w razie nieuwzględnienia reklamacji przez Towarzystwo, może: 1) zwrócić się o pomoc w ochronie swoich praw i interesów do miejskiego lub powiatowego rzecznika konsumentów lub do Rzecznika Ubezpieczonych; 2) wytoczyć powództwo o roszczenie wynikające z Umowy Ubezpieczenia przed sąd właściwy dla swojego, odpowiednio, miejsca zamieszkania albo siedziby bądź przed sąd właściwy miejscowo dla siedziby Towarzystwa bądź Ubezpieczającego. 3. Odwołania, skargi i zażalenia, zgłaszane przez Ubezpieczonego lub uprawnionego z Umowy Ubezpieczenia Grupowego do Rzecznika Ubezpieczonych, są przez niego rozpatrywane na zasadach określonych w ustawie z dnia 22 maja 2003 r. o nadzorze ubezpieczeniowym i emerytalnym oraz Rzeczniku Ubezpieczonych. 4. Przy wykonywaniu Umowy Ubezpieczenia Grupowego prawem właściwym jest prawo polskie. 5. Działalność ubezpieczeniowa Towarzystwa podlega nadzorowi Komisji Nadzoru Finansowego. 29 Ogólne Warunki Ubezpieczenia zostały zatwierdzone uchwałą Zarządu Towarzystwa z dnia 27 lutego 2009 r., zmienione uchwałą Zarządu Towarzystwa z dnia 19 września 2011 r., 12 marca 2012 r. oraz 17 grudnia 2012 r. i odnoszą się do przystąpień począwszy od dnia 1 stycznia 2013 r Ubezpieczony jest zobowiązany zawiadomić Towarzystwo o każdorazowej zmianie adresu i danych osobowych swoich oraz Uposażonych i Uposażonych Zastępczych. 2. Towarzystwo jest zobowiązane poinformować Ubezpieczającego i Ubezpieczonego o każdorazowej zmianie adresu swojej siedziby Wszelkie oświadczenia Ubezpieczającego, Ubezpieczonego, Uposażonego, Uposażonego Zastępczego oraz innych uprawnionych do otrzymania Świadczenia Ubezpieczeniowego powinny być doręczone do siedziby Towarzystwa za potwierdzeniem odbioru, listem poleconym albo przesyłką kurierską. 2. Wszelkie oświadczenia, wnioski i zlecenia, o których mowa w Ogólnych Warunkach Ubezpieczenia, z wyłączeniem oświadczenia o wystąpieniu z ubezpieczenia, oświadczenia o wskazaniu, zmianie i odwołaniu wskazania Uposażonego, powinny być złożone, pod rygorem nieważności, na formularzach przygotowanych przez Towarzystwo i doręczone do siedziby Towarzystwa za potwierdzeniem odbioru, listem poleconym albo przesyłką kurierską. 25 Za zgodą Towarzystwa i w uzgodnieniu z Ubezpieczającym, Ubezpieczony może składać wszelkie zlecenia i oświadczenia za pomocą Internetu lub telefonu. 26 W razie zmiany systemu monetarnego w Polsce, zobowiązania wynikające z Umowy Ubezpieczenia Grupowego będą odpowiednio zmienione, zgodnie z kursem wymiany złotego, ogłoszonym przez Narodowy Bank Polski. 27 W sprawach nieuregulowanych Ogólnymi Warunkami Ubezpieczenia mają zastosowanie obowiązujące przepisy prawa polskiego Odwołania, skargi i zażalenia są zgłaszane przez Ubezpieczonego lub uprawnionego z Umowy Ubezpieczenia Grupowego Towarzystwu oraz rozpoznawane przez dyrektora jednostki organizacyjnej Towarzystwa odpowiedzialnej za obsługę klientów, w terminie 14 dni od daty ich otrzymania. Jednakże, jeżeli wyjaśnienie okoliczności koniecznych do rozpoznania sprawy wymaga uzyskania informacji lub dokumentów od osób trzecich (w szczególności banku lub zakładu opieki zdrowotnej), rozpoznanie odwołania, skargi lub zażalenia następuje w terminie 14 dni od daty otrzymania przez Towarzystwo wymaganych informacji lub dokumentów. W takiej sytuacji Towarzystwo poinformuje osobę składającą reklamację o statusie sprawy oraz przewidywanym czasie rozpatrzenia reklamacji. Całkowity czas rozpatrywania reklamacji nie może przekroczyć 90 dni. Wskazany termin nie dotyczy okresu rozpatrywania odwołań od decyzji Towarzystwa w przedmiocie rozpatrzenia wniosku o wypłatę Świadczenia Ubezpieczeniowego. Michał Biedzki Prezes Zarządu Marek Fereniec Wiceprezes Zarządu 5 z 5