Uchwała Nr XI/108/2012 Rady Gminy Chmielno z dnia 1 marca 2012 r.

Transkrypt

1 Uchwała Nr XI/108/2012 Rady Gminy Chmielno z dnia 1 marca 2012 r. w sprawie przyjęcia programu wspierania rodziny w gminie Chmielno na lata Na podstawie art. 176 pkt 1 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej ( Dz. U. Nr 149, poz. 887 i nr 288, poz. 1690) Rada Gminy Chmielno uchwala, co następuje: 1 Przyjmuje się do realizacji 3 letni program wspierania rodziny w gminie Chmielno na lata w brzmieniu jak w załącznika do niniejszej uchwały stanowiącym jego integralną część. Wykonanie uchwały powierza się Wójtowi i kierownikowi Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej. Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia 2 3

2 Uzasadnienie Program został opracowany w związku z wejściem w życie art. 176 pkt 1 cytowanej ustawy, który stanowi, że do zadań gminy należy opracowanie trzyletniego programu wspierania rodziny. Potrzeby dotyczące pomocy rodzinie są różnorodne i wymagają kompleksowych interdyscyplinarnych przedsięwzięć mających na celu poprawę funkcjonowania rodziny. Opracowany program stanowi zbiór celów, których realizacja rozłożona w czasie przyczyni się do polepszenia jakości życia mieszkańców gminy. Autorami treści merytorycznych programu są przedstawiciele różnych instytucji zajmujący się pomocą dziecku i rodzinie.

3 Załącznik do Uchwały Nr XI/108/2012 Rady Gminy Chmielno z dnia 1 marca 2012 r. Program wspierania rodziny w gminie Chmielno na lata Wprowadzenie: Potrzeby dotyczące wspierania rodziny są złożone i wymagają kompleksowych oraz interdyscyplinarnych przedsięwzięć mających na celu podniesienie jakości życia rodziny. Ustawa z dnia 9 czerwca 2011r o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej obliguje gminę do opracowania i realizacji 3 letnich gminnych programów wspierania rodziny. Przystępując do opracowania programu kierowano się zasadą podmiotowości rodziny i dziecka, uwzględniając jego prawo do wychowania się w rodzinie biologicznej. Program jest zgodny z założeniami koncepcji: 1. wzmacniania rodziny poprzez wielokierunkowe wspieranie jej w realizowaniu podstawowych funkcji w środowisku lokalnym co sprawia, że staje się ona wydolniejsza w realizowaniu funkcji opiekuńczych i zapobiega to często umieszczaniu dzieci w rodzinnych formach opieki zastępczej, 2. tworzenia najkorzystniejszych warunków rozwoju dla dzieci i młodzieży w rodzinach biologicznych i wychowujących się w różnych formach rodzinnej opieki zastępczej. Program zakłada kompleksowe i zintegrowane działania służb społecznych oraz innych instytucji na rzecz dziecka i jego rodziny. Cele programu są zgodne z celami Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Chmielno oraz Programem Pomocy Dziecku i Rodzinie w Powiecie Kartuskim na lata Zadania przewidziane do realizacji wskazujące sposoby eliminowania problemów, zaplanowane są na okres 3 lat - od 2012 roku do roku Powoduje to konieczność sukcesywnego (rocznego) rozplanowania przewidzianych do realizacji zadań, w kolejnych latach i określania niezbędnych nakładów finansowych. Bardzo istotny też będzie stały monitoring i ewaluacja realizacji zadań. Ułatwi ona korygowanie zadań i dostosowanie działań do aktualnych potrzeb i zmieniających się uwarunkowań. We wszystkich podejmowanych działaniach przyświecać nam będzie myśl, że rodzina jest podstawową i niezastąpioną grupą społeczną - jedynym środowiskiem, w którym powinien odbywać się naturalny proces kształtowania osobowości jej wszystkich członków, szczególnie dzieci. Jest pierwszym i najbardziej naturalnym kręgiem środowiskowym, do którego dziecko wchodzi już przez sam fakt narodzin i trwa do momentu osiągnięcia dojrzałości społecznej. Należy dać mu szansę na wzrastanie i uczenie się prawidłowych relacji rodzinnych i szczęśliwe dzieciństwo. Program będzie realizowany w oparciu o następujące akty prawne: Ustawa z dnia 12 marca 2004 o pomocy społecznej Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej Ustawa z dnia 29 lipca 2005 o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie Ustawa z dnia 13 czerwca 2003 o zatrudnieniu socjalnym Ustawa z dnia 26 października 1982 o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi I. Założenia do programu 1. Ochrona i wsparcie rodziny naturalnej Rodzina naturalna, postrzegana w środowisku jako zagrożona wykluczeniem społecznym powinna znaleźć wsparcie ośrodka pomocy społecznej, do którego należy zdiagnozowane problemu i koordynacja działań wspierających. Doskonalenia wymaga integracja działań:

4 1) pracowników pomocy społecznej, 2) pracowników podstawowej opieki medycznej, 3) wychowawców, nauczycieli, pedagogów szkolnych, 4) duszpasterzy, 5) pracowników poradni psychologiczno-pedagogicznych, 6) kuratorów sądowych, 7) policji, 8) przedstawicieli organizacji pozarządowych i wolontariuszy. Typowanie rodzin naturalnych do objęcia pomocą instytucjonalną z zasady powinno się dokonywać z inicjatywy i pod ciągłą obserwacją pracownika socjalnego, bądź przedstawiciela innej instytucji (szkoły, policji itd.) we współpracy z pracownikiem socjalnym. Podstawowym warunkiem dobrej współpracy wspomnianych wyżej instytucji jest dobry przepływ informacji między nimi i rozpoznanie wzajemne możliwości oraz kompetencji. Konieczne jest utworzenie poradnictwa, zwłaszcza psychologiczno-pedagogicznego, oraz jego upowszechnienie w środowisku. Poradnictwo i wsparcie psychologiczno-pedagogiczne świadczone w gabinetach szkolnych nie obejmuje znacznej części potrzebujących. Należałoby rozważyć możliwość świadczenia profesjonalnych usług pedagoga czy psychologa rodzinnego oraz asystenta rodzinnego w domach klientów. Wsparcie psychologicznopedagogiczne rodzin naturalnych powinno być łączone z pomocą materialną. Środowiska rodzinne naznaczone alkoholizmem, ubóstwem itp. dość często otrzymują pomoc materialną bez żadnych zobowiązań do zmian w funkcjonowaniu społecznym. Nasila to i pogłębia ich marginalizację i odwrotnie pomoc psychologiczna musi być właściwie wzmacniana wsparciem materialnym rodzin. 2. Permanentne doskonalenie form i metod wsparcia rodziny Wprawdzie można przyjąć, że forma pracy z rodziną utrwalona wieloletnią praktyką powinna być kontynuowana, to jednak zachodzą okoliczności, które burzą wypracowany porządek i wskazują na potrzebę permanentnego uczenia się i doskonalenia form i metod pracy z rodziną. 3. Charakterystyka sytuacji rodzin Diagnozując rodzinę należy mieć na uwadze, że określana jest jako dynamiczny system psychospołeczny, w skład którego wchodzą rodzice, dzieci czy też wspólnie mieszkający dalsi krewni. Jest ona dlatego dynamiczna, gdyż ciągle zachodzą w niej jakieś procesy czy zmiany Rodzina jest pierwszą szkołą życia każdego dziecka. To miejsce, w którym zaspokajane są najważniejsze potrzeby dziecka. W rodzinie człowiek uczy się kochać i przebaczać, ale w rodzinie może też nauczyć się oszukiwać, nienawidzić, zaprzeczać uczuciom. Dziecko uczy się przede wszystkim przez doświadczenie, obserwację, naśladuje rodziców i ich zachowania, przyjmuje ich poglądy i wartości. Mimo wielu danych dotyczących sytuacji klientów GOPS brak jest pełnej informacji o rodzinie. Dane te są rozproszone i w związku z tym nie dają pełnego obrazu sytuacji rodzin. Najbardziej znane są warunki życia tych rodzin, które korzystają ze świadczeń pomocy społecznej. W oparciu o Narodową Strategie Integracji Społecznej dla Polski na lata można wymienić wiele problemów z jakimi boryka się współczesna rodzina. Są to: brak bezpieczeństwa ekonomicznego wynikający trudnej sytuacji na rynku pracy, niskie kwalifikacje i zarobki, niemożność utrzymania mieszkania, wysokie koszty edukacji dzieci. Ponadto zauważa się: wzrost źle funkcjonujących rodzin, narastających konfliktów oraz brak kompetencji do ich rozwiązania.

5 Rodzina dysfunkcyjna to rodzina, która nie spełnia swych zadań względem dzieci (poszczególne dysfunkcje znajdują źródło w zachowaniach rodziców). Zaspakajane są w niej głównie potrzeby rodziców. Zaburzona jest w niej również więź emocjonalna miedzy członkami rodziny, relacje nie są oparte na równości. Są osoby ważniejsze w rodzinie, którym należy się podporządkować. Zasady są narzucane, sztywne, często nieuzasadnione, błędy nie są wybaczane, lecz wypominane, nie można wyrażać wszystkich swoich spostrzeżeń, uczuć, myśli i pragnień. Atmosfera w rodzinie jest pełna napięcia a system rodzinny nie służy wszystkim jej członkom, nie wspiera ich, a nawet hamuje rozwój indywidualny. Rodzina dysfunkcyjna to : 1. rodzina z problemem alkoholowym, 2. rodzina z problemem wykorzystywania seksualnego, 3. rodzina z terrorem psychicznym (przemoc emocjonalna), 4. rodzina z przemocą fizyczną, 5. rodzina z przewlekłą chorobą. Tabela nr 1 Liczba osób korzystających z zasiłków stałych w latach Wyszczególnienie Dla osób samotnie gospodarujących Pozostających w rodzinie Liczba osób korzystających z zasiłków stałych w okresie ostatnich 3 lat utrzymuje się na podobnym poziome. Tabela nr 2 Powody przyznania pomocy Powód trudnej sytuacji życiowej ubóstwo bezdomność Potrzeba ochrony macierzyństwa W tym wielodzietność bezrobocie niepełnosprawność Długotrwała lub ciężka choroba Bezradność w spr. opiek wych. i prowadz. gosp. dom. W tym rodzin niepełne wielodzietne Przemoc w rodzinie alkoholizm Sytuacja kryzysowa Głównym powodem przyznawania świadczeń z pomocy społecznej jest ubóstwo, często spowodowane długotrwałym bezrobociem. Z roku na rok rośnie także liczba osób niepełnosprawnych.

6 Typy rodzin objętych pomocą społeczna Rodziny ogółem Liczba osób i więcej Liczba dzieci i więcej Liczba rodzin objętych pomocą społeczna spadała w 2011 w porównaniu z rokiem Rodziny objęte pomocą społeczną to w dużej mierze rodziny jedno osobowe lub sześciu i więcej. II. Pomoc instytucjonalna wspierająca rodziny: 1. Analiza zasobów: 1) procedury, programy: a) program Przeciwdziałania Przemocy w powiecie kartuskim na lata , b) powiatowy program korekcyjno-edukacyjny dla sprawców przemocy pn. Można Inaczej, c) grupy wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie, 2) zasoby rzeczowe: a) Gminy Ośrodek Pomocy Społecznej w Chmielnie, b) Warsztaty Terapii Zajęciowej w Chmielnie, c) Srodowiskowy Dom Samopomocy w Chmielnie, d) Centrum Integracji Społecznej w Garczu, e) Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Kartuzach, f) Centrum Interwencji Kryzysowej w Kartuzach, g) Klub Abstynenta w Kartuzach. 3) zasoby organizacyjne: a) Zespół interdyscyplinarny, b) Stały kontakt z Poradnią Psychologiczno Pedagogiczną w Kartuzach. 4) zasoby ludzkie: a) parafie z terenu gminy Chmielno, b) Caritas przy parafii w Miechucinie, c) pracownicy instytucji pomocy społecznej, d) policja, e) Spółdzielnia socjalna, f) NGO. 5) zasoby finansowe: a) fundusz pracy,

7 b) fundusze unijne, c) fundusze gmin i powiatu. Cele programu Wspieranie rodziny polega na pracy z całą rodziną to jest ze wszystkimi jej członkami. W związku z tym opracowano odpowiednie cele mające na względzie dobro każdego członka rodziny oraz metody rozwiązywania istniejących w niej problemów. Nasze cele zostały opracowane na podstawie, potrzeb wynikających z sytuacji w jakich znajdują się rodziny zamieszkujące w gminie Chmielno, wieloletnich doświadczeń oraz aktów prawnych i lokalnych strategii i programów o których mowa we wprowadzeniu. Opracowując cele uwzględniliśmy zadania własne gminy oraz obowiązki wójta w zakresie wspierania rodziny, realizowane poprzez działania odpowiednich instytucji. Cel główny 1: Stworzenie oferty edukacyjnej dla rodziców Cele szczegółowe: 1. Prowadzenie szkoły dla rodziców. 2. Podnoszenie kompetencji wychowawczych rodziców poprzez udział w szkoleniach. 3. Stworzenie grup wsparcia dla rodziców z problemami opiekuńczo- wychowawczymi. 4. Prowadzenie kampanii edukacyjnych promujących prawidłowe postawy rodzicielskie. Podmiot zaangażowany: Szkoły Poradnia Psychologiczno - Pedagogiczna w Kartuzach Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Kartuzach Parafie w gminie Chmielno Cel główny 2: Poprawa dostępności do specjalistycznej pomocy dla rodzin z problemami Cele szczegółowe: 1. Utworzenie poradnictwa specjalistycznego dla rodzin z problemami. 2. Wprowadzenie mediacji jako sposobu rozwiązania konfliktu w rodzinie. 3. Upowszechnienie asystentury rodzinnej jako skutecznej metody pracy z rodziną. 4. Zorganizowanie sieci informacji o możliwości pomocy. 5. Upowszechnienie programów profilaktycznych w szkołach. Podmiot zaangażowany: Szkoły Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Kartuzach Poradnia Psychologiczno Pedagogiczna Kartuzy Zakłady opieki zdrowotnej Cel główny 3: Wspieranie przedsięwzięć służących utrzymaniu dziecka w rodzinie biologicznej Cele szczegółowe: 1. Upowszechnianie interdyscyplinarnego podejścia do rozwiązywania problemów w rodzinie. 2. Zagwarantowanie podstawowych potrzeb rodzin poprzez zindywidualizowany system świadczeń. 3. Prowadzenie regularnego monitoringu rodzin zagrożonych 4. Rozpowszechnianie rodziny wspierającej jako naturalnej metody pomocy w rodzinie

8 5. Poszerzenie oferty pomocy dla osób dotkniętych przemocą domową Podmiot zaangażowany Centrum Interwencji Kryzysowej w Kartuzach Szkoły Zakłady opieki zdrowotnej Parafie w gminie Chmielno Koła gospodyń wiejskich NGO Cel główny 4: Zwiększenie aktywności zawodowej rodziny w objętych pomocą społeczną Cele szczegółowe: 4.1. Zwiększenie uczestnictwa członków bezrobotnych rodzin w zajęciach CIS w Garczu 4.2.Podniesienie kwalifikacji i umiejętności zawodowych członków rodzin korzystających z pomocy poprzez kursy i szkolenia finansowane ze środków EFES. Podmiot zaangażowany CIS Cel główny 5: Sporządzenie pełnej diagnozy dotyczących rodzin korzystających z pomocy społecznej Podmiot zaangażowany: Harmonogram realizacji programu Cele strategii: Cel 1 Stworzenie oferty edukacyjnej dla rodziców 2012 rok Cel 2 Poprawa dostępności do specjalistycznej pomocy dla rodzin z problemami Cel 3 Wspieranie przedsięwzięć służących utrzymaniu dziecka w rodzinie biologicznej Cel 4 Zwiększenie aktywności zawodowej w rodzinach objętych pomocą społeczną Cel 5 Sporządzenie pełnej diagnozy dotyczących rodzin korzystających z pomocy społecznej 2012 Finansowanie programu: Program będzie finansowany ze środków: 1. Budżetu Gminy Chmielno. 2. Budżetu państwa w ramach dotacji. 3. Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach projektów. 4. MPIPS w ramach projektów. 5. PFRON w ramach programów i projektów. Monitorowanie programu : Program będzie monitorowany poprzez analizę wskaźników osiągnięcia celów:

9 1) analiza porównawcza liczby orzeczeń sądu o umieszczeniu dzieci w całodobowych placówkach opiekuńczo wychowawczych i rodzinach zastępczych, 2) analiza porównawcza liczby dzieci przebywających w zastępczych formach opieki, 3) ilość realizowanych w danym roku programów pracy z rodziną, 4) ilość utworzonych grup wsparcia, 5) ilość utworzonych placówek wsparcia dziennego, 6) liczba przeszkolonych pracowników socjalnych, 7) wskaźnik zatrudnienia specjalistów pracy z rodziną, 8) liczba dzieci powracających z opieki zastępczej do rodziny, 9) ilość spraw skierowanych do zespołu interdyscyplinarnego, 10) liczba rodzin skierowanych do Specjalistycznej Poradni, 11) liczba osób, które wzięły udział w szkoleniach, 12) liczba osób uczestniczących w warsztatach, 13) liczba udzielonych porad, 14) liczba osób skierowanych do programu aktywizacji osób bezrobotnych. Ponadto GOPS w Chmielnie składać będzie Radzie Gminy Chmielno raz w roku sprawozdania z realizacji programu wspierania rodziny.