Lista tematów na ustny egzamin maturalny z języka polskiego w roku szkolnym 2012/2013

Transkrypt

1 Lista tematów na ustny egzamin maturalny z języka polskiego w roku szkolnym 2012/ Obraz społeczeństwa polskiego na przełomie XIX i XX wieku. Przedstaw problem, odwołując się do wybranych utworów. 2. Portret kobiety w literaturze romantycznej i współczesnej. Rozwiń zagadnienie w oparciu o wybrane teksty literackie. 3. Porównaj bohaterów literackich z dwóch wybranych epok, biorąc pod uwagę ich postawę wobec życia, dążenia i osiągnięcia. Przedstaw problem, odwołując się do wybranych tekstów literackich. 4. Zakończenie utworu jego kluczem do interpretacji. Przedstaw zagadnienie, odwołując się do wybranych utworów z różnych epok. 5. Piękno rodzinnego krajobrazu w literaturze polskiej. Scharakteryzuj jego cechy i określ funkcję w wybranych przez ciebie utworach. 6. Tytuł jako klucz do interpretacji utworu. Przedstaw temat w oparciu o wybrane teksty literackie. 7. Wpływ snu na życie bohatera literackiego. Przedstaw zagadnienie, odwołując się do wybranych utworów. 8. Różne funkcje motywu miasta w literaturze polskiej i powszechnej, na podstawie wybranych tekstów. 9. Zaprezentuj literackie ujęcia problemu zła w wybranych przez siebie utworach literatury polskiej i obcej. 10. Omów, w jaki sposób twórcy literatury różnych epok realizowali hasło bawiąc,uczyć. 11. Samotność bohatera romantycznego i człowieka współczesnego. Scharakteryzuj i porównaj ją, odwołując się do wybranych utworów literackich romantyzmu i współczesności. 12. Literackie obrazy miasta jako przestrzeni życiowej. Przedstaw temat, odwołując się do wybranych utworów.

2 13. Realizm literatury XIX wieku. Omów temat na podstawie analizy wybranych utworów literatury romantyzmu i pozytywizmu. 14. Artysta jako bohater literacki. Omów zagadnienie na wybranych przykładach. 15. Smutek i melancholia jako motywy literackie. Przedstaw ich funkcjonowanie w wybranych utworach literatury polskiej i obcej. 16. Na wybranych przykładach literackich omów funkcję kategorii cudowności i fantastyki. 17. Na wybranych przykładach literackich przedstaw człowieka jako istotę poszukującą prawdy o świecie. 18. Kodeks moralny wybranych bohaterów literackich. Porównaj, odwołując się do dzieł literatury XIX wieku 19. Biografia jako klucz do zrozumienia twórczości pisarza. Omów temat na wybranych przykładach. 20. Konflikt pokoleniowy. Omów różne ujęcia tego motywu w literaturze trzech wybranych epok. 21. Kobiecość jako temat liryki. Przedstaw zagadnienie, odwołując się do utworów poetek XIX i XX wieku. 22. Zaprezentuj różne oblicza patriotyzmu w literaturze polskiej XIX wieku. 23. Odwołując się do wybranych utworów literatury pozytywizmu i modernizmu, omów przyczyny i skutki konfliktów rodzinnych w życiu bohaterów literackich. 24. Starość jako motyw literacki. Omów zagadnienie na wybranych przykładach. 25. Przedstaw wizerunek uwodzicielki w utworach literackich z różnych epok. 26. Doświadczenia bohaterów literackich związane z utratą ziemi rodzinnej. Przedstaw je, odwołując się do wybranych utworów. 27. Relacje między człowiekiem a Bogiem w literaturze średniowiecza, renesansu i baroku. Omów problem, odnosząc się do wybranych tekstów literackich. 28. Refleksje o istocie wolności człowieka. Omów problem na podstawie wybranych utworów literackich z różnych epok.

3 29. Istota i funkcja utworów parenetycznych literatury średniowiecza i odrodzenia. Przedstaw problem, wykorzystując wybrane utwory epoki. 30. Omów relację Bóg człowiek w literaturze różnych epok. 31. Ewolucja ballady: od Mickiewicza do Leśmiana. Zreferuj temat, odwołując się do wybranych przykładów. 32. Biblia jako źródło tematów literackich. Rozwiń temat na przykładzie wybranych utworów 33. Synkretyzm rodzajowy i gatunkowy jako literacki zabieg programowy romantyzmu. Przedstaw i omów jego funkcje w oparciu o analizę tekstów epoki. 34. Rola poety i poezji w literaturze polskiej od romantyzmu do Skamandra 35. Przedstaw problem ludzkiego cierpienia na podstawie przykładów literackich z różnych epok. 36. Ideały rycerskie w literaturze. Omów temat na podstawie wybranych utworów. 37. Prezentując kreacje wybranych bohaterów literackich, przeanalizuj romantyczną koncepcję tragizmu. 38. Obowiązki inteligencji w świetle polskiej literatury XIX i XX wieku. Omów zagadnienie na wybranych przykładach. 39. Kabaret literacki w Młodej Polsce i dwudziestoleciu międzywojennym. Omów jego rolę, odwołując się do wybranej twórczości obu epok. 40. Przedstaw motyw przemijana w wybranych utworach literackich. 41. Dokonaj analizy porównawczej znanych Ci hymnów z epok renesansu, romantyzmu i Młodej Polski. 42. Na wybranych przykładach przedstaw sposoby odwoływania się poetów współczesnych do kultury baroku. 43. Na przykładach z literatury antyku i średniowiecza przedstaw różne kreacje bohaterów heroicznych. 44. Rozmowa z samym sobą jako motyw literacki. Na podstawie analizy dzieł różnych epok porównaj okoliczności życiowe, w których rodzą się refleksje oraz formę ich ekspresji. 45. Porównaj różne sposoby prezentacji miłości w literaturze antycznej.

4 46. Zaprezentuj różne wizerunki dziecka w literaturze XIX wieku. 47. Na wybranych przykładach omów zjawisko przenikania się świata realnego i fantastycznego w utworach literackich. 48. Święty i świętość w literaturze. Omów temat na przykładach z wybranych utworów. 49. Świadectwa zwycięstwa dobra i miłości w konfrontacji ze złem. Porównaj postawy i losy wybranych bohaterów utworów literackich o tematyce wojennej. 50. Biblijny topos człowieka wędrowca i jego kontynuacje w literaturze późniejszych epok. Omów zagadnienie, przywołując odpowiednie przykłady. 51. Poeci o mieście. Zaprezentuj temat, odwołując się do wybranych tekstów literackich. 52. Przedstaw różne koncepcje szczęścia w wybranych utworach epoki renesansu, romantyzmu i pozytywizmu. 53. Przyjaźń jako wartość. Omów temat, sięgając do wybranych dzieł literackich. 54. Na wybranych przykładach literatury barokowej i oświeceniowej zaprezentuj pesymistyczną i optymistyczną wizję świata i człowieka. 55. Pycha jako czynnik determinujący działania człowieka. Określ jej źródła i konsekwencje, analizując wybrane utwory literackie. 56. Przestrzenie nierealne, fantastyczne, zaświaty w literaturze. Omów rolę i sposób ich przedstawiania na podstawie wybranych tekstów. 57. Rola sztuki w życiu człowieka. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych utworów literackich. 58. Wygnanie i wykorzenienie jako źródło cierpienia. Zaprezentuj temat na podstawie wybranych tekstów literatury XX wieku. 59. Biblia jako źródło wzorców osobowych. Dokonaj charakterystyki wybranych postaci i wskaż nawiązania do nich w literaturze późniejszych epok. 60. Strategie narracyjne i sposoby opisu obozu koncentracyjnego. Porównaj wybrane utwory literackie.

5 61. Rola autorytetu w życiu wybranych bohaterów literackich. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów. 62. Wpływ domu rodzinnego na tożsamość człowieka. Omów problem, odwołując się do wybranych utworów literackich i tekstów z dziedziny psychologii. 63. Motyw szkoły w literaturze. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych tekstów. 64. Poezja religijna. Porównaj dwa różne sposoby pisania o przeżyciach metafizycznych, wykorzystując wybrane teksty literackie. 65. Poezja pokolenia apokalipsy spełnionej. Dokonaj analizy i interpretacji wybranych utworów K. K. Baczyńskiego i T. Gajcego. 66. Literackie portrety matki. Omów temat odwołując się do wybranych przez siebie przykładów literackich z różnych epok. 67. Sposoby sprawowania władzy. Przeanalizuj temat w kontekście wybranych utworów z różnych epok. 68. Przy polskim stole. Scharakteryzuj polskie tradycje kulinarne, odwołując się do wybranych dzieł literatury polskiej. 69. Ubiór jako sposób na wyrażanie siebie. Scharakteryzuj mody i stroje różnych epok, odwołując się do literackich opisów. 70. Portrety samotnych kobiet w literaturze. Omów temat w oparciu o przykłady z różnych epok. 71. Człowiek stworzony jest do buntu. Omów problem na podstawie znanych ci utworów literackich. 72. Prawdziwa odwaga i inteligencja to umiejętność bycia innym niż wszyscy. Ukaż nieprzeciętność i indywidualność w postawie bohaterów literackich różnych epok.

6 ZWIĄZKI LITERATURY Z INNYMI DZIEDZINAMI SZTUKI 1. Koncepcja kobiecego piękna w literaturze i malarstwie dwóch wybranych epok. 2. Wizje końca świata w literaturze i malarstwie XX wieku. Określ ich istotę i funkcje, odwołując się do wybranych dzieł. 3. Symbolika stroju. Omów ją, analizując wybrane dzieła literackie i inne (np. malarskie, rzeźbiarskie, filmowe, teatralne). 4. Literackie i malarskie kreacje przyrody w XIX wieku i ich funkcje. Dokonaj analizy porównawczej. 5. Przedstawienia dawnej Warszawy w literaturze i malarstwie. Zaprezentuj temat, odwołując się do wybranych dzieł literackich i malarskich. 6. Wielkie wydarzenia historyczne w literaturze i sztuce. Przedstaw zagadnienie, analizując wybrane dzieła literackie i plastyczne. 7. Omów obraz dworku polskiego w literaturze i malarstwie różnych epok. 8. Drzewo jako temat literatury i malarstwa. Omów problem, analizując wybrane dzieła. 9. Obrazy codzienności w literaturze i sztuce.porównaj ich różne ujęcia w twórczości artystów XIX-wiecznych. 10. Dawny świat Żydów polskich. Przedstaw zagadnienie na wybranych przykładach literackich i malarskich. 11. Kobieta wieku XIX. Scharakteryzuj postaci kobiece w wybranych dziełach literatury i sztuki. 12. Naturalizm jako światopogląd i metoda twórcza. Przedstaw problem, odwołując się do wybranych dzieł literackich i malarskich. 13. Wybitne postacie literackie i sposób ich kreacji w literaturze, malarstwie, filmie. Omów na wybranych przykładach. 14. Wieś i jej mieszkańcy. Przedstaw funkcjonowanie tematu w literaturze i malarstwie XIX i XX wieku. 15. Literacki i malarski obraz starości. Omów problem na wybranych przykładach.

7 16. Odwołując się do wybranych tekstów kultury, porównaj sposoby idealizowania rzeczywistości w dziele literackim i plastycznym. 17. Obrazy i plakaty komunistyczne w konfrontacji z dokumentalnymi filmami epoki. Porównaj wynikające z nich wizje świata i człowieka dobierając stosowne przykłady. 18. Porównaj obraz wojny w znanych Ci filmach i w literaturze, odwołując się do wybranych przykładów. 19. Przedstaw ujęcie motywu rewolucji w malarstwie, muzyce i literaturze, odwołując się do wybranych dzieł. 20. Ekspresjonizm w literaturze i malarstwie. Przedstaw, odwołując się do przykładów, środki artystyczne charakterystyczne dla tej konwencji i ich rolę. 21. Obecność motywów i wątków mitologicznych w literaturze i malarstwie różnych epok. Na podstawie wybranych przykładów przedstaw różne sposoby czerpania inspiracji z mitologii. 22. Motywy katastroficzne w kulturze XIX i XX wieku. Omów, analizując wybrane dzieła literackie i filmowe. 23. Dekalog człowieka XX wieku w twórczości Zbigniewa Herberta i Krzysztofa Kieślowskiego. Porównaj autorskie propozycje, odwołując się do wybranych utworów literackich i dzieł filmowych 24. Motyw ogrodu w literaturze i malarstwie. Omów problem na wybranych przykładach. 25. Sztuka apolińska a sztuka dionizyjska. Odwołując się do wybranych dzieł literackich i plastycznych porównaj te dwie koncepcje artystyczne. 26. Tatrzańskie krajobrazy w malarstwie i poezji Młodej Polski. Porównaj na przykładach wybranych tekstów kultury. 27. Kulturotwórcza rola antyku. Omów problem, odwołując się do wybranych dzieł sztuki. 28. Funkcje motywu powrotu w literaturze i innych tekstach kultury. Omów na wybranych przykładach. 29. Fascynacja brzydotą w literaturze i sztuce..omów problem na wybranych przykładach.

8 30. Dzieło literackie jako tworzywo sztuki filmowej. Omów zagadnienie, odwołując się do adaptacji wybranej powieści pozytywistycznej. 31. Symbolika sztuki średniowiecznej. Przedstaw jej charakter, odwołując się do wybranych dzieł literackich i plastycznych przykładach. 32. Adaptacje utworów literackich w tekstach kultury XX w.. Przeanalizuj wybrane lektury i omów problem adaptacji muzycznej, filmowej i teatralnej. 33. Bohaterstwo i tragizm pokolenia Kolumbów w świetle utworów literackich i filmów. Omów zagadnienie, odwołując się do dzieł literackich, plastycznych i filmowych. 34. Obraz dziecka w nowelistyce pozytywistycznej i malarstwie realistycznym. Przedstaw, odwołując się do wybranych przykładów. 35. Koncepcja mężczyzny i męskości w kulturze. Omów zagadnienie. Wypowiedź uzasadnij przykładami z tekstów kultury różnych epok. 36. Konszachty z siłami nieczystymi. Przedstaw najciekawsze realizacje tego tematu w literaturze, malarstwie i filmie. 37. Vanitas vanitatum et omnia vanitas. Porównując wybrane teksty kultury, omów motyw vanitas w literaturze i sztuce średniowiecza i baroku. 38. Swoi czy obcy? Zaprezentuj literackie i malarskie wizerunki Żydów w polskiej sztuce XIX i XX w. 39. Ars moriendi i danse macabre. Omów funkcjonowanie tych motywów w literaturze i malarstwie średniowiecza 40. Artystyczne ujęcie macierzyństwa w literaturze i sztuce. Omów, odwołując się do wybranych tekstów kultury. 41. Porównaj obraz wojny w znanych Ci filmach i w literaturze, odwołując się do wybranych przykładów. 42. Funkcje symbolu w malarstwie modernistycznym i dramatach Stanisława Wyspiańskiego. Zanalizuj, wykorzystując zaprezentowane materiały pomocnicze. 43. Totalitaryzm w literaturze, filmie i malarstwie. Przedstaw i porównaj sposoby jego kreacji w wybranych tekstach kultury.

9 JĘZYK 1. Językowy obraz świata i człowieka w tekstach muzyki discopolo. Omów na wybranych przykładach. 2. Komizm słowny i sposoby jego realizacji w utworach. Omów na wybranych przykładach literackich. 3. Język jako środek manipulacji odbiorcą. Przedstaw problem, wykorzystując przykłady z literatury i prasy. 4. Omów funkcje stylizacji językowej w wybranych utworach literatury współczesnej. 5. Sposoby wzbogacania słownictwa współczesnej polszczyzny. Omów temat na podstawie zebranego materiału badawczego. 6. Omów środki językowe występujące w manifestach programowych różnych pokoleń literackich. 7. Stylizacja gwarowa i jej rola w kształtowaniu obrazu rzeczywistości. Przedstaw problem na podstawie wybranego materiału językowego. 8. Frazeologia biblijna i jej funkcjonowanie w polskim języku. Przedstaw temat, odwołując się do wybranego materiału językowego. 9. Analiza językowa przysłów polskich. Omów na podstawie zgromadzonego materiału. 10. Gwara mojego regionu. Przedstaw cechy gwarowe charakterystyczne dla wybranego terytorium na podstawie analizy wybranych przykładów. 11. Omów poetycką, ekspresywną i impresywną funkcję języka na wybranych przykładach literatury antycznej lub renesansowej. 12. Język i styl wyznań miłosnych. Rozwiń temat, odwołując się do wybranych tekstów epistolarnych dwóch epok. 13. Omów pochodzenie nazwisk mieszkańców Twojej miejscowości. Zanalizuj przykłady pod względem etymologii i budowy słowotwórczej

10 14. Eksperymenty językowe w poezji lingwistycznej. Omów problem na podstawie twórczości Mirona Białoszewskiego lub innego poety lingwisty. 15. Tak mówią bohaterowie literaccy. Omów język wybranych postaci ze szczególnym uwzględnieniem cech ujawniających ich przynależność środowiskową i charakter. 16. Język Mikołaja Reja i Jana Kochanowskiego. Przedstaw i porównaj dwie odmiany polszczyzny tej samej epoki. 17. Współczesne zapożyczenia angielskie. Omów sposoby adaptacji anglicyzmów i ustosunkuj się do zasadności ich wprowadzenia do polszczyzny. 18. Odbicie konfliktu pokoleń w języku. Omów zjawisko zależności mowy od wieku nadawcy komunikatu na podstawie analizy przykładów. 19. Język reklam adresowanych do młodzieży. Omów temat, analizując teksty wybranych reklam telewizyjnych, radiowych lub prasowych. 20. Specyfika języka bohaterów literatury faktu. Omów temat na wybranych przykładach z literatury polskiej. 21. Zjawisko językowej perswazji i ekonomizacji wypowiedzi w kulturze masowej. Przeanalizuj zagadnienie, posługując się przykładami z prasy i telewizji. 22. Retoryka polityków. Porównaj sposoby mówienia o sprawach społecznych w wystąpieniach przedstawicieli władzy, reprezentujących skrajne opcje polityczne. 23. Ślady dawnych procesów językowych we współczesnej polszczyźnie kluczem do rozumienia reguł rządzących naszym językiem. 24. Specyfika nowomowy. Analizując teksty przemówień politycznych z okresu stalinowskiego, przedstaw cechy języka ówczesnej propagandy politycznej. 25. Język prasy młodzieżowej. Omów zagadnienie, analizując język wybranych czasopism. 26. Gwara uczniowska w utworach literackich. Scharakteryzuj cechy języka, odwołując się do wybranych utworów. 27. Nazwy miejscowe w Twojej okolicy. Analizując zgromadzony materiał, 28. dokonaj klasyfikacji i próby określenia ich etymologii.

11 Z Tobą ja gadam... celowość użycia języka potocznego w poezji. Omów temat, analizując wybrane polskie utwory poetyckie z XIX i XX w Chwyty retoryczne w mowach polityków. Omów zagadnienie, analizując wybrane przemówienia przedwyborcze. 30. Scharakteryzuj język wybranych bohaterów literackich wywodzących się z chłopstwa i inteligencji polskiej. Uwzględnij cechy ujawniające ich przynależność środowiskową oraz charakter. Opracowała: mgr Anna Kopeć